BOUWCREDIETEN
ft Rotterdamsche Boaz-Bank N.V,
W/onen en woningbouw in Rusland
ENCI-CEMENT!
A. VAN WIJNGAARDEN ZONEN
AANBESTEDINGEN
Belastingvraagstukken
BIJ INZENDING DEZER ADVERTENTII
H. R. LAUWAARS ZONEN
Pijnackerplein 44, Rotterdam - Magazijnen: Schommelstr. 8-30
Waal-, IJssel-, Kalkzandsteen
BOUWCREDIETEN
WOON in uw EIGEN HUIS
Uw IDEAAL.?*-.
GOEVERNEURLAAN en
i VAN ZEGGELENLAAN
1 N.V. Administratie Mij „Amsterdam"
GOEVERNEURLAAN 626 TELEF. 119118
SBHomrainre
MAANDAG 27 APRIL 1531
Pompenburgsingel 13
ROTTERDAM
De woningnood is zóó nijpend, dat men al heel blij is, wanneer men voorloopig
aan elk gezin een eigen kamer kan verschaf fin.
Wat Ir. W. VAN TIJEN zag en schreef.
Toon Ir. W. van T ij c rt van het Hotter-
diaanache Bouw- en Waning toezicht terug
was gekeei d win een bezoek aam Rusland
beweerde men, dat. hij verrukt was ovr
hetgeen hij op wointog'gebied in den heal-
6 te at had gezien.
Wat blijkt niu na doorlezing van sen ar-
tilkiel van Jr. v. T ij e n iin het Tijdschrift
voor VoUksbuiisveetrimg en Stedebouw over
deze kwestie7 Dat van verrulkking over net
geen hij gezien heeft ndets valt te bespeu-
ïvn, zelfs niet van tevredenheid. Integen
deel duidelijk komt dm dat artikel tot uit
drukking dat 't op woningbouwgebied jam
merlijk ie gesteld en dat in dit opzicht R is
Joaxd al evenmin een heilstaat is ais in zoo
veel ander opzicht.
Maar laten we Ir. v. Tijen aan het woord-
De woningnood is boven alle mate ont
zettend. Feitelijk leeft de gebeele stadsbe
volking van den U.S.S.R. in éénkamer-
worctogen. Keuken cn closeit zijn iin gemeen
schappelijk gebruik bij twee, dinie cn vier
tot vijf en zes gezinnen toe. Wat dat be-
teefkent bij den weinigen zin voor arde en
vooral voor zindelijkheid, die den Rus nog
steeds kenmerken, lean zich alleen voor-
stlelcn wie het gezien heelt Heel vaak :s
ook de ééne kamer per gezin nog een on
bereikbaar ideaal.
Wat de groote stedelijke centra als Mos
kon en Cbairkow betreft: men krijgt don
indruk, dat men daarmede niiet goed weg
weet. Ten gevolge van verschillende om-
staindiigihedeu breiden zij zdidh met onge
hoorde snelheid uit. Deze uitbreiding wordt
echter tot nog toe niet door den Staat
beheerscht. Voor Moskou bestaat wel een
uitbreidingsplan, maar bij het koortsachtig
tempo, waarmede gewerkt wordt, stoort nie
mand er zich aan.
In de kinderschoenen.
Stellig zafl men In «de toekomst im Rus
land ook groot ere bestuur»- cn cultuurcen-
tra kennen. Welken vorm deze zullen aannc
men, daarover bestaat echter nog zeer wei
nig klaarheid. Zeker is ailileen dat het be
staande maar in zeer geringe mate dienst
«ai] kunnen doen. Moskou b.v. is zoo ont
zettend slordig en eflecht gebouwd, dat liet
pnaetrisdh geheel zal moeten worden af ge
broken, wffl daar ter plaatse het centrum
vam een werkelijk socialistischen staat mo
gelijk zijm.
Los vam «de theoretische diiscuesies over
giet womtogpre bteem gingen die organisa-
ties, die met 't ontwerpen van groote v o-
ningcomplex en en de uiitvoering daarvan
practisch beiatt waren, tot korten tijd ge
ileden vrijwel htm eigen weg en bouwded
maar zoo goed en kwaad als dut. gmng. In
den laatsten tijd begint hierin echter ver
andering te komen.
I>e bank. d!ie met de staotöbedirijivcn ook
den daarbij behoorenden wonanghouw fi
nanciert, tracht op het oogenblifc ©enige een
herd en verbetering te brengen. Door a'le
bouwbureaus, welke onder de bank ressor
teren. heeft men teekeniingen vem ontwor
pen woningtypen laten zendën en daaruit
Jile 20 beste "gekozen Het doen van een k^uze
uit deze twintig modieltypes bij het bouwen
vaai woningen ds «door de bank voor het
eerstvolgende bouwjaaa- verpQidhitend ge
steld.
Ik venmefld hiar met opzet deze eenngs-
zins primitieve werkwijze, omdat zij er een
goed® illustratie van is, hoezeer die warning
techiniieJc in den U.S.S.R. nog in de kinder
schoenen staat. Aon liet opmaken van een
doelbewust program voor de verecMllend®
soorten der te stichten woningen eri het op
deze basis ontwerpen van werkelijk rat to
neel© plattegronden, is men blijkbaar nog
lang niet toe. Integendeel, bij het ontwer
pen van «ie plattegronden, door de bank in
kwestie uitgekozen. heeft men blijkbaar in
sterke mate op twee gedachten gehinkt.
Eenerzijds tracht men in navolging van
het Duitsdhe voorbeeld driekamerwoningen
te ontwerpen. Men begaat hiietbij ol dade-
ilijk een soortgelijke fout oils de Duitschers,
die ook het gezin, grooter dan drie a vier
personen, praclisch ïuegeenen. Evenals in
Doitschland motiveert men diit met een be
roep op de beperkte economische mogelijk
heden, een beroep, dat niet opgaat, gezien
rle overdreven eischen, welke men daar
naast aan keuken, toilet, badkamer en al
lerlei canstrii c tie-onderd'eee n stelt.
Men zou kunnen meenen dat deze voor
keur voor een woning, niet grooter dan drie
kamers, een gevolg zou kunnen zijn van de
boven venmieddie zich wijzigendie opvattingen
omtrent taak en samenstelling van het ge
zin. Bij nauwkeuriger bezien van de platte
gronden wordt, het echter duidelijk dal. men
imet niets anders don gewone gezinswonin
gen te doen heelt
Het ontwerp is zoo, dat bij vermindering
van den woningnood telkens twee d»r wo
ningen tot één complete kunnen worden
samengevoegd. Uit diit type blijkt wel
sterk, hoezeer de heerechende woningnood
het tot stand komen van werkelijke ratio -
neele moderne plattegronden, wat toch stel-
8dig voor den Russiiscben woningbouw de
©eiste opgave is, dn den weg staat.
Nog iets airudiers vailt echter bij naidtere bc-
schouwing der plattegronden op, iets, dat
:iin mauwen samenhang staat met het ge-
heele stadium, waarin de Russische woning
bouw zich bevindt. Op de vraag hl., welke
normen bij hel samenstellen dea' uitgezoch
te plattegronden hebben gegoldlen, ant
woordt men. dat per persoon in de woon
kamers op 9 M2, in die slaapkenuws op 7
M2., is gerekend. Vraagt men dan verder
naar de momeeutog van diease wel e.eor
royale eenhetkl, clan blijkt deze moeilijk te
geven te zijn, cn men bemerkt dat het eigen
Jijk om heel iets anders gaat.
De woningnood is nu eenmaal zoo nij
pend. dat men ei heel blij is, wanneer men
voorloopig aan elk gezin een eigen kaïmec
kan verschaffen.
Mot het oog hierop maakt men z.g. slaap
kamers vem 19 M2. en keukens van S M2.
Met 't oog hierop ook ontwerpt men kamera
<jiie alleen door een andere kamer te berei
ken zijn. Men hoopt dat hiermede zaï wor
den vei-kregen dat ten minste deze beide
•kamera door één geziin zullen worden be
woond.
Dat het ontwierpen ven zulke maar half
open erkend© bedoelingen voor een gezon
file ontwikkeling van het woningwezen zeer
schadelijk lis, behoeft wol geen betoog. Aan
pen meei; rationeel® oploesuing, waarbij tijcie
lijk eenige goed gedimensioneerde intrek
ken dooi- het weglaten van tuseolienschot-
ten tot een groot ere eenmeid warden v.-r-
eenigd, is men klaarblijkelijk nog met too.
In het algemeen is de bank, diie op de
ontwikkeling van het. wxxnmngwazen eon
zeer belanrijiken invloed kan oefenen, tarne
lijk conservatief georiënteerd, maar toch
ook weer niet zoo conservatief, of men
heeft d'e ontoen-eUkondlheid vam de tot nu toe
gevolg-da werkwijze ingezien.
Hulp van buiten.
Zooals bekend, heeft men die hulp van
Ernst May uit Frankfort bij dè syste
matiseering en rationaliseering van den wo
ningbouw ingeroepen.
Met de allergrootste belangstelling moet
het resultaat van dit experiment warden af
gewacht Onder de Russische architecten
zelf is twijfel bemerkbaar, of May iin staat
zal zijn om. het typisah eooialistieobe van
deze opgave voldoende tot uiting te bren
gen. Ook in partij katogen wordt wel ge
vreesd dat M a y door zijn werkzaamheden
in Frankfort al te zeer op de gezinswoning
zal zijn ingesteld.
Naast deze verachijnselen en mogelijkhe
den op het gebied van de massale woning
productie zijn er nog verschillende interes
sante ontwerpen en experimenten op klei
nere schaal te vermelden.
Projecten, diie het vraagstuk in zijn ge
heel aanvatten, dus met inbegrip ran ge
ziinsierven, opvoeding enz. heb ik nog niet
gezien. De mij békend© projecten beperken
zich tot het geven vam wooncelilcn iiu alle
stadia, van enkele slaapcellen af, waarin
niet eens gelegenheid is tot aan- en uit
kleeden, tot volledig met bed en keuken
uitgeruste driekamerwoningen toe. De ge
meenschappelijke gedeelten bevatten dan
meestal eet- en leesgelegenheid en in som
mige gevallen een turnzaal.
Opvallend zijm bij deze ontwerpen een
tweetal! veirechijnselen.
Ten ©eiste de voorkeur voor hoogen
bouw, weikon men niet zoozeer uit econo
mische overwegingen moet verklaren (in
Ruriand komt het bijna nergens op grond
aan en het land bezit tal van bouwmate
rialen, diie juist bij lagen bouw zeer econo
misch toegepast zouden kunnen worden1.
Veel meer spreekt uit deze voorliefde voor
den hoogen bouw de wensch om den na
druk te leggen op monumentale, geconcen
treerde woonvormen.
Ten tweede die voorkeur voor horizontale
verbomdnmgsgangen in de woningen. Hoe
wel nu wel algemeen wordt ingezien dat
het verticale doorgaande trappenhuis, dot
per étage toegang geeft tot twee woningen,
een veel economischer oplossing geeft diah
de vörachiiilemde vormen van galenjhouw,
treft men dJeze toch din allerlei, vaak zeer
origineel© n en geslaagden vorm aan. Een
uitgevoerd voorbeeld hiervan is het huis
Narkomfin, een blok woningen voor de
ambtenaren van het commissariaat van Fi
nanciën, De haar gekozen oplossing is een
hoog® woonkamer en een lage slaapkamer,
waartusschen de gangruimte is uitgespaard.
Werkelijk economisch is deze oplossing
niet. Architectonisch behoort het echter tot
het beste wat ik dm. Rusland gezien heb.
w
MAASTRICHT
NEDERLANDSCH FABRIKAAT 1
Vertegenwoordigers voor A IUIIIVO V On AEL3RECHTSKADE 147 b
ROTTERDAM en OMSTREKEN: M. IVIUÏ O Ol UU. TELEFOON 30404-30233
formalisme men dit complex terecht kan
verwijten, het geheel maakt een machtigen
indruk cn als werkelijkheid geworden stuk
wil wam Sovjet Rusland tot raodiemn'iseerdinê
oefent het grandioze geheel stellig dagelijks
een bemoedigende en aansporende werking
uit.
Daartegenover is «ie ringvormige stads
aanleg, die in samenhang met deze geiwu
wen wordt uitgevoerd, stedebouwkundig een
volkomen mislukking.
Wat het jriterlijk vam den massabouw, fa-
brieksbouw en woningbouw betreft, dit
draagt over het algemeen 't stempel van
een zekeire hardheid en dorheid. Er is ech
ter alle aanleiding om te verwachten, dat
men deze dorheid te boven zal komen, zoo
dra «Je omstandigheden weer meer levens
vreugde, ook in het dagelijiksch leven, toe
laten.
De indeeling
De waning is zoowel constructief, als wat
inideelimg betreft, uiterst modem gedacht,
doch de plattegrond vertoont naast nlflerlei
goed© kwaliteiten iwele practische gebre
ken. De sloapkamems der oudere is niet af
té scheiden. Het glasoppervlak in de woon
kamer is veel te groot. Er is maai- één kin-
deralaapkamier. In dit verband met het
laatste moet nog worden opgemerkt, dat
dit type, hoewel moor onze opvattingen
reeds te klein, het grootste is van het
gekeefle blok en dat vam deze typen er maar
enkele voorkomen. Het normale type be
staat uit ©en woonkeuken met één slaap
kamer.
Een andea- belangrijk ontwerp iö er een,
waahbij de verbtodtogsgenig toegang geeft
tot drie verdiepingen en tevens als gemeen
schappelijke woonkamer dienst doet.
Van groote complexen in uitvoering kun
nen verder genoemd worden de woonstad
bij de groote fabriek voor landbouwwerk
tuigen bij Rostow en de woonstad bij de
groote tractorenfafcriek bij Charkow.
In het eerste geval d6 die ordening nan de
woonblokken op het terrein al bijzonder on
gelukkig. Zonder eentiig systeem of gedach
te zijn zij over het terrein verspreid. Het
verlangen naar architectonische effecten
heeft luier den ontwerper blijkbaar parten
gespeeld op een manier, diie ook bij ons
verre van onbekend is.
Veel belangrijker als ontwerp is de woon
wijk bij de tract oren fabriek. Ook daar is de
eenheid nog een kleine gezinswoning. De I
communeele gedachten zijn echter veel ver
dei- uitgewerkt. De bouw bevindt zich even
wel nog te zeer In een aanvangsstadium,
dan dat reeds een oordieël er over kam wor
den uitgesproken.
De Russische architectuur ontwikkelt
zi!ch met een geweldige snelheid. In theorie
zijn vrijwel alle jongere architecten functie
nalieten in den zin, zooals wij in Nederland
dit woord meestal gebruiken. Waarschijnlijk
vooral uit onrijpheid ziet men in hun werk
heel wat formalistische elementen. Ook is
de tegenwoordige generatie (ook ai weer
een jeugdverschijnsel) blijkbaar sterk vat
baar voor den invloed vam .jn°dee". Ook op
het gebied van detaiilleerang laten de bouw
werken vaak alles te wenschen oveir. Alle
kleine, maai* storende fouten, die in dit op
zicht in de afgeloopen'jaren in West^Europa
zijm begaan, kan men in Rusland opnieuw
zien maken.
Wanneer men echter ziet, wat in de Iaat
ste jaren ós bereikt (er zijn gebouwen uit
1926 en zelfs uit 1923, die iemand de haren
te berge doen rijzen) verwondert men zich
meer óver wat wed, dan over wet niet be
reikt i6
Een belangrijk gebouw, dat zoo Juist ge
reed is gekomen, ife het groote post- en te
legraafkantoor in Charkow van den archi
tect Mordwinow. Al zijn er heel wat
fouten dn aan te wijzen, als geheel maakt
hef een uitstekendfen indruk.
Hetzelfde kan gezegd worden van het
Eliectrotechnieche Instituut te Moskou en
vam het planetarium, eveneens te Moskou.
Zeer imposant is ook het al iets oudere
groote mdustriepaleiö to Charkow, Hoeveel
Hoe langer, hoe gekker
De zonderlinge aanbesteding te Deventer
De zonderlinge aanbesteding te Deventer,
waarbij door georganiseerde aannemers be-
zwar wcivl gemaakt tegen de inschrijving
door die combinatie van werklooze grond
werkers die een voorschot zouden krijgen
op de loouen gedurende de eerste drie we
ken, terwijl van gemeentewege do borgstel
ling werd gegeven voor de huur van een
poqip, paard en de benoodigde kruiwagens,
heeft begrijpelijk heel wat gemoederen in
beroering gebracht, 't Wordt dan ook inder
daad hoe langer, hoe gekker.
Klinkt het al buitengewoon absurd als
men spreekt van een „Staking van wenkloo-
zen", zooals wel eens voorkwam, het Ge
meentebestuur van Deventer wint liet in
absurditeit, waar het werkloozen promoveert
tot aannemers, oin daarmede de eigenlijke
aannemers tot werkloozen te maken.
Dit is nu werkelijk de dingen op z'n kop
zetten, want daardoor worden de verhoudin
gen in het bedrijfsleven wel zoo radicaal
dooreengehaspeld, als men maar denken
kan.
Neen, laat de man, in wiens brein een der
gelijk onbekookt idee opkwam, niet zeggen,
dat het alleen dient om de werkloozen te
helpen, want dan staat daar onmiddellijk
tegenover, dat een aannemer, wien dit werk
op normale wijze werd opgedragen, die
werklooze grondwerkers zonder verwijl in
z'n dienst zou nemen, •waar hun loom verze
kerd was vplgens de algemeen vastgestelde
regeling van arbeidsvoorwaarden en laat
men zeker niet komen met de bewering, dat
het eigenlijk werkverschaffing is. De aard
van dit werk wijkt geheel af van die wer
ken, welke men gewoonlijk voor werkver
schaffing bestemt, waar nog bijkomt, dat,
indien de gedachte aan werkverschaffing
bestond, de aankondiging ais aanbesteding
misleidend is geweest en hoogstens als ne
venbedoeling kan hebben om een concurree-
rend cijfer machtig te worden en alzoo dp
aannemers te gebruiken voor hand- en span
dienst.
De aannemers hebben hun insdirijvings-
biljetten nog bijtijds kunnen vasthouden.
Hun lijfblad): „De Aannemer" vraagt in ver
band hiermede of dit nu wel een faire han
delwijze is te noemen.
Is dit nu niet het scheppen van een on
eerlijke concurrentie, terwijl deze toch alter-
wege bestreden moet worden; de aannemers
hebben te voldoen aan tal van sociale ver
plichtingen, piet ten bunnen voordeele, maar
ten bate van hun arbeiders, die groep
werkloozen hebben die verplichtingen niet.
Maar er is meer.
Wie draagt nu de verantwoordelijkheid?
Bij wien berust, de leiding van hut werk?
We mogen toch veronderstellen, dat het
Gemeentebestuur factoren als: verantwoor
delijkheid, leiding en orde ran veel belang
acht voor een geregelde gang van den ar
beid, niet alleen voor zijn eigen omvangrij
ken arbeid betreffende een richtig bestuur
der gemeente en die bescherming van de be
langen der geheel© burgerij, maar ook bij
die uitvoering van arbeid in meer materiec-
len zin.
Maar- die onmisbare factoren worden dan
toch in liet onderhavige geval geheel ver
waarloosd.
Dat die combinatie van grondwerkers be
staat uit degelijke werkers, willen we gaar
ne aannemen, maar men legt toch niet de
verantwoordelijkheid voor de uitvoering van
een werk op aan een collectiviteit en men
mag toch geen leiding noch handhaving van
orde in de uitvoering verwachten van de
massa. Dit zou toch in strijd zijn met de
meest elementaire begrippen van logisch
handelen. Men mag eenvoudig een zooda-
nigen eisch niet stellen aan iemand, wie dit
ook moge zijn, die geen ervaring bezit in
zake leiding van een bedrijf, trouwens een
bedrijfsleider moet in de praktijk ge
toond hebben daarvoor de noodige capa
citeiten tc bezitten en zoo liij die niet heeft
en daan oor geen aanleg bezit, mout hij
falen.
Verkoop of erfpacht?
De C.-H. raadsfractie van Amsterdam heeft
een voorstel ingediend waarbij B. en W.
worden uitgenoodigd een onderzoek in te
stellen naar de wenéohelijkheid om:
le. voortaan de bouwterreinen der ge
meente. ter keuze van den aanvrager, in
erfpacht uit te geven of wel in koop af te
staan;
2. die eigenaars van de percealen, gebouwd
op erfpachtsterrein, in de gelegenheid te
stelden, de hun in erfpacht uitgegeven ter
rein en van de gemeente te koopen.
Door de keuze te laten tussohen erfpacht
en koop wordt, naar het oordeel der voorstel
lers, de vrijheid bevorderd, het rechtsge
voel bevredigd, de ondernemingsgeest geprik
keld en bovendien dit voordeel verkregen,
dat veel minder dan thans groote bedragen
moeten worden geleend. Dit laatste is van
zulk een overwegend financieel belang, dat
reeds hierdoor, naar de meening van de
voorstellers het indienen van hut voorstel
wordt gerechtvaardigd.
Onze dakpannen-industrie
De Vereeniging van Limburgsche dlakpan-
nenfabrikanten schrijft in een omzendbrief
aan de gemeenteraden in Nederland:
Tengevolge van de abnormale tijdsom
standigheden waarin het industrieele loven
zich bevindt, doet zich de noodzakelijkheid
hoe langer hoe meer gevoelen, dat zooveel
mogelijk opdrachten, welke d'e Overheid
heeft te verstrekken, aan de Nederlandsche
industrie ten goede komen.
Daar het hier de instandhouding van een
bij uitstek Nederlandsche industrie betreft,
en de prijs van dakbedekking van een ge
bouw slechts een ondergeschikt deel van dié
totale bouwkosten uitmaakt, roepen wij
h term ede uwe medewerking in, om voor zoo
ver dat bipnen den kring uwer bemoeiingen
ligt, er op te willen aandringen, dat voor de
dakbedekking der door u uit te voeren of
door u gesubsidieerde gebouwen, alsmede
voor die der woningen, waarvoor uwe ge
meente geheel of gedeeltelijk gelden be
schikbaar stelt ,geen leien of andere buiten-
landische materialen, doch uitsluitend dak
pannen van Nederlandsoh fabrikaat wor
den gebruikt, daar deze den toets der critiek
met eik aptter dakbedekkingsmateriaal
glansrijk kunnen «Doorstaan.
Door den stadsarchitect te Amersfoort is
aanbesteed de bouw van 72 woningen op het
terrein Oskam bij den Reuversweg aldaar.
Laagste inschrijfster de fa. S. J Horstink
te Zutphen, met 211.500.—.
Bij onderhandsche aanbesteding heeft het
gemeentebestuur van Den Haag gegund aan
Kruithof en Scholten te Voorburg het ma
ken van vier bruggen over het nieuwe ka
naal naar de Loosduinschevaart, gedeelten
tusschen die Hoefkade en de Loosduinsche
vaart, voor een bedrag van 363.000.
De Rijkswaterstaat heeft to. Den Bosch
aanbesteed het maken van een rijbaan van
cement op den rijksweg VughtTilburg—
Goirlegrens. Laagste inschrijfster der N.V.
voorheen Gebr. Van Hees te Tilburg, met
122.190.
DINSDAG 28 APRID
HILLEGERSBERG. Het Gem. !bestuur; le *t
grondwerk (maken van de grond taluds) noo-
dlg voor het aanleggen van diverse straten in
het Molenlaankwartler; 2e het aanbrengen
van het zandbed (levering van zand) voor het
van het zand bed (levering van zand) voor do
zelfde straten; bestek en teekenlngen liggen
op het Raadhuis, Straatweg 223. te Hllleigers-
berg. ter Inzage en zijn aldaar ad f 1.50 per
stel p. werk. fr. p. p. f 1.65 verkrijgbaar.
WOENSDAG 29 APRID
NAALDWIJK. Arch. A Verschoor te Loos-
duinen. namens den heer P. Buitelaar- het
bouwen van een woonhuis aan de Maasdijk
gem. Naaldwijk; bestek en teekening ad f2.50
ten kantore van arch, voorn. Julianastr 2 te
Looadulnen.
APELDOORN. Het Gem.-best: perc 1: het
bouwen van een woning bij school no. 10 en
het verbouwen vain school no. 10 aan don
Hoofdweg te Loenen; perc. 2: 't leveren en
plaatsen van meubelen voor genoemde school
best. en teek. verkrijgb. ad f 5 voor perc. 1 en
ad f I voor perc. 2 bij de Adm. van Gem.-wer
ken, Deventerstr 21b; rest. fp. 10 voor elk perc
aanw. ter plaatse op 28 April af. 2.30 nam.
STAPHORST. Arcll. D. J. Lok. 2e Hoofdstr
-3a te Meppol, namens het Bestuur- der „Ver.
tot stichting en instandh. v. scholen met den
Bijbel" to Staphorst in de leerkamer aldaar:
a. het bouwen van een school roet twee lokalen
op een vrij terrein aan den Lain khors tor weg.
gein. Staphorst nabij don Rijksweg Meppol
Staphorst; b. het glas-, verf en sauswerlc van
bovengenoemden bouw; bestek en teek. ad t 7.50
fr. p. p. f 7.75, reat. f 4 voor a en f 5 voor b. ver
krijgb. bij voorin. a.rch„ die tevens tol. verstrekt.
VRAAGT INLICHTINGEN EN CONDITIËN.
mi
Van onzen belaatingmedeicerker
Fondsenbezit en aangifte voor de
Inkomstenbelasting
Nu de maand, waarin de aangifte voor
de Inkomstenbelasting wordt gedaan, weer
nadert, lijkt het ons niet ondienstig, nog
enkele aanw ijzingen in verband daarmede
te geven. Wij zullen ons daarbij hier be
palen tot de wijze, waarop de opbrengst
van fondsen moet worden aangegeven.
In de eersle plaats geldt ten aanzien
daarvan natuurlijk de algemeene regel, dat
alleen rekening behoeft ie. worden gehou
den met de bronnen van inkomen, die men
heeft op 1 Mei aan den aanvang vau het
belastingjaar, hier alzoo 1 Mei 1931.
Bij de aangifte in Mei kan men dus bui
ten beschouwing laten: de opbrengst die
men heeft genoten van alle fondsen, die
men op 1 Mei niet meer bezit. Heeft men
een fonds in den loop van deze maand ver
kocht en heeft men dus als het ware tot
in April 1931 de opbrengst ervan genoten
dan blijft die toch bij de aangifte in Mei
buiten aanmerking.
Van fondsen nu die men reeds een vol
kalenderjaar in zijn bezit heeft, rn. a.w. die
men vanaf 1 Januari 1930 onafgebroken in
zijn bezit heeft gehad, geeft men eenvoudig
aan: de opbrengst, die men in 1930 geno
ten heeft. Van obligaties, enz, gewoon dus
de jaarlijkschc rente ran aandeelen: de di
videnden. die in 1930 (over 1929) betaal baai
zijn gesteld.
Heeft men een fonds nog geen vol kalen
derjaar in zijn bezit, bezit men het n.l. van
af een datum na 1 Januari 1930, dan moet
men niettemin toch in Mei as. de jaarlijksehe
opbrengst ervan aangeven. Deze jaarlijk
sehe opbrengst moet men begrooten (schat
ten). Heeft men dus in April 1931 beipaalde
fondsen in zijn bezit gekregen, dan moet
men hoewel men daarvan nog absoluut
geen opbrengst heeft genoten, toch de volle
jaarlijksehe opbrengst naar een geschat be
drag aangeven.
In den regel kijkt men bij een dergelijke
begrooting, wanneer het aandeelen betreft,
naar het vorig jaar. In normale gevallen
zou men dan ook, wanneer men op 1 Mei
1931 de jaarlijksehe opbrengst van een be
paald aandeel moest begrooten, nagaan,
welk dividend dat aandeel in 1930 had ge
geven, en men zou dan geneigd zijn, aail
te nemen, dat eenzelfde dividend ook zou
kunnen worden venvadht gedurende 't be
lastingjaar 1 Mei 1931-'30 April 1932, de pe.
riode waarover men de opbrengst moot be«
groot en.
Nu is op het moment van normal© om«
standigheden absoluut geen sprake. Behou'
dons enkele uitzonderingen kan men over
het alguaneen niet anders dan venvachten,
dat het dividend van verschillende aandee.
len gedurende Ihet belastingjaar 1931/32 la
ger zal zijn, dan het in 1930 gedeclareerde'
dividend.
Wie dus t.a.v. bepaalde aandeelen moet
begrooten, zal verstandig doen, daarmede
terdege rekening houden. Hij zou zichzelf
eenvoudig henadeelen, wanneer hij in zijn
begrooting uitging van dividenden, die in
1930 zijn betaalbaar gesteld, en die ong©
twijfeld voorloopig niet zullen tunnel]
worden uitgekeerd.
Een speculant geeft eveneens volgens ba
venstaande regelen aan. Daartegenover kan
hij de rente, over een vol jaar bereken^
aftrekken van het saldo, dat hij op 1 Mei
aan de bank schuldig is. Neem aan, dat hij
voor een waarde vau plm. f 30,000 fondsen
heeft ,dat hij een schuldsaldo op 1 Mei 1931
aan de bank heeft van plm. 1' 20,000-—
waarvoor de aajideelen in onderpand bij d«
bank berusten, en dat de rente, die hij ovci
het debetsaldo moet betalen 5 pet. bedraagt
Hij geeft dan op de reeds aangegeven wijzi
aan «le opbrengst van de i 30,000 fondsen
Daartegenover trekt hij af de rente over eei
vol jaar van het saldo op 1 Mei, dus f 20,001
ad 5 pet as f 1000.
Daar bij speculatie gewoonlijk, of altham
dikwijls, gewerkt wordt met weinig of geei
rente gevende fondsen, is de wijzo van
aangeven, die wij hier hebben beschreven
en die volkomen op de wet gegrond is, dik
wijls zeer voordeelig voor hen, die een sp©
culatieve positie in fondsen hebben. He
gebeurt zelfs, dat men met aankoopen vóói
1 Mei reeds rekening houdt met het feit, da
het voordeelig is, wanneer men geen rente
of weinig rentegevende fondsen in zijn be<
zit heeft op 1 Mei,
DONDERDAG 30 APRIL
APELDOORN. De aTch. E. J. Rothuizen, Vel-
perbu/itensinsTel 6 te Arnhem, namens den Raad
dea- Gerei. Kerk te Apeldoorn, in hot gebouw
„Patrimonium". Rog-gestr. te Apeldoorn: het
bouwen van een kerk aan den Arnhemschen
Straatweg te Apeldoorn: bestek en teek. ad
f 12.50. fr. p. p. f 12.75. rest. 110, verkrijgb. aan
het kantoor van voorn. «urch.
O VER VEEN, 2 nam. De arch. A. J. PTinson-
berg. Prins Ma/uritslaan 103 te Overveen In het
café Roozendaal te Overveen: namens het best.
der Wonlngbouwver. „St. Jozef" te Vogelenzang:
het bouwen van 9 arbeiderswoningen te Vogelen
zang; bestek en teek. ad f 3 vertarljgb. ten kant.
van voorn. arch., vm. van 912 uur.
VRIJDAG 1 MEI
BREDA. 12 am. Het Gem.best.het verbouwen
tot Gem. Museum van de bovenverdiepingen der
Boiterhal op de Gr. Markt; bestek met 2 teek. ud
f 7.50. rest. f 5. verkrijgb. ten kant. van O. W„
Kameroelkstr. 13. waar tevens tol. worden ver
strekt van 912.30 uur vm.
BUSSUM. 1.30 nam. Het Gem.best.» a. het bon
wen van 60 arbeiderswoningen en 4 doorgangs
woningen OP een terrein gelegen in ..Do Eng",
nabij de Hamerstr.. kad. bek. in sectie L nrs. 775.
549 en 550 ged.; b. de glas- en schilderwerken
der onder a bedoelde woningen: bestek. 4 teek..
2 staten en alg. bep. ad 113. fr. p. p. f 13.25, rest.
f 10, verkrijgb. ten kantore van Gem.w.
DELFT, 11 sm. De aroh. Snijders en v. Vlls,
Dahliastr. 1. Vlaardinger-Ambacht In het rest.
„Het Scheepje". Ged. Burgwal. Delft: het sloopen
van het bestaande woonhuis Oude Lange Dijk 34
en het boawen van een winkelhuls aldaar; be
stek en teek. aid f 5, rest f 2.50, verkrijgb. aan
het bur. van voorn. arch.
DELFT. 11 sm. De aroh. A v. d. Lee, Har tog
Govertlcade 9. Delft, namens het best. van de
Vereen. „De Ambachtsschool voor Delft en O.".
In het schoolgebouw: hot uitbreiden en verbou
wen vaai de bestaande ambachtsschool aan de
Madelaan te Delft; bestek en teek. ad f 10, rest.
f 6. verkrijgb. bij de N.V. C. J. v. Doome. drukk.,
Hippolytusbuurt 19, D&ICt
school met hoorneet; bestek en voorw. met teeS
ad f 10, rest. f 5, verkrijgb. ten kaartere vam Uera
werken, Zuiider Hoofdstraat 117.
OUDE-NIEDORP.. 2.SO nam. Het Arch.-bur. faj
W. Robbers. Leeghwaterstr. 19. Haarlem, on vj
Ooijen, Haarlem, namens B. en W. van Oude-Xie4
dorp: het bouwen van een 4-kl. R.K. Meisics,
school voor 1. o. met bijbeh. werken op een terrJ
kad. bek. Sectie A no. 951. aan den Relderswea
te 't Veld; bestek en 5 teek. verkrijgb. ad f 3 per
stel fr. p. p.. ten kantore van het Arch.bui'.; inli
enz. volgens bestek.
ZATERDAG 2 MEI
VLAARDINGER-AMB., 11 sm. Het Gem.best.'
het maken van rioleerlngswerk. ongev. 1900 M.C
straatwerk en bijbeh. werken; bestek cn teek. ai
f 5, rest. f 2.50. verkirljgb. aan het bur. vam dei
Gem.-opz. J. Snijders. Dalhllasitr. 1, Vla.ardlinger
Ambacht; tol. 20 Apnll vm. van 1013 uur op hc
kantoor voornoemd.
MAANDAG 4 MEI
ALKMAAR. 2 nam. Do aroh. D. Saai Czn„ Wil
helminataian 26. Alkmaar, namens het best. vai
de Vereen, van Diaconleön in de Class. AUtniaa
Western<sht": het bouwen van een Tehuis voo
Ouden van Dagen, onder Prot. aammemc-rs.
DRIEBERGEN, 2 anm. De arch. H. E. v. Ame
rongen, in hotel Jans: het uitbreiden van
school aam de Middel laan aldaar, aanbouw 2 lo
kalen, gangen, privaten, kamer, bergplaats en*,
bestek en 2 teek. aid f 3 verkrijgb. bij voorn, arci
ROTTERDAM, 11 sm. De arch. N. Tlnbergei
en Zn„ Ged. Botensloot 137, Rotterdam, namen
het best. van de Ned. Hoi-v. Schoolveat op G. G
gev. te Feljenoord, in heit schoolgebouw aan
Stichtscheplein 3 aldaar: het bouwen vam
school voor g.l.o. met 7 lokalen ena. aat
Elzendaal nabij den We^t-Varlcenoordscheweg
bestek en teek. ad f 6 verkrijgb. bij voorn, arci
DINSDAG 5 MEI
NIET7WLEUSEX. 3 nam. De arch. fa. K.
Hakkert ie Dedemsvaart, namens het Gera.bt
van Nleuwleusen, in een der lokalen vam
gem.huis aldaar: het bijbouwen vam twee
kalen enz. aan het schoolgebouw voor bljz. 1
te Den Hulst: bestek en teek. ad f 6.10, rost. f
verkrijgb. ton Icamtorc van voorn, arch.;
volgens b&3tek.
ƒ0.15 in postzegels, zenden wij U gratis en franco een proefles van onza
POPULAIREH SCHRIFTELIJKEN BEIASTINGCURSI
Deze cursus is bedoeld voor allen, die voldoende van de verschillende belastingwettei
■willen weten, om zelf hun belastingzaken of die van anderen wier belangen zij waas
nemen te kunnen behandelen.
Prijs van deelname 10.— Aanschaffing van boeken udet noodif
Administratie Belastingcursus, Postbox 97, Rotterdam (Giro 164900!
Handvorm in verschillend formaat
Speciaal dunne Gavelsteen
iniiiiiiniiinDiiiiuiiifflUiniiiiMüinjraniminnniiniTiiniiiiiniiiinünin:
N.V. HET ONDERLING CREDIET
Gevestigd te Rotterdam
HOOFDSTEEG 39 h. Toerijstuin
Opgericht 1865
en gij 3ESPAART iO der huursom. Voor
spaarrekeninghouders 85 Hypotheek. Individueel
sparen met vaste rente en gegarandeerd eind
bedrag, (geen spaarkas, geen verzekering). Aan
vragen te richten aan NIEUW-EIGENHUIS, Jan
Pzn. Coenstraat 21, 's-Gravenhage. Overal actieve
vertegenwoordigers gevraagd, aangename werk
kring, ruime beloon 5 ng.
een WONING met
VOLLEDIG INGERICHTE BADKAMER'
Eom nu deze week eens kijken
jp aan de
m
te s-Gravenhage met zyn moderne
Winkel- en Woonhuizen (4 of 6
jg kamers, met volledig ingerichte
badkamer). Maximum comfort
g 's-GRAVENHAGE
OOK IN VERSCHILLENDE STADSDEELEN
WONINGEN TE HUUR
