Het Communisme in de Practijk
I*t eiken afstand kort
Doorzitten
PUROL
DINSDAG 26 MEI 1931 DERDE BLAD PAG. 9
Objectieve mededeelingen en critische beschouwingen
EEN HALVE BEKENTENIS EN HALVE
MAATREGELEN
De sowjetregeering breekt in de jongste
beslissing over de werking der coöperatieve
winkels de staf over dit stelsel. Het komt er
niet genadig van af: bureaucratie, stroef
heid, verwaarloozing van de belangen der
verbruikers, en andere slechte zijden worden
geconstateerd. Zooals gewoonlijk worden
voor al deze tekortkomingen zondebokken
gezocht; volgens de regeeringsbeslissing ligt
de fout niet bij het stelsel, maar bij perso
nen en organisaties, die de „partijlijn" niet
hebben gevolgd. Voor het gemak stelt het
partijbestuur haar eigen instructies buiten
alie discussie; die zijn onfeilbaar.
Intusschen mag men zonder overdrijving
van een onhoudbaren toestand spreken,
wanneer de raad van volkscommissarissen
en de partijcentrale tezamen moeten oonsta-
teeren, dat er algemeene en grove fouten
worden gemaakt bij de verzorging der mas
sa. Deze erkenning bevestigt ten volle de be
richten, die wij van tijd tot tijd vermeldden
over het ergerlijke gebrek, dat er allerwegen
in den sow jet-staat heerscht.
Dezer dagen vernamen wij een sowjet-
anecdote op dit gebied, die met echten gal
genhumor de situatie bespot. Er zou een
nieuw coöperatief magazijn gebouwd wor
den van 8 verdiepingen, dat door één per
soon zou worden bediend met behulp van
een radio-installatie en luidsprekers. Op de
vraag van een naief persoon hoe dat moge
lijk was, luidde de verklaring: Heel een
voudig. De koopers gaan voor den microfoon
staan en vragen: Hebt U schoenen? De cen
trale bediener hoort dat in zijn cel en be
hoeft slechts te antwoorden: Er zijn geen
schoenen. Van een andere afdeeling wordt
gevraagd óf er eieren of melk zijn, en het
antwoord behoeft slechts te luiden: geen
eieren en melk! Op deze wijze is eenmans-
bediening prachtig te verwezenlijken.
Zoo spot het volk met zijn eigen ellende,
omdat het op geen andere wijze uiting kan
geven aan zijn gevoelens van verbittering.
Deze groeit echter onophoudelijk en is thans
zoo hoog gestegen, dat de dictators in het
centrum zich gedwongen zien maatregelen
te treffen, op papier althans.
De niet overduidelijke voorschriften schij
nen ten doel te hebben het herstel van den
particulieren handel gedeeltelijk toe te la
ten, wat den kleinhandel betreft. Dit volgt
tenminste uit de beslissing, dat 35 tot 50
procent van den kleinhandel in handen van
den staat moet blijven. Aan den anderen
kant blijft de groothandel geheel in de han
den van den sitaat en wordt nog verder ge
centraliseerd. Er zullen centrales komen
voor den verkoop en verdeeling van elk
soort producten over het geheele land, met
filialen in de hoofdstad van elke republiek,
een nieuwe bureaucratische schakel derhal
ve, die zeker de circulatie niet zal bespoe
digen.
Welsprekend is In dit opzicht de zin In de
regeeringsverklaring, dat de voorraden in de
groothandelsmagazijnen belangrijk zijn toe
genomen, maar dat de producten de win
kels niet bereiken. Denkt men dit te verbe
teren door een verdere centralisatie van den
groothandel? De sowjet-praktijk heeft toch
duidelijk en dikwijls genoeg bewezen, dat
zulke centrale organisaties, in Rusland ten
minste, tot gevolg hebben, dat eenvoudig
alle producten eerst naar die centrale ma
gazijnen worden vervoerd en vandaar uit
worden verdeeld. Dit verklaart ook het
bandjirachtige aanzwellen van het goederen
vervoer. De meeste transporten zijn volko
men nutteloos en worden veroorzaakt door
het heen en weer sturen van dezelfde goe
deren over duizenden Kilometers, terwijl ze
tenslotte belanden op ongeveer dezelfde
plaats waar zij oorspronkelijk vandaan ko
men, 5
De regeeringsverklaring schrijft ook voor,
idat in het vervolg alle voorwaarden, verbon
den pan de uitgifte van producten, verbo
den zijn. Een voorschrift, waarvoor we dank
baar mogen zijn. Vroeger ontkende de sow
jetregeering, dat er zulke voorwaarden ge
steld werden, thans geeft zij toe, dat men
aan de koopers vaak den eisch stelde graan
af te geven, in te schrijven op de een of an
dere leening, aandeelen te nemen in de coö
peratie of dergelijke dingen, alvorens men
zoo goedgunstig was eenige rommel uit den
winkel tegen buitensporige prijzen af te
staan.
Dit alles zal dus, volgens het nieuwe de
creet, voortaan verboden zijn.'Wij aarzelen
echter niet om dit alles een halve maatregel
te noemen. Want als dit werkelijk wordt
doorgevoerd zal het consequenties hebben,
die de centrale machten thans blijkbaar niet
overzien, maar die zich al zeer spoedig zul
len doen gevoelen.
Zoodra het stelsel van uitgifte van goede
ren tegen bons voor de arbeiders ophoud;
en het zal nog slechts voor korten tijd ge
handhaafd blijven ten aanzien van brood
en manufacturen, voor de overige producten
wordt het terstond afgeschaft, zullen de ar
beiders geld noodig hebben, zal er dus een
sterke toename "plaatsvinden van de toch
reads belangrijke inflatie door de uitgave
van ongedekt geld. Wat de boeren betreft
keert men dan terug tot de tijden van voor
de gedongen collectivisatie. En deze gedwon
gen collectivisatie was juist het gevolg van
het feit, dat de boeren weigerden hun pro
ducten te verkoopen tegen de regeeringsprij-
zen, daar deze te laag waren om het geld
op te leveren voor den aankoop der benoo-
digdheden in de regeeringswinkels.
Of al deze maatregelen zijn derhalve
slechts op papier gezet om de massa te mis
leiden en er komt geen verandering in het
gebrek lijden der bevolking, óf wel de re
geering is tot den terugtocht gedwongen op
haar veldtocht van gedwongen collectivisatie
en gedwongen verdeeling van producten. De
naaste totökomst zal aan het licht brengen
wat de beteekenis dezer nieuwe voorschrif-
OE ONDANKBARE GORKI
Maxim Gorki heeft vanuit zijn woonplaats
in Sorrento (Italië) een brief geschreven
aan de Russische pers met het verzoek dien
zooveel mogelijk te verspreiden; ook wij ge
ven aan dien wensoh gehoor.
Gorki beknort daarin de velen, die hem op
zijn 63en verjaardag gelukwenschtelegram-
men hebben gestuurd, vaak zeer lange. Hij
heeft uitgerekend, dat die kosten van al die
telegrammen meer dan 3000 roehei in buiten-
landsche valuta heeft bedragen, en vindt,
dat men die valuta beter kan gebruiken, voor
bibliotheken e.d. doeleinden. Hij verzoekt
zijn vrienden zioh het volgend jaar niet meer
aan telegrammen te buitien te gaan. maar
hun valuta verstandiger te gebruiken.
Op het moment is Gorki te Moskou aan
gekomen. Op zijn verzoek is hij als lid der
communistische partij toegelaten, (hij was
tot nu toe neg eteedls partijloos), waarbij
hem het partijilddmaatsohap vanaf 1918 is
toegekend-
TURKEN EN ARMENI8RS
De partijorganisatie in Bakoe In den Kau-
kasus is grondig schoongemaakt. Het is daar
gebleken, dat het lidmaatschap der commu
nistische partij de diepe haat tusschen Tur
ken en Armeniërs niet kon overbruggen,
waarbij de Russen aan d"en kant der Anne-
niërs stonden. De Turken werden achter
gesteld en in hun taal werdi geen propa
ganda gevoerd.
Daarin zal thans verandering worden ge
bracht. Deze ingewortelde haat tusschen Tur
kije en Armeniërs heeft aanleiding gegeven
tot die bloedigste gevechten tijdens den bur
geroorlog. Toen de Turken vanuit Kledm-
Aizië Bakoe bezetten en de boisjewdsten ver
dreven hebben zij alle Armeniërs vermoord,
die in hun handen vielen.
Het omgekeerde vond plaats na het aftrek
ken der Turken en het oprukken der Witte
Russen. Telkenmale als Bakoe in andere
handen viel vonden er nieuwe massa-moor
den plaats op een dezer groepen. Ook nu nog
blijken de tegenstellingen geenszins overbrugd
te zijn, doch nog te sluimeren, waohtende op
een gelegenheid om tot nieuwe felheid op te
laaien.
DE REORGANISATIE DER
COÖPERATIE
DE HOOGE HEEREN BLIJVEN BUITEN
SCHOT.
Naar aanleiding van de regeeringsbeslissing
over de hervormingen in de cooperative
winkels, heeft de centrale der. coöperatieve
verbruiksvereenigingen nu een aantal circu
laires tot haar afdeeldngen gericht met na
dere instructies- Hieruit blijkt weer hoe half
slachtig alles is opgezet De afdedingen mo
gen thans geen waren meer reserveeren,
maar hierop zijn uitzonderingen toegestaan
voor die goederen, waaraan het allermeest
gebrek is, zoo heet het letterlijk in de instruc
tie. Aan den verkoop van goederen mogen
geen voorwaarden meer worden gesteld, b.v.
dat de kooper zijn graan verkoopt of deel
neemt aan „vrijwillige" leeningen, maar wel
mag er op gelet worden of hij zijn verplich
tingen jegens den staat behoorlijk vervult. In
het algemeen zullen die districten, die de re-
geeringstaak het best vervullen, het eerst
van goederen worden voorzien. Ook de uitgif
te van producten op bons, als onderdeel van
het rantsoen, blijft in sommige gevallen ge
handhaafd.
De geheele instructie is een prachtig voor
beeld hoe men tevoren er op bedacht is
slachtoffers te zoeken voor mislukkingen, die
natuurlijk het gevolg zullen zijn. Bij deze
volstrekt tegenstrijdige en op twee gedach
ten hinkende voorschriften is het al heel
gemakkelijk bepaalde personen er van te
beschuldigen, de instructies niet te hebben
uitgevoerd.
De sowjet-bureaucraten maken van deze
wijziging ook terstond gebruik om hun admi
nistratie uit te breiden en nog ingewikkelder
te maken. Het central'e bestuur der coöpera
tie is onderverdeeld in elf afdeelingen een
symbolisch getal elke afdeeling voor een
soort goederen. Zijn taak zal in het vervolg
zijn het „plannen maken" voor de verdee
ling en het geven van algemeene aanwijzin
gen, terwijl het eigenlijke werk van den
groot- en kleinhandel aan de lagere organen
wordt overgelaten. Zoodoende zijn de hooge
heeren beter gedekt; die hoeven nog slechts
papieren instructies te sturen en hebben het
altijd bij het rechte eind. Voor fouten draaien
dan dó lagere locale besturen op.
De aandrang om in ieder geval zon
der verlies en, zoo mogelijk, met winst
te werken, de jongste overwinning van
de „communistische idee" in de sowjet-
"unie, heeft bij de Moskousdhe coöpera
tie onverwachte gevolgen gehad. Deze heeft
practisóh het werk van de melkvoorziening
der hoofdstad stopgezet, omdat daarop verlo
ren werd- Thans heerscht er volslagen gebrek
aan melk, die nog sledhta in kleine hoeveel
heid op de vrije markt is te krijgen voor
den fantastisohen prijs van 1 roebel per li
ter. Men is nu begonnen den „doorbraak op
het melkfront", zoo heet iets dergelijks in de
terminologie van den vredesstaat bij uitne
mendheid, te likwideeren.
Gemengd Nieuws»
DE ROOFOVERVAL TE AZEWIJN.
In verband met den overval op den heer
Brants te Azewijn (Gld.) wordt gemeld, dat
de politie nog denzelfden nacht tot een ar
restatie is overgegaan, maar dat zij dezen
man weer moest vrijlaten, daar hij een vol
ledig allibi had. In den tuin der r.k. pastorie
te Azewijn is een zak met ongebluschte kalk
gevonden, waaruit wordt afgeleid dat men
eerst dit punt voor den overval had uitgeko
zen. De heer B. was toen echiter nog in ge
zelschap van zijn zwager. De slagen zijn ver
moedelijk toegebracht met een stuk gaspijp,
dat op hot erf van den heer B. is gevonden.
HET VERGIFTIGINGSGEVAL TE
's-GRAVENZANDE
De toestand van het anderhalfjarig doch
tertje van den heer V. uit 's-Gravenzande,
dat slachtoffer werd van de wraakoefening
eener dienstbode en door azijnextract ver
giftigd werd, is thans gunstie. Voor haar
levensbehoud bestaat nu gas a vrees meer.
DE GEVAARLIJKE BENZINE
Men meldt ons uit Boskoop:
Mej. K., wonende aan het Rijneveld onder
deze gemeente/ had de onvoorzichtigheid,
om terwijl zij bezig was een k' eed ja met
benzine schoon te maken in de keuken te
dicht bij het vuur te komen, met het gevolg,
dat een groote vlam ontstond, die door
spoedig toegeschoten hulp geblusoht kon
worden.
Mej. K. liep aan haar armen ernstige
brandwonden op.
BRANDEN.
Donderdag brandde door onbekende oorzaak
de brood bakkerij en drogerij van den heer B.
W. Buizer tot den grond toe af.
De brandspuiten dezer gemeente waren
spoedig ter plaatse; ook de motorspuit van
Sleeuwijk verleende hulp. Was laatstgenoemde
spuit niet aanwezig geweest, dan had de brand
zich zeker uitgebreid, doch nu bleven de be
lendende perceelen gespaard. De burgemeester
was ter plaatse van het onheil aanwezig.
gen de wand van het schip, dat ik 's avonds
opzocht, waar ik mij vrij gemakkelijk van
mijn kleeren kop ontdoen, maar meer moei
te had mij zóó te krommen, dat ik met m'n
hoofd een canbidvlammetje vermeed en bij
de allereerste poging om de rust te zoeken in
een wat al te ootmoedige houding n.l. met
mijn gezicht op de etroozak neerkwam.
Met een beetje wringen en draaien kwam
echter alles terecht en tot veler verbazing
sliep ik in een voor mij wat ongewone hou
ding uitnemend.
Wel bonsde telkens de machine door
mijn brein, die ik hoorde zwoegen onder de
vurige aansporing onzer ijverige machinist
en stokers en hinderde mij een oogenhlik
het zwaarmoedig zuchten en kreunen in de
romp van het schip; dóch ik beredeneerde
bij mijzelf, dat dit gezondheid beteekende.
krakende beenderen, die van inspanning
wat beefden en in steeds wiegelende bewe
ging genoot ik meer rust dan ik de laatste
maanden gewoon was. Meermalen had ik
het eerste deel dier Noordzee gezien, van
Trasenburgh tot Peterhead; de afwisselend
rotsige en rondende kust br&oht mij niets
nieuws. Wind en stroom stuwden ons voor
waarts; de boot liep als een gfesmeerd wa
gentje. Allen waxen het erover eens, dat wij
bij 't volharden in zulk een vaart met ver
rassende snelheid de reis zouden afleggen.
Comfort, geriefelijkheid] kon men op een
trawler, waar de machine grenst aan de
schippers-, stuurmans- en machinistenkajuit
nu eenmaal niet verwachten.
Maar daarvoor was ik ook niet meege
gaan: 't was mij niet te doen om allerlei
aangenaamheden op het schip te genieten.
Of er bij het loopen van en in de wacht,
die om de drie uur werd afgelost, telkens
wat veel beweging aan boord was en men,
opziende van de kleine tafel, gedurig mocht
kijken tegen de dikke ruggen, bedtekt met
een mollige huid van dekens, waaronder de
mannen, die de wacht niet hadden, de ver
kwikkende rust zochten; of bij elke poging
om te schrijven, mijn pen al heen en weer
sprong als een hark over tuingrint, wat
deed dat er toe? Op een trawler moet ieder
zioh schikken en behelpen en voor een da
meskantoortje is zulk een schip niet ge
bouwd.
In dat kleine kamertje,- bewogen door
de nimmer rustende wereldzee, wordt ge
werkt, gezongen, gepraat, gegeten en zoo
vrij mogelijk geleefd, behoudens de critiek
der altijd redeneerende Nederlanders, die
ERNSTIG MOTORONGELUK OP
DEN MUIDERSTRAATWEG
AUTO TE WATER.
Maandagmorgen te omstreeks kwart voor
tien reed een gesloten Chevrolet met tweo
jonge mannen en twee meisjes langs den
Slotermeerdijk uit de richting Purmerend
naar Amsterdam.
Dit voertuig werd bij de Nieuwe Begraai-
plaats ingehaald door een onbekend, geble
ven vrachtauto. De laatste reed den Che
vrolet aan, omdat deze niet ver genoeg kon
uitwijken, daar wielrijders hem dit ven
■hinderden.
Door den schok geraakte de bestuurder,
een 23-jarige landbouwer uit de Beemster,
het stuur kwijt, en ging de wagen van den
dijk het Noord-Hollandsch Kanaal in, met
zich meesleurend een der wielrijders.
De bestuurder had de tegenwoordigheid
van geest het portier vau de wagen open te
maken. Hij greep zijn meisje en even daarna
ook den tweeden man.
Met de redding van het tweede meisje
had men meer moeite. Door een schipper,
die eveneens onbekend bleef, werd zij met
een haak gered. Zij was reeds bewusteloos.
De levensgeesten konden echter weer opge
wekt worden. Daaraan hielpen mee Dr. van
Kempen en personeel van de brandweer,
die inmiddels ter plaatse was gekom. Door
den G. G. en G. D. werd het 26-jarige meisje,
afkomstig uit de Beemster, naar het Binnen
gasthuis gebracht. Eveneens werd daarheen
gebracht een der jonge mannen, die echter
bij nader onderzoek geen letsel had.
De wielrijder, afkomstig uit Lutjebroek,
die mede te water was geraakt, werd door
zijn broer door handreiking gered.
De drie overgebleven drenkelingen wer
den met een autobus naar het politiebureau
aan den Adelaarsweg gebracht. Zij werden
daar van droge kleeren voorzien. Het bleek
dat het meisje, de verloofde van den be
stuurder, een wonde aan haar linkeronder
been had opgeloopen.
Door Dr. Hofstee werd het been verbon
den. Met een particuliere auto keerde het
gezelschap huiswaarts.
DOODELIJK AUTO-ONGELUK
Per ziekenwagentje is naar 't Julianazie
kenhuis In de TerHaarstraat te Amsterdam
vervoerd een 9-jarige jongen, die in de Bll-
deaxLijkstraat door een vrachtauto was over
reden. Bij aankomst in het ziekenhuis con
stateerde een arts den dood.
BEDRIEGELLJKE BANKBREUK.
Te Assen is in arrest gesteld P. B., koop
man te Hoogeveen, .verdacht van bedriege-
lijke bankbreuk.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
TWEE DOODEN, DRIE LICHTGEWONDEN.
Men meldt ons uit Den Bosch:
Zondagavond te omstreeks half twaalf
heeft op de Vughterbrug alhier een botsing
tusschen twee motorrijders plaats gehad,
welke aan beiden het leven heeft gekost.
De toedracht van het ongeval is niet met
zekerheid vast te stellen, daar er geen oog
getuigen bij aanwezig zijn geweest. Slechts
is komen vast te staan, dat de motorrijder
B. van Berkel uit Rosmalen, die in de rich
ting 's-Hertogenibosch reed, een voor hem
rijdende auto wilde passeeren. Op 't oogen
hlik, dat hij deze auto voorbij reed, kwam
hij met zijn motorrijwiel in botsing met de
34-jarige motorrijder G. vöjx Antwerpen uit
Amsterdam, die van de tegenovergestelde
richting kwam. De botsing was zoo hevig,
dat de motoren en hun berijders ongeveer
acht Meter van elkaar werden geslingerd.
Van B. bleef bewegingloos liggen. Van A.
kon nog opstaan, doch op hetzelfde mo
ment, dat hij dit wilde doen vloog zijn mo
torrijwiel, waarvan de benzinetank was ge
scheurd, in brand, waardoor ook zijn klee
ren vlam vatten. Eenige oogenblikken liep
Van A. als een brandende fakkel over de
brug. Inmiddels snelden enkele voorbij
gangers toe, die er in slaagden het vuur te
dooven. Nu eerst bleek, dat de heer Van A.
nog een duorijdster bij zioh had, nl. zijn
zuster. Deze had het ongeluk zien aankomen
en kon op het laatste moment nog van den
motor, die een zeer kalme gang had, af
springen. Zij kwam met den schrik vrij en
kreeg enkele ontvellingen. Beide slachtof
fers zijn naar het Protestantsohe Ziekenhuis
overgebracht, waar van B. bij aankomst
reeds bleek te zijn overleden. De heer van
A. is in den loop van den nacht aan de be
komen verwondingen overleden.
Het onderzoek heeft uitgewezen, dat van
B. zeer woest moet hebben gereden en waar
schijnlijk onder den invloed van sterken
drank heeft verkeerd»
ERNSTIGE MOTORONGELUKKEN
Men meldt ons uit Bussum:
Om vier uur kwam Zondagmiddag
een motorrijder, die uit de richting
Laren kwam op den Rijksweg tegenover
de „Gooisohe Boer" in volle vaart in botsing
met een stilstaande auto. Een 17-jarig
meisje uit Amsterdam, die op de duo zat,
viel op den weg. Zij werd na door de Vrij
willige Roode Kruis-Colonne behandeld te
zijn, naar de Majella-stichting vervoerd,
waar een lichte hersenschudding werd ge
constateerd. Ongeveer dienzelfden tijd reed
de 30-jarige motorrijder S. uit Amsterdam,
die uit de richting Naarden kwam, ter
Radio Nieuws.
hoogte van de Jan Toeback laan tegen een
voor hem rijdende auto, die deze laan inreed
hetgeen de motorrijder blijkbaar niet gezien
heeft. Hij werd met beenwonden en een ge
broken voet, na door Dr. Verburght uit
Naarden verbonden te zijn, .naar de Majel-
lastichting te Bussum overgebracht
AUTOBUS TEGEN EEN BOOM
GEREDEN
EEN DOODE, EEN ZWAAR GEWONDE
Zaterdagavond laat is op den weg van En
schedé naar Hengelo een autobus van de T.
E. T. doordat de bestuurder van de bus plot
seling onwel werd, tegen een boom gereden.
Een langs den weg fietsende brandstoffen-
handelaar, de 64-jarige heer Schipper, uit
Enschedé, werd door de bus gegrepen en op
slag gedood. De chauffeur is mert ernstige
wonden naar een ziekenhuis vervoerd. Da
passagiers van de bus werden liaht gewond.
Een hunner moest eveneens in het zieken
huis worden opgenomen.
DOODELIJKE VAL
Te Naaldwijk is Zaterdagavond de 80-ja-
rige W. V. van een trap gevallen. De ijlings
ontboden geneesheer kon slechts den dood
constateeren.
NOODLANDING OP ROTTUM
Men meldt ons uit Groningen:
De vlieger vau Tijen was gedwongen op
het eiland Rottum een noodlanding te ma
ken, wegens een gebroken schroef. Hij werd
later door een ander vliegtuig weer meege
nomen naar het terrein te Eelde, waar de
vliegfeesten worden gehouden. Van Graft
is van Schiphol opgestegen met een nieu
wen schroef voor het te Rottum gelande
toestel. Nadat deze gemonteerd was, kouden
beide toestellen weer vertrekken. Van Graft
keerde naar Shiphol terug met een mand
je kievitseieren.
Zonnebrand en Stukloopen
van Huid en Voeten
verzacht en geneest
[Doo. 30. Tub« 80 ct. Bi) ApotK 6 DroqlTÜÜ
alsof een stem mij toeriep: o, nietige mensch,
werp u in de armen van Hem, die alle diep
ten doorgrondt en het hulpeloos leven alleen
veilig voert naar het onbekende strand, naar
de rust aan den oever der eeuwigheid.
Toen veirmoeide vogeltjes, nadat zij zich
bijna hadden doodgeworsteld tegen den wind
over de eindelooze vlakte, meer nedervielen
dan nederstreken op het voorschip en weg
kropen onder touwwerk, leek mjj dat al*
het nederainken van het vermoeide leven
dat niet meten kan, voordat het met vindt
bij den Almachtige.
Heerlijker dan alles echter was het lichten
der golven rondom en achter den trawler,
toen de tweede nacht aanbrak.
Op den kapitein, die dit niet zoo aange
naam vond, omdat het vuren der zee hem
in het onderecheiden van werkelijke en
slechte gewaande schepen hinderde, lette ik
niet
Alle wetenschappelijke verklaringen van
de millioeuen phosphorisëerende diertjes in
de geolven, wierp ik overboord.
Wat maalde ik om theoriëen van licht en
warmte op dat oogonblik, toen ik meer dan
een uur lang, in de opstaande kraag van
een dikke jas gedoken, achter de kajuit
stond, terwijl de kille avondlucht met wat
regen mij stram maakte, terwijl ik in de
donkere zee stond te turen naar elke golf,
die onze trawler opjoeg, met fonkelende
stralen, vluchtig als electrische draden werd
gekroond en versierd.
Onzagwokkende diepte daaronder; grauwe
grijze geheimzinnige luchten, waarin zich
alle kracht des gerichts verloor, daarboven;
en dat alles doortinteld met do fijnste flon
keringen, die spelend verschenen en even-
spoedig vervloeiden.
Nietig mensohelijk leven, zoo springt ook
gij op uit de diepte van het heelal, de on-
doorzoekelijke bodem der steeds vloeiende
wereldzee; een oogwenk slechts laat do
I-Ieere u schitteren; daarna zinkt gij weg in
dezelfde verborgenheid.
Alleen een ding onderscheidt u: Hij, die
u het licht in uwe ziel doet weerkaatsen,
vraagt u af: hebt gij in dat licht geleefd en
den groeten Werkmeester geëerd in de
korte ure? Zijt gij bereidt, om in de eeuwig
heid niet meer tc vLdwijnen, maar in het
eeuwig licht tc le»\-n?
HEIDA.
BRIEVEN UIT EEN HARD LAND MET EEN
HARTELIJKE BEVOLKING
F IX. *51
TWEEDAAGSCHE TRAWLERTOCHT
Daar drong „de Victoria" Zuidoostwaarts
met haar last vau lijken, zeer licht in verge
lijking met wat zij andere wel torstte.
Een onwennig gevoel vooral voor een Do
minee, wien schier niemand had geraden
de terugries met den trawler mee te maken.
,,'k Zou maar over land en met de Har-
iwichboot meegaan", zea de een.
„Wilt u met den trawler terug? Ik zou
het u niet kunnen aanraden".
„Paar is toch ai te weinig oomfort op
Bulk een schip!"
„Dat doet u toch niet? Weet u wel, dat
een leeg schip geweldig kan rollen diaar in
het Noorden?"
„Nu ja, als u dV goed tegen kunt?" had
een bedaarde schipper gezegd „en u treft
wat kalm weer, dan kan het wel".
Alles lag echter in de richting: Niet doen
dominee! Neem heel eenvoudig een kaartje
voor Harwich of desnoods voor Huil; maar
ga niet met den bijna leegen trawler mee.
En toch. De gedachte, dat allen daar zou
den loopen op het sohip en ik zou snellen
met de „vliegende Schot" naar het Zuiden,
leek me als een vlucht over land.
Al mocht er dan nog zoo weinig geriefe
lijkheid zijn op een kleinen trawler, twee
dagen, of hij tegenwind en tegenstroom, mis
schien drie of vier, hield ik het toch licht
[vol.
En wat de bij velen bekenldle, omgekeerde
werking der maag betreft, daarmee had ik
inog inooit kennis gemaakt. Wel had ik vaak
gezien de doodelijke "lusteloosheid der lij
ders, maar bij afwezigheid van persoonlijke
ervaringen maakte ik mij daarover niet te
druk.
Saam uit, saam thuis! dat was dus mijn
besluit en verder bewaarde ik mijn overwe
ging, hoe 't gaan moest, als het holle schip
ging werken, maar voor later.
Mijn allereerste ervaring was, dat bij de
'langere golven en hooger deining het slechts
spaarzaam geballaste sohip bij het schoon-
yill stond in ons blad van 20 Mei,
sta weer toch wel wat meer wrong en sprong,
dan ik gedacht had.
„Een raad moet ik u geven, Dominee! Op
zoo'n leeg trawlertje met lage verschansing
moet je je altijd vasthouden of tenminste iets
in 't oog hébben, dat je vast kunt grijpen.
Dat doen wij ook. Je weet anders nooit, wat
er plotseling kan gebeuren".
Dat was de goede raad, mij door meer
idlan een goedhartig lid der bemanning ge
geven, toen zij mij behoedzaam uit het trap
gat in de sohipperskajuit zagen kruipen en
naar de commandobrug begeven.
Een raad, dien ik soms wel móest volgen,
omdat mij de IJmuidensche en Vlaarding-
sche Zeébeenen ontbraken, die niet als een
wonderboom je toekomen.
Inmiddels, wanneer ik daar langs de lui
ken wat houterig mij voortbewoog, diacht
ik nog weinig aan mezelf; dan stegen uit
de krachtig verzegelde diepte allerlei roep
stemmen omhoog: wat een beweging voor
die dooden! 't Leven echter kunt gij niet te
ruggeven! Dat nam op eenmaal de over
machtige zee. Koude, kille lijken, hoe plech
tig vervoerd, brengt gij 6lechts mee, die gij
toch niet kunt leggen aan verwarmde har
ten. Aan wat wonderlijke bewpging doet gij
nu toch mee?
Als nu de zee eens weer met haar over
macht opkwam en u als een brieschende
leeuw dteed gevoelen, hoe onmachtig gij zijt
met heel uw doodenlast en het begon daar
beneden onder al die kisten eens te kraken,
zoudt gij dan evengoed uw kalmte bewa
ren?
Ja, als de zee u de geheele overtocht eens
fel bekampte en uw leeg trawlertje, hoe
dapper ook snuivende en rookende, tegen de
Engelsohe kust smakte, gelijk dat een paar
nachten tevoren boven Aberdeen met een
nieuw schip gebeurde, waarvan gijzelf een
gewande jongen hebt gesproken, wat zoudt
gij dan zeggen?
Wellicht vindt gij, lezers, dit werkelijke
zwakheid, maar zulke gedachten vlogen ge
lijk een zwerm verhuizende voorjaarsvogels
toch eenst langs mijn geestesoog, om echter,
laat me dit erbij voegen, als ik uit de
stuurkast over de zee zag, even spoedig
weer te verdwijnen. Want drie plaatsen
waren beurtelings mijn steunpunt, al was
het niet steeds voor het hol van mijn voet:
de commandobrug, om een heel ver uitzicht
te hebben, de sohipperskajuit om te eten en
zoo mogelijk wat te lezen of zelfs te schrij
ven dan het heel besoheiden hoekje te
"Laatste, groet van de. Victoriaaan Schotland»
nooit zal zwijgen; doch dot alles gaat, Hoe
wel met luider stemme, zooals een zeeman
gewoon is, over het algemeen goedmoedig.
Het karakter van den tocht bracht niet
mede, dat gulle scherts ditmaal bijzonder de
gesprekken kruidde.
Kalm en hartelijk ging alles in zijn werk.
En in wat ik beleefde in die tweo dagen
en twee nachten, kon ik mij best vinden.
Kees de krachtige, goedmoedige kok, zal
desnoods willen getuigen, dat wij best
samen konden opschieten.
De V. E. M. had ook hier weer gezorgd, dat
wij in niets te kort kwamen. Eere aan deze
Maatschappij, die, hoewel zij niet op een
domineesovertocht rekende, van a tot z de
heele reis zoo goed had verzorgd.
Machtige evenementen bleven ons geluk
kig gespaard,
Al regende het zoo nu en dan een weinig,
weer en wind werkten mee, om het schip zoo
snel mogelijk voort te stuwen.
Wanneer lemanld zich" op zulk een schip
kou verheffen boven de zorgen en alles ziet
als een bestuur wan de goede hand Gods
door de golven des leveps, legt de benepen
heid de kwelling des harten zich neder en de
ziel, die ook genieten wil van de grootheid
en die majesteit des Scheppers, treedt uit
enge windselen en ontvangt uit 's Vaders
hand dj machtige indrukken van diepte
en hoogte, van kracht en verheven geheim
zinnigheid, die de zee uitstort over den
zwakken mensch.
Aan het strand is de rustzoeker toeschou-
Midden op de zee golft heel de aiel met dé
verbolgen machten der heelals mee.
Hoe kleiner het mensohelijk hulpmiddel,
de boot is, die u draagt, des te heerlijker en
dieper doordringt het gevoel van Gods over
weldigende majesteit het mensohelijk leven.
Soms, als de eenzaamheid der zee, die
weinig schepen droeg, mij overviel, was het,
EEN DOODE.
Zondagmiddag te omstreeks kwart over
vier is op den Muiderstraatweg tusschen 't
Merwedekamaal en Muiden een ernstig mo
torongeluk gebeurd.
Op genoemd tijdstip reed een aantal Duiv
sche motorrijders, die een bezoek aan Ne
derland braohten, in de richting Naarden.
Een van hen wilde, toen er een hevige wind
kwam opsteken, die veel stof omhoog deed
dwarrelen, in een café gaan schuilen en
sloeg daarop plotseling links af de tram
rails over. Op hetzelfde moment naderde
de Gooische tram, eveneens komende uit
de richting Amsterdam. Deze kon niet tijdig
meer tot stilstand worden gebracht, waar
door het motorrijwiel in de flank werd ge
grepen en geheel in elkaar gedrukt.
De bestuurder, de 27-jarige F. Lindberg
uit Elberfeld kwam er goed af. Hij liep
slechts eenige lichte schaafwonden aan de
beenen op. De iin den zijspan wagen gezeten
22-jarige Martha Buelhoff uit Bannen werd
deerlijk verminkt. Per ziekenauto uit Weesp
zijn beiden naar het Burgerziekenhuis te
Amsterdam overgebracht Het meisje is al
daar overleden.
De oorzaak van het ongeval is toe te
sohrijven aam het feit, dat de motorrijder
niet met den weg bekend was, en daardoor
geen acht sloeg op de tramrails. De be
stuurder van de tram verklaarde nog sig
nalen te hebben gegeven, welke waarschijn
lijk door den plotseling opstekenden storm
wind niet werden gehoord.
VIJF MENSCHEN IN HET KANAAL
Men meldt ons uit Sneek:
Op den weg van Hommerts naar Sneek
is een auto, waarin vijf personen uit Sneek
waren gezeten, tegen een boom gereden. De
auto werd geheel vernield.
De bestuurder, de 25-jarige T. Bergstra,
en de naast hem gezeten eveneens ongeveer
25-jarige J. Boersina, werden op slag gedood.
De overige inzittenden werden slechts licht
gewond. Het ongeluk geschiedde bij het
passeeren van een andere auto. Waarschijn
lijk heeft de chauffeur te ver naar links uit
gehaald, waardoor de wagen met volle
vaart tegen een langs den weg staande
boom is opgereden.
Even nadat het. ongeluk was gebeurd pas
seerde een ziekenauto, die met twee zusters
en een patient op weg was naar het St An-
thoniusziekenhuis te Sneek. Een der zus
ters heeft onmiddellijk de eerste hulp ver
leend en de noodige maatregelen getroffen
om de slachtoffers naar genoemd ziekenhuis
te doen vervoeren.
De namen der gewonden zijn P. Stilma,
J. Damstra en J. Wierda. Laatstgenoemde
kon na verbonden te zijn naar huis gaan,
terwijl ook de heer Damstra, die een lichte
schouderfractuur had bekomen, na te zijn
behandeld uit het ziekenhuis kon worden
ontslag. De heer Stilma, die klaagde over
pijn in de borstkas, is ter verpleging in het
ziekenhuis opgenomen.
TWEE MOTORRIJDERS TEGEN
ELKAAR GEBOTST
BEIDEN OVERLEDEN.
Woensdag 27 Mei.
HUIZEN (1876 M.) NCRV. 8 Tijdsein. 8—8.15
Schriftlezing. 8.159.30 Morgenconcert. 10.30
Tijdsein. 10.3011 Korte ztekendlenst, te lelden
door Da. D. Tom. Geref. Pred. te Hilversum.
11 Tijdsein. 11—12 Harmoniumbespeling door den
heer M. F. Jurjaanz te Hilversum. Zang: Mej.
C. de Jager, sopraan. Mevr. D. MUnhout, alt.
1212.15 Politieberichten. 12.1512.30 üramo-
foon. 12.30 Tijdsein. 12.302 Middagconcert. 3
Tijdsein. 25 Uitzending van de Middagverga
dering van den 13en Bondsdag van den Bond
van Meisjesvereenigingen op Gereformeerden
Grondslag in Nederland, vanuit Tivoll te
Utrecht. 5 Tijdsein. 56 Kinderuurtje, te lelden
door Mevr. L. M. v. d. Veerv. Engeland, te
's-Gravenhage. Zang en piano: Mej. T. Stronck-
horst, te Den Haag. 6 Tijdsein. 66.30 Uurtje
heer H. PUon. Onderwerp: T.Zwarmtiekte°in on
zen tuin". 6.307 Laatste Halfuur voor da
rijpere Jeugd. Spreker; Ds. P. Kuylman, pred.
bij de Haagsche Jeugdorganisatie te den Haag.
Onderwerp: „Het Indische boefje". 7 TUdsein.
77.30 Uitzending van het Onderwijsfonds. 7.30
—7.45 Politieberichten. 7.45—8 Gramofoon. 8
Tijdsein. 89 Concert. te verzorgen door üe
Cr, Mannenzangvereen. „Kunst naar Kraaht",
onder leiding van den heer H. J. Keman Jr. 9
Tijdsein. 99.30 Spreker; Ds. A. G. Barkey Wolf
Geref. Predikant te Den Haag. Onderwerp: ,An-
nétje Craets" uit „De Klop op de deur", van
Ina Boudler-Bakker. 9.30—10.30 Orgelvoordracht
te geven door den heer S. P. Visser, organist, te
Hlllegom. 10.3010.40 Persberichten van Va*
DIas. 10.4011.30 Gramofoon.
HILVERSUM (298.8 M.) VARA. 8 Tijdsein.
8.01 Gramofoon. 9.30 Orgelspel. VPRO. 10 Mor
genwijding VA-RA. 10.16 Onze meuken, li Gra
mofoon. 11.05 Radlo-Volks-Universitelt. 11.35
Gramofoon 12 Tijdsein. 12.01 Middagconcert.
1.45 Onderbreking voor verzorging van den
zender. 2.15 Gramofoon. 2.25 Vrouwenuurtje.
3.15 Gramofoon. 3.20 Cooperatlekwartlertje. 3.35
Maalt het zelf. Cursus. 4.25 Gramofoon 4.30
Voor de kinderen. 6 Tijdsein. 6.01 Mandoline-
Cursus. 7 Radlo-Volks-Universltelt. 7,30 Recital
8 Concert. 8.45 Tooneel. 10.05 Persberichten.
