DONDERDAG 4 JUNI 1931
ROTTERDAM
Namens B. en W. is gistermorgen op het
Stadstimmerhuis aanbesteed het maken van
koelwateftoevoerputten en het bouwen van
een pompenhuis ten dienste van de electrici-
teitsiabriek aan de Galilëistraat alhier.
Ingekomen waren 21 biljetten, waarop als
volgt was ingeschreven:
Langeveld's Aannemings Mij. 90.750;
Hollandsche Betonbouw Mij., Den Haag,
109.200; Boele en Van Eesteren, Den 1-Iaag
111.800; Gebr. Key 112.250; Volleer, Slie-
drecht, 113.359; D. en H. P. v. d. Vorm,
114.600; D. T. Blanken, 114.850; P. M
Blanken 115.350; Gebr. Elffrich, Overschie
115.400; P. A. Visser, 115.99S; J. Dubbel
dam, Voorburg, 116.485; Wijkers, Amster
dam 117.000; Voormalen 11S..548; Van
Dorp 119.200; N. J. Morijn, Dordrecht,
124.800; Gebr. Uyterlinde 129.500; Gebr.
Wernink, Leiden 129.500; v. Ommen
de Groot 130.500; v. Waning, 130.680;
Gesman Soetemeycr, Alphen aan den Rijn
132.890: Gebr. Dura 137.400.
Indien niet anders is vermeld zijn de in
schrijvers te Rotterdam gevestigd.
GOUDA
S.D.A.P.-RAADSFRACTIE IN 'T NAUW
De heer Kamphuyzen heeft j.l. Maandag
avond in den Gemeenteraad zeer terecht op
gemerkt: De S.D.A.P. heeft voetzoekers en
vuurwerk noodig, wil zij er tenminste bij de
Raadsverkiezingen nog iets van terecht
brengen. Inderdaad zo zijn bang, de roode
heeren. Nu is dat op zichzelf niet zoo erg,
maar nu de manieren die ze aan den dag
m om hun doel te bereiken. De Gemeen
teraad kwam Maandagavond bijeen om een
agenda af te werken die niets bijzonders
bevatte. Maar juist omdat er niets bijzon
ders op voorkwam hebben de soci's getracht
er nog wat sensatie op te brengen. Ze
ichreeuwen zoo graag en je kunt toch moei
lijk een keel opzetten over een voorstel om
een stukje grond te verkoopenNeen
rvoor is noodig een verzoek om 25.—
ilitkeering ineens aan all'e werkloozen! Dan
"enken de arbeiders tenminste nog, dat
mn belangen behartigd worden! Door groote
voorden en schoone .Beloften wordt de mas-
BINNENLAND.
Kunst en Letteren.
DE LITERAIRE GIDS
In „Van Huis tot Huis" werd kort gele
ien gesproken over „stommelingen", wel-
ïu stommelingen dat zijn zij die zich span-
len laten voor de zegekar van. wethouder
tan Staal.
BEROEP INZAKE
CANDIDATENLIJSTEN.
Ged. Staten hebben 'n beslissing genomen
ip het beroep van H. A. Westbroek te Gouda
egen een besluit van het hoofdstembureau
'oor de gemeenteraadsverkiezingen aldaar,
faarbij zijn geldig verklaard drie candidaten
ijsten, waarop W. J. E. Schouten als eerste
n W. M. Sirre als tweede voorkomt.
Appellant heeft een aantal namen aan-
rewezen van onderteekenaars dier candida-
enlijst, die daarop niet door de betrokken
lersonen zelf zouden zijn gesteld. Bij onder-
oek vanwege het hoofdstembureau is ge
leken. dat die onderteekening van J. T. de
eeuw op de candidatenlijst in kieskring III
iet door hemzelf is gesteld. Terwijl C. van
er Broek Wiltenburg, wiens naam op de
ijst voorkomt, uitdrukkelijk ontkend heeft
te hebben geplaatst op deze lijst.
Ged. Staten hebben daarom het besluit
het hoofd stembureau vernietigd, vpor-
ïr betreft de geldigverklaring van de
jst van candidaten in den kieskring III,
1 deze lijst als nog ongeldig verklaard.
Ongegrond is verklaard het beroep van
C. Sijl-Everi ing te Gouda tegen een be-
chikking van het hoofdstembureau voor de
emeenteraadsverkiezingen aldaar, welk be-
nep het bezwaar inhield, dat zij uit onbe-
endheid met de strekking van de lijst van
andidaten in den kieskring II, haar onder-
ïekening op die lijst heeft gesteld.
^and- en Tuinbouw.
ENGELSCHE VEEFOKKERS
IN ONS LAND
BEZOEK AAN VERSCHILLENDE
FOKCENTRA
Vol lol over one vee en grasland
Een gezelschap Engelsche veefokkers, di
ït name op de fokkerti van zwartbon
-Hollandich vee in Engeland toeleggen
nder leiding van mr. Cliffort Glossoj
te Verkrijger
utotoc-ht 'gemaakt i
i onder leiding t
undveo Stamboek, die 6e
ereid. Aan dezen tocht na:
Wlbbens, hoofdinapec
het Nederl.
- N.R.S., Hartog
rdam en Louter, inspecteur N
ollandsche eilanden werden ee
ande fokkersbedrtjvcn, t.'
Scheygrond. Van Beek
renschouw genomen. Alge
taak het type In lie
de goede me
het gezelsc
koppel, waarvan de melkproductie op
it oogcnblik van het bezoek gemiddeld 30 K.G.
dag beliep
lama werd naar den Haag en Scheveningen
sreden .waar in ihet Kurhaus de thee werd
ingeboden door het N. R. S. De Regeering
'tegenwoordlgd door ir. Mansholt,
- -Jn buitenlandschen landbouwvoor-
ihtlngsdlenst. Den volgenden ochtend trok
en naar de Wleringerwaard, waar de bekende
«fokkerij van den heer Groneman werd be-
chtlgd, terwijl verder de fokkerijen
eht i
ïsholt maakte dezen
fokkers hadden menig compliment In ont.
;st te nemen over hun uitstekend verzorgde
nooi doorgefokte veebeslagen. Ook de uit-
zorgde graslanden
Vandaar ginj
lar Utrecht t
nd terug te
de druivente
moet hem
1°. Sïnf
'et in^ h
Uit "oude" archieven
s uit het Westland:
:rburch is deze week te Poel
nt opgericht als grondleggel
de drulvencultuur,
isk reeds
i land
chieven is n.l. gebleken, dat de
hun veroveringstochten In ons
ïcultuur welke toenmaals reeds
bekend was hebben incevoe-d.
h t Westland, met zl
nabijheid van de zee
mate geschikt
dus
den achtergrc
rspronkelUk do
gebracht, doch
zijn geworden
>rgrond heeft weter
22 Mei '31.
Het hoofdartikel tracht voor het opgang
maken van „De klop op de deur"
plausibele verklaring te vinden: de voorbe
reidende propaganda van de uitgever; de
aanbevelende kritieken (Hopman, Ritter,
Robbers, Poort enz.); het boek kwam in de
geschenktijd; het had weinig concurrentie;
Ina Boudier-Bakker had nog altijd naam;
het onderwerp kón belangwekkend zijn.
„De literaire Gids" meent echter, dat er
over „De klop op de deur" na eenige tijd
niet meer zal worden gewaagd.
„De onbeteekenendheid van dit roman
gevaarte bestaat in het volkomen gebrek
aan leven er in". De stijl is een zwak
„nakomertje van Tachtig". „Er staan in het
boek 80.000 bijvoegelijke naamwoorden te
reel". „De psychologie is meer dan primi;
tief; ze verdient dien naam niet". „Haar
ooek vormt een panopticum van Dien-
schengestalten zonder geest, zonder ziel,
zonder leven".
Na dit hoofdartikel over Nederlandsche
literaituur, welke „De lit Gids" niet tot de
Nederlandsche literatuur rekent, volgen op
stellen over nieuwe buitenlandsche letteren:
,Rilke, Roesmann, Kallinikow, Bülow,
Franz, Werfel, enz.
Merkwaardig is de bespreking van
Bülows „Denkwürdigkeiten". Colnyon be
oordeelt deze mémoires niet als historie,
maar als literaire uiting:
„Dat deze geschriften veel meer dan sim
pele herinnering zijn, is dadelijk te bewij-
i. Slaat men namelijk de het meest dra
matische of tragische momenten uit zijn
leven na, dan maken die allerminst den
indruk van natuurgetrouwe weergave,
maar blijken ze te zijn een op effect bereke
nende reconstructie, een vrij ingewikkeld
stuk compositie. Het gebeurde is er uitge
werkt tot literatuur".
„Het kan waar zijn, dat hij bepaalde fi
guren onjuist belicht, maar zooals ze uit
vallen zijn ze volmaakt aannemelijk en dit
toont dus zijn talent''.
„Literaire Gids" is een uitgave van „Lit.
Soekwinkel", Den Haag.
DIETSCHE WARANDE EN BELFORT
30e Jaargang No. 4.
Joh. Jörgensen schrijft over Don Bosco,
Constant Eeckels huldigt Isidoor Opsomer
na diens triomfantelijke tentoonstelling te
Brussel. Dr. Felix Ruften vervolgt zijn
reisverhaal Calabrië.
Dr. Rob. van Roosbroeck kritiseert Von
Bülows „Denkwürdigkeiten". Zijn oordeel
is niet buitengewoon gunstig: „dit staat
vast, dait het geheel der Bülowsche memoi
res aan één kenmerk te kort schiet: „waar
digheid".
„Dit zeer vluchtig overzichtelijke on
derzoek ontdekt stellig enkele zwakhe
den, die in zekeren zin het geheel ken
schetsen: als geschiedenisbron is het on
bruikbaar, omdat, waar het om preciese
feiten gaat, de ontoereikendheid al
sprekend is: voortdurend hoeft beroep
gedaan op ander materiaal! Als kom-
mentaar omschrijving van het gebeur
de, zouden de Denkwürdigkeiten mis
schien eenige waarde hebben, maar hier
ontbreken dan weer de algemeenheid
der formuleering, het onpersoonlijke ka
rakter: wij bevinden ons voor een uitge
sproken subjectieve en sterk geïnteres
seerde beschouwing die dus in uitzich
ten beperkt is. Meer, het is een verdedi
ging, een apologie, gesteund op een
valsche aanklacht, en dus ook telken
male als zoodanig mindenvaardig".
Dr. Jules Persijn schrijft literatuur-ge
schiedenis n.a.v. „Panorama's des Littdra-
tures contemporainës.
Tot slot muziek-kroniek, persschouw en
boekbespreking.
BOEKENSCHOUW.
wellicht over de eeuwen heen behoor tot
Stalpart's zielenbuit, en dat het misschien
zijn onverdroten pastorele ijver is geweest,
die het mij mogelik maakt, heden tot U te
spreken over hem."
Iedere belangstellende in onze zeventiende
eeuwsche literatuur bevelen we dit mooie
boekje, een waardige feestgave op Stalpart's
sterfdag, aan.
Gemengd Nieuws.
magen erkende hij. In Amerika beweerde hij
zich goed te hebben gedragen. De gett
waren wel opnieuw opgeroepen, maar zij
naand gevangenisstraf.
De rechtbank, dadelijk uitspra
ordeelde hem tot een dag gevai
rige reiziger C.
In October I
bleek, Jat bij
25e Jaargang No. 1.
Boekenschouw, onder redactie van J.
van Heugten S.J., uitgave van Foreholte,
Voorhout, vangt zijn 25e jaargang aan. De
redacteur bespreekt Jacob Wassermanns
laatste werk Etze 1 Audergast, de ro
man der geneeskunst, het vervolg op Der
Fall Mauritius, de roman van het
„rechtswezen". Over Wassermann, Jood
afkomst en auteur van dikke romans, zegl
Van Heugten:
„Wat allereerst aan Wassermann opvalt,
is zijn logheid. Hij is log in al die opzichten,
waarin iemand als schrijver log kan zijn.
Zijn romans zijn lange geschiedenissen, wier
bladzijden bij honderdtallen geteld worden
Ze zijn zwaar van opbouw en structuur; na
vele, vele bladzijden eerst komt er gang
het verhaal; alles wordt te voren breed uit
gemeten en uitgegravenEen sombere
plechtige stemming hangt over zijn boeken.
Wassermann kent geen ironie, geen humor.
In zijn wereld wordt niet gelachen: zijn
helden herinneren allen min of meer aan de
bleeke tint en het donkere uitzien van nun
schepper. Zware problemen en diepe harts
tochten hebbeh hun het lachen verleerd en
zoo voelt men zioh in Wassermanns boeken
als opgesloten tusschen dreigende donkere
wanden, omgeven door mysteries en onont-
raadsekie diepzinnigheden."
Dezelfde kritikus bespreekt Remarque's
De Weg terug. Remarque is, volgens
hem, een schrijver van verfijnde structuur
en techniek, die zijn vak verstaat, maar zijn
tweede boek is te kunstig, te berekend har
monisch van opzet en uitwerking, te lite
rair. „Het is geen rauwe kreet in den nacht,
geen krijsch van een gewond dier, geen ge
kerm van een stukgescheurde".
Dr. Boerebach schrijft over Dostojefski en
Tolstoi, twee onsterfelijkerr in 't rijk der
kunst. Verder de gewone rubrieken.
In verband met het zilveren jubileum, dat
Boekenschouw dit jaar viert, biedt het
zijn lezers een kostbare litho aan, voorstel
lende een Paradijsvogel. Deze litho
werd speciaal voor Boekenschouw ver
vaardigd door de bekende Haagsche kunste
naar A. J. van 't Hoff.
STALPART VAN DER WIELE.
Bij gelegenheid van de sterfdag van Jo
annes Stalpart van der Wiele op 29 Decem
ber 1930 hield Drs. L. C. Michels, docent aan
de R.K. Leergangen te Roermond in de Ver
gadering der Letterkundige Afdeeling van
de Katholieke Wetenschappelijke Verecni-
ging over deze dichter een lezing.
1-Iet gesprokene verscheen thans, kostelijk
•erzorgd, met twee beeltenissen verlucht, bij
Henri Bergmans, Tilburg.
Deze studie teekent ons de dichter als
mensch, als priester, ah kunstenaar. Deze
studie doet ons ook Drs. Michels kennen
als een scherpzinnig en kunstgevoelig ge
leerde, een fijn, humoristisch talent.
Een enkpl citaat:
„De oude levensbeschrijving zegt: „(Stal
part) heeft bijnae het heele Westland be-
landst niwcder lief te mogen denken, dat ik
Zondag en Maandag hebben zich in het
militaire hispitaal te 's-Gravenhage een
groot aantal gevallen voorgedaan van ver
giftigingsverschijnselen, terwijl een nader J cU-ang
onderzoek aantoonde, dat men hier te doen -
had met paratyphus.
Zondag had het militaire hospitaal een
aantal duiveneieren cadeau gekregen en in
de keuken van het hospitaal had men van
deze eieren een citroenvla bereid. Zondag
middag werd dit aan een aantal patiënten
als nagerecht verstrekt. In de loop van den
nacht van Zondag op Maandag en des mor
gens werden echter alle patiënten die op de
zaal lagen, waar de citroenvla was uitge
reikt, zeer ernstig ongesteld.
De doctoren constateerden verschijnselen
welke op een acute vergiftiging wezen. Al
heel spoedig was men tot de conclusie ge
komen dat men te doen had met paratyphus,
veroorzaakt door het eten van de citroen
vla. Dit werd nog duidelijker toen het be
richt kwam dat de vrouw en een logé van
een hoofdverpleger benevens een werkvrouw
die ook van de citroenvla hadden gegeten
eveneens door paratyphus waren aangetast
De hygiënist van de landmacht, de officiei
van gezondheid le klasse Dr. Doornixs uit
Utrecht, is overgekomen en heeft enkele
resten van de citroenvla onderzocht. Daarbij
bleek dat inderdaad in de duiveneieren de
kiemen van para-typhus bacillen voorkwa-
De toestand van den 17 patiënten is mo
menteel gunstig. De temperatuur loopt te
rug en gevaar voor uitbreiding wordt niet
meer aanwezig geacht. Ook enkele patiën
ten die gisteren nog een ernstige indruk
maakten, waren hedenochtend veel beter.
•cgeling getroffen, dat verdai
u afbetalen aan de schadever
ohannes verschuldigd was.
i broers van verdachte had
in dienst genomen, maar v
geleden failliet
van zijn aanvankelijk s
delljke veroordeellng.
liet O. M. eischte 8 n
De verdediger, mr. J
vrij uitging in het andere dc
pleegde feit. Pleiter drong a
waardelijkc gevangenisstraf.
Uitspraak 16 Juni.
Rechtzaken
HAAGSCH GERECHTSHOE
ARRESTEN
Gerechtshof heeft gistert
Het Hof heeft t
gevangenisstraf.
of verblijfplai
de Haagscne reentoa
rijwiel uit de gang
veroordeeld tot 1 Jai
Het Hof heeft hen
gelegd, doch alsnog t
i wegens diefstal
gevangenisstraf.
aanden opgelegd.
am, waarbij D. K.. zond'
mishandeling is veroor
s. 30 dagen hechtenis,
ft bevestigd een vonnjs
knecht H. A. van W. uit Veur, is vrüf
hem te laste gelegde uitgaven
md muntstuk in het café van de
ïrvolgens bevestigde het Hof de
ndeling i
dagen hechtenis;
politierechter waarbij de
chauffeur H. N. L. de W. uit den Haag
gens mishandeling is veroordeeld tot f 15 b
dagen hechtenis;
tagsche rechtbank, waarbij de koopi
P. Oh. H.
dlefsta
ngenisst
wegen8
■aatkoopman 1
de rcchtban
1 jaar gevai
RECHTBANK TE ROTTERDAM
reiziger J. D., gedetine*
irdachte zich
e 43-jarige
•chuldig gf-
tf. Voor de i
d gerekend, had hij een gedeelte
het geld in veiligheid gesteld, f 120U, zijn a
deel in de buit, had hij „een vriend" in be
ring gegeven, deze welwillende vriend ki
f 250 bewaarloon. Eindelijk
zijn „banki;
hij spoedde zich naar
--- "ijn appeltje
lltie ln het geval ge
bewaarder W. C. T. 1
f 250 (het bewaarloon
is). Hij bekende
EEN PRIKPLANK ALS PUZZLE
Prof. Schuh uit Delft zal als deskundige
worden gehoord
Voor de Amsterdamschc rechtbank stond te
recht de 25-jarige M. M„ koopman in vaardig-
hoids3pelen. verdacht van overtreding der lo-
terijwet 1905. Verdachte had nl. in diverse win
kels zgn. prikplanken geplaatst. In een derge
lijke plank bevinden zich 500 gaatjes,
opgerolde papiertje, gei
winkel hangt tevens een caaeauujsi, waarop
de prijshoudende nummers vermeld staan.
Tegen betaling van 10 ets. mogen de klan-
prikken, jJ,~
zaere worat verstreKt. ie neot..
1—500. in
zijn aangegevt
drie punten
oplosbaar bleek,
aangf-teekend.
aantal getuigen
krijgen, appèl
het Kantongerecht wérd verd.
chtbank verdedigd door nir.
Joh. K. M. Math ui sen. De gehoorde getui-
ehercheur van polit!
de oplossing de
>e Officier v;
luisitoir nem
weghal
Ze
och. na in raadkamer te
i president mede. dat
ank betreurde, dat dit vei
mr. E. O v e r b o 3
e de zaak niet
gesteld. De mogeli,
der spiraal mo
weshalve hij aanhc
Delft, als getulge-
zette zich hlertcg*
■el de
.ak werd hierop tot 15 Sept.
DE PHILIPS-LICENTIES
Een tendentieus bericht
Radiohandelai
van het onder den titel „O
s-licenties" aan de pers v
zij het volgende medegedee
:entiegelden,
gesloten overeenkom!
-pparaten. Ni
geleverde
-nden is de
gesloten overeenki
t de Radiobonden
ugwerkende kracht
kklng tot voor
de me<
behoorlijk geweest, i
rbiters aanhangig ti
en voor den gehei
iiuik, bulten
in kort
ohouwd dan
De Preside]
kon verdedigen. In een half jaar zijn
0.000 aan posten door verdachte's hau-
aan en nu had volgens pleiter io de
ling een opsomming behooren voor te
>p welke posten de tenlastelegging be
trekking heeft.
Het O. M. bestreed deze opvatting.
De rechtbank begaf zich ln de raadkamer cn
jsllste daarna, dat de dagvaarding nietig was
i beval de invrllneidstelllng van verdaohte.
WAT IN HET VAT LIGT
De 43-jarige S. K. was ln verzet gekomen
in een vonnis van de rechtbank alhier, in
1917 tegen hem gewezen, waarbij hij terzake
ir. diefstal van 175 lebmagen ten nadeele van
irdeeld tot zes
If., had 5
i de t
•af.
uitvoerlegging t
i hot
Nu diende de zaak
gelegden diefstal der leb-
Kansen moeien worden
uitgebuit, en nu is er de
kans nieuwe lezers te
winnen! Gratis abonne
ment tot 1 Juli.
lllIllllllDllllKlBllllllliraillllllllllllllllllllililllSljinili
de voorloopige besllss
lor welke de geheele hi
i- of voor de DicentieJief-
dt lam geleg-T
lelleerd bij het Hof
de vennooten van den C«
handel uit te lokken. Doch de Officier van Jus-
k de aanklacht onge
grond bevonder
i is dan ook niet tot i
Boeken en Geschriften.
P. J. Blok, MICHIEL ADRIAANSZOON
Men behoeft geen zwartkijker te zijn om
te meenen, dat het Nederlandsche volk te
kort schiet in de kennis zijner geschiedenis.
Verschillr ide factoren hebben hiertoe me
degewerkt: het socialistisch getinte neu
trale volksonderwijs; het heerschcnd inter
nationalisme. dat tot een tekort aan waar
deering van het nationaal-eigene leidt; de
ruime belangstelling voor uitheemsche lite
ratuur en geschiedenis.
Ook de Nederlandsche geschiedkundigen
treft een deel dezer schuld. De Neder
landsche historiographie wordt niet of wei
nig door 'n nationale gedachte gedragen.
Daarenboven mist zij vaak zoowel de phi-
losophische als de aesthetische en composi-
tioneele kracht, die noodig is voor het bou
wen van een harmonisch en imposant
Ook wijlen Prof. Blok, historicus van veel
omvattend weten, die bovendien zijn Leidsch
professoraat der vaderlandsche geschiedenis
als een nationale taak en roeping beschouw
de, heeft niet de kracht bezeten door te
dringen tot de breede lagen des volks. Noch
zijn breedopgezette Geschiedenis van het
Nederlandsche Volk, noch zijn levensbe
schrijvingen van Prins Willem van Oranje
en van Frederik Hendrik men kan het
constateeren, zonder in eenig opzicht te
kort te doen aan de waardeering, verschul
digd aan dezen werkzamen, nauwgezetten
en kennisrijken geschiedkundige hebben
het l.art van het Nederlandsche volk kun
nen treffen. De godin der historie was voor
Prof. Blok te weinig muze. Ook hierin was
Blok nationaal, dat hij de gebreken ver
toonde onzer nationale geschiedschrijving.
Daarenboven was zijn stijl vaak vlak en
grijs, met monotone zinnen, waarin de bij
zinnen en bijvoegselen liggen, zonder eenige
spanning of verdieping te veroorzaken.
En voorts wist Blok zoo veel, en wat hij
wist, zoo nauwkeurig, dat hij nimmer na
liet zijn uiteenzettingen op te vullen met
bijzonderheden, al deden die nog zoo wei
nig ter zake.
Het is verheugend tegen grijzen, soms
ietwat grauwen achtergrond een lichtende
en kleurrijke compositie te zien. Als zooda
nig zou ik in het oeuvre van Prof. Blok
het boek over Michiel de Ruyter willen
beschouwen.
Voorzeker, ook dit boek verloochent zijn
meester niet. Het is meer kroniekmatig aan-
eengerijd, dan harmonisch gebouwd; en de
stijl van dit laatste werk van den grijzen
geleerde gaaf, maar monotoon en zonder
spanning, de zinnen vaak opgevuld met ter-
loopsche en overbodige mededeelingen
verheft zich maar weinig boven die van
de werken zijner mannelijke kracht.
Als specimen dezer stijl geef ik een zin
vanblz. 382 „Den 25sten Juni 1674 verliet De
Ruyter Santa-Cruz (op de Canarische eilan
den, ten westen van Afrika, Z.W.S.) en
zeilde nu recht over den Oceaan op Marti
nique aan, zonder eenig ander schip op dien
weg te ontmoeten dan den oostinjevaarder
„De Betuwe", die admiraal Lobs naar Cei-
lon moest brengen".
Men denke zich den toestand in. Met
Engeland, Munster en Keulen was er vrede
gesloten en het ging nu tegen het groote
en machtige Frankrijk alleen. Dit rijk zou
worden aangegrepen in Martinique, het
centrum van het Fransche koloniale bezit
in West-Indië. Het was Holland om niets
minder dan om de commercieele heer
schappij in Midden-Amerika te doen. Na
tuurlijk moest De Ruyters tocht naar het
Westen, in stilte voorbereid, zooveel moge
lijk worden geheim gehouden, en vandaar
het belang van het feit, dat op den geheelen
eenzamen en wijden Oceaan geen ander
schip werd gezien dan een Nederlandsche
oostinjevaarder. Maar hoe dit schip heette
en welke in Azië zijn bestemming was en
wien het aan boord had, doet niets ter
zake, en dit te minder, wijl noch het schip
„De Betuwe", noch Lobs verder in het boek
iets te maken hebben. Toch kon Blok zich
niet weerhouden bijzonderheden mede te
deelen, die hij waarschijnlijk in De Ruy-
ter's Journaal had gevonden.
Ondanks de bezwaren, die men tegen
Blok's levensbeschrijving van De Ruyter
kan inbrengen, aarzel ik niet het een voor
treffelijk werk van nationale beteekenis te
noemen. Men dient zich eenige moeite te
geven, 't door te lezen, maar getroost men
zich die moeite, dan wordt ze rijkelijk be
loond. Men zou den uitgever kunnen vra
gen, of hij den lezer niet een weinig tege
moet had kunnen komen, door in deze uit
gave voor breeden kring niet alleen platen,
maar ook kaarten op te nemen, waarop De
Ruyter's tochten en krijgsverrichtingen ge
makkelijk te volgen zouden zijn.
In welke figuur heeft het Nederlandsche
volk de beste uitdrukking van zijn wezen
gevonden? Men kan twisten over het juiste
antwoord op deze vraag. Busken-Huet
noemde Nederland het Land van Rembrandt.
Anderen personifieeren het Nederlandsche
volk in Willem III, den koning-stadhoudei
met zijn fier en ridderlijk en vroom gemoed.
Het heeft mij evenwel altijd willen voor
komen, dat men het oer-eigene van den
Nederlandschen volksaard, het best in
Michiel de RüVter vindt uitgedrukt.
Men mag aan Blok de verdienste niet ont
zeggen, dat hij onzen grooten admiraal als
zulk een levende en volks-eigene figuur uit
de veelheid der materie naar voren heeft
gebracht. De Ruyter was niet alleen de be
kwame zeeman en groote tacticus, die den
vijand verraste door snelle en onverwachte
aanvallen en wendingen, en de beleidvolle
strateeg: „buyten controversie de bequaem-
ste", zeide Johan de Witt, maar ook een
groot en goed en vroom mensch, dien Blok
ons evenzeer laat zien als den held van
groote krijgsbedrijven. G. Brandt, de Ruy
ter's tijdgenoot en eerste levensbeschrijver,
had ons reeds overgeleverd het gebed, dat
iemand hem op zekeren morgen in een her
berg aan het Haringvliet te Rotterdam toe
vallig hoorde uitspreken en waarin hij God
smeekte om „een deemoedigen geest, opdat
ik mij op mijne verheffing niet verhoovaar-
dige", en om „sterkte in 't bedienen van
mijn hoogwichtig ampt".
Een goed en vroom mensch, die echter
ook zijn ongemakkelijk humeur kon too-
nen. Soms sprak hij „uytermaten verme-
telyck met dreygementen als anders, sulex
dat het scheen, dat hij den paus van Roo-
men was, die niet conde sondighen". En
toch ook weer klein-burgerlijk onderdanig
jegens de heeren regenten, de bestuurderen
des lands, van wie hij eerst in den persoon
van Jan de Witt, daarna van Cornel is de
Witt zonder morren een gecommitteerde
voor de zeezaken aanvaardde, die zich recht
streeks bemoeide met de leiding van den
tocht.
Den 22sten April 1676 werd De Ruyter ge
wond in den slag, dien hij bij den Etna
tegen de Franschen leverde. Den 29sten gaf
hij. in de baai van Syracuse, aan boord van
zijn admiraalsschip, den geest. Hoofdoffi
cieren en trouwe dienaren waakten aan
zijn sponde in de enge hut; met vrome
Christelijke gebeden ondersteunde de vloot-
predikant Westhovius den stervende. En
deze zelf, hoewel in „onverdragelycke
smerte en swackheyt des lichaems" lag
toch stil en berustend op zijn leger, zijn
ziel verheffend in gemeenschap met God.
„O God, Gij zijt m»n God, ik zoek U in den
dageraad; mijn ziele dorst naar U, mijn
vleescli verlangt naar U", sprak hij met
yeege lippen den dichter van den 63sten
psalm na. Aan den avond van dien dag,
tusschen negen en tien uur, is de groote ad-
iiraal „seer sachtjens" ontslapen.
Wij wenschen het boek van Prof. Blok
a veler handen i).
Z. W. SNELLER.
Handelsberichten
MAIS. Vroegkoers i
tc-mber f 80*iNovember f82; Januari f83^.
Omzet: 51 contracten.
TARWE. Vroegkeers van heden: Juli f5.10:
September f4.85. November f4.92^; Januari
f 4.92',-i.
VEEKOEKEN. (Noteering van den Makelaai
A. Kiewlt te «otterdam).
Lijnkoeken. N. Amerik. loco f 7-75; Junl-Augr.
f 7.75; Sept. Dec. r8.15.; N.A.Zaad SWC loco
- end f8.40; Juni-Aug. f8.45. S.
5ec. f8.80; N.A. zaad mapli Leaf Jull-Aug lev.
tfJ. f 8.75: - - - - -
r. f 8. Sept. Dec f8.40: S.K. N..
•nd f8; Juni-
Aug. f 8.80; lnlondsche loco f7.55; Juni-Aug.
f7.60. Sept-Deo f8.10; Harburger loco f7.90;
Juni-Aug. f 7.90; Sept-Dec. f 8.25: Noury en v
d. Lande loco f7.60: Juni-Aug. f 7.65; Sept-Dec
f 8; Russische Juni-Juli f7.55.
Grondnootkoeken: Zwjndrecht Juni
11 f 7.05; Augs. f 7.20: Harburg.
f6.90: Ju
f 6.60: Ju
Sept. Dec. f7.20; B.B.O. loco
50; Juni-Aug. f6.60; Sept-Dec. f7.20: Spyck-
f 675, Juni-Aug. f 6.75: Sept.
Jull-Aug. afl
Cleve-Coch 1.
Dec. f7.40. I
b.v Rotterdi
Cocoskoeken: Zwjjndrecht loco f8: Juni f8;
Juli-Aug. f7.75; Harburg loco f7.30, Juni-Aug.
f 7.35; Sept. Dec. f7.75; Indische Olvado stoo-
mend f 8.15. Juli-Sept fS: Manilla S.K. loco f7
stoomend f7; Juni-Aug. f7.
Palmpltkoeken- Inlandsche loco f 6.25. Juli-
Aug. f6.25: Sept-Dec. f6.40: Noord-Dultsche lo
co f 5.80; Juni-Aug. f5.80; Sept-Dec f6.25.
LIJnzaadschiifers: Inlandsche uil f 8.30; Aug.
f 8.40; Sept-Rec f8.75.
Grondnootschilfres: light coloured loco f7:
stoomend f27.15; JunJ-Aug. f7.30; Sept-Dec.
f7.70, extra light col. loco f7.30; Juni-Aug. lev.
afl. f7.50: Sept.-Dec. f 7.90.
Soyaschroot: Zwjjndrecht Sept-Dec f7.50:
Hnrburger loco sh. 117/6: Juni- Aug. sh. 117/6:
Sept-Dec. sh. 122/-: Spyck loco f7.15: Juni-Aug
f 7.20; Sept Dec. f7.60. Alles per 100 kg. en ge
deeltelijk 2e hands.
KATOEN. (Ver. v. d. Katoenhandel). Amerik.
katoen. Loco middling universal standard 28
mm. staple per kg-. f0.26% ,(vor. not f 0.25%
Marktberichten.
AMSTERDAM, 4 Juni. Aardappelen
prijzen waren heden onveranderd. Aanvc
lading 650 HL.
BARNEY EBD,
1.650.000 stuks.
Handel vlug.
5/6
1.57% per kg.
Gewicht 1870 kg. Pr(jz<
•den f 120—300: vette koeien
f 180425; kalfkoeien f 200415; varekoeien
f 150275: nucht. kalveren f618: magere var
kens f 1236; biggen f 310; lammeren f 60—
ede lammeren f 822 per stk: rundvleesch
kg. sïachtgei
-90—106
.2 kalveren; 214 nucht
-eren 373 magere varkens; 813 bigger
720 weide lamm
GOUDA, 4 Juni. Vee. Aangevoerd totaal 2370
stuks vee waarvan 328 slachtvarkens, vette 1-1
—16 ct. Londensche 1415 ct: zouters 15—15%'
ct alles per kg. levend met 2% korting;
8: 12 runderen i
ren f8—12: 103 ln
of geiten f2—4; 1
Handel in alle soo
rüksmerk f 3439.
tot f40. Handel mat
Boter. Aangavoei
boter 65—75 ct.; ^ei
Handel matig.
Eieren. A&ngevo
kipeieren f3.25—i.
100 stuks. Handel m
(Coop. Zuld-Holl.
94200 kipeieren. Prü
58-60 kg. f 3.40—2 71
64 kg. f4.104.SO: l>
kleine f 3.10—3.20: 1
alles per 100 stuks.
f 16—22; 11 bokken
paarden f 200—275 p. stuk.
ten matig.
ird 19'J partjlen. Prijzen: met
Eicrcnvelllng) Aanvoer
■?n: 56-58 kg. f3.20—3.40;
C0-C3 kg. f3.80—4.10; 62-
nin- 16-65 kg. f 3.30—4.6^
ndeieren f S.50—3.80
(Croaritenvellin)". Prijzen?
Liuimdce 615, bloemkool
soo: i 17. riieterselie f 1
HPiHL VI f130—
133, peulen 15—CO, postelein f 6—8. spinazie
6—12 tomaten A f 27.60—28.80. dito B 24.80
25.70, C 25.70—26.30. CC f 19—20 per 100 kg.
UTRECHT, I Jttr.!. (Groentenveiling). Prijzen
Asperges f2137; id blauw f 1726; rabarber
f 27; raapstelen fo.co1.70; radijs f 0.50
2.40; wortels f 4—17 per 100 bos; kropsla f 0.40
dijvlo f 0.804.50; gele
f715: snijboonen
iulkerboonrn 1 87136; peulen f 7687:
en f40; aardappelen fC24; pe i
rdbclen f 34—70;
f 5—17; bloemkool f4— 20; p<
15—34;
druiven f 128153: frambozen f 210225 per 100
pond: perziken f845 per 100 stuks.
(Tomatenvelllng). Prijzen: A f 25.8033.40: id
B f 25.60—33.30; C f 31.90—33.40; CC 16—26 p.
100 pond. Aanvoer 19000 pond.
\M, 4 Juni. Bloemen. Rozen:
fS.10— 6.20; butterfly f 3.90—5.90; Co-
7.40: Colden f4.40; Pernett f4.70—6: E.
G. Hili fi.SO—6.90: Kilham f 3.90—6.50; Europa
f8.10; Gormanla f2.80; rosalandla fS.70: Di
versen: irissen 8—16 ct.; lathyrus 7—17 ct.; Py
rethrum 25—27 ct.; violieren 44 ct: lupinen 8
10 ct.; trosrozen 1855 ct.; pioenen 1640
papaver f2.305: leliekelken 8 -»~—
planten: Hortensia f2590
iringeri
ntia
12—31 ct;
11—15
plumosa
1549 ct:
—35 ct: prlmu-
iten 14—22 ctï
Visscherij.
Wijl de prils 1013 c. per kg. was.
ROTTERDAM, 4 Juni. Heden kwamen aan dc
visebmarkt 7 motorkustvaartuigen en werdea
IJmuiden, Nieuwedlep en elders 360 man
en kisten vorsche vlsch en 100 kistjes ge-
te vlsch aangevoerd. Prijzen: groote tong
f 60—68; middel tong £70—76; kl tong f 39—40
22—50; griel
ichol f410; kabeljauw f 1218;
fS—10; hane - -
gullen f C8: schai
f 1014; garnalen f35 por i
paling f 46; gerookte paling f 6S per
kistje; schotzalm f23 pei
king f 0.751
istje.
nkreel f7—10;
stuk; harde bok-
f 836; SCH 46 M Baak t
8CH 35 T Korving f496; SCH 201 M den Heyer
lOmmlng aan
567; SCH 324 J de
•bot f 1—1 30: griet f 0.50—0.9
Prü:
r #93;
-1.60: achol f 12—17; 2e art f 7.8011.60; 3e
f 2.45—6.50; wijting f 2.60—3.50: poon f 1.70
—3; pietcr f 10.30—11.80; schelvtach f 1.80—3;
BURG, 3 Juni. Door 18 vaartuigen
it gem. 90 pond aal. prijs klillael
3440 ct.; ItfnaAl 4663 ct per pond; sleepbot
Kg a 3340 ct per kg.: züdcnetbot; 440
a 15—17% ct: schol: 130 pond a 8—9 ct
iond.
x) Eén keer valt de schrijver uit den po«»-
den toon, als hij (blz. 302) een bededaq een
„betooRing" noemt. Evenwel, wij willen niet
ontkennen, dat men bidstonden soms tot
betoogingen ontheiligt.
Op blz. 213 staat een kleine onjuistheid:
de overval op de Hollandsche Smyrnavloot
was niet in December, maar in Januari IGü?.
VBAAHDINGEX, 4 JunL Vanmorgen waren
linen van de haring- on bcugvlsscherü 12e
•Is VL 103 T Ellgenraam (27 Mel vertr.) met
112 kantjes koimaatjes. Binnen van do haring
visscherij le reis VL 199 Adr. Visser (1 Mei
vertr.) met 95 kantjes roontjeshnrlng (heeft
bovendien reeds 126 kantjes overgegeven); van
de 2e reis VL 166 A. van Noort (21 Mei vertr.)
met 240 kantjes maatjesharing.
IJMUIDEN. 4 Juni. Heden Kwamen aan den
rüksafslag 7 loggers en 11 kustvlsschers.
Trawlvisch. Prijzen: tarbot f 1.30—0.95; tong
f 2.201.25 per kg.; zotschol f in—3&; kl schol
f 37—8.50; schar f 9—5.50; bot f 11—3.40; pie
terman poontjes f 14.302.50; wUting f 11 per
50 kg.
De motorloggerj. besomden: SCH 285 f 1346.
SCH 210 I U61. KW 161 1028. KW 173 ƒ11:7
KW 124 ƒ1041, KW 130 1^99. KW 151 ƒ1166.
