llirnwr i Jtórljf (üaurant
AidA
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
ABONNEMENT:
JF
Per kwartaal 3.25
(Beschtkklngskosten 0.15.)
Per week 0.25
Bij dagelijksche zending 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7V2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar1
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels......
No. 3432
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
MAANDAG 17 AUGUSTUS 193!
tav,
van 1—5 regels m Z30
Elke regel meera 0.i5
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan *t bureau I
wordt berekend 0.10
10e Jaarganr
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
PASTORALIA.
Ambtelijke verslagen en overzichten, sta
tistieken en ramingen vormen in den regel
een dor materiaal, dat zoiider twijfel vaak
veelzeggend van inhoud kan zijn, ma-ar
meestentijds weinig onderhoudend is.
Dat toch ook in deze sfeer de vroolijke
noot niet behoeft te ontbreken, leert het de
zer dagen uitgekomen verslag van het lager
onderwijs over 19281929.
Tusschén de mededeelingen uit de ver
schillende hoofdinspecties omtrent het gods
dienstonderwijs in de openbare scholen
trekt de volgende episode de aandacht, af
komstig van den Inspecteur in de inspectie
Alkmaar:
„Van het hoofd van een der dorpsscho
len in mijn inspectie bereikte mij de
vraag, of hij voort moest gaan met voor
dat onderwijs het gewone schoolonderwijs
te onderbreken, nu hem gebleken was dat,
hoezeer dat onderwijs wegens ziekte van
den predikant reeds gedurende een jaar
door diens echtgenoote was waargeno
men, nu ook deze ldatsbe het op haar
beurt had overgedragen aan het dienst
meisje uit het domineesgezin.
Waar deze laatste niet kon worden aan
gemerkt als godsdienstleerares in den zin
van de Lageronderwijswet 1920, werd be
doel hoofd aangeschreven die lessen niet
langer onder schooltijd te doen plaats
hebben."
f
De humor in deze officieele ambtelijke
mededeeling is onmiskenbaar. Want' de ge
dienstige uit d'e pastorie moge om haar vak
kundige en paedagogische kwaliteiten een
vertrouwd plaatsvervangster geweest zijn in
de oogen van dominee en mevrouw, die te-
.vens met deze vernuftige oplossing gediend
waren, de strenge wet is wars van ge
moedelijkheid en heeft alleen in speciale
wetsgedeelten oog voor goede arbeidsverhou-
diügen.
Waarlijk, hier ontbreekt de yröolijke noot
nietl
HUMOR IN CASU.
Niet onaardig is ook een ander geval, dat
Verdient te worden ontrukt aan de vergetel
heid, waaraan het grootste deel der ambte
lijke verslagen niet pleegt te ontkomen.
De stichting van bijzondere scholen werd
door de Lageronderwijswet met onderschei
dene waarborgen omringd.
Tot deze garanties behoort met name, dat
de stichting of verbouwing eener bijzondere
school, welke met gelden uit de gemeentekas
zal plaats hebben, slechts kan uitgaan van
het bestuur eener instelling of vereeniging,
welke rechtspersoonlijkheid bezit.
Dit voorschrift verstrekt een waarborg, in
zooverre het statuten der vereeniging onder
stelt, ten aanzien waarvan de ministrieele
.verklaring is verleend, terwijl daardoor te
vens deelneming als vereeniging aan het
rechtsverkeer mogelijk wordt
Maar aan den anderen kant is de b'epaling
ie ruim, daar zij zich niet beperkt tot ver
'eenigingen, die stichting en instandhouding
van scholen ten doel hebben, doch aan elke
vereeniging ruimte laat, mits zij slechts
rechtspersoonlijkheid heeft
Dat men zoodoende voor verrassingen kan
komen te staan en vereenigingen kan ont
moeten, wier gewone werkzaamheid al heel
ver verwijderd is van het geven van onder
svijs, laat zich verstaan.
Maar het uiterste werd wel bereikt in het
Brabantsche geval, waarvan de Inspecteur
in den Bosch melding maakt
Daar was het namelijk een stierenhouders-
Vereeniging, die het voornemen had om over
jte gaan tot stichting eener bijzondere school
voor lager onderwijs.
Dat juist deze stierenhoudersvereeniging
'de slichting en instandhouding eener schooi
als ncvenb/drijf wilde ter hand nemen, vindt
zijn verklaring in de omstandigheid, dat
de^,e de éenige rechtspersoonlijkheid bezit
tende vereeniging ter plaatse was.
Men kan de veelzijdigheid dezer achtbare
agrariërs volledig erkennen en toch van oor
deel zijn, dat het onderwijs speciale behar
tiging vraagt en zich met al te ver verwij
derde nevenbesognes niet te best verdraagt.
Van den ernst tot het lachwekkende is
slechts één stap, zegt een Fransch spreek
woord.
Rumor in casa, beroering werd zoo wel
gewekt.
Maar humor in casu, grappigheid .valt aan
het geval niet te ontzeggen.
NAAR GROOTER TAAK.
Dat het onderwijsverslag nog wel wat an-
'ders verschaft dan enkele geestige trekjes,
leert een eenigszins nauwgezette inzage al
spoedig.
Belangrijk materiaal wordt in dit lijvjg
overzicht telken jare bijeengebracht, en -te
verslagen uit de verschillende hoofdinspec
ties, die op hun beurt weer zijn opgebouwd
uit de rapporten der onderscheidene inspec
teurs, geven hier blijk van een vrijwel eens
luidend getuigenis, maar vertoonen daar
weer een onderling afwijkenden kijk op den
gang van het onderwijs.
Om de ruimere plaats en grootere bevoegd
heid, die de Staatscommissie-Rutgers aan de
oudercommissies wenscht te zien toegekend,
vergeleken wij eens de oordeclsuitingen, die
omtrent dit instituut in het verslag zijn op
genomen.
Over het geheel viel ons de waardeering
van de oudercommissies niet tegen.
Van weinig enthousiasme getuigt het oor-
doel van de derde hoofdinspectie: „Ouder-
nissiën zijn er aan zeer vele openbare
scholen. Zij bet dan ook heel vaak vooral
ten plattelande alleen op papier. Erg veel
belangstelling bestaat er niet, behalve in
's-Gravenhage.
Ook in de vierde hoofdinspectie klinkt de
toon in mineur: „Dit instituut laat betrek
kelijk weinig van zich hooren; meestal
functionneert het ook maar lauwtjes. Een
enkele maal blijkt wel, dat het goed werk
zou kunnen verrichten".
Tegenover deze sombere oordeelvellingen
staan evenwel verklaringen van andere
functionarissen, die een gunstiger beeld ge
ven van het instituut.
„Voor verschillende scholen", zegt de In
specteur te Nijkerk, „werkt dit instituut
prachtig, maar er zijn ook plaatsen waar
het hoofd der school tegen een ouderavond
opziet, omdat hij van te voren weet, dat hij
niet opgewassen is tegen de leiding der
oudercommissie, waarmee hij niet akkoord
gaat".
De inspectrice in de inspectie Borger rap
porteerde: „Oudercommissiën bestaan voor
alle scholen; een enkele sluimert. Ik hoor
echter ook veel omtrent goed geslaagde
ouderavonden, die zoozeer de samenwerking
tusschen huis en school bevorderen".
Het zou niet moeilijk vallen deze meenings-
uitingen van Inspecteurs met een even groot
aantal te vermeerderen en ook dan zou blij
ken, wat door den Hoofdinspecteur der twee
de hoofdinspectie als zijn conclusie wordt
samengevat: „Onverdeeld ongunstig of gun
stig is het oordeel nergens; het hangt hier
geheel af van de personen, die leiding moe
ten geven".
Brengen wij ons in herinnering, wat de
onderwijsverslagen der laatste jaren omtrent
het instïtufci' der oudercommissies te ken
nen gaven, dan meenen we tc mogen be
speuren, dat de belangstelling voor dit or-
aan niet achteruitgaande is.
Dit.mag ook niet, zal er iets terecht ko
men van de taak, die de commissie-Rutgers
zich voor dit instituut denkt.
Anderzijds zal deze ruimere bevoegdheid,
deze breeder werkzaamheid op haar beurt in
staat zijn om de oudercommissies op te wek
ken, ze tot meer leven en rijker ontplooiing
te brengen.
Dat ook zij, die voor hun kinderen de
openbare school kiezen, op dit onderwijs hun
invloed kunnen doen gelden, is voor de
waarde van dit onderwijs en voor zijn ont
wikkeling van het hoogste belang.
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
DE EERSTE PAAL
Toen men in Amsterdam de smaak te
pakken kreeg van- tuindorpen, heeft men op
groote afstanden van den kom der gemeente
groepen huizen gezet, aan straten en plei
nen, aardige woninkjes, eensgszins huizen
met flinke erven en men heeft dat tuindor
pen genoemd.
Met alle waardeering voor het goede, dat
hier is gewrocht, hebben wy tegen deze tuin
dorpen altoos nog al bezwaar gehad. Van
het eerste lid der samenstelling, van de tuin,
was behalve de liefhebberij der bewoners,
nooit veel te merken. En van een dorp, zooals
wij dorpen kennen in ons goede la» had het
eigenlijk ook niets.
Er was geen groeiproces doorgemaakt. Het
dorp, of beter de kolonie, was als een Neuren-
berger bouwdoos, naar een bouwplaat opge
zet en was af. D.w.z. naar het oordeel en dc
opvatting van den ontwerper, er was soms
geen ruimte om aan de eischen van het zich
in die nederzetting ontwikkelende leven te
voldoen.
Voor zoover deze er wel was, meende de
bevolking, die feitelijk losgerukt was uit den
kring waarin zij tot dusver had geleefd, dat
de overheid alle behoeften had te lenigen.
En zelfs in de hoofden van hooge ambtenaren
kon een zoodanig misverstand insluipen. Wij
herinneren ons althans eens het plan te heb
ben hooren ontvouwen om in het tuindorp
een gemeentelijk kerkgebouw neer te zetten,
dat dan door de verschillende richtingen
tegen vergoeding zou kunnen worden gebruikt
Aan deze dingen dachten wij weer toen wij
lazen, dat Dinsdag j.l. de eerste paal was
geslagen voor het Verenigingsgebouw in het
Tuindorp-Oostzaan. Het is een eigenaardige
geschiedenis geweest met dat Verenigings
gebouw.
Zooals wij reeds zeiden, er zijn van die
tuindorpbewoners, die met al hun behoeften
komen tot de gemeente, zooals er in het alge
meen meer op den huisbaas wordt geschoven
Deze bewoners wilden, dat de gemeente vooi
een vergaderlokaal zou zorgen, wijl elke
gelegenheid om te vergaderen ontbrak.
In den tijd toen de S.D.A.P. in de oppositie
was, werd dit streven krachtig ondersteund
door den heer de Miranda. Maar de toenmalige
wethouder Boissevain, hoewel bereid in deze
richting iets te doen, zag tegen de kosten op,
die naar hij zeide op millioen werden be-
^De heer de Miranda noemde dit bedrag
fabelachtig hoog en kwam na de oplossing
der crisis, toen hy zelf weer deze afdeeling
bestuurde, met een plan, dat volkomen recht
vaardigde de bezwaren door zyn voorganger
gekoesterd en dat ongeveer li millioen
moest kosten.
Pogingen door enkele raadsleden aange-
-end om te komen tot een meer bescheiden
plan, leden schipbreuk op de royaliteit van de
groote meerderheid van den raad. En zoo zou
heit Tuindorp-Oostzaan zijn verenigingsge
bouw krijgen, ec-n gebouw even duur als het
nieuwe Gereformeerde Gymnasium aan de
Keizersgracht.
Nu komt het. En wij lezen in „He$ Volk",
dat de heer de Miranda' zelfs zijn vacantie
enkele uren heeft onderbroken omde plech
tigheid, het slaan van den eersten paal, bij
te wonen.
Natuurlijk heeft hij ook gesproken. En. -als
hij de man is op wien nu de mantel van Wi-
baut gevallen is, dan zijn wij met dezen
eersten paal niet gelukkig. Hier sprak weer
de partij-propagandist, de man die de reclame
voor de S.D.A.P. bezorgt, niet de man die ook
heeft te rekenen met de finantieele omstan
digheden, waarin Amsterdam verkeert.
Ieder weet, ook de heer de Miranda weet
het, dat in de komende jaren met groote zorg
moet worden overwogen hoe wij de einden bij
elkander zullen brengen. Juist omdat wy niet
weten hoe lang de crisis zal duren, kunnen
wy niet gaan leven alsof wij er reeds zijn.
De jongste berichten over de gemeente-
begrooting zijn niet opwekk.end, kunnen dat
ook niet zijn. Ons reservefonds consumeeren
wij op, we verhoogen de opcenten tot 65 en
kunnen dan nog niet sluitend komen, maar
moeten onze crisisuitgaven vinden uit een
leening op korten termijn.
Nieuwe bemoeiingen moeten vcor 1932 wor
den afgewezen, op alle hoofdstukken zoo
scherp mogelijk bezuinigd.
Welnu, dan moet men met uitgaven van Vi
n.illioen niet alleen voorzichtig zijn, maar geen
grootsche perspectieven openen voor bouw
in wasch- en zweminrichting e.d.
Wat noodig is moet gebeuren ook in een
slechten tyd. Men kan het leven nu eenmaal
stopzetten. Zelfs voelen wy er alles voor,
met het nog op de behoefte aan werkgelegen
heid, dat wij trachten het leven zoo normaal
mogelijk te doen verloopen.
Maar om te forceeren in een crisistijd, die
is nog jaren kan teisteren, en vooral om
allerlei begeerten te prikkelen en beloften te
doen, lijkt ons voor een verantwoordelijk
bestuur en een invloedrijk magistraat gevaar
lijk en dus te laken.
AREND VAN AMSTEL.
BINNENLAND.
BRUGGENBOUW
Onlangs hebben de A. N. W. B. en de Ne-
derlandsche Automo,bielclub den minister
van waterstaat verzocht te bevorderon, dat
op de Wegenfondsbegrooting voor 1932 zoo
danige bedragen worden uitgetrokken, dat
de nieuwe brug over het Menvedekanaal in
den rij losweg AmsterdamLaren—-Baarn—
Hoevelakén met de aansluitende wegvakken
in 1932 zou kunnen zijn voltooid. In ant
woord hierop hebben adressanten thans be
richt van den minister van waterstaat ont
vangen, dat met de meening, dat de ver-
keerstoestand bij het Menvedekanaal spoe
dige voltooiing van de nieuwe overbrugging
van dat kanaal vordert, wordt ingestemd;
met het werk is reeds een aanvang gemaakt,
en met de uitvoering zal de meeste spoed
•orden betracht.
De minister deelt verder mee, dat het werk
echter van zoodanigen omvang is, dat om
technische redenen voltooiing in 1932 onmo
gelijk is, maar dat, zoo geen ernstige tegen
slagen worden ondervonden, de hing in 1933
gereed zal zijn. Voorts, dat. getracht zal wor
den de vakken ter weerszijden van het Mer-
vedekanaal in zoo goed mogelijk berijd-
jaren «stand te onderhouden.
INDISCHE HUMOR
Mr. FRUIN EN DE HOOFDDOEK.
De voorzitter van de „Vaderlandsche Club"
in Indië beweerde onlangs in de Volksraad
het volgende:
„Wij ontkennen, dat wij hier vreemd
zijn. Wij ontkennen dit, en ontzeggen
aan anderen het recht, te bewijzen, dat
wij hier niet evengoed thuis zouden zijn
als de Sumatraan op Java en de Javaan
op Sumatra".
Naar aanleiding van deze gewaagde stel
ling ontspon zich zoo lezen wij in Hel
Volk de volgende geestige
Soeroso: „Mijnheer de voorzitter. Had
mijn verstand mijn sentiment niet over-
heerscht, dan zou ik den heer Fruin een
van mijn beste hoofddoeken ten geschen
ke hebben gegeven...."
Sosrohadikoesoemo: „Daar had dan ni-
reot een foto van genomen moeten wor-
Soeroso:„opdat de heer Fruin, door
dien hoofddoek te dragen, met meer klem
zal kunnen verklaren, dat de Inlander
Fruin evengoed als de Inlander Soeroso
dezelfde grondrechten heeft".
Thamrin: „Welken titel krijgt.de heer
Fruin dan. Mas of Raden?"
Soejono: ,?De heer Fruin heeft toch al de
voorletters R. A. A.!" (De ambtstitel van
een regent: Ra-den Adipati Ario)*
DAGERAADSACTIE
De 'volgende motie werd dezer dagen te
Heerlen aangenomen en ons ter plaatsing
toegezonden:
„Burgerwachters van Heerlen, in grooten
getale bijeen op 13 Augustus 1931.
Gezien het ongehoorde feit, dat daags voor
de komst van de Dageraders, op last van
hoogerhand door den Commandant der
Heerlensche Burgerwacht bij Burgerwach
ters de geweren moesten worden wegge
haald.
Protesteeren tegen deze lastgeving voort
vloeiende uit lafheid-en-verval!
Deze diep-schrijnende daad van ondank
en ongemotiveerd wantrouwen, geeft des te
moer te denken, waar het hen gold, die men
in 1918 zoo dringend noodig had, en zóóveel
lof heeft toegezwaaid.
Zij heeft den slechtsten indruk teweeg ge
bracht, temeer nog waar geen fouilleering
naar wapenen heeft plaats gehad bij de com
munistische anarcho-Dageradcrs, noch bij
bekende militante Communisten in de Mijn
streek, noch bij S.D.A.P.-ers die met de Da-
geiaad hebben gecomplotteerd.
Unaniem werd besloten van deze veront
waardiging door publiceering in de pers en
kennisgeving aan het Bestuur uiting te
geven."
DE FORENS
Geen dag gaat er voorbij, zonder dat ons
overduidelijk blijkt, hoezeer de belangstel
ling in de natuur toeneemt. En dat deze
bij forensen gevonden wordt, spreekt wel
van zelf. Zij vlieden elke dag de groote, ru
moerige stad om hun vrije tijd in tuindorp
of landelijke gemeente door te brengen.
Eén van die landelijke gemeenten, het
Amsterdamsche tuindorp „Nieuwer-Amstel"
wordt thans in de Forens, het maand-
bladd van de Algemeene Bond van Foren
sen beschreven; juister gezegd: het is eer
Nieuwer Amstel-nummer.
En het is mooi. Wat een heerlijke kiekjes
welk een schilderachtige, oude boerderijen!
Voor wie natuurschoon mint wèl 'n bekoor
lijke plaats. ,lt
De afdeelingsvoorzitter. de heer E. Smith,
begint in dit nummer een geschiedenisver
haal over Nieuwer-Amstel. Het is interes
sant en leerzaam.
DE KRANTENKONING
VERTROKKEN
De Amerikaansche krantenmagnaat Hearst,
die een bezoek van enkele dagen aan ons
land heeft gebracht, is Zaterdagavond over
Hoek van Holland naar Londen vertrokken.
AMSTERDAM
HELDENVEREERINL.
Volgens een mededeeling in het sociaal
democratisch hoofdorgaan zal op Zaterdag
middag 29 Augustus een huldiging plaats
hebben van den heer Wibaut. Het is dan ver-
cedelyk de laatste dag dat deze zich op zyn
orkkamer bevinden zal, en men wil deze
gelegenheid aangrijpen om hem „voor zijn
onschatbaar sociaal werk" te danken.
De stoet, want men verwacht vakvereeni-
gingen, A.J.C.-ers, zang- en muziekvereeni-
gingen en sportbonden en natuurlijk ook nog
de leden van de party-afdeelingen, zal
den opgesteld op het Waterlooplein en
daar marcheert men naar het stadhuis, de
binnenplaats over, waarvoor men toestem
ming denkt te verkrijgen en dan door den
achteruitgang, het stadhuis door dus naar
het Beursplein.
Men wil op deze wyze het afscheid van
baanbrekenden gemeente-politicus Dr. P. M.
Wibaut, een zoo nobel mogelyken glans ver-
leenen. Immers, zoo schrijft „Het Volk", „de
Amsterdamsche arbeidersbeweging, eerbiedi
gend het besluit van (den) grijzen voortrek
ker, voelt zich droef te moede. Het gemeente
bestuur zonder Wibaut kunnen de partij-
genooten zich nog moeilijk realiseeren".
Wy hebben in ons blad aan den scheidenden
wethouder indertijd van ganscher harte hulde
gebracht. Hy was een stadsbestuurder van
breede opvattingen en van groote werkkracht,
geboren regent, die in moeilijke jaren
onze gemeente mee krachtig leiding
gegeven heeft. En wy hadden hem nog gaarne
enkele jaren op ons Prinsenhof gezien.
Maar het is ons niet gebleken, dat er in
de Amsterdamsche arbeidersbeweging zoo
groote droefheid is om dit heengaan.
Integendeel, wij weten dat de laatste jaren
i niet bepaald de gemakkelijkste voor den
heer Wibaut zijn geweest, meer bijzonder wat
betreft de tegenstand die hij in eigen kring-
ondervond. Men denke maar aan de jongste
wethóuderscrisis, toen de heer Wibaut met
twee sociaal-democraten in het college zitting
wilde nemen en de partij dit met groote
meerderheid verwierp. En wy zijn er volstrekt
met zeker van, dat de heer Wibaut, die be
sloot heen te gaan, voor een spontaan
verzoek van de partij niet zou zijn bezweken.
Deze ongewone hulde is misschien bedoeld
om aan „onzen grijzen voortrekker' iets goed
te maken. Zooals dat in meer politieke par
tijen tegenover oudere partygenooten we! eens
gebeuren moet.
Overigens, Amsterdam heeft meer goede
bestuurders gekend. Die een eind boven de
massa uitstaken. Maar de burgerlijke par
tijen hebben steeds op een iets meer sobere
wijze uiting gegeven aan hun waardeering.
Wjj ontkennen niet, dat deze laatste wijze
iets meer in onze smaak valt.
gemengd nieuws Voornaamste Nieuws.
ONVERWACHT
ZEPPELIN-BEZOEK
ZONDAGMORGEN BOVEN ONS
LAND
EEN RONDVLUCHT MET PASSAGIERS
Zondagmorgen te ruim half elf passeerde
het luchtschip „Graf Zeppelin" de Neder-
landsche grens bij Zevenaar. Te ruim kwart
voor elf verscheen het luchtschip boven
Arnhem. Het vloog op een hoogte van onge
veer 500 Meter, en zette koers in Westelijke
richting. Te kwart over elf werd Ede gepas
seerd en kort voor twaalf uur werden de
bewoners van het Oostelijk gedeelte van de
hoofdstad opgeschrikt door zwaar motorge
ronk. Velen begaven zich naar buiten, om
dat men al dadelijk vermoedde, dat dit ge
luid niet van gewone vliegtuigen afkomstig
kon zijn. Tot veler verrassing zweefde op
betrekkelijk geringe hoogte het zilveren ge
vaarte boven de stad, dat door ieder ter
stond herkend werd als de „Graf Zeppelin".
Hoewel men op Schiphol reeds bijna een
jr ervan op de hoogte was, dat het lucht
schip boven Amsterdam kon worden ver
wacht, was dit bericht in de stad niet ver
der bekend, zoodat het bezoek volkomen on
verwacht kwam. In een oogwenk stond het
echter op bruggen en pleinen zwart van de
menschen, die met belangstelling het schouw
spel gadesloegen.
Het luchtschip kwam uit Noordelijke
richting boven de stad en koerste in rechte
lijn over de binnenstad naar het Zuidwesten
toe. Het leek, alsof de Graf Zeppelin naar
Schiphol koerszette, maar ongeveer ter
hoogte van het Stadion boog het gevaarte
in Westelijke richting af om vervolgens
weer over de binnenstad naar het Noord-
Oosten te vliegen en daama in Noordelijke
richting koers te zetten. Eenige militaire
vliegtuigen vlogen op geringen afstand
achter het luchtschip.
De Graf Zeppelin voer boven de stad op
circa 300 Meter en het was ongeveer 10 mi
nuten over twaalf toen hij weer uit het ge
zicht verdween m de richting van Noord-
Holland.
's Middags om drie minuten over één ver
scheen het luchtschip Graf Zeppelin op
groote hoogte boven het eiland Schiermon
nikoog. Het luchtschip kwam uit Zuid-
Westelijke rjchting en zette in snelle vaart
koers naar het Oosten in de richting van
het eilarid" Börkum. Binnen vijf minuteil
het gevaarte uit het gezicht verdwenen.
De vlucht van do Zepp over ons land
maakte deel uit van een rondvlucht, waarbij
te Münster geland werd om 8 uur 20, waar
na het luchtschip te 9 uur weer opsteeg voor
zijn tocht over Nederland en Noord-Duitsch-
land.
Om 2 uur 20 passeerde het luchtschip, na
zijn uitstapje over Nederland, Bremen, waar
na het koers zette naar Essen. Om 18 uur 45
landde de Zep op het vliegveld Essen-Muel-
heim, teneinde de passagiers, die de vlucht
van Münster af hadden meegemaakt af te
zetten. Nadat de nieuwe passagiers aan
boord waren gegaan, startte het luchtschip
weer om de terugreis naar Friedrichshafen
te aanvaarden.
FRIEDRICHSHAFEN, 17 Aug. De „Graf
Zeppelin" is hedenmorgen omstreeks vier
uur van zijn tocht over Rijnland, Westfalen
en Holland te Friedrichshafen teruggekeerd.
FRIEDRICHSHAFEN', 17 Aug. De Graf Zep
pelin zal morgen een vlucht maken naar
Engeland met een bezoek aan Londen. Er
zullen twintig passagiers aan boord zijn,
waaronder Prinses Heana van Roemenië cn
Prins Anton von Habsburg.
(blz. 1)
Amsterdam heeft bezoek gehad van de
Zeppelin.
Twee personen bij het zwemmen te Scheve-
ingen verdronken.
Ernstige auto-botsing te Zwolle.
Bij een ernstig autu-ongeluk bij Ede is een
persoon gedood en drie gewond.
Aan boord-van het s.s. Oranje Nassau is
bij een ontploffing een stoker gedood en
een waterman gewond,
(blz. 2)
Snowden over den financieelen toestand in
Engeland.
In Texas en Oklahoma neemt de overheid
maatregelen tegen de petroleumverspilling
door de petroleummaatschappijen.
Spoorwegramp in Oostenrijk.
Salarisverlaging bij de Koninklijke Shell.
(Blz. 7)
Een adres var. de drie middenstandsbon
den inzake de toepassing van art. 6 der
Winkelsluitingswet.
ERNSTIGE AOTO-BOTSING
Men meldt ons uit Zwolle:
Zaterdagochtend te ruim 10 uur heeft op
het kruispunt Wezep-Hattemerbroek, nabij
de IJsselbrug een botsing plaats gehad tus
schen twee luxe auto's. Een auto uit Zwolle
werd bestuurd door den heer Jacobs uit
deze gemeente. Hierin zaten twee personen.
De andere wagen met vier personen be
zet w.o. twee dames, werd bestuurd door
graaf van Bijlandt uit Oldebroek. Laatst
genoemde auto, die een snelheid had van
ongeveer 80 K.M. en vermoedelijk geen
signaal heeft gegeven, greep den wagen van
d"en heer J. die een vaart had van 35 K.M.
waardoor laatstgenoemde wagen in de
sloot terecht kwam. De inzittenden kwamen
er evenwel zonder letsel af: De auto van
Graaf van Bijlandt k\vam tegen een boom
terecht en werd zoo goed als geheel ver
nield.
De heer van B. kreeg ernstige verwon
dingen en werd per auto van een dokter
uit Oldebroek naar zijn woning vervoerd.
DEN HAAG
DS. VOORSTEEGH NAAR DE HARSKAMP
Ds. Is. V o o r s t e e g h hoopt in Septem-
ber gedurende twee weken in de Harskamp
als reserve-veldprediker werkzaam te zijn.
F.en ieder die hem iets wil zenden, teneinde
de gezelligheid onder de militairen te ver
hoogen, zal hem daarmede een groot plei-
zier doen.
ERNSTIG ONGELUK AAN BOORD
S.S. ..ORANJE NASSAU"
STOKER GEDOOD. W ATERMAN GEWOND
Men meldt ons uit Vlissingen: Zaterdag
middag even voor het afvaren had aan boord
van de mailboot „Oranje-Nassau" van de
Stoomvaart-Maatschappij „Zeeland" alhier een
ernstig ongeluk plaats.
Door het doonakken van een der vuren in
de machinekamer werd de stoker P. V. Zwee-
den, wonende te Souburg, levensgevaarlijk
gewond en een waterman licht gekwetst.
Genoemde stoker is kort na het ongeval in
het St. Josephziekenhuis te Vlissingen over
leden.
HET BENZINE-BRANDGEVAAR.
Te Amsterdam was in de le Egelanti.
straat een kroeghouder bezig zyn orkestorgel
met benzine scnoon te maken. De benzine
vloog in brand en de kroeghouder kreeg
stige wonden aan zyn handen.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
BIJ EDE
EEN DOODE, DRIE GEWONDEN
Men meldt .ns uit Ed>e:
Zondagavond ongeveer half zes heeft een
ernstig ongeval plaats gehad bij De Klomp
op den Rijksstraatweg.
Tijdens een geweldige onweersbui, waar
door de weg glad was, sloeg een luxe auto
uit Rotterdam bij het passeeren van een
andere auto over den kop en werd zoo goed
als geheel vernield'. Behalve do bestuurder,
die er vrij goed af kwam, waren nog vier
personen in de auto gezeten. Van deze
werd mevr. Drees uit Rotterdam uit den
wagen geslingerd en op slag gedood. Van
de drie andere inzittenden werd d'e heer
Hevkoop, eveneens uit Rotterdam ernstig
gewond opgenomen, terwijl mej. de Vaal
en de echtgenoote van den heer H. wonden
aan hoofd en armen bekwamen. Dr. de
Waard uit dc Klomp verleende de eerste
geneeskundige hulp. De heer H. werd per
ziekenauto naar Rotterdam overgebracht De
gewonde dames mej. de Y. en mevr. H. kon
den na verbonden te zijn haar reis met
een andere auto voortzetten.
De commissaris van politie van Ede was
spoedig na het ongeval aanwezig. Persoon
lijk regelde deze het verkeer in de file van
auto's, die zich langzamerhand gevormd
had. Ook de marechaussee van Vecnendual
en de gemeentepolitie waren weldra ter
plaatse. De zwaar beschadigde auto werd
nadat verhaal was opgemaakt door een
kraanwagen naar Ede voortgesleept.
TWEE PERSONEN BIJ HET
ZWEMMEN VERDRONKEN
Zondagmiddag ongeveer drie uur heeft de
zee op het stille strand te Scheveningen ter
hoogte van de Wieringerstraat twee slacht
offers geëischt.
Met een clubje typografen uit Utrecht
waren daar aan het zwemmen de 21-jarige H.
M. en de 18-jarige S. C. K., die op een gege
ven oogenblik in een mui kwamen. Onmid
dellijk schoten eenige zwemmers en toeschou
wers toe om hulp te verleenen. Het gelukte
hen een van de drenkelingen aan wal te
brengen, terwijl het lichaam van den andere
even later aanspoelde. Ondanks de pogingen,
onmiddellijk aangewend, om de levensgeesten
op te wekken, bleken beiden reeds overleden
te zyn. Beide lyken werden naar het zieken
huis aan den Zuidwal overgebracht.
BRAND
Zondagmiddag omstreeks kwart voor vijf
brak in een pakhuis toebehoorendc aan de
reederij Den Duik op den Visschershavenweg
te Ccheveningen door onbe'-ende oorzaak
brand uit. Onmiddellijk werd' de brandweor
gewaarschuwd die weldra met drie spuiten
van den Duinweg de Gevers Deynootwcg cn
de Archimedesstraat ter atse verscheen.
De brand werd tot dit pakhuis beperkt. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Uit dvn aard der zaak trok de brand veel
belangstelling van het publiek dat door do
politic op behoorlijken afstand werd go-
houden.
VERDRONKEN.
Zaterdag is het 3-jarig dochtertje van H.
v. d. L. te Sauwerd (Gr.) in de gracht, welke
langs de boerdery loopt, gevallen en jammer
lijk verdronken.
Omtrent den brand by de firma v. Boekhoven
te Utrecht vernemen wy nog nader, dat, dank
zij het actieve optreden van de brandweer de
schade kon worden beperkt tot een vleugel
\an het gebouw, waar de handzettery en oen
gedeelte van de drukkerij uitbrandde. De
morotype-afdeeling en de papiervoorraad
kieken waterschade. De schade, die nog niet
te schatten is, is zeer groot, daar tal van
zetsels, die voor afdrukken gereed lagen ,en
groote hoeveelheden cliché's verwoest werden.
Omtrent de oorzaak van den brand is nog
niets bekend.
De schade wordt door verzekering op beura-
polis gedekt.
