llieamr geihsc\\t(iTouraitf Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken 10e Jaarganr Dit nummer bestaat uit DRIE blader EERSTE BLAD. EEN VREEMDE VERKIEZING DE BELASTINGVERHOGING VERWORPEN Voornaamste Nieuws. Gemengd Nieuws. abonnement: Per kwartaal 3£3 (Beschikkingskosten 015.) Per week 0.25 Voor het Buitenland bij Weke- lijksche zending 8c— Bij dagelijksche zendingm 7.— Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad V/z cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936 NO- 3339 DINSDAG 28 APRIL 1931 ADVERTENTIES: Van I tot 5 regelsJ tXVA Elke regel meerm 0J2V% Ingez. Mededeelingen van 1—5 regels 2J0 Elke regel meer0.45 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan t bureau wordt berekend 0.10 ook jammer. In Hoogeveen is een strooibiljet verspreid In 't belang der anti-rev. candidaten, waar van de lezing de redactie van de Neder lander bracht tot de uitroep: Hoe jammer! Wij verstaan en onderschrijven dat. Men ■zegt wel dat aan een verkiezingsstrooibiljet niet zulke strenge eischen van eerlijkheid en zuiverheid te stellen zijn als bijv. aan een dagbladartikel, doch een ernstige partij mag die meening niet voeden. Nu werden te Hoogeveen de kiezers opge wekt om op de anti-rev. lijst te stemmen met deze argumentatie: Begeert gij in de kerk de prediking van den vollen Raad Góds? Weet gij, dat èn voor U zelve èn voor de kerk alleen heil is te wachten van de levende Waar heid? Heeft de belijdenis der vaderen ook de liefde van uw hart? Dan kunt gij niet anders begeeren dan dat er in de re geering zoowel van land, als provincie, als gemeente mannen zitting hebben, die deze begeerte en deze verwachting en deze liefde deelen. De Nederlander keurt deze methode ai; en merkt op: Hier wordt dus niet alleen de kerk maar zelfs de richting in geding gebracht bij een politieke verkiezing. Reeds bij de kerk kan dit bedenkelijk zijn; al kunnen wij ons een formule don ken, die geen bezwaar behoeft "té wekken. Maar dit strooibiljet gaat' voél verder. Het noemt kerkelijke en. politieke rich ting in één adem. Het .kiest partij tus- schen richtingen binnen één kerk. Politiek schijnt ons dat een ernstige fout Kan zij voortaan niet vermeden worden? Wij hopen met het blad, dat zulks voortaan vermeden kan en zal worden; vooral ook op i grond v^n het argument, dat de Ned. aanvoert, n.L dat christelijk-historischen en anti-revolutionairen behooren te pogen 'elkaar steeds beter te verstaan. En we zijn blij, dat het blad zijn critiek geeft op de meest zachtmoedige wijze door er slechts boven te schrijven:-Hoe j ammert Doch nu zij ons veroorloofd ook de vraag te stellen: „Kan zulks voortaan niet vermeden worden". Immers, onder cltó vele verkiezingskrantjes troffen we er één aan, waarin bijna alle Christelijk-historische can didaten werden aanbevolen me»t te wijzen op de vooraanstaande plaats, welke de candi- daat in de Hervormde Kerk inneemt Zóó werd dus de Kerk in 't geding ge bracht. Terwijl o.i. do Kerk geheel buiten de verkiezingsstrijd gehouden moet worden; behoudens dan in de formuleering, welke de Nederlander zich kan denken. Ook jammer! zouden wij van derge lijke aanbevelingen willen zeggen; doch met minstens even welwillende tonatie, als waar op de Ned. zijn oordeel gaf. beslist onwaardig. We prijzen het in Dr. de Visser, dat hij het radio-rapport publiceïrde op de dag der verkiezingen in de zeven provincies. Immers, daardoor was het iedereen onmogelijk om de conclusies van het rapport in d'e verkie zingsstrijd te gebruiken. Des te meer verdient het afkeuring, dat van liberale zijde in meer dan één kies kring de radio-kwestie in de verkiezings- lectuur is betrokken. Zelfs neigt menigeen tot de opinie, dat de winst in sommige streken behaald, niet geheel, los staat van deze actie. We zeggen mèt de Nederlander; welk. blad de aandacht op zware adverten ties vestigt, dat deze propaganda beslist onwaard i g is. Al willen wij met dit blad, nu blijkens de uitslag der verkiezingen over beel het land ook dit middel de Libe ralen niet meer baat, het zwijgen er wel toe doen. In alles, wat wij over de verkiezing schre ven, hebben wij opzettelijk elke verwijzing naar de radio-strijd vermeden om elke ver troebeling te voorkomen. Ware het rapport een week eerder verschenen; we zouden óók gezwegen hebben. Hoewel er best iets uit te halen was. B.v. dit, dat men de luisteraars wijs gemaakt heeft, dat het hun omroep was; terwijl men intusschen alles in 't werk stelde om er een particulier, winstgevend zaakje van te maken. Zelfs in het zeer korte, maar o.i. volkomen objectieve uittreksel dat wij vorige week Woensdag van het rapport gaven, kwam dat voldoende uit. En gaarne hadden we hier mee volstaan, want ook hier is rust poodig. Evenwel, van verschillende zijden wordt aandrang op ons geoefend, om alsnog, nu de verkiezingen voorbij zijn, tot iets breeder publicatie over te gaan. En die verzoeken willen we niet teleurstellen. Een ieder oor- deele echter voor zich zelf. HAAGSCHE GEMEENTERAAD GEMEENTELIJKE WONINGBOUW Hoe serieus sommige raadsleden hun stuk ken bestudeeren en hun werk doen, is gis termiddag op 'n leuke manier gebleken. B. en W. hadden op een alfabethische aan beveling voor lid van den Raad van Beheer der H. T. M. de heeren v. d. Bilt en v. Vuu- ren geplaatst. Bij de stemming stond het 11 en 14 en verder waren 2 blanco stemmen uitgebracht, terwijl op 7 biljetten uit de twee ureen bepaalde keus was gedaan. Die stem- tmen konden niet ten onrechte als van on waarde worden beschouwd bij deze keuze uit een aanbeveling. De heer v. Vuuren zou dan volkomen wettig gekozen zijn. Toen de voorzitter deze conclusie wilde gaan trekken, bleek het, dat sommige raads leden haar niet wenschten te aanvaarden. Zij meenden, dat de 7, die er zich zoo ge makkelijk hadden afgemaakt, bedoeld had den no. 1 der aanbeveling aan te wijzen. De traditie wil, dat bij voordrachten no. 1 ge acht wordt bedoeld te zijn, indien geen af wijkende aanwijzing is gegeven. Bij een aan beveling zulks ook aan te nemen vond bij vélen bezwaar, die er op wezen, dat men dan maar beter had moeten oppassen en dat het nooit mogelijk is een gecorrigeerde verkeerd uitgebrachte stem invloed op den einduitslag te doen hebben. Het was vermakelijk den Raad zoo wat een uur lang over dit pikante puntje te hooren redeneeren. Daar had nu eens ieder een verstand van! Grappig was ook het steeds wisselende inzicht bij degenen, die zich zoogenaamd vergist hadden bij hun stemmen. De heer Vliegen was daarvan een interessant voorbeeld. Hij kwam van het een tot het ander, fabriceerde toen een mo tie, waarin den heer v. Vuuren verzocht werd zijn benoeming niet aan te nemen, wij zigde die weer en zag haar ten slotte met dp klpinst mogelijke meerderheid aangenomen. We gelooven, dat de heeren zich lichtelijk belachelijk hebben gemaakt, onnoodig veel de aandacht op hun flodderwerk hebben ge vestigd en beter hadden gedaan den raad van wethouder de Wilde op te volgen, n.l. geen uitspraak doen en de beslissing aan de consciëntie van den heer v. Vuuren over laten. Van meer beteekenis was het daarna vol gende debat over den gemeentelijken wo ningbouw aan de Wieringsche straat, waar aan de rest van dep middag is heengegaan De wethouder heeft het voorstel er door gekregen met 25 tegen 15 stemmen. Maar gemakkelijk is het niet gegaan. Er was een belangrijk verzet tegen. Niet tegen don bouw der woningen op zichzelf, maar we! tegen den bouw door de gemeente. Velen meenden, dat niet was aangetoond, dat hier de gemeente moest bouwen. We zijn het daarmee eens, gelijk men ook heeft kunnen lezen in on artikel van Zaterdagavond. We zullen de argumenten voor die meening niet herhalen. Weerlegd zijn ze noch door den heer Guit, noch door Mevr. de Vries-Bruins. noch door den heer Vliegen en don wethou der. De heer Josephus Jitta maakte er zich al heel gemakkelijk van af. De heer de Visser deed een schijnbaar nieuw geluid hooren: particulieren mogen voor hem net zooveel bouwen als ze willen, indien het maar goedkooper is dan bij de gemeente en gezorgd wordt, dat de huren laag blijven. B.v. door te bepalen, dat bij huurverhooging de canon zal stijgen. Dit laatste denkbeeld is wel niet heelemaal nieuw, maar juridisch uitgewerkt is het nog niet, zoodat het weinig practische waarde trad in dit geval. Men zou het eens kunnen bekijken. Of het bepaald noodig Is een dergelijke bepaling in erfpachtscontracten op te ne men? We zijn er niet zeker van. De vraag is gesteld of ontduiking niet mogelijk is Wellicht wel. Maar een andere vraag is of zulk een bepaling noodig is. Een huis is een marktartikel en de huren kennen fluctuaties Zij bewegen zich steeds op een zeker niveau, fiat door allerlei economische factoren be paald wordt. Hoe kan men dan in redelijk- beid verlangen, dat particulieren huren, bij wijze van spreken, voor altijd vastleggen? De heer v. Harmeien wilde het voor vijf jaar doen; dat is al een belangrijke concessie. Do gemeente heeft dat ook nimmer gedaan. Als t noodig was verlaagde ze en is ook netjes met alle huurverhoogingen meegegaan, toen die indertijd aan de orde waren. Zelfs dwong zij tot verhoogingen in gevallen, dat ook zonder die verhoogingen dekkende ex ploitatie mogelijk was. De huren van die woningen voor arbeiders mochten niet goed koop blijven, maar moesten worden opge- voprd tot het gestegen huurpeil. Tiet is onwaarachtig om aan anderen eischen te stellen, waaraan men zichzelf niet consekwent houdt, omdat de gestelde eiscb onvervulbaar is. Dat moge ook de heer Guit bedenken, die vermoedelijk zijn hurentheo rie niet gaarne op de loonen zou zien toe gepast En toch zijn het in tal van gevallen de loonen, die beslissen over den prijs van ook voor economisch zwakken onmisbare artikelen. Maar hij bekijkt heel dit vraag stuk door een politieleen bril en heeft er daardoor ook ditmaal dapper aan mee ge daan om 165 zeer dure gemeentewoningen aangenomen te krijgen. Politiek, sociaal en economisch is hij op den verkeerden weg. Hij steunt de mannen van het principieele gemeentesocialisme, houdt snellen woning bouw door particulieren tegen en helpt men de gemeente onnoodig veel geld te doen uit- geZoMls gezegd - de Raad is in meerder heid met den wethouder meegegaan. De heer D. v. Twist poogde nog een toezegginkje te krijgen, dat particulieren nu het eerst aan de beurt zullen komen. De wethouder vol stond echter met de verklaring, dat de Raad ROTTERDAMSCHE GEMEENTERAAD HET ROODE BEWIND VEROORDEELD Even na middernacht heeft de Rotterdam- sche raad een beslissing genomen, waarvan de gevolgen thans nog niet te overzien zijn. De voorstellen van B. en W. tot belasting- verhooging en de instelling van een crisis dienst zijn verworpen met 25 tegen 18 stemmen: de voorstanders waren de'sociaal en de vrijzinnig-democraten. De twee,'straks verdwijnende communisten, waren in de loop van de middag wel even poolshoogte wezen nemen, doch bij de stemming waren ze afwezig. Ze hadden trouwens aan de uit slag niets kunnen wijzigen. We schreven: de voorstellen van B. en W.; juister gezegd, was het een voorstel van de roode wethouders, die, gesteund door de be slissende hulp van den Burgemeester, de meerderheid vormden tegenover de andere drie wethouders. We begrijpen de houding van den Burge meester niet Vrijdagavond heette het, dat de finaneieele toestand van Rotterdam aller- miserahelst was en dat naast het leenen van een dikke vijf millioen voor Maatschappelijk Tlulpbptoon nog de allergrootste bezuiniging noodig was; --maar op geen enkele wijze bleek, dat men nu heusch met bezuinigen zou beginnen en gisteravond heette het weer dat. het schip nog volstrekt niet lek is; 't is alleen maar epn beetje heiig op zee. Wat beweeort burgemeester Fortuyn toch tot deze houding? Is het vrees voor een wet- houderscrisis? Ongetwijfeld is daarmee ge dreigd. Wethouder de Zeeuw heeft gewaarschuwd voor de c o n s e k w e n t i e s, welke uit ver werping der voorstellen zouden voortvloeien En in parlementaire taal kan dat niet an ders beteekenen. dan een aftreden der roode wethouders. Want al zou de wethouder kun nen zeggen: ook het voorstel-Schouten is verworp en en dus kan ik wel blijven; dit zou niet mear dan een uitvlucht zijn. Het is de vraag of hij de verantwoordelijk heid zonder een crisisdienst en zonder tien extra-opcenten dragen kan. Zijn houding zei néén en dus zou hij moeten heengaan. Dat is jammer, ongetwijfeld. Gelijk het altijd jammer is, dat een voerman, die de wagen in het moeras reed, van de bok springt en aan anderen overlaat om het vrachtje weer op de goede weg te brengen. Doch, welk wezenlijk verséhil is er tus- schen een financieel beheer, dat bij de eersté- tegenslag de hoogste wijsheid in belasting verhooging vindt; en het wegloopcn van zijn post. als de wagen in het slop zit? Aan deze nuchtere feiten is niets te ver wrikken en de burgerij zal het volkomen verstaan: lo. dat de sociaal-democraten in het ver leden (en hoe!) niets anders hebben gedaan, dan het geld te weigeren, dat het college noodig had; 2o. dat zij voortdurend (en hoe!) met de meest onbekookte voorstellen zijn gekomen om de uitgaven op te jagen; 3o. dat zij, zelf aan het bewind gekomen zijnde, geleefd hebben als Jantje onbezorgd, profiteerend van de maatregelen, welke an deren ondanks hun tegenwerking (en hoe!; genomen hadden en dat zij er toen niet aan dachten om die eenmaal zoo fel bestre den maatregelen te herroepen; 4o. dat zij, nog nauwelijks vier maanden geleden, iedereen hoonden, die op de crisis wees en op bezuiniging aandrong; 5o. dat zij oppeuzelden alles, wat maar te vinden was. zelfs de extra-extra-voordeelen van de wet-de Geer, zoodat Ged. Staten dit wanbeleid met kracht moesten te keer gaan om het debacle voor 1932 nog niet grooter te maken; 6o. dat zij zelfs nu nog op de oude weg wilden voortgaan en er van bezuiniging geen spoor was; 7o. dat zij tot op het laatste oogenblik doorgingen, alsof er van geen crisis sprake was; doch zoodra zij deze ondekten voorstel len deden om de lasten naar de toe komst te verschuiven enop de rug van de belastingbetalende burgerij. Zóó is de positie en niet anders. Dat wascht geen water van de zee weg: Das Lied ist aus. En zóó de zaken staande was er voor de raarismeerderheid, speciaal voor de rechter zijde, die jaar op jaar door de S.D.A.P. ge hoond en gescholden is als de zwarte reactie, geen enkele reden om zonder meer op de burgerij af te wentelen, wat de roode hee ren verbroddeld hebben. De op zich zelf zeer te waardeeren ver klaring van wethouder De Zeeuw, dat"de heer Schouten gelijk krijgt en hij ongelijk, kan het verleden niet goed maken; want aan de mentaliteit in de roode hoek is ove rigens ni'et veranderd; er wordt nog een politiek spel gespeeld (en hoe!) van het laagste allooi en wegschuilend als geslagen honden met de staart tusschen de beenen, blaften Ter Laan en Lührs en mej. Suze nog steeds naar de rechterzijde, als ze maar even durfden opkijken. Hier was dus een harde les noodig als brood. De heer Dutilh, die zoo'n beetje ruilhandel wilde gaan drijven: hij verlaging der haventarieven en de wethou der belastingverhooging, deed nog alle moeite om het conflict te voorkomen. En bijna was het hem gelukt. B. en W. zegden hem toe om niet het volle tekort van 1.4 AMSTERDAM ter herdenking van den verjaardag van Prinses Juliana. Sprekers zijn op dien avond I de predikanten Ds. Poot, Schweitzer en Lim burg. Medewerking zal worden verleend door den organist Frans Hasselaar en het Chr. Gemengd Zangkoor „Omhoog". herdenking verjaardag juliana. prinses Mr. g. w. eekhout Gisteravond is plotseling overleden Mr. G De Christelijke Oranjevereenigingen in de \v. Eekhout, vice-president aan de Rechtbank wijken 3, 4, 17 en 21 „De Oranjevriend" hou- te Amsterdam. den op Donderdag 30 April as. des avonds De teraardebestelling zal plaats vinden op te 8 uur, in de Westerkerk een bijeenkomst Vrijdag a.s. op het kerkhof te Blauwkapel. millioen van 1930 door een crisisleening te dekken; ze wilden ook binnen een maand met voorstellen tot verlaging van haventa rieven komen; ze wilden ook onderzoek en of er nog wat bezuinigd kon worden; doch zijn uitnoodiging om na te gaan of de arbeidsvoorwaarden voor het gemeenteperso neel gehandhaafd kunnen blijven, gaf wet houder De Zeeuw aanleiding een verkie- zingsspeech te houden. Die arbeidsvoorwaarden, aldus heette het. zouden eerder verbeterd dan verslechterd moeten worden; dus, wat heeft de heer Du tilh daaraan? Aan dit voorstel kon de rechterzijde haar steun zeker niet verleenen. Zij heeft de moed, om zelfs met de verkiezingen in 't zicht, loonsverlaging te bepleiten, indien dit onontkoombaar was; maar ze begint er niet mee; integendeel, er zijn nog zoo tallooze bezuinigings-objecten, genoemde en ongenoemde, dat loonsverlaging thans ge voeglijk buiten bespreking kon blijven. Daarom stond in het voorstel Schoutcn- Baars-v. d. Hoeven eigenlijk ook niets an ders dan dit: belastingverhooging voor do gewone dienst en ernstig bedoelde bezuiniging op het dienstjaar 1931, met verzoek aan het rijk om subsidie voor werkloozensteun; op dat later beoordeeld kan worden of een cri sisdienst noodig is, ja, dan neen. De bedoeling is duidelijk. Als men De Zeeuw en Ter Laan maar laat „walten und schalten", dan leenen ze tegen de klippen op en wordt alles naar de toekomst ver schoven, terwijl er van ernstige bezuiniging geen sprake is. De heeren moeten krap ge houden worden om bescheidenheid te lee ren. Op de wijze, gelijk de rechterzijde dit be oogde, is het niet geschied. Het voorstel Schouten is verworpen, met 23 tegen 20 stemmen; links tegen rechts, omdat de heer Dutilh wèl aanstonds een crisisdienst he geerde. Ook het voorstel-Dutilh werd verworpen en wel met 36 tegen 7 stemmen, want de rechterzijde ziet thans nog gevaar in de in stelling van een crisisdienst en acht het oogenblik nog niet gekomen om aan de loo- ~nen te tornen. Doch de verwerping van beide voorstellen baatte wethouder de Zeeuw niet, want vóór zijn voorstellen was evenmin een meerder heid te vinden. De verhooging der opcenten op de Ge meentefondsbelasting van 30 op 60 en de in stelling van een crisisdienst om geld te lee- r.en voor de uitkeering aan werkloozen, werd verworpen met alleen de stemmen van rood en rose vóór. En zoo heeft Botterdam naast de economi sche ook een politieke crisis. Het lelie 4ebat. We zouden het hierbij kunnen en gaarne willen laten, doch dan zouden we te kort schieten in plichtsbetrachting; het is goed dat we althans eenige momenten uit hel vaak feloplaaiende debat vastleggen. Meesterlijk in elk opzicht, zoo wat vorm, argumentatie als weerlegging van eenige domme interrupties uit de roode hoek betreft was het twee-urige betoog, waarmee de heer Schouten de laatste restjes van het roode finaneieele beleid wegvaagde als sneeuw voor een Junizon. Volkomen objectief en naar waarheid kon hij getuigen, dat wethouder De Zeeuw met grenzelooze oppervlakkigheid over zijn cri tiek in eerste termijn was heen gegleden; we hebben er reeds op gewezen, dat wij met de beste wil van de wereld in des wethou ders betoog niets konden vinden, dat op een verdediging van zijn beleid geleek. Da waarheid mag en moet. vooral, wan neer de financiën van jen groote stad als Rotterdam in *t geding zijn. gezegd worden; onverbloemd en zonder schroom; want het wordt een debacle, als niet krachtig wordt ingegrepen en een einde wordt gemaakt aan het funeste beheer der fina. eiën. Op elk punt van vroeger beheer, stuk voor stuk worden alle waarschuwingen van Schouten waarheid en A-ethouder Ter Laan kan nog wel ietwat mopperen, wat hij trou wer... altijd doet; doch één woord ter verde diging van het gevoerds beleid kon hij niet spreken; net zoo min als zijn geestverwanten, die altijd zoo hoog van de toren kunnen blazen. Nu zweeg de heele bent, of ze gingen schuil in wandelgang en koffiekamer. Ze zwegen in all talen, zooals Mr. v. d. Hoeven terecht opmerkte. En, elke slag van Schouten was raak. Daar zal o.a. de heer Brautigam van kun nen getuigen, als hij het verslag naleest Want ook hij schitterde door afwezigheid. Ook hij. die nog op 12 Dec. 1930 ('t is geen jaren, doc-h eenige weken geleden) namens de roode fractie de blufferige woorden sprak, dat hij wel af zou rekenen met de zwart kijkers en reactionairen, die van een som bere toekomst spraken; neen, optimisme was b'ter dan pessimisme enRotterdam was wel in staat een tijdelijke schok op te van gen. •tls nog geen Mei; we zijn dus pas vier maanden verder, en reeds nu. aldus riep de heer Schouten onder groote hilariteit uit, is de toestand zoo abominabel miserabel als ze ooit geweest is. Wist de heer De Zeeuw dat half Decem ber 1930 niet? Hij kon hot weten en moest het weten en hij had de heer Brautigam tot de orde moeten roepen; hij wist hoe spoe dig het moest tegenslaan. Doch wat deed hij? Hij speelde mooi weer met het geld. dat door ar leren en ondanks zijn tegenwerking bij eengebracht is. Hij beknibbelde wethouder De Jong om 660.000 te beloven voor ver kiezingskoekjes. Dat verwijt, de hoer Schouten kón het niet verzwijgen, moest ook gericht worden tot den Burgemeester. Nu was h ij de zwart gat li gste van allen, maar einde 1930 verde digde hij een begrooting die zoo voos was als een koolraap, waan-oor de varkens be danken zouden. Hoe kon de Burgemeester dat doen? Het is en blijft vooralsnog een raadsel. Weth. Ter Laan. die over 't geheel muis stil in zijn stoel gedoken zat, waagde op een gegeven oogenblik wen soort uitval naar Schouten. De S.D.A.P. moest zich verzetten tegen de reactionaire plannen van Schouten. Maar ach. dat had hij tegen zijn leven ge sproken. Want Schouten nam hem a faire, dat de vlokken er af vlogen. Het daverde door de raadszaal. Met een lange rij van voorbeelden toonde de heer Schouten hern aan, hoe hij en zijn fractie elke poging om de schatkist stevig te maken, had tegengewerkt, zoo lang als het maar mogelijk was; nooit was er eenige medewerking bij de S.D.A.P., altijd de groot ste oppositie. Daar lag ook weth. Ter Laan tegen de vlakte. Erg trok de heer Schouten het zich aan, dat hem en zijn medestanders onop rechtheid was verweten; en ook Mr. Baars kwam daar 's avonds op terug. Het i s niet zoo, dat er blijdschap zou zijn over het de bacle van heden. De heeren zouden wat gaar ne willen, dat zij zich vergist hadden. Het ware met Rotterdam dan beter gesteld dan nu. Maar zóó is het niet en nu moet men trach ten om uit de moeilijkheden te komen. Kan men daarbij op het college vertrouwen? Blanco vertrouwen niet gewettigd. Absoluut niet. Want terwijl de Burge meester verklaarde, dat alle leden van het college op de noodzakelijkheid van bezui niging wijzen; regent het voorstellen van B. en W. om voor nieuwe maatregelen geld te voteeren en verklaart een minderheid, dat men door wil gaan op den ingeslagen weg. Bovendien, met welk recht vragen B. en W. blanco vertrouwen? Meer dan eens zijn toegestane gelden be steed voor doeleinden, waarvoor .e niet be stemd waren. Is er dan heelemaal motief om een cri sisfonds in te stellen? Zeker niet voor de overschrijving van 1.4 millioen tekort over 1930? Dat is aanvankelijk reeds geregeld, en het is beier dit als tekort over te schrijven op 1931; dat bevordert de zuinigheid en zou ook een argument zijn om bij de regeering op hulp aan te dringen. Een crisisfonds kan noodig zijn, doch eerst moeten alle middelen uitgeput zijn en het feit staat vast, dat het college nog geen enkele poging gedaan heeft om uit de misère te komen. Bij de behandeling hiervan ging de heer Schouten verder, dan men met eenige moge lijkheid van een raadslid kan verwachten. Hij somde enkele dingen op, welke voor bezuiniging en vermeerdering van inkomsten in aanmerking komen. Als de heeren maar willen. Doch wat de tram betreft, lijkt het er niet veel op. De heeren willen niet eens begrij pen, dat een tariefsverhooging de Inkomsten belangrijk moet verstarken; terwijl het toch uit de begrooting blijkt. Daarentegen wil een minderheid van B. en W. (toch zeker de roo.de wethouders!) de uitgaven nog ver- hoógen. Dat rammelt als een oude tramwa gen. Een zeer slechte noot in de rede van weth. De Zeeuw, was zijn opmerking, dat hij twee zulke dure collega's heeft: Mr. Dvj Jong en Nivard. Dit was beneden peil. Want ieder weet. dat met name de heer J. ter Laan ja ren aan een stuk gebulderd heeft tegen de „bekrompen" opvattingen van rechtsch wet houders. En toen de hilariteit in de raad op laaide, omdat Schouten vroegere uitdruk kingen van Ter Laan herhaalde, sloot deze zijn citaten met de apirerking, dat hij maar de allerfatsoendelijkste taal in herianering had gebracht AL met al, want we kunnen niet alles re- leveeren, heeft Schouten de S D.A.P. gekraakt en gebroken als ooit gebeurd is. Maar het was dan ook een afrekening «ver wie jaren. Intusschen, de heer Schouten liet het hier niet hij. Met de heeren Baars en v. d. Hoe ven diende hij een voorstel ln, waarin aan B. en W. de weg wordt aangewezen om uit de misère te komen. Deze kwam hierop neer, dat de 10 extra opcenten oorloopig niet ge heven worden; dat de 1.4 millioen van 1930 niet in een crisisdienst wordt opgenomen; en dat de instelling van die dienst wordt uitgesteld, totdat blijkt, hoever B. en W. met andere middelen kunnen komen en hoeveel het Rijk zal willen bijdragen. Om dit voorstel concentreerde zich natuur lijk de belangstelling in de avondvergadering Nieuwe voorstellen Doch bij dit eene voorstel bleef het niet. Want de heer Dutilh stelde alles in het werk om een brug te timmeren en toch voor eigen partij wat in de wacht te sleepen; nl. verlaging der haventarieven en een on derzoek naar de loonen van het gemeente- personeel. Evenwel, zooals we reeds in 't begin zel den, daar wilde weth. De Zeeuw niet aan. De roode fractie had gauw scheepsraad be legd en toen geconstateerd, dat ze met zoo'n voorstel de verkiezingen niüt tegemoet kan gaan. Integendeel, straks moet de kiezers wijsgemaakt worden, dat de reactionairen in den raad het geld niet willen halen, waar het zit, maar dat zij het gemeentepersoneel de dupe willen maken. En ook zal dan het misselijke spelletje (we gebruiken deze leelijke uitdrukking voor een foeileelijke zaak!) gespeeld worden met de uitdrukking van Mr. Baars, dat men voor- loopig een kasgeldleening zou kunnen slui ten voor de werkloozenuitkeering, indien er werkelijk geld noodig mocht zijn. De heer Ter Laan. die zich niet wist te bergen onder de geeseling van Schouten, stormde toen. naar voren om Mr. Baars te hoonen: „hij wil financieren met kasgeld". Dit was eigenlijk nog de walgelijkste ver toon ing van heel het debat Doch men moet niet vergeten, dat de S.D.A.P. toch iets moet hebben om 6traks naar de kiezers te gaan. Laat ons er voorlooplg over zwijgen- er is deze dagen gericht gehouden; het roode be wind is gewogen en door allen tc licht be vonden. Ook door de roode fractie zeli. Van daar hun welsprekend zwijgen zal kunnen beslissen als de plannen voor West- en Pronkstraat en West duin weg aan de orde zullen zijn. Desondanks stemde de heer D. v. Twist voor dezen gemeentelijken woninghou die op zich zelf wel geen ge weldige ramp is, maar als systeem niet deugt en in dit geval wie de practijk kent stemt dit toe onnoodig en onnoodig duur is. liet wordt tijd, dat ook op dit gebied de normale gang van zaken hersteld wordt. Zal het zijn na de a.s. Junigebeurtenissen, waaraan gisteren misschien wel door som migen is gedacht? i (blz. 1.) Vergadering van den Haagschen Gemeen- eraad De Rotterdamsche Raad verwerpt de voor stellen tot belastingverhooging. Groote brand aan de Vondelingenplaat te Rotterdam. (blz. 2.)' Snowdens begrootingsrede. Regeeringstroepen geland op Madeira. Rusland, Turkije en de Europeesche Coin- aissie. Uiteenzetting van Arpinatie in de Italiaan- sche Kamer inzake de arrestatie van den Belg Moulin. De VIootbesprekingeneen gerucht over Amerikaansche bemiddeling. Blz. 3 Vergadering van de Chr. Bond van Belas- tingambt-naren. Ingediend is een wetsontwerp betreffende openbare godslastering, het Avro-conflict. (blz. 5) Het rapport der commissie-De Vries over Bekentenissen inzake de broedermoord te Aalten. (blz. 9) Vergadering van de Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en Transportar.be.'•ers. Het Communisme in de practijk. GOUDA prinsessedag. Ter gelegenheid -an den verjaardag van Prinses Juliana heeft a.s. Donderdagmiddag om 2 uur op de Markt een zanguitvoering plaats. Ruim duizend kinderen van Christe lijke en Openbare Scholen zullen onder leiding van den heer Fabriaan eenige liederen zingen. Na afloop daarvan trekken de kinderen in optocht over de Hoogstraat, Kleiweg, Bleekerssingel en Tiendeweg, weer naar de Markt terug, waar de stoet wordt ontbonden. 's Avonds om 8 uur wordt In dc St. Jans- kerk een wijdingsbijeenkomst gehouden, ge organiseerd door de Goudsche Christelijk© Oranjevereeniging. Ds. Simon spreekt een openingswoord, Dr. J. Hoek, Geref. predi kant te Den Haag houdt een wijdingsrede. Ds. ten Brink spreekt het slotwoord. Het kerkorgel wordt bespeeld door den heer Henri C J. de Man. BRAND IN EEN SUPERPHOSPHAATFABRIEK de houtconstructie met zuur doortrokken. Men meldt ons uit Rotterdam: Door onbekende oorzaak is gisteravond omstreeks zeven uur een hevige brand uit gebroken in de Amsterdamsche superphos- phaatfabriek aan de Vondelingenplaat onder Fernis nabij Vlaardingen. Deze labriek is ge heel van hout opgetrokken en heeft een dak, dat met mastiek bedekt is. De brand woedde in de drogerij en voornamelijk onder de kap, drie verdiepingen hoog. Al spoedig deed de brand zich zeer ernstig aanzien, te meer wijl de kap en het dak vlam vatten. H©t vuur sloeg hoog in do lucht en was tot ver in het rond zichtbaar. Inmiddels had ook het personeel van de aan de overzijde van de rivier gevestigde „Matex" den brand bemerkt In allerijl is men met de pompboot „Pax" naar de over zijde gevaren, teneinde hulp te verleenen. Zoo vlug als 't ging werden een drietal, slau gen uitgelegd (de drogerij was vrij ver van het water verwijderd) en, onder leiding van den Directeur van de Maatschappij, de heer P. Jonkheer, water gegeven en met blus- schen begonnen. Inmiddels woedde het vuur steeds heviger en het was ruim half acht geworden, toen het personeel van de naast de brandende fa briek gevestigde Steenkolenhandelsvereeni- ging meende de Rotterdamsche Brandweer te moeten waarschuwen. Deze rukte om acht uur met de drijvende stoombrandspuiton „Havendienst II" en de „Havendienst IV" uit en kwamen om ongeveer half negen op het terrein van den brand aan. Tevens wa ren aanwezig de hoofdlieden van Dam en Ten Broek en de afdeeling branribluschmid- delen met haar chef do heer J. Pellenkoft. Op het oogenblik van aankomst heerscht© er op het terrein van den brand groote ver warring, en er was niet veel wijs tc worden uit de tamelijk moeilijke situatie, doordat er naar men ons mededeelde, niet voldoendo leiding was. Het personeel van de Matex was druk aan liet werk om den brand to blusschen, terwijl de menschen van de f<*- faatfabriek evenmin veel omtrent den brand wisten te vertellen. Het bleek echter, dat de stoomhrandspui- ten uit Rotterdam geen dienst behoefden to doen, doordat in de opslagplaatsen groots hoeveelheden superphosphaat waren opge slagen. In deze localiteiten bevinden zich sterke zuurdampen, die do geheele houten constructie doortrekken en daardoor do brandbaarheid van het hout sterk vermin derden. Het is zeker hieraan te danken, dot de brand geen grooter omvang heeft aange nomen. De aangerichte schade is betrekke lijk gering gebleven. Een groot gedeelte van het dak is weggebrand. Do ijzeren transport- toren. die vlak bij de drogerij ligt. is even eens door het vuur aangetast, doch de scha de is hier van bijna geen beteekenis. Kort na de aankomst van de Rotterdam sche brandweer was men den brand mees ter en kondon de spuiten weer inrukken. De schade wordt door verzekering eedokt. Het moet niet uitgesloten worden geacht, dat dc brand door kortsluiting is ontstaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1