WOENSDAG 13 MEI 1931 EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
DE COMMUNISTISCHE FURIE
IN SPANJE
NOG MEER KERKEN
EN KLOOSTERS VERBRAND
MOSKOU ZENDT GELUKWENSOHEN
Niet alleen te Madrid ook in de andere ste
den van Spanje woedt de communistische
terneur, die zich evenals in Rusland, maar
opvallend direct en zonder omwegen, tegen
den goedsdienst richt.
Groote verwoesting te Alicante
In het bijzonder te Alicante hebben de
auti-clericale ongeregeldheden een heftig ka
raktOi aangenomen. Maandagavond hebben
groepen terroristen hut gebouw, waar de
jezuïten verblijf hielden, geplunderd en in
branrl gestoken. Daarna werden nog 7 an
dore kloosters verwoest Het redactiebureau
en de drukkerij van het katholieke hl ad La
Voz del Levante weixten vernield, evenals
het gebouw van het monarchistische blad
Informaciones en het verblijf van de katho
lieke studenten. Ook het bisschoppelijk paleis
is geplunderd en vernield. Om 3 uur 's
nadits duurden de aanvallen op kloosters
nog voort. De brandstichters slaagden er ook
in de scholen van Ave Maria te verwoesten.
Om 4.45 's morgens werd de staat van beleg
afgekondigd. Daarna werd het spoedig rusti
ger
Een groot aantal vluchtelingen uit Cadiz,
Sevilla Malaga is te Gibraltar aan
gekomen. Zij gaven een uitvoerig relaas van
de gewelddaden tegen de kerken. Zij deelden,
mede, dat de kathedraal van Sevilla,
np een na de grootste kerk ter wereld in
brand gestoken is, terwijl eveneens brand is
ontstaan in de oude kerk van Alamada de
Hercules. Ook in het Amerikaansche tentoon
stellingsgebouw is een felle brand uitgebro
ken. Hier werd de brandweer eveneens be
lemmerd bij het blusschingswerk. De kerk
van den H. Domingo te Malaga is tot op de
grondvesten verwoest. Ook hot jezuïeten
klooster en het bisschoppelijk paleis aldaar
en een dagbladbureau werden een prooi der
vlammen.
Volgens een Engelsch bericht zijn de non
nen van Barcelona in particuliere woningen
gevlucht.
In de genoemde plaatsen is, evenals te
Madrid, de staat van beleg afgekondigd.
Maar toch zijn de onlusten opnieuw uitge
broken, zoowel te Malaga als ook te Gra-
Te Granada alleen reeds vielen 6 kerken
en 2 kloosters ten offer aan het vuur. Eén
kerk werd met bommen opgeblazen. Te Ma
laga ondernam de menigte zelfs een aanval
op een politiekazerne. De politieagenten kon
den de aanvallen echter afslaan. Verschei
dene personen werden hierbij gewond. De
overheid is voornemens tot herstel van de
orde verscheidene regimenten naar Malaga
te zenden.
De kardinaal- aartsbisschop van Sevilla
lieeft als voorzorgsmaatregel order gegeveD
tot ontruiming van alle kloosters.
In de avondbladen wordt de materieele
sohade, die tijdens de laatste onlusten to
Madrid ontstaan is, geschat op ruim 40 mil-
lioen peseta's Voor geheel Spanje zal de scha
de zeker meer bedragen dan 100 millioen
peseta's. Te Sevilla zijn een groot aantal
kostbare en zeldzame schilderijen verbrand
en ook te Malaga zijn tal van kostbaarhe
den een prooi der vlammen geworden.
De minister van financiën heeft order ge
geven, de beurzen tot het ei- le van deze
week gesloten te houden. Tijdens de afwe
zigheid van den minister van buitenland-
sche zaken wordt het ministerie van buiten-
landsche zaken waargenomen door den pre-
Uit Cadiz wordt gemeld, dat de prior van
het jezuïetenklooster, toen hij zich tegen de
menigte en de hoog oplaaiende vlammen
in veiligheid wilde brengen door uit een
venster te klimmen, levensgevaarlijk is ge
wond.
De beide Madrileensche dagbladen Debate
en AJJ.G konden tengevolge van de jongste
regecringsbesluiten heden niet verschijnen.
Censuur.
Merkwaardig is, dat ook de republikein-
sche Spaansohe regeering hut door haar le
den vroeger fel bestreden middel dur censuur
op telegrammen thans practisch topast. Alle
purstelegramraen moeten vergezeld gaan van
vertalingen in de Spaansche taal, waarvan
de inhoud door een specialen ambtenaar
wordt gecontroleerd. Daarentegen wordt 't
Het Centraal comité der communistischu
partij in Spanje heeft een telegram ontvan
gen uit Moskou, waarin de communisten ge-
Juk gewenscht worden met hun eerste suc
ces. Het telegram zegt dat de arbeiders met
do wapens in de hand de overwinning moe
ten bevechten. Het Spaansohe leger moet in
handen der arbeiders komen. Eeai vertegen
woordiger der Spaansche communistische
partij tc Moskou zal voor een der Russische
zenders in het Spaansch een radiorede hou
den, die bestemd is voor de Spaansche ar
beiders.
Vertrok van monarchisten.
Van de Fransch-Spaansche grens wordt ge
meld. dat tal- van noogwaardigheidsbeklee-
dere onder het vroegere regiem. Spanje heb
ben verlaten en te Hendaye zin aangekomen
Onder hen bevindt zich o.a. dj voormalige
Spaansche minister ~n bi: enlandsche za
ken, Hoyes.
Aanklacht togen koning Allonso?
Naar verluidt zou de procureursgeneraal
van de republiek aan het avondblad „La
Voz" hebben medegedeeld, dat hij voorne
mens is koning Alfonso in staat van beschul
diging te stellen, aangezien hij vermoedt,
dat de koning, die reeds op 13 September
1923 niet meer als koning van Spanje be
schouwd kon worden, in contact staat mot
den eigenaar van het blad „A B C" en dus
medeplichtig zou zijn aan het veroor-zaken
van de onlusten van Zondag jl.
Bevestiging hiervan is niet voorhanden.
BELGIE WANTROUWT
VERSAILLES EN LOCARNO.
VREES VOOR DUITSCHLAND.
De Belgische Kamer heeft de debatten
voortgezet over de militaire credieten. De
Ylaamsche afgevaardigde Marck verklaar
de, dat de nieuwe militaire credieten dooi
de Vlamingen niet worden goedgekeurd, en
dat een verdedigingssysteem alleen dan
eenig nut heeft, wanneer in het legor zeil
een sterke moreele kracht voorhanden is.
Wanneer echter werkelijk een oorlog mocht
uitbreken, zal deze moreele kracht onder de
Vlaamsche soldaten niet te vinden zijn, aan
gezien de Vlaamsche kwestie nog nietis
opgelost
Vandervelde bestreed de credieten, aange
zien hij niet geloofde, dat België bevreesd
behoeft te zijn voor een nieuwen aanval van
Duitschland. Overigens kan deze kwestie
gevoegelijk uitgesteld worden tol na dc ont
wapeningsconferentie. Verder verklaarde
Spr. geen eenzijdige ontwapening in België
le willen.
Minister-president. Jaspar antwoordde,
dat een Belgisch systeem van defensie uut-
teloos zou zijn, wanneer men de zekerheid
had, dat de verdragen van Versailles en Lo
carno steeds zullen worden nagekomen. De
ze zekerheid bestaat echter niet, integen
deel, moreel heeft Duitschland niet ontwa
pend. Dit feit verontrust België. Duitsch
land kan in zeer korten tijd zijn verdedi
gingswerken weer herstellen en zijn mili
taire uitgaven vergrooten.
Blijkens een mededeeling van de Begroo-
tingscommissie van den Belgischen Senaat
wordt het tekort van de schatkist over 1930
on 12 millioen francs geraamd.
Voor 1931 wordt een tekort van 2% mil
liard francs verwacht.
SCHOBER NAAR GENEVE VERTROKKEN
Verklaring voor zijn vertrek.
Vice-kanselier Dr. Schober is gisteravond
naar Genève vertrokken. Voor zijn vertrek
verklaarde Dr. Schober aan een vertegen
woordiger van de pers: „Ik weet dat ik met
de vadërlandsgetrouwe bevolking van Oos
tenrijk het inzicht deel, dat het hoog tijd
was het geweten van Europa wakker t«-
schudden. Dit is geschied om het tusschen
Duitschland en Oostenrijk overeengekomen
plan van een Tolunie. Wie nog een bewijs
verlangd heeft, dat niet politieke maar f-co
nomische overwegingen onze stappen heb
ben geleid en dat het geen overrompeling
met politieke plannen was toen Oostenrijk
en Duitschland hun voornemens te kennen
gaven onderhandelingen over een tolunie te
beginnen, dan is het wel de recente cata
strophe van het grootste Oostenrijksche
Bankinstituut, waaruit de absolute noodza
kelijkheid van een werkelijke hulp voor
Oostenrijk blijkt. Mijn taak. Europa daarvan
te overtuigen, is zeker niet gemakkelijk.
Wie niet wil, dat in het midden van Euro
pa een ruïne ontstaat, moet de verzuimen
van het verleden opheffen en Oostenrijk dat
geven, wat het noodzakelijk behoeft om te
leven".
De Spaansche minister van buitenland-
schc zaken, Lerroux, bezoekt op zijn reis
naar Genève, Parijs. Hij zou een onderhoud
mot Briand hebben.
HET DRAMA VAN TRIANON
Onder don naam „Het Drama van Tria
non" is bij de drukkerij Jacob van Campcn
te Amsterdam een door A. G. M. Abbing ge
schreven boekje verschenen met „iets uit de
geschiedenis van Hongarije voor, onder en
na den wereldoorlog. Het bekende kaartje
over de verdeeling van het 1000-jarig Hon
garije door het verdrag van Trianon gaat
vooraf. In een elftal heldere hoofdstukken
wordt dan een beeld ontworpen van Hon
garije en de aandochit gevestigd op tegen
woordige omstandigheden. De schrijver,
die een aantal Hongaarsche bronnen voor
zijn beschouwingen en betoog geraadpleegd
heeft., doet dit laatste niet zonder harts
tocht. Hij roept de lezer van zijn boekje op
om mee te helpen aan het wakkerschudden
een wereldopinie opdat het onrecht van
1918 hersteld worde.
Twaalf dooden, 35 gewonden?
Uit Rio de Janeiro wordt gemeld, dat niet
ver van de Bnaziiliaansohe hoofdstad nabij
het station Merity twee expreea-treinen met
elkaar in botsing zijn gekomen. Voorzoover
op het oogenbliik bekend ie, zijn 12 peaeonen
gedood en 35 gewond.
VIJF MIJNWERKERS BEDOLVEN
Eén doode
n een zijsdhacht van de Kuerzensteier-
mijn is Maandagmorgen een gedeelte van
de zoldering ingestort, waardoor vijf mijn
werkers bedolven werden. Een reddings
brigade slaagde er nog Maandagmiddag in
drie der jaigeslotenen levend uit de puin
hoopen te bergen. De drie geredden werden
met betrekkelijk lichte kwetsuren naai
hospitaal overgebracht Laat in den avond
werd de vierde mijnwerker gered met im
wendige kneuzingen van lichten aard en
een schouderfractuur. Toen men gisternacht
den vijfden mijnwerker bereikte, bleek deze
reeds te zijn overleden en kon men slechts
het lijk bergen.
DE REDDING VAN COURTAULD
Gisternacht werd te Kopenhagen bericht
ontvangen, dat Wattkins en Courtald waren
aangekomen in het kamp, dat Wattkins alö
uitgangsbasis voor zijn pogingen had go no
men, op h*t Inland-ijs op 36 mijlen afstand
van Angmaglik, op Oost-Groenland.
DE PRESIDENTSVERKIEZING
TE VERSAILLES
BRIAND OF DOUMER?
PARIJS, 12 Mei. Nog slechts eenige uren
scheiden Frankrijk van de verkiezing van
zijn nieuwen staatspresident die het paleis
van het Elyssee voor zeven jaar zal be
trekken.
De twee voornaamste candidaten Briam
en Doumer zijn sedert 48 uur de twee mar
nen wier namen in Frankrijk het meest
worden genoemd.
De bladen hebben de verkiezingscampagne
betrekkelijk laat ingezet, daar de Fran-
sche minister van buitenlandsche zaken
eerst Maandag definitief tot het aanva
den van zijn candidatuur heeft besloten.
Iu parlementaire kringen was men v
meening dat minstens één herstemming
noodig zal zijn. Men verwacht dat bij de
perste stemming Briand en Doumer ongeveer
evenveel stemmen zullen halen, en in som
mige kringen gelooft men zelfs, dat het
sttmmenverschil hoogstens 15 20 zal be
dragen.
Te Versailles zijn heden omvangrijke maat
regelen getroffen om de orde en rust te
handhaven en om het verkeer te reg
Naar verluidt, heeft men in rechtsche
kringen het voornemen nog hedenavond 'i
massademonstratie te houden indien Briand
gekozen zou worden. Ongeveer 5000 betoo-
gers zouden zich tot dat doel naar Ver-
sailles bege\en.
PARIJS, 13 Mei. Verschillende geruchten
doen de ronde omtrent dengene, die Briand
zal opvolgen als minister van buitenland
sche zaken, indien hij tot president zou wor
den gekozen.
In de wandelgangen van de Kamer werd
gisteren Tardieu genoemd als één dergenen,
die de grootste kans zou maken. Anderzijds
wordt echter opgemerkt, dat de voormalige
minister-president in zijn huidige departe
ment juist een uitgebreid plan tot organ'
tie van den landbouw aanhangig heeft 0_
maakt, waardoor het hem onmogelijk zou
zijn, dat werk thans in den steek te laten.
Men acht het ook niet onmogelijk, dat de
minister-president Pierre Laval zelf de por
tefeuille van buitenlandsche zaken aan
vaardt en binnenlandsche zaken overdraagt
aan den huidigen onderstaatssecretaris van
binnenlandsche zaken Francois PonceL Een
definitief besluit echter oog niet genomen.
HENDERSON TE PARIJS.
PARIJS, 13 Mei. De Britsche minister van
buitenlandsche zaken, Henderson, is gister
middag te Parijs aangekomen en heeft zich
direct naar de Britsche erabassade begeven,
waar hij zijn intrek nam. Met het oog op de
presidentsverkiezing, waardoor Briand ten
zeerste in beslag wordt genomen, heeft Hen
derson er van afgezien, hem persoonlijk een
bezoek te brengen. Door bemiddeling van
het protocol heeft hij hem echter zijn beste
wenschen voor de komende verkiezing doen
toekomen. Henderson wordt vergezeld dooi
een aantal liooge ambtenaren, die met hun
Fransclie collega's overleg zullen plegen in
zake de voornaamste punten die te Genève
aan de orde komen.
De Poolsche minister van buitenlandsche
zaken zal heden te Parijs aankomen. Een
onderhoud met Briand zal hij waarschijnlijk
niet hebben.
Kunst en Letteren.
UITVOERINGEN VAN NEDERLANDSOHE
MUZIEK TE UTRECHT, DEN HAAG EN
AMSTERDAM
De Nederlandsche Vereeniging voor Heden
daagscbe Muziek geeft op 19 Nei te Utrecht
21 Mei in den Haag en 28 Mei in Amster
dam uitvoeringen van werken van Nederland
sche componisten t.w.: Sonate voor viool en
piano van Henk Badings, drie stukken voor
piano k quatre mains van Hanna Beekhuis,
Divertimento voor fluit, viool, alt, cello en
piano van Hugo Godron. Drie stukken voor
Marinet en piano van Emmy Heil en een Trio
vor viool alt en cedo van Matthys Vermeulen
SPANJE'S GEESEL
Wanneer de revolutie hooi/tij viert
DE ONLUSTEN IN BURMA,
LONDEN, 13 Mei. In het Tharrawadd*-
gebied in Burma overvielen in den afge-
loopen nacht 30 met geweren bewapende
inboorlingen het dorp Minhla en doodden
eenige bewoners. In hetzelfde district kwam
het gisteren tot een botsing tusschen poll-
tie-troepen en opstandelingen. Hoe groot de
DE „GRAF ZEPPELIN".
BERLIJN, 13 Mei. Het luchtschip „Graf
Zeppelin" is hedenmorgen te 7 uur op 'iet
Berlijnsche vliegveld St-aaken vlot geland.
Dr. Eckener, die per trein te Berlijn was
aangekomen, woonde de landing bij.
Uit Oost-lndie
MOORDENAAR DOODGESCHOTEN
MEDAN, 12 Mei (Aneta) De Deli Courant
weet te meidon dat een hooggeplaatste
Atjeher, een familielid van den Oeloebalang
in een kampong in hot Langsasche twee
mannen en één vrouw doodden. Bij een po
ging om hem te arresteeren liep hij op de
militairen in met het gevolg dat hij werd
doodgeschoten. Het drama heeft geen poli
tieke achtergrond.
Kerknieuws.
OHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Dordrecht, H. Visser te
Leeuwarden.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Benschop, D. J. van de
Graaf te Ede (G.). Te Garyp, F. J. A. de
Jagher te De Krira (O.).
Aangenomen: Naar Ryssen, A. van
Willigen te 's-Grevelduin-Capelle.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Klundert, Joh. Meynen te
Zalk.
Aangenomen: Naar Sneek (vac.-D. P.
Koopmans), H. Veldkamp te Kralingsche Veer
(gein. Rotterdam). Naar Kolhorn (voor
den Evangelisatiearbeid onder de Zuiderzeear-
beiders). cand- L. J. Wielenga te Amsterdam.
Bedankt: Voor Smilde, W. van der Heide
te Zoutkamp.
BEROEPINGSWERK.
Te L e i d e n heeft de Raad der Geref. Kerk
besloten, na goedkeuring der Classis en na
samenspreking met Ds. A. de Bondt te Pijn-
acker, een tweede roeping op dezen uit te
brengen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. W. de Peer, tevoren te Est, deed
Zondag LI. intrede bJJ de Ned. Herv. Ge
meente te Stevensweert, na bevestigd te zyn
door Ds. P. A. C. Douwes, van Weert, con
sulent. De bevestiger sprak uit Jesaja 6
eerste gedeelte, de bevestigde naar luid van
Ps. 73 17a. De bevestigde werd door de
gemeente toegezongen Ps. 134 3. Er was
veel belangstelling.
Ds. F. H. P1 ooij nam Zondag jl. we
gens vertrek naar Langweer afscheid van de
Ned. Herv. Gemeente te Blankenham, waarbij
hij het Woord bediende uit Matth. 13 13. Na
de predikatie sprak hij woorden van dank tot
verschillende college's en besturen, terwijl hij
ook dankbaar getuigde van de steun die zijn
vrouw voor hem was geweest bij het herder
lijk werk.
Ds. Plooy werd toegesproken door Ds. J. P.
van Leusden, van Steenwijk, namens den ring,
door Ds. D. J. F. Westenburg, den heer M. H.
Batjes, burgemeester en tenslotte door den
consulent Ds. E. Emmen, van Kuinre, die aller
wenschen verzocht uit te drukken in het zin
gen van Psalm 121 4. Mede aanwezig waren
de ring-collega's: Splinter van Oldemarkt, Zee
man en Van der Hoeven van Vollenhove, Van
den Burgt van Giethoorn.
ALG. SYN.-COMMISSIE-NED. HERV. KERK
De voorjaarsvergadering van de Algemeene
Synodale Commissie der Nederlandsche Her
vormde Kerk is op 12 Mei in het gebouw der
Algemeene Synode te Den Haag geopend.
De president, Dr. G. J. Weyland, heette de
leden welkom, wijzend op het belangrijk werk
dat weder moet worden verricht, alsmede op
de smartelijke verliezen, welke enkele leden
der commissie sinds de laatste bijeenkomst
hadden te betreuren.
De secretaris las het verslag van de afge
dane zaken sedert de sluiting der najaarsver
gadering.
Besloten werd dat de heer Den Breems de
algemeene synodale commissie zal vertegen
woordigen by de opening der stichting „Zon
en Schild" op 28 Mei. Op dien zelfden dag zal
de heer Van Paassen de 40ste algemeene ver
gadering der Vereeniging voor Christelyk
Volksonderwijs bijwonen.
Een belangryk deel van de werkzaamheid
der synodale commissie in de voorjaarsverga
dering bestaat in het opmaken van de voor
drachten voor tqelagen uit de verschillende
fondsen. Aan de orde is in de eerste plaats
het fonds voor noodlydende kerken en per
sonen. Dit fonds ontving in 1930 f23.630 ae
collecten en van de Koningin is een gift vi
f 2000 ontvangen.
Aan groote toelagen werd in het vorig jaar
f35.370 uitbetaald, terwyl een bedrag
f 600 is „vrijgevallen". Uit een staat, welke
de rekening begeleidt, blykt, dat nog f 50.445
moet worden uitbetaald. Thans (in 1931)
voor kleine toelagen aan gemeenten en.p
sonen een bedrag van f 10.480 beschikbaar,
terwyl voor groote toelagen f 30.025 kan
den bestemd.
De aanvragen van gemeenten die voor een
kleine toelage in aanmerking komen, werden
behandeld on kennis werd genomen van de
rapporten, welke door de provinciale corres
pondenten zyn opgemaakt betreffende de
groote toelagen voor kerk- en pastoriebouw,
en voor herstelling van christelijke gebouwen.
VAN KERKHEBSTEL EN KERKSPLITSING
Onze Zeeuwsche medewerker schrijft or
Nog eenige weken en de fraaie Ned. Herv.
Kerk teCadzandzal weder in gebruik
den genomen. Het is een feit, dat in het ge-
heele land van Cadzand met vreugde wordt be
groet. Voor de gemeente en haar predikant
Ds. T. A. Visser die zoo vriendelijk was
ons een en ander te vertellen zal het voor
zeker een ware feestdag zijn.
De kerk van Cadzand is reeds van zeer
onden datum. Zy was aan Maria gewyd en
wordt reeds in 1270 genoemd. Eertijds was zy
veel grooter en een gedeelte werd tot pastorie
verbouwd. In den Spaanschen tyd onbruikbaar
geworden, werd de kerk in 1606, toen hier een
predikant beroepen werd, weder hersteld en
later, vooral in 1822, nog aanmerkelijk verbe
terd. De Hervorming vond hier vroeg aanhan
gers, die toejuichten toen de Watergeuzen 22
Juli 1567 de priesters verbanden uit de plaats.
wasten etaiAw-ziiTT-oiioniwn-MAnnfni»)
„Vóór alles kwaliteit"
De godsdienstoefeningen der Hervormden schy
nen na dien tyd te zyn voortgezet, waarschijn
lijk onder bescherming der Zeeuwsche oorlog
schepen, die om het eiland kruisten. Vroegei
prijkte het kerkgebouw met een hoogen toren,
in zee tot een baken dienende, doch die ver
kocht werd om schulden af te lossen. Sinds
1822 is de kerk echter geheel verwaarloosd en
dit mooie Zeeuwscb-Vlaamsche monument
dreigde verloren te gaan. Gelukkig, na veel
geschryf en geconforeer nam do Rijksmonu
mentenzorg dit Zeeuwsche bedehuis onder ha
re bescherming. Alles werd zorgvuldig uitge
rekend en thans is de restauratie die
f 48.000 gekost heeft en door den aannemer
Bossaart uit Oostburg is uitgevoerd nage
noeg voltooid.
In een plechtige inwydingsdienst zal dit heu
gelijk feit herdacht worden. Tot de plechtig
heid zullen worden uitgenoodigd de Commissa
ris der Koningin in Zeeland Jhr. Quarles van
IJfford, Dr. J. Weyland van Veere, de Voorzit
ter der Synode, B. enW. van Cadzand, het Pro
vinciaal en Classicaal bestuur benevenB de ver
tegenwoordigers van Rijksmonumentenzorg.
De belangstelling zal ongetwijfeld groot zyn.
Heb ik nu iets verteld van een Ned. Herv.
Kerk, nu moet ik nog iets mededeelen, dat ik
op 't kerkelyk erf van een onzer Zeeuwsche
eilanden signaleerde nl. een kerkbouw op het
eiland Noord-Beveland te C o 1 y n sp 1 a a t.
Dit is, naa*1 wy vernamen, een „vreemde" ge
schiedenis, die weer eens duidelyk leert, dat
sommigen wéinig kerkelyk besef hebben.
Een 15-tal jaren geleden werd hier door een
aantal personen, ie naar de Oud-Geref. rich
ting overhelden, besloten tot een kerkstichting
over te gaan. Een dominé werd gevonden in
den landarbeider L. Francke. Een ouderling
werd gekozen en deze op zyn beurt „ordende"
den heer Francke tot herder en leeraar. In het
eerst wies deze kerkformatie 'op tot een won
derboom, maar het duurde niet lang of het liep
m<«. Sommigen keerden weer naar de Gerefor
meerde Kerk. die zy zoo oppervlakkig verla
ten hadden, terug, terwyl anderen hun „stich
ting" zochten in een huis, waar men onder
elkaar een preek las. De groep der „Franki-
anen" slonk en velen sloten zich langzamer
hand by de „huisgroep" aan.
Wel wilde natuurlijk de z.gJL „huisgroep"
het nieuw gebouwde kerkje graag hebben,
doch de „Frankianen' die soms met 8 tot
15 man kerkten wilden daar niet van hoo-
ren. De „huisgroep" had het wel betaald, al
thans grootendeels mee helpen betalen, maar
hadden er geen recht op. Ds. Francke verliet
echter het dorp als predikant.
Nu hebben echter de laatsten besloten, voor
de tweede maal weer een kerk te bouwen. Men
wil nu de zaak op anderen grond hebben, nl.:
Een gemeente stichten en dan officieel by Ds.
Kersten aansluiten.
VRIJE ZITPLAATSEN
Ds. D. Ring n al da Jr. te Middelburg
verzoekt ons om plaatsing van het volgende
ingezonden stukje:
In Uw blad van 11 Mei j.I. komt een be
richtje voor inzake het besluit van den Ker-
keraad der Geref. Kerk te Middelburg, om de
zitplaatsen vrij te laten „terwiile van de
saamhoorigheid der gezinnen en ieder lang
zamerhand zyn eigen plaats heeft"
Uw Kerknieuwsredacteur (of diens bericht
gever) schrijft min of meer sceptisch: ,,'t
Kan in Middelburg beter gaan dan elders
't is te hopen, dat het in Middelburg niet
maar veel, doch in alles beter mag gaan dan
elders, waar by het stelsei der vrije zitplaat
sen doorgaans het tegendeel gemerkt wordt
van „saamhoorigheid" en „ieder-eigen-plaats"
Waar dit scepticisme min of meer naar
sarcasme riekt, daar kan ik niet nalaten Uw
lezers mede te deelen, dat de Kerkeraad het
besluit om de zitplaatsen vry te laten ge
nomen heeft na een proefneming van 4
maanden, gedurende welke periode duidelyk
gebieken is:
a. dat de saamhoorigheid der gezinnen veel
heter tot haar recht kwam, dan voorheen.
Gezinnen, die vroeger slechts op 3 4 plaat
sen naast elkander recht hadden vullen nu
geheele banken. Ouders, die vroeger enkele
van hun kinderen noodgedwongen naar de
galerijen verwezen, kunnen thans hun kroost
onder eigen toezicht houden;
b. dat de galerijen by het systeem van vrije
zitplaatsen meer ouderen bergen, dan by het
stelseï van vaste plaatsen, hetgeen de orde
en de bestrijding van „ergerlijke tooneeltjes"
bevordert.
c. dat menig vroeger tegenstander van vrye
plaatsen, op grond van de ervaring der laat
ste 4 maanden, in een voorstander verkeerd
is, gezien het feit, dat „ieder langzamer
hand zijn eigen plaats krijgt".
Geachte Redactie, gezinsbanken is het
ideaal, maar zouden er vele Kerken zyn,
waarin dit practisch uitvoerbaar is? In de
Geref. Kerk te Middelburg, waar totaal 1S00
zitplaatsen zyn voor 2S00 ïeden is het stelsel
van gezinsbanken uitgesloten, terwyl het niet
meer „te hope n" doch reeds gebleken
is, dat by het systeem van vrye zitplaatsen
het ideaal der saamhoorigheid natuurlijk niet
bereikt, maar wel het meest benaderd
Vier maanden geleden konden de voorstan
ders van vrye plaatsen den kerkeraad niet
verder krijgen dan een proefneming.
Nu reeds kan diezelfde kerkeraad een
stemmig dit stelsel definitief verklaren.
Vanwaar d'e eenstemmigheid?
De praktijk. de ervaring leverde het steek
houdend be wü s.
Uw berichtgever acht de motiveering van
het bewuste besluit bedenkelijk.
Zy zou dat ook zyn. wanneer zij berustte
op hoop van zegen. Dit is echter allerminst
het geval. De motiveering is ontleend aan
wat in de praktyk zintuigelyk waarneembaar
Tot zoover het schrijven, dat we van Ds.
Ringnalda, als voorzitter van den Raad der
Geref. Kerk te Middelburg, ontvingen.
Naar aam'eiding daarvan nog een paar re
gels onzerzijds.
Voorop sta, dat ons vorig schryven allerminst
sarcastisch bedoeld was. We noemden enkele
feiten, die we slechts kort aanduidden, omdat
breedere vermelding en illustratie weinig
rt'chtpliik ziin.
Wat Ds. Rintmalda meedeelt, toont aan dat
van het stei'sel van vrije zitn'aatsen te M;d-
delburg gelukkig niet. de kwade gevolgen on
dervonden worden die elders daarvan wel aan
gebouwd worden. Wat wy voor Middelburg
hoonten. is dus MiiWvmr zoo goed als verwe-
e'ükt. We ziin er bly om.
Maar daarmee ziin natuurlijk niet wegge
nomen de wantoestanden die elders bestaan,
Weerbericht.
let dunne pijltje geeft den vorlgon stand
Hoogste stand te MÜnchen 762.3.
Laagste stand te Westmanor 749.1.
Stand vanmorgen half twaalf 763.5.
WEER VE RW ACHTING.
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bilt).
Zwakke tot matige wind uit Zuidelijke
richtingen. Half tot zwaar bewolkt Aan
vankelijk droog weer, later wellicht kans op
onweer, weinig verandering in temperatuur^
later wellicht afkoeling.
14 MEI
Zonsopgang 4.09 u.; Zonsondergang 7.44 u.
Maansopgang 3.00 u.; Maansonderg. 4.22 u,
15 MEI
Zonsopgang 5.08 u.; Zonsondergang 8.46 u.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
14 MEI
Van 's avonds 8.14 u. tot 's morgens 4.38 u,
15 MEI
Van 's avonds 9.16 u. tot 's morgens 4.36 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
13 Mei
Constanz iiiil 3.78 m 0.01 m was
Honingen l.S'i m. 0.05 m vul -
Kehl 3.21 m 0.01 m val
Mannheim m. m.
Blngen3,04 m. 0.25 m. val
3,60 m. 0,35 m val
mz i 2.45 m. 0,62 m. val
Keulen 3,90 m. 0,5-1 m val
Duisburg. 2,87 m, 0.71 m. val
Rnhrort 3.20 m. 0,70 m. val
Maastricht 0.73 m, 0,00 m. onv
Venlo 11.15 m. 0.23 m. val
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
14 Mei
Delfzijl 9.32 21.35 Hellevoetsl.1.01 13.21
Terschelling 6.48 18^6 Willemstad 1.55 14.20
Harllngen 7.24 19.40 Brouwereh. 0.13 12.33
Helder le 2 23 ZlerLkzee 0.31 13.05
Idem 2e 17.12 Wemelelnge 0.69 18.27
IJmulden 116 13^58 Vllsslnuen 11.48 i—
KL v. Holland 0.29 12 42 Terneazen l&ïy
Rotterdam 2.08 14.49 Hansweert 0.19 19.55
15 MEJL
(Oude Amsterdamscho tijd),
Delfzül 10.14 22.17
TerBchllllng 7.30 19.S7
Harllngen S.0S 20.22
Den Helder le getU 2.50 6.66
Den Helder 2e getij 15.10 17.56
IJmulden 1.55 14.12
Hoek van Holland 1.08 13.19
Rotterdam 2.51 15.26
HeUevoetsluls 1.44 14.01
WlUemstad 2.38 14.57
Brouwershaven 0.56 3 3.15
Zlerlkzee 1.19 13.48
Wemeldlnge 1.45 14.00
Vllssingen 0.01 12.26
Neuzen 0.34 12.66
voortgekomen uit het genoemde steiisel. Dat
daar langzamerhand zintuiglyk waarneem
baar nog genoegzame verbetering intreden
zal, is eveneens onze hoop. Maar gelet op
een ervaring van langer dan vier maanden,
hebben we voor die hoop allerminst grond.
Ds. Ringnalda schrijft: Gezinsbanken is
het ideaal. Daar zyn we het goed mee eens.
Ook uit Boskoop ontvingen we over deze
zaak een schrijven, dat we hieronder laten
volgen.
ZITPLAATSENREGELING
Uit Boskoop schrijft men ons:
De overweging van Jacobus 2 1vol
gens welke uitspraak der Heilige Schrift
het bezit van aardsch goed van geenerlei
invloed mag zijn op het recht tot het be
zetten van zitplaatsen in de vergadering der
Gemeente, heeft den Kerkeraad der Geref.
Kerk alhier er toe geleid in het nieuwe
kerkgebouw geen verkoop noch verhuring
van zitplaatsen in te voeren. Voor zoover
er zitplaatsèn beschikbaar zijn, worden aan
de leden der Gemeente bepaalde plaatsen
in bruikleen toegewezen, opdat zooveel
mogelijk een ieder in de gelegenheid is, in
de samenkomsten der Gemeente telkens de
zelfde plaats te bezetten.
Dit toewijzen der plaatsen geschiedt tel
kens voor een tydvak van ton hoogste 5
jaar voor het eerst onmiddellijk na de in
gebruikneming van het nieuwe kerkgebouw
in de vorige week. Het recht van bruik
leen van alle plaatsen vervalt dus om de 5
jaar voor het eerst in April 1936, waarna
telkens onmiddellijk alle plaatsen opnieuw
aan de leden der Gemeente worden toege
wezen.
Dit toewijzen heeft zóódanig plaats, dat
zooveel mogelijk do leden van een gezin
in een bank komen te zitten óf zoo dicht
mogelijk bij elkaar in meer dan één bank.
De volgorde van toewijzing geschiedt voor
't eerst en telkens om dè 5 jaar strikt
naar leeftyd, te beginnen met het oudsto
lid der Gemeente, waarbij zooveel mogelijk
a\n de leden zelf de keus gelaten wordt,
welke plaatsen zij in bruikleen willen ont
vangen. Het hoofd van het gezin treedt
hierbij namens het geheele gezin op.
Bovenstaande regeling voorkomt zeer ze
ker hot bijeenzitten van veel jeugdige per
sonen zonder ouderlijk toezicht en kan
krachtig medewerken tot het bevorderen
van de goede orde in onze godsdienstoefe
ningen.
„JACHIN"
Ter weerspreking van vroegere berichten zy
gemeld, dat de data, waarop „Jachin" te R o t-
terdam vergaderen zal, mede ter herden
king van haai 60-jarig bestaan, nog niet ge
heel vaststaan. Voorloopig kan er rekening
mee gehouden worden, dat voor de vergade
ringen het gebruik van een kerkgebouw aan
gevraagd is tegen Dinsdag 14 en Woensdag 13
Juli a.s.
