UCN DER i
Kerknieuiws.
Schoolnieuws.
ZATERDAG 23 MEI 1931 DERDE BLAD PAG. 10
WIST U DAT?
Wist U, dat niemand minder dan Henri
Borel „bizonder getroffen is door de diepe
inenschelijkheid" in „Koningskindoren"? In
„Het Vaderland" wijdde hij een groot artikel
aan het boek. (Adv.)
PREDIKANTENTOEVLOED.
Dr. S. O. Los, van Den Haag, sprak ter
Algeni. Vergadering der Vereen, van Predi
kanten van de Geref. Kerken in Nederland
over den grooten toevloed van dienaren des
Woords voor genoemde Kerken. Terecht
wvrd d in, zoo schr'ft Ds. J. D. van der
Veld"a in de ,.T'ralingsohe Kerkbode", ge
wezen op het z.g. halve emeritaat, wanneer
er een emeritus Dienaar des Woords een
kleine Kerk zoo goed als volleoag dient en
toc.h Am r> rit us L'üft. Daardoor wordt de ge-
1 Ogenlveid ontnomen, dat zulk c Kerk een
candidoat of Dienaar des Woords beroept.
j'.Ne hebben steeds die praktijk afgekeurd en
voor zulke uitnoocMgingen dan ook vriende
lijk bedankt.
Er zijn echter ook Kerken, die wel in
staat zouden zijn een Di'enaar des Woords te
onderhouden, zij het dan ook met bijzondere
krachtsinspanning, maar die steeds niet
beroepen. We kennen er, die reeds bijna 20
jaar vacant zijn, zelfs een pastorie hebben,
die echter steeds ledig staat. Bij navraag
bleek, dat de kerkeraad er tegen.op zag een
candidaat te beroepen, met het oog op de
gesteldheid der gemeente. Een deel wil meer
om het zoo eens uit te drukken, een objec
tieve; een ander deel een subjectieve pre
diking. Nu vreest mén voor de uitersten,
omdat dan lichtelijk een deel der gemeente
zich onttrekken zou, en de predikant de
dupe zou worden. Daarom zou ik gaarne een
wenk willen geven, dat toch onze propo
nenten er zich zobveel mogelijk op toeleg-
gen praotisch te preeken, wat geheel iets
anders is dan valsch gemoedelijk. Het „gij"
en „u" ontbreke niet in de prediking, de
toepassing op het leven.
Dr. Los wees niet op liet gezamenlijk be
roepen door twee zwakke Kerken in elkan
ders dichte nabijheid, Kerken, die onmoge
lijk zelfstandig kunnen beroepen. We weten
wel. dat hieraan soms bezwaren verbonden
zijn, maar die zijn echter met wederzijd-
sche goedwilligheid wel te overwinnen.
KERK EN STAAT IN DUITSCHLAND
Onze Berlijnsche correspondent schrijft
nog het volgende:
Bij de definitieve onderteekening van het
concordaat tusschen de Evangeliscne Kerk
en den Pruisisch en Staat waren voor Prui-
Ken hiertoe aangewezen de sociaal-uemocra-
lische minister-president Otto Braun en zijn
geestverwant, de Kultusminister Grimme
Voor de Kerk hadden de acht zoogenaamde
„Landeskirchen", welke onder Pruisen res
sorteeren, hun vertegenwoordigers naar het
Kultusministerie g.ezonden. Het verdrag
is van hieruit doorgegeven naar den Prui
sischen Staatsraad, die als laatste en hoog
ste instantie Woensdag zijn goedkeuring gaf.
Hiermede is dus een eind gekomen aan
de hoogst onverkwikkelijke uiteenzettingen
tusschen Kerk en Staat, is de Evangelische
Kerk eindelijk „ebeixbürtig" verklaard niet
de Katholieke Kerk en bestaat dus thans de
mogelijkheid, dat de relaties tusschen Kerk
en Staat een meer vriendschappelijk karak
ter gaan aannemen. In ieder geval is met
deze onderteekening een ,nieuwe aera be
gonnen.
Over den omvang en de beteekenis van
het verdrag werd reeds eerder uitvoerig ge
schreven. We behoeven dus thans nog
slechts enkele bijzonderheden aan te ge-
ven.
De officieele tekst van het concordaat
werd tot dusver streng geheim gehouden.
Niettemin werden de punten, waar 't op
aankwam, reeds van tevoren bekend, zoo-
dat ons thans nog alleen de formuleering
der beslissende bepalingen kan interessee
ren.
In artikel 1 wordt aan het Evangelische
geloof de vrijheid van zijn belijdenis en de
uitoefening hiervan gegarandeerd.
Artikel 2 bepaalt, dat voortaan kerkelijke
wetten cn noodverordeningen, voorzoover zij
financieele vraagstukken omvatten, aan den
Pruisischen Kultusminister moeten voorge
legd worden. Deze kan hiertegen bezwaren
indienen, voorzoover een geregelde zakelij
ke oplossing hem niet doenlijk toeschijnt.
Artikel 4'bepaalt, dat kerkelijke waardig
heden vrij geregeld en gewijzigd mogen
worden, voorzoover zij geen aanspraak ma
ken op staatsmiddelen.
Volgens artikel 5 bedraagt de dotatie der
Evangelische Kerken 4.95 millioen mark.
Aan de Katholieke Kerk werd indertijd 2.S
millioen mark, naar verhouding dus iets
meer toegekend. Het eigendom der Kerken
en haar vermogen wordt gegarandeerd.
Staatsgebouwen, welke tot dusver in dienst
van de Kerk stonden blijven haar ook ver
der ter beschikking.
Van bijzondere beteekenis is artikel 7, de
veelbesproken en van allen kant bevochten
„politieke clausule". De tekst hiervan luidt
als volgt: „Tot voorzitter eener kerkelijke
organisatie of eener hooge kerkelijke be
stuursorganisatie mag niemand benoemd
worden, alvorens de hiertoe aangewezen
kerkelijke autoriteit door informatie bij de
Pruisische Staatsregeering heeft vastgesteld,
dat bezwaren van politieken aard tegen zulk
een benoeming niet bestaan". Aan het slot
van het protokol wordt toelichtend nog ge
zegd, dat deze politieke bezwaren van staats
politieken aard moeten zijn, dus niet mogen
uitgaan van overwegingen, welke de Kerk
of éen bepaalde partij raken.
Volgens artikel 12 moeten alle eventueele
conflicten op vriendelijke wijze geregeld
worden. Bij verschil van opvatting zal de
Pruisische regeering desgevraagd de feiten
aangeven, waaruit haar bezwaren zijn voort
gekomen. De regeling van zulke geschillen
wordt overgedragen aan een commissie,
welke door den Staat en de Kerk gemeen
schappelijk wordt gevormd.
Dit laatste beteelcent een vrij groote tege
moetkoming aan de eischen der Kerk. De
zelfde tegemoetkoming spreekt uit het eind-
protocol van artikel 12: „Bij geschillen kan
in bepaalde gevallen met goedkeuring van
beide partijen een regeling worden bevor
derd door het benoemen van een hiertoe be
voegde commissie."
Artikel 8 en 9 regelen de opleiding dor
geestelijkheid.
In artikel 10 doet de Staat de belangwek
kende toezegging, dat de „Pfarrstellen fis-
kalischen Patronats" voortaan nog slechts
na overleg tusschen Staat en Kerk bezet
zullen worden.
De grootste moeilijkheden brachten de be
palingen met zich mode, welke de bezet
ting van theologische leerstoelen behande
len. Artikel 11 zegt dienaangaande: „Voor
de benoeming van een gewonen of buiten-
gewonen professor in de Godgeleerdheid
aan een evangelisch-theologische faculteit
zal aan de Kerkelijke overheid de gelegen
heid worden geboden, zich hierover te
uiten". Het eind protocol voltooit dezen pas
sus door zeer uitvoerige uiteenzettingen,
waaruit bet n.mprninis-karaktèr duidelijk
valt af te leiden. Dientengevolge zal bij de
perste beroeping san een professor in de
Theologie de kerkelijke overhgiil naar de be
lijdenis en de leer van den te benoemen
godgeleerde gehoord worden. Eventueele be
zwaren mogen door de Kerkelijke overheid
niet ingediend worden, alvorens de aange
legenheid ook met de vertegenwoordigers
der andere Kerken besproken is. Vastgesteld
moet eerst worden, of de in te dienen be
zwaren door de andere Kerken gedeeld wor
den. Het eindresultaat wordt dan in een
kerkelijk bericht saamgevat, Bij een zon
der tegenspraak van .de faculteit plaatsvin
dend beroep zal de kerkelijke overheid, al
vorens zij haar eventueele bezwaren indient,
tot een vertrouwelijke mondelinge bespre
king met de faculteit worden uitgenoodigd.
Op svensch kan aan deze vertrouwelijke be
sprekingen worden deelgenomen door een
vertegenwoordiger van het Kultusministerie,
die lid is van de evangelische kerk. Laten
we hopen, dat zulk een gecompliceerd appa
raat van practische beteekenis zal blijken.
Ministerialdirektor Trendelenburg, de
voornaamste vertegenwoordiger van den
Pruisischen staat kenmerkte het concordaat
als een „werk van den vrede".
FEDERATIE VAN „JQNG-HERVORMDEN".
De Federatie van Vereenigingen van „Jong
Hervormden" zal op den 2en Pinksterdag
een Landdag houden te Bussum. 's Morgens
wordt een dienst bijgewoond in de Ned.
Herv. Kerk aan den Huizerweg te Bussum,
waar de plaatselijke predikant, Dr. W. Lod
der, Voorzitter der Federatie, zal voorgaan.
Des namiddags twee uur wordt, na ge
meenschappelijk koffiedrinken, bij goed
weer in de openlucht vergaderd op een
terrein aan den weg naar Hilversum, dicht
bij het viaduct. Behalve door bestuursleden-
zal het woord worden gevoerd door Ds. H.
Beker, van Haarlem, met het onderwerp
„Enthousiasme" en Ds. J. van Veen, van
Muiderberg, met het onderwerp: - „Levens-
ontwikkeling, Levensverbreeding en Levens
verdieping". Van de verschillende aange
sloten vereenigingen in het land wordt ecu
druk bezoek verwacht.
KERKERAAD OF KIESCOLLEGE?
In. de Ned, Hervormde Kerk:
E1 b u r g. Door het Prov. Kerkbestuur
van Gelderland werd in buitengewone ver
gadering besloten het besluit van het Glass.
Bestuur van .Harderwijk, waarbij de stem
ming voor: Kerkeraad of Kiescollege? wet
tig werd verklaard, te handhaven, liet blijft
dus in Elburg: „Kerkeraad".
H a 11 e m. Een aantal lidmaten was hier
in hooger beroep gekomen tegen het be
sluit van het Class. Bestuur van Harder
wijk, waarbij de stemming voor: Kerkeraad
of Kiescollege? wettig- werd verklaard. De
appèllanten hebben hun hooger beroep bij
het Prov. Kerkbestuur ingetrokken, zoodat
het te Hattem „Kerkeraad" blijft.
OUDERLINGENCONFERENTIES.
Te Den Bosch heeft Woensdag 27 Mei
a.s. de 11de Geref. Ouderlingenconferentie
voor de provinciën Noord-Brabant en Lim
burg plaats, onder leiding van den voorzit
ter, W. H. van Helden te Nieuwendijk. Prof.
Dr. G. Ch. Aalders, van Hilversum, zal een
rede houden over: „Doop, Belijdenis en
Avondmaal", en oud. H. Knook, van Blun
dert, over: „Het gebed van den ouderling
vóór en na den dienst".
DIACONIE.
Te Arnhem heeft het P-rot. Bestedelin-
genhuis, uitgaande van den Kerkeraad der
Ned. Hervormde Gemeente, 90 jaar bestaan.
Het feit werd eendgszins feestelijk herdacht.
KERKGEBOUWEN.
Te Amsterdam zal het op den Eersten
Pinksterdag 300 jaren geleden zijn, dat de
Wesiterkerk tot den dienst des Evangelies m
de Ned. Hervormde Klrk werd ingéwijd.
De Kerkeraad heeft besloten een plechtigen
gedachtenisdienst te doen houden. Deze
(liturgische) dienst zal aanvangen Zondag
avond 7 uur. Leider Ds. L. D. Poot, jjredi-
ker Dr. M. J. A. de Vrijer. Medewerking
•verleenen mej. Di Moorlag, de heer Frans
Hasselaar en het Jeugdkerkkoor „Omhoo;
(directeur de heer Beylevelt).
Te Terbregge heeft de Kerkeraad der
Het Instrument, dat U
zoudt willen bezitten,
bevindt zich in onzen
voorraad. Komt U eens
kennismaken
PIANÖS-VLEUGELS-RADIO-GRAMOFOONS i
AMSTERDAM-ROTTERDAM-ARNHEM-BREDA-LEIOEN
plaats hebben aan boord van het instructie-
I vaartuig „Prins Hendrik". In verband met de
nodozakelijke bezuiniging zullen de deelnemers
aan den Vacantiecursus een cursusgeld heb
ben te betalen.
EXAMENS-HOOFDAKTE
Het schriftelijk gedeelte van bovengenoemd
u vamen zal plaats hebben op Donderdag 2 Juld,
.vi.il de mondelinge examens zullen aanvan-
op Donderdag 11» Juli.
>e examencommissies zullen zitting houden
chologen. Juist van dien tijd dateert de op
komst van de speciale Psychologie, die
mede onder invloed van den oorlog tot be
langrijke resultaten is gekomen (Amerika),
met het gevolg, dat er nu in alle groote ste
den adviesbureaus voor beroepskeuze zijn.
Maar deze adviesbureaus moeten gesteund
worden door de arbeidsbemiddeling. De be
roepen moeten „in kaart gebracht" worden.
Dit past Spr. nu toe op het ambt van Die
naar des Woords. Ambi, geen beroep, hoe
wel de uitoefening van het ambt we>l een
beroepszijde heeft. Met verschillende cijfers
toont Spr. nu aan dat er, gerekend van
April 19ül af, de eerstkomende jaren pl.m.
35 keiken per jaar een beroep kunnen uiv
brengen op een proponent, terwijl er pl.m.
65 proponenten per jaar beschikbaar zullen
zijn. Dan gaat Spr. achtereenvolgens na
hoe de dienstdoende predikanten, proponen
ten en ten slotte de Geref. Kerken staan te
genover dit probleem, lo. Hoewel passiel,
zijn de predikanten er tooh nauw bij be
trokken, want de proponenten vragen hun
om raad. 2o. Bij de proponenten is de kwes
tie dringender. Zij meenen door God geroe
pen te zijn in het ambt, en er blijkt geen
plaats meer te zijn. Ook aoht Spr. dat een
adviesbureau van predikanten hier goed
werk zou kunnen doen voor het heilig hou
den van het ambt, dat door sommigen over
door anderen onderschat wordt, 3o. De va
cante Geref. Kerken moeten opgewekt wor
den te beroepen. Waar het mogelijk is moe
ten kleine Kerken gècombineerd worden.
Verder wijst Spr. op de voorstellen den laat-
sten tijd in de pers gedaan, welke door hem
in tien rubrieken zijn ondergebracht. (Zie
verslag Predikantenvergadering, 8 en 9
April 1931.)
Spr. ziet echter alleen heil in: lo. het
verleenen van faciliteiten aan Tbeol. studen
ten, waardoor ze tijdens hun studie zich
kunnen voorbereiden voor. een betrekking,
die ze in hun wachttijd kunnen waarnemen;
2o. het verleenen van financieelen steun
aan onze proponenten; 3o. het desgevraagd
geven van advies aan proponenten, om in
contact te komen of te blijven met vacante
Kerken, en cleze voorstellen gecombineerd
met: het scheppen van nieuwe predikants
plaatsen en het uitzenden voor Zending en
Evangelisatie.
Ten slotte is van deze adviezen dit het
voornaamste: De proponenten moeten
contact gebracht worden met de vac;
Kerken en omgekeerd. Daartoe is dan noo-
dig een advies- en bemiddelingsbureau.
Na de pauze werden Verschillende vragen
gesteld. Bij de beantwoording wees de spre
ker er o. m. nog op, dat het hem het beste
voorkwam wanneer een zestal ervaren pre
dikanten een jaar lang eens in deze rich
ting zouden werken. Dan zal blijken of
zoo'n bureau reden van bestaan zal hebben.
AMBACHTSSCHOOL TE ZAANDAM.
Zaterdag 30 Mei a.s. zal des namiddags
te Zaandam de eerste natuursteen gelegd
worden voor de Centrale Ambachtsschool
voor de Zaanstreek, die op een terrein in
de Westzijde zal worden gebouwda Uit waar
deering voor wijlen den héér J. A. Laan zal
deze plechtigheid verricht worden door den
heer J. A. Laan Jr.
WAARBORGSOM.
Te Amsterdam heeft de Bond van
Ghr. Schoolvereenigingen den Minister van
Onderwijs een adres gezonden over een
zaak, voor de Besturen van Bijzondere Scho
len in gegeven omstandigheden van buiten-
Geref. Kerk, na samenspreking met de gewoon groot belang kan zijn.
Gemeente besloten over te gaan tot den Art. 79 der L.O.-wet 1920 schrijft im-
bouw van een nieuwe kerk, welke van hout j pératief vóór, dat indien een school gedu-
zal worden opgetrokken en zal komen te rende zekeren tijd bezocht wordt door min-
staan op de plaats van de oude kerk.
NED. BIJBELGENOOTSCHAP.
Te Amsterdam wordt op Maandag 15
Juni a.s. des avonds in „Parkzicht" de ope
ning aangekondigd der algemeene vergade
ring van het Ned. Bijbelgenootschap, voor
afgevaardigden en genoodigden, waar mej.
A. E. Adriani over „Persoonlijke herinne
ringen aan Dr. F. Adriani" een voordracht
heeft toegezegd.
Op Dinsdag 16 Juni is vervolgens de ge
wone gepote vergadering in de Doopsge
zinde Kerk aan den Singel bij het Konings
plein, toegankelijk voor alle leden en be
gunstigers van het Genootschap. Aldaar
heeft' Prof. Dr. F. W. Grosheide des namid
dags een inleiding toegezegd over het onder
werp: „Hoe een nieuwe Bijbelvertaling ont-
vangen wordt", welk onderwerp, historisch
toegelicht, ook actueel genoemd mag wor
den, waar juist in het jaarverslag de ver
schijning van het eerste deel der nieuwe
Bijbelvertaling wordt aangekondigd.
der dan een bepaald gedeelte vam het aantal
leerlingen waarvoor hij* bestemd was, een
zeker gedeelte van de gestorte waarborg
som vervalt aan de Gemeente.
In Art. 83 subs. 5, wordt zulks nader ge
regeld. Nergens in de Wet wordt echter
voorzien in het geval dat een school in bo-
vengenoemdien toestand kan geraken geheel
buiten de schuld van het betreffende school
bestuur en zonder dat er eenig vermoeden
kon zijn ten tijde dat de school werd aan
gevraagd en gebouwd, dat di/a toestand ook
zou intreden. In zulke gevallen zou het toch
onbillijk zijn, indien d'e schoolbesturen daar
van de dupe werden, immers het verlies van
een gedeelte der waarborgsom is uitsluitend
bedoeld als maatregel orn licht vaardigen
schoolbouvv tegen te gaan. Het kan de be
doeling van den Wetgever niet geweest zijn
dat een schoolbestuur zou sphade lijden, in
dien geheel buiten schuld of toedoen zijn
school in een toestand zou geraken, als be
doeld in art. 79 en 83. Dat zulks inderdaad
zou kunnen plaats vinden en het gevaar
niet denkbeeldig is, wordt door opsomming
van enkele gevallen aangetoond.
Adr. verzoekt daarom den minister, bij
event, voorstellen tot wijziging der L.O.-wet
1920, aan deze punten zijn welwillende aan
dacht te willen schenken.
MUSEUM VOOR OUDERS EN
OPVOEDERS
Onder voorzitterschap van Prof. Dr. J. H.
Gunning Wzn. had dezer dagen de ledenver
gadering plaats van de Vereeniging Natio
naal reizend Museum voor Ouders en Opvoe
ders. Het jaarverslag, dat een overzicht geeft
van de vele tentoonstellingen, zoowel te Rot
terdam als elders, vaij de cursussen, vertel-
uurtjes en kindermiddagen, van de uitleen
zendingen en van de werkzaamheden van het
Huis voor Ouders te Zwolle, is opgenomen in
het Mei-nr. van het tijdschrift „Kinderver
zorging en Opvoeding".
De aftredende bestuursleden werden her
kozen en in de plaats van den heer D. R. Bu-
ma, die als bestuurslid bedankte, en aan wien
warmen dank werd gebracht voor het vele dat
hij voor de Vereeniging deed, werd gekozen de
heer A. Smit, Rijksinspecteur L. O., als verte
genwoordiger van de afdeeling „Schoolmu-
suem", die aan het iMuseum zal worden toege
voegd, waarvoor een commissie van deskundi
gen, waaronder leden van de Gem. Inspectie
op het L. O. en van de verschillende Vakver-
eenigingen van advies zal dienen.
Na bespreking der naaste toekomstplannen
werd de vergadering onder dankbetuigingen
aan de deskundige adviseurs voor hun mede
werking en aan de directie, voor haar onver
moeide toewijding, gesloten.
ONDERWIJSFONDS-SCHEEPVAART
Naar wij vernemen, zal de vacantiecursus
van het Onderwijsfonds voor de Scheepvaart
voor de directeuren en leeraren der Binnen-
Roermond: voor de inspectiën Helmond, Heer
len, Maastricht, Roermond. Slttard en Venlo;
Arnhem: voor de provincie Gelderland:
Zwolle: voor de provincie Overijssel
's-Gravenhagevoor de inspectiën 's-Graven
hage, Leiden, Delft, Gouda en Schiedam;
Rotterdam: voor de inspectiën Rotterdam,
Gorinchem, Dordreoht, Brielle, Goes, Middel
burg eu Neuzen;
Haarlem: voor de inspectiën Alkmaar, Haar
lem. Den Helder, Hoorn, en Zaandam, en van
de inspectie. Amsterdam;
a. hot gedeelte, dat aangewezen wordt door
de lijn, loopende van de zuidgrens der gemeente
noordwaarts langs Boerenweteiring, noordwest-
waarts langs Lijnbaangracht, Haarlemmerplein,
Nassaupleiu, zuidwaarts langs Kostverloren
Vaart en Schinkel tot de zuidgrens der gemeen
te;
b. het gedeelte, dat aangewezen wordt dooi
de lijn, loopende van de zuidgrens der gemeente
noordwaarts laags Schinkel en ICostverloren
Vaart, Nassauplein, Haarlemmerplein, zuid
waarts langs Lijnbaansgracht, Rozengracht,
Raadhuisstraat, noordwaarts langs Singel, Wes
telijke doorvaart, oostwaarts door het IJ tot
in de grens der gemeente.
Utrecht: voor do inspectiën Amersfoort, Breu-
kelen, Utrecht en Hilversum en van de Inspec-
Ams ter daan:
het gedeelte, dat aangewezen wordt door
de lijn. loopende van de oostgrens der gemeente
westwaarts door het IJ, tot het Oosterdok,
Oosterdok, Nieuwe Heerengracht, zuidwaarts
langs den BInnen-Amstel, Amstel tot de zuid
grens der gemeente;
b. het gedeelte, dat aangewezen wordt dooi
de lijn, loopende van de zuidgrens der gemeente
noordwaarts, langs den Amstel, Binnen-Amstel,
Nieuwe HeerengraoJit, Oosterdok, door het IJ,
westwaarts tot de Westelijke doorvaart, zuid
waarts door Westelijke doorvaart. Singel, Raad
huisstraat, Westermarlct. Rozengracht, zuid
oostwaarts langs Lijnbaansgracht tot Wetering
plantsoen, zuidwaarts langs Boerenwetering
tot de zuidgrens der gemeente;
Groningen: voor de provinciën Groningen en
Drenthe;
Leeuwarden: voor de provincie Friesland;
4e. de voorzitters dezer commissiën zijn:
te Breda: J. J. Verbeeten, inspecteur van het
lager onderwijs in de inspectie Breda, te Breda;
te Roermond: A. M. van den Donk, inspecteur
van het lager ondrewijs in do inspectie Venlo.
te Venlo;
te Arnhem: W. F. C. van den Broek, inspec
teur van het lager onderwijs in de inspectie Zut-
phen, te Zutphen;
te. Zwolle: Mr. G. J. ter Kuile, inspecteur van
het lager onderwijs in de inspectie Almelo te
Almelo;
te 's-Gravenhage: J. J. 't Hart, inspecteur
van het lager onderwijs in de inspeotio Dor
drecht te Dordrecht;
te Rotterdam: A. Smit Jzn., Inspecteur van
het lager onderwijs in de inspectie Rotterdam,
te Rotterdam;
te Haarlem: Tj. Sterringa, inspecteur van het
lager onderwijs in de inspectie Zaandam, te
Haarlem;
te Utrecht: K. van der Graaf, inspecteur van
het lager onderwijs in de inspectie Hilversum,
te Hilversum;
te Groningen: Dr. G. Nijlioff, hoofdinspec
teur van het lager onderwijs in de vijfde hoofd
inspectie, te Gronl ngen
te Leeuwarden: J. M. Houwen, inspecteur van
het lager onderwijs in de inspectie Heerenveen
te Heerenveen.
Zij, die zich aan dit examen wenscben te om-
n zich vóór 10 Juni aan te
voorzitter der commissie, met
overlegging van: a. geboorte-akte; b. akte van
bekwaamheid als onderwijzer, waaruit moet
blijken, dat deze ten minste anderhalf jaar te
voren is verkregen; c. een schriftelijke medo-
deeling (het papier aan één zijde te beschrij
ven), waaruit omtrent hum studie blijkt: I.
welke geschriften van bekende paedagogen zijn
bestudeerd (opvoedkunde); II. welke belang
rijke voortbrengselen der Nederlandsche letter
kunde zijn bestudeerd, (Nederlandsche taal en
letterkunde); III. welk(e) vreemd (e) land (en)
of landstreek (en) nader is (zijn) bestudeerd
(aardrijkskunde); -IV. welk tijdvak uit de ge
schiedenis des vaderlands en in verband daar
mede vam de algemeene ges ch le de nis nader is
bestudeerd (geschiedenis), vergezeld van een
terzake door den adspiramt onderteekenden
brief.
EXAMENS-'S-HEERENLOO
Op Maandag 18, Dinsdag 19. Woensdag 20 en
Donderdag 21 Mei 1931 hadden op de gestichten
.,'s Heeren-Loo", „Groot-Emaus"' en „Lozen-
oord" te Ermelo, de jaarlijksohe examens
plaats vam het verplegend personeel, in tegen
woordigheid van een Commissie uit het Bestuur,
alsmede van den afgevaardigde van den Gere
formeerden Bond van Vereenigingen en Stich
tingen vam Barmhartigheid in Nederland.
De uitslag was als volgt:
Adspiranten: geslaagd voor leerling le
jaar de zusters G. H. Adema, Ohr. G. v. Baa
ien, M. M. v. d. Berg, H. C. Bilius. T. Boelhou
wer, A D. C. E. Bolsius, B. Bottema, B. H.
Broersma. A Deelen, K. Dijkstra, J. v. d. Draai,
IC. Drinkwaard, G. Fenne-ma, G. C. v. Geel, A
Gerritsen, G. Goris, A. Groenewegen, R. de
Groot, A. Hagen, B. Halbersma, H. v. d. Hei
de, M. Hoogenboezem, S, Jaarsma, G. Jonker,
A. Karssing, J. N. Konijnen dijk, A. Kuiper, J.
Noorman, B. v. Panhuis, Joh. v. Putten, V. M.
Rogozinska, Tr. Ronda, G. Scheerhoorn, J.
Schokker, Tr. Schulting, J. C. Sloof. F. Steegen-
ga, F. J. Stegink, J. Stevens, H. G. v. Valen, I.
Visser, Sj. Visser, A. de Vries, J. Windig, A.
B. Zijlstra, W. M. J. Zwartbol.
Leerlingen le jaar: geslaagd voor leer
ldng 2e jaar de zusters Cath. T. Alfen, J. H.
Boeve, R. Bos, C. G. Bout, Jota. A. de Bruijn, K.
v. Dijk, E, Dijkstra, J. Drinkwaard. N. Groen,
M. Chr. Holdinga, W. Hoogenboezem. J. Jager,
S. Janssen, M. Kayen, F. P. Kole, H. La-mm Inga,
R. Lokhorst. J. H. Meijer, W. v. Middelkoop,
H. J. Monster. L. Schol ten, E. Smit, S. Terp
stra, A. Thijsseling, J. Vasten burg, A. Verkerk,
R. de Vries, H. Westeneng, H. E. v. d. Wete
ring, Cath. Zijlstra.
Leerlingen 2e jaar: geslaagd voor het
diploma de zusters L. Alkma, H. Ballast. J.
Boonstra, J. Brouwer. A. Drenfch, Cath. Else-
naar, M. M. van Esseveldt, G. C. v. Genderen W
Holwerda, E. Lauer, J. Neijenhuis. G. Neutel,
A. K. Paddlnge. B. Pos. G. Postma, J. Pruiks-
mx.J. Smit, N. Smits, H. Speerstra. J. UIderink,
L. Verhoeff, E. Vlser, J. Zoodsma en broeder A.
Knevel.
Ongetwijfeld zijn dc heerschende economische
omstandigheden niet zonder invloed geweest
op den gang van zaken. Hiermee rekening hou
dende. zijn de verkregen resultaten niet onbe-
'digend te noemen.
)e netto-winst bedaaagt f 674.750 (f 824.735).
Van deze som komt aan houders vam pref. aamd.
f143.713 (f 151 895). Gewone aandeelhouders
f 357,135 (f438.945), tantièmes £130.425
(f 175.420). terwijl aan het reservefonds wordt
toegevoegd f 43.475 (f 58.471). Op de pref. aand.
kan worden uitgekeerd een dividend van 6£
(7). Houders van gew. aand. kunnen ontvan
gen een dividend van XG-i (20). Eën onver
deeld dividend vam f 13.595 (flG.324) gaat op
nieuwe rekening over.
De balans vermeldt als activa: vaste goede
ren f 2.745.000 (f 2.792.764); winkelinrichtingen
f 730.801 (f 838.494), goederen f 2 630.164
(f 3.179.647). debiteuren f 841.901 (f 909.0C5), ef
fecten f 1.568.622 (f 1.051.266). kas en kassiers
f 782.474 (f 838.496). girodepot Nederlandsche
Bank nihil (f 150.377).
Passiva: gewoon aan deelen kapitaal f 2.000.000
:als v. j.). pref. aan deelen kap. f 2.000.000 (ais
j.), reservefonds f 1.171.587 (f 1.113.113). pen
sioen- en ziekenfonds f 265.859 (f 258.534), hypo
theken f 1.666.500 (f 1.749.000), crediteuren
f 681.824 (f 607.424), gedeponeerde gelden
f 599.4S7 (f819.851): onverdeeld dividend gewo
ne aandeden f 16.324 (f 13.578). onverdeeld di
vidend prei', aandeeien f 9i (f 869), nog te beta
len dividenden pref. aand. f 2927 (1'2363), re
serve voor diverse belangen f 212.609 (als v. j.).
winst f 674.750 (fS24.735).
De verlies- en winstrekening 1930 staat debet
voor: algemeene onkosten 4.551.698 (v. j. on
kosten f 1.768.045 en salarissen f 2.908.048), af
schrijving op vaste goederen enz. f 334.510 (v. j
f 4-55.015), pensioen- en ziekenfonds 1' 20.000 (ali
v. j.), winst f 674.750 (f 824.735) en credit voor:
goed eren winst, intrest, enz. f 5.530.958 (v. j.
f 5.975.845).
KWATTA
Winst 733.338 (v. j. ƒ801.869)
Dividend 6 (als v. j.).
Het jaarverslag der Stoom Chocolade- en
Cacaofabriek „Kwatta" te Breda over 1930
deelt mede, dat de resultaten nist ongunstig
zijn, alhoewel het netto-winstcijfer iets lager
is. Oorzaak hiervan is de groote daling der
grondstoffenprijzen, bijzonder van cacuoboonen
Dit noopte tot zeer voorzichtige waardeering
der voorraden, zoodat een niet onbelangrijk be
drag als afschrijving voor waardevermindering
noodig was. De omzetten waren bevredigend,
werden zelfs verhoogd. Na zeer ruime afschrij
vingen a.d f 338.146 (v. J. f 460.487), blijft een
netto-winst over vau f 733.338 (v. j. f 801.869).
De Biscuitafdeeling blijft reden geven tot vol
doening.
De omzet in het buitenland
De in het buitenland werkende kwatta-on-
dernemlngen vermeerderden allen hum omzet
ten en behaalden op oen uitzondering na, goe
de resultaten.
De Belgische Kw:
te de omzet en nn
een bevredigend wi,
De Kwattafahrick
eens haar omzet, doe,,
lies, aangezien de no<
op voorraden enz. niet geheel werden verdiend
Dj positie is echter gezond.
De S. A. du Cacao et Chocolade Kwatta te
Epinay bij Parijs behaalde gunstige omzetten
en resultaten. De vooruitzichten 1931 zijn zeer
goed.
De liquiditeit is dit jaar buitengewoon gun
stig. Vindt dit eenerzijds zijn oorzaak in de
behaalde resultaten en de ruimte der afschrij
vingen, anderzijds zijn de lage grondstoffen-
prijzen daaraan niet vreemd. Getracht wordt
in overeenstemming met het doel der vennoot
schap daarvoor een loonend emplooi te vinden
zonder uit het oog te verliezen, dat de vennoot
schap gewapend moet blijven tegen ongunsti
ger tijden en veel duurdere grondstoffen.
DELFT EN DE UNIVERSITEITEN.
Staatsblad no. 185 bevat bet Kon. besluit
van den 9den Mei tot uitvoering van artikel
132bis der Hooger-Ondervvijswet. Daarbij is
bepaald;
Artikel 1. De bezitters van een getuig
schrift van met goed gevolg afgelegd pro-
paedeutisch of candidaatsexamen aan de
Technische Hoogeschool te Delft genieten
bij het afleggen van examens aan een der
Nederlandsche Universiteiten vrijstellingen
op den voet, aangegeven in de bij dit be
sluit behoorendé tabel.
Artikel 2. Hij, die in het -bezit is van een
diploma van civiel-ingenieur, van bouwkun
dig ingenieur, van werktuigkundig ingé
nieur, van scheepsbouwkundig ingenieur,
van electrotechnisch ingenieur, van schei
kundig ingenieur, van mijningenieur, of van
natuurkundig ingenieur, kan tot de promo
t.ie ter verkrijging van den graad van doc
tor in de wis- en natuurkunde worden toe
gelaten.
STUDENTENCORPS „F. Q. I." TE KAMPEN
Beroepskeuze van den a.s. Die
naar des Woords.
Woensdagavond 1.1. trad Dr. S. O- Los,
Geref. predikant te Den Haag (Oost) op
voor bovengenoemd corps om te spreken
over: „De beroepskeuze van den aanstaan
den Dienaar des Woords". Spr. begint met
aan te toonen hoe al voor den wereldoorlog
ouders, daar ze vaak met moeilijkheden had
den te worstelen om hun kinderen een hun
passend beroep te verschaffen, hiervoor dc moueum-a»! SIS
hulp ingeroepen hebben vaii artsen en psy-1 week van Augustus. De cursus zal ook dit jaar volgende ^ede!"
i-onileraeniJng vergroot-
'.m-e afschrijvingen rest
-:lldo.
i' Rculcn verhoogde even
sloot met een klein ver-
lodzakeiijke afschrijvingen
teruggang aanwijst, die het gloeilampen- en
radloliehaam heeft ondergaan. Het moet de té
groote uitbreiding van de radio-afdeeling ge
weest zijn, die de terugslag heeft veroorzaakt
terwijl de gloeilampen door het onlangs ver
lengen van het kartel goed gefundeerd ge
noemd lean worden. Past Philips zich dus aan.
de mindere bedrijvigheid in de radio-afdee
ling aan, dan zou men het leed geleden kun
nen noemen, zoodat men o.i. niet bevreesd be
hoeft te zijn voor een verderen grooten terug
slag. hetgeen niet wil zeggen, dat er geen flau
we dagen kunnen aanbreken, waarbij het
koerspeil tijdelijk wat verder zou kunnen wor
den teruggedrukt. De jaarcijfers uit Eindho
ven ziin nog niet bekend, doch de vertraging
in de berichtgeving moet slechts aan de werk
zaamheden van den nieuwen accountant lig
gen. die natuurlijk zich in de boekhoudkundige
aangelegenheden moet inwerken.
Reden tot meer vertrouwen
Br is nog een reden tot wat meer vertrou
wen. Tot nu toe hebben de rubberplanters zelf
getracht uit de moeilijkheden te komen en
daarbij op den voorgrond gezet om zoo spoe
dig mogelijk den rubberprijs op een meer dan
loonend niveau te brengen. Deze pogingen züif
telkenmale mislukt en hebben ten slotte zoo
veel ontstemming gewekt, dat de groote on
dernemingen zich officieel tegen elke restric
tie hebben gekant. De onderlinge verdeeldheid
werd zóó groot, dat mede in verband met de
stage toeneming der voorraden, de daling der
prijzen en het slechts geringe terugloopen van
de wereld-productie, de meening postvatte, dat
de cultuur met rassohe schreden op een volks
cultuur aanstuurde.. Reeds in November jl. heb
ben wij in een artikel in de Vragen van den
Dag gewezen op de noodzakelijkheid om het
vraagstuk in een commissie te doen behande
len. die op breeder stijl georganiseerd was en
waar buiten Regeerings.personen ook verte
genwoordigers van den rubberhandel... van do
consumenten en van vooraanstaande economen
zitting zouden nemen. Nu is een dergelijke com
missie onder de auspiciën van den Minister van
Koloniën benoemd.... ook do Regeering in Bui
tenzorg is er indirect mede annex, doordat de
heer Bernard bü de installatie tegenwoordig
was en ziin sanctie eraan heeft gehecht, ter
wijl de verschillende producenten-groepen ver
tegenwoordigd ziin benevens een belangrijke
Amerikaansche rubber-verwerkende maatschap
PÜ middels de heer Baron van Lynden. Hoewel
deze commissie nog geen goed plan heeft kun*
nen uitwerken zoo spoedig mogelijk moet
haar conclusie aan den Minister worden aange
boden laat staan, of er zelfs wel een deug
delijk project ter verbetering der rubber-toe
standen te vinden is is het feit van haar in
stelling voor ons van voldoende belang om de
naaste rubber-toekomst met wat meer vertrou
wen in te zien.
Deze o.i. wat hoopvoller stroomingen hebben
nog geen belangrijken invloed op het koers-
niveau gehad, omdat de nawerking van de som
bere dagen, die achter ons liggen, zich nog te
veel deed gevoelen. Over het algemeen was het
niveau beduidend lager, vooral voor de in-dus-
trieele fondsen. Wji merken in dit verband op,
dat ook op energieke wijze aan de verbetering
in de verhoudingen der kunstzijde-Industrie
aangestuurd wordt, dat met veel tact en voor
zichtigheid in die richting wordt gewerkt zoo
dat de kans op succes grooter genoemd kan
worden dan bü alle vroegere pogingen.
UIT HET SOCIALE LEVEN
TWEEDE CONGRES DER PROT. CHR.
ARBEIDERS-INTERNATIONALE.
Oip 9 Juni a.s. zal te Essen (Duitschland)
het tweede internationale congres der Pro-
testantseh-Chr. Arbeiders-Intern, piaats vin
den, zulks in aansluiting aan een aldaar te
•houden groote „Reichstagung" van de cen
trale der Duitsche Prot.-Chr. arbeidersver-
eenigingen, het „Gesamtverband der evan
gelisch en Arbeitervereine Deutschlands".
Behalve de bespreking van het verslag
der Internationale over het tijdvak 1928—
1931, uit te brengen door den internationa
len secretaris, den heer H. Amelink
(Utrecht), zal aan de orde komen het on
derwerp De werkloosheid, haar ooi-zaken
en gevolgen en haar bestrijding, te behande
len door de heeren Dr. W. Claussen, ambte
naar van het Intern. Arbeidsbureau te Ber
lijn, Dr. H. Schönfeld, van het Sociaal-we-
lenschappelijk Instituut der Kerken te Ge
neve, en J. Haas, secretaris van het Zwit-
sersche evangelische vakverbond te Seobach
bij Zurich.
Door de Nederlandsche organisaties, aan
gesloten bij de Prot.-Chr. Arbeiders-Interna
tionale, is het volgende voorstel op de agen
da voor dit congres geplaatst: Het congres
wende zich tot de in 1932 te Genève bijeen
komende ontwapeningsconferentie, met het
dringend verzoek, alles te doen, wat moge
liijik is, om langs internationalen weg tot een
beperking der bewapening te komen.
13 Mei
164 Ti
74%
20 Mei
ECONOMIE EN FINANCIEN
Q)-t-opholpti ttehoiidpn wnrdpn in dp ppr=:f-p "öt jaarverslag 1930 der N.V. G-^brs. Gerzon 3
aartscnoien genouaen woraen m ae .eerste Modemagazijnen te Amsterdam deelt .o,m. het
N.V. GEBRS. GERZONS
MODEMAGAZIJNEN
Dividend 18% (v. j. 20)
rslag 1030 der N.V. G"-brs. Gerzon's
Dividendreserve
Voorgesteld wordt het winstsaldo 1930 ad
f 733.338 (v. j. f 801.869) als volgt te verdeelen:
6 pc-t (onv.) over f 50.000 pref. aandeeien f 3000
(onv.), b pet. (onv.) over f 7.200.000 gew. aan
deeien f 432.000 (onv.). 10 pet. directie en 10 pet.
commissarissen f 59.667 (73.373), te betalen di
vidend gn tantième-belasting f 28.500 (39.367).
blijft f 216.170. bij onverdeeld dividendsaldo
f 509.1U0, totaal f 725.270. welk bed,rag voorge
steld wordt als onverd. dividendsaldo op nieuwe
rekening over te brengen, waardoor een divi
dend-reserve van circa 10 pot. van het uitge
geven kapitaal beschikbaar is voor aandeei-
houdens. Ware het niet, dait iin het begin vam
1931 een buitengewoon felle concurrentie is
ontstaan Sn ons hoofdartikel, waardoor de aan
vankelijk goede vooruitzichten een heel wat
minder gunstig aspeot krijgen, dan zouden wij
ongetwijfeld een hooger dividend dan 6 pot heb
ben voorgesteld.
Onder de gegeven omstandigheden gebiedt
is echter de voorzichtigheid, en dus het be
lang van. aandeelhouders zelf, de winstultkee-
ring met te verhoogen, daar wij vóór alles heb
ben te zorgen, dat de positie onzer vennoot-
schap ste-rk blijft en aan de felste concurrentie
het hoofd moet kunnen bieden, teneinde ook
een ongunstige conjunctuur, zooals die thans
heersoht, volkomen ongeschokt te doorstaan.
FINANCIEEL WEEKOVERZICHT
van 13—10 Mei
Wü hebben bijzonder spannende dagen achter
3n rug. Ten eerste de Volkerenbond-vergade
ring, waarop het Duitsch-Oostenrüksch Initia
tief zou worden behandeld. Het is te begrüpen,
g;ehee,e wereld met büzondere belang,
stelling het oog op Genève gericht had en dat
menig hart angstig heeft geklopt bü de ge.
dachte, welk nieuwe misère hieruit voor de we
reld en daardoor ook voor den fondsenbezittèr
zou kunnen voortvloeien.
TT Dc tol-nnle.
Henderson heeft met meesterlü'ke diplomatie
den voorzitters-hamer gezwaaid en na de eerste
debatten voorgesteld om alvorens verder'té dis
puteeren, do juridische zü'de van de tol.unie
door het Internationaal Gerechtshof in den
Haag te laten onderzoeken. Mot algemeene
stemmen werd dit voorstel aangenomen en nu
heeft men af te wachten, in welke richting
deze uitspraak zal gaan. Tüd gewonnen is al
les gewonnen en met deze menigmaal juist ge
bleken spreekwüze gaan wü de komende tjjden
met iets meer hoop tegemoet dan wü vroeger
voor mogelijk hadden gehouden. Het is té voor
barig om ons nu ai aan gissingen te wagen;
zeker is. dat er slechts drie mogelijkheden ziin.
n.l. dat het Haagsche Gerechtshof zich niet
competent verklaart (in welk geval de zaak
naar den Volkerenbond zal worden teruggezon.
den) dat de uitspraak ten gunste van
Duitsehland-Oostenrü'k zal zün, waarop het ge
marchandeer zal kunnen beginnen dat de
zaak jurldTsch onjuist Is en waarna voorloo-
pig geen verdere stappen in deze richting door
de Centrale Rliken zullen worden gedaan.
De grootste kans heeft de juridische juist
heid van het verbond, wat met andere woorden
wil zeggen, dat de spanning tusschen Frankrijk
en Duitseh-Oostenrük grootere afmetingen zal
aannemen. Nu Henderson zün schitterende di
plomatieke gaven heeft getoond hü is te
vens als voorzitter gekozen van de in 1932 te
houden ontwapeningsconferentie, waardoor zün
internationale positie beduidend is versterkt
bestaat er een groote kans, dat hü bemidde
lend zal optreden tusschen beide partüen, om
dat de economische idéé per saldo niet veel
verschilt. Frankrijk heeft in deze de logica niet
op zün hand wel de feiteiüke macht, nl. de
controle over het grootste gedeelte van den
wereldgoudvoorraad, vandaar dat Duitschland
water in zün wün zal willen doen, ais zü'ne
denkbeelden benaderd zullen kunnen worden,
terwül Brland ongetwijfeld toenadering zal
wenschen om Frankrü'ks isolement te voorko
men. Zonder véél van de naaste toekomst te
verwachten, vermeenen wü de situntie met een
iets hoopvoller bril te mogen aanzien, hetgeen
te meer spreëkt, nu LItwinof in Genève toena-
derende woorden heeft gesproken. De wegen
der Sovjets zijn ondoorgrondelfk nimmer lean
men staat maken op de gelanceerde meeningen,
maar brengt men Litwlnof'e redevoering in ver
band met de uitlatingen in verschillende onder
censuur staande bladen als de Iswestja en de
Prawda, leest men do tegenpartü der Sovjets
in de te Berlün uitgegeven Roel legt men
het oor te luisteren naar de berichten die af
en toe uit Amerika worden overgeseind en waar
men iets meer toenadering tot de Sovjets wil
betoonen, dan zou met eenige kans op juist
heid kunnen worden afgeleid, dat Moskou een
zwenking in de richting van het kapitalisme
voorbereidt. Een zwenking, die ook op econo
misch gebied voor beduidende ontspanning zou
kunnen zorgen,
Is er iets veranderd f
Onze overzichten waren steeds In mineur ge
steld nóg beeft de wereldtoestand geen uiter
lijke verandering ondergaan, doch het zou ons
niet verwonderen wanneer er onder de opper
vlakte iets veranderd was. WJ hebben het al
eenige malen betoogd, dat het terugdrukken
van Engeland tot het tweede plan een groote
aanleiding tot de misère geweest is. Doch
hoe langer hoe meer begint Engeland weel
de leiding in het Europeesche concert te ne
men. Het was Henderson, die de bemiddeling
tot stand trachtte te brengen, zü het ook zon
der noemenswaardig succes tusschen Frankrijk
en Italië het Is Henderson, die het verlos
sende woord in Genève sprak het Is Hen
derson, die voorzitter der ontwapeningsconfe
rentie zal worden, terwijl Engeland ook econo
misch weer een rol gaat spelen, zooals Sir
Deterdlng tüdens zün verblüf in Bucharest
heeft kunnen eonstateeren.
Bovendien is er op de effectenbeurzen al
heel wat uitgeziekt. Dc teleurstellende divi
dend-declaratie van Philips ad 6 heeft den
koers der aandeeien tot 146 doen terugdruk,
ken, een noteering, die bü bet hoogste 1929.
van 955 vergeleken wel duidelijk den e matigen
Philips
Ak'u
Van Berkel
Unilever
Kuchenmeister 65$,
Amsterdamsche Bank 171% 170
Rotterdamsehe Bank 99%
Twentsche Bank 130 „TT,
Aniem -94 -26%
Dell Spoor J91
Ned. Ind. Spoor 128% 137
Borsumy l"
Deli-Atjeh S8 87
Moluksche '1J
De rubber-fondsen hebben nog geen invloed
ondervonden van de oprichting der nieuwe com
missie, zuiver en alleen omdat men zeer scep
tisch staat tegenover elk voorstel, waarbu dc
Regeeringen gemoeid worden. Dit geeft een
beeld van de weinige oonsequentheid van net
publiek want toen onze Gouverneur-Generaal
zich destüds tegen restrictie en staatsinmenging
verklaarde, daalden de koersen door de teleur
stelling, die hierdoor gewekt werd.
Amsterdam Rubber
Bandar Rubber
Hessa Rubber
Indische Rubber
Java Caoutchouc
Serbadjadl
Wai Sumatra
alle
13 Mei
87%
64%
40%
36%
40%
1U gevalln ziet men uit de gering©
koerswijziging, dat de daling bü de andere fond
sen-rubrleken bier niet die cataatrophale afme
tingen heeft aangenomen.
De tabaks aandeeien hebben een veer gelatena
dringend aanbod wordt in dezen hoek gewoon-,
lük slechts tegen zeer lage koersen verwerkte
terwül ongelimiteerde aankoopen gewoonlüK
aanleiding geven tot zoogenaamde „gap-koer-
sen". Men doet daarom verstandig opdrachten
in tabaks-papier steeds met een limite te ge
ven. Binnenkort zal een tabaks-commissie naar,
Amerika vertrekken om in verband met de sla
ven -arbeid.wetten te onderzoeken, of de te vel
de staande oogst nog tüdig in Amerika zou
kunnen aankomen. 1 Januari 1932 zou, indien
niets tusschenbeiden komt, het invoerverbod
van kracht worden. Het lükt ons toe dat in
verband met de uitlatingen van LItwinof In
Geneve en de mildere stemming in Washing-
lingen niet zullen worden doorgezet om den
Amerikaanschen import in Rusland niet te doen
stagneeren.
Het zou ons dan ook niet verwonderen, dat
zoodra „men" deze opvatting op de Juiste
waarde gaat schatten en mede in verband met
de gunstiger klimatologische factoren in Dell
de koersen
ondergaan.
13 Mei
Deli Batavia Tabak 257
Dell Maatschappü 291
Senembah 335
Oostkust 50%
Besoeki 3b0
Ngoepit o30 310
Soelcowono „TT
Temoeloes 367 360
De suikerprüzen blijven, niettegenstaande het
Chad bourne-initiatief dalen al zou ook hier een
eventueele frontverandering van LItwinof s re
geering den toestand ten goede doen verande
ren. De voortschrüdende tendenz naar agressief
protectionisme in Frankrük eii de stügende
wensch der andere Europeesche Staten naar te
rugtrekking achter de eigen grenzen zou de
beetworteisulker.cultuur kunnen stimuleeren,
vandaar dat wü ten opzichte van het zoete pro
duct nog steeds de grootst mogelüke gereser
veerdheid in acht blü'ven nemen.
13 Mei 20 Mei
Handelsvereeniging A'dam 317 303%
Javasche Cultuur Mü- 250 -3-
Ned. Ind. Suiker Unie 131%
Poerworedjo -1%
beduidende verbetering zullen.
90 Me!
235
262%
306
47%
20
De vrachtvaart blfft nog steeds uiterst ge
drukt, zoodat zelfs de meerdere vraag naar
graanschepen geen invloed ten goede kon uit
oefenen. Trouwens deze maatschappüen loopen
achter de conjunctuur aan, Immers bü ople
ving der handelsbeweging komen eerst de or
ders binnen, deze worden uitgevoerd om daar
na pas- tot verscheping te komen. Bü vermin
derende bedrijvigheid worden de loopende trans
acties verzonden en daarna pas vermindert het
ladings.aanbod.
Ned. Scheepvaart Unie
Rotterdamsehe Lloyd
Kon. Paketvaart Mü
Nievelt Goudriaan
Stoomv.MU. de Maas
13 Mei
112
20 Mei
109%
106
125%
41%
61%
De Invloed van het teleurstellende slot-divi
dend der Koninklijke Olie bleef nawerken, ter
wül de verhoudingen in de olie-industrie nog
even somber en nevelig bleven.
Kon. Olie
Tarakan
Algemeene Exploratie
Boeton
De aandachtige lezer
onze week-over-
zichten zullen bemerkt hebben, dat w\i door de
zeer belangrüke gebeurtenissen der laatste da
gen een andere visie op de naaste toekomst
hebben, hetgeen niet wil zeggen, dat wü een
spoedige aanmerkelüke koersstijging verwach
ten, maar dat o.i. In het algemeen het laagste
punt der misère bereikt is. Wü zün danryooi"
een verklaring schuldig; het is onze opvatting,
dat de- crisis verscherpt is door hetgeen wü
,,de eindliquldatie" van den oorlog noemden en
dat vooral den laatsten tüd de onderlinge ver
houdingen der naties beduidend slechter waren
geworden. Evenmin hebben wü het onder stoe
len en banken geschoven, dat de terugzetting
van Engeland op het tweede plan en het wil
len verheffen van Frankrük aan de spits van
Europa ons met zorg vervulde- Henderson heeft
met tact de leiding in Europa mede in handen
genomen, terwül Londen het Duitsche Rük de
plaats eaint. die het door zün energie en ziin
intellect behoort in te nemen. Deze veranderde
houding van Downincr Street doet ons de naas
te toekomst hoopvoller Inzien, hetgeen onge
twijfeld zün terugslag op Rusland zal hebben,
dat realiseeren zal, dat hoogere prüzen voor
zjjn producten met gevolg betere toestanden
In eigen land zwaarder wegen dan onrust en
verwarring te stichten zonder kans op uitein
delijk succes. Bovendien ondermü'nt het ten
slotte z[in positie binnen de eigen grenzen.
Laten wf honen, dat wil gel lik mogen krijgen
en dat de druk, waaronder wü leven, spoedig
voor betere en gezondere toestanden mag
plaats maken.
