VRIJDAG 8 MEI 1931
DERDE BLAD PAG. 10
Kerknieuws.
KUNST EN LETTEREN
indische kerk.
Wegens vertrek is eervol ontslag verleend
als lid van het bestuur van de Protest.
Kerken in Ned.-Indië aan Dr. N. A. C.
Slotemaker de Bruine, onder dankbetuiging-
voor de den lande als zoodanig bewezen
diensten. In zijn plaats is benoemd tot lid
van het Bestuur van de Protest. Kerken in
Ned.-Indië Mr. S. C. Graaf van Randwijk,
Zendingsconsul voor Ned.-Indië.
kerkgebouwen
Te Apeldoorn is door den Kerkeraad
der Geref. Kerk de bouw van een derde kerk
gegund aan den heer C. Drenth, te Dieren, op
een na de laagsten inschrijver, voor de som
van f56.800.
Te B u s s u m zal de Vrij-Evang. Ge
meente aan den Veldweg een eigen kerk doen
bouwen. Er is voor f 2000 een stuk bouw
terrein van 350 vierk. meter aangekocht.
Te Eindhoven hebben Kerkvoogden
der Ned. Hervormde Gemeente besloten de
bouw van de tweede kerk, aan de Schootsche
straat, Dnsdag12 Mei a.s. aan te besteden.
Te Oegstgeest is de bouw van een
tweede Herv. kerk gbeund aan W. Mulder,
aldaar, voor de som van f 76.409.
Te Ommen besloot de Kerkeraad der
Geref. Kerk, na gehouden aanbesteding, het
bouwen van een noodkerk op te dragen aan
de aannemers B. Jansen en H. Timmermans,
aldaar. De plannen voor de nieuwe kerk. die
op de plaats der bestaande komt, heeft de
architect B. W. Plooij, van Amersfoort, in
voorbereiding.
Te Wormerveer werd door den ar
chitect B. W. Plooij, van Amersfoort, namens
de bouwcommissie der Geref. Kerk aanbe
steed het bouwen van een kerkgebouw met
kosterswoning. Ingekomen waren 27 biljetten.
Hoogste inschrijvers waren de aannemers Van
Duijn en Vink, te Noordwijk aan Zee, voor
f 61.200; laagste inschrijver was J. B. Bus, te
Wormerveer, voor f41.388.
oecumenische landdag.
Te Drurapt (by Tiel) wordt a.s. Zon
dagmiddag, dus pp een der z.g. „bloesem-
dagen", in een boomgaard een Oecumenische
Landdag gehouden vanwege de Afdeeling
Nederland van den Wereldbond der Kerken.
Hier zullen dan spreken Prof. Mr. A. J. van
den Bergrh, Oud-Katholiek hoogleeraar te
Utrecht; Dr. E. L. Smit, Herv. predikant te
Zalt-Bommel; Dr. K. J. Brouwer, Zendngs-
director te Oegstgeest; 'en Dr. J. A. de
Koning, Eemonstrantsch predikant. Zang
koren verleenen medewerking.
ACHTERUITGANG.
Te De W ij k (Dr.) heeft, naar we in de
„Prov. Drentsche cn Asser Ct." lezen, de jaar-
li ijksche banken verhuring in de Ned. Herv.
Kerk 4.28 opgebracht. Vorig jaar was de
opbrengst nog 6.40. Alzoo een beduidend
verschil.
Het vóór en (of) tegen van zitplaatsenver
huring laten we ditmaal buiten beschouwing
om te wijzen op de aanmerkelijk verminde
rende belangstelling in het kerkelijk leven,
<lic bij deze verhuring aan den dag treedt
De Wijk lieeft een vrijzinnige Ned. Herv. Ge
meente.
een leemte bij de geref. kerken.
Naar aanleiding van een brief der Vereeni-
ging voor Volkenbond en Vrede aan alle
Kerken om den 18den Mei-Volkenbondsdag
te gedenken, schrijft Prof. Dr. H. H. Kuyper
in de „Heraut", dat de Geref. Kerken eigen
lijk geen adres hebben voor zulke stukken.
Andere Kerken hebben hiërarchische bewind
voerders of algémeene synodale commissies,
die zulk een Kerk vertegenwoordigen en ook
zekere machtsbevoegdheden bezitten, maar
onze Kerken met haar confoederatief kerkver
band hebben slechts éen generale vertegen
woordiging, n.L de generale synode, maar an
ders niet. Aangezien deze synode slechts eens
om de drie jaar samenkomt en zulke ver
zoeken meest urgente zaken gelden, zou het
geen zin hebben en ook weinig baten, wan*
neer zulk een vereeniging of bestuur een ver
zoek als dit had gezonden naar de Kerk aan
gewezen om de Synode saam te roepen, ten
einde haar dit verzoek ter hand te stellen. En
toch een ander officieel adres van onze ker
ken is er niet. Er is hier, zooals men voelen
zal, in onze kerkrechtelijke organisatie een
leemte, waarop we reeds meer hebben gewe
zen. Het zou, en terecht, ons grieven als een
miskenning van onze Kerken, wanneer zulke
bonden of vereenigingen zich wel tot alle an
dere kerken of gezindten wendden^ maar onze
Kerken voorbijgingen, omdat we geen adres
hebben of een adres, dat eerst over drie
jaar werkelijkheid wordt. Maar indien we een
dergelijk voorbijgaan onzer Kerken niet wil
len, dienen we ook te zorgen, dat wordt
aangewezen voor zulk een. periode tusscben
twee synodes in, aan welke deputaten of
welke Kerk zulke adressen kunnen worden
gericht".
„HET EVANGELIE IN SPANJE"
Het bestuur der Vereeniging „Het Evan
gelie in Spanje" verspreidt een omzendbrief
waarin financieele hulp wordt gevraagd, om
de in haar dienst zijnde Spaansclie predikan
ten en onderwijzers een behoorlijke bezoldi
ging te bieden. Secr.-penn. is Jhr. Dr. M. F.
van Lennep, Van Haemstedelaan 15, Aerden-
hout, postcheque en girorekening Aerdenhout
no. 28971.
ZENDING
LulKeï^cTi ZendingSfetesï. Het
Luthersch Zendingsfeest, uitgaande van het
Ned. Luth. Genootschap voor In- en Uitwen
dige Zending zal dit jaar evenals vorige ja
ren gehouden worden op het landgoed „Wild
hoef bij B I o e m e n d a a 1. Het zal een bij
zondere aantrekkelijkheid hébben, daar een
der zendelingen in dienst van het Genoot
schap n.l. zendeling W. L. Steitzhart Jr. dan
met verlof in Nederland, er zal spreken. De
datum is Woensdag 15 Juli.
Op West-Java. Dit Zendingsterrein
Is door den aard der bevolking moeilijk en
zwaar. Toch zijn er Medische Zehding en
Onderwijs sterk ontwikkeld, alsook de Evan
gelisatie-samenkomsten, die vruchten doen
zien. Maar ook buiten die wegen worden ze
gevonden. Naar ons vanwege het Zendings
bureau te Oegstgeest meegedeeld wordt,
werd onlangs in een der bioscopen van Bui
tenzorg (bij Batavia) een film vertoond:
„The King of Kings", die een beeld geeft
van het leven van Jezus op aarde. Deze
vertooning ging alleen uit van den bioscoop
exploitant, geen enkele zending had er eenige
bemoeienis mee. Maar de Oostersche bevol
king is op dit soort „ontspanning" zeer ver
zot. Ook inheemsche Christenen gingen de
film zien. Een vrouwelijk lid der Gemeente
nam een vriendin mee. Deze vriendin kwam
dermate onder den indruk van wat zy zag,
het elastische, aanschouwelijke, werkt op
de Oostersche ziel veel sterker in dan het
abstracte woord, dat het haar overgang
tot de Christelijke Gemeento ten gevolge
had. Tevoren had zij een sterken afkeer daar
tegen niet onder stoelen en banken gestoken.
BILDERDIJKS TERUGKEER UIT
BALLINGSCHAP
Herdenking in het Groot-Auditorium
der Leidsche Universiteit
In het Groot-Auditorium der Leidsche Hoo
geschool was gisteravond een feestvergade-
ring ter herdenking van Biltlerdijk's terug
keer uit ballingschap.
Do Rector-Magnificus, Prof. Div Vogel,
daartoe aangezocht door het Bildcrdijk-Co-
mité, opende de bijeenkomst, aan welke hij
zijn volle sympathie kon geven. Bilderdijk
heeft nog in Leiden gewoond en is hier
werkzaam geweest. Dat thans eerherstel noo
dig wordt geacht is'een bewijs, dat er ver
achting, verguizing is geweest. In ons land
heeft de miskenning van den dichter dik
wijls een eigenaardige oorzaak. In geen land
tea- wereld wordt zooveel zorg besteed aan
het aanleeren van vreemde talen. Dat heeft
de schaduwzijde, dat daardoor soms eigen
litteratuur wordt achtergesteld bij die van
vreemden bodem. Een gezond cosmopolitis-
me is goed, maar er behoort een gezond na
tionalisme mede samen te gaan. Spr. ver
klaart met deze woorden de bijeenkomst ge
opend.
Alsnu neemt de heer August Heytdng,
voorzitter van het Bilderdijk-Comité, het
woord, allereerst om den Rcctor-Magnificus
dank te zeggen voor zijn openingswoord.
Het is voor het comité een verheuging Bil der
dijk te mogen gedenken in 's lands oudste
hoogeschool, tot wier roem ook Bilderdijk
heeft bijgedragen. De ons welwillend ter
ontvangst gerede senaatskamer- is door den
Duitschen geschiedkundige Niebuhr het
roemwaardigst vertrek van Europa genoemd
Bilderdijk heeft een grooten en langdurl-
gen invloed gehad op onze letteren, op onze
historische inzichten en de nawerking zijner
ideeen heeft zelfs een sterken politiéken in
vloed uitgeoefend.
Het was een Leidsch Dichtgenootschap,
dat Bilderdijks roem als dichter heeft ge
vestigd, door de bekroning van zijn ge
dicht:: „De invloed van de dichtkunst op
het Staatsbestuur", een profetie van Bilder
dijks toekomstigen invloed op onze poëzie
en onze staatkunde. Van niet minder be-
teekenls is een eveneens bekroond gedicht:
„De ware liefde tot liet Vaderland", even
eens te Leiden ontstaan.
Het is wederom te Leiden, dat Bilderdijk
zijn beroemde privaat-colleges heeft gegeven.
Voorts heeft hij jegens Leiden een edel
moedige daad verricht, door de opbrengst
van zijn gedicht „De Ziekte der Geleerden"
f 1100 af te staan ten bate van de
slachtoffers der ramp van 1807.
Het is dus alleszins gepast, dat Bilderdijk
te Leiden wordt herdacht.
Zoo is liet ook door u begrepen, hoogge
acht eerclid van ons comité, edelachtbare
burgemeester van deze goede en roemruchte
stad Leiden, die tevens president-curator zijt
der Hoogeschool. Het B.-C. dankt het cura
torium voer het afstaan van het auditorium
en het verwelkomt u, den secretaris van het
curatorium, evenzeer als den rector-magni-
ficus en aanwezige professoren.
Spr. richt vervolgens een woord van wel
kom tot de bestuurders van de verschillen
de cultureel e genootschappen in den lande
van de Studentenvereonigingen.
Vervolgens wekt hij verschillende bestu-
;n van Studenten-corporaties op alsnog toe
te treden tot het Comité en geeft een op
somming van tal van Vereenigingen, die
zich reeds aansloten.
Onder de gasten van hedenavond is er
één, die hij in 't .bijzonder wenscht te be
groeten, nl. den heer J. C. le Rütte, nazaat
van Bilderdijk, achterkleinzoon van diens
dochter Louise Sibylle, die tevens op dat
oogenblik tot eerelid van liet B. C wordt
benoemd.
Spr. deelt thans mede, dat het B. C. ook
bij dc hoogo autoriteiten in Zuid-Afrika
goed staat aangeschreven, en begroet de
vertegenwoordigers van den Ztiid-Afrikaan-
schen gezant-
Overgaande tot een beschouwing van Bil
derdijks dichterschap zegt hij:
„Wij hopen, dat ons in mendg opzicht
te zorgeloos vaderland niet ten val komt
in deze voor Europa zoo gevaarlijke en ge
weldige tijden. Maar mocht dit onverhoopt
ooit over ons komen, vergeet dan niet uw
edele afkomst Wij geven uitdrukking aan
onzen innigen wensch, dat de volkeren van
Dietschen stam steeds meer naar elkander
mogen toegroeien. En zij kunnen dit niet
beter doen dan door tesamen te eeren en
genieten de eeuwige jeugd der poëzie, waar
aan alleen volken, die afgeleefd zijn, ont
groeien. Moge daarom vooral de jeugd het
contact zoeken en bewaren. Terecht heeft
Geerten Gossaert dezer dagen uitgesproken,
dat de herboorte der Nederlandsche natie in
de 19e eeuw heeft plaats gevonden in de
poëzie van Bilderdijk, in den tijd onmiddel
lijk volgend op zijn ballingschap.
Bilderdijk was een wonderkind. De meeste
onderkinderen sterven jong en B. had van
hen slechts het gestel. Het is de kracht der
poëzie geweest, die hem behouden heeft
De poëzie stond bij hem in het centrum
zijner wetenschappelijke inzichten.
Na deze inleiding begint de lieer Heyting
zijn eigenlijke herdenkingsrede, waaruit wij
ons eenige citaten veroorloven.
„De Nederlander, dien wij heden herden
ken, is zeker een der merkwaardigste figu
ren uit ons volk, ons meest veelzijdig genie,
onze tweede dichter. Was Vondel
Vlaamsch van afkomst en verloochent zijn
werk die afkomst niet geheel, ook Bilderdijk
als Hollander een uitzonderlijk type. Hem
het Hollandsche flegma vreemd; hij werd
ei- de felste bestrijder van, liij is van aard
ontvlambaar, fantastisch, onpractisch cn
hekelt de geldzucht zijner landgenooten.
De geschiedenis van zijn ballingschap en
terugkeer is u allen bekend. Het was voor
hem een ramp te moeten heengaan. Hij liet
zijn gezin een goede practijk, een uitgebrei
de bibliotheek van 6000 boeken en een door
de jaren gegroeide stapel aan/teekeningen
op allerlei gebied achter. Aldus beroofd
van een rijk en moeizaam bijeengegaard
magazijn, met. een wankelbaar gestel, moest
hij zich in den vreemde maar zien te redden
Hij trekt ovpt Amsterdam, Groningen en
Hamburg naar Londen. Hij tracht er van
Testen te leven, maar ziet daartoe meer kans
te Bronswijk, waar hij negen jaar blijft;
doch zijn geluk alleen vindt in zijn tweede
In 1808, als ons land weter een monarchie
rordt keert hij terug. In vier jaren tijds
schenkt hij nu zijn volk een poëzie van hoo-
ge orde: epischo, didactische en dramatische
ooezie, bentevens lyrische van de allerfraai
ste soort; o.a. de „Ode aan Napoleon" groot-
sc.her dan het mooiste buitenlandschc ge
dicht op Napoleon.
Do inlijving in 1810 snijdt de snelle om
ving af, maar de krachtige nawerking er
van uit zich in verscheiden hoogst belang
rijke scheppingen, o.a. het beroemde, profe
tische en romantische Afscheid;
Welke is in groote trekken de ontwikke
ling geweest van den kunstenaar in Bilder
dijk?
Reeds in zijn jeugd toont hij door prijsge-
dichten een groote voorliefde voor de klas
sieken. vooral de Grieken. Zijn leven huig
zal hij dwepen met Homeros, door Vondel
weinig genoemd, van wien hij fragmenten
overbrengt.
Spr. vergelijkt daarna Vondels en Bilder
dijks vertaling van d'e „Oedipus" van
Sophocles en draagt ttór vergelijking beider
vertaling van een der reien voor.
Vervolgens declameert spr. een vijftal vrije
ivolging en van Anacraon: „De Krekel",
„Op een zilveren kroes", „Zang", „Anacreon-
tisch Zangstukje".
Het jeugdtijdperk van Bilderdijk is in 't
algemeen te weinig bekend, het wordt on
derschat. Dartelheid, geest, glans, gloed,
zijn er te vinden bij kracht en rijkdom van
taal.
Het doodschc vers der stijve 18de eeuwers
raakt in levendige beweging en kent zich
zelf niet meer. Bilderdijk kwam tot frisch-
heid en natuurlijkheid, vooral door zijn be
merking van de Grieksche poëzie. In dit
erband noemt spreker het aardige gedicht
an den zangwedstrijd tusscben nachtegaal
en koekoek, dat hij karakteriseert als scherp
en raak, tegenover de lieflijke Middel-neder-
landsche bewerking van den fabel, waarna
hij deze voordraagt.
Daarna volgt het geestige gedicht „Op een
zoogenaamd poëet."
In de romantiek der liefde verlaat B. de
klassieke paden en waagt zich als Bellamy
en Feith aan liet romantische genre en gaat
daarna over tot de vertelling. Ook de politiek
heeft zijn aandacht: bespotting van de Vrij
korpsen, verdediging van Kaat Mossel.
De tijden worden ernstiger en Bilderdijk's
muse zal dan woldra religieuze poëzie voort
brengen.
Daarna, wordt zijn aandacht getrokken
door de poëzie van het Oosten.
In Engeland komt hij onder invloed der
Engelsche dichters: Percy en Ossian, Gold
smith en Gray.
Te Londen vindt hij zijn tweede vrc
Katharina Wilhelmina Schweickhardt.
Uit dezen tijd van felle slingeringen en
zondebesef stamt zijn aangrijpend „Gebed".
In Bronswijk raakt hij bekend met de
Duitsche poëzie en volgt weer balladen na.
Zijn eigen ballade rijst tot haar schoonste
glorie in Floris IV. Eveneens in Bronswijk
dicht hij de fraaie verzen „Grootheid"
Het is belangwekkend, in dit gedicht. Bil
derdijk's norm der ideale grootheid na te
gaan en hij zelf beantwoordde in menig op
zicht aan dit ideaal. Hij had echter zijn ge
breken. Dit was gelukkig. Want stel u voor,
dat zulk een groot en veelzijdig genie nu ook
nog volmaakt ware geweest, dat zou. gezien
onze Nederlandsche mentaliteit, eenvoudig
niet om te harden, zijn geweest.
De eerste gedichten van Bilderdijk na zijn
terugkeer, vinden in de eenvoudigste mo
tieven hun oorsprong, een vaderlandsch
ontbijt, de eerste voet aan wal. Hij zwelgt
in geluk.
Tal van belangwekkende scheppingen ont
staan nu; o.a. de drie tooneelstukken, vroe
ger sterk onderschat, verder zijn groote leer
dicht „De Ziekte der Geleerden", tot hij zich
eindelijk wendt tot het epos.
Spr. geeft thans een overzicht van de voor
naamste helden-dichten der volken.
Bilderdijk heeft zich met zijn fragment
van 3000 regels een opmerkelijke plaats ver
worven in die zeldzame, kostbare poëzie.
Ook als leerdichter behoort Bilderdijk tot
de grootsten. Ook van de voornaamste leer
dichten van buitenlanders geeft Spr. een
boeiend overzicht. In onze letteren staat met
het leerdicht Vondel aan den spits cn ni'it
Cats, al is deze belangrijk.
Bilderdijk slaagt er in zich in enkele
bladzijden van „De Ziekte der Geleerden"
op te heffen tot de prachtige plastiek en de
intellectueele verhevenheid van Dante. En
verder zijn er een aantal gedichten van hem
die het midden houden tusscben leerdicht
lierdicht.
Spr. besluit zijn rede met een dringenden
oproep, om Bilderdijk weer in al zijn kracht
en schoonheid te leeren kennen.
Men houde op allerlei voorvallen uit zijn
leven te vertellen en onbelangrijke opmerkin
gen te maken over de tarra, welke ook in
Bilderdijks werk wordt aangetroffen. Onze
natie heeft een eereschuld tte delgen aan
zichzelf en aan Bilderdijk.
Door Mevr. W. L. Bolding—Goemans wer
den vervolgens een vijftal gedichten voorge-
drage: „Op het schip"; ,,'t Rendier"; „In de
Scheepskooi," Bij het zeilen der Hollandsche
Zeeplas" en „Aan den Hollandsehen wal"
betrekking hebben op zijn tijrugkomst en een
minneliedje „Troost".
De heer Willem Nierstrasz droeg voor:
„De Rozen"; „Gebed"; „Morgenstond"; „De
drie Vijanden": „Floris IV"; „De Wenschen";
„Aan het hoofd van mijnen Tyrteus" en
„Krijgslied"; terwijl August Heyting nog
voordroeg het openingstooneel van „Floris
V"; „Minerva"; „Eva" uit de „Ondergang der
eerste waereld" en het slot van „Afscheid".
Al deze gedichten werden door de drie
kunstenaars keurig, soms met groote zeg
gingskracht en overtuiging voorgedragen en
openden een breedten kijk op de gedachten
en gevoelswereld van Bilderdijk.
Tijdens de Pauze verdrong men zich in
de Senaatskamer, waar thee wterd rondge
diend.
Het was een welgeslaagde avond en we
hopen van harte, dat deze avond er toe mag
bijdragen meter algemeene belangstelling
voor den dichter te wekken.
Den spreker onzen dank voor de warmte
en bezieling welke uit zijn beschouwingen
spraken.
vacht mag worden dat het volledig ont
werp binnenkort aan de beslissing van dc
spectieve organisaties kan worden voorge
legd.
Ongetwijfeld is de totstandkoming van een
arbeidsovereenkomst voor de slagersgezellen
van de grootste beteekenis te achten. Vooral
waar ook hij de patroons de uitgesproken
bedoeling voorop staat om in het geval de
ereenkomst door alle partijen aanvaard
wordt het contract zoo volledig mogelijk
doorgevoerd te krijgen. En om tevens maat
regelen vast te stellen welke tot een alge-
heele saneering van het bedrijf kunnen lei
den, waarbij op eenige punten de medewer
king van de gezellenbonden is gevraagd, het
welk dan ook bereids is toegezegd.
Het is in dit verband gewenscht dat de
ig ongeorganiseerde slagersgezellen van
Christelijke beginselen, in hun eigen belang
zich bij de Christelijke organisatie aanslui
ten. Wij wekken daartoe gaarne de belang
hebbenden op.
Het secretariaatsadres van de afdeeling
slagersgezellen van den Christelijken bond
is gevestigd bij D. Kruidenier, Crooswijk 26.
Men kan zich voor het lidmaatschapof
■oor het verkrijgen van inlichtingen tevens
wenden tot het Bondskantoor Joost van Geel
straat 2a, telefoon 31285, of bureu Chr. Be
sturenbond, Kipstraat 18b, ttlefoon 55053.
DE ROTTERDAMSCHE AFDEELING
VAN DEN P.CJB. JUBILEERT
De afdeeling Rotterdam van den Prot. Chr
Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel zal de
volgende week haar 25-jarig bestaan herden
ken.
heer K. dat de
UIT HET SOCIALE LEVEN
W. BELGER.
Het zal 16 Mei a.s. een kwarteeuw geleden
zijn. dat de heer W. B e 1 g e r penningmees
ter ward van den Prot. Chr. Bond van Spoor-
en Tramwegpersoneel.
De aanstaande jubilaris is de eenige, die
een kwart eeuw geleden deel uitmaakte van
de leiding van den Bond.
INTERNATIONALE FEDERATIE
VAN CHR. BONDEN
VAN OVERHEIDSPERSONEEL
Het dageldjikscih bestuur dezer Internatio
nale vengaderde in Den Haag op 4 dez „r.
Met genoegen werd kennis genomen van
de aaruvraag tot aansluiting van de Fran-
sche organisatie van trampersoneel. In ver
band met de amibtenarenconferentie. doe
op 22 en 23 Mei aanstaande te Genèvi
plaats heeft, zuilen de noodiige stappen
gedaan worden, opdat de Christelijke Inter
nationale van Overheidspersoneel vertegen
woordigd zij. De eerstkomende bestuurszit-
tang zal plaats hebben te Antwerpen op 8
September aanstaande.
CHR. SLAGERSGEZELLEN.
Te Rotterdam zijn onderhandelingen ge
opend tusschen de beide slagerspatroonsver-
eenigingen on de vier ter plaatse gevestigde
gezellenorganisaties. Zulks met do bedoeling
om te komen tot de afsluiting van een collec
tieve arbeidsovereenkomst voor het slagers-
bedrijf.
Het overleg is reeds zoo .ver gevorderd dat
IJsselmonde;
32 spoorwegm
si uiten bii den
titter was do heer Groveling, secr. Ter Linden
n pennlngm. v. Staveren.
En zoo staken wij van wal. Het eerst
•ensjaar was een moeilijk jaar; het kindje
verd onder het spoorwegpersoneel niet
jejuich ontvangen. Toch zat er groei ln.
ilettegcnetaande veel tegenwerking, zagen zü
Chr. Onthoudershui
f gehuurd. In dat^ Jaar
Oppert groot ger
gen, nu voor 193
Rotterdam Word
trad ook de eer,
de R.T.M.
Predikanten zoowel van de Herv. als Geref.
Kerk gaven steeds hun gewaardeerde mede
werking.
Eindo 1909 raakte de afd.
de politiek van dien tjjd en het scheen, dat
w|j erg in waarde gestegen waren, zelfs de
„N.R.C." maakte melding dat de afdelings
voorzitter een telegram had verzonden.
Na herinnerd te hebben aan de moeilijkhe
den met de R.T.M. die met haar
ledental vooruit. In
eel geschiedde.
Bü de R. T. M. werd ook eep poging ge-
in
het afdeellngsleven gememoreerd te hebben,
list de heer K. er nog op. dat de waeht-
sldregeliug heel wat verwachtin
isloeg on het R.D.V. een'jaar n
itgësteld.
In 1920 kreeg de afdeeling
lonend de spoorwegdraaibrug o-
ngshaven. die echter plar*-
jor de grootste hefbrug va
maken
Gemengd Nieuws.
ZWARE CARBIDONTPLOFFING
EEN ERNSTIG GEWONDE
Men meldt ons uit H. I. Ambacht:
Donderdagmorgen omstreeks 10 uur wei
den dé werklieden der N.V. „Holland" werk
zaam op de werf „de Punt" opgeschrokken
door een hevige knal.
Direct snelde men naar de afdeeling der
carbid-installatie en vond daar den 59-jari-
gen werkman M. Ritmeester, bloedend uit
verscheidene hoofdwonden. Spoedig werd
geneeskundige hulp ontboden, welke door de
beide plaatselijke doktoren Rodenhuis
Pluis verleend werd.
Bij onderzoek bleek, dat borst en linker
hand en gezicht gewond waren, door eten
uitslaande vlam uit de carbid-ontwikkelaar,
welke door R. schoongemaakt we-d. Op on
verklaarbare wijze is er een vonk in de ach
tergebleven gassen gekomen met het gevolg
dat het dak van de houten loods voor een
groot gedeelte werd weggeslagen. Tragisch
is, dat genoemde werkman jaren geli
op dezelfde werf één oog verloor, en dat nu
voor het andere gevreesd wordt,
INSLUIPENDE SCHOENMAKER.
De Amsterdamsche rechtbank deed uit
spraak in de strafzaak tegen den 28-jarigen
werklozen schoenmaker W. G., die zich te
verantwoorden had wegens diefstal en poging
tot diefstal.
Op 17 Febr. zou hy uit een woning in de
Kinkerstraat zes gulden en eenige sieraden
hebben weggenomen, terwijl hy op 15 Maart
een woning in de Van Oldebarneveldtstraat
zou zyn binnengedrongen met een valschen
sleutel.
De Officier van Justitie eisclite twee jaren
gevangenisstraf. De rechtbank veroordeelde
hem tot 1^ jaar gevangenisstraf.
De Pacific-Java-Bengalen-UJn,
lijn. die tot stand kwam in overleg met
de RotterdamscKe Lloyd en de Silver Lite Ltd.,
•nderhoudt tezamen met de Engelsche lijn drie
liensten van do Westkust der Vereenlgde Sta-
en van Noord-Amerika naar Rangoon en Cal-
LICHAMELIJKE OEFENING
VOETBAL!
WEDSTRIJDEN VAN MORGEN
Chr. Ned. Voetbalbond
DISTRICT UTRECHT
Desto—V. V. O.
Deato II—M. V. V. II. 1
ROTTERDAMSCHE CHR. VOETBALBOND
Olympia IR. C. K.
_jndracht IPro Patrla 2.
Zwart Wit—Unicum I.
k. D. O. I—D. V. V. I.
Klasse II;
Stormvogels IOranje Wit I.
Zwaluwen I—V. V. S.
Groen Wit—Odiveo.
Rcs. Klasse Is
O. D. K.Stormvogels II.
Excelsior II—B. V. A. L.
D. V. V. II—Unicum II.
Res. Klasse II:
KORFBAL
WEDSTRIJDEN VAN MORGEN
Competitie C. K. B.
AFDEELING II
AFDEELING III
Snel IOranje Wit I.
O. D. I. I—Nocrlandia L
Quick I—Hollandla I.
-se Ha:
Oranje Wit II—T. O. P. I.
sc H b:
Snel III—Quick II.
RUITERSPORT
De federatie
ifvereenigingen is dit jaal
i- actief. Ook do ruiters en amazone!
nen 1931 inderdaad tot „hot jaar var
:l{jkc ruitersport" to willen maken.
men weet heeft de federatie een vrl
xamen indertijd ingesteld genaamd
veelzödigheldsproef 1928". een exr
Alle examens worden deze maand nog afge
nomen behalve dat tc Barsingerhorn.
Ook ontvingen wo oon nieuwe uitgave dei
genoemde federatie nl., „RUden over hinder
lijken naam van den bekenden Duitschen rui
ter en dresseur Fhr. von Langen. Het werk i
vertaald door den heer W. Slob, secretaris de
federatie. Het ziet er goed verzorgd uit e
onze Nederlandsche hippische bibliotheek is
weer door verrijkt, ln dat opzicht hebben de
rUvereenigingcn toch reeds veel
bracht.
DE AFSTAND AMSTERDAM1
irliJn, die wordt gehouden ondei
J-. IC
Krommenie on de heer P. de Jager
Pzn.. uit Heilo. Zaterdag a.s. te Berlijn word'
verwacht. Een dag later dan oorspronkelijk h
te Brandenburg -
MOTORSPORT
DE MOTORWEEK IN OOSTERBEEK
Een uitgebreid programma,
met een reeks van feestelijk
heden.
Naar aanleiding var
1 de feestelUkbedei
terwijl dc- verschillende h<
feest*lijk verlicht zullen zijn.
Woensdag vindt de opening der Bloementen
toonstelling plaats ln de Concertzaal te Ooster
beek. Deze tentoonstelling blijft tot en me"
Zaterdag 16 Mei geopend.
Des middags wordt op het sportterrein Di
Bilderberg een Concours d'é'egance gchoudci
cn hooft dienzelfden dag een groot Lichtfees
plaats op de Westerbouwing en omgeving.
De deelnemers aan de motorbooten-stervaar
motorrijders gehouden, terwijl dós middags op
het sportterrein De Bilderberg de Behendlg-
heldswedstrijd voor auto's en motorrijwielen
plaats vindt.
Voor dc motorbooten Is een Behendigheids-
wedstrijd georganiseerd op den Rijn.
Zaterdagsmorgens zal bij genoegzame deel
neming gelegenheid bestaan autotochten dooi
de bloeiende Betuwe te maken.
Des middags zal op het Sportterrein eer
voetbalwedstrijd worden gehouden tusschen
Vitesse en Wageningen L
Op een terrein bii dc Gasfabriek zal
groote luchtballon opstijgen.
ONTSPANNING
SCHAKEN
LANDAU—KOTEBOOM.
Stand na 4 partyen: 3—1«
Door zeer zwak spel heeft Noteboom ook
de vierde partij verloren, zoodat thaas de
stand 31 is in het voordeel van Landau.
De vijfde partij, die gister werd aangevan
gen, is afgebroken. Zaterdag wordt deze
voortgezet. Het verloop van de vierde party
i§ als volgt:
Wit: S. LANDAU Zwart: D. NOTEBOOM
Indisch,
L d2d4 Pg8—f6 2. Pgl—f3 e7—«6 8.
Relg5 c7c5 4. e2e3 Dd8b6 5. Ddl—-cl
PbS—c6 6. c&-c3 RfSe7 7. Pbl_d2 d7—d5
S. Rfl—d3 Rc8d7 9. 0—0 Ta8—c8 10. d4Xc5
Db6Xc5 11. e3e4 0—0 12. e4—e5! Pf6—g4?
13. Pd2bo Dc5—b6 14. Rg5Xe7 Pc6Xe7 15.
Del—g5 Pg4Xe5 16. Dg5Xe5 f7—f6 17.
De5h5 g7—g6 18. Dh5—h6 e6—e5 19. Tfl-
el eö—e4 20. Pf3—d4 f6—f5 21. Rd3—fl f5—
f4 22. Tal—dl a7—a5 23. Dh6—g5 Tf8—f7
24. Tdlbl apa4 25. Pb&—d2 Pe7—f5
Pd4Xf5 Tf"Xf5 27. Dg5—e7 Tf5—f7
De7—eö Rb7—c6 29. c3—c4 Tc8—eS 30. De5
d6 d5d4 31. Pd2Xe4. Zwart geeft op.
ECONOMIE EN FINANCIEN
BINNENLAND
STOOMVAART MY. NEDERLAND
Te verdoelen winst f 2.787.037 (v.j.
f 4.735.928). Dividend 7 pCt. (v.j. 10).
Overboeking uit reserves.
In het verslagjaar 1930 der Stoomvaart Mij.
Nederland wordt medegedeeld, dat de invloed
jcherpe Inzinking. waarmede hot be
koopkracht der Nod, Indische bevolking
minderde sterk. Van deze ongunstige toestani
ondervond dc export van Europa en Amerik!
naar Ned. Iud-16 de terugslag in hoogo mate
De vrachten moesten worden verlaagd. Teven!
bleek hoezeer de hooge Suez-kanaalrechtei
drukken op het vervoer, waardoor concurren
tie met gebieden, van waar niet vai
dit kanaal gebruik behoeft te worden gemaakt,
ten zeerste bemoeilijkt wordt. Getracht wordt
;rkrijgen.
liet aantal afvaart'
voldoende, en werd
•ondei
•ordci
rslagjai
het lading-aanbod nic-t
t veel wanruimte geva-
il echopen kon geen empl.
zoodat deze schepen moi
k-gd. Eenige daarvan zijn bestemd
kocht te worden.
De mail- en ps-ssagiersdlenst werd regelmatig
onderhouden. De tijdsomstandigheden ln aan
merking genomen, is men over het passagiers
vervoer in beide richtingen niet ontevreden.
Het pelgrimvervoer vertoonde oen zeer sterk'
achteruitgang, hetgeen een direct gevolg
i'n^Ned "i economisclien toestand
Vervoer van emigranten naar of van Sur!
name vond gedurende i930 niet plaats.
i via Nederlandeoh"
De Javi
erk de
ekelijksche cl
10 en 11-daag
e—Pacific Lijn."
-New-York Lijn ondervond z<
vlood der- tijdsomstandigheden.
•d ingekrompen tot e
De bedrijfsresultaten.
De algemeene vermindering van het vervoer
ijn van dien aard geweest, dat de bedrijfs-
;sultaten aanzienlijk ten achter bleven bij die
er vorige jai
___j Belangen", wel-
ve bijna uitsluitend is opgebouwd uit
verkregen bij dc uitgifte van aandee-
ia.1waardoor wij in staat zijn u voor
i het dividend over hot afgeloopcn boek
bepalen op 7 pel. „(v, j. 10).
De vloot.
chten uitstekend tc voldoen.
De verbouwing van hot m.s. „P. C. Hooft-»
erliep nanr wensch. Het schip werd 28 Maart
t^gestlc - - - -
ran Oldenbarncvelt". welke op 29
April a.:-, van Batavia zal vertrekken, vaart al«
erste schip in den versnelden dienst thuis.
Door do indienststelllng van dc beido nleuwo
diepen is onze vervoerscapaciteit voor passa-
belangrijk uitgebreid. Gc-zien de HÉB
Van dc door
.Tabinta". ..Tanlmbar", „Tabiau" en „Tarakan"*
>pgeleverd on door ons overgenomen; in den
ianvang van het jaar 1931 eveneens het m.s.
.Tawali". Thans is nog in aanbouw het m.s.
Het in de vaart brengen der nieuwe motor*
rrachtschcpen heeft tot gevolg gehad, dat van
>nze oudere stoomschepen een aantal door ver*
koop beschikbaar kwam. Daarvan werden in*
niddels de t.s. „Karimoen". „Karimata" eu
Krakatau" verkocht voor een bedrag, een wei*
ig beneden hun boekwaardo. Bovendien
boekwaarde lie
afgel'
verdoelen Winst 1930 bedraagt f 2.787.03Ï
(v. j. f 4.735.928).
In de toelichting op de balans lezen wij o.Bf«
nog hot volgen-de:
Do gunstige ervaring opgedaan met motor
schepen. waarvan de exploitatie belangrijk
zuiniger is dan van stoomschepen, doet ons vet'
wachten, dat wij onze stoomschepen, voordat
zij wegens ouderdom uit de vaart genomen zou
den moeten worden, door motorschepen zullen
gaan vervangen. Dit. gepaard aan de omstan
digheid cener sterke vermindering
afschrijving de waardevermindering dezer sche
pen onvoldoende weergeeft. Daarom hebben wij
het noodig geoordeeld op enkele stoomschepen
een extra aisclirijving toe tc passen, eveneens
ten laste van bovengenoemde reserve-rekening?
KOLONIËN
JAVA-SUIKEROOGST 1930.
Op 1 Mei 1931 633.000 ton.
de bij da
V.J.P. aangesloten fabrieken 2.702.884 en van
de niot bij de V.J.P. aangesloten fabrieken
267.120 (v.j. totaal 2.986.259). Het onversch^epü
restant van den oogst 1929 bedroeg 147.803, zoo
dat in totaal beschikbaar waren 3.117.897. Hier
van werden verscheept van Mei 1930 tot en
met April 1931 2.095.026, do consumptie in India
bedroeg 390.000 totaal 2.485.000, zoodat het
restant onverscheept en onverbruikt in Indi'd
op 1 Moi 1931 633.000 was.
MIJ. TOT EXPL. VAN HET LAND
SOEKABOEMI
Het bestuur van de N.V. Maatschappij tot Bx
ploitatie van het land Soekaboemi te Amster
dam zal voorstellen over het afgeloopen boek
jaar een dividend van Ti j.v. j. 56). pet. uit te
N.V. ZEEHAVEN EN KOLENSTATION
SABANG
Dlv. 19% (16)
Aan aandeelhouders der N.V. Zeehaven ea
Kolenstation Sabang te Amsterdam zal worden
voorgesteld het dividend over 1930 vast te stel
len op 10 (v. j. 16) pot. Op do certificaten va*l
zal worden uitgekeerd f 96.55 y»
f 152.98).
BUITENLAND
HET DISCONTO TE NEW-YORK j
VERLAAGD
Thans het laagste over de geheehf
wereld.
Hiermede wordt te New-York het laagste of-
fioieele disconto genoteerd ove rde geheeld wei
reld. (Engeland 3%; Frankrijk 2 pet; Belgid
21% :Nederland 24%: Zwitserland 2%; Zweden,
3%; Denemarken. Norowogen en Tsjecho-Slowa-
kije 4%; Dultschland, Oostenrijk, /uid-Afrika,
en Danzlg 5 pot.)
Deze discontoverlaging werd reeds eenige
acht. omdat het disconto in de open
2 J tot 2 en van 3è tot 3 pet. verlaagd.
Deze noteering van li pet. is de laagste, di«
New-York ooit gekend heeft. Sedert de beurs»
crisis van 1929 is liet disconto voortdurend ver
laagd. zoodat het in het tijdsverloop van IJ jaaü
EEN CREDIET VOOR SPANJE7
Groot LOOfcOOO,
iar de „Ag. Hc. et Fin.'' meldt, heeft de
e van Spanje onderhandelingen geopend
een buitenlandsohe bankgroep, onder ici-
vaa Lazard Frères. voor hot opnemen van
cre«ot van 4 millloen. De kwestie der
.ntie "oor dit crediot levert echter moeilijk-
daar de Spaanscho regeering niet
DUITSCHE TEKORTEN
Over 1938/L
Naar uit Berlijn door het Duitsche Ministerie
van Financiën wordt gemeld, hebben in Maarfc
j.l. de uitgaven de inkomsten met 104.8 mlllioen
R.M. overtroffen en in het geheele dienstjaar
met 988.6 millloen. De vlottende schuld ls tot
R.M. 1709.5 millloen gestegen. Het dienstjaar
werd als volgt afgesloten
Voor het gewone budget blijft, rekening hon
dend mot het deficit uit de voorafgaande jaren
van 465 millloen, na aftrek van de buitenge
wone delging der vlottende schuld van even
eens 465 millloen een deficit van 9S8.S millioem
Voor het buitengewone budget bedraagt, na
verrekening van het deficit uit het vorige Jaar
van 717.7 rnillioen een tekort per einde Maart
mark einde Februari 1981.
ERICSSON TELEFOON MIJ.
Dfv. 8 pet. (onv.) Winst Kr. 8.756JMM.—
Het jaarverslag 1930 der L. M. Ericsson Tele
foon Mij. ov,er 1930 geeft blijk van een verdere
gunstige ontwikkeling van haar bedrijf. De
winst is vrijwel onveranderd en bedraagt
Inst
>ekto
bedrug van 8.75 millloen Kr7 (v. J. 7.17
mlllioen Kr.) ter beschikking van aandeelhou
ders Het bestuur stelt voor een dividend van
8 pet. (onv;) uit te Iceoron, 0.89 mlllioen Kr bil
voegen en 3.02 rnillioen KiV
