llirumr t CTmtmnt 1 Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD. VACANTIE-ADRESSEN BINNENLAND. "J ten. ker zie het* b ot 'aashei is gee t hier! .ar oc „F.! ande i het b emsti| gevaa ABONNEMENT: Per kwartaal 3.25 (Beschikkingskosten O 15.) Per week 0.25 Buitenland bij Weke- 6.— Bij dagelijksche zending 7.— Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7% cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 3370 VRIJDAG 5 JUNI 1931 ADVERTENTIE N: Van 1 tot 5 regelsL17Yt Elke regel meer0.221,'a Ingez. Mededeelingen van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer0.45 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend 0.10 10e Jaarganr Waarcfeeren we hef verschil? Volgens een bericht uit de „Daily Telegraph" zou de Paus in verband met de huidige kwesties tusschen Vaticaan en de Italiaansche regeering hebben gezegd: „Indien men onze ver- eenigingsgebouwen sluit zullen wij in de kerken samenkomen, als ze ook die sluiten, vergaderen wij in de catacomben en als men de catacomben sluit, zullen wij voortgaan te bidden, zooals wij reeds 2000 jaar gebeden hebben". Ook hier dus de gedachte aan moeilijkheden en de gevolgen van liet vasthouden van een eenmaal uitgesproken belijdenis. Dit uit Italië, waar naast de persvrijheid ook de godsdienstige uitingen in het gedrang dreigen te komen. Dij het vernemen van deze dingen kunnen wij weer zeggen: „Waardeert Nederland de vrijheid, welke hier op dit terrein bestaat?" Is Christelijk Nederland goed doordrongen van het feit, dat het een groot voorrecht is, dat hier in de loop dei- jaren een sterke, in de rij der groote bladen meetellende Chris telijke pers is gegroeid? Steunt onze pers niet alleen door Uw abonnement, maar ook door Uw propaganda, welke wij van geen enkel onzer abonnés kunnen missen. Voordeelen en weg zijn U bekend, nieuwe kwartaalabonnés lezen tot 1 Juli gratis en worden opgegeven aan DE ADMINISTRATIE i de heer v. d. BERGH het amendemcnt-Voa volgend artikel vroeg de heer KNQT- >lr. v. cl. BERGH betoogde, dat t s-rtoe over zijn gegaan geld te leer saglijkc angst hebben >rlijke gel rciigc werkgci •bc-iders gaan geldschieter I (Lib.) i Hier kwam de Rev. heer Kltsz. i i paar interpellai tslag i mogelijk i >treden. Mei 3 spoodig ontslagen. I< t hij zijn verplichtingei len zij brutalei die "leent,6 weet, Het betreffende artikel werd Een amendement-VOS (Lib.) had de bedoeling om op verzoek de bepaltngen der w ipassing te verklaren op rechtspc uitsl ten doel hebben de bes Hij bedoelde hiermede d. BERGH had geen bezwaar werd gebracht de bepaling, dat Dit nummer bestaat uit DRIE blader Nu de vacantietijd weer aanbreekt en velen onzer lezers de krant aan hun vacantie-adres willen ontvangen, ver- oeken wij dezen vriendelijk de tijdelijke adressen zoo spoedig mogelijk, liefst 5 dagen van te voren, aan de admini stratie schriftelijk op te geven, met dui delijke vermelding van het vaste adres en het vakantie-adres, de data van begin en einde der vacantie. Komen de aanvragen op het laatste oogenblik, dan is het niet zeker, dat men aan z'n nieuwe adres direct den eersten dag de krant ontvangt, terwijl dit toch zeker door de lezers, evenals door ons pp hoogen prijs zal worden gesteld. TWEEDE KAMER JUNI-GEBEURTENISSEN. De raad?v"riviezinB:en zijn reeds aai gang. Op 12 Mei had de kandidaatstelling plaats en binnen 45 dagen moeten de kie zers en kiezeressen ter stembus gaan. Behalve dan in die zeldzame gevallen, dat de candidaatstelling tevens verkiezing is. Omdat er slechts één lijst, zelfs was er een ij gecombineerde bij, werd ingediend en de hoogstgeplaatste candidaten automatisch gekozen werden verklaard. In de regel gaat het bij raadsverkiezingen niet zoo gemoedelijk toe. Het komt meer voor, dat men naast de bekende politieke groepen nog enkele meestal belangen- partijtjes fabriceert; dan dat men samen loop»! werking met anderen en dus vereenvoudi- gcv/ij g}ng Zoekt Zoo lazen we van een verzameling vrij zinnige protestanten, die niet bij machte waren een liberale kiesvereeniging te vor men, doch ondanks dat een dusgenaamde liberale lijst indienden en nu hopen, dat al wat niet-rood en niet-roomsch is, op deze lijst zal stemmen. Gelukkig komt ook het omgekeerde voor. Telkens kan men berichten lezen, dat chris- telijk-historischen en anti-revolutionairen bij de raadsverkiezing samenwerken ën één lijst indienen. Ja, er zijn gevallen, dat zwakke groepen van H. G. S. en S. G. P. 0ffjcieei besluiten om deze lijst aan te be- dez velen; zoodat dus In waarheid gesproken kan worden van een protestantschc lijst Vrijzinnigen van alle gading, die het ove rigens toejuichen, dat b.v. vrijzinnig-demo craten en vrijheidsbonders samengaan, sto ken natuurlijk onmiddellijk het anti-papisti- fche vuurtje, als ze van zoo'n protestantschc lijst hooren. Klein gedoe, natuurlijk! Immers, een oppermachtige meerderheid, i.v. van roomsch-katholieken (doch het geldt voor elke partij) loopt alt'jd gevaar tie rechten der minderheden uit het oog te verliezen; en het is daarom de natuurlijkste zaak van de wereld, dat in zoo'n geval alle orthodoxe protestanten samenwerken om één of meer zetels te bezetten. Ons is een zoodanig geval bekend, waarbij van liberale zijde een poging werd gedaan om ook in die combinatie te treden; doch dit werd, volkomen terecht, door de andere groepen afgewezen. Het verschil in staat kundig beginsel is daarvoor te groot. Do op deze wijze gekozen candidaten zouden straks inet hun houding verlegen raken. Immers het gaat ook bij de raadsverkie- *ing niet in de eerste plaats over belan- en, maar over beginselen. Reeds zijn enkele verkiezingen achter dn rug en de uitkomst bewijst, dat ook hier ten strijd om beginselen gevoerd werd. De meeste verkiezingen vallen in de twee DE GELDSCHIETERSWET Z. H. ST. GOEDGEKEURD MUZIEKAUTEURSRECHT Vergadering van 4 Juni 1931 OVERZICHT De heer v. d. Bergh heeft gisteren met het verdere van zijn wetsontwerp weinig moeite meer geihad. Het ergste wa6 achter den rug zoodat we na nog wat kalm gedebatteer «poi diig aan het einde waren. De heer Snoeck Henkemau6 bleek de eenige, die nog onoverkomelijke bezwaren had behouden. Hij was en bleef tegen. Na zijn verklaring te dezen aanzien heef: de Kamer het wetsvoorstel z-h.s. aanvaard Verschillende Kamerleden kwamen den bekwamen verdediger met zijn eucce6 geluk weneohen. Een netelige kwestie kwam daarna aam de orde, n.L een regeling van het Muziek auteursrecht. Al vele jaren is er strijd tus schen de te Parijs gevestigde Sacem en de Buma omtrent het muziekauteurerechf.. Wie op het gebied der muziek wed eens in het openbaar wat doen, kennen dien strijd, waarin de Sacem verreweg de machtigste is. De minister van Justitie woil aan dien on aangename» toestand een eind maken door het optreden als bureau voor muziekauteurs- reoht aan een concessie te binden. Over ddt voorstel is in het kamp der be trekkenen heel wat te doen geweest. De Sa cem vecht als een leeuw voor haar positie, daarbij indirect gesteund door de Fransclie Ook in de Kamer bleek iets van den strijd, ad werd het gevecht gelukkig gevoerd in ge kuiedhter vorm dan de beide bureaux zich veroorloofden. Hoe dit toumooö zaïl afloopen, weten we ndet De meerlingen zijn nog al verdeeld: a! geven we den minister wel een kansje met z'n poging om een c-oort nationale instelling op het gebied van het muziekauteursrecht in het leven te roepen. VERSLAG Allereerst was aan de orde de ït door den lieer KNOTTENBELT (LH.) dedigde amendement op art. 19 der malcen Indien de betrokker >rdeeld wegens c rvolgens had de Kamer te besllss de intorpellatie-aanvraag van den het met betrekking tot de r hetzelfde onderi Geldschfct Voortgezet werd daarna de behandollng va et voorstel-v. d. Bergh tot wettelijke regelin an het geldschietersbedrijf. De heer KNOTTENBELT (V.B.) lichtte ee mendement-Vos toe om bij het aanwijzen va ;n gemachtigde inplaats van „notarieelo akto lezen: authentieke of onderhandscho akte. De heer v. d. BERGH (S.D.) bestreed dit ame :nt, dai z.i. inj het de authentieke akte. Hij c d. BERGH (S.D.) bleek bereid liet de helft dezer maand; vele zelfs in de vier de week; ieder arbeide in de dagen, welke nog resten, voor de bevordering der Christelijke politiek, ook in de gemeente raden. Want hun beteekenis is grooter, dan menigeen vermoedt, die in gemakzuchtige, oppervlakkigheid beweert: Als de candidaat maar bekwaam en geschikt is, dan krijgt hij mijn stem, onverschillig tot welke pc. .:j hij behoort. Want dit is een redeneering deronverschilligheids .•at onder woekerpractijk< De heer v. d. BERGH i l de Pandhuis- l hot amendem ling gebracht De h. zocht aan te eken i: SNOECK HENKEMANS (C.H.) ver dat hjj er tegen is omcj0 >rschotbanken op den voor heer Dr. VOS verklaarde het ontwc ils het nu luidt, len. Daarna werd heit wetsvoorstel De verdediger had vele gelukw •nopolistische posi voldoen. Ook de ;ekt geheel. Dit i ^de wisselende icessie kan in dit geval zij onder zeer strenge aststelljng Ook Mej. KATZ (C.H.) had bezwaa: feitelijke monopolie, dat zij het ir ;en concessie zou worden gevi De vraag doet Mag de wetgever mlang hier werkzi ehte aan een monopolie achtte mej. lie opzichten uit den boozo. Het zf i een kraa ingrijpen in de burgerij ing. die ieder burger vrij laat zc machtigde 1 Conventi ervaar" Seen striJd i: Nederlandsch bureau hebben met d" .tionaal? Neen, bij uitstek .tionaal, bij komt. dat' (kf^Saeem^e- •au heeft met Ne Door geen enkel heid aangetoond egel, die boi twerp. Laat de mil ins zijn bedoeling* Nederlandsch pei ment is de i lezen drasti: ter het intrekken Nederlandsch bu- odzakelijk- srkte op, dat - i blijft dit onder iet vast, dat Bu- hoogst onaangenaam is opgetreden en dat geschriften groote ergernis hebben gewekt. Doch daarover gaat het niet. Het gaat ero •p werd slechts een stuk i zien. Conventie werd nlst f paalde landen van ir> il strijd bestaat, welnu, i tlonali Strijd ezig geacht Zijn bepaalde landen iationale rechts- tok de heer RUTGERS VAN ROZENBURG (C.H.) wilde baas zijn ln - rleven. Nu Krijgt de irtoire onthoudi Er is geen reden c opolie, dan k: Het ig thans sohulp te Icrut- Nederlandsche ïzo tusschen eei landsch en een monopolio van ndsch bureau. En dan valt aan I De vergadering werd verdaagd 1 Gcmeentebeli J. A. Maris (aftr. C. A van Gcnd (aftr.). C. Dai AMSTERDAM GEMEENTERAAD Markthallen Donderdagmiddag werd nog geheel arkthallcn zoek gemaakt. De We' E MIRANDA kon tegenover z|in bes HOFBERICHTEN KONINKLIJK BEZOEK AAN PARIJS De gep. vice-admiraal F. Bauduin, adju dant-generaal van het Militair Huis van H. M. de Koningin, zal haar vergezellen bij het voorgenomen bezoek aan Parijs PRINSES JULIANA NAAR GRONINGEN Men verzoekt ons mede te deelen, dat H.K.H Prinses Juliana niet a.s. Zaterdag maar Zaterdag 13 Juni naar Groningen zal gaan, waar zij o.m. de doopplechtigheid van het nieuwe opleidingsschip voor het On derwijsfonds voor de binnenvaart zal ver richten. DE BALINEESCHE DANSERS OP HET LOO Het gezelschap Balineesche Dansers, dat in Parijs ter Koloniale Tentoonstelling zal optreden, heeft gisteren ten paleize het Loo een voorstelling gegeven. Voordat met het dansen een aanvang verd gemaakt, ontving Hare Majesteit den leider van het gezelschap, den heer Tj. G. R. Soekawati, diens cc htgenoote en den heer Moozen, artistiek leider op do kolo niale tentoonstelling eonige oogenblikken in gehoor. Na afloop werden de Balineesche gasten - - door Haro Majesteit onthaald op een In n,udeir £rJ?eJLefi dische rijsttafel. Kj'aS opSSaÜTe DE WIJZIGING DER VISSCHERIJWET VISSCHERIJ MET DEN HENGEL. Aan de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer inzake het ontwerp tot na dere wijziging der Visscherijwet is het vol gende ontleend: Het bezwaar door sommige leden aange voerd tegen de voorgestelde regeling, zij een belemmering zou vormen vai. hengelsport, is volgens den Minister niet van groote beteekenis te achten. Slechts wordt ten aanzien van het vis- schen met den hengel, geaasd met visch, voorgesteld, dat de hengelaar, die daarvan gebruik maakt, voorzien moet zijn van een vischakte en een schriftelijke vergunning van den rechthebbende op het vischrecht. Dat de visscherij met den hengel, geaasd met visch, aan beperkende bepalingen worden gebonden, vindt zijn oorzaak in overweging, dat de belemmeringen moeten worden weggenomen, die aan de ontwikke ling en de verbetering van de visscherij, als bedrijf, in den weg staan. De Minister deelt daarbij de meening van die leden, die van oordeel zijn, dat do be langen der beroepsvisschers moeten voor gaan bij die der hengelsport. Met betrekking tot de wenschelijkheid. door enkele leden naar voren gebracht, om voor de uitoefening der binnenvisscnerij in het algemeen een recht te heffen, wat naar hun gevoelen zou leiden tot vermindering der dierenmishandeling, welke bij hetvis- schen meestal kan worden geconstateerd, meent de Minister zich te kunnen aanslui ten bij de verklaring van verscheidene le den niet te kunnen inzien, dat een zooda nige heffing tot het hereiken van het ge stelde doel bevorderlijk zou zijn. den heer Bolst t heden loverden leek HELSINGFORS-BANDOENG RADIO GESPREK MET INDIE Uit Helsingfors wordt ons medegedeeld, dat op 1 Juni j.l. te 12 u. 30 bij wijze van proef het eerste radio-gesprek tusschen Java en Helsingfors is gevoerd. Het gesprek werd te Helsingfors gevoerd door den waamemenden consul-generaal, den heer K. Seidenschnur, door den vice- consul, den h'eer A. Merens en diens echt- genoote, alsmede door den heer Ph. C. Vis ser, gezantsehapsattaché te Stockholm, be kend door zijn expedities in den Karakorum BEGRAFENIS OUD-BURGEMEESTER DE ZEEUW Gistermorgen te half twaalf had onder groote belangstelling de ter aardebestelling plaats van het stoffelijk overschot van wijlen den heer J. G. de Zeeuw Sr., in leven oud burgemeester van Ridderkerk. De baar werd door een achttal gemeente ambtenaren grafwaarts gedragen. Door D s. D. Pol, Geref. predikant te Rijs- oord, werd het eerst het woord gevoerd, die in hoofdzaak den overledene herdacht in zijn talrijke kerkelijke ambten, welke hij vele jaren met groote getrouwheid en liefde ver- Vervolgens sprak de burgemeester van Ridderkerk, de heer J. W. Klein, die zijn voorganger herdacht als een fiink en ge trouw burgervader, wien het zwaar viel iets te weigeren als het moest. Ook herdacht spr. hoe de overledene gebukt ging als soms on dank en verguizing zijn deel werd. Achtereenvolgens spraken daarna nog de heeren D. Maaskant, als dijkgraaf van Oud Nieuw Reijerswaard; J. Bax, burge meester van Barendrecht, als oud-collega en vriend en H. Crielaard, hoofd van de Chr. schooi te Rijsoord. De oudste zoon, de heer P. de Zeeuw van Nijkerk, dankte voor de laatste eer den c ledene bewezen. DE RAADSVERKIEZINGEN ANDIJK. Antirev. 637. RK. 225, Vrijh-idsbi NIJKERK. Geldig- 4089. AR 2069. CH 719. RK STREEFKERK. Gekozen 3 AR. 1 SGP. 3 Ge- NOORD-SCHARWOUDE. Geldig 921. AR 120. RK 288. VD 325, SDAP 188. Gekozen: 1 AR, 2 ~K. 3 VD. 1 SDAP. Geen verandering. OUD-ALBLAS. AR 200. CH 260. lijat-J. van oven 60. Gekozen 3 AR, 3 CH. en de heer J. WILLEMSTAD. Geldig 872. AR 271. CH 245. 162. lijst-J. A. Maria 194. Ut.., J. v. Sliedrecht, R. Oos-' (aftr.), J. ilecht, do belar •rouwen stellig ten_ in don Raac arkten nfhanl Er werd wel de markt vond hl) niet zoo gstelling .zal onder de hula- rrootcr zt)n. dan do pesaimls- is de beperking van de dag- eltjk van het inrichten van -.nng ia door verschillende icmen van een proef aange- vaar gemaakt tegen de kos. meerderheid ramen. Groot l opgetreden, GEMEENTERAAD. Twee eenvoudige kiezers dronken samen een potteke bier en gingen een wedden schap aan, dat wie het weelderigst fanta- seeren kon vrij van betaling zou zijn. A. begon: Er was eens een dag, dat wet houder Ter Laan te Rotterdam een onder werp zakelijk behandelde, zonder de partij politiek er bij te halen Hou maar op, riep B., ik zal wel betalenl Dit gebeurde op een dag, dat de raads verkiezingen nog verre waren; doch hoe moet liet dan gisteren wel geweest zijn, nu ons nog één raadsvergadering voor de ver kiezingen te wachten staat En bij een on derwerp, waarbij zooveel kiezers betrokken zijn, die men helaas niet kon vangen met de voorgespiegelde verkiezingskoekjes, om dat de bakker zei: we moeten eerst eens een schoone lei maken. Toen dét onderwerp aan de orde zweeg de heele roode fractie als een mof; wethouder de Zeeuw moest er maar wat over heen praten. Doch thans werden de twee wethouders door twee raadsleden ge secondeerd, en de heeren bliezen zoo hoog van de toren, alsof de stadstram voor hen alleen loopt. Het was zóó erg, dat de Burgemeester een heel ernstig en zeer juist woord moest spreken ter verdediging van den afwezi gen directeur van de tram; een man, dia ronduit en rechtuit zijn meening zegt, en dus niet past in het kader van een partij, elke slaafsche onderworpenheid boven fiere zelfstandigheid wenscht. Het was heel erg, dat de Burgemeester de roode wethouders er op moest wijzen dat de Directeur niets in 't openbaar ge zegd heeft, maar dat B. en W. besloten heb ben om zijn advies te publiceeren; en dat het dus in hooge mate ongepast was om daarover in 't openbaar critiek uit te bren gen. En zeer terecht voegde de Burgemeos- aan toe, dat het de slechtste ambte naren zijn, die zich bij het opstellen van een technisch advies vragen, of het wel aan genaam zal zijn voor B. en W. of voor den Raad. Deze terechtwijzing van den Burgemee: t was zeer van pas. Wat de zaak zelf betreft, valt er weinig van te zeggen. De debatten dijen zoo uit, dat ze in een volgende vergadering voort gezet worden; hoewel de uitslag nu reeds ast staat. Het punt ln kwestie is alleen dit. of het trampersoneel een continubijslag zal ontvangen, omdat het geen geregelde ar beidstijd heeft zooals anderen. Het moei 's morgens vroeg en 's avonds laat klaar staan voor de dienst. Zeer juist stelde de Burgemeester de po sitie: de benarde financiën mogen geen oorzaak zijn, dat het trampersoneel niet op gelijke voet met het overige gemeente- personeel wordt behandeld; als er geleden moet worden, dan moeten allen lijden; doch er is ook geen reden om dit per soneel in een bevoorrechte postie te brengén. Dit nu willen de sociaal-democraten. Hoe kaal de kikker der gemeentefinanciën ook is, ze willen niettemin pogen om er eeni- ge veeren van te plukken, welke ze dan voor 't grootste deel op eigen verkiezings- hoed steken en voor een deel aan 't perso neel geven. De heer Hanemaaijer constateerde, dat de S. D. A. P. bij deze voordracht het oude standpunt loslaat, om voor het tram nersoneel geen aparte regeling te maken, doch het geheel en volkomen onder het ambtenarenreglement te brengen. Dit mag echter, zoo betoogde hij, en na hem de heer Hendriks en de Burgemeester, geen reden zijn, om over de schreef der gelijk stelling met het andere gemeentepersoneel te gaan. Er moet naar billijkheid rocht worden gedaan. Nu staat uit de historie nadrukkelijk vast, en de S. D. A. P. heeft het toegege ven, dat van meet af het trampersoneel geen continubijslag wenschte, doch plaat sing in een hoocere loongroep, dan waar op het in vergelijking met anderen, recht had. Dit achtte men In 1920 billijk cn de heer Hanemaaijer beriep zich op wijlen wethou der Heykoop, die er op wees, dat het rij dend personeel niet voor een continubijslag in aanmerking moest komen, omdat zo naar een hoogerc loonklasse waren over gegaan. Langs allerlei draaierige kronkelwegen trachtten de roode sprekers aannemelijk te maken, dat zij eigenlijk altijd voor een continubijslag geweest waren (vreemd in zonderheid van bezoldigde bestuurders van trampersoneel, dat er tegen was!); en dat de vnkvereenigingen 't vorig jaar ook we! om die bijslag hadden gevraagd: doch zij hadden ei- nu wel over gesproken (dat moest men Hanemaaijer toegeven), maar meenden zich de moeite te besparen om nogmaals een adres aan den Raad te rich ten. Een onbegrijpelijke laksheid.... als het waar is. Kan het misschien zoo zijn, dat het trampersoneel natuurlijk geen bezwaar tegen een continubijslag zou maken, doc^i dat het beseft thans, in deze tijden vooral tevreden te moeten zijn met de verbeterin gen, welke de nieuwe arbeidsvoorwaarden brengen? Dan zouden de leden wijzer zijn clan htm leiders; wat ons trouwens, gezien hun be- toogen in den raad, niet al te zeer zou v onderen. Voornaamste Nieuws. (blz. 1.) De Tweede Kamer heeft de wet op het geldschietersbedrijf aangenomen. Vergadering van de Ned. Chr. Textiel- arbeidersbond Unitas. (blz. 2.) Henderson over den wereldvrede. Ex-koning Hoessein an de Hedzjas over- De DO X is van de Kaapverdische Eilan den overgestoken naar Brazilië en vannacht te Fernando Norhona geland. De duikboot „Nautilus", die een Noord pooltocht zal maken, in samenwerking met de ,.Graf Zeppelin", is vannacht uit Prince- town naar Londen vertrokken. Prof. Piccard te Brussel ingehaald. (blz. 5) De Vara contra den Staat door Mr. H. Bavinck. De saneering van het zeedorp Terheijde. Onthulling van het Dresselhuys-gedenk- teeken te Den Haag. (blz. 9Y Het Communisme in de Practijk. NED. CHR. TEXTIEL- ARBEIDERSBOND „UNITAS" ALGEMEENE VERGADERING TE UTRECHT be- J In het Ge-bouw voor Chr. Soc. Belangen te Utrecht wordt heden en morgen gehouden de algemeene vergadering van den Ned. Chr. Textielarbeidcrsbond „Unitas". Openingswoord. In zijn openingswoord heette de voorzitter, de heer G. Ekkel, alle afgevaardigden en genoodigden hartelijk welkom op deze ver gadering, die een eenigszins bijzonder ka rakter draagt, omdat zij samenvalt met de herdenking van het 35-jarig bestaan van den Bond. Na de Vereen, van Chr. Kuntoor- en Handelsbedienden is „Unitas de oudste zelfstandige Clir. vakorganisatie. Vanavond zal de heer H. Verveld, eere voorzitter van „Unitas", naar aanleiding van dit feit een herdenkingsrede houden. De omstandigheden waaronder Mij thans samenkomen, zegt spr., zijn voor wat den economischen toestand betreft, veel ongun stiger dan twee jaar geleden. Kon toen wor den gewezen op een geleidelijke verbetering van den economischen toestand, helaas is dit thans niet het geval.. Een bewijs daarvoor is wel. aldus spr., dat volgens een berekening van de Amsterdam- sche Bank, op Nederlandsche fondsen, gedu rende de laatste lJ/2 jaar een koersverlies werd geleden van bijna 1V2 milliard gulden of meer dan 41 pet. van de beurswaarde op 2 Jan. 1930. Dit blijkt wel uit het feit, dat in het jaar 1929 door Rijk en Gemeenten 10 millioen cn bijna G00.000 gulden werden uit gegeven, voor maatregelen verband houden de met de werkloosheid. In dat licht bezien zal het niet te verwonderen zijn. wanneer het geraamde bedrag van bijna 10 millioen gulden voor 1930 belangrijk zal blijken over schreden te zijn. Vergeet daarbij niet de millioenen gruldens die door de gezamenlijke werkloozenkassen, aan hun leden als uitkeering worden ver strekt. Alleen voor het jaar 1930 was dit een bedrag van meer dan 11% millioen gulden. De werkloosheid nam sterker toe en was veel grooter dan in de voorafgaande jaren. Dit blijkt reeds uit het feit dat volgens het algemeen index-cijfer de werkloosheid voor de textielnijverheid van 1.6 pet. in October 1929 gestegen was tot 8.8 pet. in December 1930. Het gemiddelde cijfer was voor 1929 1.8 pet. en in 1930 5.8 pet. Het aantal geheele werkloozen in de tex- tiel-nijverheid bedroeg begin Januari 1930, 442 en dat der gedeeltelijk werkloozen 1137. Begin Januari 1931 waren deze cijfers res pectievelijk gestegen tot 1493 en 5459, ter wijl begin Mei j.l. deze cijfers bedroegen 2423 geheel- en 5647 gedeeltelijk werkloozen. Werd in 1929 door onze organisatie al leen een bedrag van f 37.454.26 aan werk- loozenuitkeering verstrekt, in 1930 was dit bedrag niet minder dan f 1-46.873.69. Dat voor het jaar 1931 dit bedrag nog weer veel grooter zal zijn is wel zeker, daar anaf Januari j.l. tot op heden Unitas reeds circa f 150.000 als werkloozensteun aan werk loozen leden had uit te keeren. Daarna wijst Spr. op meer bevredigende voorvallen: de inwerkingtreding van de ce- wijzigdd Ziektewet-Talma op 1 Maart 1930; het thans ingezonden voor-ontwerp Bedrijfs- radonwet; de verdere invoering vun de Ar beidswet. Vervolgens staat Spr. stil bij den toe stand en 't werk der organisatie en wijst op den vooruitgang van de Chr. vakbeweging in ons land, die bezig is den achterstand in te halen op de socialistische beweging. Voor wat onze organisatie betreft, zegt Spr. kon de afgeloopcn twee jaar krachtig aan de verdere versterking worden voortgewerkL Bedroeg het ledental op 1 Januari 1929 in totaal 47S4 leden, op 1 Januari 1931 was dit gestegen tot 5940 led«-n. Een vooruitgang dus in deze 2 jaar van 1156 leden of ruim 24 Sinds zette do groei zich verder door. zoo dat op heden het ledental is gestegen tot pl .111. 6350. Wij naderen dus het ideaal van 6500 le den. Zorg dat wie er zoo spoedig mogelijk komen, spoort Spr. aan. Op deze algemeene vergadering zal over verschillende belangrijke zuken moeten wor den beraadslaagd, zegt Spr. Gelukkig levert de hechte en sterke positie onzer organisatie de waarborg, dat wij, rekening houdende met de omstandigheden, met kracht het pleit voor het goed recht der arbeiders kun nen voeren. Tot die taak bereid en gereed, zullen wij op deze \orgadering hebben 11a te gaan in welk opzicht daarvoor nog meer io positie onzer organisatie kan worden r-derkt. (Applaus.) Na deze openingsrode werd de verdere agenda afgehandeld, waarop wij nader te rugkomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1