Jltfitu<r friïrirltr <£onr«ttt EERSTE BLAD. ABONNEMENT: Per kwartaal 3.25 (Beschikkingskosten 0.}5.) Per week 0.23 Voor het Buitenland bij Weke- lijksche zending 6.— Bij dagelijksche zending 7.— Allee bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad TVz cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Daqeüjks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 3435 DONDERDAG 20 AUGUSTUS 1931 ADVEBTENTIGN: Van 1 tot 5 regelsL17^ Elke regel meer....0.22Vj lngez. Mededeelingen van 1—5 regels e 2.30 Elke regel meer0.45 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend 0.10 10e Jaarganr Dit nummer bestaat uit DRIE bladen RECHT DER KERK. rede op aarde, de mensch kan vrede op aarde maken." En hij voegde er aan toe: „Deze wereld is iiiet meer te redden". Wij hebben het kerkblad-artikel niet on der de oogen gehad; maar betwijfelen toch of deze predikant zich schuldig gemaakt heeft aan „dogmatisch pessimisme", gelijk de schrijver in Voorwaarts beweert Dit alles laten wij echter geheel onbesproken; het is ons niet om deze discussie te doen, doch om uitspraak van den soc.-democratischen schrijver, welke inderdaad frappant is. Ze luidt als volgt: Ons artikeltje, waarin wij het beroep der Synode van de Chr. Gcref. Kerk op de over heid, om den moordenaar aan het leven te straffen, verdedigden, wordt in de laatste V r ij h e i d door twee leden der redactie bestreden. Ongetwijfeld wordt daarbij ook de kern der zaak geraakt, doch een groot deel van het betoog gaat er langs heen. Nadrukkelijk hebben wij geconstateerd, dat het bij ons in dit geval alleen hierom ging, dat de Synode zich op het eenig juiste standpunt plaatste: „zij stelt Gods recht naast overheidsplicht". De. vragen, of de doodstraf geboden is in Gods Woord; en wat de crimincele gevolgen van niet- of wel invoering zijn, hebben groo- te betëekenis; doch ze zijn al zoo dikwijls behandeld en zij drongen zich hier niet naar Onrecht doet de V r ij h e i d ons aan, als zij ons in de mond legt, dat wij de eisch van Gods Woord zouden binden aan landsgren zen; hier op wederinvoering der doodstraf aandringen en ze voor Amerika van weinig beteèkenis achten. We hebben er niet aan gedacht om iets, wat daarop, lijkt, ,te be weren. Slechts hebben we het beroep op Amerika afgewezen, als men beweert: daar wordt de electrische stoel vaak bezet en toch neemt het aantal moorden toe. Deze vergelijking gaat niet op; dat blijven we beweren. Al voeren we nu geen argu menten aan. Want het voornaamste bij deze discussie wis en is voor ons het recht der Synode om de overheid op liaar roeping te wijzen. Dat is da kern en de schrijvers in de Vrijheid verstonden dat ook uitnemend, j EEN PROFIJTELIJKE PROFESSIE Wij weten al te goed, dat d'e oorlog geen noodlottige vergissing is, ook niet het werk van eenige misdadige regeerders alleen en dat de oorlog niet met wat zachte, vrien delijke woordjes is uit te bannen. De oor log heeft ook te maken met gevaarlijke donkere driften en instincten, die in het menschenhart plotseling kunnen uitbar sten. Er is verband tusschen oorlog en het „zondige" menschenhart. Deze uitspraak onderschrijven wij geheel. De grondoorzaak van den oorlog ligt in de zonde van het menschelijk geslacht en déar- om kunnen wij nimmer geloof slaar. aa socialistische utopie, dat het hier op aarde eens storelooze vrede zijn zal. Dat een sociaal-democraat zulks erkent, moge voor zijn lichtgeloovige partij genooten een reden zijn, om tot ernstiger nadenken te komen. Al te lang en al te veel maakt men zich van het oorlogsprobleem af met de goedkoope bewering, dat het kapitalisme de verwekker van oorlog en maatschappelijke verstoring is. Uit deze erkenning spreekt althans meer ernst en nadenken. Uit de Pers. whnt zij wijzen het allebei af. De eerste zegt, dat de Synode 'en dus ook wij, ingaan tegen het anti-rev. beginselpro gram, waarin uitdrukkelijk verklaard wordt, dat het staatsgezag niet door de uit spraak van eenige kerk gebonden kan worden. En de andere redacteur voegt hieraan toe, dat juist wij hadden moéten protesteèren „tegen deze aanmatiging- van een bepaalde kerk, "dé Overheid haar taak en plicht té willen voorschrijven. De kerk blijve op haar terrein en menge zich niet in de Staats zaken; tot dusver meenden1 wij, dat de anti- revolutionnairen die stelling evenzeer hul digden als wij. Is de anti-revolutionaire par tij, die steeds scheiding van Kerk en Staat voorstaat, nu plotseling clericaal gé worden?" Of de anti-revolutionairen plotseling cle ricaal geworden zijn, weten we niet (het zal zoo erg wel niet zijn, want zij zijn nogal vast in de leer)doch wij zijn het zeker niet, en van clericalisme was bij de Synode ook geen sprake. Doch wat zou men willen? Dat de Kerk zweeg over alle belangrijke vraagstukken, waarmee de overheid ook iets van doen heeft? Dit moge het echte, onvervalschte oud- liberale standpunt zijn; juist, omdat het 't onze niet is, stellen wij ons tegenover het liberale beginsel. De Kerk kan noch mag zwijgen; vielen van hen, die haar liefhebben, zijn zelfs van meening, dat zij veel te vaak zwijgt. Maar, hoe het zij: als zij het .izesdec gebod verkondigt, dan kan zij niet zwijgen over de eisch van Gods Woord en de plicht der Overheid. Echter, nu ontsta er geen misverstand. De schrijver in de Vrijheid noemt het een aanmatiging, „als een bepaalde kerk de overheid haar taak en plicht wil voorschrij- cen!" We zijn het er roerend mee eens. En we hebben nergens zoo iets beweerd. Ook in het gewra'akte artikeltje niet. Want hoewel wé aan deze casus positie niet dachten, schreven we: „meent de overheid, dat de mentaliteit der bevolking de toepassing der doodstraf niet zou verdragen; dan ligt dat voor haar verantwoording." Geen oogenblik is het ook bij ons opgeko men, dat de Synode iets aan de Overheid zou willen voorschrijven. Daar dacht niemand aan. De Kerk wil niets anders doen, dan wat der Kerk is: aan iedereen, dus ook aan d'e Overheid, het gebod voor houden dat God gegeven heeft. Dat is haar recht, néén, dat is haar plicht en roe ping. Maar met clericalisme heeft dat niets, absoluut niets, te maken. EEN NED. LEEUW IS I 5000 WAARD. Onlangs werd gemeld, dat een sociaal democraat in Ned.-Indië een ridderorde ge weigerd had en toen bij wijze van equi valent een slordige fooi van f 5000 had ont vangen. Was de dwaasheid gekroond; als we deze beeldspraak in dit verband mogen be zigen. Thans geeft het Handelsblad een nadere toelichting en een rake kwalificatie: j Ongeveer een maand geleden heeft Aneta gewaagd van een aanmerking, door den heer Van Helsdingen (leider der Christelijk- Staatkundige Partij) in den Volksraad ge maakt op "een eigenaardigen vorm van erkenning der verdiensten van prof. Van Gelderen als leider van de jongste volksstel ling. Thans- zien wij, uit de pas ontvangen mail, hoe het geval zich precies heeft toege dragen. De Indische regeering, blijkelijk uit bundig verheugd over het ontdekken van eenige millioenen Inlanders door de volks telling, heeft den statistischen Columbus Van Gelderen voor die ontdekkingsdaad wil len eeren door hem voor te dragen, voor een.:.... Nederlandschen Leeuwl Excusez du peu. Maarde heer Van Gelderen is sociaal democraat en zijn politieke geloof verbiedt nu eenmaal het aannemen van Koninklijke onderscheidingen. Ja maar, dat kón toch niet; de ontdekker van zooveel millioenen onbekende zielen moest tocb iets krijgen! En toen heeft men prof. Van Gelderen een „gratificatie" van f 5000 aangeboden. En prof. Van Gelderen heeft die, waarschijn lijk onder dankbetuiging, aanvaard. Nu laten wij de vraag rusten, of het extra-werk dat de heer Van Gelderen aan de volkstelling gehad heeft, met een grati ficatie en, zoo ja, met een van f 5000 moest worden gehonoreerd. Wij nemen aan dat de arbeid deze aanzienlijke belooning waard was... al kan men daarbij toch vragen of het juist thans, nu men ambtenaarssalaris sen kort en subsidies voor zeer nuttige zaken schrapt, wel een gelukkig oogenblik was voor deze largesse. Wij herhalen echter: wij laten dat rusten, gelijk ook mr. Van Helsdingen dat heeft gedaan. Met hem bevreemdt ons evenwel ten hoogste de zon derlinge constructie van het geval: liet toekennen van een gratificatie als aequiva- lent van een onderscheiding die de bene ficiant moest weigeren wegens politieke ge moedsbezwaren. Met den heer Van Helsdin gen achten wij het op geld waardeerbaar stellen van ridderorden eén „degradatie" van zulke „onderscheidingen" en met de „Java- Bode" vragen wij: Wat is het tarief? Hoe veel is nu een officiersrozet van de Oranje- Nassau waard? En een simpel lintje in die orde? Bovendien: Waar gaan wij nu heen? Wordt de mogelijkheid van substitutie eener ridderorde door haar „contante waarde" als voorrecht gereserveerd voor sociaal-demo craten of mag een doodgewone „bourgeois" er óók van profiteeren. In het laatste ge val zullen de financieele gevolgen, in 't bij- DE PRUISISCHE PERSDICTATUUR De roode pers heeft een meevaller. Zij kan; lar waarheid verklaren, dat zij alleen staat tegenover alle „burgerlijke" bladen. Want de Pruisische dictatuur over de pers is alleen doot haar verdedigd. Die Duitsche dictatuiir, zegt de Vrijheid oetent niet alleen meer censuur, neemt niet alleen meer bladen in beslag (of verbiedt ze gedurende geruimen tijd te verschijnen) om iets wat in een blad voorkwam, de dic tator is nu al zoo ver, dat hij gebiedt wat moet worden opgenomen. Proclamaties of antwoorden van Rijks- en landsautoriteiten (of van de door haar te bepalen instanties) moeten volledig en zonder toevoeging wor den geplaatst. Zelfs het lettertype wordt door de Overheid bevolen. Commentaar in hetzelfde nummer is verboden. Het feit, dat extremistische bladen even onmatig als partijdig en onbillijk waren, kan ter verklaring- strekken. Zoodra men echter dit risico van pers vrijheid niet meer aanvaardt, is er feitelijk geen drukpersvrijheid meer. De „Reichs- arbeitsgemeinschaft der deutschen Presse" (waarin de Duitsche journalisten en uitge vers zijn vereenigd) heeft dan ook niet na gelaten in een verklaring op te komen voor onvoorwaardelijke handhaving van de pers vrijheid, ook in dezen tijd van nood. En welke bladen hebben het bevel der Pruisische regeering verdedigd? Alleen de soc. dem. „Vorwarts" en het „8 Uhr Abendblatt"! De regeeringsproclamatie moestVrijdag 7 Augustus in alle bladen verschijnen. Op dien dag mocht er geen letter tegen schreven worden. Er bleef dus vóór den dag van het referendum (Zondag 9 Aug.) slechts één dag voor bestrijding over. Wij geven u te raden, wat de correspondent van „Het Volk" te Berlijn hier" J opmerkte en wat „Het Volk" zonder commentaar op nam. Men geniete de geniepigheid dezen sociaal-democraat: „Afdoende zou zijn geweest, indien de oproep Zaterdag was verschenen". Men denke zich eens, hoe al wat rood is kéer gaan en terecht indien een regee- ring de roode pers zou dwingen een artikel als hoofdartikel te plaatsen één dag voor een volksstemming en met verbod om er een regel commentaar aan te wijden! En deze ergerlijke dwang van Braun werd „van be voegde zijde" in de socialistische ,>Vor- warts" verdedigd.... En Het Vaderland schrijft: .De fout zit hem natuurlijk hierin, dat „Het Volk" aan het woord „democratie"' een i uitleg geeft. Het blad DE KONINGIN DE NATUURSCHOONWET NAAR LUXEMBURG? Men schrijft uit Luxemburg aan de „lijd'': Sinds eenigen tijd vermelden de bladen al hier, dat binnenkort een vorstelijk bezoek te- verwachten is aan de hoofdstad van het Groot- j zijn aangemerkt als een landgoed in den hertogdom. Thans twijfelt er niemand rceer j van art. 1 dér Natuurschoonwet 192S. Voornaamste Nieuws. aan, of de hooge gast, die hier door Groother togin Charlotte en haar gemaal, prins van Bourbon, verwacht v/ordt, is niemand minder dan de Koningin der Nederlanden. Het Luxemburgsche hof, dat na den grooien oorlog in alle eenvoud leeft, schafte o.a. alle paarden af. Nu zijn dezer dagen echter de stallingen opnieuw gevuld, daar 't hof-ceremo- niëel van Koningin Wilhelmina een intocht met gala-koetsen inhoudt. De Luxemburgsche soldaten oefenen reeds een parade-pas, en het programma voor een uitvoering van Nederl. muziek (Wagenaar, Röntgen, Ruigrok, Schil fer, Popper en Max Guillaume) is al opge steld. Het Koninklijk bezoek zal, als de mededee lingen der bladen juist zijn, in den loop van-de maand September plaats hebben; DE BEGROOTING GEEN SALARISVERLAGING. Hel invaliditeitsfonds. De Haagsche correspondent van het Hbl. meldt o.a.: Bij de regeering heeft het voornemen be staan de salarissen der ambtenaren te ver lagen, waarbij bezuiniging als doel voor óogen stond. Minister de Geer heeft zeer lang weten staande te houden, dat salarisverla ging noodzakelijk was, teneinde de groeien de lasten van de begrooting te verminderen. Over deze kwestie wa3 de mccning in den ministerraad echter verdeeld. Eerst onlangs is besloten, geen salarisverlaging toe te pas sen. Op de Rijksbeggrooting voor 1932 is hiermede althans geen rekening gehouden. Intusschen wil dit niet zeggen dat sala risverlaging hiermede voorgoed van de baan zou zijn. Voorloopig behoeft men indien wij juist zijn ingelicht er niet op te re kenen. Voorts schijnen er plannen ten opzichte van het Invaliditeitsfonds t- bestaan, in verband met de bezuinigingsmaatregelen tot ontlasting van de begrooting. Volgens arti kel 20 sub 1 van de invaliditeitswet ontvangt het Invaliditeitsfonds o.a. uit 's Rijks schat kist sinds 1929 jaarlijks een bedrag van 17.623.000 ter gedeeltelijke dekking van de uit te keeren renten uit dat fonds. Naar verluidt zou het in het voornemen der regeering liggen, bovengenoemde uitkee- ring met een aanzienlijk bedrag gespro- zij ook in 1918 hèeft verkondigd, toen j ben wordt van éenige millioenen te ver zij als minderheid zich ten onzent van bet j - hinderen, met dien verstande dat deze ver- gézag wilde meester maken, met het axgu- j mindering een tijdelijk karakter zal dragen, ment, dat rij eigenlek meerderheid was, Un :^at de gelden, welke dus eventueel zou- omdat men de op de S.D.A.P. uitgebrachte j^en wordeningehouden, later, als de finan- stemmen niet moest t ell e n,maar wegen j:cjghr dit weer toelaten, toch nog in het inva; Gelukkig heeft toen niemand minder dan deliditeitsfonds zouden vloeien. Op. de liitkee- heer van Kol zijn partijgenooten dit argu ment direct uit de hand geslagen, door er aan te herinneren, dat dit ontleend was aan den oer-conservatieven heer Saaymans Vader, die dit als Kamerlid een halve eeuw geleden tegen eiken aandrang, Deze terreinen, die een oppervlakte geveer 11 hectaren beslaan, zijn eigendom van den heer mr. E. H. G. J. ter Kuile, te Ensche de. Zij sluiten onmiddellijk aan by de stad En schede en zijn bezet met bijzonder mooie hout opstanden, die gras- en bouwlanden omsluiten. Vooral door de onmiddellijke nabijheid der stad is het rijke natuurschoon, hetwelk deze i terreinen bieden, van buitengewoon veel be- Bij dezelfde beschikking is officieel goedge keurd de volgende toegangsregeling: Met uitzondering van de onmiddellijke om geving van het woonhuis (die door bordjes wordt aangeduid), is het geheele landgoed het publiek opengesteld, mits dit is voor van wandelkaarten, welke door den eige- aan alle te goeder naam en faam bekend staande personen kosteloos zullen worden ver strekt. Daarbij is als voorwaarde gesteld, dat de wandelkaarten in den regel aan de aanvragers zullen worden uitgereikt. staat daaronder niet: rekening houden met wat het volk wil, maar, met alle mogelijke middelen doorzetten, wat de sociaal-demo cratie in haar kraam te pas komt, een leer, het kies recht uit te breiden, met voorliefde bezigde. „Het Volk" heeft zich in haar verdedi ging van den dwangmaatregel in Pruisen op zuiver Bolsjewistisch standpunt ge plaatst, op het geweldsstandpunt, dat trou wens te allen tijde door de tirannen is ingenomen. OFFICIEELE BERICHTEN ONDERSCHEIDINGEN. De president van de Tsjechoslowaaksche republiek heeft den heer Th. F. M. Schaep- man, lid der Tweede Kamer, benoemd tot officier in de orde van den Witten Leeuw van Tsiechoslowakije voor burgerlijke verdiensten. Bij Kon. besluit is aan den heer W. Wein berg, bankier te Amsterdam, verlof verleend tot het aannemen van het vreemde eereteeken Ridder der Orde van het Legioen van Eer van Frankrijk. ARBEIDSINSPECTIE. Bij K. B. is benoemd tot adj.-inspectrice van den Arbeid, mej. A. J. C. M. van Oppen te 's-Gravenhage; zij is werkzaam gesteld in het 3de district der Arbeidsinspectie, ter standplaats Rotterdam. ZUIDERZEEWERKEN. Bij K. B. is benoemd tot ingenieur bij den dienst der Zuiderzeewerken Ir. J .H. Verhey. COLLEGE VOOR DE VISSCKERIJEN. Bij K. B. zijn benoemd tot lid van het col lege voor de visscherijen Prof. Mr. Ph. Kleintjes, hoogleeraar aan de gem. universi teit te Amsterdam, en Mr. A. Dirkzwager, rechter te Rotterdam. BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In de week van 7 tot en met 15 Augustus zijn in ons land aangegeven 12 gevallen van buiktyphus, 4 gevallen van paratyphus, 1 geval van febris undulan, 3 gevallen van dysenteria bacillaris, 118 van roodvonk (Rot terdam 18, Amsterdam 19, Haarlem 8), 85 diphtherie (Rotterdam 14, Arnhem 10, Nieuwe zonder bij het meteorologische verschijnsel Pekela 10), 7 van nekkramp, DE OORLOG GEEN NOODLOTTIGE VERGISSING. De schrijver van „Onder het Zoeklicht' het soc.-dem. dagblad Voorwaarts heeft in een kerkelijk weekblad het afkeurend oordeel van een predikant gelezen over het dagbladpetitionnement Deze predikant veroordeelde de poging met deze argumentatie: „Dat is het humanisme. Dat is het stand punt, hetwelk ook dén vrede op aarde ver dacht van den mensch. De mensch moei dat zich op 31 Aug. pleegt voor te doen, allicht niet gering zijn. En in het eerste ge val krijgt men, in een bevoorrechten van bepaalde politieke opvattingen, toch wel een zonderling novum in onze politiek: gepremieerde gemoedsbezwaren. Want het socialisme wordt dan, daar er tal van sociaal-democraten in ons land zijn die zeker al lang met een „lintje" zouden loo- pen als ze 't hadden willen aanvaarden, waarlijk een profijtelijke politieke geloofs- professie. Hetgeen zeker in strijd zou wezen met de bedoeling van die partij zelve. En niet in 't belang van zuivere politieke zeden. In de week van 9 tot en met 15 Augustus zijn geen gevallen van encephalitis na ting ter kennis van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid gebracht. DEPARTEMENT VAN ARBEID. BU Kon. Besl. is bevorderd tot adjunct-com mies b(J het Departement van Arbeid, de heei P. C. Heeneman, thans schrijver lo kl. DE INDIE-POSTVLUCHTEN DE INVALIDITEITSWET Volgens het bepaalde in artikel 83, le lid, der Invaliditeitswet kunnen kinderen be neden den 14-jarlgen leeftijd bij het over lijden van htm moeder aanspraak maken op weezenrente, indien zij vaderloos zijn of de moeder kostwinster was. mits de moeder minstens 40 weekpremiën in rekening kan doen brengen. De kinderen ontvangen dus geen weezen rente, wanneer de vader nog in leven is en in staat is voor hen den kost te ver dienen. Veelal onbekend is en daarom wordt het hier vermeld, dat wanneer daarna ook de va- der-kostwinner komt te overlijden, er voor de achtergebleven kinderen wel recht op weezenrente ontstaat, althans, zoolang ze jonger zijn dan 14 jaar. HANDEL MET ZUID-AFRIKA HOOP OP GUNSTIGE UITSLAG. Ten aanzien van de sluiting van handelsver dragen o.a. met Nederland, schrijft het officieuze Zuid-Afrikaansche orgaan „Die Bur ger" o.m. het volgende: „Dat de regeering niet van plan is, het han delsverdrag met Duitschland op te zeggen, zal voor iedereen duidelijk zijn. Integendeel is er sprake van het sluiten van handelsverdragen met Nederland, Frankrijk en Italië, teneinde den Zuid-Afrikaanschen producent te verzeke ren, dat hij op de voornaamste buitenlandsche markten niet door een wyziging van invoer rechten in een slechter positie danzyn mede dingers wordt geplaatst. Deze onderhandelin gen zijn reeds geruimen tijd aan den gang. Er waren in sommige gevallen verschillende moeilijkheden, doch de weder-aanknooping der besprekingen toont aan, dat de hoop op gunstige uitslag niet ydel is". NED. ZEEMANSCENTRALE VOOR NEDERLANDSCHE WERKZOEKENDEN De minister van Arbeid heeft eenigen tijd ïleden aan een aantal organisaties een schrij ven gezonden, met het verzoek, zooveel mo gelijk aan Nederlandsche arbeidskrachten de oorkeur te willen geven. Het wordt, zoo lezen wij in „Maatschappij- belangen", voor Nederlandsche werknemers ;n ruimen zin des woords hoe langer hoe moeilijker, om in het buitenland werk te verrichten. Zoo al niet de economische ver houdingen een bezwaar vormen, dan wordt het den Nederlandsche werkzoekende haast onmo gelijk gemaakt, om in den vreemde werk te aanvaarden, door de regelingen van overheids wege, welke ten aanzien van het verrichten arbeid door uitheemsche arbeiders in schier alle Europeesche landen bestaan. t is daarom geen wonder, dat telkens in Nederland stemmen worden gehoord, die vra gen, of, gezien de economische omstandighe den in ons land en de buitenlandsche regelin gen, de inheemsche arbeidsmarkt nog wel on beschermd kan blijven. Deze aangelegenheid zal de minister nader erwegen, zoodra hij van de daartoe benoem de Interdepartementale Commiësie haar rap port zal hebben ontvangen. Hij meende echter goed te handelen, door, in afwachting daarvan, een ernstig beroep te doen op alle werkgevers in ons land,om in de huidige omstandigheden hij hét in dienst ne- van arbeidskrachten zeer in het bijzonder te letten op de beiangen der Nederlandsche arbeiders. (blz. 1) Vermoedens omtrent de a.s. Staatsbegroo- ting. Het bezoek van de N.C.R.V. aan de Harz, (blz. 2) Productieve Hulpvaardigheid. (Van onz® Duitsche correspondent). De strekking van het rapport-Lavton is herziening van de oorlogsschuldenregeling. In Amerika wordt, dit met vreugde begroet De New Yorksche bankiers zijn reeds bijeen- het rapport te bespreken. Een belangrijke kabinetszitting te Londen. Oneenigheid over een algemeen invoertarief van 10 procent. (blz. 3) De verkoop van de Java-suiker heeft plaats gehad tegen de laagste prijs die ooit is voorgekomen. (blz. 5) In den Storm, door Wjerny. Heer moet gij vertrouwen. Waar de Duit- schers in het begin het „Wilhelmus" had den laten spelen en zoo beminnelijk ge weest waren een pracht-portret van H. M. de Koningin in de zaal te hangen, verzocht de hoofdleider den Hollanders alsnog te zin gen: Deutschland, Deutschland über alles. Het was een prachtig slot van een prach tige reis. Allen daalden dan ook in dank bare stemming, gewapend met een lampion, na afloop van den avond den steilen weg van den Lftidenberg naar het hotel af. CHRISTELIJKE WERKGEVERS VEREENIGING JAARVERGADERING TE ROTTERDAM. Op de Jaarvergadering der Christelijke Werkgevers Vereeniging, welke op 16 en 17 September a,s. te Rotterdam zal worden ge houden zal Prof. Dr. Z. W. Sneller, Hoog leeraar aan de Nederlandsche Handelshooge- school te Rotterdam, spreken over „Het mo derne imperialisme". Het voorontwerp- Bedrijfsradenwet, dat oorspronkelijk op de agenda stond, is in verband met de recente uitspraak van den Hoogen Raad van Arbeid vnn de Agenda afgevoerd. DE WESTLANDSCHE WEGEN PROEF MET BETON-WEGBEDEKKING Bij de provincie bestond onlangs het voornemen om in het Westland bij de recon structie van de wegen een proef te nemen met het maken van een beton-wegbedekking Daarvoor zou dan bestemd zijn het wegvak Honselersdijk-Naaldwijk, langs den L. Broekweg. Naar we thans vernemen zal deze proefneming evenwel geen voortgang hebben, daar men vreest dat de gronden in het Westland niet voor het beton ge schikt zijn. VERDWIJNT ..DE SOCIALIST"? HAAST NIET TE GELOOVEN Volgens „De Tribune" is op een bijeen komst van de links-socialistische groepen uit de S.D.A.P. besloten het weekblad „Dè Socialist" op te beffen, hoewel de vertrou wensmannen zich met 32 tegen 29 stemmen tegen opheffing uitgesproken hadden. Op voorste] van Schmidt is besloten tè doen wat het partijbestuur van de S.D.A.P. eisch te, namelijk het eigen weekblad te la ten varen, in ruil voor een officieel partij- weekblad. Dat „de Tribune" van dit nieuws de pri meur had, is teekenend. N.C.R.V.-BEZOEK AAN DE HARZ EEN GLORIEUZE ONTVANGST In een zeer dankbare stemming keerden Woensdag een honderdtal deelnemers aan de Vereeniglngsreis naar den Harz (Werni- gerode) huiswaarts. Ze mochten terugzien op héél genoeglijke d<agen, waartoe vooral de onverbeterlijke steun der autoriteiten had bijgedragen. R"eds aan de grens ontving de groep een telegram van welkom; dat gevolgd werd door een hartelijke toëspraak van den Ver- kehrsdirektor Schultze in Wemigerode. Op het slot in Wernigerode werd men ont vangen d'oor den majoor, in de Schlosskir- che door den superintendent en hofpredi ker, dr. Falke. Bij de tochten naar en om de Broeken ontving men het geleide van ter plaatse zeer bekende personen. Het Ver- kehrsamt en de Nordhausen-Wernigerode Eisenbahn Gesellschaft (Direktor Herr Scharmhorst) schenen een edelen wedstrijd te hebben aangegaan om d'e gasten met weldaden te overladen. Zoo ontvingen dezen foto's van de groep voor het stadhuis, voor de Feuersteinklippen, voor den trein Schierke; een etsje van lret slot of van stadhuis. Het Verkehrsamt gaf een heel mooi programma; in de kerk, waarin men 's Zondagsmorgens de Duitsche godsdienst oefening bijwoonde, vond men da liturgie met de te zingen liederen; de St. Theobaldi- kirebe was ter beschikking gesteld voor de Andacht, die Ds. Visser, van Cadzand, des avonds leidde. Aan het einde van do reis was een ge zellige avond georganiseerd in het Kurhotel ■MKÜWÏftfi MM XS uitkoop en ontruiming is nu de beneden verdieping vrijgekomen, zoodat eindelijk de noodigc expansie aan het werk aldaar kau gegeven worden. De Ned. Zeemans Centrale echter heeft momenteel met groote financieele moeilijk heden te kampen. Nu hebben de Nederlan ders in Hamburg, onder lei dine: van den Consul Baron van Aerssen-Beijeren, beslo ten de Centrale te helpen. Van den Gezant te Berlijn werd bericht ontvangen dat al daar ongeveer 2000 Mark voor het Zee manshuis was bijeengezameld, terwijl in Hamburg ongeveer 200 Mark was ont vangen. De penningmeester der N. Z. C., Jhr. Ir. J. A. Quarles van Ufford te 's-Gra Het vliegtuig heeft 212.450 Kg. post aan i venhage Oostduinlaan 36 verstrekt alle ge- loord: wenschte ;nlicbt;.ng3D hartelijke woorden werden gesproken door den Stadtrat Mr. Renke, door Director Schultze, door Director Scharn horst. De verlichting van het slot slaagde uit muntend, maar door een misverstand kon den slechts enkele der deelnemers hiervan genieten. Een mooie foto in lijst van de groep voor de Feuersteinklippen werd den hoofdleider, den heer Roosjen, van Bloemen- daal, voor het bureau in Den Haag aange boden. De hoofdleider sprak woorden van hartelijken dank voor de overvloedige reeks van weldaden, den deelnemers bewezen, van warme sympathie voor het Duitsche volk, dat zulke moeilijke tijden doormaakt en wekte op tot Godsvertrouwen, waartoe hij den deelnemers vroeg, den Duitschers toe te zingen de bekende liederen van Paul Ger hard: Beveel gerust uw wegen, enz. en: Den KRISTANA GAZETO Te Arnhem (Koningstr. 21), verscheen dezer dagen onder redactie van den heer H. Verburg een proefnummer van Krist a na Gaze to, oficiala dusemajna organo de la Kristana 'esperanta Rondo-Nederlando. Ter inleiding zegt de redactie: „Eindelijk! Een innig gekoesterde wensch vervuld! Een eigen orgaan voor de Christe lijke Esperanto-beweging in Nederland en overzeesche gewesten! Dankbaarheid en ontroering vervult ons hart. Want daar vóór ons ligt een nieuwe we reld, een wereld van ideëele gedachte, maar ook van practische werkelijkheid, een bloeiend land met een nieuwe lente en een nieuw geluid." Het doel wordt aldus omschreven, en daarmee is feitelijk alles gezegd: „Wij stellen ons voor, dat wij ons blad zullen ingedeeld houden in vier rubrieken. De eerste rubriek zal een propaganda- rubriek zijn en slechts in het Nederlandsch geschreven artikelen bevatten. De tweede rubriek, een studie-rubriek voor beginnende», zal in den loop van één jaar (26 nummers) een volledige doelmatige en zoo aangenaam mogelijke behandeling geven der Esperanto-spraakkunst De derde rubriek zal bestemd zijn voor hen, die een Ce-cursus, een andere monde linge cursus of een schriftelijke cursus heb ben gevolgd, en zal afwisselend bestaan uit: samenspraken, gemakkelijke literatuur enz. met verklarende woordenlijsten onder den tekst De vierde rubriek, voor eenigszins en-aren Esperantisten, natuurlijk verreweg de be langrijkste, zal bevatten: Algemeene artike len over de Esperanto-beweging, voornaam ste gebeurtenissen uit de geschiedenis, let terkundige bijdragen, poëzie en boekbespre-' king. Ons blad zal dus, behalve voor Esperan tisten, ook zijn voor hen, die nog nooit met Esperanto kennis maakten, maar er we) eens iets van willen weten en op de hoogte willen komen van de Esperanto-beweging; zonder zich verder met taalstudie te be moeien. Het voornemen is ons orgaan vanaf Vrij dag 18 September 1931 telkens om de veer tien dagen te doen verschijnen." Zij, die een cursus van den begaafden Espernnto-leeraar Cseh (of Ce) gevolgd heb ben, zullen aangenaam verrast zij a in dit proefnummer eon der „fantastische" lessen van deze cursus te vinden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1