lliruuir geVtec(üournnt N.V. HOUTHANDEL W i, VAN SCHIJNCEL CO. ABONNEMENT: Per kwartaal 3.25 (Beschikkingskosten 0.15.) Per week 0.25 Voor het Buitenland bij Weke- lijksche zending n 0>— Bij dagelijksche zending 7.— Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7Vi cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 3437 ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1931 ADVERTENTIE N: Van 1 tot 5 regels.....1.171. a TlUK van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer0.15 Bij contract belangrijke korting. .Voor het bevragen aan t bureau wordt berekend 0.10 10e Jaargang HET NIJVERHEIDSONDERWIJS BEZUINIGINGSCOMMISSIES, DIE UITGLIJDEN In het tiende verslag van de Bezuini- ginscommissie komen enkele passages voor, welke in de kringen der voorstan ders van Christelijk onderwijs de aan dacht moesten trekken en tot verweer nopen. De commissie had een subcom missie, onder leiding van den heer Touw, uitgenoodigd om de mogelijkheid te onderzoeken of ook bij het Nijver heidsonderwijs bezuinigingen kunnen worden aangebracht. Accoord! Ondanks de onverwoestbare liefde, welke er in onze kringen voor het onderwijs leeft en die tot het bren gen van groote offers in staat stelde, scharen wij ons niet aan de zijde van her., die roepen: Bezuinigen, best; doch niet op onderwijs. En we zeggen dat, ondanks het feit, dat het Nijverheidsonderwijs vooral in deze tijden zoo broodnoodig is, terwijl het nog niet in de voorspoed van het Lager Onderwijs heeft gedeeld. Onzerzijds rijst dus tegen een onder zoek niet het minste bezwaar. Maar wat we niet kunnen hebben, is dit, dat deze Bezuinigingscommissie niet over bezuinigingen peinst, doch met een paardemiddel komt: Verhinder de bouw van Confessioneele Nijver heidsscholen en de zaak, zoowel als ons yolk, is en wordt gezond. We overdrijven een beetje; het is waar. Zóó cru, ruw en lomp zegt de commissie het niet, maar het komt er toch heel dicht bij. Daarom geven wij de gedachtengang hier weer. Wanneer, aldus de commissie, de splitsing, welke bij het Lager Onder wijs bestaat, ook doorgevoerd wordt bn het Nijverheidsonderwijs, dan zal dit enorme verzwaring der financieele las ten meebrengen. „In enkele onzer groote steden, met name te Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage, drukt dit financieele be zwaar niet of slechts in zeer geringe mate en zijn deze scholen daar wellicht op hun plaats, omdat vrijwel zekerheid bestaat, dat zij in die steden gemakke lijk volledig gevuld zullen worden. Daarnaast zij n er ook gemeenten aan te wijzen, waar de bevolking in zóó over wegend aantal één bepaalde richting is toegedaan, dat een nijverheidsschool als hier bedoeld, en werkende onder toezicht der rijksoverheid, zonder dat men daarbij in strijd komt met den eisch van gepaste zuinigheid bij het be steden van gelden uit de openbare kas, geacht kan worden in de behoeften der bevolking te voorzien." Doch overal elders is het mis. De financiën worden ten zeerste geschaad, wanneer allerlei confessioneele scholen gesticht kunnen worden. En daarom be hoort er, behoudens uitzonderingsgeval len, slechts één gedragslijn te worden gevolgd, en „wel deze, dat van Rijks wege slechts steun wordt verleend aan scholen, die geen bepaalden cmfessio- neelen stempel dragen en dat er voor wordt gewaakt, dat niet door eenzijdige samenstelling van het schoolbestuur toch deze stempel op de school wordt gedrukt In 't voorbijgaan merken wij hierby even op, dat dit laatste de eigen woor den der commissie zijn en 'lat zij ook op de cursiveering prijs stelde. Ziedaar dus het oordeel van een sub commissie. Maar de Bezuinigingscom missie-Pop, die het rapport doorzond, denkt geen haar beter over de confessio neele Nijverheidsscholen. Deze commis sie had zelfs de vrijmoedigheid in omgangstaal uitgedrukt, zou men het ook brutaliteit kunnen noemen om den Minister van Onderwijs ernstig te waarschuwen tegen splitsing van dit onderwijs naar de godsdienstige over- tuiging der leerlingen. Daarom beveelt zij aan, als vaststaande regel, „dat in een gemeente niet tot stichting van een tweede (volgende) school zal woiden overgegaan, zoolang het totaal aantal leerlingen, dat N.O. verlangt, daartoe niet dwingt, terwijl bovendien het onder wijs aan elke school zoodanig zal behoo ren gegeven te worden, dat het door leerlingen van elke godsdienstige rich ting zonder bezwaar kan worden ge- yolgd." De overeenkomst tusschen beide uit spraken is merkwaardig. Confessionee le scholen zijn toelaatbaar in de aller- Zelfs denkt de commissie-Touw zoo genadig over confessioneele scholen, dat deze wel dulden wil in. een gemeente, welke b.v. of geheel roomsch, of geheel gereformeerd is. Doch in alle andere gevallen moet het eennu ja, een neutrale school zijn, welke op geen bepaald confessioneel standpunt mag rusten; volgens de oud- liberale terminologie, waarvan de com missie zich bedient: „een school, welke door leerlingen van elke godsdienstige richting zonder bezwaar kan worden bezocht". En de commissie-Touw voegt er nog de venijnige opmerking aan toe, dat men moet waken tegen een zoodanige eenzijdige samenstelling van het be stuur, dat het toch een confessioneele school wordt. Men zou haast tót de conclusie komen dat deze bezuinigingsheeren meer be vreesd zijn voor confessioneel nijver heidsonderwijs dan tegen het smijten met geld. Want de woordenkeus is be slist vijandig. Daarom is het goed, dat hun van onze zijde aan het verstand gebracht wordt, hoe groote bezwaren we hebben tegen hun aanmatiging en tegen hun oordeel. Immers, deze adviezen zijn, formeel gesproken, ontoelaatbaar. De commis sie-Touw begint met de opmerking, dat „zij zich zooals vanzelf spreekt ook heeft afgevraagd, of bij het nijver heidsonderwijs behoefte bestaat aan scholen met bijzonder confessioneel ka rakter, zooals er althans in naam reeds eenige zijn opgericht en ook wor den gesubsidieerd." De heeren vergissen zich grondig. Het spreekt heelemaal niet vanzelf, dat zij zich bedoelde vraag hadden te stel len. Integendeel, zij hebben daarmee niets, totaal niets te maken. Zij moch ten zich die vraag niet stellen. Die is voor hen taboe. Het wordt tijd, dat aan dit grasdui nen op terreinen, waar voor de commis sie het- bordje „Verboden Toegang" staat, een einde wordt gemaakt. Haar taak is om binnen het door anderen vastgestelde raam te onderzoeken of be zuiniging mogelijk is; doch van de rich ting, van het politieke beleid, behooren zij af te blijven. Gepaste, zelfs vrijmoedige critiek op den Minister mag de commissie zich veroorloven, voorzoover het f inancieele maatregelen betreft; mocht de minister principieel feil gaan, dan heeft de Volksvertegenwoordiging recht spreken en de publieke opinie. Maar een technische commissie behoort daar over te zwijgenmoet werkelijkneu traal zijn. Dit, wat het formeele betreft, en dat belangrijk genoeg is om er volle aan dacht op te vestigen. Beschouwt men echter de materi'eele beteekenis van het advies, dan slaat men van verbazing de handen in elkaar. Met eer. hooghartig gebaar duwt de commissie het confes sioneel nijverheidsonderwijs in de hoek. Dat blijkt reeds uit de aanhef. Er zijn „althans in naam" scholen met een bizonder confessioneel karakter. Waartoe dient die hatelijkheid? Ze kan alleen tot gevolg hebben, dat We de conclusie trekken: de commissie .indt- confessioneele nijverheidsscholen zoo absurd, dat ze niet begrijpt, hoe daaraan nog subsidie gegeven kan wor den. Doch daarmee heeft zij dan ook heel haar bezuinigingspreek van elke reëele basis beroofd. Ze is tegen dit on derwijs en dus ook tegen wilneutraal onderwijs, zooals vroe ger de liberalen: onderwijs boven ge loofsverdeeldheid. Eigenlijk verwondert het, dat de com missie nog geen stap verder gaat. Ze zegt er geen woord van, dat bij het nij verheidsonderwijs het bizondere de voorrang heeft. Immers, als het ook hier bij voorkeur staatsonderwijs was, dan zou de over heid er veel beter voor kunnen waken, dat er op clandestiene wijze toch confes sioneel onderwijs gegeven werd, tenge volge van „eenzijdige samenstelling van een schoolbestuur". De school aan de ouders, dat is het groote beginsel van het nijverheids onderwijs, want dan is er meeleven en medewerking; dan sluit de school aan bij het leven. Maar de commissie ziet hierin een gevaar. Op die wijze kan een schoolbestuur wel eens eenzijdig (d.w.z. al te confessioneel) worden samenge steld. En wat dan? Dan is het resultaat, dat de school niet door leerlingen van elke godsdien stige overtuiging zonder bezwaar kan worden bezocht. Kan uw „neutrale", uw godsdienst loze school, dat dan wel; zouden we deze heeren willen vragen. Kunt u zich geen „godsdienstige richting" voorstel len, welke bezwaar heeft, heilig, oprecht bezwaar tegen een onderwijs, dat van het determinisme doortrokken is en Gods leiding feitelijk loochent? Of, stelt de orthodoxe belijders van „verschillen de godsdienstige richtingen" slechts vreemdelingen en bijwoners zijn in ons land? Wij willen daar tegenover stellen, dat wy niet verstaan, waarom de methode, welke bij de stichting van lagere land bouwscholen gevolgd wordt, ook niet voor het nijverheidsonderwijs kan gel- in deze regel een beetje ruimer toe- st, dan de commissie, blijkens haaf verklaring wil. En we denken er niet aan, om ook. maar één oogenblik de stelling te aan vaarden, dat het vrijzinnige, godsdier.st- looze nijverheidsonderwijs regel zal zijn en het confessioneele hooge, hooge uit zondering. Integendeel: ook hier vragen we ge lijk recht voor allen, dus ook voor ons en de door ons begeerde scholen. Binnen dit raam en met erkenning van dit recht willen we met ieder ernstig vader lander naar bezuiniging streven, doch niet met bezuinigingscommissies, die het hakmes hanteeren om het Christe lijk nijverheidsonderwijs uit te roeien. BINNENLAND. OFFICIEELE BERICHTEN WATERSCHAPPEN, ENZ. Bij Kon. besluit zijn benoemd: le. in de provincie Groningen: tot voorzit- ir van het waterschap Ten Dijke, ir. Riete- ma, te Pieterburen. 2e. in de provincie Gelderland: a. tot dijk graaf van het Polderdistrict Wageningen en Bennekom, G. Sluis te Wageningen; b. tot heemraad van het Polderdistrict Wagenin- gen en Bennekom, R. Jochemsen te Benne kom; c. tot heemraad van het Polderdistrict Vel uwe W. Rakhorst te Veessen, gemeente Heerde. _j. in de provincie Zuid-Holland: a. tot dijkgraaf van den polder Wieldrecht G. F. de Roo, te Dubbeldam; b. tot heemraad van den polder Wieldrecht H. G. W- van Aardenne te Dordrecht 4e. in de provincie Zeeland: a. tot voorzit ter van het bestuur der waterkeering van den Calamiteuzen Leendert-Abrahampolder, E. C. Priester, te Kats, uiterlijk tot het einde van het zittingsjaar, waarin hij 70 jaar zal zijn geworden; b.'dot plaatsvervanger van den dijkgraaf van den Mosaelpolder, D. M. Machielsen, te Hoek; c. tot gezworene van het waterschap Stavenisse, C. M. A. Steen- wijk te Stavenisse; d. tot gezworene van den Westkerkepolder, A. van Strien te Wol- phaartsdijk; e. tot lid van het bestuur der waterkeering van den Calamiteuzen Zim- mermanpolder J. van Damme te Rilland Bath; f. tot gezworene van het Waterschap Oud Wolphaartsdijk, A. Koert te Wolphaarts dijk. DIPLOMATIE. Benoemd tot buitengewoon gezant en ge volmachtigd minister der 2e klasse bij de Turksche en Bulgaarsche regeeringen met standplaats Angora Mr. J. D. van Ketwich Verèchuur, thans in gelijke hoedanigheid te Buenos Aires. MONUMENTENZORG. Bij Kon. besluit is aan J. W. Hanrath te Hilversum op zijn verzoek eervol ontslag verleend als lid van de Rijkscommissie voor de Monumentenzorg, onder dankbetuiging voor de door hem als zoodanig bewezen diensten. HOFBERICHTEN PRINS HENDRIK NAAR STEENWIJK. Naar wij vernemen heeft Z. K- H. Prins Hendrik zijn voornemen kenbaar gemaakt de opvoering bij te wonen van het open luchtspel van Mr. A. W. Kamp, dait Woens dag 2 September a.s. ter gelegenheid van dc herdenkingsfeesten in deze gehouden zal worden. DE TWENTE-KANALEN TEGEN HARDLIJVIGHEID en AAMBEIEN, maag- en darmstoringen, zwelling van lever milt, pijnen in rug en onderlijf is het tuurlijke „Franz-Josef"- bitterwater dage lijks meermalen ingenomen een heerlijk middel. Verkrijgb. bij Apoth. en drogisten. Met het Twente-Rijnkanaal, xvaarop zoo vele jaren gehoopt werd, is men thans druk doende. Wat er van het derde kanaalgcdeelte vanaf de IJsel tusschen Zulfen en het dorp Eefde (ongeveer één uur N.O.) te zien is, blijkt op deze foto. SALARISSEN DER RIJKSAMBTENAREN DUIMZUIGERIJ OVER VERLAGING. Naar wij van de meest bevoegde zijde ver nemen is het bericht, dat dezer dagen in het Handelsblad heeft gestaan omtrent de sala rissen der ambtenaren en omtrent verschil van gevoelens hierover in het Kabinet, uit den duim gezogen. Men zal verstandig doen, werd hieraan toegevoegd, in deze dagen geen enkel bericht omtrent de aanstaande begrooting te geloo- ven. Voornaamste Nieuws. WOEKERBESTRIJDING Blijkens het voorloopig verslag twijfelen eenige leden der Eerste Kamer aan het praotische nut van het wetsvoorstel-v. d. Bergh tot regeling van het geldschietersbe- drijf. Ingrijpen van de oveaiheid zal h.i, zeer zeker een groot nadeel voor een be langrijke klasse der bevolking beteek enen. Immers, slaagt men erin het crediet goed koop te maken, dan zullen vele geldschie ters hun bedrijf moeten staken, hetgeen voor 'tal van kleine kooplieden economi schen ondergang tot gevolg heeft. Blijft de zaak daarentegen bij het oude, dan zal het eenige gevolg zjjn dat wij tot schade van den eerbied voor het gezag een wet rijker zullen zijn, welke practisch niet voor uitvoering vatbaar is. Als hun voornaamste bezwaar tegen dit ontwerp voerden deze leden aan het feit, dat de voorstellers hehben gemeend een be paling van de grens tussch«n interest en woeker, het essentieele punt bij de beteu geling der woekerzucht, te moeten -ver mijden. Zij vreesden, dat het der regeering niet zal gelukken dit uiterst moeilijke vraagstuk, waarbij ook het verschil in risico van zoo grooten invloed is, op een bevredigende wijze tot oplossing te brengen. Vele andere leden konden zich met dit betoog niet vereenigen. Hoewel ook zij niet venvachten dat het aanhangige wetsvoor stel aan het euvel der woekerzucht voor goed een einde zal maken, betuigden zij toch gaarne hun instemming met het kloe ke initiatief, te dezer zake genomen. Zij juichen het toe, dat de voorstellers durende de voorbereidende behandeling van dit wetsontwerp in de Tweede Kamer ertoe waren overgegaan, om de bepaling, waarbij de maximale rente op 12 pCt was vastge steld, te schrappen. Het in aansluiting hieraan ontwikkelde nieuwe denkbeeld, vol gens hetwelk de maximale rente dusdanig moet zijn, dat een redelijke win9t bij dege lijk beheer nog bereikbaar zij, achten deze leden een zeer goede oplossing, welke de afdoende beteugeling van den -woeker in hooge mate zal kunnen bevorderen. WIJZIGING AUTEURSWET HET OORDEEL DER EERSTE KAMER Als proeve van wetgeving achtten verschei den leden van de Eerste Kamer het ontwerp .-ijziging van de auteurswet met het oog op bemiddeling in zake muziekauteurs recht bedenkelijk en verwerpelijk. De ibeslis- toch, betreffende een aangelegenheid van privaatrecht wordt hier overgelaten aan. de vrije keuze der uitvoerende macht, die de materie, welke het geldt, niet kent en omtrent wier plannen en practische ervaring onzekerheid en twijfel bestaat. In het onderhavige geval zal het verlee- ;n van bemiddeling inzake muziekauteurs- recht afhankelijk worden gemaakt van de concessie van den minister van Justitie. Deze bewindsman heeft het derhalve in zijn macht, om een monopolie te scheppen, al dus het voorloopig verslag. Sornniige andere leden, alhoewel zich kun- end? vereenigen met de bezwaren van staatsrechtelijken aard hierboven weergege ven, meenen nochtans hun stem aan deze wetsvoordracht niet te mogen onthouden. Een tweede bezwaar tegen dit wetsont werp geopperd, betrof de onoprechtheid daar van. Verschillende leden achtten het nl. niet voor bestrijding vatbaar dat het in de be doeling der regeering ligt, om aan het Bu- voor Muziekauteursrecht te Amsterdam het monopolie te verleeiïen. Zij betreurden het, dat aau deze bedoeling niet duidelijk uitdrukking is gegeven. Deze leden achtten het ten eenenmalo onjuist, om den factor der nationaliteit in het geding te brengen. Indien er een uitstekend werkend agent schap van een Fransch bureau ten onzent is gevestigd, achtten deze leden het niet ge- wenscht, om op kunstmatige wijze een Ne- derlandsche organisatie in het leven te roe pen of te houden. Andere leden merkten daarentegen op, dat met dit wetsontwerp niets anders wordt beoogd, dan hetgeen in de meeste andere landen reeds lang tot stand is gekomen nl. een regeling der bemiddeling in zake mu ziekauteursrecht op zuiver nationalen grond slag. Een derde bezwaar tegen dit wetsont werp achtten sommige leden, dat het geen rekening houdt met de belangen, inzichten, wenschen en rechten van de groote meer derheid der auteurs. Van andere zijde werd' hiertegen aangevoerd, dat het voor barig is thans reeds al deze nadeelige ge volgen van het wetsontwerp te voorspellen. Ten laatste merkten sommige leden nog op, dat het wetsontwerp eigenlijk beoogt, de inning van muziekauteursrecht in han den te leggen van een internationaal kartel terwijl van andere zijde hiertegen werd aan gevoerd, dat men een dergelijke voorstel ling van zaken gevende, zich aan sterke over drijving schuldig maakt. grootste gemeenten, waar ruimte voor eenige groote, goedgevulde scho- ge u weer op het sedert lang over ig I wonnen standpunt, dat de geloovigen, DE KONINGIN-MOEDER TE BURGSTEINFURT In het stadje Burgsteinfurt is men druk in de weer met het treffen van voorberei dingen voor do feestelijke ontvangst van den vorst van Bentheim en Steinfurt en diens echtgenoote, die vijf weken geleden te (Oberhessen) in het huwelijk zijn ge treden en die Zaterdag op het slot-Burg- steinfurt hun intrek zullen nemen. Volgens oude traditie gaat dit feit met groote feestelijkheden gepaard, waaraan door de geheeic bevolking zal worden deel genomen. Ook de wederzijdsche familieleden van den vorst en zijn jonge gemalin zullen volgens oud gebruik bij de thuiskomst van het vorstelijk paar tegenwoordig zijn. Zoo komt het, dat ook Koningin-Emma, een tante van den vorst van moederszijde, en Prinses Juliana ybij het feest aanwezig zul len zijn. Terwijl Prinses Juliana tegen Zaterdag middag te Burgsteinfurt wordt venvacht, is de Koningin-Moeder reeds Vrijdagav. per auto even voor zeven uur uit Nederland te Burgsteinfurt gearriveerd. Op liet kas teel werd zij met groote hartelijkheid ont vangen door Prinses en Prins Karl zu Bentheim und Steinfurt, een broeder van den vorst De Koningin-Moeder zal haar intrek nemen in het kasteel Burgsteinfurt, terwijl haar gevolg, bestaande uit de hofdame Baronesse van Tuyll en den kamerheer De Pesters in het naburige Bad-Bentheim zal logeeren. Ter eerc van het hooge bezoek waait de Nederlandsche vlag met den Oranjewimpel van liet. Huis Oranje Nassau van den toren van het kasteel De bevolking van Burgsteinfurt toont levendige belangstelling voor het bezoek der Koningin-Moeder. Daar Koningin-Emma incognito reisde, werd van een officieele begroeting door de Duitsche autoriteiten afgezien. t DE NEDERLANDSCHE STEENKOLENPRODUCTIE Donderdag heeft te Parijs op uitnoodiging van het Comité des I-Iouillières een bespre king plaats gehad tussclicn vertegenwoordi gers van de Fransche mijnindustrie en de Directies der Ned'erl. steenkolenmijnen. De bijeenkomst werd gepresideerd door den heer Lemay, directeur-generaal van de mij nen van Ammiche; later werd daaraan ook deelgenomen door den heer Gaillod, Direc teur des Mines aan het Ministerie van Open bare Werken. Noemenswaardig resultaat heeft de bespre king niet opgeleverd. De vertegenwoordigers der Fransche mijnen waren geheel ontoe gankelijk voor de bezwaren der Nederland sche directie^ De eenige concessie, welke gedaan werd, bestond hierin, dat het eenigs- zins verzacht regiem, dat tot 27 Augustus is toegestaan, verlengd wordt tot 1 September, dus met vier dagen. Met ingang van dezen datum treedt de besloten restrictie in volle kracht in werking, zoodat de invoer Nederlandsche kolen in Frankrijk alsdan teruggebracht zal moeten worden tot liet ge middelde over de jaren 192S tot en met 1930, verminderd met 20 pet. DE INDIE-POSTVLUCHTEN De P.H.A.F.S. in Athene aangekómen. (blz. 1) De Koningin-Moeder te Burgsteinfurt. Verschenen is het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over het wetsontwerp tot re geling van het geldschietersbedrijf. Prof. Fabius geopereerd. (blz. 2) Het kabinet-Mac Donald wordt ernstig be dreigd doordat de algemeene vakvereeni- gingsraad zich verzet tegen zijn bezuinigings plannen, terwijl dc oppositiepartijen "daar weinig bezwaar tegen hebben. Baldwin op weg naar Londen. Op fotomateriaal van de Graf Zeppelin is door prof. Weickmann te Leipzig een vlieg tuigvleugel ontdekt, waarvan men vermoedt, dat deze van Amundsen's vliegtuig is. Spanje's regeering eischt een uitspraak van het Vaticaan over diens verhouding tot de republiek. Arnoldo Mussolini bij Graaf Berchtold en geruchten over herstell der Hongaarsche monarchie. (blz. 3) Drie woonhuizen te Meppel in de asch gelegd. (blz. 4.) De ongeregeldheden bij dc Coöp. Melk fa» briek Fijnaart. (blz. 5)' Indrukken uit Egypte II. Het Communisme in de Practijk. PROF. FABIUS GEOPEREERD Prof. mr. D. P. D. Fabius, lid van de Raad van State, heeft Donderdag in het R.-K. Ziekenhuis van 's-Gravenhage een kleine operatie ondergaan. De toestand geeft nog geen reden tot bizondere ongerustheid. AANBESTEDING Aanbesteed is liet verbouwen en restau- reeren van de Z.O. binnenplaats van liet Rijksmuseum te Amsterdam. Laagste in schrijvers waren G. C. Blanken en F. dc Bruin to Amsterdam voor f 49.840. DEN HAAG DE ANNEXATIEPLANNEN. Ernstige critiek op het voorstel va Ged. Staten. Omtrent het voorstel van Ged. Staten van Zuid Holland tot wijziging vau de grenzen der gemeenten 's-Gravenhage, Delft, Wate ringen, Nootdorp, Pijnacker, Wassenaar, Veur en Stompwijk en tot opheffing van de gemeenten Voorburg en Rijsv. ijk, is aar. de raden van beide laatstgenoemde gemeen ten door mr. dr. J. van der Grinten te Nij megen en mr. dr. C. W. van der Pot te Groningen een rapport uitgebracht. De conclusie van de memorie is, dat de annexatie onnoodig is, omdat de bezwaren, die men daarmee wil ondervangen, evengoed te ondervangen zijn door vaststelling "van een streekplan overeenkomstig de nieuwe wettelijke bepalingen. Het groote voordeel wordt dan verkregen, dat niet aan het be staan van twee bloeiende gemeenten, die beide nog steeds hebben baar eigen cachet en haar eigen gemeentelijk leven, op ol meer ruwe wijze en tegen den zin niet,, Jriesche Heerenbaai 'maar wat waarschijnlijk ook nu weer de wensch van liet overgroote deel der bevolking zal blijken te zijn, een einde wordt gemaakt. Er is geen algemeen belang betrokken bij een nieuwe vergrooting van de gemeente 's-Gravenhage op motieven, die, consequent doorgedacht, binnen 20 jaar tot annexatie van Delft en binnen 50 jaar wellicht tot annexatie van Lelden zouden moeten voe ren. Worden deze motieven als geldig aan vaard, dan valt aan den annexatiedrang der groote gemeenten geen grens te stel len en zal ons land, als de bevolking op dezelfde wijze blijft toenemen, binnen af- zienbaren tijd een gemeentelijke indeeling krijgen, welke met de nog altijd aan ouzo wetgeving ten grondslag liggende gedachte van plaatselijke gemeenschappen ten ecnen male in strijd is. Waarom dan niet liever de historisch gegroeide gemeenschappen als zoodanig behouden, zoolang de bevolking dit blijkt te begeeren, en in vreedzame samen werking de oplossing gezocht voor do moei lijkheden, waarvoor de toeneming van de bevolking in ons land de overheidsorganen nu eenmaal stelt? Waarom niet het voorbeeld gevolgd van het buitenland, waar men er niet aan denkt om do groote gemeenten steeds wijder gren zen te geven, doch in zeer uiteenloopcnda vormen do bevordert, terwijl alleen als in de verschil lende afzonderlijke gemeenschappen de drang naar samenvoeging sterk tot uiting komt (men denke aan Elberfeld en Bar men) tot die samenvoeging wordt overge gaan. De annexatie is in een g«wal als 't onder havige een grol en plomp middel om in de gerezen behoefte te vo.rzien. Nu de wetgever fijnere middelen ter beschikking stelt, middelen die ook de kleinere gemeen schappen in hun begrijpelijke verlangen naar eigo" voortbestaan mien, nu gev® men aan dit soort middelen do voorkeur. Wij adviseeren derhalve, aldus de me morie, dat do gemeenteraden van Voorburg en Rijswijk, onder afwijzing van hot an nexatie-ontwerp, zich bereid zullen ver klaren, in samenwerking met den raad van 's-Graver.nago een regeling treffen voor dc vaststelling van een streekpian, cn dat zij aan Ged. Staten zullen verzoeken, daar toe hun bemiddeling te verleenen, casu quo de noodige stappen te doen, opdat dit doel worda bereikt DE MOORDZAAK ESCHAUZIER. Naar „de Nieuwsbron" verneemt is de in structie tegen de beide verdachten in de moordzaak Eschauzier, Konings en Ponders, nog steeds niet gesloten. De lange duur der instructie is voorname lijk hot gevolg van het feit, dat op last van den officier van Justitie een onderzoek wordt ingesteld naar de geestvermogens van den verdachte Konings. Dit onderzoek is opgedragen aan de psychiaters dr. Schol- tens en dr. van Woerkom, die danrmecta nog niet gereed zijn en nog geen rapport aan de Justitie hebben uitgebracht Zeer waarschijnlijk, aldus „de NNvsbr.**, zal de behandeling dezer zaak ter openbar* terechtzitting niet voor October plaats kun nen hebben. ?°?™*ANT0CR' OPSLACPLAATSEN, OOSTZEEDIJK No. 228. R'DAM ZACERIJ EN SC.HAVERIJ NASSAUHAVEN B0ERENGAT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1