VACANTIE-ADRESSEN
r DONDERDAG 28 MEI 1931 TWEEDE BLAD PAG. 7
OPENING ..ZON EN SCHILD'
DOOR H.M. DE KONINGIN-MOEDER
Hedenmiddag had te Amersfoort de ope
ning plaats van de eerste verplegingsinrich-
ting „Zon en Schild" van de Vereeniging
„Nederlandsch Hervormde Stichtingen voor
zenuw- en geesteszieken".
H. M. de Koningin-Moeder had zich be
reid verklaard de openingsplechtigheid te
verrichten.
Rede van den Voorzitter.
"Vooraf hield de Voorzitter, de heer J. R.
Snoeck Henkemans, een rede, waar
in hij in de eerste
plaats de grijze Vor
stin welkom heette.
Dat Uwe Majesteit,
aldus Spr., de goed
heid had gunstig te
beschikken op ons
verzoek, het woord
tot opening van deze
Stichting te willen
spreken, stemt tot
diepgevoelde® dank.
De sterke band tua
•cihen Uwe Majesteit
■n het Ncderland-
sche volk, gevormd
door een samengaan
van ruim vijftig jaren, dankt zijn hecht
heid niet het minst daaraan, dat Uwe Ma
jesteit haar liefde en belangstelling steeds
gaf" daar, waar getracht en gehoopt werd
lijden te verzachten, zoo migelijk den lijden
de te genezen.
In ons hart rijst op de ootmoedige be
de, dat God, de Verzorger van allen, die
voor lijdenden zorg dragen, de Weldoener
van allen, die liefhebben, 'het leven van Uwe
Majesteit, ook in zijn avor.dstond, omringe
met JJijn trouwste zorg en teerste liefde.
Dit woord van begroeting, zoo vervolgde
Spr., geldt in 'het bijzonder ook u, Commis
saris der Koningin en leden van Gedep. Sta
ten in de provincie Utrecht, burgemeester en
wethouders van Amersfoort, inspecteur van
het Staatstoezicht op Krankzinnigen en an
dere burgerlijke en rechterlijke autoriteiten,
onder wier bescherming en toezicht wij
veelszins staan en wier vertrouwen voor bet
welslagen van ons werk een eerste voor
waarde is.
Een afzonderlijk woord ook tot u, verte
genwoordigers van de Algem. Synode der
Ned. Herv. Kerk, van provinciale en clas-
sicale besturen, en van de talrijke kerke
raden, welke hun afgevaardigden zonden.
De gedachte tot stichting onzer Vereeniging
is in het midden onzer Vaderlandsche Kerk
opgekomen. Wij willen onzen arbeid wel
bewust houden in kerkelijke baan. Al zal
onze Vereendgirug haar arbeid zelfstandig
verrichten, zoo wenschen wij ons vrijwillig
te beschouwen als de mandatarissen onzer
Vaderlandsche Kerk, die in naam en in
dienst van deze kerk dit werk der barmhar
tigheid verrichten.
De Kerk van Christus heeft zich in onze
dagen weder in toenemende mate herinnerd,
hoé het juist de werken van barmhartigheid
waren, die in de eerste eeuwen van haar be
staan haar kracht en haar bloei bevorder-
De uitroep der heidenen bij het aanschou
wen dezer liefdewerken: „Ziet, hoe lief- zij
elkander hebben!" bewees, hoe nieuw deze
barmhartigheid voor hen was, en hoezeer zij
hun verbazing en bewondering wekte.
Het stemt tot blijdschap, zegt Spr., hier te
mogen begroeten de vertegenwoordigers van
menige bevriende instelling, wier arbeid
rich beweegt op hetzelfde terrein, waarop
ook door onze Vereeniging wordt gewerkt.
Moge de goede verstandhouding tusschen
allen den gezaménlijken arbeid ten goede
komen.
Als laatsten in de rij van hen tot wie in
dit uur ons woord zich richt, noemden wij
de bestuurders, leden en vrienden onzer Ver
eeniging.
Kwamen de anderen heden naar Amers
foort, om met onze Vereeniging, dezen
echoonen en gedenkwaardigen dag te vie
ren; voor de Vereeniging zelve, hare be
stuurders en leden klemt het gewicht en
de beteekenis van dit uur der inwijding
in bizondere mate. Wat hebben wij er ge
durende vele maanden met verlangen cn
vaak niet zonder zekere zorg naar uilge-
Wij mogen echter niet nalaten, zegt Spr.,
hier met groote waardeering de namen te
noemen van onze architecten, den heer G.
van Hogevest en de Gebrs. Mensink, als
mede die der aannemers, de Gebrs. van Rijs
wijk. De trouw en de toewijding, waar
mede zij hun werk verrichtten, rechtvaar
digen, dat wij in de eerste plaats ook aan
hen dachten, waar wij spraken van de le
den en de vrienden onzer vereeniging.
Sprekend van bizondere vrienden gaan
onze gedachten ook uit tot hen, die in de
onderscheidene Gemeenten van ons vader
land zich wilden belasten met het werk
der oprichting en leiding van plaatselijke
organisaties, of die zich aangorden tot het
verzamelen der middelen tot het stichten
van ons eigen kerkgebouw. Met onzen groo-
ten dank bereike hun tevens onze wensch
dat zij in eigen kring volle medewerking
moge vinden en dat hun werk, door Gons
zegen, wol moge gelukken!
Ieder, die iets verstaat van het groote
geheim van het leven uit de gehoorzaam
heid, kent de oogenblikken, dat zijn inner
lijk wezen als het ware omhoog werd ge
heven; dat hij zich gevoelde dicht bij God
en dat daar hem duidelijk werd, hoe eigen
lijk zijn leven zijn moest, hoe zijn werk
moest, zijn ingericht. En later bij alle ge
brekkigheid en onvolmaaktheid, tracht hij
toch vast te houden het voorbeeld, hetwelk
hem op den berg werd getoond.
Verder richt Spr. zich tot Dr. Bruyn, Ge
neesheer-Directeur van deze stichting. Op u
rust in de eerste plaats de taak het werk
der verzorging en verpleging in deze groo
te mooie stichting te Jeiden en zooveel mo
gelijk aan zijn doel te doen beantwoorden.
Al hebt gij reeds enkele maanden hier het
werk aangvangen, zegt Spr., heden, nu hei
grootste deel der inrichting zal worden ge
opend, waardoor 250 patiënten hier zullen
kunnen worden verzorgd, heden 28 Mei 1931
is de eigenlijke dag, waarop gij in vollen
omvang dit moeilijk werk aanvaardt.
Bij dit woord sluiten wij ook in de hoofd
verpleegster, zuster Boel, de anderen, qie
met haar hier verplegenden arbeid zullen
verrichten, en den administrateur i onzer
stichting, den heer Stumpf.
Geve God aan allen, die hier zullen ar
beiden, in huis en tuin, in ziekenzaal en
kantoor, de oprechte begeerte en de kracht,
om al hun werk, het een moge gewichtige)
schijnen dan het andere, zoo te vol
brengen,. dat het niet te ver blijve beneden
het voorbeeld, dat aan ieder hunner in zijn
beste oogenblikken op den Berg werd ge
toond. En schenke Hij, de Liefderijke en
Almachtige, die hen riep tot den Berg en
hun toond, het voorbeeld, aan al den ar
beid hier verricht, Zijnen rijken zegen.
Hierna richtte de Voorzitter tot Hare
Majesteit de Koningin-Moeder het verzoek
het woord tot opening van deze stichting
„Zon en Schild" te willen spreken.
We komen op deze plechtigheid morgen
nader terug.
Gemengd Nieuws.
VAN ACHT METER HOOGTE
GEVALLEN
SLACHTOFFER OP SLAG DOOD.
Men meldt ons uit Rotterdam:
Vanochtend te ongeveer half 10 heeft op
den Scihiedamschesingel een zeer ernstig
ongeluk plaats gehad.
De 36-jarige pensionhouder W. J. van
Evelingen, gewoond hebbend aan den Schie-
damsohesingel, was op het dak van pand
67 a aldaar geklommen om e'en katje te
zoeken.
Daarbij is hij plotseling door een geopend
dakraam gevallen en op het ongeveer 10 M.
lager gelegen portaal terecht gekomen. De
ongelukkige kreeg een schedelfractuur en
werd op slag gedooid.
Per auto van den dep geneeskundigen
dienst is het lijk naar 't ziekenhuis aan den
Cooisingel vervoerd.
Rechtzaken.
HOOGE RAAD
OPLICHTING DOOR EEN GEWEZEN
ADVOCAAT
De Hooge Raad heeft gister verworpen
het cassatieberoep van Mr. E. P. M., vroeger
advocaat en procureur te 's-Gravenhage, die
in hooger beroep door het Haagsche Hof is
veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf we
gens verduistering.
NACHTELIJKE GELAGEN
Ter zake van overtreding van de desbe
treffende verordening te Roosendaal en Nis
pen, welke het zetten van gelagen, anders
dan in sociëteiten, cn voor het publiek toe
gankelijke localiteiten na gesloten tijd, ver
biedt waren G. J. K.„ L. H. S. en P. A. J. H.
exploitanten van de Kon. Harmonie De Unie
door de rechtbank te Breda ontslagen van
rechtsvervolging.
De Officier van Justitie diende een cassa
tieberoep in bij den Hoogen Raad, doch dit
college heeft hun heden in dit beroep niet
ontvankelijk verklaard.
CASSATIEBEROEP VERWORPEN
De Hooge Raad verwierp gister het cas
satieberoep van W. A. Jansen, die door het
Gerechtshof te 's-Hertogenbosch wegens po
ging tot moord is veroordeeld tot 2 jaar ge
vangenisstfaf
HAAGSCH GERECHTSHOF
POGING TOT DOODSLAG.
De schietpartij op de Coolsingei.
Dc 24-jarige chauffeur J. W. O. te Rotter
dam is door de rechtbank aldaar veroor
dee ld 1ot een jaar en zes maanden gevan
genisstraf wegens poging tot doodslag, van
welk vonnis verd. zoowel als de officieren
van justitie, die tegen hem twee jaar ge-
eischt had, in hooger beroep gekomen zijn
Bij dagvaarding is Verdachte ten laste ge
legd, dat hij in den nacht van 29 op 30 De
cember 1930 tn Rotterdam op den Coolsin
gei, hoek Aert van Nesstraat uit een met
scherp geladen revolver eenige schoten
heeft gelost op zekeren A. van den Berg, die
in gezelschap van een ander persoon, zich
daar ter plaatse bevond. In deze zaak waren
11 getuigen waaronder 7 a décharge gedag
vaard.
Get. v. d. Berg, verklaarde dat hij met
verdachte oneenighedei. had op .den bewus-
ten avond kwamen twee huurauto's aanrij
den, in de eerste waarvan O. zich bevond.
Deze kwam op getuige aanloopen onder
het uitroepen van de woorden „ik schiet je
kapot". Get. is toen dwars over den Coolsin
gei in de richting van het postkantoor ge
vlucht, daarbij achtervolgd door drie per
sonen, waaronder de vader van verdachte.
O. ontkende geschoten te hebben. Wel is
hij B., die met een mes dreigde, achterna ge-
loopen, doch daarop is hij naar zijn auto
teruggekeerd.
De ambtenaar bij de posterijen G. E. F. D.
heeft O met een revolver in de hand achter
v. d. B. zien aanloopen. Ter hoogte van de
Meent heeft get. zien schieten.
De kellner v. d. K. te Hoek van Holland,
erkende op een vraag van den procureur,
dat de vader van verdachte O. hem ver
zocht had zijn zoon niet te vee! te bezwaren.
Verdachte zeide nooit een revolver L heb
ben bezeten. Getuige hield vol dat hij de re
volver heeft gezien.
De broer van verdachte als getuige a dé
charge gehoord, deed een verhaal van het
voorgevallene. Getuige heeft wel schoten ge
hoord, doch weet niet door wie deze scho
ten gelost zijn.
Op een vraag van den pres. zei getuige dat
zijn broer niet in het bezit van een revolver
geweest is.
De vader van verdachte treedt daarna bin
nen en gaat op verzoek van den verdediger
Mr. H-. -P. Merchant naast zijn zoon staan:
beiden zetten eenzelfde model chauffeurspet
op.
Get. D. thans opnieuw ondervraagd, houdt
vol, dat verdachte degene is die geschoten
Twee andere getuigen a décharge ver
klaarden, dat get. D. pa het verhoor door
den rechter-commissaris, zou gezegd hebben
dat een persoon heeft geschoten doch hij
niet wist wie.
ARRESTEN
Het Haagsche Plof heeft de volgende ar
resten gewezen:
De Haagsche koopman P. J. v. d. M. had
voor de rechtbank aldaar terechtgestaan
wegens het door bedreiging met openbaar
making van een geheim tot afgifte dwingen
van een bedrag van f 2000. De officier van
Justitie vorderde toen 2 jaar gevangenis
straf, doch de rechtbank achtte het ten laste
gelégde niet bewezen en sprak verdachte
daarvan vrij.
Op de terechtzitting in hooger beroep
heeft het Hof daarna naar aanleiding van
het verzoek van den procureur-generaal de
onmiddellijke gevangenneming van ver
dachte bevolen.
Thans heeft het Hof verdachte tot 2 jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
De arbeider R. B. uit Noordwijk had
voor de Flaagsche rechtbank terecht gestaan
wegens dood door schuld. Hij had n.l. op 17
November 1930 op den Zilkerduinweg onder
Noordwijkerhout met zijn vrachtauto Jo
hannes Burger zoodanig aangereden, dat
deze aan de gevolgen daarvan is overleden.
In verband met ter terechtzitting gebleken
omstandigheden, waaroiujer het feit is ge
pleegd, veroordeelde de rechtbank verdachte
tot f 30 subs. 30 dagen hechtenis.
Het I-Iof vernietigde heden dit vonnis en.
opnieuw rechtdoende, veroordeelde het ver
dachte tot 2 maanden hechtenis.
De wachtsman J. W. G. uit Schiedam,
die op 2 December 1930, met een kruk in de
winkel van v. Oijen aldaar eenige ruiten
had ingeslagen, was door den politierechter
te Rotterdam wegens vernieling veroordeeld
tot 1 week gevangenisstraf.
Plet Plof heeft thans met vernietiging van
dit vonnis, verdachte veroordeeld tot f 10
boete subs. 5 dagen hechtenis.
Ook bevestigde het Hof het vonnis van
den politierechter te Rotterdam, waarbij M.
E. S. huisvrouw van A. J. A. M. van B.,
aldaar, wegens mishandeling is veroor
deeld tot f 20 boete subs 10 dagen hechtenis.
De firmant Tb. J. de B. te Rotterdam, de
firmant A. F. de B., te Zoeterwoude en de
chauffeurs F. J. d. B. en F. A. de B., beiden
uit Zoetermeer, hadden voor de Haagsche
rechtbank terecht gestaan wegens het te
Leiden opzettelijk waren (benzine) welke op
•haar verpakking valschelijk voorzien zijn
van het merk, waarop, een ander recht
heeft (Shell en Brunoline) verkoopen en
afleveren.
De rechtbank had alle verdachten van hei
liun ten laste gelegde vrijgesproken. Thans
heeft het Hof in hooger beroep de beide
eerste verdachten veroordeeld ieder tot f 200
boste subs. 20 dagen hechtenis.
De wever J. D. uit Leiden was door de
Plaagsche rechtbank vrijgesproken van het
hem ten laste gelegde plegen van ontuchtige
handelingen met iemand beneden den leef-
Itijd van 16 jaar.
Het Hof heeft thans het onderzoek in deze
zaak niet volledig geacht en een nieuwe be
handeling der zaak bepaald op 24 Juni a.s.
Laatste Nieuws.
DE TARWEWET
In verband met de uitvoering van de
Tarwewe* 1931 wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat zij, die in de toekomst inheem-
sche tarwe wensohen te verstrekken zich
dienen op te geven voor het lidmaatschap
van de vereeniging „Inheemsdhe tarwe-
aan.koop" (V.I.T.A.), Wijnhaven 109, Rot
terdam.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Het Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Hol
land heeft tot de Evangeliebediening in de
Ned. Herv. Kerk toegelaten de heer S. van
der Li nd e, doctorandus in de Godgeleerd
heid aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, wo-
jpende te Utrecht, Valckstraat 5-
POLITIEDIPLOMA
Examen Chr. Bond.
Op het op j.l. Dinsdag en Woensdag door
den Bond van Chr. politie-ambtenaren te
Utrecht gehouden examen voor het politie-
diploma, waaraan 13 candidaten deelnamen,
zijn er 5 geslaagd voor het diploma met aan-
teekening, t.w. J. Vink te Gouda, W. Th. Otten
te Ermelo, G. van der Velde, te
Ermelo, G. de Ridder te Amsterdam en G.
v. d. Veen te Enkhuizen, terwijl aan een der
candidaten een verklai-ing kon worden afge
geven, dat hij aan het gedeelte voor alge-
meene ontwikkeling heeft voldaan en daar
van op het e.v- examen is vrijgesteld.
PICCARD'S BALLON IN ITALIË
GEDAALD
Uit Merano wordt gemeld dat de ballon
van Prof. Piccard in het dal van de Adiogo
zou zijn gedaald. Hoewel dit bericht nog niet
bevestigd is, heeft zich een groote politie
macht uit /Merano naar de plaats begeven
waar de ballon zou zijn gedaald.
Nader wordt geseind:
Het bericht van de daling van prof. Pic-
card's ballon wordt uit Merano, in het gebied
der Italiaansche Alphen, wordt officieel beves
tigd. Eenige auto's hebben zich begeven naar
de plaats waar men de ballon heeft zien neer
komen. Omtrent het lot van de inzittenden is
nog niets bekend.
HET WERELDR ADIOCONGRES GEOPEND
Te Kopenhagen werd Woensdag het We-
reldradioeongres geopend. De bijeenkomst
staat onder leiding van den Deenscheri Minis
ter van Verkeer.
EEN MORATORIUM MOGELIJK.
Inzake de oorlogsschulden.
Kolonel David Davies, directeur van de
Midland Bank en van de Great Western
Railway is gisteren teruggekeerd van het
congres der Internationale Kamer van Koop
handel te Washington. Hij verklaarde, dat hij
in de politieke en financieele kringen, waar
mee hij in aanraking was gekomen, weinig
vooruitzicht meende te kunnen zien op een
veranderde houding ten aanzien van de oor
logsschulden. Echter geloofde hij, dat het
mogelijk zou zijn, tot overeenstemmng te
komen over een moratorium, waarbij Groot
Brittannië voor een aantal jaren vrijgesteld
zcu kunnen worden van de betalingen aan
de Vereenigde Staten.
FINANCIËLE SANEERING IN
DUITSCHLAND.
De hooge broodprijzen.
De vertegenwoordigers der sociaal-demo
cratische Rijksdagfractie hebben besprekingen
gevoerd met Rijkskanselier Brüning over de
houding der ryksregeering ten aanzien van
de hooge broodprijzen en over de voorgeno
men uitvaardiging van een nieuwe nooodver-
ordening inzake saneering der openbare geld
middelen.
De Rijkskanselier deelde den sociaal-demo
cratische afgevaardigden mede. dat de Rijks-
regeering tot nu toe in deze aangelegen
heden nog geen beslissing heeft genomen.
1 ot nu toe hebben slechts besprekingen
plaats geha din een kabinetscommissie. Deze
HANDELSBERICHTEN
ROTTERDAM. 28 MEI.
Vroegkoersen van lieden
MAIS. Mei 81—; Juli 8014September 81 'A
Novembe- 00 n—
VEEKOEKEN. (N óte er irig van ~a én "Make laa
ft- Kiewit te Rotterdam).
LIJNKOEKEN: N. Amerikaansche loco f 8,
stmd f 8; Juni-Aug 8.05. Sept.-Dee 8.10;
N.A.Zaad S.W.C. loco f 8.70; stmd f 8.70: Juni-
Aug f 8.70; Sept.-Dec 9;MapIe Leaf Juni-Auz
lev/afl f 8.90; S K. loco f 8.10: stmd f 8; Juni-
Aug f 8.10; S.K. N.A.Zaad Juni afl. f 9; Ju-
landsche loco f 7.60; Junl-Aug f 7.80; Sept.-
Dec f 8.25: Harburger looc 8; Juni-Aug f 7.80
Noury en v. d. Lande loco f 7.70: Junl-Aug
f 7.80; Sept.-Dec f 8.25: Russische Juni-Juli
f 7.70.
GRONDNOOTKOEKEN Zwöndrecht .Tuni
f 7.10; Juli f 7.15: Aug f 7.25: Harburger loco
f 6.70; Juni-Aug f 6.70; Sept.-Dec f 7.25: B.B.O
loco f 6.65; Juni-Aug f 6.65; Sept-Dec f 7.20:
Spyck/Cleve/Goch loco f 6.85; Junl-Juli f 7.10:
Sept.-Dec f 7.50; Fransche Extra Blanc Juli afl
op Rotterdam f 8.50.
COCOSKOEKEN: Zwöndrecht Juni f 8.10;
Harburger loco f 7.30; Juni-Aug f 7.30: Indi
sche Olvado stmd f 8.20; Juni-Aug f 8; Manilla
S.K. loco f 7.10; stmd f 7; Mei-Aug afl f 7.
PALMPITKOEKEN: Inlandsche loco f 6.25:
Juni-Aug f 6.25; Seut.-Dec f 6.50: Noord-Duit-
sche loco f 5.90: Juni-Aug f 5.90. Sept.-Dec
f 6:25.
SESAMKOEKEN: loco f 8.75
LIJNZAADSCHILFERS Inlandsche loco f 3.50
Juni-Aug f 8 75: Sept.-Dec f 9; Bombay Mei-
Juni afl f 8.30.
GRONDNOOTSCHILFERS: Light coloured lo
co f7.25; stmd f 7.15; Juni-Aug f 7.30; Sept.-
Dec f 7.75; extra ligt col. loco f 7.40; Juni-Aug
afl f 7.50; Sept.-Dec f 8.
SOTASCHROOT: Zw'undrecht Sept.-Dec f 7.50
Hal-burger loco sh 117/-. Juni-Sept sh 117/-.
Sept.-Dec sh 123/-; Spyck loco f 7.40; Juni-Aug
7.50; id loco Rotterdam f7.90.
Alles per 100 leg en gedeeltelijk 2e hands.
MARKTBERICHTEN
I.EIDEN, 28 Mei. Prtieen; Andijvin 15,
bloemkool le soort f 8—11. 2e soort 1—8,
pieterselie f 24. prjj f 13. radijs 12.
Kropsla f 1—5, selderij f 13. rabarber f 1—
2. wortelen ƒ1521 per 100 stuks; snijboone
86—90, peulen 40—70. postelein 4—6. spi
DERKEL EN RODENRIJS, 28 Mei. Komkon
mers f 15.80—19.90; 2e srt f 12.90—15.90; witt.
f 152e srt f13; bloemkool f916.10; 2e si
£4—8.10; sla f 0.40—2.50: 2e srt. 40 ct. p 100 s
pcsielein f 1.20—2.80: tomaten A f25.90—30. I
f 24—28.30; C f 23.60—29.50 p 100 pond; peer
Nu de vacantietijd weer aanbreekt en
velen onzer lezers de krant aan hun
vacantie-adres willen ontvangen, ver
zoeken wij dezen vriendelijk de tijdelijke
adressen zoo spoedig mogelijk, liefst
5 dagen van te voren, aan de admini
stratie schriftelijk op te geven, met dui
delijke vermelding van het vaste adres
en het vakantie-adres, de data van begin
en einde der vacantie.
Komen de aanvragen op het laatste
oogenblik, dan is het niet zeker, dat men
aan z'n nieuwe adres direct den eersten
dag de krant ontvangt, terwijl dit toch
zeker door de lezers, evenals door ons
op hoogen prijs zal worden gesteld.
DELFT, 28 Mei. Vee. Prijzen: paarden 30
-IjO; vette koelen 180—425; kalfkoeien f 208
-425; varekoeien f 150—275: nuchtere kalve
rt f,,6—2?.; maSere varkens f 14—38; biggen
f 514; schapen en lammeren f 6070; weide
schapen f 10—21 alles per stuk: rundvlerMCh
f 1.060.900.72 per kg slachtgewlcht. Aan
voeren: 8 paarden. 179 runderen, 5 graskolve
ren. 294 nuchtere kalveren: 505 magere var
kens: 1074 biggen; 27 schapen of lammeren
Voor vervolg van dit marktbericht zie psg 2
KOVDEKERK—RIJNDIJK. 27 Mei. Eieren
Lnnvoer 14905 stuks. Prijzen: kipeleren f 3-8n
—4.50; eendeieren f 3.504 beide per 100 atks.
f 1.403.20. Golden fl.402.20; Europa f 3.80
-cliff f 1.60—2.60: E G Hill f 1.50—3.80: Plo
f2.70; Kilham f2.10—3.40: Keiserln fl.SO;
lonia f 1.30Aug. Noach fl.40—1.70: Per-
f 1.50—2.50; Rosalandia f 2.403.40; Di-
m: Papaver 5—6 ct.: Irissen 7—13 ct.; Pi-
i 3—5 ct.; Lathyrus 4—15 ct.; Anemonen
6—8 ct.; Potplanten: Lelio's in pot 30—37 ct.;
"lortensia f 0.50—1.35; Geranium 12—26 ct.; Be
onia 611 ct.: Nephrocepen f2.352.65: Fri-
fiula 25 ct.: Cineraria 26—4j) ct.: Palmen 36
0 ct.: Laurieren f 3.50—8.80; Varens 6—7 ct.
isnvoer rozen 2G000 stuks.
UTRECHT, 27 Mei. (Groentenveil
Asperges, wit 14—36; blauw 11—2
ipstelen f 0.40—1.10: radii:
O)
brij
rabi
f 0.50—2; wortels 8—20 alk
kropsla f 1.20—5 30: andijvie f 0.40—4; komk.
geel f 8—18; bloemkool f 5—18 allee per 100
stuks; zomersplnazie f 416: postelein f 618:
snijboonen f 68; suikerboonen f 92—126 alles
per 100 kg; aardbeien f 2457; tomaten 11
—27; druiven, blauw f 92—149 alles per 100
pond: perziken f 1310 per 100 stuks.
(Tomaten-Exportveiling) Prijzen: tomaten
A f 23.70—27.10; B f 23.30—24; C f 23—26.29;
CC f 15—20.10 alle3 per 100 pond; Aanvoer
6400 pond.
VISSCHERIJ
kustvisschers.
Trawlvisch f 0.80—1.50: tong f 1.20—1.76 per
lig.; griet f25—T0: zet schol f 2).50—36: kleine
schol f 5.80—35; schar f 1—15; tongschar r 26
35; pieterm poontje f 3.7010.50: gr schelv.
f 21—25: middel schelvlsch f 18—22; kl m'Od.
schelvisch f8—17: kl sclielvisch f 2.80—11: gr
gullen f 4.7011.50; kl gullen f 1.6C—6;
f 1.80—4.20; makreel f 11.50—12 p kist v SU kg
Kabeljauw £27—57 p 125 kg.; vleet f5 leng
f0.501; koolvlsch 12—20 ct. p stuk: heilbot
f 1)5—1.25 p kg.
De besommingen der stoomtrawlers waren:
HC 231 Jeneveld (680 manden) 4282, IJM
374 Derika 8 (285 mailden) 2524, IJM 2 C-iris-
tine (430 manden) 2300; IJM 482 Schiediik
(300 manden) 2900: IJM 253 Sumatra (620
manden) 2500: IJM 104 Mascotte (70 manden)
1635, IJM 111 Olympia (100 manden 1800.
IJsl. zoute visch: IJM '35 Wilhelmtna f 14UU.
De kotters besomden: E 167 1200: E 461
700; E 142 ƒ700; E 365 óuO, E 399 800.
VL 201 J. van Minnen
1 J. Goedknegt (16 Mei vertr.]
INDRUKKEN VAN DE PARIJSCHE
KOLONIALE WERELDTENTOONSTELLING
<w x.
Tentoonstellingen in den omvang als wij
deze in de Europeesche en Amerikaansche
hoofdsteden kennen, zijn kinderen van de
negentiende eeuw. Zeker, ook vroeger zijn
tentoonstellingen op beperkte schaal gehou
den, maar het samenbrengen van bijkans
geheel de wereld op één bepaald punt is
niet slechts een gedachte van den moder
nen tijd, maar kon ook eerst ten uitvoer
Morden gelegd, nadat verkeer en verbindin
gen in deze mate waren ontwikkeld, dat
transport der goederen en vervoer der be
zoekers geen beswaar opleveren.* Zoo heb
ben wij vanaf het midden der negentiende
eeuw de regelmatig wederkeerende Wereld
tentoonstelling gehad, waarin in het bijzon
der Frankrijk, België en Engeland hebben
geëxcelleerd.
Ja, er is een periode van vrij langen duur
geweest, waarin het Frankrijk's gewoonte
werd om eens per elf jaren een Wereldten
toonstelling te Parijs te houden, en zoo is
er een dergelijk feest geweest in 1855, 1S67,
1878, 1889 en in 1900, steeds langs de kaden
Van de Seine, die daartoe tijdelijk aan het
verkeer werden onttrokken, steeds met vas
te blijvende gebouwen, waarvan de Eiffei
toren en heit Trocadero nu nog gewagen.
Deze Wereldtentoonstellingen gingen van
Trankrijk uit, en de koloniale gedachte
leefde in dien tijd in Republiek of Keizer
rijk niet voldoende om aan de koloniale ge
bieden, noch van Frapkrijk zelf, noch van
eenig ander land een meer dan voorbijgaan
de deelneming toe te staan. Maar toch, wie
naast elkander stelt het eene koloniale pa
viljoen van 1855, en zich herinnert welk
een éclat juist de koloniale deelneming heeft
gegeven aan de tentoonstellingen van 1889
en 1900, zal vooruitgang niet kunnen ont
kennen. In Frankrijk, evenals trouwens el
ders, behalve misschien in Engeland, heeft
de koloniale gedachte, het nut van overzec-
Bche expansie uit economisch en ander oog
punt, slechts geleefd in het brein van en
kele honderden. Een paar tienduizenden
maakten van de verwezenlijking van de ge
dachte gebruik om zich een loopbaan to
scheppen, maar de groote menigte in het
eigen land bleef in den regel zwijgen, soms
schouderophalend, toezien, gereed om bij de
eerste mislukking het bekende: zie je wel,
te doen hooren.
Daarom is de Parijsche tentoonstelling
San 1931 iets geheel nieuws. De tentoon
stelling van Antwerpen van 1930 was voor
een niet gering deel aan de Koloniën ge
wijd, maar ook aan de scheepvaart, ook aan
de kunst, slechts niet aan de nijverheid,
die in Luik hoogtij vierde. De tentoonstel
ling was opgezet om in het bijzonder Bel-
gië's koloniaal beschavend werk in den
Congo te doen uitkomen, niet om de ver
schillende koloniale landen naast elkander
te brengen. Dat is de opzet, die van den
aanvang af bij deze Parijsche Koloniale ten
toonstelling heeft voorgezeten. Zij leefde in
het gemoed dergenen, die daarover zeggen
schap uitoefenen, vanaf het oogenblik, dat
de gebruikelijk voorgenomen tentoonstelling
van 1911 niet kon doorgaan; het aanvangs
jaar der eeuw had te duidelijk den omvang
der kosten, aan een wereldtentoonstelling
verbonden, in het licht gesteld. Frankrijk
heeft zich in 1830 in Algiers een eerste nieuw
Koloniaal Rijk geschapen, maar vooral in
de laatste halve eeuw is dit koloniale rijk
opgebouwd. Frankrijk iwdl laten zien aan
liet buitenland, maar in het bijizonder aan
het eigen volk, dart 't zoo dringend koloniaal
onderwijs noodig heeft. Het beeft dit gedaan
in den vorm van een vergelijking met an
dere koloniale machten. Zeker tot leedwezen
van de Fransche organisators, het meest is
Engeland te Parijs afwezig. Het kostenbe-
zwaar, want Engeland heeft in 1923 en 1921
zijn Wembley gehad, een prachtige, niet te
vergeten uiting van het Moederland en de
Overzeesche gebieden van den meest uit
eenloopenden aard. Het organlseeren van
een verkleind Wembley zou misschien nog
meer zwarigheden ontmoet hebben dan
Wembley zelf aan zijn organisators in den
weg heeft gelegd. Hoe het zij, Engeland
vindt men niet anders dan in de Cité des
Informations, waar het wel een belangrijk
deel van een der rtwee vleugels inneemt,
maar koloniaal nauwelijks aanwezig is
Canada is er, eveneens in de Cité des Infor
mations, en op de ec'hite tentoonstelling tref!
men Hindoestan met typisch Indische schat
ten en Palestina met de relequieën van drie
godsdiensten aan. Men mist Engeland te
meer, omdat het hier geldt een Koloniale
Wereldtentoonstelling, welker organisatie
aan niemand minder dan aan den Fran
schen (pacificator van Marokko, maarschalk
Lyautey, werd toevertrouwd.
Hij heeft totnutoe wonderwerk gedaan,
want deze tentoonstelling vnjt niet meer
samen te brengen in het keurslijf der Seine-
kaden. Men moest buiten Parijs zoeken en
vond het geschikte terrein nabij het ge
woonlijk ontoegankelijke en onbegaanbare
bosch van Vincennes, gelogen in de nabij
heid van het Chateau de Vincennes, dat do
Parijzenaar zoover verwijderd rekent, dat hij
het nauwelijks bezoekt. Plet terrein moest
aangelegd en geassaineercl worden; spoor
wegen dienden daarheen te worden gelegd,
kortom, er moes heel wat geschieden, voor
dat men verzekerd kon zijn, dat de Parij
zenaar het zou bezoeken. Dientengevolge
uitstel van het expositiejaar, het laatst, ten
einde België niet in den weg te loopen. Maar
nu is de tentoonstelling er dan ook, en aan
den ingang ervan staat het Musée Perma
nente, dat Frankrijk's steeds grooter wor
dende schatten van koloniale relequieën en
herinneringen bevat. Feitelijk werd dit mu
seum reeds een halve eeuw geleden opge
richt, maar het werd vergeten en de stof
werd nauwelijks meer van de beelden afge
nomen. Nu is er een geheel nieuw gebouwd,
en nu ziet men, dat Frankrijk heeft een
koloniaal verleden, heden en toekomst.
Want reeds in de vijftiende eeuw voeren
zeelieden uit Dieppe naar de Afrikaansche
kusit bij de monding van den Senegal, en
ten tijde van Henri IV nam Frankrijk niet
slechts van Canada, maar van Louisiana
bezit. Fel is daar de strijd tusschen Frank
rijk en Engeland geweest en nog alt'jd
leeft in Canada de Fransche beschaving
voort. Fel ook was de strijd tusschen Frank
rijk en Engeland in Voor-Indië, waaruit
Cl.ive in de tweede helft van diezelfde acht
tiende eeuw Frankrijk hijkans geheel wist
te verdrijven. De revolutie deed het belang
rijke eiland PILspanolia, d.wjz. de Kolonie
San Domingo verloren gaan, en slechts klei
ne restjes bleven aan het Keizerrijk en het
hersteld Koninkrijk over. Maar in 1830 wierp
men zich op Algiers, veroverde en pacifi
ceerde het. Nog voordart Tunis volgde, ver
kreeg Frankrijk vasten voet in Achterjndië,
waar het zich langzamerhand van geheel
Indio-China, bijkans vijf rijken omvattende,
meester maakte. In Australië werden nieu
we bezittingen verworven; Marokko werd
aan Algiers en Tunis toegevoegd en maak
te Frankrijk fci de eerste plaats tot mogend
heid van de Middellandsche Zee. Dat is niet
gemakkelijk gegaan, noqh niet de wapenen,
noch met het verkrijgen van de daarvoor
noodige toestemming der Parlementen. Maai
er waren dikwerf mannen aan het bewind
met vooruitzienden blik en Frankrijk heeft
altijd beschikt ovèr militairen, die dapper
heid en tact tegelijk toonden bij de te on
dernemen expedities.
Dat is vooral gebleken in het verder Afri
ka. Want de kleine nederzetting aan de
monding van den Senegal breidde zich om
streeks de helft der 19e eeuw, dank zij de
energie van Faidherbe uit tot Fransch Soe
dan. Tusschen Algiers en Tunis en deze
nieuwe bezitting versperde de Sahara don
doorgang. Eenerzijds nu poogde Frankrijk
zijn gebied naar het Zuiden en het Oosten
te vergrooten, anderzijds de verbinding mol
de Sahara te bewerkstelligen. Zoo behoort
het grootste gedeelte van liet Saharage'bied,
dat Afrika van Oost naar West doorkruist,
aan Frankrijk, dat er meer dan een schijn-
gezag uitoefent, en er overal militaire be
zettingen onderhoudt, die niet slechts do
veiligheid "van reizigers verzekeren, maar
ook het tegengaan van den vroeger zoo we
lig tierenden slavenhandel. Het groote ge
bied van Fransch West-Afrika, dat loopt
van den Atlantischen Oceaan tot aan het
punt, waar het in het Oosten stuit gedeel
telijk tegen het Italiaansche Libye, gedeel
telijk tegen het Engelsch Egypte, ongeveer
op het tragische punt, waar in 1898 Mar-
cliand en Kitchener elkander te Fasheda be
streden, omvat niet minder dan acht. groote
koloniale gebieden. Manretanië, woest Saha-
ragebied, is het meest oostelijke; de Ivoor
kust Dahomey, het Senegal-gebled en
Fransch Guinea strekken zich verder langs
de kusrten van den Atlantischen Oceaan uit,
terwijl naast Soedan er zijn oe gebieden van
de Hooge Volta en van den Niger. Maar
ook in equaturiaal Afrika heeft Frankrijk
zich naast België bezit verworven. Dart
Fransche Congogel.ied werd, tengeiolgc van
het Verdrag, dat Frankrijk in 1911 met
Duitschland moest aangaan, wel een wei
nig in tweeën gesplitst, maar deze splitsing
heeft opgehouden te bestaan na den oorlog
en is integendeel vervangen door mandaat-
gezag over de vroegere Duitsche bezittin
gen van Togo cn van Kameroen. Vandaar,
dart Frankrijk zich, afgescheiden nog wan
de Somalikust, geheel in het Zuid-Oosten
een belangrijk Afrikaansch gebied verwor
ven heeft, dat voor den gemiddelden
Franschman nog meer terra Incognita, ook
op de kaart, ook in de gedachte ls dan de
Congo voor vele Belgen enNederlandsch-
Indië voor vele Nederlanders. Ja, men weet
wel, dat daar veraf een gebied ligt, dat
Fransch is, maar verder gaat deze kennis
Met Indo-China, verdeeld in Cochin-Chi-
na, Cambodsja, Annam, Tonkin en Laos, is
het al niet veel beter. En 'toch is dit, in te
genstelling met het Afrikaansche negerge*
bied, oud cultuur-gebied, waar verschillen
de volksstammen van hooge ontwikkeling
elkander in den loop der eeuwen hebben
verdrongen. Wil men daarvan een bewijs,
men vindt het ter Parijsche tentoonstelling
in het hoofdpunt: dc Angkor-Vat tempel,
die op ware grootte is geïmiteerd. De ruïnes
van Angkor-Vat, die in Cambodsja op onge
veer een dag reizen afstand van de hoöfd-
stad worden aangetroffen, zijn eoo groot,
dat men twee uren gaans noodig heeft om
ze om te trekken. De tempel is daarvan het
belangrijkste middenstuk, en deze tempel,,
met een front van 250 M., een oppervlakte
van 5000 M2. beslaande, is te Parijs op zeld
zaam mooie wijze nagebootst. De vijf torens,
symbolen als hot Marc van het vijflandig
Indo-China, zijn, al evenzeer als de hoven,
de muren, de gangen en het binnenstuk
versierd met die prachtige Boeddhistische
reliefs, welke wij, Nederlanders, die niet ge
heel gesloten zijn voor Inlandsche volks
kunst, van den Boeroeboedoer zoo goed
kennen. In de Angkor-Vat heeft geheel In
do-China zijn economische schatten gebor
gen; men vindt er textielgoederen en ande
re indusrtrieele voortbrengselen al evenzeer
als levenmiddelen en voortbrengselen van
de voornaamste cultures. Men vindt er de
velerlei werkzaamheid op intellectueel en
sociaal gebied, onder leiding der Fransche
Regeering ontplooid, al evenzeer als de ge
schiedenis van Indo-China in den loop der
eeuwen; de Inlandsche en de Europeesche.
Daartoe heeft men glas moeten aanwenden,
waar in het origineel steen werd gebruikt;
men moest in het innerlijk toch licht, heb
ben? Maar zelfs dart is voor den buiten
staander niet zichtbaar, en wie gaat over
den breeden weg met prachtig gebeeldhouw
de leuningen, die van het meer in het mid
den van het tentoonstellingsterrein leidt
naar den tempel van Angkor-Vat, krijgt
over zich een zekere wijding, die waarlijk
niet vermindert bij het betreden van dit
kunstwerk. De kosten daarvan zij 2 mil-
lioen guldens, maar de eeij of andere Ame
rikaansche filmonderneming zal het ge
bouw na gebruik in eigendom overnemen.
Het doet een beetje zonderling aan, dat men
een der zijhoven heeft bestemd voor moder
ne tuinarchitectuur, welke er wordt ge
kweekt door een zekeren heer Weiss; op
zoo groot bedrag kan «oo'n klein voordeel
geen gewicht in de schaal hebben gelegd!
Gaat men langs den monumentalen weg
naar het meer terug, dan ziet men de vijf
Indo-Chineesche landen, elk nog eens op
nieuw in eigen paviljoen. Pierre Guesde, in
Holland niet onbekend, omdat hij Frank
rijk vertegenwoordigde op de eerste Opium
conferentie van 1911, heeft er de leiding, en
hij heeft, er eer van. Want Laos, waarvan
een groot deel nog onbekend terrein is,
maar dat als kustland bekendheid geniet,
is aan het meer gelegen met een visschers-
dorp en met de mooie weergaven van een
mooie pagode. Cambodsja geeft een rijk in
nerlijk, weerspiegeling van dit rijke land,
welks heerscher de opening der tentoonstel
ling bijwoonde; wat een prachtige costuums,
wat een schitterende sieraden. Cochin-China
geeft ook een museum, dat. een verkleining
van het museum te Saigon gelijkt Geheel
anders weer Annam, waar men een monu
mentale poort en twee paviljoens naar den
.stijl van het paleis te Hué kan waarnemen.
Terwijl tenslotte Tonkin het eigenlijk van
allen wint, doordat een geheel dorp getoond
wordt. Daar is een straat, daar ziin huizen,
daar zijn winkels; daar zijn paviljoens van
vischvangst. van de jachrt en van wouden,
die ook het overig Indo-China betreffen.
Maar Annam stelt u in de gelegenheid een
reis te maken, die zich niet tot Annam al
leen beperkt, en dat is op deze tentoonstel
ling, die toch reeds heel wat bijzondere aan
trekkelijkheden te zien geeft, wel iets zeer
voornaams.
Wij verlaten een enkel oogenblik de Straat
der Fransche Koloniën. Wij, gewone sterve
lingen, kunnen niet zoo gemakkelijk als de
organisators dezer tentoonstelling van we
relddeel tot werelddeel stappen. Wij blijven
dus even in Aaië en begeven ons langs het
coquette gebouw van de Suezkanaal-Maat-
schappij, naar het gebouw van de Syrische
gebieden en naar dat van Palestina. Syrië
heeft er een navolging van een der palel
zen van Damascus opgetrokken, een samen
stelling van een viertal gebouwen, waar
binnen men komt in schitterend versierde
vertrekken. Men ziet er diorama's van Sy
rië en van den Libanon; men wordt er
met begrijpelijke voorliefde geplaatst voor
de vriendschap, die tusschen de Fransche
Kruisridders en de Inlandsche bevolking
heeft geheerscht; men leert er ook kennen de
verschillende republieken, die liet Syrlsch
mandaatgebied bevolken. Bijna ietwat ar
melijk dóet tegenover dit rijke Syrische in
nerlijk Palestina aan. Dit laatste moge het
in materieel opzicht verliezen, het Mint het
in moreel belang. Want hier vindt men da
idealen van drie godsdiensten samenge
bracht; hier leeft voor ons geheel het Chris
tendom; hier heeft men, schoon men do
producten van het land niet geheel terzijde
heeft gesteld, toch ook aandacht gegeven
aan het hoogere, dat den naam Palestina
alleen reeds hij ons te voorschijn roept Ge
lijk elders, in de Straat der Koloniën, «lo
prachtig ingerichte paleizen der Missies zijn,
de Katholieke en de Protestansche, «n ter
zijde daarvan het gebouw, gewijd aan het
kleine, gebied, vijf plaatsen slechts omvat
tende, dat Frankrijk nog heeft midden in
het volkrijke Voor-Indië.
Zulk een wandeling reeds door deze Straat
van Koloniën is leerzaam op zichzelf. Wij
zouden durven wedden, dat van dc 100 Ne
derlanders, aan welke M ij vroegen of Frank
rijk nog bezit heeft in Voor-Indië, er meer
dan de helft neen zou zeggen. Hier te Parijs
leert men anders, en leerende Fran-
schen ook anders. Ze leeren het nu nog
slechts van den buitenkant; ze zullen het
zoo straks nog heter leeren. wanneer de
tentoonstelling, die natuurlijk nog niet
klaar is, ook de gebouwen, die zij omvat,
open zet en een ieder toelaat de innerlijke
schatten ervan te bezichtigen!
