TAPT HET
CARTER AF
DE NIEUWE GOUDEN VBVI ffS
WOENSDAG 15 APRIL 1931 EERSTE BLAD PAG. 3
I EÜKiIöWMOTOR OIL
Het zomerseizoen nadert. Het is dus raadzaam
de win terolie door zomerolie te doen vervangen.
TEXfeCO
VULT,L U I
met de juiste zomervloeibaarheid
van de Nieuwe Gouden Texaco
Motor Oil. Iedere Texaco han
delaar kan U de voor Uw wagen
geschikte vloeibaarheid noemen.
De Nieuwe Gouden Texaco
motor OlLbehoudthaar viscosi
teit en daardoor haar volle smeer-
vermogen bij hooge temperaturen.
U zult dan, zoodra Uw motor
weder loopt, een groot verschil
bemerken.
De motor zal rustiger en soepeler
loopen, meer geruischloos zijn.
Dit komt doordat de Nieuwe
Gouden Texaco Motor Oil
ST E RT
zoodanige eigenschappen bezit,
dat zij onder alle omstandigheden
voor volmaakte smering zorg
draagt. Zij is nagenoeg ongevoe»
lig voor hooge temperaturen en
bezit bovendien geen koolvor-
mende bestanddeelen.
DE POENALE SANCTIE
Internationale drang.
1929 deed het Internationaal Arbeids-
eau een blauwboek verschijnen waarin
rapporten van een 23-tal staten op de
genlijsten van de twaafde Arbeidsconfe-
tie waren verwerkt Onder die 23 behpor-
alle Koloniale Mogendheden. Alle Re-
ringen, behalve Portugal, verklaarden
voorstandster van een internationale
ven tie.
7el achtte o.a. de Nederlandsche Re-
ring den tijd nog niet rijp voor een al-
eele afschaffing van den gedwongen ar-
T in a.1 zijn vormen, maar stelde voor
beperking en reglementeering, om langs
i weg tot geleidelijke afschaffing te ko-
n. Alzoo ons eigen systeem als interna-
lale regeling aanbevolen,
lelaas hebben enkele onvoorzichtige uit
ingen van onze vertegenwoordigers Had-
Salim en Kupers, die daarin meer voor
ooren van hun naaste volgelingen dan
ir de ooren van internationale vertegen-
urdigers van arbeidsbelangen spraken,
een oogenblik in een onaangename po-
j gebracht In den Senaat der Vereenig-
Staten van Noord-Amerika werd duide-
de weerklank gehoord op deze uit-
ngen. Op voorstel van het Senaatslid
line nam de Senaat een wetsontwerp aan
arbij o.m. wordt verboden de invoer van
ducten welke in arbeid onder Poenale
ïctie zijn verkregen.
!u ziet er de politieke zijde van deze be-
ising minder ernstig uit, dan wanneer
een wet in eenig ander land betrof, waar
recht van initiatief mede aan de uit-
irende macht toekomt Immers in Ameri-
hebben alleen de beide wetgevende licho-
n. het Representantenhuis, de verte gen-
ordigers der burgers en de Senaat, de ver
enwoordigers van de 48 Staten van de
ie, het recht van initiatief. Wanneer uit
rende en wetgevende macht hierin homo
in waren, was de toestand wel ernstiger,
;er is dat de uitvoerende macht, in Ame-
met het wetsontwerp niet is ingenomen
vel de historie van Amerika zelf, als-
de volkenrechtelijke begrenzing van de
moeienis met de inwendige aangelegenhe-
andere naties, maken de toepassing
Jeilijk. Daarom zal" vermoedelijk de scha-
lijke invloed niet zoo groot zijn als zoo
het eerste gezicht te vreezen staat,
üchter is de beslissing van den Ameri-
anschen Senaat een ernstig symptoom
het gevaar dat dreigt, wanneer over
latschappelijke problemen als de poenale
actie is, en zooals die in ons Indiê wordt
gepast, geoordeeld wordt zónder dat men
verhoudingen kent.
iVij mogen ons dan ook gelukkig rekenen
t we te Geneve nog andere vertegenwoor-
fers hebben dan Kupers en Hadji Salim,
dat met beleid en voorzichtigheid, maar
et mindpr met vaste hand, door hen ge-
iiurd wordt in de richting door onze Ro
ering als juist aangewezen.
Geleidelijkheid noodzaak.
Reeds de medegedeelde cijfers toonen aan
men een dergelijk vraaestuk niet in
kele Jaren oplost. Het bevolken van een
nd als Sumatra, 13 maal znc armt als
ederland. doet men niet in e.w enkel 10-
jaren, ja zelfs niet in één mensr
ieeflijd. Maar ook in de reeds gecultiveer
de streken gaat het niet zoo maar om ver
andering te brengen. Wanneer mannen ">lfi
de heer P. A. Colijn, burgemeester van Bos
koop, die vele jaren in cultuurkringen van
Sumatra's Ooetkuet een leidende poeitie
heeft ingenomen van meening zijn dat men
ook met de meest gunstig verloopende emi
gratie eenst in het tweedie of derde geslacht
dn de behoefte aan arbeidskrachten val'le-
diig aail kunnen voorzien, dan moet men
wel uiterst voorzichtig zijin om een cultuur
,k iraiet het noodzakelijke bloed af te
Meant te meer, omdat streken ais At-
j'dh. waar nu rust en welvaart gaat heer-
schen, toch aan ons bestuur nog jaarlijks
duizenden gulidiens kost, omdat de bodem
cultuur nog op een te lagen trap staat,
engenOijk om d'ie Westereohe cultuur roe
pen. Voor Borneo, Celebes, Niieuw-Guimeu,
om van de bteiin^re eilanden te zwijgen,
gefldt hetzelfde. Daie cultuur kan onmogelijk
door ons eigen kapitaail en werkla-aoht ge
bracht word'en, daarvoor hebben we het ka
pitaal van de wereldmarkt noodlig. Ook dat
moet bedacht worden.
ig erkend warden, dat de oplossing
het koloniale wel vaartsprobleem ver
scholen Ligt in de moeilijkheid van de ver-
hooging van het behoef te npeil van den In
lander en daarmede gepaard, zijn indivi-
duaJdsatiie-cmtwikkeH'iinig, dan kan tevens
wouden aantgenamen, dat de zioh openba-
nende O'eiiging om door emigratie zich elders
een beter" bestaan te verzekeren, ongetwij
feld in die goede richting wijet. Het zal me
de straks een parel aan de keten van onze
rijke historie zijn, ook een stuk van dit we
reldprobleem mee tot oplossing te hebben
gebracht
Wachten voor overdrijving.
Wat zoo vaak gaaien wordt dreigt ook
biieir, n.'l. overdrijving. Een paar voorbeel
den haa.idien wij daarvan reeds aain, nJ.
de opvatting van communist en socialist en
vain dien Amenikaansöhen Senaat. Maar er
zijn ook andere symptomen dla.t 'n minder
onsdhuldiige avierdirijving wat de gevolgen
aangaat, door de Indische Regeeaiing wondt
toegepast
Bij de jongste wijziging van de Koelie-or
donnantie was een vain die groote vragen
een betere regeling van de rustdagen. Zoo-
o'ls reeds eerder in ons blad aangegeven, da
teert de tegenwoordige regeling van de iust
•dagen, de heilfmaandU.ijksche heui bcear
op Sumatrai van dan tijd toen de Ghinee-
sche koelies bij elke volle en nieuwe maan
hun vrijen dag vroegen. Die regeling heeft
men gemakshalve maar klakkeloos overge
nomen. Van versdhiHl-endie zijden is om den
wekalijksehen rustdag, de Zondag, ge
vraagd. De Regeening, heeft overleg ge
pleegd met alle beflangh ebben den. Een deel
•dor planters, geoiganiseerd in de Deli Plan-
teuva. ereeniiging, hoofdzakelijk de menschen
van die tabak, willen wel dien wekelijk-
sóhen rustdag. Een ander doel, de ALg. Ver.
van Rubberplanters (A.P.R.O.S.) wil echter,
naar ze zeggen om financieelc redienen, niet
Nu zegt die Regeering dat zij in elk geval
n'sdht de snelste opheffiing wan die poeanaiie
sanctie en daan-om niet. durft dien tweeden
finanaieelen last opleggen. Hi en- wordt dus
aan het tempo van opheffing dier poenale
sanctie die Zondagsrust opgeofferd. Dat is
een vorm van overdrijving, die afkeuring
verdient
Maar er is meer. Verschillende uitlatin
gen laten de vrees doorschemeren voot de
agitatie van de extremistische Iniheemsche
zijde. Voor «dies moet aam dde gehate poe
nale sanctie een een die worden gemaakt. Of
men daarmede de geheele wereld van de
grootcuiltures tegen zich krijgt, ja wat meer
zegt, of men niet hoog spel speelt en voor
een deel de snelle ontwikeling van sommi
ge streken daarmede tegenwerkt, dat schijnt
te moeten a ch tere taan bij die vrees voor de
agitatie in binnen- en buitenland.
't Is de vraag, of dit jagesi naar een wit
dat nog ver af kan liggen, niet wordt een
veirwaerloozen van datgene, wat onder het
onmiddellijk bereik ligt. Om met den hoer
P. A. Colijn te spreken im zijn artikel in
Anti-Rev. Staatkuncbe, late men
er voor waken zioh bij het streven naar ver
betering van de maatschappelijke positie
van den airbeddier, maet door demagogie van
de wijs te laten brengen, en men wachte
zich vooir het volgen van een methode, wel
ke .in haar gevolgen destructief op de omt-
wnikkeQiiing van Indiië zou inwerken".
Als en- sprake is van verzuim, dlam is dot
nriiet, omdat men niiiet warm liiep voor de
geleoidleönjke afschaffing, ailtlhans vootizióh-
tige toepassing van de poenale sanctie,
maar eender, omdat te weinig het pleit ge
voerd werd voor de noodzakelijke vorbete
ringen van de positie 'van de OostereChe
arbeider in het algemeen, waaronder de
roep om een wekelijkschen rustdag zeker
een eerste plaats moet innemen.
Moge ook die wisseling van Gezagsdrager
op den Budtenzorgschen troon ons in dezen
een gematigder gaan im de juiste richting
brengen.
Land- en Tuinbouw.
CENTR. SNIJBLOEMEN VEILING
Do VereoDfglng onlBondéiL
(Maandagavond heeft in het R K. Vereeni-
gingsgebouw te Naaldwijk, de laatste verga
dering plaats gehad van de Centrale West-
landsche Snijbloemenveiling. Deze vergade
ring was zeer druk bezocht. De voorzitter
de heer P. Vis, sprak een kort welkomst
woord, waarna reeds dadelijk aan de orde
werd gesteld, het voorstel tot ontbinding der
vereeniging. De voorzitter deelde vooraf nog
mede, dat op 31 Maart jl. ten overstaan van
notaris van Wessum de oprichting heeft plaats
gehad van de coöperatieve vereeniging. Het
voorstel werd na eenige oppositie aangeno
men met 214 tegen 65 stemmen.
De nieuwe vereeniging
Met goedkeuring der vergadering, nam de
heer P. Vis opnieuw het presidium van deze
vergadering op zich. Spr. opent deze verga
dering met het uitspreken van den wensch,
dat met deze nieuwe Coöperatieve vereeni
ging een nieuw tijdperk van bloei zal zijn in
geluid, en wekt voorts op tot eendrachtig
samenwerken.
Vervolgens wordt de verkiezing van een
bestuur aan de orde gesteld. Waar de baten
en lasten der vorige vereeniging door deze
nieuwe vereeniging zijn overgenomen, stelt
de heer L. v. d. Hoeven voor om ook het be
stuur, alsmede de leden van den Raad van
Toezicht „over te némen".
Onder groote instemming der vergadering
heeft dit bij acclamatie plaats, waarbij even
wel wordt bepaald, dat voor Monster en Poel
dijk, de plaatsen nog beschikbaar blijven.
Besluit tot nieuwbonw
De voorzitter herinnert aan het reeds be
kende plan voor den nieuwbouw, waarvan
de kosten op f 150.000 worden geraamd. Wan
neer men dit plan aanvaardt, zal het niet
noodig z\in het veil'ngpercentage te verhoo-
gen. Zonder discussie wordt tot den nieuw
bouw besloten.
Na eenige bespreking, wordt zJul besloten
VAN ONZE ADVERTEERDERS
RITSEMA-STOFZUIGERS.
De „Ritsema'-stofzuigerf abri eken te Hil
versum zijn met een klop-veeg-zuiger op de
markt gekomen, die in enkele onderdeelen
en constructies aanmerkelijk van de be
staande klop-veeg-zuigers afwijkt
Het borstelorgaan is geheel volgens nieuw
principe opgebouwd. In afwijking met het
bestaande, zijn de borstelharen niet in pluk
jes haren in de as aangebracht, maar vor
men de haren een aaneengesloten rij; over
de geheele lengte op hun plaats gehouden
door een, om de as sluitende bus. Hierdoor
is het mogelijk voor slechts een zeer gering
bedrag (de fabriek spreekt van slechts 1)
een geheel nieuwe borstelbeharing aan te
brengén. Een voordeel biedt ook nog, dat
door deze haarbezetting de borstel niet licht
vuil raakt.
•De lagers van het borstelorgaan zijn te
vens groote vetkokers en zijn verstelbaar
op élke willekeurige afstand.
Het valt ons verder op, dat de voorwielen
achter den zuigmond zijn aangebracht,
waardoor de zuigmond over de volle breedte
wordt benut en het kleed gelegenheid heeft
met de aangezogen lucht tegen den roteeren
dien borstel te drukken. Het is een kleine
compacte machine geworden, waarmee ge
makkelijk te manoeuvreeren valt, iets wat
bij andere klop-veeg-zuigers nogal eens tu
wenschen overlaat.
De motor is in verhouding zwaar uitge
voerd en een extra groot voorkogel lager
moet den druk van het riempje opnemen.
Een vierkante, zwarte stootband om den
zuigmond lijkt ons zeer practisch.
Wij vernemen nog, dat de „Ritsema"-stof-
zuigerfajbriek haar motoren zelf geheel fa
briceert. Dat zij verder haar ankers dyna
misch uitbalanceert op apparaten van de
nieuwste vinding. Op deze balanceer appa-
arten geeft een wijzer de juiste afwijking
aan op een verlichte verdeelsohaal.
Wij twijfelen er niet aan, of de Neder
landsche fabriek, die met haar tijd mede-
gaat, zal met haar nieuw product een gun
stig resultaat verkrijgen.
den grond te Naaldwijk aan te koopen. In
dien niet teveel moeilijkheden worden onder
vonden, van Schoonheidscommissie b.v. zal
spoedig voortgang met den bouw worden ge
maakt en reeds op 4 Mei de aanbesteding
plaats hebben.
Rechtzaken.
HOOGE RAAD
dronkenschap
te Arnhem
De rechtbank 1
n afval uitmaken,
•nde de officier t
i bij den Hoogen Raad,
DIERENMISHANDELING DOOR EEN
PIKEUR
De Hooge Raad verwiep het beroep van L.
NL A. W.. pikeur, die wegens mishandeling van
een paard, door het Hof te 's-Gravenhage ls
veroordeeld tot 1 week gevangenisstraf.
werd verricht in de daarvoor bij
Ingezonden Stukken.
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie)
iïEDERLANDSCH INDISCHE) VEREENIGING
VAN PROTESTANT CHRISTEN ONDEROFFI.
CIEItEN „PRO REGE".
De vereeniging „Pro Rege" als rechtspersoon
erkend bü Gouvenomentsbesluit van 11 Dec.
1925. No. 20. neemt bö dezen de vrijheid roet
een bede zich beleefd tot U te wenden.
Onze vereeniging beoogt het behartigen van
de geestelijke en stoffelUke belangen van de Pro
testantsche militairen, zonder onderscheid van
Kerkgenootschap. ZU zoekt daarbü samenwer
king met kerkelijke en andere corporaties die
zich bekommeren over het lot onzer militairen
In Nederlandsch-Indië.
De vereeniging belegt samenkomsten en trach
door lectuur geestelijken en zedelijken invloed
uit te oefenen op den soldaat en zijn moreel te
verhoogen. Kortom zU verricht christelüken so
cialen arbeid in ruimen zin ten behoeve van de
Europeesche militairen ln onze Oost.
Enkele Jaren geleden werd de soldaat In Nij
megen tot onderofficier opgeleid, hU kon dan
gehuwd naar IndlB vertrekken en ontkwam zoo
doende het kazerneleven. Het aantal Europee
sche mlitalren beneden den rang van onderof
ficier was dan ook niet zoo groot.
sterk t
deltjk gebied'bloot i
militairen wordt verricht, kost echU
J jewagen van de steu^ dl®
wordt door de Protestantsche en
Dankbaar mogen w(J ge-
ons geboden wordt dooi
Gereformeerde Kerken, alsmede doo vele
tlcullere personen ln Indlë. Zonder die gewaar
deerde steun zouden w(J de uitgaven van ons
Orgaan reeds lang hebben moeten staken.
Een Intensiever arbeid bltJKt echter herhaal
delijk hoogst noodzakelijk, maar met de daar
aan verbonden kosten moet ernstig rekening
worden gehouden. De middelen daartoe ontbre-
Na en door deze korte uiteenzetting acht zich
de vereeniging Pro Rege overtuigd, dat de
groote behoefte aan uw steun diep gevoeld zal
worden. Als z(J toch niet ln staat gesteld wordt
mede door uw gewaardeerde hulp. haar arbeid
krachtig voort te zetten, dan neemt het ga.
V^ond°e' dHC ODÏO *°n^e Militairen moreel t«
Alleen reeds dit gevaar wettigt Immers vol.
doende de dringende bede, waarmedo met be
scheidenheid. doch ook met hoogen ernst „Pro-
Rege" tot U komt, om de vereeniging financi
eel te willen steunen.
Namens de Ned. Ind. Vereen, van Pret.
Christen Onderofficieren „Pro Rege":
J. M. LIMBURG, Baladewaweg 24. Voorn
P. PEEKSTOK, 2e Stadhouderslaan 2a.
Secretaris
Bandoeng, den Sen Maart 19*1.
P.S. Ome Penningmeester, de heer H. Noor
loos. adj. O. O. Vuurwerker vertoeft roomenteet
mot verlof In Holland, en aal gaarne uw giften
in ontvangst nemen, welke In one Orgaan zul
len worden verantwoord. Zön adres le: H. Noor»
loos, adj. O. O. Ned. Ind. Leger, Werkendam.
Naschrift der Redactie
Naar dit Ingezonden stuk word reeds gieter
ln een driestar verwezen. Het moest toen. tot
onze spijt, op 't laatste oogenblik voor le-ta
anders op slj gezet worden.
GROOTE WEDSTRIJD 24 FEBRUARI-30 APRIL 1931
Het blad van de lezers voor de lezers
Ondergeteekende geeft op als abonnê van dit blad voor
MINSTENS EEN JAAR de(n) volgende(n) persoon(onen):
(Naam en adressen volledig en duidelijk invullen
