Radio Nieuws.
I
sfl/. A. HOUTMAN Co's PIANO- en ORGELHANDEL Schiedam Bekende merken in alle prijsklassen
N DEN STORM
DONDERDAG 18 JUNI 1931
DERDE BLAD PAG. 9
DE RIJKSMIDDELEN
OVER DE MAAND MEI
)e Rijksmiddelen hebben in de afgeloopen
land opgebracht f 43.215.781 tegen f 50777.307
rhai dezelfde maand van het vorig jaar.
i'oor een zuivere vergelijking is het noo-
de posten Grondbelasting en Personeele
asting uit te schakelen, omdat dit. jaar
van de opbrengst der grondbelasting en
geheele opbrengst der personeele belas-
t>g aan de gemeenten worden uitgekeerd
daarom niet voorkomen op den Staat der
ksmiddelen.
Vat op den Staat der Rijksmiddelen over
afgeloopen maand voorkomt als grond-
asting, is slechts der hoofdsom van
'na; q aanslag over 1931 plus ontvangen oude
sten over vroegere jaren.
>nai °P ^en staat voorkomende perso-
We-ele belasting is uitsluitend ontvangen be-
ma, ting over vroegere dienstjaren.
ins* Ichakelt men nu deze beide belastingen
zoowel in 1930 als 1931, dan komt men
tot een totale opbrengst der Rijksmid
en van f 42.175.160, terwijl in Mei 1930
Na- opbrengst f 45.6S0.774 bedroeg, alzoo een
uggang van millioen.
v; tan grondbelasting werd ten gunste van
\.ni. 1 Staat der Rijksmiddelen ontvangen
le»; >3.112 en aan personeele belasting f357.509
foor een niet gering deel heeft de post
•in- ikomstenbelasting" ertoe bijgedragen, dat
st, Staat der Rijksmiddelen in vergelijking
het vorig jaar zulk een ongunstig re-
Itaat oplevert. Werd op dezen post in Mei
ontvangen f 14.269.835, thans gaf de
iomstenbelasting slechts een opbrengst
an- n f 12.888.326, alzoo f 1.381.509 minder.
5m' )e Vermogensbelasting bracht in de schat
fngi t een bedrag van f 2134.713 d.i. f245.226
ker-nder dhn in Mei 1930.
^K')ok de dividend- en tantième-belasting
«f met haar opbrengst van f 1353.277 be-
ien het vorig jaar en wel f128.519.
er )e Invoerrechten brachten op f 5.081.256,
oh bijna 1 millioen minder dan verleden
A-R ir.
tan Statistiekrecht werd ontvangen
v 12.112, terwijl deze post in Mei 1930 op-
uia tcht f 354.778.
)at deze post ruim 25 pet minder op-
rel icht dan verleden jaar, wijst op de ma-
ol se in den handel.
'an de verschillende accijnzen waren er
chts twee. die in opbrengst boven het
ver "K J'aar uitkwamen. Aan accijnzen op
ld ker werd ontvangen f 4.002.458 of f 161.905
ier dan in 1930.
ïto$ tccijns op tabak bracht in de Schatkist
'a .0S6.369, waardoor de opbrengst van het
Bra ig jaar met f 528.329 werd overtroffen,
oufftlaar de overige accijnzen bleven alle in
>rengst beneden verleden jaar.
accijnzen op zout, geslaoht, wijn, ge
tilleerd en bier werd ontvangen resp.
f 711.958, f60.217, f3.195.133 en
133.716, terwijl deze posten in h'Jt vorig
ir opbrachten resp. f 195.645, f968.891,
7.219, f3.339.015, en f 1.364.333.
stTe zamen bleven deze posten in opbrengst
^"63.164 ten achter bij verleden jaar.
)e belasting op gouden en zilveren wer-
bracht op f68.871 of 25 pet minder dan
vorig jaar. Ongeveer denzelfden achter
gang vindt men, wanneer men de uit-
*J"msten op dezen post van 5 maanden in
en 1931 met elkander vergelijkt
jon >e ontvangsten Zegelrechten beliepen
gai 174.209 of f 117.552 meer dan 't vorig jaar
euI )aarentegen zijn de Registratierechten
jk er sterk in opbrengst teruggeloopen. Be
am >egen deze rechten in Mei 1930 f 2.640.307
kei ms slechts f 1.657.037. En in 5 maanden
d rJ op dezen post ontvangen f 6.717.622,
slechts 60 pet van 5/12 der jaarraming.
te ontvangen Sucessierechten bedroe-
a a in de afgeloopen f 3.52.742 of 2 ton
dan in het vorig jaar.
~Jte opbrengst der Domeinen enz. beliep
ar, 02.859, wat geen noemenswaardig verschil
>iu leverde met verleden jaar.
mpDe Staatsloterij bezorgde de Schatkist een
B^prag van f 16.978.
Sn tenslotte dienen nog vermeld te wor-
n de loodsgelden.
leze loodsgelden bedroegen f340.945 of
e«im f51.000 minder dan het vorig jaar.
Zooals uit deze Staat der Rijksmiddelen
'jkt, blijft er nog altijd in vergelijking met
!det vorig jaar een dalende lijn waar te
lUS( men.
x-oi n 5 maanden bedroegen de Rijksmiddelen
an( >nder Grond- en Personeele belasting)
fH 87.538.046, terwijl deze in de eerste vijf j
ss( landen van 1930 beliepen f201.806.054,
00 een teruggang van 7 pet.
d t Behoeft nauwelijks gezegd, dat bij zulke
lancieele uitkomsten de toestand van 's
leolks Schatkist, zorgbarend moet genoemd
<Drden.
Dd
NED. HERV. VERBOND TOT
KERKHERSTEL
Prof. Da*. Th. L. Haitjema, vam Gro
ningen, heeft op die Zomeiroonferentiie te
Lage Vuursahe Dinsdagmorgen gesproken
over toet onderwerp:
Leertucht en uitbanning.
Spreker verdedig die die volgende stellingen
huis aan de Groote straat van Dr. Hondelink
te Nijmegen, vroeger te Denekamp, aange
kocht om het te bestemmen voor pastorie.
!n den tuin zal een Vereemgingsgebouw
worden gesticht.
OPMERKELIJK VERSCHIL
Het rapport door de Deputaten voor
Zending op Soemba, ingediend bij de 3 Juni
gehouden Particuliere Synode der Geref.
Kerken in de provincie Groningen, bevat
achterin een overzicht van hetgeen door de
verschillende Kerken in het afgeloopen
boekjaar per hoofd voor genoemde Zending
is opgebracht. Deze lijst geeft het merkwaar
dig verschil te zien, dat de bijdragen zich
DE ONDERGANG VAN DE ,:ST. PHILIBERT"
km tasschen de beide uitersten
aan de orde gesteld werd. zóó, dat duidelijk uit- 20.42 en 13 cent Naar in de „Gron. Kerk-
kwarn. dat hier dan eerst van een vlak voor bode" Wordt opgemerkt, kan, gelijk bleek
'een feit uit h'atgeen op de Synode werd gezegd, aller-
zljn geworden, heeft" de bestrijding van minst worden aangenomen, dat de grootere
]je(;jragen ^oor de meer welgestelde, en de
kleinere door de armere Kerken zijn opge
bracht Integendeel hebben verschillende
„rijke Kerken"' slechts een heel klein be
drag voor de Zending afgezonderd.
de pra ktlsch-kerkreohtelijke vraagstelling
2. Deze orde van behandeling willen wij ons
laten welgevallen onder uitdrukkelijk beding,
dat men dan ook de praktisch-kerkrechtelijke
vraagstelling ten slotte volkomen ernstig neme
3. Voor de bepaling van het wezen der Chris
telijke Kerk biedt ons antwoord 64 van den
Heidelbergsohen Catechismus onovertroffen
juiste richtlijnen: de werkzaamheid van den
Zone Gods als den Christus maakt de Kerk tov.
Kerk. doordat Zijn Geest en Woord de ten
eeuwigen leven verkoren Gemeente uit het gan
sche menschelijke geslaoht vergadert, besohermt
3. Als min of meer begripsmatige kristalli
satie der heilswaarheid on als repetitlo sacrae
Scripturae moet de leer der Christelijke Kerk
onmiddellijk betrokken blijven op het volstrek
te Evangelie Gods in de heilsopenbaring.
5. Deze onmiddellijke betrokkenheid van de
Christelijke leer op de volstrekte openbaring
Gods elscht kerkelijke leertucht, omdat de Kerk
als draagster van het Evangelie niet
het reorganisatie-rap]
1929).
"billijk de
r de preventieve werking dor leer-
van de repressieve gewaagt
klassieke Ge-
tuoht, vo'
terwijl bij deze plaatste me
spraak boven de strafrechtelijke de voorkeur
verdient.
7. Binding aan een Kerkelijke geloofsbelij
denis. zooals deze uit de erkenning van het
wezen der Kerk van Christus voortvloeien
moet, heeft met letterknechterij en verheerlij-
het ^tegelijk
zij
gravamen-recht. de vrij
.ndi) en de
king: De leertucht ~fn 'de Gëreformeerde Kerk
van Nederland tusschen 1670 en 1620).
Van het Bijbelsch karakter van de kerkelijke
leertucht kan men op goede gronden overtuigd
zijn, ook bij weigering van het Sohriftbewijs
la voeren in de huidige positie onzer theologie
(in het algemeen) en te dezer zake (ln het blj-
leertucht-probleem moet minstens
sing der tyrannleke
reglementaire orde ii_
aan de onbarmhartige leertucht
den klassieken tijd van hot Gereformeerd-Prc-
n tal re orde in het Kerkgenootschap, t
van de historie der theologie te zien. moet er
toe lelden van de algeheele omwenteling In de
negentiende-eeuwsohe Protestantsche theologie
te spreken, welke gepaard gaat met een avs-
reohtschen aanvat van alle kerkelijke vragen
en begrippen, die het Bijbelsoh reformatorisch
denken op zijn wijze aan de orde stelde en een
bepaalden zin gaf.
11. Zoodra de kerkrechtelijke belichting van
het leertucht-probleem ons. belijdende leden
der Nedorlandsch Hervormde Kerk gaat bsrig
houden, moet bij de toepassing van het ldeëele
leertuchtbeglnsel rekening worden gehouden
met de noodzakelijkheid der continuïteit met
de bestaande kerkorde, doch niet minder met
de abnormale ontwikkeling van het kerkelijk-
godsdienstlge leven, ook ln aljn anders recht
matige nuanceeringen over heel de linie, ten
gevolge van de meer dan honderd Jaar gegol
den hebbende onpassende reglementaire orde.
12. Behalve de uitvaardiging ean voor een be
paalden tijd si echts gegeven overgangs-bepa-
Ungen zal onze Kerk met het oog op den ont
redderden toestand van heel het kerkelijk sa
menleven. ook zoo een uitwerking van de leer-
tucht-paragraaf dienen te bevorderen, die zoo
weinig mogelijk aanleiding geeft tot de voor
het nleuw-protestantsohe godsdienstig bewust
zijn zoo heel voor de hand liggende verwarring
van de belijdende Kerk met een Belijdenlskerk.
Na een uitvoerige toelichting volgde een
levendige gedactotenwissolrag, waaraan o.a.
werd die efl eren-omen door Prof. M. Th.
Bih3 en Dir. J. Rdemena.
INDISCHE PREDIKANTEN.
De Bijzondere Vergadering van Geref. mis
sionaire predikanten op Soemba heeft bericht,
dat de beroeping van Inlandsche predikanten
te Melolo, Kambaniroe en Pajeti in voorbe-
-eiding is.
PREDIKANTSWONINGEN.
11.30—-12 Een
voor zieken en ouden van dagen. 11'
12.0112.16 Politieberichten.
1.45 Lunchconcert- 1.452.30 1
12.15—
mofoon. 2.30
Gramofoou.
15 Middagconcert. 5.307 Dinerconcert. 6
6.16 Spreker. 77.30 Spreker. 7.307.45 Po-
HILVERSUM (298.8 MA VARA. 6.45—7 Och
tendgymnastiek. 7.307.45 OchtenajO'xwias^e.i.
8 Tijdsein. 8.Ü1 Gramofoon. VPRO. 10 Morgen
wijding.
udiec
dige
EVANGELISATIE
m m 1 s s 1 e. De herboren Com-
;e den Centraal-Bond
bereidende besprekingen.
taak. werkwijze en sa:
oogen werden gezien,
aangevangen.
De taak is ln hoofdzaak een drieledige: het
bestudeeren van theoretische en praotische vra
gen op het gebied der evangelisatie; het geven
van adviezen en het doen van voorstellen aan
het Hoofdbestuur van den Bond; en i
plaats het bevorderen van contact ti
vereenigüngen en commissies, die zich op het
terrein der Evangelisatie bewegen, door hen
van tijd tot tijd de gelegenheid J
Binnen enkele seconden...,.
GEREF. MANNENBOND
NEGENDE BONDSDAG
ARNHEM
leiding der Com-
moeilijkheden uit de praktijk van het werk
onderling van gedachten te wisselen.
De Commissie heeft er de voorkeur aan ge
geven te beginnen met ln eigen kring enkele
vragen te bespreken. Zoo is in een onlangs
gehouden vergadering het onderwerp ..Kerk en
Evangelisatie", ingeleid door Prof. Dr. F. W.
Grosheide en Ds. W. a. Hoek aan de hand van
vooraf ingediende stellingen beha -
leidingen met een indruk van de
men in „Woord en Daad'' kunnen le:
In aansluiting aan de gehouden be
Is een subcommissie ingesteld, die ln de vol
gende vergadering zal hebben te rapporteeren
over de vraag, op welke wijze concurrentie en
dubbele arbeid tengevolge van het vlak naast
elkander evangeliseeren van verschillende Ker
ken en Vereenlgingen voorkomen kan worden.
Daarnaast zal door e
overwogen worden, of
tratie en uitbreiding op het gebied van ae zoo
genaamde Plakaatzending mogelijk is.
Het onderwerp „Vrije Evangelisten en Col
porteurs zal ook ln de volgende vergadering
aan de orde komen.
Het bleek voor verti
schillende Kerken en i
ken van Evangelisatlearbeid mogelijk over al-
ierlei theoretische on praktische vragen op het
terrein der Evangelisatie onderling overleg te
plegen en naar het zich Iaat aanzien, in som
mige opzichten samen te werken.
Momenteel hebben In de Commissie zitting
vertegenwoordigers van de Hervormde-, Gere
formeerde-, Chr. Gereformeerde-, Evangelisch
Luthersche-. Hersteld Evang. Luthersche- en
Doopsgezinde Kerken. De Commissie zal. naar
gehoopt wordt, spoedig aangevuld worden met
representanten van de Geref. Kerken in Her
steld Verband en van de Vrije Evangelische
Van het Evangelisatiewerk zijn ln de perso
nen van verschillende Commissieleden ln het
bijzonder vertegenwoordigd: het Stadszendings
werk van verschillende Kerken, de Bond voor
bate van de Ned. Herv.
Geref. Evangelïsatle-
pograöe als offlcleele I
II der Nljverheidsonderwljsw
deei). AVRO. 12 Tijdsein. 12.91—
—2.30 Schoolultzending 2.303
-mofoon 31 Kwartet. VARA. 4 'illdseln. 4.01
relspel. 4,30 Na schooltijd. 5.1ó Vooravond-
eert. 6 Toespraak. 6.15 Vooravondconcert.
Actueel allerlei uit de Arbeidersbeweging.
7 Toespraak. 7,15 Slot Vooravondconcert. 8
Einde Programma (2de deel). VFKU. 8 Week-
ultzendlng. 8 Tijdsein 8.01 VCJV-praatje. 8.30
eert 9 Cursus De zedelijke en religieuss
:ekenls van het Wilhelmus. Spreker: Dr. J.
C A. Fetter (Rotterdam). 9,30 Concert. 10 Pers
on van het Vrijzinnig Godsdienstig Per»-
10.05 Vaz Dias. 10.15 Bespreking van
„Die Hellung durch den Gclst" van Stefan Zwelg
door Dr. Herman Wolf (Amsetrdam). 10.45 Gra
mofoon. VARA 11 Gramofoon. 12 Tijdsein ea
sluiting.
werkplaats uitsluit»
Bunde" gekomen.
re tul e e r 1 Ingen comm I ssi
de leerlingenregelln:
uit de bedrljfsorganls;
Jhr. M. C T. van
Dr. O. Nor el. Dr.
Stuyvenberg, Da E. Syperda. D3.W. A.
Zendlugsfeest
wacht Het zal worder
bij De Steeg
De voorber
gang. Iets bizonders
dingsfeest op
zijn dan ook
zal wezen, dat dit Zen-
'astgelegd:
Op de gisteren te Arnhem gehouden
Bondsdag waren 74 vereenigingeu en 4
kringbesturen vertegenwoordigd.
Daar de Bondsvoorzitter Ds. v. d. Boomt
niet op tijd aanwezig kon zijn, werd de
morgenvergadering geopend door den heer
R. Coulander. die een kort welkomst
woord sprak.
De jaarverslagen werden goedgekeurd; do
begroofing voor het nieuwe jaar werd vast
gesteld op een bedrag in ontvangst en uit
gaaf van f 2800.
Bij monde van Mr. R. van Maare B.Jzn.,
van Arnhem, bracht de commissie tot na
zien van de boeken verslag uit; alles werd
in de beste orde ibevonden.
Tot bestuursleden werden herkozen de
heeren Ds. C J. v. d. Boom, van Overschle;
R. Coulander. van Den Haag; en M. v. d.
Ven, van Rotterdam.
Besloten werd den volgenden Bondsdag te
Rotterdam te houden.
Vervolgens kwamen verschillende voor^
stellen van huishoudelijken aard in behan
deling.
De heer C. S m e e n k, voorzitter van „Pa
trimonium" en wethouder van Arnhem,
sprak als zoodanig eenige vriendelijke woor
den, waarin hij de beste wenschen voorden
Bond ui'sprak. De voorzitter bracht hem
hiervoor dank, daarbij wijzende op de goe
de verhouding tusschen Patrimonium en
den Bond.
Bij den aanvang der middagvergadering
hield Ds. v. d. Boom zijn rede over: „Wij,
cuQtuurmenschen", waarvan we gisteren
reeds verslag gaven.
Daarna refereerde Dr. K D ij k, van Den
Haag, over „Belijdenis en beleving", van
welke rede we gisteren eveneens reeds ver
slag opnamen.
Aan de bespreking, die op dit referaat
volgde, namen 9 personen deel.
De heer H. L. Both voerde 't woord na
mens den kerkeraad der Geref. Kerk van
Arnhem.
Hierna hield Da J. Sm e 1 i k, van Loos
duinen, zijn rede over „Wereldberoering en
Wereldoverwinning".
Dr. v. d. Boom dankte allen, die tot het
welslagen van dezen Bondsdag hadden mee
gewerkt. Het Bestuur werd toegezongen de
zegenbede van Psalm 134
Dr. D ij k sloot den Bondsdag met dank-
wijzïgingen nagaande besprak
benoemd. Hij paf hierbij in overweging het
tweejaarlijksoh onderzoek door dezelfde com
missie te doen plaats hebben en zoo noodlg
ook het één- en drie-Jarig.
Hij wees vervolgens op de beteekenls
het nu verkregen leerprogramma voor de
noodzakelijkheid
theoretisch onderwijs
tra.al gelegen plai
der gezamenlijke
medewerking toe-
In de middagvergadering sprak de
.ntgln.
Rijk 70 pet de
ibstdle. Hij gaf aan. da
netto-kosten vergoedt,
ivui ue Kuiiieeiiiien, waar de leerlingen v
achtig zijn. de overige 30 pot moeten bijpassen
Het subsidie dient tot vergoeding van de
kosten van de examens. De kosten der leer
lingencommissies van huishoudelijken aard
moeten door de organisaties gedragen worden
Spr. drong aan op het nauwkeurig bijhouder
der gegevens en het bijhouden van een een'
voudige uniforme boekhouding,
gel"" slotto bezag hij de heffing der leer-
Op beide ref«
in gelegenheid
ling nog nadere mededeellngien
EEN BOUWBEDRIJFCONFLICT
OPGELOST
Te Maastricht hebben
bouwbedrijf heit nieuwe
waardoor het loon van alle arbeiders verhoogd
wordt met een cent per uur. terwijl naast df
In het oude oontraot vermelde vier Christelijk*
feestdagen, drie vacantiedagen worden gegever
LOONEN EN ARBEIDSDUUR IN DE
METAALNIJVERHEID
pe Lrijfde aflevering van het Maandschrift
paitroons la het
het Centraal
i ln ondernemingen in
vele gevallen waren de 1o<
i die ln het eerste ha
i had In 84 <*e der
48 per
arbeidsduur
ndernemlngen
lijke Mlddachter 'Allée^de a
opening van he
duizenden feestgar
Uit het Sociale Leven
plaats I: de c
i spreekplf
ver worden de feestgangers
rijden vam Den Haag
CONFLICT IN DE TEXTIELINDUSTRIE
TE HELMOND.
Omtrent het conflict inde textielindustrie
te Helmond wordt ons nog gemeld:
Door de directie der N.V. P. F. van Vlis-
singen te Helmond werd bekend gemaakt, dat
zij genoodzaakt was de loonen van het per
soneel met 10 te verlagen. Deze verla
ging zou in twee termijnen van 5 worden
Gisteren is het hoofdbestuur van de Vara
door de Radio-Omroep Controle-Commissie
in de gelegenheid gesteld om zijn standpunt
betreffende den gang van zaken ten opzichte
van de weigering door de Radio-Omroep
Controle-Commissie van de door de Vara ge
organiseerde Matieotti-herdenking nader toe
ie lichten.
Na afloop der conferentie deelde het Vara-
bestuur o. m. 't volgende aan de pers mede:
De voorzitter der Radio-Omroep Controle
commissie dr. de Visser merkte in den aan
vang der conferentie op, dat toen in plaats
van de rede van den heer Schevenels, welke
door de commissie niet was toegelaten, een
.■■re uitzending plaats had, de commissie
meende deze te mogen laten doorgaan, maar
toen later de heer Zwertbroek, in verband
den dood van Matteotti de woorden be
zigde: „geslacht door fascistische moorde
naars op instigatie van hun hoofdman Mus
solini", heeft de commissie gemeend bezwaar
te moeten maken, omdat zij deze woorden in
strijd achtte met de veiligheid van den Staat
Als deze woorden niet aan het eind van de
rede waren uitgesproken, zou de commissie
de uitzending hebben afgebroken.
In zijn verdediging voerde het Vara-
bestuur. dat de woorden van den heer
Zwertbroek geheel voor zijn rekening nam,
(de tekst was in overleg met het Va ra-
bestuur vastgestld) aan, dat naar zijn mee
ning blijkens de feiten de veiligheid van den
Staat niet in gevaar was gebracht, omdat er
na dien noch van justitieele noch van diplo
matieke stappen iets was gemerkt
De juridische adviseur van de Vara, mr. v.
d. Goes van Na tere, betoogde voorts, dat de
beslissing over geschillen omtrent de recht
matigheid van het verbieden van uitzendin
gen niet behoort aan de Radio-Omroep Con
trole-Commissie zelf, die een ambtelijk col
lege is, doch aan de rechterlijke macht
De voorzitter der Radio-Omroep Controle-
Commissie merkte nog op dat er geen sprake
van was, dat deze commissie partijdig op
trad.
Ook werd er van de zijde der commissie
op gewezen, dat de uitnoodiging tot het
Vara-bestuur om hier zijn standpunt uiteen
te zetten moest worden beschouwd als een
welwillendheid van de Radio-Omroep Con
trole-Commissie.
ging bericht, dat zoo voor Maandag 29 Juni
a.s. de kwestie niet is opgelost de arbeid op
genoemden dag door de arbeiders niet zal
worden hervat.
Het personeel, hetwelk uit plm. 600 arbei
der bestaat, is voor t overgroote deel aange
sloten by den R.-K. Textielarbeidersbond-
de aanplakbiljetten.
Op de aanplakbiljetten en Ln de progt
zijn voorts vermeld de treinen uit de richting
Apeldoorn. Zwolle. Deventer en Zutphen. Pro
gramma's zijn aan verschillende stations, bi'
den boekhandel en op de aanplakbiljetten ge
noemde adressen, verkrijgbaar. .v»-i relz«
groepsgewijze op gezelschapskaarten. Voor In-
Te Denekamp ie door de Kerkvoogdij *!ch.,ot J1»".secret»™
der Ned. Hervormde Gemeente bet heeren- oagstgeest
s Regelinssoommissie, p.a. Zendlngsbure
LEERLING OPLEIDING IN DE
TYPOGRAFIE
Te Utrecht vergaderde de Centrale Leerldn- toegepast.
»«°ci«nm!f3'e d®, Typografie, met afgevaar- De arbeiders en hun resp. organisaties
n 1 s, van Rotterdam, opende de vergadering Len drietal met het bestuur der Algemeene
met een kort woord. tVerkgevers-Vereeniging gehouden conferen-
.l^dfÏÏS j. r« I '?idd»n echter niet K>' oplossing der
sprak over: „De organisatorische verhoudingen 1 Kwestie. De eerste 5 verlaging is thans door
In de Leerlingen-splitsing na de toekenning van i de firma ingevoerd.
allereerst Se prtnclpleel. wl,a- LSf,,..'."f - tH*
gingen in de positie der leeriingopleidlng. De u6™15 „unitas en ,JJe Eendracht nebben
overheid erkent thans de opleiding ln de ty- I het bestuur van genoemde Werkgeversvereeni-
De vereenigde werkgevers van de carton-
industrie, verlgenwoordigende 10 11 fa
brieken, meest slaande in de Veenkolonies,
waarbij in totaal ongeveer 2500 arbeiders
werkzaam zijn, hebben de landelijke Ver-
eeniging van Fabrieksarbeiders medege
deeld, dat de eisch van 20 pet loonsverla
ging gehandhaafd blijft en dat men geen
bemiddeling van den rijksbemiddelaar in
een eventueel conflict te aanvaarden.
Twee fabrieken te Oude Pekela zijn bij
het conflict niet betrokken.
Groote Keuze
snoei 114-116, Teiei. 68871 Grotrian-Steinweg - Schiedmaijer - Mannborg e.a. AbVèiau oï^LuS
Door WJERNY
XVI.
HOOFDSTUK VL
Hel afstervingsproces.
-st Wat ons leven in die vreeselijke jaren
een waas van somberheid bedekte,
jtfbren echter niet alleen de ontberingen,
alle leden, die niet op oneerlijke
-anier misbruik maakten van hun macht,
roofden, wat zij konden bemachtigen. Ik
zelfs durven beweren, dat die ontberin-
nog best te dragen waren. Voor ons en
ze partijgenooten, die net als 'wij de revo-
tie uit idealisme waren toegedaan en niet
t persoonlijk winstbejag, was het dubbel
anhopig, dat al onze pogingen om het
onomische leven in het land eenigszins te
tkstellen, machteloos waren tegenover een
ermacht van factoren, die ons feitelijk ver
etterden. Wij zagen de volslagen maat-
happelijke ruïne steeds dichterbij komen
nder in staat te zijn haar af te wenden. I
Ons geheele maatschappelijk stelsel in de j
id rste jaren onzer macht was feitelijk op:
ets gebaseerd dan op het opteren der aan- j
dsezige voorraden. Deze werden voorzoover
otij ze konden ontdekken, uit de dorpen weg j
onthaald, zonder eenige compensatie voor de
jo leren. Het geld was officieel afgeschaft en
a plaats daarvan werden de levensbehoeften
atis verdeeld. De dorpen echter vielen
loliten die verdeeling, hetgeen 'w*1 7n
is it minstens negen tiende der bevolking
ets kreeg.
Het begrip „voorraad" is uiterst rekbaar,
'ij rekten dat begrip hoe langer hoe meer
idert maanden werden er huiszoekingen
ïhouden in de buurten, waar de vroegere
elgesteldcn woonden en wat bij een vorige
aiuiszoeking nog niet tot „voorraad" werd
al srekend, kwam een volgende keer wèl in
azè handen terecht Als men op die wijze
een paar jaar lang systematisch zoekt,
vindt men nog heel wat; uit laden en lin
nenkasten, op rommelzolders en uit de
kelders der oude huizen kwam steeds weer
van alles, te voorschijn. En ik geloof wel,
dat onze oudenvetsche bourgeoisie flink wat
voorraden aan linnengoed en kleeren moes
ten hebben gehad.
Zij, die achterbleven, kochten of kregen
bovendien nog datgene, wat zij, die met de
witten weggetrokken waren, niet konden
medenemen. Wat niet door de Bolsjewisten
in beslag genomen werd ruilden de men-
schen zelf tegen voedsel. Dat bleek zonder
eenigen twijfel uit de ellendige vodden,
waarin ieder ook de vroegere bourgeoisie
in 1921 gekleed ging.
Hetzelfde stelsel werd op de fabrieken
toegepast De meeste bedrijven waren in
eens totaal overbodig geworden. Wij konden
met de grootste moeite, slechts kleine hoe
veelheden levensmiddelen en slechts zeer
zelden kleeren of schoeisel onder de arbei
ders verdeelen. Een glasfabriek, om maar
eens een bedrijfstak te noemen, was onge
twijfeld een nuttige instelling, doch wij
hadden geen systeem om glas te verdeelen
terwijl er bovendien nergens werd gebouwd
zoodat er dus geen behoefte aan glas was.
De praktijk bespaarde ons echter ten op
zichte van deze kwesties het uitdenken van
systemen. Als we maar niets deden en de
zaak aan zichzelf overlieten, stond iedere
fabriek binnen een week stil. Het was juist
een heele toer, om mijnen en de enkele fa
briekjes, wier producten we broodnoodig
hadden, aan den gang te houden.
Elke stilstaande fabriek we I'd geïnventa
riseerd, en alles, wat gemakkelijk mee te
nemen was (dikwijls ook onderdeelen van
da groote machines), werd eggehaald, op
geborgen in de staatsmagazijnen ter plaatse
of werd naar het centrum vervoerd. Het
was de grootst denkbare chaos. Als de een
of andpre kolenmijn, textielfabriek of spoor
wegonderneming, die aan den gang moest
blijven, een of ander werktuig noodig had,
dan werd er gezocht in de centrale voor
raden en was het daar niet te vinden, dan
zond h'ét werkende bedrijf zijn menschen
uit die overal zochten in de stilstaande fa
brieken en daar dan maar wegsleepten, wat
ze naar hun gading vonden; ze namer
graag meer mee dan noodig was, om ge
dekt te zijn, als deze machines of onder
deelen uit de andere fabriek bij hen niet
pasten. Als het eene niet paste, zou h«t
andere misschien beter voldoen. Het kostte
alles toch niets.
Op die manier waren binnen het jaar alle
stilstaande fabrieken ruïnes. Overal waren
de ruiten weggehaald, vaak kozijnen uitge
broken, van de machines werden tandrade
ren. deksels, zuigers, kortom alles wat los
gemaakt kon worden, gedemonteerd om
elders gebruikt te worden. Begrijpelijk, dat
deze onderdeelen, heel nuttig op zichzelf,
veelal op de afvalhoopen terechtkwamen.
De economische raden en andere door ons
ingestelde industrieele organisaties werden
feitelijk beheerders van bedrijfskerkhoven.
En toch waren er in die organisaties weldra
honderden, in de centra zelfs duizenden
werkzaam, technici, goed geschoolde admi
nistratieve krachten, die vroeger in de een
of andere fabriek of in een zaak werkzaam
waren geweest en zich nu op deze nieuwe
•manier een voedselrantsoen trachtten te ver
werven. Vaak hadden ze het niet noodig,
waren zelf in het bezit van voldoende voor
raden, maar een baantje in de jBowjet-orga-
nisattes vrijwaarde dikwijls tegen huiszoe
kingen door de Tscheka en wat memkreeg
als rantsoen was altijd meegenomen.
Het was in één woord weerzinwekkend in
en met deze organisaties te moeten werken
Verreweg het grootste gedeelte van het per
soneel was volmaakt overbodig en zij, die
nog een werkelijke functie uitoefenden, had
den in ieder geval tien maal meer perso
neel dan noodig was. Dat zou een toevallige
bezoeker echter niet ontdekt hebben. De
menschen namen dan den schijn aan van te
werken; ze schreven, praatten, confereerden
enliepen voortdurend heen en weer van
de eene kamer naar de andere. Ze bliezen
elk wissewasje op, kweekten vragen en pro
blemen, alles, om maar den indruk te geven
hoogst nuttig werk te verrichten, zoodat hun
schamel „paiok", hun rantsoentje, welver
diend was. Er was zelfs een statistisch
bureau voor het gewest, hoewel iedere or
ganisatie haar eigen statistieken bijhield
waar een groot aantal mannen en vrouwen
met cijfers zat te goochelen; zelfs zonder
statistieken ^vas het volkomen duidelijk, dat
er niets geschiedde en alles zoowat stil
stond. Van al die organisaties: economische
raad. Sowjet-bestuur, afdeeling onderwijs,
justitie enz., werd alleen bij ons, in de af
deeling voor voedselvoorziening, nog een
weinig werk verricht, nl. als er zoo nu cn
dan iets te verdeelen viel. Eén afdeeling
was er, die op volle kracht werkte, do
Tscheka. Deze zucht, om toch vooral wat
om handen te hebben, uitte zich in de instel
lingen, die het beheer hadden over de ver
zamelde en opgeslagen industrieele voorra
den. Ze vochten verwoed, om die voorraden
te behouden en n i e t s af te geven. Zoolang
er voorraad van staal, koperdraad, electri-
sche 23-lampen, zagen e.d. in hun maga
zijnen was, hadden de instellingen reden
van bestaan. Alles moest geadministreerd
worden en daaraan was veel werk verbonden
Want uitgifte geschiedde op bonnen, die
door minstens vijf verschillende instanties
geteekend moesten worden. Men beraad
slaagde, confereerde, uren lang, of de aan
vrager wel waard was, bv. 10 pond spijkers
te krijgen; men probeerde de chefs op die
manier te overtuigen, hoezeer de zaak den
betrokkene ter harte ging en hoe zonder
hem de kostbare voorraden in een oogen-
blik verdwenen zouden zijn. Op deze wijze
werd dit lieeló apparaat, tot in het centrum
toe, een doodelijke last. een verpletterende
druk op alle initiatief van personen of or-
ganisaties, die iets wilden aanpakken. De
j voorraden werden aan het bedrijfsleven ont-
j trokken en opgepot, ten bate van een groep
beambten, die erop parasiteerden,
j De moeilijkheid was, om een begin te
i maken met iets, dat op een normaal loven
geleek. Als dat begin er maar eenmaal was
hadden we vage hoop, dat alles geleidelijk
zou groeien. F.n voor dat begin moesten wo
uitgaan van de aanwezige voorraden. Op
I grond daarvan werden nu allerlei fantasti
sche projecten gemaakt, en de eerlijken
onder ons, konden zichzelf bedotten, dat zij
werkten aan een betere toekomst. Maar, o
wee. wat een teleurstelling, toen alles tot
I de praktijk kwam.
Grisha was in de herfst van 1920 naar
Moskou regaan met zijn statistieken en
zijn plannen naar een congres der economi
sche raden en kwam ontmoedigd en ver
bolgen terug. Het scheen daar nc0 veel
erger te zijn dan bij ons. De ambtenarij was
er verpletterend; de menschen daar waren
naar verhouding keurig gekleed, zij werden
beter van voedsel voorzien en waren tevre
den met de bestaande toestanden.
Men stuitte er tegen een muur van koelen
onwil en bespotting, toen men met plannen
en voorstellen kwam. Alles moest aan Mos
kou overgelaten; zij beweerden ze
overzagen den geheelen toestand en als er
iets veranderd moest worden, zouden ze de
noodige instructies wel sturen. Woedend
was Grisha naar het centrale comité der
i partij gegaan, en daar had hij warempel
I nog een uitbrander gekregen en lange
speeches over discipline moeten aanhooren.
Of hij niet inzag, dat men niet ieder plaat
selijk „potentaatje" ze namen geen blad
voor den mond zijn gang kon laten
gaan, clan zouden op die manier de weinige
voorraden in minder dan geen tijd ver
bruikt zijn.
Het eenige lichtpunt was. dat Lenin hem
had gesteund en opgebeurd.
Die ging geweldig te keer tegen al dia
bureaucratie, maar erkende, dat hij in het
centrum zelf er machteloos tegenover stond
De rapporten van al die organisaties zaten
te goed in elkaar, zij hadden al het cijfer
materiaal tot hun beschikking cn konden
hem wijsmaken, wat zij wilden. Hij geloofde
wv?l, dat er veel sabotage in het spel was,
maar hij kon het niet bewijzen. Zelfs Dsjers-
Ijiniki, het hoofd der Tscheka, had herhaal-
delijk zijn hoofd gestooten tegen de correct-
'heid en quasi-wetenschappelijke betoogen
I van de hoogere ambtenaren, die door hem
j aan den tand gevoeld waren. Lenin had
Grisha beloofd, hem te steunen en een mach
i tiging te verleen en als Grisha met een wel
omlijnd, practisch voorstel voor den dac
kwam, een kort voorstel, dat door Lenin
en Dsjersjiniki gemakkelijk kon worden be
oordeeld. Zoo besloot Grisha dus zelf een
plan te gaan uitwerken. Het was eenvoudig
van opzet. Van de boeren moest regelmatig
j voedsel verkregen worden en dat kon alleen
als aan hen iets, zij het nog zoo weinig, in
ruil ervoor gegeven werd. Daarom besloot
j hij, om een glasfabriek, niet ver van ons
1 verwijderd en een steenfabriek weer in be
drijf te stellen. Van het ijzer, dat onze
hoogovens produceerden, zou een klein deel
gebruikt worden om pannen, kachelplaten
en kacheldeuren te maken, die in elke boe
renwoning noodig zijn voor de steenen
kachels.
Later konden zij misschien het walswerk
weer laten werken en zoodoende producten
krijgen, die te ruilen waren tegen textiel-
gocdoren, olie. enz. Zelf wilde hij al de fa
brieken bezoeken, want op het advies zijner
technici kon hij niet vertrouwen. Dra bleek
het echter, dat zijn beschuldigingen van
sabotage wel wat lichtvaardig waren ge
weest. Eerst sneuvelden de lampeglazen. Da
glasfabriek bleek een hopelooze ruïne te zijn
vooral wat de glasovens betrof. Men moest
om te beginnen de heele fabriek opnieuw
inrichten. Er waren twee glasblazers over
gebleven, de rest was gevlucht of dood,
niemand wist heLze waren weg. Da
rantsoen!rekkers op die glasfabrieken be
stonden uit ongeschoold volk, dat geen stuk
glas zou kunnen hlazcn.
Met de steenfabriek was het, zoo mogelijk
nog erger. Omdat Grisha wist, dat hij niet
in staat was, om te beoordeelcn, wat er
noodig was om zoo n fabriek weer in wer
king,te doen treden, had hij een paar inge
nieurs meegenomen en bovendien Satschen-
ko en Bubnof, communisten, die met Grisha
j de houding der technici zou V-n nagaan.
Ook ik ging mee om eens te zien. hoe alles
zou loepen. Door Grisha's pogingen was
jook mijn hoop weer opgewekt. Ook voor
hem verlangde ik, dat hij zou slagen, want
j hij verdroeg deze ellende nieL Het gevoel
van machteloosheid dreigde hem zenuwziek
te maken. Door hot voortdurende piekeren
de vele zorgen en de groote tegenwerking
die hij ondervond, was Grisha uiterst prik
kelbaar geworden, zooals wij alle vrouwen.
Wij werden ontvangen door den bewaker
der fabriek, die er met zijn dochter woonde
de eenige levende zielen in den omtrek.
Arbeiders of beambten waren er nieL De
man vertelde Staradoptsef te heeton en 62
jaar te zijn. Hij zag er nog kras uit, hoewel
zijn kleeding uiterst vervallen was.
(Wordt vervolgd.)
