4iaa'\^in\^daaq
ZATERDAG 4 JULI 1931
DERDE BLAD PAG 9
)E ECONOMISCHE TOEKOMST
VAN EUROPA
I Nu wij vermeenen eenige klaarheid ge-
racht te hebben in de onderlinge vcrhou-
ingen der groote naties, kunnen wij trach-
en na te gaan, hoe een eventueel niorato-
ium op den economischen toestand zal in
perken- Hierbij hebben wij'té onderscheden
usschen ojgtrJiLkkelijke re'sultaUii en in
king op djQ langen duur.
ui opzichte van de oogenbLkkelijke
esultaten koesteren' wij éenig voorbehoud,
ooral nu de koersen, der aandeelen en de
rodue'.eii-notteringen een groote stijging
chter den rug hebben. Want out. ïoag
liet vergeten, dat een moratorium voor-
oopig slechts een psychologische» invloed
leeft, dat er reëel nog niets veranderd is
in dat men af te wachten zal hebhen, hoe
per saldo de uitwerking zal zijn.
Ten eerste weet men hogn-iet precies,
Frankrijk zich zal houden, al wijzen de
(eiten op toenadering, der verschillende
Standpunten. Ten tweede leeft hei bedrijfs
leven nog onder e§n druk... den druk van
kanverhouding tusschen productie en con
sumptie en dreiging der groote voorraden
wölke factoren door een moratorium nicl
plotseling worden weggenomen. leu derde
rijn de achter ons liggende tijden van dien
gard geweest, dat men in toenemende
rekenen moet op dividend-verminderingen
(dan wel passeeringen, hetgeen ualuuri-jl
piet bevorderlijk is voor een duurzam.
hausse. En tenslotte er zijn natuurlijk
nog tal van andere redenen, die wij niet
jallen kunnen aanhalen bestaan er nog
vele bevroren credieten, die geregeld dour
liquidaties zullen moeten worden ontdooid.
iNog enkele weken geleden was er een hef
tige crisis in Chicago, alwaar tal van ban
ken op het punt stonden te failleeren, ter
wijl slechts spoedige en krachtige steun de
jmisère tijdelijk kon onderdrukken De si
tuatie vereischt echter grondige schoonnia
iking en voor de reddering van de vuile
iwasoh is een willige mentaliteit een drin
kend vereischte. Ook het wantrouwe!
inog niet gebannen; er zijn tal van beleg-
jgers die in stede van aandeelen te koopen,
jgebruik gemaakt hebben van de gunstige
stemming om te spuien, van de praemis-e
uitgaande, dat het herstel met duurzam zal
kunnen zijn. Wij vermelden dit enkel om in
het licht te stellen, dat het moratorium een
begin is van een reeks van handelingen, die
hopenlijk in do naaste lockomst succes zul
len kunnen sorteeren.
Wij vermeeaen dan ook, dat de eerstko
mende periode gekenmerkt zal worden door
talrijke fluctuaties; dat het grillig koersver
loop den indruk zal vestigen, dat niets an
ders dan speculatie het stemmingsbeeld zal
beïnvloeden, een factor, die wellicht den
bona-fide belegger zal afschrikken om zich
bij de markt te interesseeren. Zij, die op top-
prijzen koopen, zullen opnieuw de angst
momenten hebben mede te maken, die
drastische dalingen gewoonlijk veroorzaken,
maar per saldo kan men o.i. gerust zijn, om
dat er werkelijk zeer hoopvolle aspecten be
staan op den langeren duur.
Want de basis van het moratorium is ten
slotte niets anders dan opbouw. Een opbouw,
die slechts mogelijk is, wanneer politieke
rust gaat heersohen en wanneer het schrof
fe, kortzichtige eigenbelang gebannen is. Dat
is de quintessence van Hoovers daadhet
is de stoot, die noodig is om de economische
machine over haar inertie heen te helpen
en dat dit de uiteindelijke werking zal zijn,
staat bij ons vast
De huidige crisis is een resultante van tal
van ontwrichtende krachten; wij hebben de
gewone periodieke crisis als gevolg van het
II stond in ons blad van 3 Juli
gemis aan een afdoende regulator voor het'
bedrijfsleven, die automatisch het stroomen
van te veel arbeid en te veel kapitaal naar
bedrijven, waar tijdelijk een abnormale
winstmarge bestaat tegenhoudt; wij hebben
productie dan wel onder-consumptie...
wij hebben een prijsstijging van het goud
ten opzichte van goederen, die deflatie ver
oorzaakte met de nare consequenties, daar-
verbondenprijsdaling van het zil-
waardoor millioenen consumenten uit
het regelmatige consumptie-proces werden
uitgeschakeld, record-oogsten door bijzonder
gunstige klimatologische omstandigheden,
door machinale grondbewerking en door toe
passing van kunstmestmaar wij hadden
ook politieke verwording, onzekere toestan
dentolmuur-verdwazing en onderlinge
ten spits gevoerde vijandigheid, die millioe
nen deden stroomen naar nationale bewape
ning. Was de hevigheid van de periodieke
crisis aan het afnemen, helaas de onderlin
ge bisbilles, gepaard aan toenemende dr
ging van het bolsjewistische spook ver-
soherpte de depressie. Het werd een drin
gende noodzaak om de politieke narigheden
te overwinnen, want anders zou
mer kunnen komen tot betere economische
verhoudingen...Hoovers daad kwam op
het juiste moment.
Dit is een tweede verdienste van Washing
ton. Natuurlijk had men eender kunnen in
grijpen, maar dan was de actie praematuur
geweest en ongetwijfeld zonder succes geble
ven. Hoon en verguizing was dan het deel
van den Amerikaanschen president gewor
den, waardoor zijn kans op een tweede pre
sidentschap totaal zou zijn verkeken. Wij
behoeven slechts te herinneren aan zijn eer
ste maatregelen, toen de crisis was uitge
broken. Uit loyaliteit accepteerden de groo
te ondernemingen Hoovers raad
Steeg prof. Piccard dezer dagen in zijn
luchtdichte kogelballon op tot ongekende
hoogten in onzen dampkring, de Amerikaan
sche natuuronderzoeker Dr. Beebe. directeur
\an de afdeeling voor tropenonderzoek van
de New Yorksche diergaarde, is in den
Oceaan gedoken met een speciaal geconstru
eerd apparaat tot een diepte van 423 meter.
Tot dusver was men niet dieper dan onge-
veer 100 Meter geweest.
nen niet te verminderen, zich niet te be
knibbelen, wat bestellingen betreft, kortom
om de crisis niet te verscherpen door onnoo-
dige bezuinigingen. Uit deze houding bleek,
dat Hoover zich niet van de ernst der even-
wichtsverstoring bewust was; zijn ingrijpen
verlangzaamde het proces, dooh tastte den
kern der zaak niet aan en hij maakte er in
zekeren zin een slepende ziekte van, die heel
wat meer ellende stichtte dan een korte, he-
vigo ongesteldheid.
Er kan geleidelijk weer vertrouwen gaan
heerschen. Dit vertrouwen zal tot grootere
levendigheid leidenzal de energie sti-
mulceren, wat werkloosheid doet verminde
ren en waardoor de massa-koopkracht zal
kunnen toenemen. Is de cirkelgang eenmaal
begonnen, dan volgt automatisch de rest
Meerdere bedrijvigheid veroorzaakt vraag
naar ijzer, staal, koper, zink, tin, rubber,
suiker etc.; de achter ons liggende down
periode heeft de onzichtbare voorraden uit
geput. Immers zij, die voor hun normaal be
drijf gewoonlijk normale voorraden aanhou
den, hebben nu slechts mondjesmaat ge
kocht in de veronderstelling, dat de prijzen
nog lager zouden gaan. Bovendien heeft de
speculatie zich afzijdig gehouden en de spe
culatieve voorraden zijn geleidelijk naar de
zichtbare stocks gevloeid, die een abnormale
toename te zien gaven. Komt er weer rust,
dan zullen èn speculatie èn normale han
del op gewone wijze gaan functionneeren,
hetgeen beteekent het koopen van groote
kwantiteiten stapelproducten, ten deele om
dat men die noodig heeft, ten deele omdat
men later vermoedelijk niet zoo billijk te
recht kan. Men ziet dit al uit de koperprijs
stijging, uit de meerdere levendigheid bij
zink, lood, rubber, terwijl zelfs autobanden
en olie zijn opgeslagen!
Is het daarom onlogisch een krachtig re
dres in de naaste toekomst te verwachten?
Wij zijn de meening toegedaan, dat de op-
waartsche lijn weer is ingezetde yer-
koopprijzen zijn in de meeste gevallen tót
beneden kostprijs gedaald. Deze onjuiste en
ongezonde factor zal zoo spoedig mogelijk
uit den weg dienen te worden geruimd, doch
men mag daaruit evenmin de gevolgtrek
king maken, dat men nu weer ongebreideld
zijn gang zal kunnen gaan. Men zal zich op
een faire winstmarge moeten instellen, dus
op een faire beurskoers van aandeelen in
verband met het te venvachten rendement
Vergeet de massa op een bepaald moment
de werkelijkheid uit het oog, dan krijgen
wij weer een even groote terugslag. Slechts
een verstandige speculatieve beleggingspoli-
de loo- tick kan in de goede richting vruchtdragend
ZEPP" BOVEN REYKJAVIK
De „Graf Zeppelin" vliegt over de hoofdstad van IJsland, Reykjavik.
zijn; vandaar dat ook deze categorie van
pitalisten mede kunnen werken aan de
neering van het wereld-leven, opdat geen
onevenredig groote bedragen vloeien
centra, waar het goud niet noodig is, zooals
bijv. naar Amerika.
Er is ongetwijfeld reden tot gematigd op
timisme; binnen perken gehouden beteekent
dit het begin van een nieuwe gezonde wel-
vaarts-golf. Slaat men té ver door dan zou
de kiem gelegd worden voor een nieuwe
crisis en dat moeten wij allen, bankiers,
staatslieden, economen en beleggers trachten
te voorkomen.
Kerknieuws.
DOMINEE MET VACANTIE.
We lezen in het Geref. Kerkblad van N
Brabant en Limburg:
Predikanten zijn bevoorrechte menschen.
Zij genieten de weelde, om gedurende vii
weken hun gewonen, geregelden ambtelij
arbeid te mogen onderbreken.
Ik wil niet zeggen, dat ze deze vacantie no
dig hebben. Wel, dat ze er
Het ambtelijk werk van een dienaar des
Woords vraagt zielespanning. Het is maar niet
twee maal preeken, zooveel uur catechisatie,
zooveel bezoeken, zooveel vergaderingen, zoo
veel conferenties, zooveel correspondentie, en
dat in uren uitgeteld en met een cijfer aange
geven. Maar wat daar achter schuilt. De wor
steling om te kunnen preeken. De geestelij
ke instelling om te kunnen catechiseeren.
De verstandige voorbereiding om te kunnen
vergaderen. De beheersching der ziel om te
kunnen troosten en vermanen en stichten."
En om Jbjj dat alles tegenover, ieder, met wieo
men in ambtelijke relatie treedt, dienaar van
Christus te zyn. Dat is het wat het predikants
werk tot een zwaar werk maakt.
En daarom doet een kerkeraad verstandig
als hy zegt: „Dominee, nu moet U er eens een
poosje uit".
EEN MELAATSCHEN-GEMEENTE
In de Am. Wachter schrijft Lee S. Huizenga,
zendeling in China voor de Chr. Geref. Kerk
in N.-Amerika, geregeld over zyn dagelijk-
sche ervaringen. Zoo 6chreef hij dezer dagen
over een bezoek aan een eilandje in de Filip
pijnen, waar niet minder dan 6000 melaatschen
in afzondering leven, waar hy werd verzocht,
te spreken voor de melaatschen-gemeente.
„Dit is de grootste gemeente van melaat
schen in de wereld. Zy hebben een kerk die
een groote duizend toehoorders kan bevat
ten. Een groote kerkeraad doet dienst. De ge
meente telt circa 800 leden in volle gemeen
schap en schier alle weken worden er nieuwe
leden gedoopt.
De kerk was stampvol. Wat een gezicht!
Verminkte lichamen, heesche stemmen, blinde
oogen, sommigen met zweren en knobbels aan
't gelaat 't waren al onreinen. Onrein en
toch gewasschen in 't bloed des Lams.
Wat was het doodstil in de kerk. Twee tol
ken vertolkten het gepredikte. Velen verston
den Engelsch en na den dienst spraken wy nog
lang te zamen over de ziekte die hun lichaam
verteerde en over 't geloof in Christus dat in
de jongste dag een nieuw lichaam ziet verrij
zen, herschapen naar 't beeld des Makers. Dat
is de hope voor melaatschen die Christus be-
huis en haard verdreven! Zoo komt Gods
Woord met troost voor menschenkinderen in
alle toestanden des levens".
ZENDING.
Chr. Na! Zendingsfeest.
Op de middagvergadering van het op
Middachten gehouden Chr. Nat. Zendings-
feest, die zeer druk bezocht was, sprak al
lereerst Dr. J. Riemens, Ned. Herv. pred.
te Leiden over „Bijna" (Hand. 26 28) „gij
beweegt mij bijna een Christen te worden".
Het is onze taak om niet bijna een zen
dingsvriend te worden en om niet bijna
mee te doen, maar van ganscher hart mee
werken en mee te bidden,- niet alleen op
een Zendingsfeest.
De volgende spreker, Ds. C M. L u t e y n,
Herv. pred te Apeldoorn, wees op „De
kracht der voorbede", herinnerend aan de
geschiedenis uit Ex. 17, den strijd tegen
Amalek. Zooals de strijdende Jozua en de
biddende Mozes elkaar niet kunpen missen,
zoo kunnen de zendelingen niet zonder het
ebed der gemeente in Holland.
Mej. M. J. van W e r v e n, commandante
van het Leger des Heils, sprak over „Een
heilige roeping".
Mej. van W erven liet duidelijk uitkomen,
dat de tijden méér dan rijp zijn, om onder
de Hindoes te arbeiden; wanneer ze in hun
heidensche godsdienst verzonken liggen, dan
is het él nacht; als het Evangelie komt.
-wordt alles licht
Zendeling F. Slump van West-Nieuw
Guinea vertelde van den pioniersarbeid on
der de Papoea's aan de Argoenibaai, daarbij
wijzend op de heerlijke groei van het werk
onder deze heidenen
Zendeling J a c. B ij k e r k van Nimboran
op Nieuw Guinea, sprak over „de revolutie
vaan op Nieuw-Guinea" waarmee hij een
omkeering bedoelde die ook den niensch in
nerlijk verandert. Wij komen tot de heide
nen niet maar met looze, maar met vervulde
beloften, die de boodschap brengen van
vrijheid. Ook Christenen zijn „Cellenbou-
wers". De Christelijke gemeenten in Papoea-
land zijn brandpunten van deze heerlijke
revolutie, die monarchistisch is, want alleen
Gods eere bedoelt
De slotrede werd gehouden door Ds. A. K
S t r a a t s m a, Herv. pred. te Den Haag,
die sprak over Hebr. 11 13.
De bijbel is het boek van het verwachten.
Door het heele Oude Testament klinkt de
toon van verlangen. Als Jezus geboren
wordt, komt een oogenblik de vervuiling.
Maar op den Olijfberg begint weer het ver
langen. Het heele Zendingsfeest, de heele
Zendingsactie is één bede: Uw Koninkrijk
kome!
Wat een gevaren! Het gevaar om in te sla
pen. Is het niet gebeurd en zijn wij, men
schen van de Christelijke gemeente, wel
wakker?
Als wij nu vandaag de belofte maar weer
in nieuwe heerlijkheid gezien hebben! Al
zijn wij de menschen van het verlangen,
wij wenschen niet beklaagd te worden. De
tekst begint met de woorden: „In het geloof
j gestorven".
j Zendeling J. R i t a e m a van Posso en Ds.
J A, van Selms, Herv. pred te Nijmegen,
hebben een jeugddienst geleid.
De morgencollecte bevatte één bankbiljet
van duizend gulden en 2 van honderd.
Zendingsdag te Driebergen.
De 24ste Zendingsdag van den Geref. Zen-
dingsbond zal Donderdag 6 Aug. a.s. gehou
den. worden ih het Rijsenburgsche Bosch te
Driebergen.
Het programma vermeldt de volgende
sprekers:
Dr. J. D. de Lind van Wijngaarden te
de Bilt, „Hij zal komen", Openingsrede. Ds.
H. A. de Geus te de Bilt, „Genade maakt
mededeelzaam". Ds. J. A. van Nie te Hooge-
veen, .„Aller vragen antwoord". Ds. B. N. B.
Bouthoorn te Renkum, „Van vrede spreken"
Ds. J. Enkelaar, te Leerdam, „De stad zon
der huizen". Ds. A. van der Kooij te Maars-
sen, „Tot eene getuigenis". Ds. A. J. Westra
Hoekzema te Mijnsheerenland, „Roeping tot
belofte voor het Zendingswerk". Ds. G.
Lans te Huizen, „De roode draad". Ds. J.
Ch. W. Kruishoop te Bodegraven, „Godde
lijke Tempelbouw". Ds. R. Bartlema te Zeist
Slotrede.
Zendingsfeest te Zaandam.
Bij wijle van proef zal vanwege de classis
Zaandam der Geref. Kerken op Woensdag
15 Juli in het Volkspark te Zaandam
zendingsdag worden gehouden. Als sprekers
hopen op te treden de predikanten W. Breu
kelaar, van Santpoort, W. A. Wiersinga
van Weesp, T. J. Hagen van Delft en
Alkema van Soest. Ds. P. van Dijk i
Zaandam zal een slotwoord spreken.
de
zich wat Wils i
„ONS IS HOM BAIE DANKBAAR"
In mijn jongensjaren was de Boerenoorlog
in vollen gang. De veertigers en ouderen
onder m'n lezers weten wel wat dét zeggen
wil. Hoe leefden we met de Boeren mee, en
de boeken van Penning vooral die over
Louis Wessels en Blikoortje! lazen we op
één avond uit.
Later heb 'k wel eens gehoord, dat Pen
ning z'n Boeren wel wat al te mooi geschil
derd heeft. En weer later mocht 'k tot m'n
genoegen lezen, dat ou-baas Penning niet ver
van de waarheid bleef.
Er waren en zijn van die prachtkerels In
Transvaal: mannen, die onverschrokken op
hun stuk blijven staan, maar die zich ook
klein weten voor hun God.
Ik moest telkens aan Pennlng*s beschrij
vingen van Boeren-samenkomsten denken,
toen ik dezer dagen in „die verenigde Kerk
blad van die Ned. Geref. Kerke in Suid-
Afrika" onderstaand stukje las van de hand
van mevr. Ds. G. Hofmeyr.
„Eendrag maak mag", en met die seën van
die Heer word die grootste onderneming 'n
6ukses. Dit het ons gemeente-basaar weer
bewys, toe ons, ten spyte van die vreeslik®
depressie en droogte, tog die prachtige som
van 1,330 bymekaar gebring het. Die hart
van die volk .was om te werk! Wat 'n gesig
was dit om die 110 waens en 164 tente op die
pleine rondom die kerk te sien staan. Elkeen
was daar om fees te vier en om sy deel te
doen om ons dankfees 'n sukses te maak.
Verlede jaar was die opbrengs van die
dankfees 1.300. Ons sal natuurlik die som
nie weer haal nie, maar ons bes kan ons tog
doen. 'n Ontsaglike „tabernakel" word op die
plein opgetrek en die 10 wyke met die dorp
plaas op die lang tafels die werk van weke
en van lang volle dae. Die offers van meer
dan een van wie dit byna onmoontlik was
om 'n bydrae vir die basaar te vra, word
gebring met die grootste opoffering en liefde.
Die samewerking in elke wyk was pragtig
het 'n gevoel van innige dankbaarheid in
die hart gewek. Die tafels is belaai en kreun
onder wors en .lees, kalkoene en hoenders,
speenvarke, groente, vrugte, neute, beskuit
koek, houtwerk, speelgoed en poppe, lek
kers, handwerk, blomme, ens., ens.
,Ja, hier is nou ons dankoffers, maar wie
sal dit koop?" so sê sommige; ander dink
dit met 'n benoude hart.
Die basaar wordt geopen; ons sing „Prijs
den Heer" uit ons hart. Hy neem ons offer
in en Sy seën rus, o! so kennelik op alles.
Die tafels word leër en leër. Tussenin is
daar tee en koffie, koeldrankie®, ens., by die
Zendlngsleest te Znldlaren.
Te Zuidlaren zal ook dit jaar weer
Zendingsdag wórden gehouden, uitgaande
Doorzitten PIIROL Zonnebrancl
Stukloopen In doozen van 30-60-90ct.Tube 80ct Smetten
Verkrijgbaar bij Apoth.en Drogisten.
kafee. So 'n koppie koffie gee weer moed om
te koop. 'n Heerlike warm eetmaal bring
45 op. Ons geniet dit en gaan koop weer,
en so teen die agtermiddag word die seile
afgehaal, die plein skoongemaak, en, ag! hoe
klop die hart van blydskap by die tel van
die dankoffers. Die dominee hou die geheim
en die verbasing en dankbaarheid is groot
by die Sondagoggenddiens toe hy afkondig
dat die opbrengs c ">r die 1.300 vvasl „Niet
ons, o Heer! niet ons; Uw naam alleen zij
1 oer," is die taal van die hart, en ons sing
„Prijs den Heer" weer so uit ons hart. Waar
lik, die Heer was goed.
I In een van die tente is bittere smart en
j droefheid. Die dood het 'n dierbare vrou en
moeder weggeneem. So hard het sy vir 1ie
ba aar gewerk en so plotseling is sy weg-
I geroep.
i Welk *n troos vir die dierbare® is die ge-
dagte: By Sy huis, in Sy diens, is sy naar
haar ewige tehuis gegaan. Haar omgewing,
die pastorie, haar dierbares, sal haar mis.
I „Diepe wijsheid zijn Uw paden."
Die opkomste by die dienste is pragtig.
j Vir die nie-lede word 'n diens in die saai
gehou. Met die aksiediens is die kerk stamp-
j vol. 'n Paar van die ouderlinge en diakens
sit op die preekstoel se trappies, en aan die
tafel sit oor die 1,150 Avondmaalgangers.
Wat 'n inspirasie vir enige ieraar om sy
allerbeste te gee!
j Wat 'n verantwoordelijkheid vir een manl
j Neentig nuwe lede word aan die gemeente
i voorgestel. Mag die sielearbeid gedurende
die katkisasie tog die 6eën van die Meester
I wegdra.
I Sewentien kindertjies word gedoop. Ds.
Reyneke, van Vrede, het met die feesviering
gehelp en sy boodskappe het seker baie harte
geraak. Ons is hom baie dankbaar. Die fees-
vierlng is verby. Sondagaand na die diens
j word die dankstond gehou. Maadagoggend
j vroeg pak elkeen die wa so gou as moonlik,
want die reen kom aan en. ja, toe word die
I skure daarbo oopgemaak en ons kry seën-
strome. Die langverwagte en so uiters nodige
I reën val, en die hart van die volk is dank
baar. In meer dan een wa op pad terug
plaastoe stvg die danklied seker op: „Wat
zal ik met Gods gunsten overlaan, Dien trou
wen Heer voor Zijn gena vergelden?"
Ik heb nog meer in „die verenigde Kerk
blad" gevonden, waarvan 'k zeker weet, dat
ook Hollandsche oogen 't graag zullen lezen.
Dat gaat voorloopig in 't vat.
Maar weer en wind dienende, hoort u er
nog wel meer van.
Nieuw fobrikoat.
van de classis Assen der Geref. Kerken en
ïfrej 16 Juli a.s., aanvang half twee.
De openingsrede namens de classis wordt
dit jaar uitgesproken door Ds. F. C. Zwaai
Jr., van Borger, waarna zal optreden Ds.
H. D. Drenth van Rotterdam De Heij-Tuin
dorp, met het onderwerp „Zending ook om
der Engelen wil". Na de pauz,; hoopt eerst
te spreken Ds. W. van Dijk van Soemba
(met verlof hier te lande) over „Eén van de
heerlijke dingen van de stad Gods" en
daarna houdt zijn broeder, Ds. D. van Dijk
van Groningen een slqtrede
Ter opluistering geven de Chr. Gem.
Zangvereen. „Excelsior" en het Chr. Muziek
corps „Advendo" in de pauze een uitvoe
ring.
JAMES MONROE
Voor honderd jaar stierf de grondlegger
van de Monroeleer, de vijfde Amerikaansche
president, James Monroe. De Monroe-leer
omvat de stelregel, dat geen Europeesche
mogendheid het recht heeft zich te mengen
ill politieke kwesties van het Amerikaansche
werelddeel.
Radio Nieuws.
ZONDAG S JULI
UZEN (298.8 M.) N.C.R.V. 9.309.50 Ialei-
orgelspel op den kerkddeost door den heer
J. H. Verkerk.
9.50. Kerkdienst vanuit de Ned. Herv. Kerk
(Nieuwe Kerk), te Utreoht. Voorgajigw Ds. E.
van Meer, Ned. Herv. Predikant te Utrecht.
Organist de heer J. H. Verkerk. 1 Orgelspel.
2 Votum en Zegengroet. 3 Zingen: Gehang l
genPe alm 146 4. 10 Sohrlftlea
11 Gebed. 12 Opgave van den tekst: Matth. 12
31 en 82. 13 Zingen: Psalm 103:2. 6 en 9. 14
Prediking. 15 Zingen: Psalm 139 14. 16 Nagebed
Gewijde nautiek,
vanuit de Geref.
engToet. 3 Twaalf
115:1. 5 Voorlezen: 2 Kor. 4:11,
nul Ier van den kinderdoop. 7 Doops-
ïbed. 9 Inleidine- t
Zingen: PsaJm
over Flllpp. 1:21. 12 Nagebed. 13 Zingen: Ps,
17 7 en 8. 14 Zegen. 15 Orgelspel.
MAANDAG A JULI
HUIZEN (298.8 M.). N.C.R.V. 8.Tijdsein
88.15 Schriftlezing. 8.159,45 Conoert. 10.30
Tijdsein. 10.3011 Korte Zlekendlenst, te leiden
door Ds. W. J. van Lokhorst. Ned. Herv. Pred.
te Hilversum. 1111.30 Lazen van Chr. Lec
tuur. 11.30—12.30 Gramofoonmuziek. 12.30 Tijd-
- - - Tijdsein. 45 Zeemans
uurtje. te leiden door Ds. L D. Poot, Ned. Herv.
Predikant te Amsterdam. Muzikale medewer
king verleenen mej. C. de Jager, zang; C. van
DHe&nhulzen. harmonium. 1 Zingen: Gezang
2 1. 2 Schriftlezing; Psalm 84. 3 Gebed. 4 Zin
gen: Psalm 84 1 en 2. 5 Overdenking. 6 Dank
zegging. 7 Zingen: Gezang 49 2: 5. 8 Zegenbede,
6.— Tijdsein. 56.30 Concert: Willy Kater, vi
ool: mr. E. Land. cello: mej. Ch. Spijer, plano.
6 307 Verteluurtje voor Jongeren. Spreker de
heer Anne de Vries te Ermelo. Onderwerp: „Do
geschiedenis van een Russische Bijbel". 7,—
Tijdsein. 7—7.15 Gramofoonmuzlek. 7.15—7.45
Spreker de heer S. M. v. d. Galiën. natuur-hls-
OrkesL 9—9.30 Spreker de heer D.
Irooteur van „Valkenhelde" Onderwerp: „Gods
dienst en Gestloh tsjeugd". 8,3010.45 irkest,
10.0510.15 Persberichten. 10,4511.30 Gramo-
foonplaten.
HILVERSUM (1875 M.). A.V.R.O. 8—10 Tijd
sein en GramofoonrJ
ding. 10.1512 Kw
22 30 Rustpoc
—10,16 Concert 10.16—10.30 Nieuw
FEUILLETON
DESTERVANHALALAT
Een verhaal nit den tijd der Babylonische
ballingschap
(19
I Ook hier echter, evenals in ajidere landen,
verbond men met de astronomie de astrolo
gie of sterrenwichelarij. Men geloofde vast
en zeker, dat de sterrenhemel een boek was,
waarin de goden de geschiedenis van mensch
en volk schreven. Hier in Borsippa nu beza
ten d<e wijzen een sterrenwacht, zooals men
nergens and.rs vond. Zij was opgericht in
den toren, het voornaamste, meest beroemde
j gedenkstuk van Borsiria.
In de bibliotheken vond men tallooze ge
brande schrijftabletten, de „Babylonische en
1 Assvrische boeken", waarop in zeer fijn
I keifschrift menig werk geschreven was.
j Naar deze stad met haar geheimnisvol-
I len oorsprong,welke hier aan de grenzen der
buitenmuren van het groote Babyion, maar
1 toch nog aan de binnenzijde lag, brachten
enkele slaven den wanhopigen Achiramu.
Daar had de jongeling vroeger met Sukkal
de wetenschap beoefend. Martinu, beider
leeraar, was voor hen een onvergetelijk per
soon en Sukkal had hem later nog dikwijls
bezocht. Achiramu, die naar Sippara trok,
had tot zijn spijt nooit meer gelegenheid
gehad, den priester Nabu's te bezoeken.
Hij was een eerbiedwaardig man, de grij
ze leeraar Martinu. Een ruim gewaad' om-
I hulde zijn magere, hooge gestalte. Diepe
I ernst sprak uit de plooien van het gelaat,
en het sneeuwwitte haar schonk hem des
te meer aanzien.
Vreugde blonk in zijn vriendelijk oog,
toen een slaaf in het vertrek trad, waar
Martinu met langzame schreden heen en
weer liep, en eerbiedig vroeg, of de mees
ter genegen was, een jongen man. Achi
ramu genaamd, afkomstig uit Sippara, te
ontvangen; deze persoon verzocht dringend,
dat zijn voormalige leeraar hem toch niet
zou afwijzen. De leeraar zond den dienaar
heen met de tijding, dat de jonge Sippa-
raner met blijdschap verwacht werd en liep
hem tot in de voorhal tegemoet De har
telijke verwelkoming was wel een bewijs,
dat vroeger tusschen leeraar en leerling een
goede verstandhouding heerschte.
Martinu bemerkte al spoedig dat den jon
geling iets drukte.
„Gij zijt terneergeslagen, Achiramu. Wat
is er gebeurd, dat uw vroolijkheid van wel
eer in somberheid veranderde?"
Achiramu vertelde zoo eenvoudig en dui
delijk mogelijk, welk ongeluk hem getrof
fen had en met belangstelling luisterde de
grijsaard' naar zijn woorden.
„En nu?"
„Nu kom ik tot Nabu en de overige go
den des heiligdoms van Barsip, om hen
een offer te brengen en de onthulling van
het geheim der lotsbeschikking af te smee-
„Nog op dit uur zal ik de offeraar van
uw offer zijn en den komenden nacht wil
j ik volgens uw wensch de sterren nagaan."
De priester gaf onmiddellijk de noodige
bevelen voor de aanbied'ing van het offer
i en niet lang daarna verscheen een slaaf,
j meldende, dat alles in gereedheid gebracht
j was. De dienaren wachtten den priester.
„Laat ons gaan, Achiramu! Gij ook. Nebo
en de goden Borsippa's zullen uw tegen
woordigheid miet genadige oogen aanzien!"
HOOFDSSTUK XIII
De toren der zeven lichten
Als men zich van het stadje Hillah en
kele uren ver naar het Zuid'-Westen begeeft,
ziet men reeds op grooten afstand een berg,
midden op de vlakte, door de tegenwoor
dige bewoners der streek Bers Nimrud „To
ren van Nimrod" geheeten. Inderdaad, deze
berg is een ruïne, hoofdzakelijk bestaande
uit muurwerk van tegels, welke in de zon
gedroogd zijn, het overschot van den eens
zoo beroemden toren van Babyion, welke
als het zevende wonder der wereld zelfs in
Europa bekend was, „de Tempel der zeven
lichten," d.i. der zeven toenmaals bekende
planeten. Bij een hoogte van 65 en een om
vang van ongeveer 700 meters bestaan er
nog ongeveer zes van de acht verdiepingen
of trappen, welke dit kunstgewrocht vol
gens Herodotus eenmaal telde.
De onvermoeide Engelsche geschiedschrij
ver Rawlinsin heeft behalve dit, tevens den
oorsprong van (fe oprichting nagegaan. Het
gelukte, hem aan de hoeken der ruïnen de
kleicylinders, bouwoorkonden der koninklij
ke bouwmeesters, welk gewoonlijk op der
gelijke plaatsen begraven werden, te voor
schijn te halen. Volgens hem had reeds Ne-
bukadnezar de „Tempel van de zeven aar
de- en hemelsferen" gebouwd. Hij vermeld
In ons Zondagsblad deelden wij on
langs verschillende bijzonderheden omtrent
,dit bouwwerk mede.
tevens, dat een vroegere koning het groote
wonderwerk tot op een hoogte van 42 ellen
liet oprichten en dat Nebukadnezar niets
wijzigde, maar het verweerde en vervallen
herstelde en de spits daarop plaatste.
Martinu trad met zijn voormaligen scho
lier uit de poort van zijn woning, welke
evenals een aantal andere huizen der
priesters, bibliotheken en schatkamers tot
„Ezida", het heiligdom Nabu's behoorde en
op een terras, het laagste gedeelte van de
reusachtige trapvormige pyramiden, stond.
Onmiddellijk voor hen klom deze berg in
zeven gedeelten tot een duizelingwekkende
hoogte opwaarts. Van het eerste gcdoelte be
reikt men het volgende langs vele trappen,
die spiraalvormig om den berg liepen. Elk
van die kolossaal lange en breede terrassen
droeg het heiligdom van een der zeven als
godheid vereerde lichten des hemels: Ninib
of Adar (Saturnus), Marduk (Jupiter), Ner-
gal (Mars), Nabu (Mercurius), Istar (Venus)
Sin (Maan) en Samas (Zon). Daarom had
ook elk der zeven gedeelten dezelfde kleur
als die, welke men de sterren toekende: wit,
zwart, purper, blauw, rood, zilver- en goud-
klueurig.
Achiramu en de priester lieten zich beiden
in een koets, door sterke mannen gedragen,
naar boven brengen. Hoe hooger zij daarbij
boven de omliggende stad zweefden, des te
schooner was het vergezicht op de stad en
de omringende vlakte.
Het duurde lang, voor men het bovenste
platvorm bereikte. Onbewust beschouwde
de Sipparaner, trots zijn zwaarmoedigheid,
een ogenblik het eindeloozo panorama.
Na; liet Oosten en Noorden strekte zich de
boni< massa paleizen, tempels, pleinen ei.
straten uit, welke r>.eu ""ebvlon nr 'e.
Een breed zilverkleurig lint, de Euphraat,
slingerde van de buitenste linkerzijde, nu
rechts, dan links geslagen, met tallooze
bochten naar het midden der stad en van
daar vlak langs den Zuid-Oostelijken hoek I
door de vlakte naar het Zuiden, terwijl ka-
nalen zonder tal als smalle strepen het l
landschap aan weerszijden doorsneden.
Schitterend in den hellen gloed der zon,
vloeiden de wateren door stad en land en
omzoomden de groene dadelboschjes, wei- en j
bouwlanden, aldus een wonderschoon beeld
opleverende voor den toeschouwer op den i
hooeen tempel een reusachtig schaakbord i
in een breede groene lijst gevat en met zon- i
negouc" overgoten.
Zoekend dwaalden Achiramu's blikken I
over de stad. Toen de opperpriester, die zijn
onrust bemerkte, met de oogen die richting 1
volgde, begreep hij alras, welke plek de jon-
geling zocht. Nebukadnezars koningshrug
rees daar omhoog en was spoedig merkhrar
door ziin uitgestrektheid en hooete. Gerui-
men tijd stond Achiramu onbewegelijk te j
staren aaar de hangende tuinen, welke men
«lecins gedeeltelijk kon zien. wij. de burg!
zich tusschen tuinen en toren be/oitd.
Dr upperpicsler trachtte zijn g<d.ichte af!
tr- 'ei-J-fi zeggende: „Babil nefl n>ls, duï i
met ons heiligdom te Borsippa kon vergelc-1
ken wonden. Deze toren hier beschouwde ik
altijd als de woning der hemelingen op den
berg der goden. Zie naar omlaag op de ove- j
rige tempels, die geen van allen reiken tot
het heiligdom der sterren, welke wij hipr als
onze goddelijke buren mogen vereeren. Zie
om u heen, daar, recht voor u. staat Ninihs
heiligdom; daar woont Nanna, de oorsprong
van de levende ziel; daar Ao, de lieer der
vruchtbaarheid en den regen; zij allen be
nijden Borsippa wegens den tempel der ster
ren".
Nu greep hij de hand van den jongen
vriend en vervolgde: „Kom, Achiramu, het
offer moet opgedragen; want de zon daalt
spoedig achter de woestijn". En beiden ver
lieten den rand van het terras en begavi-n
zich naar het tempelgebouw, meer in het
midden liggende.
Wegens de kolossale afmetingen van den
toren moest ook het bovenste platvorm een
lengte en breedte hebben, welke toeliet, dat
een tempel van aanzienlijke grootte opge
richt kon worden. De pronk- en praalzucht,
alsmede de religieuse gezindheid des konings
hadden hier iets buitengewoons gewrocht.
In de verte geleek de tempel van versch ge
vallen sneeuw gebouwd te zijn, waarop het
goud als vuur schitterde. De buitenmuren
wegren aile mei platen albast bekleed, welk
zacht materiaal zeer geschikt bleek voor het
aanbrengen van ornamentiek en beeldhouw
werk.
Het inwendige was even kostbaar. De ko
ninklijke bouwmeester had alle wanden met
geplet goud laten bedekken „schitterender,
dan de op- en ondergang der zon". Het monu
mentale altaar was ingelegd met gouden pla
ten van aanzienlijke zwaarte. Nog na de
verwoesting door Xerxes zag Herodotus in
het heiligdom een tafel, een troon voor een
godheid en een voetbank uit goud, vertegen
woordigend een waarde van 800 talenten
(2D.082.000 gulden).
Wordt rervotod)
