lliruuir geVtec(üournnt
N.V. HOUTHANDEL W i, VAN SCHIJNCEL CO.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten 0.15.)
Per week 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending n 0>—
Bij dagelijksche zending 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Vi cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3437 ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1931
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels.....1.171. a
TlUK
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.15
Bij contract belangrijke korting.
.Voor het bevragen aan t bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang
HET NIJVERHEIDSONDERWIJS
BEZUINIGINGSCOMMISSIES,
DIE UITGLIJDEN
In het tiende verslag van de Bezuini-
ginscommissie komen enkele passages
voor, welke in de kringen der voorstan
ders van Christelijk onderwijs de aan
dacht moesten trekken en tot verweer
nopen. De commissie had een subcom
missie, onder leiding van den heer
Touw, uitgenoodigd om de mogelijkheid
te onderzoeken of ook bij het Nijver
heidsonderwijs bezuinigingen kunnen
worden aangebracht.
Accoord! Ondanks de onverwoestbare
liefde, welke er in onze kringen voor
het onderwijs leeft en die tot het bren
gen van groote offers in staat stelde,
scharen wij ons niet aan de zijde van
her., die roepen: Bezuinigen, best; doch
niet op onderwijs.
En we zeggen dat, ondanks het feit,
dat het Nijverheidsonderwijs vooral in
deze tijden zoo broodnoodig is, terwijl
het nog niet in de voorspoed van het
Lager Onderwijs heeft gedeeld.
Onzerzijds rijst dus tegen een onder
zoek niet het minste bezwaar.
Maar wat we niet kunnen hebben, is
dit, dat deze Bezuinigingscommissie
niet over bezuinigingen peinst, doch
met een paardemiddel komt: Verhinder
de bouw van Confessioneele Nijver
heidsscholen en de zaak, zoowel als ons
yolk, is en wordt gezond.
We overdrijven een beetje; het is
waar. Zóó cru, ruw en lomp zegt de
commissie het niet, maar het komt er
toch heel dicht bij. Daarom geven wij
de gedachtengang hier weer.
Wanneer, aldus de commissie, de
splitsing, welke bij het Lager Onder
wijs bestaat, ook doorgevoerd wordt bn
het Nijverheidsonderwijs, dan zal dit
enorme verzwaring der financieele las
ten meebrengen.
„In enkele onzer groote steden, met
name te Amsterdam, Rotterdam en
's-Gravenhage, drukt dit financieele be
zwaar niet of slechts in zeer geringe
mate en zijn deze scholen daar wellicht
op hun plaats, omdat vrijwel zekerheid
bestaat, dat zij in die steden gemakke
lijk volledig gevuld zullen worden.
Daarnaast zij n er ook gemeenten aan te
wijzen, waar de bevolking in zóó over
wegend aantal één bepaalde richting
is toegedaan, dat een nijverheidsschool
als hier bedoeld, en werkende onder
toezicht der rijksoverheid, zonder dat
men daarbij in strijd komt met den
eisch van gepaste zuinigheid bij het be
steden van gelden uit de openbare kas,
geacht kan worden in de behoeften der
bevolking te voorzien."
Doch overal elders is het mis. De
financiën worden ten zeerste geschaad,
wanneer allerlei confessioneele scholen
gesticht kunnen worden. En daarom be
hoort er, behoudens uitzonderingsgeval
len, slechts één gedragslijn te worden
gevolgd, en „wel deze, dat van Rijks
wege slechts steun wordt verleend aan
scholen, die geen bepaalden cmfessio-
neelen stempel dragen en dat er voor
wordt gewaakt, dat niet door eenzijdige
samenstelling van het schoolbestuur
toch deze stempel op de school wordt
gedrukt
In 't voorbijgaan merken wij hierby
even op, dat dit laatste de eigen woor
den der commissie zijn en 'lat zij ook
op de cursiveering prijs stelde.
Ziedaar dus het oordeel van een sub
commissie. Maar de Bezuinigingscom
missie-Pop, die het rapport doorzond,
denkt geen haar beter over de confessio
neele Nijverheidsscholen. Deze commis
sie had zelfs de vrijmoedigheid in
omgangstaal uitgedrukt, zou men het
ook brutaliteit kunnen noemen om
den Minister van Onderwijs ernstig te
waarschuwen tegen splitsing van dit
onderwijs naar de godsdienstige over-
tuiging der leerlingen. Daarom beveelt
zij aan, als vaststaande regel, „dat in
een gemeente niet tot stichting van een
tweede (volgende) school zal woiden
overgegaan, zoolang het totaal aantal
leerlingen, dat N.O. verlangt, daartoe
niet dwingt, terwijl bovendien het onder
wijs aan elke school zoodanig zal behoo
ren gegeven te worden, dat het door
leerlingen van elke godsdienstige rich
ting zonder bezwaar kan worden ge-
yolgd."
De overeenkomst tusschen beide uit
spraken is merkwaardig. Confessionee
le scholen zijn toelaatbaar in de aller-
Zelfs denkt de commissie-Touw zoo
genadig over confessioneele scholen, dat
deze wel dulden wil in. een gemeente,
welke b.v. of geheel roomsch, of geheel
gereformeerd is.
Doch in alle andere gevallen moet het
eennu ja, een neutrale school zijn,
welke op geen bepaald confessioneel
standpunt mag rusten; volgens de oud-
liberale terminologie, waarvan de com
missie zich bedient: „een school, welke
door leerlingen van elke godsdienstige
richting zonder bezwaar kan worden
bezocht".
En de commissie-Touw voegt er nog
de venijnige opmerking aan toe, dat
men moet waken tegen een zoodanige
eenzijdige samenstelling van het be
stuur, dat het toch een confessioneele
school wordt.
Men zou haast tót de conclusie komen
dat deze bezuinigingsheeren meer be
vreesd zijn voor confessioneel nijver
heidsonderwijs dan tegen het smijten
met geld. Want de woordenkeus is be
slist vijandig.
Daarom is het goed, dat hun van onze
zijde aan het verstand gebracht wordt,
hoe groote bezwaren we hebben tegen
hun aanmatiging en tegen hun oordeel.
Immers, deze adviezen zijn, formeel
gesproken, ontoelaatbaar. De commis
sie-Touw begint met de opmerking, dat
„zij zich zooals vanzelf spreekt
ook heeft afgevraagd, of bij het nijver
heidsonderwijs behoefte bestaat aan
scholen met bijzonder confessioneel ka
rakter, zooals er althans in naam
reeds eenige zijn opgericht en ook wor
den gesubsidieerd."
De heeren vergissen zich grondig.
Het spreekt heelemaal niet vanzelf, dat
zij zich bedoelde vraag hadden te stel
len. Integendeel, zij hebben daarmee
niets, totaal niets te maken. Zij moch
ten zich die vraag niet stellen. Die is
voor hen taboe.
Het wordt tijd, dat aan dit grasdui
nen op terreinen, waar voor de commis
sie het- bordje „Verboden Toegang"
staat, een einde wordt gemaakt. Haar
taak is om binnen het door anderen
vastgestelde raam te onderzoeken of be
zuiniging mogelijk is; doch van de rich
ting, van het politieke beleid, behooren
zij af te blijven.
Gepaste, zelfs vrijmoedige critiek op
den Minister mag de commissie zich
veroorloven, voorzoover het f inancieele
maatregelen betreft; mocht de minister
principieel feil gaan, dan heeft de
Volksvertegenwoordiging recht
spreken en de publieke opinie. Maar
een technische commissie behoort daar
over te zwijgenmoet werkelijkneu
traal zijn.
Dit, wat het formeele betreft, en dat
belangrijk genoeg is om er volle aan
dacht op te vestigen. Beschouwt men
echter de materi'eele beteekenis van het
advies, dan slaat men van verbazing de
handen in elkaar. Met eer. hooghartig
gebaar duwt de commissie het confes
sioneel nijverheidsonderwijs in de hoek.
Dat blijkt reeds uit de aanhef. Er zijn
„althans in naam" scholen met
een bizonder confessioneel karakter.
Waartoe dient die hatelijkheid?
Ze kan alleen tot gevolg hebben, dat
We de conclusie trekken: de commissie
.indt- confessioneele nijverheidsscholen
zoo absurd, dat ze niet begrijpt, hoe
daaraan nog subsidie gegeven kan wor
den. Doch daarmee heeft zij dan ook
heel haar bezuinigingspreek van elke
reëele basis beroofd. Ze is tegen dit on
derwijs en dus ook tegen
wilneutraal onderwijs, zooals vroe
ger de liberalen: onderwijs boven ge
loofsverdeeldheid.
Eigenlijk verwondert het, dat de com
missie nog geen stap verder gaat. Ze
zegt er geen woord van, dat bij het nij
verheidsonderwijs het bizondere de
voorrang heeft.
Immers, als het ook hier bij voorkeur
staatsonderwijs was, dan zou de over
heid er veel beter voor kunnen waken,
dat er op clandestiene wijze toch confes
sioneel onderwijs gegeven werd, tenge
volge van „eenzijdige samenstelling van
een schoolbestuur".
De school aan de ouders, dat is het
groote beginsel van het nijverheids
onderwijs, want dan is er meeleven en
medewerking; dan sluit de school aan
bij het leven. Maar de commissie ziet
hierin een gevaar. Op die wijze kan een
schoolbestuur wel eens eenzijdig (d.w.z.
al te confessioneel) worden samenge
steld. En wat dan?
Dan is het resultaat, dat de school
niet door leerlingen van elke godsdien
stige overtuiging zonder bezwaar kan
worden bezocht.
Kan uw „neutrale", uw godsdienst
loze school, dat dan wel; zouden we
deze heeren willen vragen. Kunt u zich
geen „godsdienstige richting" voorstel
len, welke bezwaar heeft, heilig, oprecht
bezwaar tegen een onderwijs, dat van
het determinisme doortrokken is en
Gods leiding feitelijk loochent? Of, stelt
de orthodoxe belijders van „verschillen
de godsdienstige richtingen" slechts
vreemdelingen en bijwoners zijn in ons
land?
Wij willen daar tegenover stellen, dat
wy niet verstaan, waarom de methode,
welke bij de stichting van lagere land
bouwscholen gevolgd wordt, ook niet
voor het nijverheidsonderwijs kan gel-
in deze regel een beetje ruimer toe-
st, dan de commissie, blijkens haaf
verklaring wil.
En we denken er niet aan, om ook.
maar één oogenblik de stelling te aan
vaarden, dat het vrijzinnige, godsdier.st-
looze nijverheidsonderwijs regel zal zijn
en het confessioneele hooge, hooge uit
zondering.
Integendeel: ook hier vragen we ge
lijk recht voor allen, dus ook voor ons
en de door ons begeerde scholen. Binnen
dit raam en met erkenning van dit
recht willen we met ieder ernstig vader
lander naar bezuiniging streven, doch
niet met bezuinigingscommissies, die
het hakmes hanteeren om het Christe
lijk nijverheidsonderwijs uit te roeien.
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
WATERSCHAPPEN, ENZ.
Bij Kon. besluit zijn benoemd:
le. in de provincie Groningen: tot voorzit-
ir van het waterschap Ten Dijke, ir. Riete-
ma, te Pieterburen.
2e. in de provincie Gelderland: a. tot dijk
graaf van het Polderdistrict Wageningen en
Bennekom, G. Sluis te Wageningen; b. tot
heemraad van het Polderdistrict Wagenin-
gen en Bennekom, R. Jochemsen te Benne
kom; c. tot heemraad van het Polderdistrict
Vel uwe W. Rakhorst te Veessen, gemeente
Heerde.
_j. in de provincie Zuid-Holland: a. tot
dijkgraaf van den polder Wieldrecht G. F. de
Roo, te Dubbeldam; b. tot heemraad van den
polder Wieldrecht H. G. W- van Aardenne
te Dordrecht
4e. in de provincie Zeeland: a. tot voorzit
ter van het bestuur der waterkeering van
den Calamiteuzen Leendert-Abrahampolder,
E. C. Priester, te Kats, uiterlijk tot het einde
van het zittingsjaar, waarin hij 70 jaar zal
zijn geworden; b.'dot plaatsvervanger van
den dijkgraaf van den Mosaelpolder, D. M.
Machielsen, te Hoek; c. tot gezworene van
het waterschap Stavenisse, C. M. A. Steen-
wijk te Stavenisse; d. tot gezworene van den
Westkerkepolder, A. van Strien te Wol-
phaartsdijk; e. tot lid van het bestuur der
waterkeering van den Calamiteuzen Zim-
mermanpolder J. van Damme te Rilland
Bath; f. tot gezworene van het Waterschap
Oud Wolphaartsdijk, A. Koert te Wolphaarts
dijk.
DIPLOMATIE.
Benoemd tot buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister der 2e klasse bij de
Turksche en Bulgaarsche regeeringen met
standplaats Angora Mr. J. D. van Ketwich
Verèchuur, thans in gelijke hoedanigheid
te Buenos Aires.
MONUMENTENZORG.
Bij Kon. besluit is aan J. W. Hanrath te
Hilversum op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als lid van de Rijkscommissie voor
de Monumentenzorg, onder dankbetuiging
voor de door hem als zoodanig bewezen
diensten.
HOFBERICHTEN
PRINS HENDRIK NAAR STEENWIJK.
Naar wij vernemen heeft Z. K- H. Prins
Hendrik zijn voornemen kenbaar gemaakt
de opvoering bij te wonen van het open
luchtspel van Mr. A. W. Kamp, dait Woens
dag 2 September a.s. ter gelegenheid van
dc herdenkingsfeesten in deze
gehouden zal worden.
DE TWENTE-KANALEN
TEGEN HARDLIJVIGHEID en AAMBEIEN,
maag- en darmstoringen, zwelling van lever
milt, pijnen in rug en onderlijf is het
tuurlijke „Franz-Josef"- bitterwater dage
lijks meermalen ingenomen een heerlijk
middel. Verkrijgb. bij Apoth. en drogisten.
Met het Twente-Rijnkanaal, xvaarop zoo vele jaren gehoopt werd, is men thans druk
doende. Wat er van het derde kanaalgcdeelte vanaf de IJsel tusschen Zulfen en het
dorp Eefde (ongeveer één uur N.O.) te zien is, blijkt op deze foto.
SALARISSEN
DER RIJKSAMBTENAREN
DUIMZUIGERIJ OVER VERLAGING.
Naar wij van de meest bevoegde zijde ver
nemen is het bericht, dat dezer dagen in het
Handelsblad heeft gestaan omtrent de sala
rissen der ambtenaren en omtrent verschil
van gevoelens hierover in het Kabinet, uit
den duim gezogen.
Men zal verstandig doen, werd hieraan
toegevoegd, in deze dagen geen enkel bericht
omtrent de aanstaande begrooting te geloo-
ven.
Voornaamste Nieuws.
WOEKERBESTRIJDING
Blijkens het voorloopig verslag twijfelen
eenige leden der Eerste Kamer aan het
praotische nut van het wetsvoorstel-v. d.
Bergh tot regeling van het geldschietersbe-
drijf. Ingrijpen van de oveaiheid zal h.i,
zeer zeker een groot nadeel voor een be
langrijke klasse der bevolking beteek enen.
Immers, slaagt men erin het crediet goed
koop te maken, dan zullen vele geldschie
ters hun bedrijf moeten staken, hetgeen
voor 'tal van kleine kooplieden economi
schen ondergang tot gevolg heeft. Blijft de
zaak daarentegen bij het oude, dan zal het
eenige gevolg zjjn dat wij tot schade
van den eerbied voor het gezag een wet
rijker zullen zijn, welke practisch niet
voor uitvoering vatbaar is.
Als hun voornaamste bezwaar tegen dit
ontwerp voerden deze leden aan het feit,
dat de voorstellers hehben gemeend een be
paling van de grens tussch«n interest en
woeker, het essentieele punt bij de beteu
geling der woekerzucht, te moeten -ver
mijden. Zij vreesden, dat het der regeering
niet zal gelukken dit uiterst moeilijke
vraagstuk, waarbij ook het verschil in
risico van zoo grooten invloed is, op een
bevredigende wijze tot oplossing te brengen.
Vele andere leden konden zich met dit
betoog niet vereenigen. Hoewel ook zij niet
venvachten dat het aanhangige wetsvoor
stel aan het euvel der woekerzucht voor
goed een einde zal maken, betuigden zij
toch gaarne hun instemming met het kloe
ke initiatief, te dezer zake genomen.
Zij juichen het toe, dat de voorstellers
durende de voorbereidende behandeling van
dit wetsontwerp in de Tweede Kamer ertoe
waren overgegaan, om de bepaling, waarbij
de maximale rente op 12 pCt was vastge
steld, te schrappen. Het in aansluiting
hieraan ontwikkelde nieuwe denkbeeld, vol
gens hetwelk de maximale rente dusdanig
moet zijn, dat een redelijke win9t bij dege
lijk beheer nog bereikbaar zij, achten deze
leden een zeer goede oplossing, welke de
afdoende beteugeling van den -woeker in
hooge mate zal kunnen bevorderen.
WIJZIGING AUTEURSWET
HET OORDEEL DER EERSTE KAMER
Als proeve van wetgeving achtten verschei
den leden van de Eerste Kamer het ontwerp
.-ijziging van de auteurswet met het
oog op bemiddeling in zake muziekauteurs
recht bedenkelijk en verwerpelijk. De ibeslis-
toch, betreffende een aangelegenheid
van privaatrecht wordt hier overgelaten aan.
de vrije keuze der uitvoerende macht, die
de materie, welke het geldt, niet kent en
omtrent wier plannen en practische ervaring
onzekerheid en twijfel bestaat.
In het onderhavige geval zal het verlee-
;n van bemiddeling inzake muziekauteurs-
recht afhankelijk worden gemaakt van de
concessie van den minister van Justitie.
Deze bewindsman heeft het derhalve in zijn
macht, om een monopolie te scheppen, al
dus het voorloopig verslag.
Sornniige andere leden, alhoewel zich kun-
end? vereenigen met de bezwaren van
staatsrechtelijken aard hierboven weergege
ven, meenen nochtans hun stem aan deze
wetsvoordracht niet te mogen onthouden.
Een tweede bezwaar tegen dit wetsont
werp geopperd, betrof de onoprechtheid daar
van. Verschillende leden achtten het nl. niet
voor bestrijding vatbaar dat het in de be
doeling der regeering ligt, om aan het Bu-
voor Muziekauteursrecht te Amsterdam
het monopolie te verleeiïen. Zij betreurden
het, dat aau deze bedoeling niet duidelijk
uitdrukking is gegeven. Deze leden achtten
het ten eenenmalo onjuist, om den factor
der nationaliteit in het geding te brengen.
Indien er een uitstekend werkend agent
schap van een Fransch bureau ten onzent
is gevestigd, achtten deze leden het niet ge-
wenscht, om op kunstmatige wijze een Ne-
derlandsche organisatie in het leven te roe
pen of te houden.
Andere leden merkten daarentegen op,
dat met dit wetsontwerp niets anders wordt
beoogd, dan hetgeen in de meeste andere
landen reeds lang tot stand is gekomen nl.
een regeling der bemiddeling in zake mu
ziekauteursrecht op zuiver nationalen grond
slag. Een derde bezwaar tegen dit wetsont
werp achtten sommige leden, dat het geen
rekening houdt met de belangen, inzichten,
wenschen en rechten van de groote meer
derheid der auteurs. Van andere zijde
werd' hiertegen aangevoerd, dat het voor
barig is thans reeds al deze nadeelige ge
volgen van het wetsontwerp te voorspellen.
Ten laatste merkten sommige leden nog
op, dat het wetsontwerp eigenlijk beoogt,
de inning van muziekauteursrecht in han
den te leggen van een internationaal kartel
terwijl van andere zijde hiertegen werd aan
gevoerd, dat men een dergelijke voorstel
ling van zaken gevende, zich aan sterke over
drijving schuldig maakt.
grootste gemeenten, waar ruimte
voor eenige groote, goedgevulde scho- ge u weer op het sedert lang over
ig I wonnen standpunt, dat de geloovigen,
DE KONINGIN-MOEDER
TE BURGSTEINFURT
In het stadje Burgsteinfurt is men druk
in de weer met het treffen van voorberei
dingen voor do feestelijke ontvangst van
den vorst van Bentheim en Steinfurt en
diens echtgenoote, die vijf weken geleden
te (Oberhessen) in het huwelijk zijn ge
treden en die Zaterdag op het slot-Burg-
steinfurt hun intrek zullen nemen.
Volgens oude traditie gaat dit feit met
groote feestelijkheden gepaard, waaraan
door de geheeic bevolking zal worden deel
genomen.
Ook de wederzijdsche familieleden van
den vorst en zijn jonge gemalin zullen
volgens oud gebruik bij de thuiskomst van
het vorstelijk paar tegenwoordig zijn. Zoo
komt het, dat ook Koningin-Emma, een
tante van den vorst van moederszijde, en
Prinses Juliana ybij het feest aanwezig zul
len zijn.
Terwijl Prinses Juliana tegen Zaterdag
middag te Burgsteinfurt wordt venvacht,
is de Koningin-Moeder reeds Vrijdagav. per
auto even voor zeven uur uit Nederland
te Burgsteinfurt gearriveerd. Op liet kas
teel werd zij met groote hartelijkheid ont
vangen door Prinses en Prins Karl zu
Bentheim und Steinfurt, een broeder van
den vorst
De Koningin-Moeder zal haar intrek nemen
in het kasteel Burgsteinfurt, terwijl haar
gevolg, bestaande uit de hofdame Baronesse
van Tuyll en den kamerheer De Pesters in
het naburige Bad-Bentheim zal logeeren.
Ter eerc van het hooge bezoek waait de
Nederlandsche vlag met den Oranjewimpel
van liet. Huis Oranje Nassau van den toren
van het kasteel
De bevolking van Burgsteinfurt toont
levendige belangstelling voor het bezoek
der Koningin-Moeder.
Daar Koningin-Emma incognito reisde,
werd van een officieele begroeting door de
Duitsche autoriteiten afgezien. t
DE NEDERLANDSCHE
STEENKOLENPRODUCTIE
Donderdag heeft te Parijs op uitnoodiging
van het Comité des I-Iouillières een bespre
king plaats gehad tussclicn vertegenwoordi
gers van de Fransche mijnindustrie en de
Directies der Ned'erl. steenkolenmijnen. De
bijeenkomst werd gepresideerd door den
heer Lemay, directeur-generaal van de mij
nen van Ammiche; later werd daaraan ook
deelgenomen door den heer Gaillod, Direc
teur des Mines aan het Ministerie van Open
bare Werken.
Noemenswaardig resultaat heeft de bespre
king niet opgeleverd. De vertegenwoordigers
der Fransche mijnen waren geheel ontoe
gankelijk voor de bezwaren der Nederland
sche directie^ De eenige concessie, welke
gedaan werd, bestond hierin, dat het eenigs-
zins verzacht regiem, dat tot 27 Augustus is
toegestaan, verlengd wordt tot 1 September,
dus met vier dagen. Met ingang van dezen
datum treedt de besloten restrictie in volle
kracht in werking, zoodat de invoer
Nederlandsche kolen in Frankrijk alsdan
teruggebracht zal moeten worden tot liet ge
middelde over de jaren 192S tot en met 1930,
verminderd met 20 pet.
DE INDIE-POSTVLUCHTEN
De P.H.A.F.S. in Athene aangekómen.
(blz. 1)
De Koningin-Moeder te Burgsteinfurt.
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Eerste Kamer over het wetsontwerp tot re
geling van het geldschietersbedrijf.
Prof. Fabius geopereerd.
(blz. 2)
Het kabinet-Mac Donald wordt ernstig be
dreigd doordat de algemeene vakvereeni-
gingsraad zich verzet tegen zijn bezuinigings
plannen, terwijl dc oppositiepartijen "daar
weinig bezwaar tegen hebben. Baldwin op
weg naar Londen.
Op fotomateriaal van de Graf Zeppelin is
door prof. Weickmann te Leipzig een vlieg
tuigvleugel ontdekt, waarvan men vermoedt,
dat deze van Amundsen's vliegtuig is.
Spanje's regeering eischt een uitspraak
van het Vaticaan over diens verhouding tot
de republiek.
Arnoldo Mussolini bij Graaf Berchtold en
geruchten over herstell der Hongaarsche
monarchie.
(blz. 3)
Drie woonhuizen te Meppel in de asch
gelegd.
(blz. 4.)
De ongeregeldheden bij dc Coöp. Melk fa»
briek Fijnaart.
(blz. 5)'
Indrukken uit Egypte II.
Het Communisme in de Practijk.
PROF. FABIUS GEOPEREERD
Prof. mr. D. P. D. Fabius, lid van de Raad
van State, heeft Donderdag in het R.-K.
Ziekenhuis van 's-Gravenhage een kleine
operatie ondergaan. De toestand geeft nog
geen reden tot bizondere ongerustheid.
AANBESTEDING
Aanbesteed is liet verbouwen en restau-
reeren van de Z.O. binnenplaats van liet
Rijksmuseum te Amsterdam. Laagste in
schrijvers waren G. C. Blanken en F. dc
Bruin to Amsterdam voor f 49.840.
DEN HAAG
DE ANNEXATIEPLANNEN.
Ernstige critiek op het voorstel va
Ged. Staten.
Omtrent het voorstel van Ged. Staten van
Zuid Holland tot wijziging vau de grenzen
der gemeenten 's-Gravenhage, Delft, Wate
ringen, Nootdorp, Pijnacker, Wassenaar,
Veur en Stompwijk en tot opheffing van
de gemeenten Voorburg en Rijsv. ijk, is aar.
de raden van beide laatstgenoemde gemeen
ten door mr. dr. J. van der Grinten te Nij
megen en mr. dr. C. W. van der Pot te
Groningen een rapport uitgebracht.
De conclusie van de memorie is, dat de
annexatie onnoodig is, omdat de bezwaren,
die men daarmee wil ondervangen, evengoed
te ondervangen zijn door vaststelling "van
een streekplan overeenkomstig de nieuwe
wettelijke bepalingen. Het groote voordeel
wordt dan verkregen, dat niet aan het be
staan van twee bloeiende gemeenten, die
beide nog steeds hebben baar eigen cachet
en haar eigen gemeentelijk leven, op
ol meer ruwe wijze en tegen den zin
niet,, Jriesche Heerenbaai 'maar
wat waarschijnlijk ook nu weer de wensch
van liet overgroote deel der bevolking zal
blijken te zijn, een einde wordt gemaakt.
Er is geen algemeen belang betrokken bij
een nieuwe vergrooting van de gemeente
's-Gravenhage op motieven, die, consequent
doorgedacht, binnen 20 jaar tot annexatie
van Delft en binnen 50 jaar wellicht tot
annexatie van Lelden zouden moeten voe
ren. Worden deze motieven als geldig aan
vaard, dan valt aan den annexatiedrang
der groote gemeenten geen grens te stel
len en zal ons land, als de bevolking op
dezelfde wijze blijft toenemen, binnen af-
zienbaren tijd een gemeentelijke indeeling
krijgen, welke met de nog altijd aan ouzo
wetgeving ten grondslag liggende gedachte
van plaatselijke gemeenschappen ten ecnen
male in strijd is. Waarom dan niet liever
de historisch gegroeide gemeenschappen als
zoodanig behouden, zoolang de bevolking dit
blijkt te begeeren, en in vreedzame samen
werking de oplossing gezocht voor do moei
lijkheden, waarvoor de toeneming van de
bevolking in ons land de overheidsorganen
nu eenmaal stelt?
Waarom niet het voorbeeld gevolgd van
het buitenland, waar men er niet aan denkt
om do groote gemeenten steeds wijder gren
zen te geven, doch in zeer uiteenloopcnda
vormen do
bevordert, terwijl alleen als in de verschil
lende afzonderlijke gemeenschappen de
drang naar samenvoeging sterk tot uiting
komt (men denke aan Elberfeld en Bar
men) tot die samenvoeging wordt overge
gaan.
De annexatie is in een g«wal als 't onder
havige een grol en plomp middel om in
de gerezen behoefte te vo.rzien. Nu de
wetgever fijnere middelen ter beschikking
stelt, middelen die ook de kleinere gemeen
schappen in hun begrijpelijke verlangen
naar eigo" voortbestaan mien, nu gev®
men aan dit soort middelen do voorkeur.
Wij adviseeren derhalve, aldus de me
morie, dat do gemeenteraden van Voorburg
en Rijswijk, onder afwijzing van hot an
nexatie-ontwerp, zich bereid zullen ver
klaren, in samenwerking met den raad van
's-Graver.nago een regeling treffen voor
dc vaststelling van een streekpian, cn dat
zij aan Ged. Staten zullen verzoeken, daar
toe hun bemiddeling te verleenen, casu
quo de noodige stappen te doen, opdat dit
doel worda bereikt
DE MOORDZAAK ESCHAUZIER.
Naar „de Nieuwsbron" verneemt is de in
structie tegen de beide verdachten in de
moordzaak Eschauzier, Konings en Ponders,
nog steeds niet gesloten.
De lange duur der instructie is voorname
lijk hot gevolg van het feit, dat op last van
den officier van Justitie een onderzoek
wordt ingesteld naar de geestvermogens
van den verdachte Konings. Dit onderzoek
is opgedragen aan de psychiaters dr. Schol-
tens en dr. van Woerkom, die danrmecta
nog niet gereed zijn en nog geen rapport
aan de Justitie hebben uitgebracht
Zeer waarschijnlijk, aldus „de NNvsbr.**,
zal de behandeling dezer zaak ter openbar*
terechtzitting niet voor October plaats kun
nen hebben.
?°?™*ANT0CR' OPSLACPLAATSEN,
OOSTZEEDIJK No. 228. R'DAM
ZACERIJ EN SC.HAVERIJ
NASSAUHAVEN B0ERENGAT