Illume gtitactje (gennutt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
10e Jaarganc
EERSTE BLAD.
RUST, RUST!
BINNENLAND.
Voornaamste Nieuws.
HEVEA FIETSBANDEN
Gemengd Nieuws.
ONS BLAD
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(B.eschikkingskosten 0.15.)
Per week 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending D 6.—
Bij dagelijksche zending 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Vfc cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3338 MAANDAG 27 APRIL 1931
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels.....1A7V*
Elke regel meer......0.22' j
Ir.gez. Mededeelingen
van 1—5 regel3 230
Elke regel meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
DE LEERLINGENSCHAAL MAG NIET
UNIFORM ZIJN
Met het voornaamste middel, dat ter
bezuiniging op de staats-uitgaven werd
aangewezen, was de Commissie-Rut-
gers niet gelukkig. De wijziging der
leerlingenschaal, waarmee men de ge
differentieerde schaal prijsgaf en terug
keerde tot een uniforme, gaf aanleiding
tot critiek van alle kanten.
Nauwelijks was het rapport gepubli
ceerd, of van de zijde der openbare on
derwijzers schonk men het leven aan
een motie tegen de 45-schaal. In het
kamp der voorstanders van bijzonder
onderwijs was de ontvangst van het
voorstel al evenmin hartelijk. En het
verzet bereikte zijn hoogtepunt in de
voorgenomen actie van Volksonderwijs,
dat naar eigen trant het volk zal onder
wijzen door een demonstratief congres
tegen den voorslag der Staatscommis
sie.
Wanneer men wenscht te komen tot
de meest geschikte leerlingenschaal
voor ons lager onderwijs, heeft men
antwoord te geven op twee vragen. In
de eerste plaatszal de keuze valler. op
een uniforme of op een gedifferentieer
de schaalDaarna komt de vraagje-
treffende het aantal kinderen per on
derwijskracht aan de orde.
Wanneer de Staatscommissie haar
keuze bepaalt, ten gunste van een leer
lingenschaal met gelijke opklimming,
beveelt zij deze uniformiteit niet het
minst aan met het oog op de splitsing,
die de gedifferentieerde schaal zou be
vorderen.
Nu is dit een argument, dat juist m
de handen der commissie-Rutgers niet
sterk is. Want deze Commissie beroept
zich in haar rapport gelijk evenzeer
haar voorzitter in verschillende penne-
vruchten ter verdediging van deze ar
beid op de haar door de Inspecteurs
van het Lager Onderwijs verstrekte be
richten omtrent de splitsing van bijzon
dere scholen, die slechts van weinige ge
vallen zouden gewagen. Maar als dan
het aantal gevallen van onnoodige ver
brokkeling zoo gering is, kan men hier
aan ook geen klemmend motief ontlee-
nen tot aanprijzing van de uniforme
leerlingenschaal.
Intusschen zijn wij van oordeel, dat
het door de Inspecteurs geboden mate
riaal geen reëele basis biedt om zich
een oordbei te vovüvn omtrent de mate
waarin overbodige s<"Pooisplitsing voer
komt. Wie rondom zich ziet, zal nevens
het luttele aantal vermelde gevallen tal
van andere kunnen aanwijzen. De ver
zamelde gegevens moeten dan ook zeer
onvolledig worden geacht en op zoo ge-
brekkigen grondslag met zekerheid
eenige conclusies te bouwen, lijkt ons
niet weinig gewaagd.
En toch, hoewel van oordeel zijnde,
dat het aantal gevallen van betreurens
waardige schoolversnippenng wordt
onderschat, toch zouden wij willen plei
ten ten gunste van de school met ver
sterkte opklimming.
De gelijke school werkt het kan
nu eenmaal niet worden ontkend -
onevenredig zwaar ten nadeele der klei
ne scholen, en deze kleine scholen zijn
het deel van het platteland. Wie dan
ook de uniforme school voorstaat, ver
haalt de winst op de provincie.
Wanneer de Staatscommissie het be
staan erkent van cle moeilijkheden, door
klassencombinatie op groote schaal ont
staan aan de kleine schooltjes, stelt zij
zich toch wel al te onaandoenlijk tegen
over deze zaak, als zij flegmatiek be
sluit: „Intusschen vloeien deze moei
lijkheden voor kleine scholen uit den
aard der zaak voort".
Het moge waar zijn, dat de kinderen
in de stad moeilijker zijn te bearbeiden,
daartegenover staat de zwaardere taak
van het tegelijkertijd onderwijzen van
verschillende klassen, en niet minder de
factor, dat men op de plattelandsschool
de kinderen uit zeer heterogene krin
gen krijgt.
Bovendien mag niet vergeten, dat de
kleine scholen ten plattelande een feit
ziin, afgedacht van overbodige split
sing. De geografische gesteldheid der
dorpen, uitgestrektheid en schaarsche
bevolking van verschillende gemeenten
maakt reeds, dat vele ouders zich de op
offering moeten getroosten, hun kinde
ren vanaf grooten afstand naar de
school te zenden. Voor hen 't onderwijs
onder nog ongunstiger omstandigheden
te geven en daarmee het onderwijs
od de dorpen achter te stellen bij dat
in de stad, lijkt ons aan gereede be
denking onderhevig.- Men bedenke, dat
het lager onderwijs op het land in de
meeste gevallen het eenige onderwijs is
dat de kinderen ontvangen.
Daar is tenslotte nog een factor van
overwegende beteekenis, waarom het
voorstel van de meerderheid der Staats
commissie voor ons niet aannemelijk is.
Dat is. dat er nu eindelijk aan de vele
wisselingen der leerlingenschaal eens
een einde dient te komen. Het aspect,
dat de Lager Onderwijswet op dit punt
sinds haar totstandkoming biedt, is al
te bont en afwisselend.
Immers, de wet 1920 deed haar intre
de met een gedifferentieerde schaal:
één onderwijzer op de eerste 25 leerlin-
lingen, daarna klimming.
Bij de wijzigingswet van 16 Februari
1923, de bekende technische herziening,
werd hiervan afgeweken. Wel bleef het
by een school met ongelijke opklim
ming, doch het aantal leerlingen, dat
voor Rijksvergoeding ten behoeve van
de eerste onderwijskracht in aanmer
king kwam, werd verhoogd tot 32.
Weldra viel de „technische" als
slachtoffer der wetstëchniekde tijde
lijke wijzigingswet van 30 Juni 1924
riep voor de eerste maal een uniforme
leerlingenschaal in het levenvoor iede
re 48 leerlingen werd een onderwijzer
van Rijkswege vergoed.
Met ingang van 1 Jan. 1929 kwam
ook aan deze regeling een einde: de
normen der technische herziening wer
den wederom van kracht. Tot een voor
stel, om een uniforme schaal te behou
den, kwam het in de Tweede Kamer
niet.
Het thans aangeprezen voorstel der
Staatscommissie zou wederom ten ge
volge hebben, dat de leerlingenschaal
verandering onderging, en wel in twee
erlei opzicht: de versterkte opklimming
zou worden prijsgegeven, en het gemid
delde getal leerlingen als maatstaf voor
de Rijksvergoeding zou worden ver
laagd. Zulks heeft onze instemming
niet.
Trouwens, het heeft evenmin de in
stemming van de grootst mogelijke
minderheid der Staatscommissie. Deze
wenscht, met uitzondering van den
heer Tilanus, den bestaanden toestand
te handhaven, terwijl de heer Tilanus
in een afzonderlijke nota zich evenals
andere leden der minderheid uitspreekt
voor een gedifferentieerde schaal, doch
met iets hoogere aanvangsgetallen, zoo
dat wel een bezuiniging, maar een ge
ringere zou worden bereikt.
Maar het bezuinigingsargument, is
dit dan niet van gewicht?
Zonder twijfel. Maar in één ding be
denke men wel: de bezuinigingen, die
de meerderheid der Staatscommissie
zich voorstelt, zullen niet worden be
reikt. De practijk toch leert, dat men
wel in theorie een schaal in de wet kan
vastleggen, maar dat in werkelijkheid
die schaal wordt gecorrigeerd overeen
komstig de behoeften van het onder
wijs door aanstelling van boventallige
onderwijskrachten voor rekening oer
gemeentebesturen, een bevoegdheid, die
de commissie ook aan de gemeenteoe-
sturen laten wil. Zulks zou ook hier
plaats hebben, zij het niet in die mate,
dat elke bezuiniging wordt teniet ge
daan. Over het algemeen zou men het
verschijnsel zien, dat de stad zich zou
veroorloven wat het platteland zich zou
ontzeggen.
Daarom achten wij het grootste deel
der verwachte bezuiniging 'n fictie. En
al zijn ook wij van oordeel, dat de kos
ten van ons onderwijs omlaag moeten,
wü meenen, dat daartoe ander objecten
moeten worden gezocht.
Teveel is de leerlingenschaal in de
laatste jaren als sluitpost gezien, te
weinig als onderwijstechnische kwestie.
Wat we thans voor het onderlijs
vooral behoeven is rust, rust.
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
NA DEN SLAG
Er gebeurt veel in de korte spanne tijds
die er ligt tusschen h'et schrijven van mijn
wekclijksche brieven, heel veel dat de
moeite waard is, mijn pen in actie te stelten
In de week die voorbij ging zijn er ette
lijke ongevallen door onze dagbladen gead
verteerd die ons stof genoeg geven voor een
brief gewijd aan de stijgende verkeers. .a-
ren, die ons dringen onze wegen te verbete
ren, vluchtheuvels aan te leggen, snelheids
beperkingen op te leggen en de jeugd reeds
op school te leeren, hoe het best de gevaren
zijn te vermijden.
De kostbare manier waarop een oude ge
vel aan de Voorburgwal wordt gespaard,
zou ons heele verhalen veroorloven, over de
beteekenis van de Heemschutterij, het van
dalisme van vorige geslachten dat dempte
en brak zonder om te zien, maar tegelijker
tijd aanleiding zijn om te waarschuwen te
gen overdrijving en sentiment die zoo ge
makkelijk binnen dringen en overigens no
bele gevoelens kunnen ridiculiseeren.
En de instorting van een in aanbouw
zijnd huis, diy enkele slachtoffers maakte,
geeft stof voor een ontboezeming over de
gevaren van den revolutiebouw cn de schijn
bare tekortkomingen van onze voortreffe
lijk ingerichte dienst van die Bouwpolitie.
Maar al die dingen komen toch op den
achtergrond, voor ditmaal althans, wijl het
grootste feit is, de afloop der Statenverkie
zingen.
Wat is er al gepolitiseerd in dn dagen
onmiddellijk aan de verkiezing voorafgaan
de en na den uitslag. Met een warmte die
aan de politiek verbonden schijnt,, sprak
ieder voor en over zijn Dartij, zijn i'ichting
en zijn candidaat.
Wij veroorloven ons thans ook «enige
opmerkingen, die met de actie en met de
toekomst verband houden
Allereerst over de gevoerde actie. Ze was
minder hoog Oplaaiend dan bij Kamer- of
Raadsverkiezingen Maar er is toch in het
algemeen stevig gewerkt Alleen de Chr.
Historischen schijnen den rechten slag nog
niet te pakken te hebben. Zeker hadden zij
den tegenslag van een nieuwen lijstaanvoer
der die hoe goed statenlid ook, toch mist de
populariteit die de heer ter Haar in zoo
groote mate bezit Maar evenmin als vroe
ger schijnen zij de menschen te hebben, dte
voldoende liet eenvoudige verkiezingswerk
onder de knie hebben of zich voor het kleine
verkiezingswerk geven, zooals dat gelukkig
onder de antirevolutionairen steeds het ge
val was.
In de dagen der coalities, werd de actie
voor de Chr. Historische candidaten goed
deels door de Anti's en Roomsch-Katho-
lieken gevoerd. Zoo hebben ze voorheen geen
gelegenheid gehad, zij het dan door eigen
verkiezing, het werk te leeren En het werk
in de groote stad is niet gemakkelijk.
Dat is zwaarder geworden nog, nu de
S.D.A.P. over zoo geweldige hulpmiddelen
beschikt en voor de schriftelijke propaganda
groote sommen kan besteden. Nu het leger
der roode makkers over de stad een groot
ne* trekt en geen hoekje onbearbeid blijft
Een kleine partij als de onze. met beperkte
middelen, moet alle krachten inspannen
om te zorgen dat er niet al te groote hiaten
komen. Zij kan geen gebruik maken van de
Amerikaansche propaganda-middelen die
sommigen zonder eenigen schroom hantee-
ren. ze kan de kapitalisten niet schelden
en de arbeiders niet vleien, ze behoort noch
tot de reactionairen, noch tot de would-be-
dcmocraten, ze kan alleen appeleeren aan
het gezond verstand en aan het beginsel.
Gelukkig hebben onze mannen met de ge
ringe middelen waarover ze beschikken veel
gedaan, en hebben ze het genoegen gesmaakt
te zien dat hun arbeid niet vruchteloos is
geweest. Ze wisten het stemmencijfer be
duidend op te voeren en het percentage van
1927 te bereiken.
Dat geeft moed voor de verkiezingen voor
den Gemeenteraad die aanstonds /Ölgen', en
waarbij het er wel meer op aankomen zal.
Immers de propaganda der sociaal-d'emocra-
ten zal dan zoo mogelijk nog meer geperfec
tioneerd worden en de lectuur nog over
vloediger.
Dan komen ook weer naar voren de ver
kiezingsbeloften, die nog altijd vele harten
treffen, al weet een verstandig man dat men
in dagen van malaise als nu niet al te veel
moet beloven.
Dan komen de Middenstanders opnteuw
op de vlakte met hun onwaarachtige re
clame, die wel niet inslaat in onze kringen
maar die toch telkens weer, tot tegenspraak
noopt en tot bestrijding
Dan komen, en dat is erger, ook de dis
sen teerende groepen, die geen schaduw van
kans hebben en die alleen de tegenstanders
kunnen versterken, maar die altoos pro-
beeren onze menschen op hun doolpaden te
brengen.
Dan komen ook de taktische verschillen
in eigen kring, die hier een warme wat lauw
hebben gemaakt en daar een profeet tot een
zwijger.
Zeker wij zullen er komen. Maar wii moe
ten als het even kan or niet komen met de
hakken over de sloot. Wij kunnen ons stem
mencijfer nog wel een stukje opvoeren. Ais
wij maai' van nu aan elk oogenblik benut
ten.
Daar is, en dit is do blijde sprake van de
jongste stembus een trouwe kern gebleven
in Amsterdam. Dat zal opnieuw blijken bij
de Raadsverkiezingen.
Een kern die strijdt niet om het behoud
van de zetels maar om het behoud van de
stad. Als het zoo blijft leven nder ons volk.
dan is er nog altoos hoop ook voor Amster
dam.
AREND VAN AMSTEL
AMSTERDAM
PALEIS RAADHUIS.
BESLISSING UITGESTELD.
De beslissing over hot voorstel van B en W
inzake het Paleis-Raadhuis is wellicht voor
geruimen tijd uitgesteld.
Er was van verschillende zijden bij den
Burgemeester aangedrongen op schriftelijke
behandeling in de afdeelingen.
Het scnioren-conwnt heeft geadviseerd
hieraan tegemoet te komen. En nu gaat do
Raad Woensdag a.s. in de afdeelingen tot
bespreking van een toch in wezen heel een
voudige zaak.
Zeker de beslissing is een hoogst belang
rijke. omdat ze zoowel een tijd afsluit als een
tijdperk opent Ze is van groote historische
beteekenis.
Maar de zaak zooals die voor den Raad ligt
is volstrekt niet ingewikkeld, maar simpel.
En eigenlijk weet ook ieder raadslid al, hoe
straks moet worden gestemd.
Wij behooren niet tot hen die voor dit
uitstel voelen. In de eerste plaats gelooven
wij, dat het nu wel heel moeilijk zal zijn,
de zaak nog met den ouden raad te behan
delen. Immers er zal wel een lijvig verslag
verschijnen, dat weer beantwoord moet wor
den en dat ook eenigen tijd na de publica
tie kan worden behandeld. Dat lange uitstel
lijkt ons niet noodig en niet gewenscht.
Men vergist zich toch indien men meent
dat een breede laag van onze burgerij, heel
warm loopt over de kwestie van het oude
Raadhuis. En wij vreezen dat men het uit
stel begeert, of althans zal gebruiken om
een kunstmatige actie in het leven te roepen
die straks de discussie vertroebelt en de
beslissing ten onrechte beïnvloedt.
Hier moet nuchterheid en idealisme ons
den weg wijzen.
Tot het vormen van ons oordeel kunnen
allerlei uitingen in de vergadering en de
pers dienstig zijn. Maar een gefabriceerde
actie brengt ons niet verder.
De heer De Miranda is al begonnen
met zijn agitatie, Op het terrein van het
Paleis voor Volksvlijt een Volks gebouw
Hij heeft zelfs reeds e'en schetsplan laten
maken. Voor een nieuw raadhuis is de tijd
nog niet daar. Dat moet wachten tot de ar
beidersklasse geheel het politieke en econo
mische leven van de stad beheerscht. Tot
zoolang moet het oude regenten-paleis weer
in gebruik genomen door de nieuwe regeer
ders van Amsterdam.
Wat is een volksgebouw? Het is een ge
bouw dat geschikt is te voldoen aan de
eischen van de partij en vakbeweging van
den heer De Miranda. Anderen zulten, en
niet ten onrechte zeggen, dat dit rm juist
geen v o 1 ks-gebouw is. Maar van sociaal
democraten zijn wij eenige begripsverwar
ring gewend.
Naar ons oordeel is het eenige volks
gebouw dat wij in onze stad kunnen bou
wen een F a ad h ui s. Dat L- het huis voor
heel de burgerij. En wij leven nu nog in een
tijd dat dit m o g e 1 ij k is.
Wil de S.D.A.P. of de Moderne Vakbewe
ging voor zich een monument stichten, nie
mand zal het afkeuren of beletten. Maar een
V o 1 ks g e b o uw wordt dit nooit.
DEN HAAG
PRINSES FRIEDRICH WILHELM VAN
PRUISEN.
In het hotel Bellevue is aangekomen Prinses
Friedrich Wilhelm van Pruisen met haar doch
ters. Tevens wordt in het hotel verwacht de
vorst Wilhelm van Hessen.
DE RAADSVERKIEZINGEN.
De Chr.-Hist. lijst.
De Chr.-Hist. zullen bij de a.s. Raadsver
kiezingen met de volgende lijst uitkomen:
1. J. R. Snoeck Henkemans, 2. Dr. W. J.
Hartmann, 3. Anth. Folmer, 4. J. J. de Niet,
5. A. de Haan, 6. B. v. Eesteren, 7. mevr.
L. S. Hania, 8. F. C. M. de Ridder, 9. Ir. E.
C. Verschoor, 10. A. Kloosterman.
Mocht een dezer candidaten bedanken, dan
komen achtereenvolgens mevr. H. S. C.
Groote Haar-Foeken, Jhr. Dr. C. G. S. Sand-
berg, W. Groen Jr., mevr. H. H. P. Rauws-
Dewald in aanmerking voor de openkomende
plaats.
STICHTING „ZON EN SCHILD"
H.M. de Koningin-Moeder heeft zich be
reid verklaard, behoudens onvoorziene om
standigheden, tot de plechtige opening van
het verplegingsgesticht „Zon en Schild",
aan den Utrechtscheweg te Amersfoort, van
de Vereeniging „Nederlandsche Hervormde
Stichtingen voor Zenuw- en Geesteszieken."
De plechtigheid is bepaald op Donderdag
28 Mei a.s., des namiddags half drie.
DE GAWASA.
De uitreiking van de bekroningen van de
Int. tentoonstelling Gawasa heeft Vrijdag
avond plaats gehad. Exposanten hadden
zich verzameld in een der zalen van den
Dierentuin, waar de heer Knottnerus de
onderscheidingen (medailles en diploma's)
met een toepasselijk woord overhandigde.
Namens exposanten sprak de heer P. L. v.
d. Polder, directeur van de Mij. tot Vervaar
diging van Gasmeters enz. te Dordrecht.
ZWOLLE
ACTIE VOOR OVERDEKTE ZWEM
INRICHTING.
In een vergadering, uitgeschreven door een
voorloopig comité van actie, werd besloten
tot de 'oprichting van een vereeniging, ge
naamd „Het Zwolsche Sportfondsenbadten
doel hebbende de oprichting van een over
dekte zweminrichting in Zwolle.
De belangstelling hiervoor was zeer groot,
een groot aantal personen gaven zich op als
lid, terwijl eenige honderden reeds adhaesie
hadden betuigd. Een collecte tot dekking der
gemaakte kosten, gaf tot resultaat, dat de
nieuwe vereeniging begint met 'n batig saldo
van f 28, terwijl ook flink wat contributie
dadelijk werd toegezegd.
Het voorloopig comité, bestaande uit de
heeren Ras, Sluiter, Spruit en Bosch, werd
by acclamatie in het bestuur verkozen, ter
wijl dit we'rd aangevuld met de heeren van
der Kolk. Nekkers en Vos.
Het bestuur zal bnnenkort een groote ver
gadering uitschrijven, waar een lezing zal
worden gehouden over het nut en de wen-
schelijkheid van een overdekte zwemin
richting.
GOUDA
GEMEENTERAAD.
In de vergadering van j.l. Vrijdagavond,
voortzetting van de Algemeene Beschou
wingen over de Gemeentebegrooting, werd
het woord gevoerd door Weth. van Staal
(S.D.). Wij zullen, of liever, wij kunnen
van zijn rede geen verslag geven, omdat wij
daaruit niets konden opsteken dan alléén,
dat belastingverhooging 's wethouders pa
rool is. Voorts heeft hij het pleit gevoerd
voor een nieuw sportpark, met als slot-
accoord: Belastingverhooging natuurlijk!
Het \\>as een nietszeggend betoog, een ongw-
documenteerde redevoering, dat is alles wat
we ervan kunnen zeggen.
WETHOUDER VAN STAAL
ALS REKENMEESTER!
In zijn lijfblad „Van Huis tot Huis, van
J.l. Zaterdag, is onze roode wethouder aan
t rekenen. Hij heeft al 20 zetels verdeeld
m den opnieuw samen te stellen Gemeente
raad op 24 Juni a.s. Bij 't lezen van die be
rekening bleek de waarheid van de woor
den, deze week in den Raad door den heer
Middel weerd (R.K.) gesproken, „dat er
maar weinig wetenschappelijke S.D.A.P.ers
zijn", en wij constateeren. dat onze welh.
van financiën niet tot die weinigen be
hoort
De wethouder zegt, dat. nu do S.D.A.P.
4133 propagandisten bleek te bezitten in
Got"»a op Woensdag j.l, dit aantal voor de
Genu nieraadsverkiezingen tenminste 4500
l moet worden. Hij zegt, dat dit gemakkelijk i
CHR. FABRIEKS-
EN TRANSPORTARBEIDERS
(blz. 1)
Tweejaarlijksche algemeene vergadering
van de Bond van Chr. Fabricks- en Trans
portarbeiders.
(blz. 2.)
Zamora te Barcelona geestdriftig begroet
Opwinding* te Rome over de Belgische
protesten inzake de arrestatie van Moulin.
Bloedige onlusten op Formosa.
De Vlootaccoord-onderhandelingcn; hel
Engelsche antwoord aan Frankrijk.
(blz. 5)
Verschenen is de Memorie van Antwoord
inzake de wijziging van het Luchtvaart-
verdrag.
Verschenen is het verslag over de controle
op de woningvereen. in 1930.
Brieven uit een hard land. met een harte
lijke bevolking. II.
(blz. 9)
Het Communisme in de Practijk.
DE OPENINGSREDE
Heden en morgen wordt te Utrecht de
tweejaarlijksche algemeene vergadering ge
houden van de Ned. Bond van Chr. Fa-
brieks- en Transportarbeiders.
Om klokslag 1 uur opende de Bondsvoor
zitter, de heer W. St rij bis Pzn. ëe ver
gadering, liet zingen Ps. 146 1 en 3, las
Ps. 146 en ging voor in gebed.
Hij sprak daarna een openingswoord,
waarin hij in het bijzonder welkom heette de
afgevaardigden van het C N. V., van het In
ternaL Vakverbond en van R.-K. zusterorga
nisaties.
Hij herinnert dan aan het 15-jarig bestaan
1 April j.l. van den Bond in zijn huidigen
vorm, die zich in bloei mag verheugen, en
mee mocht werken tot verbetering van de
positie der arbeiders, die in ons land betei
is dan daarbuiten. De Heere bewaarde ons,
ook in 1918 voor afglijden op revolutie-paden
Iïem worde de dank gebracht.
We komen samen in een tijd van crisis,
vooral veroorzaakt door gebrek aan vertrou
wen tusschen de volkeren, waarbij vooral
wordt herinnerd aan de verwarring die Rus
land tracht teweeg te brengen. Voorts vraagt
de aandacht de invloed van de rationalisa
tie en mechanisatie, de toenemende trust-
en kartelvorming en het probleem der over
productie; teveel aan producten hier, hon
gersnood elders; in deze verdwaasde we
reld is er overproductie door onderconsump-
üe.
De gevolgen der wereldcrisis zijn ook
TV. STRIJBIS Pzn*
kan. We helpen het onzen wethouder wen-
sclien! Maar.... en nu komit zijn interessante
berekening, hij zegt verder, dat de S.D.,
evenals n u, weer met 8 leden in den Raad
zullen vertegenwoordigd zijn, en dat wel
zonder in aanmerking te komen voor een
verdeelingsgelukje. Dus met 8 man,
naar zijn eigen woorden, „op eigen
beenen". Dat is niet waar. In Gouda
werden Woensdag uitgebracht 13460 geldi
ge stemmen, wij hebben 21 raadsleden, de
kiesdeeler is dus 13460 21 641 stemmen.
Wanneer dus de S.D.A.P. werkelijk 4500
stemmen uitbrengt, dan heeft zij 1500 641
7 zetels, plus een overschot van 13 (zegge
13 stemmen). Men ziet dus, dat zij „opeigen
beenen" in dat geval geen 8 zetels zullen
bezetten. Blijft het aantal S.D. stemmen
gelijk aan dat voor cte Staten, dus 4133,
dan krijgen zij 4133 611 6 zetels, plus
een overschot van 278 stemmen. Zóó is 't,
en niet anders. Daarom is onze conclusie:
De Wethouder kan zijn schoolgeld terug
halen. Weth. van Staal rekent,' zoc„ls uit
bovenstaande berekening blijkt, altijd naar
zich toe. Dat doet hij ook met de Gemeente-
financiën. Vandaar de hooge l*?la«tingi
Daarom gelooven vrij niet, dat de arbeiders
allen „rocd" zullen stemmen.
HOOGEVEEN
A.-R. KIESVEREEN1GING.
Onder presidium van den heer H. Dekker
Wz. vergaderde Je A.-R. kiesvereenig'ng.
Met blijdschap en dank werd geconstateerd,
dat de A.-R. partij winst heeft te hoeken.
De heer A. R. Zandbergen was de tolk van
heel de vergadering, toen hij de voorzitter
hartelijk bedankte voor de uitnemende leiding
der verkiezingsactie en het vele werk door
hem in de laatste weken op politiek terrein
gedaan.
Besloten werd met een lijst uit te komen
voor heel de gemeente. 1 Mei zal opnieuw
vergaderd worden teneinde dc volgorde der
candidaten vast te stellen.
zc/21'o op en d- /yz ers/erA
merkbaar in het Nederlandsche bedrijfsle
ven, allereerst wel in de vorm van werk
loosheid; al verkeert ons land procentelijk
niet in de ongunstigste omstandigheden,
toch zuchten ook hier velen daaronder, dik
wijls tot zware beproeving van hun geloof.
Een ander crisisgevolg is de daling van de
prijzenmarkt, waarbij echter de kleinhandel
ver achter de groothandel aankomt, waar
door de consument van die daling nog maar
weinig profiteert.
Al die deprimeerende factoren hielden
echter de groei der Chr. Vakbeweging niet
tegen, die sterker toenam dan de socialisti
sche.
Onze organisatie groeide van 8575 leden
op 1 Jan. 1929, mede door de fusie met dy
zeelieden (waarmee thans gelukkig hartelij
ke samenwerking is) tot 13.091 op 1 Jan.
1931. Er is echter nog breed pro pagan da-
terrein, vooral onder de jeugd: we tellen
slechts een kleine 1000 leden beneden 20 jaar
Het bondsvermogen steeg in beide jaren
van f 209.109.15 op f 242.862.13. Bovendien
beschikte 13 Dec. 1930 het l'onds voor gesa
larieerde bestuurders over f 52.125.65. Dit al
les niettegenstaande een stakingsuitgavo
van f 73.000. Toch is het hiervoor gereser
veerde bedrag van f 60.000 te gering." voorat
met het oog op de toenemende organisatie
kracht van werknemers en werkgevers met
de daaraan verbonden ernstige gevolgen bij
botsing van meeningen.
Boven het genoemde had de wcrkloozen-
kas een voordeelig saldo van f 145.000. Da
ultkeeringen bedroegen de beide vorige ja
ren f 592.000., maar de le 4 maanden van
dit jaar f 400.000. De arbeidsvoorwaarden
gingen niet achteruit, eerder omgekeerd;
wel was er ontslag en inkrimping van ar
beidstijd; sommigen willen de voorkeur ge
ven aan loonsverlaging.
Dankbaar herinnert spr. aan het in wer
king treden der ziektewet 1 Maart 1930; ver
der aan de wijziging der Ongevallenwet, der
Invaliditeit?- en Ouderdomswet, en in de Ar
beidswet 1919, en aan liet advies van den
Hoogen Raad van Arbeid over wijziging
Werktijdenbesluit 1923. Wettelijke regeling
der Werkloosheidsverzekering wil de Minis
ter in deze abnormale tijden niet beginnnen.
Voorts houdt de organisatie zich bezig met
het ontwerp Stuwadoorswet; ook is inge
diend bij den Hoogen Raad van Arbeid een
voorontwerp-bedrijfsradenwet, die spoedig in
de Tweede Kamer worde behandeld.
Wat is nu onze taak? Versterking van
onz> Chr. organisatie nationaal en interna
tionaal, opdat we in de toenemende natio
nale en internationale samenwerking op eco
nomisch terrein invloed kunnen uitoefenen.
We blijven ons verder verzetten tegen
loonsverlaging.
Voorts blijft het oog gericht op: vermeen
dering van het aantal collectieve contracten
en de verbindend-verklaring daarvan; door
voering van meerdere vacantie- cn verlof
dagen: pensionneering van de arbeiders;
wegneming van den arbeid van de gehuwde
vrouw in de bedrijven, die wij orgnniseeren;
verbetering van de werkloozcnverzekering
en wettelijke regeling daarvan. Ook dient te
worden nagegaan of de rationalisatie en me
chanisatie ook te vèr wordt doorgedreven:
on in verband hiermee de eventuoelo nood
zakelijkheid van een verkorte arbeidsdag.
Veel arbeid en strijd wacht ons nog. maaf
laat ons in dit alles ook op sociaal terrein,
steeds zoeken de bevordering van de eere
Gods.
EEN KRASSE KIEZERES
Men meldt ons uit Waddinxveeu:
On der de kiezeressen uit deze gemeente,
die de vorige week aan de stemming voor
de Prov. Staten deelnamen, bevond zich
de 95-jarige weduwe V. Zij is nog zeer kras
cn verrichte haar stemplicht nog ;iis de
beste!
HELPT ALLEN MEE
IN DE GEZINNEN TE BRENGEN
WAAR HET BEHOORT
1