}~Jet Communisme in de Practijk
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1931
TWEEDE BLAD PAG. 5
(Nadruk verboden)
Objectieve mededeelingen en critische beschouwingen
EET VIJFJARENPLAN, ZOOALS HET
ERUIT ZIET.
In haar propaganda en officieele mededee
lingen maakt de sowj et-regeering steeds
handig gebruik van duizelingwekkende ge
tallen, vooral wat betreft de bedragen, die
aan uitbreidingen worden besteed. „Reus
achtige en geweldige" bedrijven worden
maai- voortdurend gesticht en ontworpen, op
toenemende schaal. Volgens het nieuwe vijf
jarenplan zullen er alleen in den Oeral voor
37 milliard nieuwe fabrieken en mijnen wor
den gebouwd. Al die milliardenbedragen zeg
gen evenwel niets over de werkelijkheid en
over de naaste toekomst; wat zal het resul
taat van dit alles zijn, daarop komt het aan.
Het is daarom goed eens kennis te nemen
van een uitgebreid rapport, dat een lid
het presidium van den oppersten economi-
schen raad, Mezjlauk, heeft uitgebracht op
een communistisch congres in Charkof en
dat handelt over de toestand der kolen-
productie en in de kolenmijnen van het
Dongebiëd. Let wel, niet over bijzondere ge
vallen op één enkele plaats, maar over de
toestanden in het algemeen.
Geen propaganda, en geen papieren voor
schriften, hoe draconisch ook, zijn in staat
de arbeiders op één plaats aan het werk te
houden. De kolenmijnen zijn doorgangshui
zen, het verschijnsel, dat 25 percent van a"
arbeiders in een maand tijds verwisselt,
heelemaal geen uitzonderinijg. Om de arbei
ders het blijven op een plaats aanlokkelijk
te maken heeft men getracht premies in te
stellen, waarbij ieder na een maand werken
een hemd krijgt, na twee maanden een paar
schoenen en na vier of zes maanden op een
plaats naar zijn beste kunnen te hebben ge-
werkt zelfs een kostuum, o ongekende weel
de! Ook diit helpt niet alleen niets, maar
heeft een averechtsche uitwerking. De ar
beiders berekenen koelbloedig, wat hun het
voorde'eligste uitkomt; zij trachten op alle
mogelijke manieren deze premies binnen den
tijd te veroveren, en daarna verdwijnei
ojn elders dezelfde te bemachtigen in een
paar maanden.
De sowj et-regeering ondervindt, dat de ar
beiders onder haar bewindi inderdaad „niets
te verliezen hebben" en zidh door geen drei
gementen laten weerhouden om daarheen te
trekken, waar zij een gering voordeel rnee-
nen te zien. Meubelen hebben zij niet, de
paar voddige kleeren kunnen in een bun
deltje bijeengepakt worden en met zijn heb
ben en houden over zijn schouder is de ar
beider vrij, zelfs om met een gezin weg te
trekken naar een nieuwe plaats, waar hij
wel weer een hoekje op den grond vindt in
een overvolle barak, of misschien zelfs een
kamer met tafel en een paar houten krukjes.
Vroeger werkten er veel Tartaarsche ar
beiders in de kolenmijnen, maar doordat de
Tartarenrepubliek wel 75 organisaties als
chefs Iheeft, die allemaal contracten hebben
afgesloten over levering van arbeidskrach
ten, alsof het slaven betreft, weet de bevol
king niet waarheen zij moet gaan en blijft
Naast de menschelijke arbeidskracht is
het ook met de dierlijke treurig gesteld. Nog
steeds wordt het vervoer onder den grond
hoofdzakelijk met paarden verricht in de
Russische kolenmijnen. Mezjlauk noemde de
mijnpaarden „geschoolde krachten", die alle
Wegen onder den grond kennen. Door het
gebrek aan voedsel zijn dit jaar alleen 2000
paarden van de 5500 gestorven, terwijl de
anderen, ondervoed, zich voortsleepen en tot
geen inspanning in staat zijn.
Erger nog is het zoo mogelijk gesteld met
de machines, waarover de regeering steeds
zulke verbluffende cijfers publiceert Voor
machines onder den grond is samengeperste
lucht of electriciteit noodig. Men heeft ech
ter nijpend gebrek aan pijpen en verbin
dingsstukken, evenals als gereedschappen
voor pijpfitters. Zeer vaak hoort men dan
ook ondier den grond met vervaarlijk gesis
de samengeperste lucht uit de lekke pijpen
stroomen, terwijl de machines stilstaan bij
gebrek aan beweegkracht. Van de electri-
sche machines ligt een groot deel buiten ge
bruik met doorgebrande motoren, terwijl er
geen koper is voor herstel. Dit gebrek aan
koper maakt het onmogelijk de noodige lei
dingen aan te leggen, terwijl in het alge
meen de electriciteitsvoorziening alles te
wenschen overlaat. Na elk onweer zijn tal»
looze transformatoren stuk wegens gebrek
aan beveiligingen en zijn zoodoende heele
gebieden van stroom verstoken. De ringlei
ding tusschen drie groote mijnen bij Stalino
wordt in den volksmond genoemd de lus
!V;an de galg.
Het gebrek aan andefe onderdeelen, voor
al tandwielen en messen, die uit goed staal
gemaakt moeten worden, maakt dat deze
onophoudelijk breken, en een groot deel van
den arbeidstijd verloren gaat met wachten
op reparaties en vernieuwing van onderdee
len. Het behoeft dan ook geen verwondering
te baren, dat in vele gevallen de machinale
arbeid, wat betreft productiviteit, ten achter
staat bij handenarbeid. Voeg daar nog bij,
dat het technische personeel door gebrek aan
ervaring en door tegenstand der arbeiders
niet in staat is de machinale productie goed
te organiseeren, waardoor zeer vaak de eene
pioeg op de andere moet wachten, die niet
gereed is met de voorbereidende werkzaam
heden, en men heeft zoo ongeveer een beeld
van den toestand, geteekend door den sovjet
leider Mezjlauk, zelf oorspronkelijk metaal
bewerker van beroep en dus iemand, die oog
heeft voor den gang in een bedrijf.
Al deze ontgoochelingen, gepaard aan de
ontberingen tengevolge van slechte voedsel
voorziening en woningtoestanden, ontmoedi
gen ook hen, die een oogenblik meegesleept
werden door de regeeiingsleuzen en zich
vrijwillig hebben verbonden aan een bepaald
bedrijf om daar werkzaam te blijven tot het
einde van het vijfjarenplan. Ook van deze
overtuigden is op sommige plaatsen meer
dan de helft gedeserteerd; de sowjet-pers
meldt dan ook wijselijk den laatsten tijd
niets meer over deze arbeidshelden, die een
paar maanden geleden nog werden aange
kondigd als zegevierende strijders voor de
sowj et-beginselen. Sindsdien zijn er al weer
een tiental andere „dringende veldtochten"
aan de orde geweest en vergeten.
Het is volstrekt niet alleen in de kolen
mijnen, dat deze toestanden bestaan. Overal,
waar men ondier stoomdruk tracht de pro
ductie op te voeren door het oprichten van
nieuwe, modern ingerichte fabrieken, heeft
met soortgelijke moeilijkheden te kam
pen. Wij wijzen slechts op de rampzalige
resultaten van de groote traotorenfabrieken
te Stalingrad, waarover reeds zooveel is te
doen geweest, zonder dat het gelukt is een
loonende productie te bereiken en bruikbare
tractoren te produceeren. Hetzelfde is het
:eval met de grootste papierfabriek te Kon-
dopozjkaja, die sledhts kort in bedrijf is, en
waarvan men de liquidatie van het papier
gebrek had verwacht, dat integendeel 'erger
dan ooit. Ook hierbij hoort men dezelfde
klachten: geen arbeiders en vooralde
fabriek staat grootendeels stil wegens het
breken van onderdeelen, wegens onkunde
om zulke moderne bedrijven te exploiteeren
wegens den algemeenen achterlijken toe
stand van het land, dat niet in staat is de
duizenden onderdeelen te verschaffen, noo
dig voor het regelmatig functioneeren van
zulke groote complexen.
Daarom zeggen wij, dat het uitstallen van
alle milliarden, die men in de komende ja
ren wil besteden aan nieuwe en nog groo-
tere fabrieken en inrichtingen op zichzelf
niets beteekent. Het gaat erom de basis» te
leggen voor de ontwikkeling door een ver
betering van het algemeene indiustrieele en
cultureele peil der geheel'e bevolking. Daar-
ontbreekt nog alles, integendeel wordt
het peil verlaagd doordat men jaarlijks zul
ke reusachtige bedragen aan het volksinko-
onttrekt om het in fantastische plan
nen te steken.
EEN GOEDE GELDBELEGGING.
Een aantal bui'tenlandsche ingenieurs pu
bliceert in de sowjet-pers een oproep aan
4000 collega's, werkzaam in de sowj et-unie,
om in te schrijven op de jongste leening.
Het geld moet in buitenlandsche valuta be
taald worden, waartegenover staat, dat de
renite van 10 procent eveneens in het buiten
land betaalbaar wordt gesteld. De ondertee
kenaars noemen de sowj et-regeering stevig
en de belegging solide. Op practisch-Ameri-
kaansc'he wijze wordt idealisme, de opbouw
een nieuwe samenleving, gekoppeld aan
het lokmiddel: 10 procent rente, dat krijg je
tegenwoordig niet makkelijk.
GORKI EN SHAW.
MaximJ Gorki heeft Shaw een brief ge
schreven, waarin hij zijn spijt kenbaar maakt
hem niet persoonlijk te kunnen begroeten.
Hij verklaart wegens angina naar een sana
torium te zijn gegaan. Met het oog op Gorki's
gezondheidstoestand (hij is tuberculeus), zal
hij zoo spoedig mogelijk naar Italië terug-
keeren. Hij was op aandringen der sovjet-
regeering naar RuslandJ gegaan.
DE WARBOEL
Het centraal comité der communistische
partij te Moskou had verleden jaar een ca
tegorisch verbod uitgevaardigd voor partij
en sowjetJbesturen om zich te mengen in de
exploitatie van de tractors tations. Dat
neemt, niet weg, dat deze zelfde organen
gebombardeerd werden met instructies
toe te zien op de uitvoering der regeerings-
voorschriften over de Kaaicampagne, het
stukloon, de collectivisatie, en wat al niet
Ons lijkt het buitengewoon moeilijk
deze tegenstrijdige eischen te voldoen: let
ten op de uitvoering der regeeringsvoor-
schriften en tegelijkertijd zich niet
moeien met de organen, die de voorschrif
ten in de praktijk moeten brengen. Maar
enfin, dat rijn zaken der sowj et-beheerders,
die moeten maar weten wat zij bedoelen
met hun eindelooze voorschriften.
Intusschen blijkt nu, dat ook de con
nistisch geschoolden dit alles niet zonder
meer begrijpen, vandaar dat de controle
commissie der partij dezer dagen de vol
gende beslissing heeft gepubliceerd.
Niettegenstaande deze categorische aan
wijzingen, (die wij boven weergaven), zijn
de laatste tijd grove inmengingen va
plaatselijke organen bekend geworden. In
de volgende gevallen zullen de schuldigen
ttr verantwoording geroepen worden.
a). De omstandigheden in verbajid met
den zelfmoord van den directeur van het
tractorstation te Koemak, (Beneden-Wolga),
tengevolge van de inmenging van de dis
trict-organisaties tijdens de Eaaicampagne.
b). de bindende beslissing van een der
distriot-sowjet-comité's in de Krim, waarbij
voorgeschreven werd tractoren en maaima-
chines weg te sturen buiten het rayon
het betrokken tractorenstation.
c.) Het ontslag van den directeur van een
ander tractorenstation aan de Bene<4en-
Wolga wegens het niet opvolgen vande
bevelen der plaatselijke organisaties om
trent het wegzenden van tractoren.
d). De arrestatie van den directeur van
een tractorenstation in de Oekraïne, omdat
hij geen auto's ter beschikking stelde van
die districts-organisatie.
e). De mobilisatie van den directeur en
zijn beide plaatsvervangers van het trac
torenstation Apostolofka, (Oekraine), naar
gebieden buiten hun rayon gedurende de
zaaicampagne.
Het is een aarclig lijstje, dat duidelijker
dan lange betoogen bewijst welk een hope-
looze organistorische warboel er bestaat in
de organen der sowjet-repübliek. Ieder geef!
bevelen cn niemand weet aan wie hij nu
eigenlijk te gehoorzamen heeft. Zij, die met
hart en ziel in hun werk opgaan, schieten
zich dood uit wanhoop over zulke desorga
nisatie, de minder heldhaftigen leggen zich
erbij neer en laten de controle-commis
de rommel uitzoeken.
DE G.P.OE IN HET BUITENLAND
In Weenen werd dezer dagen een Duitsch
koopman vermoord, Georges Semelmann.
De moordenaar, die gevat werd, had Zwit-
sersche papieren, die valsch bleken te rijn.
Een nader onderzoek bracht aan het licht,
dat de moord hoogstwaarschijnlijk door de
Russische G.P.Oe. was georganiseerd. Se
melmann had jarenlang in dienst gestaan
van de Komintern; in Duitschland had hij
bjv. mede geholpen aan de bevrijding van
den communist Otto Braim uit de gevan
genis te Moabit. Wegens dit vergrijp was hij
tot gevangenisstraf veroordeeld?\en na zijn
straf te hebben uitgezeten ging hij naar
Moskou. Later ging hij weer naar het bui
tenland, nu met een valsch paspoort op den
naar van Dr. Fink, en verrichte spionnap
werk voor de G.P.Oe., vooral in de organi
saties van oppositioneel gezinde comn
nisten zoowel te Weenen als te Berlijn.
Het is thans gebleken, dat Semelmann
derdaad onbetrouwbaar was voor de G.P.Oe.
Hij had zich tot verschillende instellingen
en uitgevers gewend met voorstellen om
onthullingen bekend te maken over het
geheime werk der G.P.Oe. Vermoedelijk is
dat uitgelekt en heeft men hem den mond
gesnoerd, voordat hij in de gelegenheid
was onaangename dingen te publiceeren.
Land- en Tuinbouw.
NEDERL. EIERCONTROLE BUREAU
Het bestuur van het Nederlandsch Eiercoi
öle Bureau vergaderde te 's-Gravenhag-e oi
Dr. L. G, Kortenhors
e koelhuis industrie be
Rükspluimveecóns'ulent. wi
bü
bü
echniek betreffende
treffende. De waar.
Ir. J. G.^ Tukker,
t de verplichte
landsche bel
landsche Ge<
men. Ter uitvoering de
ten omtrent de gewicht
liuiseieren werd beslol
men het gewicht, dat
koelhuizen hadden, zo
Medegedeeld werd, dat weldra
besluit volgens za
oplossing der moeilijkheden zUn
TAND OM TAND
(Van onzen Duitschen correspondent)
Terwijl wij met de rijksregeering mee-
dwalen door de heete woestijn der politieke
onzekerheid, terwijl we in de Wilhelm-
strasse zitten te luisteren naar de middelen,
welke Curtius voor juist houdt, om het
medegevoel aller naties voor Duitschland
te winnen, terwijl het rijk ertoe overgaat,
wankelendie banken voor zijn rekening te
nemen, terwijl om het in beeldspraak
saam te vatten de lamme den blinde te
hulp komt en beiden met voorbeeldigen
moed den strijd tegen het noodlot voortzet
ten komt een doodgewone Amerikaan ons
als een welverdiende oase verrassen. Een
Amerikaansche kindervriend, Julius Rosen-
wald uit Chicago, verklaart zich bereid, de
kapitale som van een millioen dollar voor
het bouwen en inrichten van een kinder-
tand-kliniek in de groote handen van den
Oberbürgemeister dr. Sahm neer te leggen.
Deze practische philantroop schijnt erkend
te hebben, dat het Duitsche kind een stevig
gebit noodig heeft om in het harde leven
van onzen veelbewogen tijd door te bijten!
Menige harde noot zal door de jeugd nog
gakraakt moeten worden en dus komt 't er
voor haar op aan, dat zij bij machte is, de
tanden op elkaar te zetten. Rosenwald's
leuze luidt: Tand om tand!
Waar Duitschland zich te recht of ten
onrechte door de gansche wereld in den
steek gelaten voelt, daar is zulk een spon-
itane verrassing uit U.S.A. een feit, dat onze
volle aandacht verdient. Stel u voor. dat
meerdere Duitsoh-Amerikanen de hoofden
bijeen steken en zich bereid verklaren, hun
oorspronkelijke vaderland een handje te
helpen? Welk een stroom van millioenen
zou dan plotseling Duitschland binnen loo-
pen en welk een algemeene verademing zou
dat teweeg brengen! Schud niet afwijzend
het hoofd en zeg niet: welk een dwaze fan
tasie! Berlijn mocht de laatste twintig jaar
meerdere groote geschenken in ontvangst
nemen. Emil Nepphan, een Rus van Duit
sche afkomst, schonk 1913 aan de stad Ber
lijn 5 mililoen mark tot het bouwen van een
school in het bosch. In Lanke wilde men
voor jongens een fraai gebouw neerzetten
midden in de stilte van het woud, maar door
het uitbreken van den oorlog kwam van dit
schoone plan weinig terecht en tengevolge
van de inflatie ging het schoone kapitaal
verloren. Door het uitbreken van de revolu
tie werd de milde gever straatarm en pas
enkele maanden geleden stierf hij in vol
slagen armoede.
Van-voor-den-oorloig daiteert ook de Dr
Georg-Freud-gave van 6 millioen mark, be
stemd voor arme kinderen; hiervan is thans
nog 1,3 millioen mark overgebleven. Een
ander geschenk, uitgaande van den ouden
„I-Iofkonditor" Alffred Kranzler zijnKon-
ditorei Unter den Linden is nog steeds een
attractie voor den vreemdeling leidde tot
een proces tusschen Kranzler's erfgenamen
en de stad Berlijn. Berlijn verloor het pro
ces en moest het huis Unter den Linden
weer teruggeven aan de hebzuchtige erfge
namen van den gulhartigen Hofkonditor.
De laatste gift, welke Berlijn ten deel viel,
was een geschenk ter blijvende herirnnering
aan geheimraad Feiix Deutsch van de All-
gemeine Elektrizitats-Gesellsohaft, een villa
in Mittel-Schreiberhau. bestemd als rust
oord voor intellectueelen. De magistraat van
Gross-Berlin heeft in 't geheel 82 stichtin
gen met een waarde van ongeveer 30 mil
lioen mark onder haar beheer.
Julius Rosenwald is een vriend van den
Amerikaanschen philantroop Eastman, die
tanclklinieken voor kinderen stichtte voor
Londen, Stockholm, Rome, Parijs en Brus
sel. Hij kwam dus dicht bij ons in de buurf,
maar schijnt Nederland over 't hoofd gezien
tie hebben. De vertrouwensman van dezen
Eastman is Harvey S. Burkhart, directeur
eener tandkliniek in Rochester. Deze Burk
hart is eveneens een vriend van Rosen
wald en schijnt hem bewogen te hebben aan
Berlijn zulk een waardevol praktisch ge
schenk te geven. Burkhart bezocht de laat
ste weken tweemaal onzen Oberbürgei-meis
ter. Sahm en deze ontbood specialisten op
het gebied van -tandheelkunde. Men wil
het nieuwe instituut op 'n grondstuk naast
het Rudolf-Birchow-ziekenhuls bouwe
Naast de verzorging van het gebit v;
kinderen wil men ook voor de verdere ont
wikkeling der tandartsen zorg dragen. Voor
den bouw en heit inrichten van zulk
instituut zal men rond 1 millioen mark
noodig hebben:, de overige 3,2 millioen wor
den dan als bedrijfskapitaal vastgelegd.
Het is niet overdreven, wanneer men zegt,
dat zulk eien Rosenwald-instituut in een
allang zwaar wegende behoefte van de sitad
Berlijn voorziet Van 45.944 Berlijnsche kna
pen en 43.902 meisjes, die op hun gebit on
derzocht werden, moesten 22.131 knapen en
21.829 meisjes in behandeling worden ge
nomen.
Gevraag d naar rijn oordeel over die waar
de van het Amerikaansche geschenk, gaf
Staditimedizinalrat Prof. Dr. von Drigalski
dienaangaande de volgende uiteenzetting:
„Wie is Julius Rosenwald en wie is de door
hem bevolmachtigde Dr. Harvey J. Burk
hart? Rosenwald is een in Amerika niet
slechts door zijn onmetelijken rijkdom be
kende philantroop, maar ook een voortreffe
lijk zakenman. Hij bezit een der grootste
Amerikaanscho export-ondernemingen onder
den firmanaam Sears, Roebuck and Comp.
in Chicago. Men kan bij hem alles koopen,
van vliegmachines -tot haarspelden. Maar
niet in winkels of warenhuizen; alles uitslui
tend door middel van een caitalogus, welke
iederen burger wordt toegezonden.
Rosenwald interesseerde rich steeds bij
zonder voor de verzorging van het gebit,
speciaal bij kinderen. Hij nam de kosten
van de kinderafdeeling der Northwestern-
University voor zijn rekening. Hij bedacht
in Duitschland al eerder de verzorging van
behoeftige kinderen en ontving als bewijs
van erkentelijkheid van Hindenburg een
fraaie vaas uit de Staatliohe Porzellanma-
nufaktur.
Het nieuwe plan wordt in overleg met
Dr. Konrad Cohnden, voorzitter der tand
artsen-kamer, en Prof. Dr. Mamlock uitge
werkt. Dr. Burkhart leerden wij als een
voortreffelijk Amerikaan kennen, als een
vakman van groote beteekenis voor 't kind.
Het geschenk komit in een tijd, waar juist
weer deze week uit zuinigheid twee groote
ziekenhuizen gesloten moesten worden.
Naast ihet druk bezochte Birdhow-zieken-
huis met rijn 2400 bedden zal nu naar
wij hopen een tandenkliniek voor kin
deren worden neergezet, welke menigen
tandheelkundige werk verschaffen zal in
dienst van onze jeugd".
Berlijn, 3 Augustus 1931.
WIE DOET ZE DAT NA?
't Is niet altijd gemakkelijk in 'deze warmé vacantiedagen onze jongens en meisjes
■prettig bezig te houden. Maar zelfs midden in de groote stad zijn er nog wel aardige
spelletjes te bedenken. Zoo werd in een Amsterdamsche speeltuin een ivedstrijd, in
„zandbouww erken" georganiseerd. Be deelneming was groot,de belang stelling niet min
der, en de resultaten waren soms verrassend. Een pientere zus bouwde.... een olifant.
Op onze foto ziet men de ontwerpster met haar kunstproduct. Wie van onze jongens en
meisjes doet 'f haar na?.
ROFFEL-RIJMER
YAANDELGROET
Als voldragen B.V.L.-er
Eventjes een korte groet
Aan de roode stommelingen
Die gaan gaf f en als 't niet moet.
Eenerzijds vind ik het aardig
Dat wij gerechtvaardigd zijn
En gezuiverd van veel laster
En onaangename schijn.
Wij dat zijn de B.V.L.-ers
Hebben recht en orde lief,
Hebben daar ook wat voor over;
Daarom maakte men een grief.
En nu zijn we van de laster
En de smetten vrijgepleit,
Door een daad van moéd en tevens
Tastbare aanvechtbaarheid.
Het partij soldaatjespelen
Wordt in Holland ingevoerd
Door de menschen, die zoo treurig
Turksch de trom. hebben geroerd
Over wat zoo doodeenvoudig
Onverdacht-echt-Holland is.
En geboren uit waardeering
Van de landsgeschiedenis.
Al het dwaas gebazel over
Burgeroorlogkweekerij
Leggen we met extra-nadruk
Als verlakkerij terzij.
Ziet hoe hier het roode leger
Barsch de leiding commandeert:
Hei! Geeft acht! Links richten!
Numm'ren
Achterwaarts halt! Linksom keert
(Nadruk verboden) LEO LENS.
Radio Nieuws.
HUIZEN (298.S M.) S Tijdsein. S—8.15 Schrift-
leaing. 8.159.45 Morgenconcert. 10.30 Tijdsein
10.3011 Korte ziekendienst, te leiden door Ds,
W. Seinen. Geref. Pred. te Baarn. 11 Tijdsein.
11—12 Gramofoon. 12—12.15 Politieberichten.
12.1512.30 Gramofoon. 12.30 Tijd/sein. 12.303
Concert, te geven door het Trio van der Horst,
bestaande uit: H. Hermann, viool, H. v. d.
Horst Jr., cello. Mevr. R. A. v d. Horst—Bleek
rode. piano. 2 Tijdsein. 2—'3 Gramofoon. 3 Tijd
sein. 3—4.30 Concert: Mevr. Maria Hoving—van
Driel, sopraan. Co van Driel, viool. Jan de
Vente, fluit. N. Dribbel, plano. 4.30—4.45 Gra-
mofooD. 4.45—5 Verzorging van den zender. 5
tten" door den heer
7.30—7.45 Polltieboric
Tijdsein. 8—10.45 i
i der weldadigheid". 9.30—
10.45 Orkest. 10.05—10.15 Persberichten van
Vaz Dlas. 10.4511.30 Gramofoon.
HILVERSUM (1875 M.) VARA. 6.45—7 en 7.30
7 45 Ochtend-Gymnastiek. 8 Gramofoon. VPRO
10 Morgenwijding. VARA 10.15 Voordracht. 10.30
Voor de zieken. 11.30 Gramofoon. 12 Einde pro
gramma eerste deel. AVRO. 12 Tijdsein. 12.01—
1.30 Muziek. 1.302 Lezing. 23 Kwartet, 'i4
Aansluiten Kurhaus Scheveningen. VARA. 4
Tijdsein. 4.01 Orgelspel. 4.30 Na Schooltijd. 5.15
Vooravondconcert. 6 Tijdsein. 6.01 Toespraak.
6.15 Vooravond concert. 6.45 Actueel allerlei uit
de Arbeidersbeweging. 7 Zang en piano. 7.30
Vooravondconcert- 8 Einde programma (Tweede
deel). VPRO. 8 Tijdsein. 8.01 Lezing. „Op reis
10 Persberichten van het Vrjjz. Godsdienstig
Persbureau. 10.05 Vaz Dias. 10.15 Concert. VARA
11 Tijdsein. 11.01 Gramofoon. 12 Tijdsein en
RADIO-UITRUSTING VOOR HET LEGER
Een radiotoestel is voor den soldaat, behalve
een iniuittdg verbindingsmiddel, tevens een aan
genaam en leerzaam apparaat voor verpoozing
in zijn vrijen tijd.
De republikelnsohe garde in Frankrijk heeft
tans in hare kazernes radiotoestellen en luid
sprekers gekregen. Het is een onderscheiding
Philips ontvangtoesteUen zijn gekozen, nadat
•ommlssle, diie met de keuze dezer appara-
was belast, de toestellen door vooraan-
nde musici naar hun muzikale kwaliteiten
doen beoordeeien.
Rechtzaken.
STROOPER VEROORDEELD
ras en betrapt werd. een sohot hagel heeft
elost op den Rijksveldwachter J. v. d. Berg
n den jaohitopziener MaiUé tot een jaar en zes
De eisdh iwas vier jaar.
ONTROUWE VELDWACHTER
De Rechtbank te Assen veroordeelde IJ. B.
h, gemeenteveldwachter te Smilde, thans gc-
etlneerd wegens verduistering en valsohheid
geschrifte tot een jaar en twee maanden
gevangen Isa t raf
IN DEN STORM
Door WJERNY
KORTE INHOUD VOOR NIEUWE LEZERS
Op treffende wijze wordt in dit verhaal het
lijc.en geteekend.
■an de gevolgde Nlei
veler oog niel
;en der ho
Zijn vrouw, de schrijfster dezer her
inneringen. vreesde vaak, ^dat Grisly va.n
tixmweflfk°gsprek met hem bleek haar, dat zij
zloh in diit opzicht vergist had.
Toch kwam er verwijdering tusschen t echt
paar. Do oorzaak hiervan was. dat Wjerny een
ruwen jongen, 't type van den parasiteerenden
ambtenaar, op geduchte wijze de les las, toen
deze knaap zich minachtend uitliet over Tnotski
Grisha verweet zijn vrouw, dat zij een minach
tende houding tegenover de anbelders had aan-
Toen ik ér met Grisha over sprak werd
hij eerst boos en zei: „Dat komt ram düe
bourgeous-gewoonte om dienstmeisjes erop
na te houden!" Hij wilde ziidh met niets be
moeien, dat was een „vrauwengesehiedie-
ïDüs". Gélukkig dat hij er niet van beschul
digd >vend het medeje yerleid te hebben.
„En ilk raad je aam", giimig hij geiinriteertd
ver dier, „daar nu geen zaak. ven te maken.
Nowikof beschouwt je todh reeds ais rijin
peirsoomfldjike vijamid. Alls je hiermede begint
heb je kans in de pairtij nog den naam t.e
krijgen vam een ruriezoekster, dat kan je
reputatie niet verdragen."
„Reputatie?" Ik voelde dat mijn vernomt-
waandfiigimig te machtig werd. „Wat kam mij
m'm reiputatie schellen in een partij, waar
in zuilke ploerten als Nowikof de baas spe
len!"
„O, denk je er zoo over!" er klonk verba
zing uit Grislha's steun en hij keek me
scherp onderzoekend aam, ,A'ls je de conse
quenties ram je houding aandurft moet je
je gang gaan. Ik durf ook voor mijm denk
beelden uit te komen, maar dat is nog heel
wat anders dam je met open oogen in het
gevaar te storten ter wiülle van een ancler.
Tamja", ging hij voort met meer warmte,
en hij zag mij met opreohte bewondering
aam, „ik respecter jouw zoeken naar recht
vaardigheid, maar waarom kies je daarvoor
nu zoo'n onbeteekenend zuiver persoonlijk
geval ails Mairja. Bewaar je strijdlust tot or
groote dingen op het spell staan."
„Drogredenen, uitvluchten", verweerde ik
mie opgewonden. „We hebben het niet voor
het uitzoeken voor welke waagstukken we
geplaatst vvordten. Als ik het nu met mijm
geweten op een accoordije ga gooien, waar
om zal ik dat dam bij z.g. groote vragen rui et
doen? Bovendien is het geen persoontijk
geval. Ik wil weten, of de partij zulke el
lendelingen in een vooraanstaande positie
duldt, bet is zuiver een quaestie vam het
gehallite der partijleiders."
„Als we daarop moesten gaan letten kon
den we wel zoo wat iedereen uit de partij
gooien," gaf Grisha ten antwoord, half
spottend!, en half geërgerd. „Ik v.iind dot je
dit allies véél te dramat' '1 opneemt Over
een Daar dagen zul je d ïak wel rustiger
bekijken en dam zaïl Ma.rja ook wed tot be
daren zijm gekomen. Volg mijm raad: wacht
dat die nog moeten bestaam im onzen tijid."
En hij begon te ijsberen zonder verder met
mij te spreken.
Maar ik gaf niet toe. Misschien voedde
Grisha, omdat hij een mam was, niet zoo
zeer de laagheid' van Nowikof, alls ik het
deed., ik kon evenwel de gedachte niet ver
dragen dat hij voor de partij zou blijven
propageeren oan te streven near een betere
iiuiichtiiiig der samenleving om zelf de wet
ten zoo met voeten te treden en zoozeer nnis
bruiik te maken ran zijm overmacht alls
partijbeambte, om een meisje dat door hem
in 't ongeluk was gestort te dwingen, allie
actiie op te geven.
Den volgenden dag reeds berichtte ik het
gevall kort aam het M'oekoueohe partijbe
stuur en zei, dat ik er me verder niet mee
wilde bemoeien. Ik wist ook geen feiten
en kooi alleen overbrengen wat Mar ja had
gezegd. Ik zeide dat ik Marja zou bewegen
rich tot de rechtbank te wenden, dat ze tot
niu toe niet Wilde omidat ze brutale ont
kenningen ram Nowikof kon verwachten.
Ik was naar de vrouwe na f deeding gegaan,
im de hoop daar meer begrip en meegevoel
te vinden dam bij een man, maar ik bleek
me vergist te hebben. De secretaresse keek
me aam roet één oog, terwijl ze het andere
dichtkneep onidier 't rooken vam haar eeuwi
ge cigar et. Eindelijk, terwijl ze bet stompje
uitdoofldie in een reeds volle aechbak: „Ik
begrijp niet, waarom U hier komt. Uw
klacht gaat tegen Nowikof, en daarmee
heeft tqch de vrouwenafdeeling niets te
laag niet, ,jik wil onderzoek en
i' it ik hier im de vrouwenafdeeliing
d steun zou vinden".
onderzoek is een kwestie van den
rechter, kameraad Wedrina." Een nieuwe
cigaret werd aangestoken en dk giimg zon
der verder iets te zeggen maar den alge
meenen secretaris met mijm mededeeling.
Deze bromide en vloekte, vond het blijkbaar
buitengewoon onaangenaam en vroeg of
de zaak niet op een of andere manier gere
geld kon worden.
„Daar kwam ik juist voor, laat Nowikof
zijn bedreigingen achterwegen lieten <jn zich
niet boven de wet plaatsen omdat hij par
tijlid is. Als hij bekent en belooft de opvoe
ding vam het kind te betalen, is allies in
„Neen, kameraads dat ds niet waar. Ook
dan iis het een schandaal, want we kunmen
todh die diimgen im de jeugdorganisatie niet
toelaten? Hoe oud ds die Warja? Zeven
tien? Dat ds da,n tenminste mi et omidler den
huwbaren leeftijd. Duivels nog toe, wat een
beroerddghedd nu weer. Die Nowikof is zoo'n
prachtwerk er dn de organisatie, we weten
echter maar al te goed, dat hij tegenover
het zwakke geslacht ail zijm principes en
theorieën vergeet Jammer, jammer
„Och, dat vind ik nog mri-et het ergste,
kameraadi Ten slotte ós het ook Warja's
©öhiuM, dat zij ridli heeft laten verleiden;
zij wist toch, dat hij al voor de derde keer
getrouwd was. Maar wat mij zoo heeft ge
belgd ds het feiL dat hij allies ontkent en
met zijm partijiliBdimaatsohap schermt, alsof
dat hem het recht geeft ongestraft alles te
doen, zonder zich om voorschriften of be
ginselen te bekommeren"
„Inderdaad, kameraad Wednima, als dat
zoo ie zou het madhitsmdsbruik zijn. Maar.
bent U ar zeker van, dat due Warja ran U
die waanherid spreekt en geen poging tot
chantage op touw zet?"
Een oogenblik keek dk verstomd im het
vomsichenicïe gezicht vam dien secretaris, die
zijm hamd omder rijm kim had geplaatst en
mij scherp aankeek.
„Kameraad Iwanof", zei dk na een. poos
koel en echeip, dk ttiad de les vam zelfbe-
heeisching ter harte genomen, al kostte het
me groote moeite ma-et op te vliegen --
„verdienkt U mij ook van dieeliname aan
zoo'n complot"?
„Ik laat U er bulten, dot will U immers;
maar hebt U aanduidingen, dat Nowikof ie
mam is, behalve de mededeeling van het
medsje?"
„Neen, maar ik sta. ten volle voor Warja
in, dk weet, dat zij geheel in het orgamusa-
tierteven opging en tot chantage absoluut
niet dm staat is".
„Nu, goed', dam zal dk de zaak direct
laten onderzoeken. Maar U ziet, da.t U er
niet buiten kumt blijven; we zuilen Uw ge
tuigenis moeten hebben als hum verklarin
gen tegenstrijdig eijn."
Ik rvoelde zeer goed, waarop Iwanof
doelde; achteraf begreep dk, dot zijn uitval
len tegen Nowikof maar comedie werer
geweest. Hij had geprobeerd te weten tt
komen of mijn aanklacht niet het gevolg
was vam mijn anithiipatdie tegen Nowikof, of
het soms geen „persoonlijke verrekening"
was en hij was blijkbaar vam meeniimg dat
achter dit alles een initrigue mijnerzijds
verborgen zat om een mij onwelgeva/llige 11
pairtijarbeider een hak te zetten. Grisha had
me gewaarschuwd en hij kende het partij
apparaat, dat bleek nu wal.
Overspannen en ontmoedigd ging ik
'savonds naar huis. Het was laat gewor
den, we hadden een llamge vergadering
gehad, waar veel gepraat was en waarbij
ik ine ontzettend had geëigend. O, diie nooit
weer veranderde frasen, tliie algemeenheden
dat zoetige gepraat over oonze principes en
die zelfgenoegzaamheid waarmee telkens
weer werd betoogd, dat wij een nieuwe
maatschappij opbouwden op nieuwe grond
slagen, dat het kapitalisme voos en verrot
was. Ik kon diit allies dden dag volstrekt
niet 1 voldragen. Ik welde den vreeset ijken
druk van dat partijapparaat. Koud en har
teloos had dit gezocht naar persoonlijke
motieven. Vain een verwildering van de
jeugd trok men zich niets aam, een nieuw e
maatschappij moest worden opgebouwd uit
deze vervuilde bende.
Reeds op de trap naar onze wooing
merkte dk een ongewone drukte en bewe
ging. Menschen praatten met elkaar en
wierpen schuwe blikken op mij toen ik
voorbij ging. In de hall stuitte ik op alle
medebewoners <fiie bij elkaar stonden te
praten alsof ze een vergadering hielden
Daar hoorde ik, dat Warja vergif had in
gemiomen en naar het rieikenlhiuis wa6 ge
bracht. Allen waren uiterst ontdaan en
Prosrotchkin vroeg me, terwijl hij me ter
zijde nam: „Tatjama Nikolojefna, zat dit
alles geen onaangenaamheden voor één
vam de beiwoueis geven?"
Ik schudde ontkennend 't hoofd. Zooa'e
hij daar stond, deed hij me denken nan
een kameel, ja, waarlijk, Prosrotchkin leek
op dat diier, met zijm domamgstig gezicht;
hij had zijn schouders opgetrokken, waar
door hij een bult op zijn rug kreeg. „Bewijs
maar eens tegenover die G.P.O.E. dat je geen
kameel bent" wait een ailgeaneon gangbaar
gezegde geworden. De bevolking toonde
door deze mop, Qioe bang zij was voor een
prooes tegen die geheimzinnige macht. Had
zij daarin zoozeer ongelijk? Was mij dien
morgen niet aangeduid, dat ik verdacht
werd vam deelname aan een cliamtage-com-
plot?
Ik informeerde of er iemand bij ons ge
weest was, en vernam, dat da secretaris
van de Wamsomal 'smiddacs met Warja
had gesproken. Dus Nowikof! Allicht had
dii>e gedreigd niet een tege na ank lacht we
gens chantage, ik wilde zekeiheid daarom
trent hebben en telefoneerde terstond naar
het ziekenhuis, vernam dat Warja's toe
stand hoogst ernstig was en dat zij niet
ondervraagd kon worden. Zij had arseni
cum ingenomen. Dus haar woorden van
den vorigen avond waren sreon grootspraak
geweest. Hoe rliep moet de wond geweest
zijn die Nowikof in zijm bruutheid toege
bracht had-, 0111 het meisje tot zoo'n dood
te brengen. Zij voelde zioli zoo tot hrt
nieuwe 'even aangetrokken, dat er heel
wat gebeerd moest zijm voordat zij er vrij
willig afscheid van nam.
Den volgenden dag reeds stierf Warja
/onder iets te hebben medegedeeld. 7->! h.id
voortdurend ontzettende pijnen gehad en
het was onmogelijk geweest haar iets te
vragen. De sectie wees uit. dat ze vier maan
den zwanger was. maar door haar dood
was een iverder onderzoek onmogelijk en de
zaak werd terzijde gelegd, cn zoo deed ook
de partij.
