liiruwr jCcittëdjr <£mvmï
EERSTE BLAD.
Uit de Pers.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
ABONNEMENT:
per kwartaal 1 3.25
(Beschikklngskosten 0.15.)
Per week 0,25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending
Bij dagelijksche zending
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad V/% cent
Zondagshlad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
No. 3418
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
VRIJDAG 31 JULI 1931
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels1.17V4
Elke regel meer0.22Yt
Ingez. Mededeelingen
van 1—5 regels D 2J0
Elke regel meer0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaarganr
*t* BEZUINIGING OP ONDERWIJS.
Te Rotterdam moet bezuinigd worden,
en er kén bezuinigd worden. Dit blijkt uit
de definitieve plannen van den Wethouder
van Onderwijs, welke door de betrokken
raadscommissie en door heel het college van
B. en W. gedragen worden.
In groote lijnen komt het plan hierop neer,
dal op vrij korte termijnen het begint
reeds met September a.s. niet minder dan
29 openbare scholen zullen opgeheven wor
den door vergrooting van het gemiddeld
aantal leerlingen per klas n.l. van 28 tot 33.
Dit zal een geweldige besparing geven op
de salarissen van boventallige onder
wijzers. Immers, het Rijk vergoedt feitelijk
naar een gemiddeld aantal leerlingen per
klas van 42 en de overige onderwijzers moe
ten dus uit de gemeentekas worden betaald.
De beperking van het aantal leerkrachten is
dus enkel bezuiniging in 't voordeel der ge
meente.
Doch er komt nog wat bij. Als de gemeen
te boventallige onderwijzers aanstelt, dan
hebben de bizondere schoolbesturen ook het
recht om dit te doen op kosten der gemeen
te. Laat de gemeente het na, dan zal ook
het bizonder onderwijs zich daarnaar moe
ten regelen en de bezuiniging krijgt dus
dubbele beteekenis.
Hetzelfde geldt voor de exploitatiekosten,
de vergoeding voor vakonderwijzers enz.
De opheffing der scholen door ve'rgrooting
der klassen drukt natuurlijk deze uitgaven
ook naar beneden. Voor de bizondere, zoowel
als voor de openbare scholen. En hierdoor
krijgt de bezuiniging een nieuwe 'exponent.
We verbazen er ons dus allerminst over,,
dat de wethouder in de naaste toekomst een
bezuiniging voorspelt van ongeveer één mil-
lioen.
Wij juichen deze maatregel van harte toe.
Of, juister gezegd: dat men met versnelde
pas op deze weg voortgaat. Want de ophef
fing van openbare scholen was reeds onver
mijdelijk.
Het is beikend hoe in de centra der groote
steden de oude openbare scholen al meer
leeggepompt worden. De klassen werden
zeer klein, het onderwijs zeer duur.
Echter, opheffing werd in vele gevallen
*>o lang mogelijk uitgesteld, want „Volks
onderwijs" en Bond van Ned. Onderwijzers
zagen er altijd een aanval op het openbaar
onderwijs in. Wat het natuurlijk volstrekt
niet behoeft te wezen. Maar wie op de scho
len bezuinigen wilde, werd onverbiddelijk
als een tegenstander van goed onderwijs
aangezien.
Met die waan wordt thans radicaal ge
broken.
Zeker, wij ontkennen niet, dat de taak der
onderwijzers verzwaard wordt door verhoo
ging van het gemiddelde van 28 tot 33 leer
lingen per klas, vooral door de ongelijke
verdeeling over de klassen; maar het is geen
ramp voor het onderwijs. Ook met klas
sen tot 40 leerlingen kan uitstekend gewerkt
worden.
De vraag is maar, of men het ernstig
meent met de leuze van bezuiniging. Wie
dat ernst is, maakt voor het onderwijs
geen uitzondering.
En het verheugt ons, dat thans blijkbaar
in alle kringen erkend wordt: het onder
wijs behoeft geen schade te lijden, als het
meer economisch wordt ingericht.
Laat de burgerij, wanneer het misschien
tot een eenzijdige actie mocht komen, dit
wel verstaan!
DE POSITIE DER BIZONDERE
SCHOOL.
Een onzer lezers, wijzend op de hierboven
omschreven plannen, vraagt ons, of het niet
onbillijk is tegenover het bizonder onderwijs,
dat het lijden moet onder de beslissingen
van het gemeentebestuur.
Ons antwoord luidt daarop wat het prin
cipe betreft, bevestigend. Het is feitelijk niet
in de haak, dat het eerstgeboorterecht aan
de openbare school is toegekend en dat deze
de norm aangeeft, waarnaar de bizondere
zich te regelen heeft
Het heeft zelfs in de praktijk tot groote
onbillijkheden geleid. Het is voorgekomen,
dat een overwegend vrijzinnig gemeente
bestuur, verstoord over de oprichting van
een Christelijke school, het openhaar onder
wijs verwaarloosde, dat de bizondere school
slechts een bedelpenning kreeg als vergoe
ding voor exploitatiekosten, zoodat men de
allernoodzakelijkste uitgaven niet kon doen.
Maar zoo is de praktijk gelukkig niet.
Eenmaal het stelsel der wet aanvaard zijnde,
waarbij het openbaar onderwijs de norm
aangeeft, beteekent dit in de meeste geval
len, dat het bizonder onderwijs bij deze rege
ling op royaler voet kan leven, dan het uit
eigen beweging (overeenkomstig de traditie)
zou doen.
En, van dat standpunt bezien, op de basis
der wet dus, steekt er niets onbillijks in,
dat het bizonder onderwijs mee helpt om de
gemeentelijke uitgaven te beperken, De be
zuiniging moet door heel de burgerij gedra
gen worden, en wij willen daarbij geen uit
zondering maken.
De vraag mag zelfs gesteld, of het geen
overweging verdient, dat de besturen der
bizondere scholen in dezen voorzoo-
zulks mogelijk is zonder schade
voor het onderwijs verder gaan dan de
wet eischt.
Zeer terecht heeft de wetgever bepaald,
dat de vergoeding wegens boventallige on
derwijzers nog twee jaar wordt uitgebreid,
nadat de becijfering is gemaakt. De bedoe
ling is duidelijk: als de gemeente plotseling
het aantal boventallige onderwijzers vermin
dert, dan zou de bizondere school gedesorga
niseerd worden, wanneer ze zich op stel en
sprong daarbij moest aansluiten. Er is dus
een overgangstermijn van twee jaar gesteld.
En daarom kwam bij ons de vraag op, of
de schoolbesturen, wanneer de omstandig
heden daartoe aanleiding geven, niet goed
zullen doen, wanneer ze van meetaf reke
ning houden met de zich wijzigende omstan
digheden.
Dit zou o. i. een nobele daad zijn tegen
over de schrale schatkist.
KUYPER HERDACHT
Naar aanleiding van de karakterschets,
welke Prof. Diepenhorst gaf, schrijft Het
Volk o.m.:
De figuur van Dr. Abraham Kuyper
zeker een, die herdenking alleszins wettigt
Wij kunnen dit volmondig erkennen, al
heeft hy onze party en de opkomende
kig teeken, dat men in dezen tijd niet al te
vlug een program formuleert. Papier is ge
duldig, en een mooi werkplan is wel te ma
ken, maar de uitvoering is ook iets. Indien
ooit dan is soberheid voor de komende jaren
het wachtwoord.
rotterdam
GEMEENTERAAD
Indien wij de Raadsdiscussies van gister
middag moeten beschouwen als het eerste
gerommel van een onweer, dat zal losbre
ken, wanneer de nieuwe Raad is opgetreden,
dan staat ons nog heel wat te wachten.
In het begin van de zitting kwam het al
tot eenige ontladingen in den liberalen hoek,
een treffen tusschen de elkaar afstootende
polen Hij man en De Groot. Nu waren 't nog
maar doffe slagen en schoten de schichten
van het weerlicht als aan den einder
voorbij, maar het belóóft wat, wanneer Ie
heer De Groot weer eens benoemd mocht
worden tot wethouder van onderwijs! Dan
komt het zeker tot een uitbarsting, die brand
zal veroorzaken in het liberale huis, tenzij
men zich van een goede bliksemafleider
voorzie!
Als we het wèl hebben heeft de afdeeling
van den Vrijheidsbond bij voorbaat reeds een
flinke bestelling van deze nuttige voorwer
pen gedaan om inslag en brand te voor
komen.
Het optreden van den heer Hijman in de
Raadszitting van gister was zekr niet in
staat om zijn toch al niet groote populariteit
bij den Raad te verstevigen.
Bij de benoeming van een ambtenaar-lei
der van het gemeentelijk bureau voor be
roepskeuze hield de heer Hij man een be-
zuinigingsspeech die op dat oogennlik o.i.
misplaats was. Toen destijds het \oorstel in
den Raad kwam om een gemeentelijk bureau
te stichten en daarmee het particuliere bu
reau te verdringen is onzerzijds genoeg be
zwaar gemaakt, maar toen slikte het
eenige lid van de liberale fractie, dat be
denkingen had, mevr. Doorman-.Kielstra, haar
bezwaren in. Nu kwam de heer Hijman ver
tellen ,dat het er blijkbaar om ging den
vroegeren leider van het particuliere bu-
dat hij diens epialificaties niet voor zijn
rekening nam en voortsbrouwde hij
dezen in slapperen vorm na en noemde het
„provoceercnd" wanneer een rechercheur in
een straat, waaruit heel den avond met
steenen naar de politie is gegooid, gaat on
derzoeken waar die vandaan komen!
Had de voorzitter niet stuk voor stuk de
aantijgingen van provocatie kunnen ont
zenuwen op grond van de rapporten, in
plaats van zich te hullen in algemeenheden?
Daarbij had erkend kunnen worden, dat er
mogelijk ook door de politie wel eens 'n fout
zal zijn gemaakt, maar dat alleen de relletjes
makers van het slag Van Burink-Hiemstra
verantwoordelijk zijn voor den dood van een
onschuldige en niet de politie, die, staande
tegenover honderden en vaak duizenden, be-
arbeidersbeweging bejegend op een wijze, i reau van zijn 62ste tot z n 65ste jaar
die verzoening met deze politieke figuur een baantje te helpen, maar thans was net v
'laat: het Raadsbesluit lag er en het ging
er slechts om dit thans uit te voeren en een
voorgedragene wiens benoeming voor
maanden reeds vast stond al of niet te
weren. De poging van den heer Hijman om
op formalistische gronden den heer De
ook na zyn dood ten eenen male uitsluit.
Maar hoeveel hij ons ook misdaan heeft,
hij was ongetwijfeld in het Nederlandsche
politieke leven een der zeldzame figuren,
die door vriend en tegenstander buiten
eenige kyf als groot te zien zyn.
Schrijver van zeldzame vruchtbaarheid,
theoloog van ongemeene scherpzinnigheid,
een der knapste journalisten van zyn land,
tegelijk hoogleeraar, partyleider, hoofd
redacteur en Kamerlid, dat alles ten volle,
dus met ongeloofelyke werkkracht, ten
slotte vooral de bouwer van een groote
volksparty uit het niet, de wekker van een
politiek sluimerend volksdeel tot het harts-
Groot te verwijten, dat hij het Raadsbesluit
niet uitvoerde, omdat deze n.l. niet ae groo
te opzet, die aanvankelijk bedoeld was, uit
voerde, faalde volkomen. Destijds heeft men
er toe medegewerkt, dat er weer een nieuwe
dure tak van gemeentedienst zou komen,
thans mocht men wethouder De Groot
slechts dankbaar zijn, dat hij den opze.. van
het nieuwe bureau zoo eenvoudig mogehj-
tochtelykste leven, de rustelooze leider van i houdt.
een der belangrijkste stukken politieken I Een tweede zonderlinge aanval van a -
strijd in de Nederlandsche geschiedenis, heer Hijman kreeg de heer De Groot te sn -
van den schoolstrijd, de formator van de ken bij het voorstel tot verplaatsing va.
rechtsche coalitie, die nog steeds de lands- j personeel aan openbare scholen. Het neiro
politiek beheerscht, zij het ook tot haarhier voor een deel personeel^, da V^™mk:ï
onnoemelijke schade,
zeker wel de inhoud van ei
leven, dat op een eereplaats
historie recht heeft.
AMSTERDAM
DE WETHOUDERSVERKIEZING
Onze Amsterdamsche redacteur bericht
ns:
Heel vlot schijnt het ook in Amsterdam
niet te loopen met de onderhandelingen tus
schen de partijen. Er was bij de Sociaal
democraten een neiging, om met de partijen
die het vorig college hadden gevormd, de
zaak voort te zetten.
Men meende dat de bezetting dan ook
kan blijven zooals ze was en dat er voor de
komende periode een nieuw program moest
worden samengesteld.
De eerste besprekingen hebben plaats ge
I te zamen iop te heffen scholen overgeheveld moes
Worden naar meer rendabele onderwijsin
stellingen en de heer Hijman vond daar een
gereede aanleiding in om over deze ophef
fing zelve te gaan spreken. Wilde hij zich
daartegen verzetten? Neen, hij stelde zich op
het standpunt, dat die opheffing noodig was,
maarwethouder De Groot had dat eerst
netjes aan den Raad (lees: den heer Hijman)
moeten vragen. Alleen onderwijsspecialisten
als de heer Hijman zouden uitmaken wat er
opgeheven moest worden, iemand als de heer
De Groot, die, nu ja: per ongeluk op den
wethouderszetel was gekomen kon daar
natuurlijk niet over oordeelen.
Wethouder De Groot, wiens kracht het
is, dat hij goed van zijn zaakjes op de
hoogte is en die altijd beslagen ten ijs
komt, als het er om gaat of hij het recht
van den Raad al of niet overtreden heeft,
kon aanstonds aantoonen, dat ook vroeger
besluiten tot het niet-vormen van eerste
klassen door B. en W. zijn genomen geheel
buiten den Raad om. Toch hield de heer
Hijman vast en zeurde op zijn thema door
als een knaap, die snoepgoed wil hebben
en het toch niet krijgt. Wethouder De Groot,
die op zijn beurt dit fractielid wel mijlen
ver kan wegkijken hield voet hij stuk en zijn
lastige opponent mocht nog zoo vaak langs
z'n neus wrijven, hij bereikte niets anders,
had tusschen Soc.-democraten, Roomsch j dan dat hij er latgr nog een over praten mag.
Katholieken en Vrijzinnig-democraten.
De Antirevolutionairen hebben tot heden
aan de besprekingen geen deel genomen.
Naar ons bekend is bestaat in dezen kring
tegen het samenwerken op een program nog
al bezwaar. Vooral nu de toestand zoo onze
ker is, acht men het niet juist, verwachtin
gen op tc wekken, of zich op langen termijn
te binden.
Ook tusschen de andere groepen hebben
de besprekingen nogal wat geduurd en zijn
er nog al wat verschilpunten naar voren ge
komen, Maar er schijnt eenige kans dat
men toch komt tot een overeenstemming en
een gezamenlijk werkprogram.
Is deze overeenstemming verkregen, dan
zal men nader contact zoeken met de Anti
revolutionairen. Mocht men ook met hen tot
een accoord komen, dan zou na 1 Septem
ber het nieuwe college bestaan uit 3 soc.
dem., 1 R. K., 1 vrijz. <iem. en 1 Antir.
Mochten de Antirevolutionairen niet voor
het program zijn te vinden, dan wordt niet
onmogelijk geacht een nader overleg mei
de Christ Historischen. Dat men zich tot de
Vrijheidsbond zou wenden, schijnt, gezien
de gevoerde verkiezingsactie vrijwel buiten
gesloten.
Nader vernemen wij:
Donderdagmiddag vergaderden opnieuw
de soc.-dem., Roomsch Katholieken en Vrijz.
Democraten. Men verwachtte met de bespre
kingen gereed te komen, doch dit is naar
wij vernamen, niet het geval geweest.
Een samenspreking met de Antirevolutio
nairen, die zou volgen, is dan ook niet door
gegaan. Met liet oog op de vaeanties denkt
men eerst aan het eind van Augustus gele
genheid te hebben, de besprekingen voort te
zetten.
De Burgerij zal dus nog eenigen tijd in
het onzekere blijven hoe straks het college
zal worden samengesteld. In zekeren zin is
't te betreuren, dat men nog niet tot accoord
gekomen is.
Het besturen van de stad mag niet aan
een toevallige combinatie worden overgela
ten en een goede afspraak en samenwer
king lijkt ons dus aanbevelenswaardig.
Aan den anderen kant is het een geluk-
Naclat dit gerommel zich had doen hooren
zonder eenige indrukwekkende muziek
aangenomen het voorstel om 2.365.000 cre-
diet te verschaffen voor Maatschappelijk
Hulpbetoon voor het derde kwartaal, om een
schilderij van Hyronimus Bos te koopen
voor 262.000 en en om een aanvang te ma
ken met de restauratie van de St. Laurens.
De heer v. d. Hoeven betoonde zich ver
ontwaardigd over de wijze waarop grond-
aankoopen in Zuid tot stand zijn gekomen,
maar wethouder De Jong heeft in een o.i
sterk betoog uiteengezet, dat er niet onrede
lijk is gehandeld tegenover de grondeigenaars
Relletje over relletjes,
Het grootste gedeelte van den middag is
ingenomen door de interpellatie van het
raadslid Van Burink over de relletjes in de
Tuindersstraat. Het scheen wel, dat de revo
lutionair-socialist van de gelegenheid, dat de
officieele communist nog niet in den Raad
is, gebruik wilde maken om uit hot geval
te halen, wat er uit te halen viel. De wijze,
waarop hij zijn politieke standje meende te
moeten dienen was zoo beneden alle critiek,
dat we misschien het beste doen er niet te
veel van te zeggen.
Diep hebben wij het betreurd, dat de bur
gemeester als hoofd van de politie toeliet,
dat het politiecorps werd uitgemaakt voor
een moordenaarsbende, een troep krankzin
nigen, die alleen de relletjes hebben veroor-
Zonder zelfs het lichtste tikje
voorzittershamer kon deze volksmenner wie
hem volgen aanraden zich van revolvers te
voorzien, in groepjes de straat op te gaan
en de agenten, als ze er de kans voor kre
gen, te vermoorden. Dat noemde dit heer
schap nog Bijbelsch ook! Volgens de wet
van oog om oog.
Dat is niet Bijbelsch, interrumpeerde
heer v. d. Kraan terecht, dat is duivelsch!
Hoe miserabel was nu ook weer het op
treden van de sociaal-democraten tegenover
de revolutionaire moordopruiing. Was de
heer Lühns niet tegenover de leden van zijn
partijgenooten in den rooden politiebond v
plicht geweest althans een stevig protest
doen hooren tegen de ophitsing van Van
Burink?
Hij bepaalde zich er echter toe te zeggen,
officieele berichten
ONDERSCHEIDINGEN
Aan de lunch ter herdenking van het
50-jarig bestaan der W.S.M. heeft de Minis
ter van Waterstaat meegedeeld, dat de
Koningin benoemd heeft tot officier in de
orde van O. N. de heer Jhr. Ir. J. Röril,
directeur der Maatschappij en heeft toege
kend de gouden eeremedaille der O. N.-orde
aan den chef van dienst F. Langen, de zil
veren eeremadaille aan den controleur van
beweging J. v. d. Noll en de bronzen
den verantwoordelijk machinist A. A. Kar
dol en den ploegbaas J. v. d. Lely.
VOOGDIJRADEN
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek eervol
ontslagen met dank A. Terpstra als lid van
«Jen Voogdijraad te Maastricht en is be
noemd als zoodanig M. J. Ziedses des
Plantes, ontvanger der registratie en do
meinen te Heerlen;
is op verzoek eervol ontslagen met dank
mr F. C. M. Boenders als lid van den Voog
dijraad te 's-Hertogenbosch.
COMMISSARIS VAN POLITIE
Bij Kon. besluit is benoemd tot commis
WATERSCHOUT AMSTERDAM
Bij Kon. besluit is benoemd tot water
schout te Amsterdam L. J. Quant, vice-
admiraal b.d.
CONSULAIRE DIENST
Bij Kon. besluit is de heer J. B. Ketcham
erkend en toegelaten als consul van do
Vereen. Staten van Amerika te Soerabaja
voor het gouvernement der Molukken, de
eilanden Celebes, Bali, Lombok, Soembawa,
Flores en alle overige Nederlandsch eilan
den beoosten 120 gr. O.-L., alsmede voor de
residentiën Zuider- en Oosterafdeeling
Borneo. Semarang, Kedoe, Madioen. R'
bang, Kediri, Soerabaja, Pasoeroean, West-
Madoera, Oosl-Madoera, Djember en Bon
dowoso en de gouvernementen Jogjakarta
en Soerakarta.
ZUIDERZEEWERKEN
Bij Kon. besluit zijn de opzichters 2e
klasse J>ij den dienst der Zuiderteewerki
J. M. van den Berge te 's-Gravenhage W.
J. Lindhout te Breezand en F. Nicolaï te De
Haukes (Wieringen) bevorderd tyt opzich
ter le klasse.
AUDIËNTIES.
De Minister van Waterstaat 'zal gedu
rende de maand Augustus geen audiëntie
verl eenen.
De gewone audiëntie van den Minister
van Onderwijs zal tot nadere aankondiging
niet plaats hebben.
bezuiniging
bij de landmacht
EEN COMMISSIE INGESTELD
De Minister van Defensie heeft een Com
missie ingesteld, teneinde hem van voor
lichting te dienen, betreffende de mogelijk
heid om door reorganisatie van de vredes-
samenstelling van de wapens der Infante
rie en der Artillerie en organisatie van hpt
Leger in tijd van vrede, een toestand tp
krijgen welke ten behoeve van het personeel
minder uitgaven vordert, dan de huidige
zoodat een betore verhouding kan worden
geschapen tusschen de uitgaven voor hel
personeel en die voor het materiaal der Ko
ninklijke Landmacht.
De Commissie bestaat uit: Luit-Generaal
H. A. Seyffardt, Chef van den Generalen
Staf, voorzitter; Generaal-Majoor P. Donk,
Commandant der 3e Divisie; Kolonel van
den Generalen Staf; H. G. Winkelman, Chef
van den Staf van het Veldleger; Majoor van
den Generalen Staf N. T. Carstens; Kapitein
van den Generalen Staf H. H. Thoden van
Velzen en len luitenant der Infanterie L.
C. Rietveld, leden. De Minister van Defen
sie heeft de vertegenwoordigers der verschil
lende vereenigingen en officieren en onder
officieren in een mondeling onderhoud met
de instelling en het doel der instelling ii
kennis gesteld.
een praatje voor de vaak Voornaamste Nieuws.
DE LEGEROEFENINGEN IN SEPTEMBER
Minister Deckers heeft in een gisteren
gehouden persconferentie naar aanleiding
van het tegelijk in een blad te Breda en een
te Parijs verschenen bericht over een sa
mengaan op militair gebied tusschen Neder
land, België en Frankrijk, zulks in verband
met de in September a.s. te houden legcr-
oefeningen in den Achterhoek, verklaard,
dat er bij de Regeering niet het minste
erlangen bestaat om tot samenwerking
te geraken. Onze Regeering staat geheel
vrij en wil vrij blijven, om zelf uit te maken,
w elke maatregelen wij op een gegeven oogen
blik zullen moeten nemen.
nederlandsche kinderen
naar buiten
JAARVERGADERING TE SOESTERBERG.
Dezer dagen vergaderde de Centrale Com
missie voor Uitzending van Nederlandsche
Kinderen naar Buiten, in haar kinderhuis „Ki-
nabu'\ te Soesterberg. De aan de beurt van
aftreding zynde leden werden allen herkozen.
Het verslag van den secretaris werd goed
gekeurd, terwijl de rekening van den penning
meester na het uitbrengen der verslagen van
accountant en commissie tot nazien der reke
ning eveneens werd goedgekeurd.
De voorzitter deelt mede dat reeds nu in
dit jaar 1648 kinderen zyn uitgezonden tegen
134S in die zelfde periode van het voorgaande
jaar. De seer. penn. Mr. J. H. de Crane, doet
eenige mededeelingen van financiëelen aard;
dank zy de schoone gift van 30 mille verleden
jaar ontvangen van iemand, die onbekend
wenscht te blijven, was het door de C. C. ge
kweekte fonds voor koloniehuisbouw krachtig
genoeg geworden om den bouw aan te durven.
Indien nog een bedrag va: enkele duizenden
werd bijeen gebracht, zou het onnoodig zijn
een hypothecaire leening op de bezittingen
der C. C. aan te gaan. De secr.-penn. heeft
alle hoop dit bedrag nog dit jaar by elkaar te
brengen.
een opvallend jubileum
DEELNAME VAN AL DE PROVINCIËN.
Dinsdag 28 Juli en Donderdag 30 Juli wa
ren voor de Stichtingen „Bethesda-Sarepia"
te Haarlem en „Meer en Bosch" te Heem
stede drukke maar tevens onvergetelijk ge
zellige dagen. Immers het was 25 jaar ge
leden dat voor het eerst besloten werd de
collectanten, die belangeloos arbeiden voor
„De macht van het kleine" een dag uit te
noodigen om de Stichtingen, die door hen
op zulk een voorbeeldige wijze worden ge
diend, te bezoeken. Uit alle oorden van het
Vaderland was men samengekomen, ja
zelfs in Zeeuwsch Vlaanderen had men niet
tegen den langen reis opgezien! Meer dan
1000 bezoekers zijn op die beteekenisvolle
dagen de gasten geweest van de zoo bekende
Stichtingen voor Toevallijders te Haarlem
en Heemstede! In den voormiddag tegen 10
uur kwam men op „Sarepta" samen, waar
Ds. J. A. van Leeuwen, als Secretaris van het
Bestuur, alle vrienden welkom heette en
dankte voor al den arbeid, die zoo trouw
en regelmatig op meer dan duizend plaat
sen in ons land, ten bate van on- en min
vermogende Toevallijders wordt verricht.
Onder kundige leiding van Zusters werd
in kleine groepen de Stichting te Haarlem
bezichtigd en kreeg men het alledaagsche
leven te zien van haar, die hier zulk een
zorgvolle verpleging genieten! Door de zegen
rijk werk onder de lijderessen aan vallen
de ziekte zoo van nabij gade te slaan, werd
bij alle aanwezigen de meening versterkt,
dat zulk een omvangrijke arbeid aanspraak
mag maken op aller hartelijk medeleven!
Immers, hoeveel kranken zijn er niet, die
uit de maatschappij, waar zij gevreesd en
geschuwd worden, hier een lieflijk „tehuis"
vinden, waar zij zich veilig weten. Indruk
wekkend was de mooie muziek, die het
mandolinekoor deed hooren! Was het won
der dat velen onder den indruk kwamen,
niet alleen van het zware leed, dat hier
wordt geleden, maar ook van de toewijding,
waarmede ieder zijn taak blijmoedig en op
gewekt verricht? Ook de Baz&r, waaraan
een jaar lang met inspanning en ijver was
gewerkt, mocht zich in aller belangstelling
verheugen.
Tegen den middag werd met extra tram
wagens het groote gezelschap van Haarlem
naar Heemstede vervoerd, waar tusschen 1
en 2 uur een eenvoudige koffimaaltijd
wachtte.
Met groote aandacht werden vervolgens
ook hier de gebouwen bezichtigd, die voor
al nu zij zoo volkomen naar de eischen
des tijds zijn ingericht, aller belangstelling
trokken! Ook de tuin en de verschillende
werkplaatsen, waar velen der patiënten
hun dagelijkschen arbeid vinden, werden
niet vergeten, evenmin als het Boschhuis,
waar alle gasten aan lange tafels gezellig
de maaltijden gebruikten! De Bazar van
kleine aardigheden en de tombola vonden
gretig aftrek.
Dank zij het gunstige weer, kon Br. Hoe
kendijk in de open lucht voor een aandach
tig gehoor de „Jubileumrede" houden,
waarin hij gewaagde van den groei van hat
werk en van de dankbaarheid jegens allen
die zoo hartelijk deelen in de vele zorgen
en dagelijksche nooden van deze Stichtin
gen. Spreker gaf een duidelijk overzicht
hoe het arbeidsterrein zich in de laatste 25
jaren had uitgebreid, zoodat we nu ruitn
duizend afdeelingen met meer dan vijfdui
zend onbezoldigde collectanten en 102.000
leden van „De macht van het kleine" tel
len; en wekte alle aanwezigen geestdriftig
op om moedig voort te gaan met dezen
z&eenrijlirn arbeid, waardoor thans niet
minder Ran ruim 400 patiënten een doe
matige verpleging genieten. Ook het s.l
Gouden Jubileum der Inrichtingen, waar
voor door het geheele vaderland heen met
groote toewijding en vurig enthousiasme
wordt gearbeid, wordt nogmaals krachtig
aanbevolen.
Onder de Hooge Bescherming van H.M. de
Koningin-Moeder heeft zich een uitgebreid
Eerecomité gevormd, uit al de elf provin
ciën van het land, dat met groote klem en
nadruk deze inzamelitg aanbeveelt. Velen
die den arbeid van zoo heel nabij gadesloe
gen, stelden zich gaarne beschikbaar om
actief mee te helpen, ten einde straks als
de dag van het Gouden Feest daar is. de
Christelijke Vereeniging voor de Verpleging
van Lijders aan Vallende Ziekte, te Haar
lem namens het Nederlandsche Volk een
som gelds te kunnen aanbieden, groot ge
noeg om daarvan het zoo gewenschte en
zoo bizonder noodige Kinder-Jongens-Hu's
te bouwen en in te richten. Door mid lel
van couponboekjes, die bij J. A. Hoekendijk
te Heemstede beschikbaar worden gestebl,
hoopt men dit sympathieke plan met ver
eende krachten te verwezelijken.
Op den tweeden dag werden de toesprn
ken wegens den regen in het Boschhuis tre-
houden. De heeren Dronkers uit Amsterdam
en de Boer uit 's-Gravenhage brachten als
tolk der aartvezigen allen, die hadden me
degewerkt tot het welslagen van deze dag?n
een woord van welgemeenden dank, voor
de zoo bizonder hartelijke ontvangst en de
uitnemende zorgen, waarvan allen in zulk
een ruime mate hadden genoten.
De onkosten aan deee ontvangdagen ver
bonden werden ruimschoots vergoed door
de beide collecten, die ruim f300-- bedroe
gen, de bazar, de tombola en de verlotin
gen, zoodat zelfs nog een aanzienlijke bats
in de kas der Vereefliging kon worden ge
stort. Met nieuwen ijver en frissche toe
wijding vervuld en met een rijke schat
van heerlijke herinneringen keerden allen
huiswaarts om straks met jeugdigen ninori
en regelmatige trouw het werk van De
macht van het Kleine te behartigen en
uit te breiden.
Als bizonderheid mag nog worden ver
meld dat beide dagen op geringe hoogte
I boven het feestterrein keurige staaltjes van
•vliegkunst werden uitgevoerd.
(blz. 1)
De wethoudersverkiezing te Amsterdam.
Een eigenaardig jubileum bij de stichtin
gen voor Toevallijders.
De directeur van de Melkfabriek te Fijnaart
voorloopig geschorst
(blz. 2)
De Engelsehe kanselier van de schatkist
Snowden deelde mee, dat hij een plan heeft
uitgewerkt voor een groote conversie van
oorlogsleeningen.
De burgeroorlog in China wordt al feller
en feller en brengt de Nanking-regeering
leelijk in het nauw.
De „Graf Zeppelin" is hedennacht te vier
uur te Friedrichshafen aangekomen; bijzon
derheden over de aankomst te Berlijn cn de
resultaten van den Pooltocht.
De Amerikaansche Oceaanvliegers volbrach
ten den tocht New YorkConstantinopel in
twee dagen.
trawlvisscheru te ijmuiden
In het Departement van Binnenlandsehe
Zaken is gisteren geïnstalleerd de Commis
sie inzake het Trawler-visscherij-bedrijf te
IJmuiden. Wegens uitstedigheid van den
Minister vond de<ze installatie plaats door
den voorzitter der Commissie den heer B.
G. Rijkers hurgemeester van Velzen. Het
oudste commissie-lid de heer F. J. IL
Schneiders beantwoordde de installatierede.
congres
kindergeneeskunde
OORZAKEN VAN MORTALITEIT
Op Maandag 7 September, des morgens
10 uur, zal in de Rolzaal op het Binnenhof
te 's-Gravenhage de eerste Conferentie van
de Internationale Vereeniging voor Voor
behoedende Kindergeneeskunde officieel
geopend worden. Deze Conferentie, dia
twee dagen zal duren, is voorbereid door
een organisatie-comité, bestaande uit Prof.
G. Scheltema( Groningen), President, Prof.
P. Lereboullet (Parijs), Prof. A. Schlossmann
(Diisseldorf), Dr. R. P. van de Kasteelo
(Scheveningen) Secretaris, Dr. J. H. G. Car
stens (Utrecht).
Na de officieele opening" zal besproken
worden het onderwerp: de oorzaken van do
mortaliteit in de tien eerste levensdagen on
de middelen om ze te verlagen.
Des namiddags 5 uur worden de deel
nemers van de Conferentie door de Regee
ring ontvangen op het Departement van
Onderwijs. Om 7 uur is er een gemecnschao
pelijk diner in het Palace Hotel
Dinsdag 8 Sepember wordt het onder
werp besproken: De tardieve besmetting
uit roodvonk en de middelen om de«ze te
vermijden.
Des middags zullen de statuten der Ver
eeniging worden vastgesteld en datum en
plaats der volgende conferentie worden
bepaald, waarna resoluties zullen worden
aangenomen.
Om 4 uur maken de deelnemers een uit
stapje naar Leiden om de Kinderkliniek van
de Universiteit te bezichtigen.
Na afloop is er een gemeenschappelijk
diner in Kasteel Oud-Wassenaar.
verkeersongevallen in 193?
HOE ERG HET WAS
Als uitgave van de vereeniging voor alco-
holbestrijding bij het snelverkeer is een
brochure verschenen, getiteld „Verkeerson
gevallen in Nederland 1930".
Volgens een statistiek, in het boekje voor
komende, hadden in 1930 in de 4S gemeen
ten boven 20.000 inwoners 28,227 verkeerson
gevallen plaats.
Onder de slachtoffers waren 262 dooden,
1748 ernstig gewonden en 5370 lichtgewon-
De cijfers zijn, wat de groote plaatsen be
treft, hooger dan ooit.
Jaar Amsterdam Rotterdam 's GravenhagO
1923 3451 2121 1360
1924 4093 2475 1885
1925 5175 3514 2252
1926 5382 3375 2515
1927 6134 3763 2510
1928 7421 3289 2886
1929 7389 4684 2974
1930 7754 4830 3226
Zooals men ziet zijn de aantallen in ze
ven jaar tijds meer dan verdubbeld. De stij
ging heeft schier onafgebroken plaats gehad.
Voorts maakt het geschriftje melding van
155 verkeersongelukken door dronken be
stuurders veroorzaakt.
Besloten wordt met een ernstig pleidooi
voor geheelonthouding voor allen die hy het
snelverkeer betrokken zijn. Zulks in het
belang van een veilig verkeer.
MELKFABRIEK TE FIJNAART
De directeur voorloopig geschorst
In de algemeene vergadering van aandeel
houders dor Coop, fabriek van Melkproduc
ten Fijnaart. zijn mededeelingen gedaan om
trent de resultaten van een onderzoek, het
welk was ingesteld naar de handelingen
van den directeur, tegen wiens beheer ver
moedens van onregelmatig! eden waren ge-
De commissie \an onderzoek kwam tot de
bevinding, dat door den directeur handclin-
gen waren gepleegd, op grond waarvan zij
het bestuur voorstelde hem te schorsen,
waartoe is overgegaan.
We hopen op deze zaak nader terug to
komen.
