.GROOT MODEL HAZELNOOT REEPEN
WOENSDAG 20 MEI 1931
EERSTE BLAD PAG. 2
DE TOLUNIE
IN DEN VOLKENBONDSRAAD
BR1AND
TREEDT KALMEEREND OP
DE ZAAK VEEWEZEN
NAAE HET HAAOSCHE HOE
De besprekingen over het Duitsoh-Oosfcen-
rijksche tolverdrag begonnen gister met 'n
verklaring van -den Tsjechoslowakschen mi
nister van Buitenlandsohe Zakenv Ben es, die
verklaarde, dat het conflict valt onder de
bevoegdheid van den raad, op grond van hex
Volkenbondspact cn van de internationale
verdragen.
Harinkowitsj
Toen na Bertes de Joegoslavische minister
Van Buitenlandsohe Zaken, Marinkowitej 't
woord verkreeg, ontstond er een zeer scherp
incident tusschem hem en dr. Curtius.
Marmkowitsj verklaarde, scherp te willen
protesteeren tegen de Maandag door Curtius
gehouden rede, waarin 't recht van den Vol
kenbondsraad, om ook de politieke zijde van
het aanhangig probleem te bespreken, werd
ontkend. Grandi had er reeds op gewezen,
dat elke economische gebeurtenis van de
grootste politieke betcekenis was. Elke ge
beurtenas, waardoor de vrede en de goede
verstandhouding tusschen de volkeren wordt
bedreigd, valt onder de bevoegdheid van den
raad. Ook zonder eenigen juridisclien onder
grond had de raad het recht, ziieh met het
tolverdrag te bemoeien.
De wereldoorlog was begonnen, doordat
een zekere groote mogendheid geweigerd
li ad een twistpunt aan een internationaal
scheidsgerecht voor te leggen. Er bestonden
toen nog geen volkenbondsconferenties en
geen internationaal hof. Het was dan ook
wel begrijpelijk, dat het voor een groote mo
gendheid zeer pijnlijk was om naar den Vol
konbemd te komen, doch er mocht geen en
kele kwestie onopgelost blijven, waardoor de
vrede bedreigd kon worden.
Onmiddellijk na deze scherpe rede nam dr.
Curtius het woord. Hij weer er nogmaals na
drukkelijk op. dat door het voorstel van Hen
derson aan de behandeling van het tolver
drag in den Volkenbondsraad richting was
gegeven. Curtius verklaarde, dat hij dei
invloed van elke levende kracht erkende,
maar thans moest het aan het Haagsche
Hof worden overgelaten, te bepalen, in hoe
verre achter de starre vormen ook het le
vende recht stond. Het gaat hier voorna
inelijk om een volkenrechtelijke verplich
ting van Oostenrijk, en de onafhankelijk
heid, de geilijkberechtigheid en 't zelfbe
schikkingsrecht dienen onaangetast te blij
ven. Uitdrukkelijk is verklaard, dat de on
afhankelijkheid van Oostenrijk in geen ge
val zal worden aangetast Er is geen reden
om aan den ernst van deze waarachtige ver
klaring te twijfelen.
Wanneer het Haagsche hof tot de conclu
sie zou komen, dat Oostenrijk door het slui
ten van 't verdrag geen enkele volkenrech
telijke verplichting heeft geschonden, dan
5s 't ontoelaatbaar, dat hier nog maar
stee'ds weer over een in gevaar brengen van
den vrede gesproken wordt Ik betreur het
daarom, dat de Joego-Slavische minister
toespelingen heeft gemaakt op bepaalde his
torische gebeurtenissen, die niet verschoond
beOroeven te worden. Het tolverdrag behoort
geheel binnen het kader gezden te worden
van het voortschrijdende proces van onder
linge toenadering. Het plan past geheel i:
de Europeesche solidariteitsgedachte.
Er bestaan op het oogenblik nog andere
Voorbeelden van blokvorming in Europa. Er
is bijv. het agrarische blok van Oost-Euro-
peesche staten, dat ik geenszins een ge
vaar voor den vrede zou willen noemen.
Kaast onze eigen economische belangen, die
wij, gedwongen door onze economisch en
noodtoestand, in de eerste plaats door deze
overeenkomst denken te behartigen, blijven
Wij binnen de internationale orde. Een ver
storing van den vrede is daarom geenszins
te venvachten. Ik weiger onvoorwaardelijk
mij bier als verstoorder van den internatio
nale vrede voor dit internationale forum te
kijk te laten stellen, aldus besloot Curtius
gijn rede.
Briand sust
Voor Briand was ddt aanlanding om op
nieuw te verklaren! dat men eerst zal heb
ben af te wachten, wie volgens Den Haag
gelijk heeft, d.w.z. of de internationale
verdragen al of niet geschonden zijn. Alle"
gebeurtenissen, waardoor de openbare mee-
tting verontrust kan worden, dienen voor
den Volkenbondsraad te worden gebracht en
de raad moet het recht hebben zich daar
mede te bemoeien, in den geest van een
broederlijke regeling.
Het Duitsch-Oostenrijksche probleem is
geen zaak meer tusschen twee staten doch
is een algemeene kwestie van Europeesche
solidariteit geworden. Bij de besprekingen
is herinnerd aan eennge historische gebeur
tenissen, waardoor oude dingen opgehaald
dreigden te worden. Het Haagsche Hof zal
in internationalen geest beslissen. Inmid
dels moet gewerkt worden aan het vinden
Van een oplossing. Het is voor geen enkele
groote mogendheid vernederend om een
dergelijke aangelegenheid door den Volken
bond te laten regelen.
Henderson's voorstel aangenomen
straffen tot 6 maanden en in 51 gevallen
vrijspraken zijn gewezen. In verschillende
gevallen volgde vrijspraak of betaling van
schadevergoeding.
In het gedeelte van het rapport, waarin
de „directe verantwoordelijkheid der auto
riteiten" behandeld wordt, wordt gezegd,
dat de Pools.che autoriteiten alle middelen
teT kalmeering van de gemoederen hebben
aangewend. Zij streven ernaar:
Ie. den goeden wil te bewijzen, waarmede
de Poolsche regeering ten opzichte van de
wettige verlangens van de minderheden be
zield is.
2e. Duidelijk te maken, dat in haar ver
houding tot de autoriteiten des lands soci
ale of politieke organisatie geen rol spelen.
3e. Aan alle vereischten van het openbar.,
leven te vervullen in het bewustzijn van
de noodzakelijkheid van vreedzame samen
werking van meerderheid en minderheid.
Het rapport wijst op vier verklaringen en
decreetcn van den wojwode Graszvnski,
waaruit blijkt., dat de betrekking tusschen
de autoriteiten en het opstandig verbond
zich in den zin van de Raadsbeslissing
heeft gewijzigd.
De Poolsche regeering is er vast van
overtuigd, dat de door haar ingeslagen weg
een duurzame verbetering in de goede en
loyale loetrekkingen tusschen de verschil
lende bevolkingsgroepen zal brengen.
Uit kringen van de Duitsche delegatie
wordt officieel medegedeeld:
Het rapport zal door de Duitsche dele
gatie aan een nauwgezet onderzoek worden
onderworpen. Inzonderheid zal zij tot taak
hebben na te gaan of de in het Raadsbe
sluit van 24 Jan. j.l. gegeven aanwijzingen
door de Poolsche regeering zijn opgevolgd.
Aan het slot der besprekingen besloot de
Volkenbondsraad met algemeene stemmen
on met instemming van den aan den raad
keuring van het voorstel van Henderson
om het oordeel in te winnen van het Per
manente Hof van Internationale Justitie te
den Haag over de juridische zijde van de
Duitsch-Oostenrijksche tollinie en wel voor
namelijk of het desbetreffende verdrag in
strijd is met artikel 88 van het verdrag van
St. Germain en het eerste protocol van Ge-
ïiève van 1922.
Henderson verklaarde nog onder alge-
Inaene hilariteit, dat tevens net oordeel van
het Haagsche gerechtshof diende te worden
ingewonnen, of Briand en Curtius de histo
rische feiten op de juiste wijze en met de
juiste interpretatie geciteerd hadden.
SCHOBER ZOO SPOEDIG MOGELIJK
NAAR WEENEN TERUG
Op voorstel van de Groot Duatschers is
den Oostenrijkscihe bondskanselier, in ver
band met de moeilijke politieke situatie,
Schober verzocht zoo spoedig mogelijk uit
Genève terug te keeren.
De Poolsche nota
Aan de leden van den Volkenbondsraad is
overhandigd een rapport Inzake de Poolsche
maatregelen ten opzichte van de Duitsche
minderheden ion Opper-Si lezlë. Dit verklaart
dat tot 25 April 1931 in 52 gevallen ver-
ooncleelingen tot geldboeten en gevangenis-
VON HINDENBURG NAAR EEN MARINE-
NACHTOEFENING.
De President der Republiek von Hinden
burg begaf zich gisteravond, in gezelscnap
van adm. Hansen, burgem. van Kiel, Dr.
Lücken en een groot aantal hooggeplaatste
marineofficieren, naar de binnenstad ter bij
woning van het feest van het Reichskrieger-
verband. Hier werd de President door de
oud-soldaten gehudigd, waarna hij zich
aan boord begaf van de kruiser „Königs-
berg", die later in den avond zee koos
een" nachtoefening, waaraan ook de kruiser
,Köln" en het tweede flottille deelnamen.
DE TOESTAND IN SPANJE.
Allo buitenlandsche Jezuïeten hebben
Spanje verlaten.
Alle buitenlandsche Jezuieten-paiters heb
ben Spanje verlaten in verband met het
vijandige optreden der communisten en an
dere elementen.
Ook de Spaansche Jerzuieten hebben hun
kloosters verlaten en zullen voorloopig als
particulieren bij hun familie gaan leven. Zij
zullen niet terugkeeren, voordat de toestand
genormaliseerd is.
ALFONSO EN DE JODEN.
In de te Londen verschijnende The
Jewish Chronicle wordt er op gewe
zen, dat de revolutie in Spanje voor de Jo
den, ook in Marokko, waar er 15.000 wonen,
niet gunstig is, daar Alfonso zich tegenover
de Joden steeds zeer sympathiek betoond
heeft.
Toen Spanje over een gedeelte van Ma-
der Joden over de geheele wereld te verze
keren, en Sindsdien heeft hij alles gedaan,
wat den Joden ten goede kon komen. Hij
begon er mede door Prof. Dr. A. S. Yahuda*)
oen serie voordrachten te Madrid te laten
houden over het Jodendom.' Deze lezingen
trokken dermate de aandacht, dat aan Ya-
huda 'n leerstoel aan de Universiteit te Ma
drid werd aangeboden voor de Hebreeuwsche
Letterkunde en de geschiedenis der Joden
in Spanje gedurende de Middeleeuwen. Ook
in den oorlog heeft Alfonso voor de Joden
in het algemeen en voor die in Palestina
wonen in het bijzonder met gunstigen uit
slag zijn tusschenkomst aangeboden. Zoo
doende werden de Sephardische Joden,
meest Turksche onderdanen, door de Geal
lieerden met bijzondere consideratie oehan-
deld. En toen Kemal Pasha bevel gaf om d*
Joden uit de door hen gestichte, bloeiende
kolonie yan Tel Aviv, vlak hij Jaffa (het
oude Joppe) te verdrijven, heeft de Spaan
sche koning, daartoe ingelicht door Prof.
Yahuda en Dr. Nordau, het plan van Kemal
kunnen verijdelen, terwijl hij ook in sa
menwerking met den toenmaligen Duitschen
Keizer, heeft medegewerkt een speciale com
missie naar Palestina te zenden, die er tot
het einde van den oorlog gebleven is. en
heeft verhinderd, dat den Joden onrecht
werd aangedaan.
VRAAGT VOORAL
HOLLANDSCH-
ZWITSERSCHE
DE EUROPEESCHE COMIVIISSIE
De bekende schrijver van een werk over
den invloed van het Egyptisch op de boe
ken van Mozes, waarvan binnenkort eon En-
gelsche vertaling als herziene en vermeen
derde druk der Duitsche uitgave zal ver
schijnen.
DE STAPELLOOP VAN DE
„DEUTSCHLAND"
De Duitsche pantserkruiser „Deutsdhland"
is tijdens de rede van President Von Hin
denburg, ontijdig aan het glijden gegaan,
zoodat de President de doopformule haas
tig moest uitspreken om het nog te doeD
vóór het schip geheel in het water was.
De oorzaak schijnt te moeten worden ge
zocht in een te sterken druk op een der
stopblokken. Reeds des morgens te 10 uur
werd gedruisch waargenomen en men zag
daarop het schip een eindweegs met den
boeg in de riohting van het spreekgestoelte
gaan. Tegen 12 uur bezweek gelukkig ook
het andere stopblok, waardoor erger voor
komen werd. Tot groote verbazing van do
tienduizenden belangstellenden gleed de oor
logsbodem, nog vóór de President der Re
publiek de doopplechtigheid had kunnen
verrichten, te water. Bij het afglijden zag
men pog kans vlug een vlaggendoek met
den naam „Deutschland" over de reelyig te
werpen, waarop de wachtende menigte het
„Deutschlajidliéd" aanhief.
De Deutsche Werft, heeft na de plechtig
heid een feestmaaltijd gegeven, waaraan
werd aangezeten door tal van hooggeplaat
ste personen, o.w. den President der Repu
bliek en den Rijkskanselier. De Minister
van Rijksweer, generaal Gröner, hield een
tafelrede, waarin hij o.a. zeide, dat de
„Deutschland" de herinnering aan de eerste
„Deutschland", die ongeveer 100 jaren gele
den de zee bevoer, levendig zal houden. De
eerste „Deutschland" werd in 1849 gekocht
en had later het ongeluk tezamen met an
dere Duitsche schepen onder den hamer te
komen. De tegenwoordige „Deutschland" bc
teekent voor alle Duitschers: „Strijdt den
strijd om de toekomst van Duitschland niet
met kanonnen, dorh met de kracht van den
geest en den wil". Daarom zijn de leiders
van het Duitsche volk naar Kiel gekomen.
Het is aan den President der Republiek en
aan den Rijkskanselier, dat de Duitsche
Rijksmarine te danken heeft, dat de Duit-
sciiie vloot hersteld wordt.
RUSTIGE ALGEMEENE
BESPREKINGEN
VRIENDELIJKE WOORDEN
JEGENS LITWINOF
De Europeesche Commissie te Genève
heeft gisteravond de algemeene discusies ge
ëindigd in een sfeer van vertrouwen en te
vredenheid. Er zijn verschillende sprekers
aan het woord geweest.
De Joego-Slavische gedelegeerde Marin-
kowitsj eischte, dat men eindelijk den
landbouwstaten te hulp komt
Zaleski (PolenLBenes (Tsjecho-Slowakije)
en Titulescoe (Roemenië) ondersteunden,
evenals Marinkowitsj, de Fransche plannen.
Zaleski beloofde Engeland groote welwil
lendheid bij onderhandelingen over de ta
riefverlaging. Hij verklaarde uitdrukkelijk,
dat de rede welke Litwinoff gisteren
houden heeft, de bezorgdheid over de be
doelingen der sovjets in hun uitvoerpolitiek
verdreven heeft
Munch (Denemarken) steunde het nut va
voorkeurrechten in uitzonderingsgevallen.
Een diagnose van Henderson.
Henderson hield een belangrijke rede
de oorzaak en de mogelijke bestrijding
de economische wereldcrisis. Spreker gaf
allereerst een overzicht van den economi-
schen nood in de verschillende Europeesche
Staten. De eerste vereischte voor een eco-
nomischen opbloei, aldus spr? is een at
mosfeer van internationale vrijheid.
De Ontwapeningsconferentie zal om dien
reden in feite kunnen bijdragen tot de be
ëindiging der economische wereldcrisis.
Ondanks alle teleurstellingen moet men
vasthouden aan de absolute noodzaak van
gemeenschappelijke economische acties. Een
groot deel van Europa heeft dringend be
hoefte aan hulp.
Van groote beteekenis is voorts het pro
bleem der tarievenpolitiek. De voortduren
de opdrijving der douanerechten heeft, aldus
Henderson, de economische wereldcrisis ver
scherpt. Deze tarieven beteekenen juist de
voor den wederopbloei van het bedrijfs
leven.
Voorts moet geconstateerd worden dat de
voornaamste creditourstaten wel is waar
stonden op de betaling der internationale
schulden, doch anderzijds weigerden waren
te betrekken van debiteurstaten. Den debi
teurstaten moet de mogelijkheid worden ge
schapen hun producten te verkoopen: In-
plaats hiervan drongen de crediteurstaten
aan op de betaling der schulden in goud. De
daardoor ontstane openehooping van goud is
een der hoofdoorzaken van de huidige crisis.
Deze hebben de basis van 't huidige ecnomi-
sche systeem ondergraven. Europa kan op
den duur evenwel niet de last van nog meer
werkloozen dragen. Om dien reden richtte
Hendlson een dringend verzoek tot alle
Europeesche staten om onverwijld, met prijs
geving van alle bizondere interessen, de
handen in eèn te slaan om den uitweg te
vinden uit de huidige economische en poli
tieke crisis.
Aangezien ter conferentie nog geen op
lossing te vinden, zal zijn, stelt Henderson,
voor afzonderlijke commissies te benoemen,
welke de vraagstukken zullen hebben te be-
studeeren.
Hij zeide, dat de Russische gedelegeerde
Litwinof de gedachte kon bannen, dat de
leden van den Volkenbond een oorlog tegen
de Sovjet-unie beramen, en verzekerde, dat
gehoopt wordt op een uitbreiding van het
vreedzame verkeer en den handel en dat
iedere hulp welkom zou zijn welke geba
seerd is op de in-acht-neming der inter-
zoenenden toon van Litwinof en zeide, dat
zijn land slechts uitbreiding van de econo
mische betrekkingen met sovjet-Rusland
wenscht.
Tenslotte behandelde Henderson nog het
DuitschOostenrijksche Tolverdrag, waarbij
hij de vraag ter sprake bracht of het niet
mogelijk zou zijn een gemeenschappelijk
plan op te stellen, dat aller instemming
zou kunnen vinden.
De algemeene debatten van de Europa
commissie werden besloten met de instelling
van een commissie, die voor Donderdag een
uitgewerkt arbeidsprogram moet samenstel-
len. Deze commissie bestaat uit vertegen
woordigers van 15 staten.
Briand besloot de algemeene debatten met
een kort woord, waarin hij den geest, die
uit alle redevoeringen gesproken had, prees.
Briand toonde weer goed gehumeurd te zijn,
alsof er geen 13 Mei voor hem was geweest.
Vermoedelijk is de oorzaak daarvan, dat
zoowel in de Volkenbondsraad als in de
Europeesdho Commissie alles zoo goed ge-
loopen is.
Bijzondere commissie.
Blijkens de tot dusverre ingekomen voor
stellen van Engelsche, Fransche, Belgische,
Nederlandsche en Noorsche zijde, moet
voorts gerekend worden op de instelling van
een reeks bijzondere commissies, die zich
zullen bezighouden met urgente economische
vraagstukken, zooals economische hulpver
leening aan Oostenrijk, de kwestie van in-
dustrieele kartelvorming, een nieuwe econo
mische conferentie etc.
Uit Praag wordt gemeld: De protestactie
tegen de zedelijkheidsverordening inzake
het overnachten in week-endgelegenheden
neemt steeds scherper vormen aan.
Zoo hebben de „wandelclubs" van de ge
heele republiek thans protostvergaderingën
georganiseerd. Aan de 'protestvergadering,
welke gisteren te Praag is gehouden, werd
door ongeveer 25.000 personen deelgenomen.
Het is hierbij tot botsingen gekomen tus
schen de zeer opgewonden menigte en de
politie, die met steenen werd gegooid en be-
leedigd. Toen eenige bereden agenten op de
Wenzelplat® met blanke sabel een charge
wilden uitvoeren, werd uit het publiek met
steenen geworpen. Talrijke vensterruiten der
aan de Wenzelplatz gelegen huizen werden
hierbij vernield, terwijl ook in de omliggen
de straten groote verwoestingen werden
aangericht Door de politie werden toen tai-
rijke schoten gelost
DE OUSTRIC-AFFAIRE
Dë senaat als staatsgerechtshof bijeen.
De senaat is gistermiddag als staatsge-
rechtshof bijeengekomen om de aanklacht
in behandeling te nemen, welke de Kamer
tegen de bii de Oustric-affaire besrokken
senatoren, Raoul Peret, den vroegeren mi
nister van justitie, en Renó Besnard, oud
gezant te Rome, heeft ingediend, evenals
tegen de vroegere staatssecretarissen, Gas
ton Vidal en Fabre.
De procureur-generaal las bij het begin
van de zitting de acte van 'beschuldiging
voor. De verdediger van Raoul Peret pro
testeerde formeel tegen de acte van beschul
diging en deed een beroep op de rechters,
om zich niet door hartstocht te laten leiden,
doch zich op den grondslag van het recht
te stellen.
GROOTE DIEFSTAL VAN SOVJET-
EDELSTEENEN.
Bij het instellen van een onderzoek in
verband met de arrestatie van een postbe
ambte te Jeruzalem, die een brief met gelds
waarde had gestolen, vond met een groote
collectie edelsteenen, die een waarde van
meer dan 2000 Pond Sterling vertegenwoor
digden. De edelsteenen zouden afkomstig
zijn uit Moskou en moeten op een of andere
wijze zijn ontvreemd. Men neemt aan, dal
zij voor propagandistische doeleinden dooi
de Sovjet-autoriteiten waren verzonden naar
een communistische organisatie.
COMMUNIST VEROORDEELD.
De Duitsche communistische Rijksdagaf
gevaardigde Schneller, is wegens zijn aitl
kelen in de „Rote Fahne", waarin een belee-
diging van de Berlijnsche politie en gods
lastering wordt gezien, tot vier maanden
gevangenisstraf en een boete van 1000 mark
eroordeeld.
HENDERSON VOORZITTER DER
ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
De Volkenbondsraad heeft gisteravond na
de zitting der Europeesche commissie een
geheime bijeenkomst gehouden, waarin een
stemmig besloten werd Henderson uit te
noodigen het voorzitterschap der Ontwape
ningsconferentie op zich te nemen.
Henderson aanvaardde in beginsel, doch
vroeg een halven dag bedenktijd, om met de
Engelsche regeering overleg te plegen.
De zetel der conferentie is nog niet defini
tief bepaald, doch iedereen is overtuigd dat
dit Genève zijn zal.
HET KABINET-JASPAB.
Een eigenmachtig minister-president.
De heer Jaspar heeft in het geheim allerlei
portefeuille-veranderingen in zijn kabinet
doorgezet, waardoor zjjn portefeuille van
koloniën overgaat naar Charles, secretaris
generaal van koloniën, hij zelf de binnenland-
portefeuille van Boels krijgt en Vauthier als
minister voor K. en W. plaats maakt voor
den feilen anti-Vlaming Petitjean.
Forthomme, de p. t, t-minister, heeft uit
verstoordheid over dit eigenmachtig optreden,
ontslag genomen. Hii is dadelijk vervangen
door den Waalschen liberaal Boveresse.
Lippen, minister van spoorwegen en ma
rine, heeft ook gedreigd te zullen heengaan,
doch heeft nog van dit voornemen afgezien.
De algemeene indruk is, dat Jaspar, door
zyn in de regeering aangebrachte wijzigin
gen, die heelemaal niet op een practische
Twee fabrieken gesloten.
Naar de „Soir" meldt, hebben de burge
meesters van Ougrée en Tilleur op verzoek
van de gedeputeerde staten van de provincie
Link in beide gemeenten een fabriek laten
sluiten, daar in het Maasdal giftige gassen
werden waargenomen.
De directeuren van beide fabrieken hebben
ij den minister van arbeid en industrie een
bezwaarschrift hier tegen ingediend, waarin
z\j er op wijzen, dat zy in hun streek juist
bezig zijn verbeteringen in te voeren, waar
door de giftige gassen onschadelijk worden
gemaakt.
DE AMERIKAANSCHE REGEERING
TEGEN LOONSVERLAGING.
De Amerikaansche minister van arbeid heeft
verklaard, dat de Regeering, evenals presi
dent Hoover, elke poging om te komen tot
een algemeene loonsverlaging der Amerikaan
sche industrie, zal beschouwen als een schen
ding van de overeenkomst van het jaar 1929,
■ij welke overeenkomst de Amerikaansche in
dustrie zich verplicht heeft, de bestaande
looncontracten te handhaven.
De voorzitter van de „American Federation
of Labor", Green, heeft verklaard, dat de
vakbeweging als afweermiddel tegen algemee-
i .i stakingen zou goedkeuren.
LIEFDADIGHEIDSLOTERIJEN.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Sir Wil
liam Davidson verlof gevraagd tot het in
dienen van een wetsontwerp, inzake het tn-
zamelen van geldmiddelen voor de Engel
sche ziekenhuizen, door middel van lote-
ZILVEREN JUBILEUM BIJ HET
CHR. ONDERWIJS
De heer C. L. FïOSEBOOMeerste onderwijzer
aan het Chr. Doofstommeninstituut „Effaiha"
te Voorburgdie morgen zijn zilveren jubi
leum hoopt te vieren als onderwijzer bij het
Chr. onderwijs. (Voor uitvoeriger bericht zie
men ons blad van gisteren.)
een stemmenverhouding van 181—58.
DE STAKING IN NOORD FRANKRIJK.
PARIJS, 20 MeL In het Noord-Fransche
textielgebied hebben Dinsdag in verband me'
de staking de eerste incidenten plaats gehad,
welke evenwel snel konden worden bijge
legd". Men verwacht, dat de algemeene sta
king heden (Woensdag) overal zal worden
doorgevoerd. Bovendien wordt het mogelijk
geacht dat do staking zich nog verder zat
uitbreiden.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN
Prof. Dr. C. de Boer heeft hedenmiddag
het ambt van hoogleeraar in de Romaansche
Taal en Letterkunde aanvaard met een in
augureels rede over: .Drift naar het verleden
in de Romaansche linguïstiek".
Onder de aanwezigen bevond zich de heer
F. A. Kemmerer, buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister van Frankrijk.
ONDERWIJSRAAD.
Verschenen is het Verslag van de werk
zaamheden van den Onderwijsraad gedu
rende het jaar 1930—1931.
Vermeld worden die door den Raad vast
gestelde en uitgebrachte adviezen ontvangen
ministerieel e aanschrijvingen, gehouden sa-
mensprekingen en in behandeling genomen
onderwerpen.
Op 14 Maart j.l. werd een plenaire zitting
gehouden en op 28 April jJ. werd het Rap
port over de Paedagogisohe Organisatie den
Minister
berusten
niemand bevredigen,
MIDDELBAAR ONDERWIJS
"ot directeur-leeraar van het Rijksinstituut
tot opleiding van teekenleeraren te Am
sterdam, is tegen 1 September n.s. benoemd
positie zyner toch al reeds wankele regeering i h. Ellens, thans adjunct-directeur v
heeft verzwakt, Jleeraar aan dat instituut.
ZEEVAARTSCHOOL TE DELFZIJL.
De herdenking van het 75-jarig bestaan
der Zeevaartschool te Delfzijl is bepaald op
17 November. Een comité van oud-leerlingen
heeft zich gevormd met den heer J. Buis
kool te Delfzijl als eere-voorzitter.
LAGER ONDERWIJS
ONDERWUZERSBENOEMINGEN.
Hoogersmilde (hoofd H. Zwering)
voor tijdelijk, met ingang van 1 Juni, J. Kui
pers, thans tijdelijk te Nijensleek.
Doesburg, J. Jaspers Faijen te Vriezen-
S n e e k (Jan van Nassauschool, hoofd S.
Dijkstra), H. Martens, hoofd te Putten (Hoef)
oor de Fröbelklas mej. J. Groot te Eind
hoven.
Oudehask e: (hoofd S. Attema), H.
Postma te Bergum,
GROEI
Uit Snoek meldt men oms:
Het Christelijk Onderwijs alhier maig zich
in steeds voortgaanden bloei verheugen.
Naast de beide groote Schalen voor Lager
Onderwijs, de Jan van Nassauschool en de
Juildanaecfhoal, uitgaande van de Vereend-
giing voor Chr. Schoolonderwijs, die bedde
overbevolkt waren, werd 1 Mei jJ. door de
zelfde Vereeniguing geopend de Koningin
Wiilhekninasohool, met 6 leerkrachten en
i 220 leerlingen. Begin Juni betrekt
D.V. deze School het nieuwe gebouw aan de
J. W. Frisoetraat
Het aantal leerlingen aan de Jan van Nas
sauschool maakt nu reeds weer vermeerde
ring van personeel noodzakelijk. Aan deze
6ohool is thans wegens uitbreiding ais on
derwijzer benoemd, de heer H, Martens,
hoofd der Chir. Schoor te Putten (Hoef). Aan
da Fröbelklas dier_ school (afcL Sperkhem)
werd benoemd mej. J. Groot, van Eindho
ven, die 1 Juni reeds in functie hoopt te
treden.
„BARNABAS".
60 jaar Weduwenzorg.
Zestig jaar heeft de vereeniging „Barna
bas" haar werk mogen verrichten, kennelijk
gezegend door Hem, die „de rechter der we
duwen en de vad'er der weezen is". Zij heeft
nog te zorgen voor ongeveer 25 weduwen
van de voortrekkers der Christelijke onder
wijzers. Deze weduwen hebben geen of een
zeer gering Rijkspensioen en zijn door den
leeftijd van 60, 70 en 80 jaar vaak genood
zaakt, zich te voorzien van vreemde hulp,
die betaald moet worden.
Alle bijdragen van donateurs en de giften,
die inkomen, zijn voor deze weduwen. En
waar door overlijden van vele donateurs de
inkomsten vermin derden, heeft deze on
dersteuningskas dringend nieuwe bijdragen
noodig. Moge dö Vereeniging in dit jubileum
jaar niet tevergeefs aankloppen, opdat, waar
zij elk jaar f 4000 noodig heeft, een fonds
gevormd moge worden, dat voor verschei
dene jaren toereikend zal rijn, om in den
nood dezer weduwen te voorzien.
Bijdragen worden gaarne ontvangen door
alle Bestuursleden van „Barnabas" cn bij
voorkeur door den len Penningmeester, C.
G. Wiegand, Nassaukade 141, Amsterdam-W.,
onder P/9 37962 en den 2en Penningmeester
G. Muys, le Hugo de Grootstraat 8, Am
sterdam-W., onder P/G 12397.
Van het Bestuur zijn: H. J. Emous le Voor
zitter, H. A. Scholtz 2e Voorzitter en C. A.
Meer le Secretaris.
EXAMENS
PROMOTIES
Rijksuniversiteit to Utrecht Ge
promoveerd zijn tot Doet.
de heer B. Q. H. M. Hoele
dam, op proefschrift: „Bijdrage
KSJft
officier van gezondheid,
proefschrift: „Actieve onvatbaarmaiclng
Weerbericht
Het dunne pültje geeft den vorigen stand aan
Hoogste stand te Thorshavn 769.2.
Laagste stand te München 749.5.
Stand vanmorgen half twaalf 758.7.
WEERVERW ACHTING.
(Medeged. door 't Kon, Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bilt).
Meest matige Noordoostelijke tot Oostelijke
wind, betrokken tot zwaar bewolkt, aanvan
kelijk nog wqinig of geen regen, zelfde tem
peratuur, later iets warmer in het Zuiden,
stormwaarrchuwïngsdienst
TEMPERATUUR.
Stand vanmorgen half twaalf 8.8 C,
21 MEI
Zonsopgang 4.59 u. Zonsondergang 8.65 u.
Maansopgang 7.18 u. Maansondergang u
Eerste kwartier 24 Mei 8.59 u. namidd.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Van 's avonds 9.25 u. tot 's morgens 4.28 u,
WATERSTANDEN RIVIEREN
20 Met
Constanz i i i i 4.01 m 0.03 m was
Hunlngen 9.05 m. 0.01 m. val
Kehl3.40 m. 0.26 m val
Mannheim 4.27 m. 0.L'4 m. wa3
Blngen9,56 m. 0.02 m. val
£au[2.88 in, 0,01 m va.
Coblenz2.81 m, 0,00 m onv
Keulen2,89 m. 0,00 m onv
Duisburg. 1,40 m, 0.05 m val
Ruhrort168 m. 0,1-5 m val
Maastricht 0.73 m, 0,(.2 m val
YenloU.40 m. ftll m. val
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
(Oude Amaterdamsche ttJd).
21 Mei
Delfzijl 1^3 13^3 HeUevoetsl.4.85 17.01
Terschelling 10.47 23.26 Willemstad 6.79 18.36
Harlingen 11.85 Brouwerah. 4.26 16.54
Kelder le 6 lö &16 Zlerikzee 5.U2 17.21
Idem 2e 18.40 21.51 Wemeleingt 5.24 17.48
IJ muiden515 17.42 Vllssingen 3.82 15.53
11. v. Holland 4.29 17 oi Terneuzen 4.03 16.27
Rotterdam 6.30 18.50 Hansweert 4.12 16.37
1 (Chr. Lyc.), 6—6 en 8—10 Ju
Woltjer te Amsterdam, Dr. G. S. OV
Groningen, Dr. G. Mannoury te A
de Hoos te Delden,
kampen (Geref. Gynin.), 46 Juni: Dr.
ilkesteln te Utrecht, Dr. H. Brugmans te Am-
srdam, Dr. J. Droste te Deiden on Dr. F. J. J.
lytendljk te Groningen.
Leeuwarden *Geref. Gymn.), 66 en S
mi: Dr. B. Sijmons te Den Haa^, Dr. A. G.
•os te^Gronlngen en Dr. G. J. van Everdlngon
Rotterdam (Marnlx-Gymn.), 16 en 8—
13 Juni: Dr. W. E. J. Kuiper te Amsterdam, Dr«
W. Vogelsang te Utrecht, Dr. H. de Vries te
Amsterdam en Dr. E. Relnders te VVageningen.
U tr e c h t (Chr. Gymn.), 15—20, 2224 Junls
K. Sneyders de Vogel te Groningen, Dr. Jj
n Dam te Amsterdam, Dr. A. A. Nijland to
Utrecht en Dr. A. A. Pulle te Baarn
(Cbr- Dyc.), 6 en 8—11 Jiini: Dr. F.
Pulle
Dyc.), 12—18 en 15 Junlj
n te Amsterdam, Dr, P. J.
an der Gorput te Groningen
In do Goneesku
rage tot de kaï
cephalltlsvraagstuk. Een experirr
heei S. P. Botenga, a
ACADEMISCHE EXAMENS
Rijksuniversiteit t e De I d e n. Ge
slaagd: Wis- en Natuurkunde A: cand-ex., de
heer J. J. Dronkers t'' Den Haag: ld. D: cand.ex,
de dames D. Grooters te Den Haag en H. Bak
ker to Deiden: ld., hoofdv. Scheikunde: doct-ex.,
de heer S. E. Vlos te Doiden; ld„ hoofdv.
Indologie: taalk. doct.e:
M. James te I
de heer A. A. J. i
an der Glezei
Gesi.: Apothekers!
int, mej. L. A. HeUster
kunde: docte
"•harmacle: doct-ex., J. S. Baronesse, Bentinc
EINDEXAMENS CHR. GYMNASIA
De eindexamens a&n de Chr. Gymnasia en c
naslum-afdeollngen van de Chr. Dyce,a hel
(Chr. Dyo.), 18—20 J
Solkesutein te Utrealit, Dr. H. Brugmans te Am-
terdam en Dr. J. Droste te Deiden.
Amsterdam (Gercf. Gymn.), 2327 Juni:
>r. H. Wagenvoort te Utrecht, R. Casimlr te
Den Haag, Dr. TV. W. van Woudo en Dr. W, J.
do Ho;
Buytendijk te
Haarlem (i
H. Woltjer to
EXAMENS-STUURMAN
;n Haag, 1 Mei. Gesl. voor 3don 3tu
de heeren H. van Brugge, G. T. C
i s. C. r
Ketnpen, J. P. Gijlswljk i
EXAMENS-MACHINIST.
Den Haag, 19 Mei. Gesl. voor het voorl«
j!6 ^e®ron H- J- Keizer, A. A. Rich-
0!?d. A. D Eock, ,V. J. Dam en Oh. Nooteboora
Vllssingen, P. C. Bakker te Amsterdam, N.
van Staveren te Rotterdam, D. Bosman to
Gemengd Nieuws»
KIND LEVEND VERBRAND.
Te Eist (L.) viel een 3-jarig kind in een
ketel met kokend water. Het ventje is aan.
de gevolgen gestorven.
JUWEELENROOVER.
Te Amsterdam kwamen een man en een
vrcuw in een goudsmidswinkel op de Korte
Prinsengracht om een gouden ring te koopen.
Onderwijl de vrouw de ringen paste, bekeek
de man een ring en ging hiermede hard-
loopende den winkel uit. Bedoelde vrouw is
even later door een agent aan het bureau
geleid. Zij verklaarde niet te kunnen opgeven
hoe bedoelde man heet.
ROODVONK TE AMERSFOORT?
Tegenspraak.
Van bevoegde zijde wordt medegedeeld dat
het persbericht volgens hetwelk zich ln het
garnizoen te Amersfoort gevallen van rood
vonk hebben voorgedaan, niet juist Is. Het
betreft hier slechts enkele lichte gevallen
van Rubealae.
Uit Oost-lndie
TOKO AFGEBRAND
PEKALONGA, 19 Mei (Aneta). Door onbe-
MOOUDENAAD GE-EXECUTEERD
(MEDAN, 19 Mei (Aneta). De Batakscho
6 en 8 Juni: Dr moorden?ar Si Laming Is hedenmorgen 6 uur
Dr. p. j. Enk en°P de binnenplaats van de gevangenis opge-
Dodewljk-Gymn.
Chr. Dyc.). 23—25 Juni: Dr.
Dr. J. H. Gossee te Gronin-
ars Uvon te Wapeningen.
DE „ABEL TASMAN".
BATAVIA, 19 Mei. (Aneta). De bemanning
1 van de „Abel Tasman" seinde dat ze o\era4
in Australië hartelijk werd verwelkomd. In
Sjdney werd de bemaniniin^ verwelkomd
door de Australische autoriteien, den Ned,
consul-generaal Teppema en de Holla ndscho
kolonie. Thans ia liet vliegtuig op weg naac
Melbourne.
