|linuer gTrtltedjr GToursuit
Uitslag Statenverkiezing
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschfkkingskosten f 015.)
Per week
Bij dagelijksehe zending
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
tnet Zondagsblad 7% cent
Zondaesblnri niet afzonderlijk verkrijgbaar
NO. 3333
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 21 APRIL 1931
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot ,5 regelsL17VS
Elke regel meer0
Ingez. Mededeelingea i|
van 1—5 regels B 240
Elke regel moerM.mM. 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.18
10e Jaarganr
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
WAAR HET NIJPT.
Nog twee provincies wachten op een korte
bespreking: Zuid Holland, waar morgen de
stembus openstaat en Utrecht, dat alle aan
dacht trekt door op 23 April hekkesluiter
te zijn.
Van deze twee is het opnieuw Z u i d-
HollanJ, waar het nijpt, en daarom bij
zondere opmerkzaamheid vraagt.
Die extra belangstelling is Zuid-Holland
waard. Immers, terwijl de provincies groeps
gewijze gerangschikt zijn om de leden der
Eerste Kamer te kiezen, staat Zuid-Holland
op zich zelf en vaardigt alleen 12 leden af.
Zoo geweldig is het aantal kiezers in de
groote steden en op het dichtbevolkte
platteland.
Politiek gesproken is de beteekenis van
Zuid-Holland sedert de invoering van de
Evenredige Vertegenwoordiging gelukkig!
aanmerkelijk gedaald.
Hoe toch was vroeger de situatie? E)e
meerderheid der bevolking behoordtó al
sedert jaren en jaren tot de Christelijke
partijen. Echter lieten velen .ziclj door de
liberalen diets maken dat men vooral bij de
Statenverkiezing niet op pölitièk beginsel,
doch slechts op bekwaamheid had te letten
en derhalve (dat sprak immers van
zelf!) een liberaal zijn stem moest geven.
't Was in Zuid-Holland al liberaal wat de
klok sloeg: het bekende feit, dat schier alle
burgemeesters tot deze partij behoorden,
spreekt boekdeelen.
Naar de Eerste Kamer werden alléén libe
ralen gezonden. Anderen kwamen eenvoudig
niet in aanmerking. In de Tweede Kamer
een rechtsche meerderheid te krijgen, was
zelfs onder het districtenstelsel mogelijk;
maar de Eerste Kamer bleef onverbiddelijk
linksch, zoolang in Zuid-Holland de libe
ralen in de meerderheid bleven.
Vandaar de geweldige campagne, wulke
vóór 1901 gevoerd werd in deze provincie,
er welke in heel het land met de grootste
aandacht is gevolgd. En toen 1901 aan de
rechterzijde de zege bracht, toen juichte niet
alleen Zuid-Holland, maar er was vreugde
in alle provincies.
Minister Kuyper liep in de Eerste Kamer
vast met zijn Hooger-Onderwijswet en ont
bond daarom dit dwangcoilege. 't Gevolg
was, dat alle vrijzinnige leden der Eerste
Kamer door Zuid-Holland afgevaardigd, aan
de kant werden gezet en door leden der
rechterzijde vervangen. Met Zuid-Holland
ging de Eerste Kamer radicaal om.
(Ook Overijsel maakte eenzelfde belang
rijke ommekeer mee, doch voor de Eerste
Kamer ware dit niet afdoende geweest).
Thans is de positie anders. Zuid-Holland
zendt alleen 12 leden naar de Eerste Kamer,
doch zulks geschiedt naar evenredige ver
tegenwoordiging. Het gevaar, dat bij het
keeren van de politieke wind in Zuid-Hol
land ook de meerderheid in de Eerste
Kamer zou omslaan, is niet meer aanwezig.
Tenzij het op één 6tem aan komt
En toch nijpt het in Zuid-Holland; toch
dreigt er groot gevaar.
Waarom?
uit niets anders lezen, dan dat Anti-re>
Chr. Hist, het gesignaleerde kwaad op aller
lei wijze steunen in plaats van bestrijden.
We willen er alleen dit van zeggen. Onze
tijd en onze plaatsruimte zijn te zeer bezet
om de algemeene vijanden, dat zijn ongeloof
ei. revolutie te bestrijden, dan dat we
en gelegenheid zouden vinden om tegen
medegeloovigen de pen te voeren; doch
bij H. G. S. en ,S. G. P. schijnt dat juist
andersom te zijn. We vragen dus slechts aan
df kiezers: wettigt het optreden van de
Christelijke partijen in de publieke colleges
om er zoo over te schrijven?
Een eerlijk antwoord vreezen wij niet
Met een propaganda als boven geciteerd
werd wonnen S. G. P. en H. G. F. respectie
velijk 6 zetels in de Staten van Zuid-Holland.
Het gevolg daarvan was, dat de rechterzijde,
waarop te rekenen valt, terugliep tot 39 van
de S2 zetels.
De verhouding is nu zoo: 39 rechts, 37
links en 6 rechtsche dissidenten. Een gevaar
lijke verhouding, gelijk in 1926 bleek.
DE EENHEID VERBROKEN.
Een kwarteeuw heeft de rechterzijde in
Zuid-Holland de leiding gehad.
En daarover zijn alle partijen het eens,
dat er op uitnemende wijze voor de stoffe
lijke belangen en de financiën is gezorgd.
We behoeven dat niet te herhalen. Het is
een feit
Over de behartiging der geestelijke
belangen heerscht natuurlijk verschil van
meening; maar niemand ontkent, dat de
leidende meerderheid wist, wat zij wilde en
dat ook in dat opzicht veel cn goed werk
is gedaan.
Doch, wat is er gebeurd? Ee»' meerder-
i heidsgroep wordt altijd bestookt en afge-
brokkeld door malcontenten. En omdat men
1 minder argumenten heeft om eigen geest-
verwanten te bestrijden, dan verklaarde
i tegenstanders, zoekt men allerlei bezwa
ren en komt de eerlijkheid der bestrijding al
licht in 't gedrang.
Een treffend staaltje daarvan vindt men
in het strooibiljet van de S. G. P., waarop
men van verschillende zijden onze aan
dacht vestigt en dat we ddarom even naar
voren brengen. Men leest daar het volgende:
Hoe schrikkelijk zonk het zedelijk peil
van ons volk! Bioscopen en dansgelegen
heden voeren ons volk 6teeds meer naar
den ondergang. Ongehinderd en ongestraft
worden allerlei Gode-onteerencle en zede-
kwetsende boeken en geschriften onder
ons volk verspreid, zelfs met subsidie van
Rijk provincie en gemeente in de openbare
leeszalen gepropageerd. Instede van dat
men zulke schandelijke boeken verbood en
verbrandde, zooals eertijds onze godvruch- j
tige voorvaderen deden, steunt men ze en
dit met de stemmen der Antirevolutionai
ren en Christelijk-Historischen.
Niet waar, de eenvoudige zielen, tot welke
men zich bij voorkeur wendt, kunnen hier- j
DE VERKIEZING IN 1926.
Waarom het in Zuid-Holland nijpt is in
1926 duidelijk gebleken. Toen was deze pro-
vircia met de groep: Gelderland. Overijsel,
Groningen en Drente aan de beurt om leden
voor de Eerste Kamer te verkiezen. De twee
andere groepen deden het in 1929.
Straks in 1932 is Zuid-Holland weer aan
bod. Hoe zal dat gaan?
De anti-rev. partij vaardigde drie laden
naar de Eerste Kamer af.
Doordat de partij van 17 tot 16 Staten
leden was teruggeloopen. was er in 1926 ge
vaar één zetel te verliezen, vooral toen één
der leden op de stemmingsdag niet aanwazig
kon zijn. De Roomsch-Kath. fractie, die wel
een paar stemmen kon missen zonder eigen
zetels in gevaar te brengen, bood wel hulp;
doch het baatte niet door de houding van
den H. G. S.er.
Deze man, die nog pas betoogd had, dat
de provincie behoort geregeerd te worden in
orthodox-protestantschen geest, bracht niet
zijn stem uit op den anti-revolutionair (ook
niet op dén Chr. Hist, candidaat, want dan
had zijn stem geen effect gesorteerd), maar
welbewust op den liberaal. Op een vertegen
woordiger van de richting, welke nog pas
in haar partij-orgaan liet schrijven:
Wij houden vol, dat de godsdienst en
de kerkleer betrekking hebben op de ver
zekering van het zieleheil der individuen;
maar niet op het Staatsbeleid onzer dagen.
Ziedaar, waartoe men komt, als de afkeer
voor de „coalitie" grooter is dan de sympa
thie voor een regeering in orthodox-prote-
stantschcn geest. Deze zoekt men dan bij
de liberalen, die nadrukkelijk verklaren, dat
de Heilige Schrift geen beteekenis heeft voor
de staatkunde.
En zoo ziet men hoe het in Zuid-Holland
nijpt
MALAISE TER RECHTERZIJDE.
Wie de Zuid-Hollandsche verkiezings-
cijfers van 1927 met die van 1929 vergelijkt,
en niet van ijdel optimisme houdt, is voor
de rechterzijde niet zonder zorg en dat, ter
wijl 1927 reeds een groot verlies bracht voor
de protestantsch-rechtsche groepen.
Terwijl de Roomsch-Kath. Staatspartij geen
hinder heeft van het antipapisme en de 16
zetels, in 1923 bezet, ook in 1927 behield;
daalde de anti-rev. partij van 16 op 13 en
de Chr. Hist van 12 op 10. Van deze 5 zetels,
welke verloren gingen, kwamen er 3 aan
S. G. P. en H. G. S.
Doch de eb bleef ook in 1929 aanhouden.
En, merkwaardig, all e rechtsche partijen,
ook de dissidenten, leden, percentsgewijze
verlies.
De Anti-Rev. partij daalde van 15.4 op
14.8 pet.; de Chr. Hist Unie van 12.1 op 11.3;
de Roomsch-Kath. van 19.3 op 18.7; de
S. G. P. van 4.2 op 4 en de H, G. S, van
2.8 op 2 pet
De verdeeldheid bracht d-us enkel winst
aan de vrijzinnige partijen. Deze Statenver
kiezing zal wel andere uitkomsten geven
dan de Kamerverkiezing in 1929, doch dat
moet ook, zal h'et verlies nog niet grooter
worden.
Gerekend met de cijfers van 1929 zouden
alle rechtsche partijen, ondanks de achter
uitgang, niet in zetelsterkte achteruitgaan,
behalve de Anti-Rev., welke van 13 op 12
zou komen.
Gezien de komende verkiezing voor de
Eerste Kamer in 1932; gezien de zegenrijke
arbeid, door de rechterzijde in de afgeloopen
jaren verricht; gezien de gewichtige functie,
welke onze gedeputeerde Heukels als onder
wijsman vervult; zou elke verzwakking
van positie noodlottig kunnen worden.
Niet zooals in 1901, toen alles om Zuid-
Holland draaide, ziet thans heel het land
naar deze provincie; maar de belangstelling
toch algemeen. De dertiende Anti-Rev.
zetel mag niet verloren gaan.
Dit moge men in alle kieskringen beden
ken, doch vooral in R o 11 e rd am, waar de
Anti-Rev. daalden van 4 2 op 3.8 pet. en in
Gouda, waar h'et nog erger was: van 2.8
op 2 pet.
Zuid Holland; heel Anti-Rev. Nederland
ziet op ul
*2* TEN LAATSTEN MALE.
In de zevers provincies luidt de dagorder
voor morgen aldus
Als Christenen uw plicht doen; ook uw
stemplicht vervullen.
Dit zoo tijdig: mogelijk doen, liefst des
voormiddags; omdat ge nooit kunt weten of
ge na den middag niet verhinderd zijt.
Die stemplicht ook echnisch goed ver
richten, n.l. met het roode potlood van het
stembureau het witte hokje vóór de naam
van uw candidaat rood kleuren: elke andere
aanduiding maakt uw stem waardeloos en
uw gang naar het stembureau nutteloos.
Hulpbehoevende kiezers en kiezeressen
kunnen ziels laten bijstaan.
Een vergissing kan niet goedgemaakt
worden door op het stembiljet te kladden,
doch door een nieuw biljet te vragen. De
voorzitter geeft hpt graag.
Een vergissing kan voorkomen worden
door kalm en rustig het karweitje uit te
voeren: alles heeft zijn bestemde tijd; dit
ook.
Als gij uw plicht vervuld hebt, besteedt
ge uw vrije tijd om lauwen, achteloozen en
vergeetaehtigen op te wekken te doen, zoo
als gij gedaan hebt; n.l. te stemmen als
volgt:
FRIESLAND in de kieskringen Dokkum
en Leeuwarden lijst No. 9; in de kies
kringen Sneek, Schoterland en F r a-
n e k e r lijst No. 10.
DRENTE: Lijst No. 1 in de Kieskringen
Assen en Meppel; No. 4 in Hooge
veen en Emmea
GELDE.TL AND: Lijst No. 6.
NOORD-HOLLAND: Lijst No. 12.
OVERIJSSEL: Kieskringen Zwolle en
Kampen Lijst No. 1; Deventer, Hen
gelo, Almelo en Enschede Lijst No
12; Ommen Lijst No. 8.
ZUID-HOLLAND: Lijst No. 2.
ZEELAND: in alle Kieskringen Lijst No. Z
Daarna wacht ge rustig de uitslag af.
welke ge, naar wij hopen, Donderdag in uw
Christelijk dagblad lezen kunt.
DEN HAAG
DE VERJAARDAG VAN DEN PRINS
De verjaardag van Prins Hendrik gaf aan
de Residentie de gebruikelijke feesttooi van
vlaggen uit torens, rijks-, provinciate en ge-
rr.eente-gebouwen, zoomede uit legatiegebou-
wen enz. De trans waren gepavoiseerd. Op
verschillende punten van de stad werden open
lucht-concerten gegeven terwijl 's avonds vy"
gebouwen feestelijk verlicht wi
een aanvang gemaakt met de Algem. Be
schouwingen over de Gemeentebegrooting.
't Eerst kwam de heer Maaskant (S.D.)
aan t woord, die in een zeer uitvoerig be
toog het standpunt der S.D.-fractie uit
zette, daarbij bestrijdend? de A.R H
R.K. Hierna werd h t woord gevoerd door
den heer Heerkens (R.K.), die o.m. het feit
constateerde dat de werkteozen in Gou^a, het
hètsr hebben dan daar waar de S.D. meer
invloed hebben
De heer Pnlét, het woo>-d verkerende,
zeet dat de A.R st ed op bezuiniging aan-
ed-ongen hebben. Daarom staan zij nok nu
achter de meerderheid van B. en W. Enkele
voorspellingen van Van .Staal van een paar
jaar geleden: als b.v. „In Gouda begint de
victorie'1 en 't is heilige ernst van de jonge
ren om de stad groot te maken", zijn nog
steeds niet uitgekomen. De S. D. wethou
ders hebben blijkbaar niet eens overleg ge
pleegd met hun eigen fractie, gevolg is:
heengaan van de heeren Fokkers en Van
Bantzig. De S. D. schreeuwen nu moord en
brand over de samensprek:ngen vorig jaar
tusschen Verkerk en Van Staal, maar men
vergete niet, dat Van Staal bij Verkerk de
deur „plat liep" en niet andersom. Spr. zegt
verder dat 't niet moeilijk is de arbeiders met
vele beloften te paaien, maar de A. K. stel
len zich l'ever op den bodem der werkelijk
heid. De heer Polet memoreert nog, dat de
A. R. aandringen op: Zondagsrust, geen
stadsverkeer op Zondag en geen front in de
Turfsingel. Afschaffing van de kermis en
geen arbeid der gehuwde vrouw, Voorts is
't onjuist te zeggen, dat de arbeiders voor
het conservatieve karretje gespannen worden.
De samenwerking met C. H. en H. G. S. bij
de a.s. verkiezingen gaat niet ten koste
van onze zelfstandigheid. Voorts diende Spr.
nog een motie in om f 5000 meer beschikbaar
ie stelten voor herstel van straten.
De heer Kamphuijzen zegt, dat wij In
Gouda ver boven onzen stand teven omdat
we alleen aan salarissen uitgeven f 920.000
dat is 1/3 van de geheele bgrooting.
Als laatste spreker komt aan 't woord Mr.
H. P. C. H. de Witt—Wijnen (Lib.),
Wij publiceeren den uitslag van de
Statenverkiezingen Woensdag 22 April
a.s. op het bekende bord, dat ditmaal
aangebracht zal worden op den gevel
van het Gebouw „Patrimonium" aan de
Hooglandsche Kerkgracht.
Zoo mogelijk hopen we te ongeveer
half zeven de eerste publicaties te
kunnen doen.
ZEVENDE ALG. STUDENTEN
ZENDINGS-CONFERENTIE
DE ABSOLUUTHEID VAN HET
CHRISTENDOM
HET ZENDINGSMOTIEF
(Slot.)
Bij Dinsdagmorgen sprak Pastor H. Lilje over
begint te zeggen, dat de liberalen zich lek-i ^or- 6 1 10 en 11 2333.
ker voeten als kip, omdat zjj in 't tetoog van ,Als 'henra voor deze morgen noemt Pastor
den hoer Maaskant niet aangevallen ziin. Lilje: Üe samenhang tusschen leer en teven,
Spr. hekelt tenslotte in scherpe bewoordin- of ook wel: De samenhang tusschen het
gen het beleid van de heeren Van Staal en Apostolaat en zijn navolgers.
Sanders. Spreken wij, waar Paulus hier van zich
Na nog enkele vragen van den heer Ver- zelf spreekt dan van de „held" Paulus, zoo-
kerk (A. R.) en Mevr. Riesz (Lib.) schorst als Carlyle doet? Maar hier is niet het beeld
vergadering tot j onü' ïagmid- van 'n normale held. Paulus wil iets anders.
da"
Wij voegen hieraan Hot toe, dat Interrup
ps altijd komen van S. D. zijde. Onder het
betoog van den heer Maaskant (S. D.) werd
niets vernomen.
EM M ABLOEMCOLLECTE
De felicitatie-registers ten paleize werden
druk get eekend.
Jhr. Mr. J. W. QUINTIUS.
Op 77-jarigen leeftijd is Maandag hier ter
stede overleden jhr. mr. J. W. Quintius,
oud raadsheer in het Gerechtshof te 's-Gra-
venhage.
De nu ontslapene, die in .854 is geboren,
promoveerde op 24 Januari 1878 aan de
Rijksuniversiteit te Groningen.
Jhr. Quintius ving op 6 Augustus 1884 zijn
loopbaan bij de rechterlijke macht aan in
de functie van kantonrechter-plaatsvervan-
ger te Groningen, waarna hij 29 December
'"188 benoemd werd tot rechter-plaatsvervan-
:r in de rechtbank aldaar.
Vervolgens werd de heer Quintius op 31
December 1891 kantonrechter te Amsterdam,
terwijl hij in 1S97 werd benoemd tot rechter
in de rechtbank te Haarlem, welke functie
hij op 27 Januari 1903 verwisselde met die
van vice-president van de Haagsche recht
bank.
Tenslotte werd mr. Quintius den lid i
October 1909 benoemd tot raadsheer in het
Gerechtshof te 's-Gravenhage, welk ambt hij
tot voor eenige jaren bleef vervullen, toen
hij op zijn verzoek eervol werd ontlagen.
De thans overledene was ridder in de or
de van den Ned. Leeuw.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot heeft plaats a.s. Donderdag op
Oud Eik en Duinen. De stoet vertrekt om 11
uur van het sterfhuis Jan van Nassaustr. 123
NIEUWE CHR. H. B. S.
C^ediot van I55L750
In verband met de voortdurende uitbrei
ding der bevolking van het westelijk stads
gedeelte komt het B. en W. noodzakelijk
voor, dat met spoed wordt aangevangen
met de stichting van een eigen gebouw
voor de vijfde H.B.S. met 5-j. cursus.
In verband met de toepassing van het
„Dalton"-stelsel zal het ontworpen gebouw
hoewel minder gewone leslokalen tellende
bij volledige bezetting ongeveer evenveel
leerlingen kunnen opnemen als 't Lyceum
aan het Stokroosplein.
Aangezien het noodzakelijk ie, dat het
nieuwe gebouw bij den aanvang van den
cursus 1932 in gebruik kan worden geno
men, is het van belang, dat zoo spoedig
mogelijk met den bouw kan worden aarvge
vangen en reeds thans de gelden toegestaan
worden voor wat betreft het gebouw. Deze
worden geraamd op f 551.750.—.
Enkele nog in beraad gehouden posten
kunnen t.z.t. worden toe-gestaaan.
B. en W. 6tellen den Raad voor, te be
sluiten tot den bouw van een H.B.S. met
►-j. cursus op het voor dit doel in het plan
,Bohemen" gereserveerde gemeenteterrein,
n welke school dan zal worden gevestigd
de H. B. S„ welke thans Is ondergebracht
in het schoolgebouw aan de Vlierboom-
straat no. 366.
GOUDA
HAARLEM
MARKT PRETORIAPLEIN.
Haarlem-Noord heeft nu ook een „markt",
die Zaterdagavond halfzeven officieel
opend is door den heer A. van Driel, direc
teur van het Marktwezen. B. en W of een
vertegenwoordiger daarvan waren niet aan
wezig, want de Middenstand is. om begrij
pelijke redenen, niet erg gesteld op deze
nieuwe markt. De mark hond ,Door Een
dracht Sterk" heeft echter ook niet tn alles
zijn zin gekregen, want men had als stand
plaats aangevraagd het Julianapark. Dit
verzoek kon evenwel niet worden ingewil
ligd wegens het drukke en gevaarlijke ver
keer om en bij di: terrein.
De eerste markt op het Pretoriaplein is
desondanks uitstekend geslaagd. Ongeveer
40 standplaatsen waren verpacht en de
Noord-Haarlemmers toonden hun belang
stelling in zeer ruime mate.
GEREF. MANNEN-VEREEN. „BEREA".
Deze vereeniging, opgericht 25 April 1930,
houd1 haar eerste jaarvergadering op Vrij
dag 24 April, in „De Nijverheid", Jansstraat
85v kwart voor acht. De eere-voorzitter, Ds
A. M. Boeijinga, zal spreken over „Het
Heilsleger".
ZWOLLE
GEEN CARILLONBESPELTNG OP 1 MEI
In de raadsvergadering van gister werd
i heftige discussie het verzoek der S D A.P
n op 1 Mei het carillon te doen bespeten,
ter eere der 1 Mei-viering afgewezen.
Uit de An tire v. Partij.
A. R. JONGEREN-ACTIE
By het secretariaat der A R. J. A J. W.
Frisostraat 30, Utrecht, is in den loop dezer
week bericht ingekomen van de oprichting
van een A.R. Jongerenstudieclub te D i r k s-
iand.
De bestaande Jongeren Studieclub N y -
kerk, leiders de heeren Ds. S van Dijken,
P. van Nes, Cz en P. de Zeeuw J.Gzn. heeft
oD haar vergadering van Woensdag j.l. met
algemeene stemmen tot toetreding tot de
A.RJ.A. besloten.
UIT HET SOCIALE LEVEN
GEMEENTERAAL
Nadat In de zitting van g'st-rmiddrg eerst
:n voorstel tot rant-oen "ering van der
•spr tyd was a~n "'nomen met natuurlijk
l de sten. van de S D. tegen, is gisteravond worden gelaten.
Ter algemeene vergadering van den Ned.
Chr. Bond van personeel in publieken
dienst komt ook een voorstel van de afdee-
ling Schiedam ter sprake, waarin do algp-
meene vergadering wordt uitgenoodigd de
vraag te bespreken of het gewenscht is dat
de bezoldigde bestuurders een politieke
functie aanvaarden. Het voo.stel gaat uit
van de veronderstelling, dat een bezoldigde
bestuurder niet aan politiek mag doen.
Het algemeen bestuur is echter van oor-
teel, dat de bezoldigde bestuurders in liet
volledige bezit van hun vrijheden moeten
Het is niet zijn bedoeling, door zijn „echt
heid", het geloof aan Jezus lichter te maken
De ergernis van het kruis neemt hij niet
weg en verder toont Paulus hier aan hoe
valscli het is, dat 't alleen op de gezindheid
aankomt. Niet 'n: Heere, Heere zeggen, maar
doen de wil des Vaders. Er is geen apostel
ambt, dat alleen uit prediken bestaat
Dit schrijft Paulus zeker niet omdat hij
als mensch wilde roemen, maar hij wil geen
aanstoot geven. Hoe vaak hooren wij ook
niet de klacht dat de christenen meer
„Christlike" moeten zijn.
Achter alles gaat 't bij Paulus om zijn
ambt. Hiervan is zijn geheele teven 'n kom-
mentaar. Ook de zendingsgeschiedenis in 'n
kommentaar op het christelijk leven.
Niet als 'n held moeten wij Paulus hier
hooren spreken, maar in eeuwigheidslichL
Paulus is toch nog 'n onbekende in 't Im
perium Romanum. Maar in Jezus' naam ge
schiedt toch een levende dienst. Daar wordt
steeds 'n andere heldenkracht speurbaar.
Hier wordt niet op de mensch maar op den
Heere de blik gericht, die zulke Apostelen
roept. Dus Paulus is hier slechts te zien,
gehoorzaam in het geloof. Dan geschiedt er
iets. Het Woord Gods zit niet stil. Het loopt
Daarom gebruikt Paulus ook zoo gaarne het
beeld van de loopbaan.
Alles sluit ten slotte in: O diepte des rijk
dom9, beide der wijsheid en der kennis
Gods! Want uit Hem door Hem en tot
Hem zijn alle dingen.
Aangezien Professor Althaus plotseling
verhinderd was te komen, hield Prof. Hein-
selmann 'n kort referaat over: „De absoluut
heid van het Christendom".
Referaat Prof. Heinselmann.
De absoluutheid gaat niet uit van een phi-
losophisch idee, b.v. de entologische idee.
Daarop wachten we niet, want daarmede ko
men ze nooit klaar. Maar we gaan uit van
het Evangelie en dat dan niet beschouwd
als 'n boek met vraagstukken-beantwoordin
gen. Achter 't Evangelie staat God die teven
schenkt
Het Heidendom is niet in de absolute zin
God-loos. Alleen wjp door Christus sterken
kan heeft het bewijs van het Christendom
geleverd.
Daarna hield Missions-direktor Knak
referaat over: „Het Zendingsmotief voor de
vonm en de waarde van de Zendingsarbeid".
Enthousiasme over grootte en het moei
lijke van het werk is niet het juiste motief,
Zoo was het vaak bij de Amerikaansche vrij-
williger-beweging. Daarentegen werd het
enthousiasme der broedergemeente gedragen
door de begeerte tot dienen. Zij richten zich
tot de vraagstukken der volkeren.
Daarnaast bestond 'n zeker enthousiasme
van asceten. Iedere Zendingsperiode heeft
zijn bijzonder stempel ook in het Zendings
motief. Dit was in de Oude kerk eschatolo
gisch. In de middeleeuwen en ook nu nog
soms, was de zending 'n middel in de hand
der overheid. Toen was de heersohende ge
dachte ex cuius regio, eius religio: de gods
dienst der iverheerschende volkeren wordt
aangenomen. Men vergelijke het Engelsche
onderwijssysteem.
De zedelijke gedachte.
Door de Aufklarung (Gor-the) kwam voor
al in Engeland de gedachte op: De Zending
is 't middel om zedelijke gedachten te ver
breiden. vooral door middel van de school.
Dit vindt dan zijn uitbreiding in de gedach
te van 'n Westersche beschaving te moeten
brengen.
Vanuit Halte (Warneck) wordt de idee
van 'n volkskerk gepropageerd, 'n Ieder zal
voor de keus gesteld worden. Het volk zal
zelf op de voorgrond treden, ook nationaal
georiënteerd worden. Het kerkprobleem
komt dan op de voorgrond (Kohier). Propa
ganda is iemand maken wat men zelf is.
Dus repetitie. Het piëtistisch element van on
middellijke roeping door de Heilige Geest,
kan in de zending niet gemist worden. De
Zonding mag geen avontuur zijn, 'n gaan
wegens werkloosheid. Het moet gehoor
zaamheid zijn. De Zendeling moet getuige
vilten zün door 't woord, door de daad. Het
Voornaamste Nieuws»
(bit t)
Koning Alfonso is tijdelijk naar Engeland
vertrokken. De koninklijke familie zal zich
vestigen te Fontainobleau.
Kabinetscrisis In Bulgarije.
De typografenstaking te Brussel.
(bit. 9)
Het communisme in de practijk.
Noodlijdende Nederlanders In Duitschland.
karakteristieke motief van deze tijd is
schuld. De Zendeling is beladen met veel
schuld van de Westersche cultuur.
Hierna sluit de voorzitter der conferentie,
Vustav Menzel, de vergadering, nadat o. a.
Dr. Böhl, namens de Nederlanders 'n woord
van dank gesproken heeft.
Om half twee vertrekken wij naar Eise»
nach, na twee uur oponthoud in Weimar»
waar het Goethe-huis bezocht werd. Te
Eisenach werden we ondergebracht in de
jeugdherbergen bij
Hainstein.
De volgende morgen werd na 't ontbijt *n
referaat aangehoord over Hainstein, waar
aan we 't volgende ontleenen:
Zoo langzamerhand is er in de vorige
eeuw in Duitschland 'n kloof ontstaan tus
schen de Kerk en het proletariaat Het doel
van Hainstein is nu deze kloof te overbrug
gen. Daartoe worden arbeiders uit alle oor
den verzameld, die deel willen nemen aan
de vragen van Kerk en proletariaat.
Pastor Le Seur, de leider, bespreekt daar
toe met de arbeidersjeugd de Bijbel, eerst
meestal de ethische teksten (b.v. bergrede).
Hij toont aan dat Kerk en Overheid niet het
zelfde is, noch Kerk en kapitaal.
Dan wil men de jeugd actief maken b.v.
in de Dolïtiek. Men onderwijst hen in
„Weltanschauung" in de geschiedenis, in de
duitsche litteratuur enz.
's Morgens om half zeven staat men op,
oefent zich in gymnastiek, ontvang 2 uur
onderwijs, 's Middags arbeidt 'n ieder in z'n
eigen vak. Zoo is er op Hainstein 'n sme
derij, timmerwerkplaats, bloemenkweekerij
enz. 's Avonds worden vergaderingen gehou
den, lezingen, wedstrijden, bijbelbesprekin
gen enz.
Veten zijn hier de oogen geopend dat kapi
taal en kerk niet gelijk zijn. Wel is niet veel
nog de weg tot de Kerk gevonden. Maar wel
de weg tot de Bijbel.
Do voornaamste leertijd valt In de winter.
Dan zijn er ongeveer 50 mensehen. In de zo
mer 'n 25. Dan gnat men meestal dieper op
't werk van de winter in. Sommigen blijven
ook nog 'n derde semester.
Het doel is niet om in 'n nieuw beroep op
te leiden.
Meestal ging men 'n half jaar uit de ar
beid om er dan weer in terug te treden.
Achter Hainstein staat de Kerk, hoewel
die vaak zeer nationalistisch getint is.
Aldus tracht men in deze inrichting, waar
door Dr. Le Seur zulk voortreffelijk werk
verricht wordt de vraag naar de zin des le
vens tot oplossing te brengen, vooral in het
proletariaat. Het antwoord geeft Jezus Chris
tus en Diens Nieuw-Testnmentische bood
schap. Jonge menschen, die diep door dez»
vragen getroffen worden, wordt de gelegen
heid geboden, in Hainstein. rustig liegend
tegenover de Wartburg. in de stilte, tezamen
om oplossing te worstelen, door eerlijk te
vragen wat de Christus des Nieuwen Ver
bond s te zeggen heeft.
Hierna werd de prachtige Inrichting be
zocht Twee dingen noemen we met name.
Ten eerste de leeszaal, waar alle mogelijke
tijdschriften van allerlei richting aanwezig
zijn; en vervolgens do kapel waar in do
week de „Andaehtcn" worden gehouden. (De
godsdienstoefeningen 's Zondugs worden in
c,fo"nach bijgewoond).
bitterende ramen verschaffen er een bij
zondere bekendheid aan.
Na de middag werd loor (te Nederlanders
de Wartburg hezocht en daarna 'n wande
ling gemaakt door de Drachenschlucht. het
'.utherhuh bezocht en de woning van Bach.
Donderdagochtend vertrok men wederom
naar Nederland. De conferentie en de uit
stapjes, voor en na de conferentie, mogen
buitengewoon geslaagd genoemd worden.