3
HEERENBAAI
\^m\4nclaa
ZATERDAG 7 MAART 1931 DERDE BLAD PAG. 9
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Drietal: Te Charlois (vae.-J. C. H.
Romijn), H. C J. van Deelen te Ooster-
meer (Fr.), A. 'D. Meeter te Leiden en H.
Stolk te Goutum (Fr.) Te Zevenbergen;
L. J. S. Crousaz te Strijen, J. L. Klomp to
Woudenberg en B. Tuinstra te Soesteirberg.
Beroepen: Te Zevenbergen (N.-B.) B.
Tuinstra te Soesterberg Te Genderen
(N.-B.) C J. Laarman, hulpprediker te Eind
haven. Te Brandwijk-Gijbeland, W. Rijns
burger te Polsbroek—Vlist.
Bedankt: Voor Zegveld, N. Warmolts
Nzn- te Wezep (Gld.) Voor Daarle, F. de
Gidts te Oud-Vosserneer. Voor Haarlem
(vac.-L. D. Poot), A. W. M. Odé te Koude
kerk d. Rijn.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Vlaardingen, P. de Smit
te Utrecht
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. Jac. Jonker heeft zijn werk
voor de Evangelisatie te Wieringen neer
gelegd. Gaarne zal bij voortaan des Zon
dags de Goref. Kerken dienen en een even
tueel-beroep in overweging nernen. Zijn
adres is:' Geref. Pastorie, Werkendam N.-Br.
Telcf. 88.
AFSCHEID, BEVESTIGING INTREDE.
Cand. E. P. de Looze, ber. predikant
van de'Ned. Herv. Gem. te Renswoude,
hoont aldaar D.V. 12 April a.s. intrede te
doen, na des voormiddags bevestigd te zijn
door zijn vader, Ds. P. de Looze, te Wad-
dinxyeeo.
JUBILEA
D s. R. Torenbeek, de oudste predi
kant bij de Nedl Herv. gemeente te Dor
drecht, zal- morgen zijn veertigjarig ambts
jubileum kunnen vieren.
Ds. TorepbePk werd geboren Juni 1867. Na
z'n studie ten 'einde gebracht te hebben, werd
hij capdidaat in Z.-Holland, in 1890. Ver
schillende gemeenten heeft hij mogen dienen.
Marken was daarvan de eerste, waar hij 8
Maart1 1891 zijn intrede dééd. Van hier ver
trok hij in 1895 naar Vollenhove, om deze
plaats in 1902 te verwisselen met Vlissingen
Hier stond hij tot hij 3 Oct. 1909 naar ziin
tegenwoordige gemeente kwam. Niet het
minst heeft hij zich aldaar bewogen op het
teirein van de jeugdbeweging; in de Dordt-
sche afdeeling van de C.J.M.V. is 'hij een
geziene en zeer geachte figuur.
Wat betreft kerkelijke functies vermelden
we nog dat Ds. Torenbeek scriba is van
den ripg Dordrecht.
.Ongetwijfeld zal het den jubilaris dezer
dagen niet ontbreken aan de blijken van de
achting die men hem toedraagt.
Ds. W. DE KAM
P s. W. d e K a mi predikant der Ned. Herv.
Gemeente te De Lier, is enkele maanden on
gesteld geweest. Voórloopig zal hij slechts
des Zondags één predikbeurt vervullen. Op
verzoek van den Kerkeraad worden de catechi
«aties. op één enkele na, die Ds. de Kam zelf
hopp.t.te hpuden, geleid door den heer H. Bos,
godsdiehstonderwyzër te Schipluiden.
KEKKINSTITUEERING.
Te Middelharnis zullen, naar de „Wek
ker" publiceert, Ds. K. Groen, van Rotterdam-
West," en Ds. J. W. van Ree, van Barendrecht,
Maandag 9 Maart a-s. dén arbeid verrichten
voor de stichting eener Christelijke Gerefor-
xncerde Gemeente.
KERKERAAD OF KIESCOLLEGE7
In de Ned. Hervormde Kerk:
Babyloniënbroek, Kiescollege.
Broek in W a t e r 1 a n d. Kiescollege.
Heemstede. Blijft Kiescollege.
Hoogwoud. Blyft Kerkeraad.
L i s s e. Blijft Kiescollege.
Maiden. Kerkeraad.
Nieuwkoop. Blijft Kerkeraad.
•Zevenhoven. Blijft stemgerechtigden.
DIAKONIA.
Het Maart-nummer van „Diakonia", het
!naandb!ad van de Federatie van Diaconiën
In de Ned. Herv. Kerk, bevat alJei eerst een
uitgebreid hoofdartikel van (Dr.) J. H.
A(driani) bij gelegenheid van het 10-jarig
bestaan van genoemde Federatie. Daarna is
opgenomen het rapport van de gemeentelijke
bank van leening te Leiden, betreffende de
zwendel bij het afbetalingssysteem m den
naaimachinehandel, waarin de inferieure
practijken op dit gebied terecht aan de kaak
worden gesteld.
Vervolgens treft ge aan een lezenswaard
artikel van een niet-diaken over „Diacmaal
bezoek", in dit geval bedoeld om den raen-
echen geven te leeren. Mr. P. J. Coffrie ont
leent in. een dan volgende bijdrage wetens-
waarde gegevens uit de rijksarmenzorgsta-
tistaek over 1928. De Kroniek laat zich als
steeds, zeer vlot lezen.en raakt belangrijke
dingen aan, wat <x>k kan blijken uit een dan
volgende klacht van een „dorpspredikant"
over al de aan de geestelijke verzorging in
den weg staanden rompslomp van de zorg
voor de boerderijen en landerijen der diaco
nie. De rubriek „ingezonden" bevat nog een
kort woord en wederwoord naar aanleiding
van het bekende arfikel In het vorige num
mer over de Kerstuitdeel ing in de Ned. Herv
Gem. te Amsterdam Verder wordt nog ge
schreven over geneeskundige armenzorg en
wordt de statistiek van de Armenraad te
Amsterdam besproken.
KERKGEBOUWEN.
Te Borssele had de Kerkvoogdij der
Ned. Hervormde Gemeente boslotèn het kerk
gebouw van electrisch licht te voorzien. Dezer
dagen werd naar de Zeeuw" meldt, de ver
blijdende mededeeling ontvangen, dat de am
bachtsheer van Borsseie, Jonkheer C. van
Nuirack, alles voor zijn rekening neemt. Het
kerkgebouw is versierd met vier lampen en
een prachtige lichtkroon.
Te Leiden heef. een Comité zich ten
doel gesteld de gerestaureerde Marckerk
sehuldvrij te maken. Voor een belangrijk
deel komt dit bedrag bijeen door het zgn.
Verjaringsfonds. Bij belangstellende mede
leden, die zich voor dit doel opgeven, wordt
op hun (haar) verjaardag over een opgege
ven bedrag gedisponeerd. Dezer dagen werd
weder 1000 aan de Kerkvoogdij afgedra
gen.
Te Oegstgeest werd voor een te
stichten tweede kerk een stuk bouwgrond
geschonken naast de Zendingsschool aan
den Warmonderweg. Er wordt vóór den
bouw pen obligatieleening van 40.000 aan
regann.
TeIJsselmonde heeft de Vriie Geref.
Gemeente net kerkgebouw van de afdeel ng
van den Ned. Protestantenbond aldaar gekocht
Zij zal dit kerkgebouw 1 April a.s. in gebruik
gaan nemén. Tot nu tce werd het kerkgebouw
door de Gemeente van den N. P. B. gehuurd
en hield zij haar godsdienstoefeningen daarin,
MANNENVEREENIGÏNGEN
Te 1 d e n zaal is Woensdagavond,
naar de „Stand." meldt, een Geref. Man
nenvereeniging opgericht met aanvankelijk
15 leden, terwijl het uitlicht bestaat, dat
meerdere personen zullen toetreden.
JAARBOEKJE GEREF. EVANGELISATIE.
Ons werd toegezonden het jaariioekje van-
het verband van Evangelisatie-Commissies
van Gereformeerde Kerken in Nederland.
Dit tweede jaarboekje is inderdaad een
„rijpende vrucht". Het is door Meinema te
Delft keurig uitgegeven, en bevat een schat
v.an gegevens die onmisbaar zijn voor hen
die in de Evangelisatie-arbeid werken. Op-
genomfen is o.a. het reglement van het Ver
bond, alsmede een voorbeeld voor een kring
reglement .Uit de verslagen blijkt voorts,
dat "net aantal aangesloten Commissies en
Kerkeraden sinds Dcc. 1029 van 82 tot 117
is gestegen. In eéh uitvoerige statistiek
worden vap alle aangesloten plaatsen uit
gebreide medetleelingen gedaan van de in
richting der werkzaamheden enz.; sommige
plaatsen waren echter o.i. wel wat karig met
het verstrekken van inlichtingen. Uit het
jaaroverzicht blijkt dat het Verband in aller
lei opzicht zeer actief is; dingen waaraan
gewerkt wordt zijn o.a. de kwestie van op
leiding en de Evangelisatie onder studen
ten: Ook heeft de in November 1929 op
gerichte bibliotheek onder de uitnemende
leiding van den heer den Bocft zich aanmer
kelijk uitgebreid. 'f'
Ook blijkt dat dit. jaar weer Evangelisatie
radio-avonden zullen worden gegeven, en
wei 12 Maart en 21 October. Verder is op
genomen een lijst met gegevens van niet-
aangesloten deputaatschappen en commis
sies die inlichtingen zonden en een lijst van
belangrijke adressen van personen en cor
poraties. Verschillende mooie artikeltjes van
Prof. Grosheide, de heer den Boeft, e.a. ver-
hoogen bovendien nog de waarde van dit
boekje.- v
JAARBOEK NED. HERV. KERK.
We ontvingen wéér het bij de N.V. Nauta
en Co. te Zuifen verschijnende Jaarboek
voor de Ned. Herv. Kerk, onder redactie van
H. C. Briët. Het is als steeds keurig uilgege-
veri, en staal vol onmisbare gegevens. We
kunnen onj3 voorstellen dat ieder die eenigs-
zins meeleeft het begeert te bezitten. We
noemen van het vele dat wordl geboden de
duidelijke uiteenzetting van de inrichting
der Ned. Herv. Kerk met lijsten van 1 Jan.
'31 in werking ge:reden en van voorgestelde
reglementswijzigingen; voorts de tijdsopgave
voor allerlei kerkelijke formaliteiten en de
samenstelling van kerkelijke college's; naam
lijsten van evangelisten, van candidaten,
van dienstdoende predikanten .vereenigin-
gen en stichtingen die op eenige wijze maar
met de Kerk in verband staan, enz. enz. Van
de 10 overleden predikanten is een „In Me-
ïmriam" opgenomen. Verder is belangrijk
hel jaaroverzicht van de hand van Ds. J.
Gouverneur te Rozendaal. Van elke gemeen
te worden voorts velerlei gegevens verstrekt
meer dan vele leden van hun eigen gemeen
te zullen weten; ook zijn de namen der Pre
sident-Kerkvoogden opgenomen.
Indien we een wensch mogen uiten is het
deze, dat voortaan ook worden opgenomen
naam en adres van de scribae der verschil
lende gemeenten, met het oog op de corres
pondentie meit vacante gemeen'en is dat
eigenlijk onmisbaar; het zou het boek nogi
meer "diensten doen verrichten dan nu reeds
worden aangeboden en ongetwijfeld door ve
len met ons ddnkbaar worden aanvaard.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen de heer W. Kernkamp, onlang;
te Edam overleden, heeft 1000 vermaakt
aan het Centraal Lutherseh Weeshuis te
Arnheim en 2000 aan de Evang. Luth. Ge
meente te Edam.
EVANGELISATIE.
Te Amsterdam zal, uitgaande van de
NIEUWE KADEMUUR
En ben ik dan thuis gekomen
Gauw myn pypje uitgeklopt
Even Radio genoten
En een versche pijp gestopt.
Luie stoel,pantofFels. krantje.
Da s hei fijnste wat ik ken;
D0UWE EGBERTS zorgt ook dan weer.
Dat ik.m de wolken* ben
20 - 50 CX per ons
verschaft: U wolken van genot.
Evangelisatievereeniging „De Zaadkorrel", ook
dit jaar in de Stille Week wederem een opwek
kingsavond gehouden worden, ditmaal echter
in de groote zaal van het Concertgebouw.
Als sprekers zullen optreden Dr. P. Stegenga
Azn., Evang. Lutherseh predikant; Comman
dant Rcuwe Vlas, van het Leger des Heils;
Dr. J. G. Geelkerken, pred kant bij de Geref.
Kerk (H. V en Dr. M. A. J. de Vrijer, Ned.
Herv. predikant, allen te Amsterdam.
Schoolnieuws.
NIET MEER NOODIG.
Te Oudheusden heeft de Gemeenteraad
met algemeene stemmen besloten de Kroon
ontheffing te vragen van het doen geven van
Openbaar Onderwijs.
LICHAMELIJKE OEFENING OP SCHOOL.
Te W oudrichem besloot de Raad in
stemming te betuigen met het dwr den Raad
der gemeente Arnemuiden aan de Koningin
gericht adres de strekking hebbende een zoo
danige wijzig'ng van Art. 195 der L. O.-wet
voor te stellen, dat ook na 1 Januari 1936 de
mogelijkheid zal bestaan tot het verleenen van
ontheffing van de verplichting tot het doen
geven van onderwijs in lichamelijke oefening
op de Lagere Scheden.
DRENTSCHE KLEUTERSCHOOL
Mevrouw Nauta te Oud-Sohoonebeek (Nw.
Amst Straatweg) verzoekt ons namens de
Commissie plaats voor volgend schrijven:
„Verleden jaar werd hier met zeer gewaar-
deerden 6teun van de Centrale \ereeniging
voor den Opbouw van Drente een kleuter
school gebouwd.
Dat daaraan rn onze gemeente groote be
hoefte bestond bleek uit 't feit, dat reeds in
he. eerste jaat het leerlingenaantal boven
het maximale steeg.
Gelet op de sociale en economische toe
standen in onze plaats is de kleuterschol
onmisbaar.
We hebben echter nog een schuld van
eenige honderden guldens. Door het houden
van een bazar in de eerste week van April
willen we probeeren onze mooie inrichting
"sehuldvrij te krijgen.
Lezer, lezeres, mogèn we van u ook iets
voor onzen bazar ontvangen? Ook het gering
ste is welkom".
j De heer Norbruls, Burgemeester van Oud
I Schoonebeek, voegt hieraan toe:
I „De volijverige toewijding van bes'.uur en
personeel der kleuterschool aan de Nieuw-
Amsterdamsche Straatweg, geeft mij borg
stelling van groote vruchtbaarheid van he
in een sociaal-economische achterlijke streek
aangevangen werk, waarom ik gaarne de ar
beid van het bazar-comité aanbeveel".
wat Wils.
HET HUIS IN DE JODEflSTf AAT
In een der aanzienlijkste - gedeelten van
Frankfort aan de Main ligt de Joden traat.
Hoewel in het hart van de stad gelegen, was
het een kalme straat en vertegenwoordigde
slechts een klein gedeelte van 3e nijvere
woningen in Frankfort.
In
huizen woonde Ben Heber oer i
Fransche omwenteling, welke ook geheel
Duitsrhiund txu-oerde. Vooral de Joden had-
ion veel te verduren en Rothschild on'liep
ziin deel niet. Zijn huis werd geplunderd en
alles wat slecht, eenige waarde had, w eg-
geroofd. Het oude porselein werd een prooi
HOOGER ONDERWIJS
R.-K. HANDELSHOOGESCHOOL
TE TILBURG.
P r o f. D r A. F. W e v e, rector-magnificus,
hield gisteren, ter gelegenheid van den 3cn
verjaardag der Hoogeschool, een rede over:
,,De maatschappijleer van het universalisme
=n Sint Thomas".
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN.
Prof. Dr. F. J. T'n. Rut ten heeft gis
terenmiddag zyn ambt van buitengewoon
hoofleemar in de Empirische en Toegepaste
Zielkunde aanvaard met een rede over:
„Nieuwe gezichtspunten in de methodiek der
experimenteele psychologie".
De Theologische Faculteit van de Keizer
Karei-Universiteit te Nijmegen zal op 19
Maart haar eerste promotie beleven.
De heer C. van Oosterhout, professor aan
het Groot-Semijiarie te Hoeyen, zal dan pfo-
mioveeren tot Doctor in de Godgeleerdheid op
een proefschrift: „De psychologie van het ge
weten''.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
CHR NIJVERHEIDSSCHOOL TE DELFT
Zooals reeds gemeld, zal D.V. met Sep
tember 1931 een twee-jarige cursus ter op
leiding van huishoudkundige geopend wor
den. Deze zal,, naar men ons voorts meldt,
tevens gelden als vóóropleiding voor leera-
rcs in koken, waschbehandeling en huis
houdkunde.
't Is wel verblijdend, aldus schrijft men
ons. dat in Delft deze Christelijke voorop
leiding verkregen werd, de eerste in dit ge
deelte van ons land. Het Nijverheidsonder
wijs, treedt in den-laatsten tijd hoe langer:
hoe meer op den voorgrond. Van hoe groot
belang is het niet voor de ouders, dat dit,
zoo bii uitstek geschikt, mooi en tevens toe
komstbelovend onderwijs voor meisjes nu
ook in Christel i jken zin gegeven wordt. Tof
nu toe waren er slechts twee Chr. vóór-
opleidingen: te Groningen en te Zetten.
Nu mag Delft zich daar ook bi.i scharen.
Er is een groote behoefte aan Christelijk
opgeleide Ieeraressén bij dit onderwijs!
Zij, die ver weg wonen, kunnen tot een
"beperkt aantal een prettig tehuis vinden
in het internaat, dat gelijktijdig geopend
zal worden.
Voor verdere inlichtingen zie men de
advertentie in dit blad.
AMBACHTSSCHOOL TE HARDERWIJK
Voor de Ambnrhtssohool te Overveluwe
die te Harderwijk 15 April geopend zal
worden, hebben zich 46 leerlingen aange
meld, en wel 17 uit Harderwijk, 19 uit Er-
melo, 4 uit Nunspeet, 4 uit Putten en 2 "uit
El bu rg.
„DE RUYTERSCHOOL" TE VLISSINGEN.
De vereeniging „Zeevaartschool" te Vlis
singen deelt in haar verslag 1930 mede, dat
haar School vorig jaar werd bezocht door
341 leerlingen in het geheel, nl.: in de stuur
Iieden-afdeelingen 94, in de machin'rten-
afdeelingen 236, in de radio- en s ers-
maatcursussen 11. Het grootste getal leer
lingen, dat tegelijkertijd de school bezocht
was 264. Aan het einde, des jaars bleven
hun studie vervolgen: 49 leerlingen in de
stuurlicden-afdeelingen, 8 leerlingen in de
radio-cursussen.
LAGER ONDERWIJS
DOOFDBENOEMINGEN.
De heer A. van Dam te Rotterdam is be
noemd tot hoofd van de bijzondere buitenge
wone school van het Internaat van de S. A-
Rudelsheim-stichting te Hilversum.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Westzaan, mej. A. J. Tom te Hilversum,
voor tijdelijk.
Twyzelerheide (Chr. School, hoofd G.
Bouma), H. de Haan, thans tijd. onderwijzer
te Huizum.
Hoogengraven (Ommen), mej. A. C.
v. d. Berg, thans tydelyk te N ij verdal; in-
I gaande 16 April.
Hoogeveen (Herv. Ulo-school, hoofd P.
Noordmans), G. van der Kooij.
1 Ermelo (Herv. School, hoofd E. Sonnen»
berg), mej. D. J. Brons, te Huinen, gem.
Putten.
PERSONEEL AAN CHR. KWEEKSCHOLEN
I Het Bestuur der Vereeniging van Onder
wijzend Personeel aan Prot.-Chr. Kweek
scholen is voor 1931 als volg' samengesteld:
S. Siemerding, voorzitter; P. van Duyven-
dijk, vice-voorzitter; A. L. J. Wytees. pen
ningmeester; A. B .Roosjen, en W. J. Vis
ser, secretaris. Adres: 147 Laan van Eik en
I Duinen, Den HAA#;
KERKORGELS IN ZEELAND.
Een onzer medewerkers meldt ons:
Het is van algemeene bekendheid, dat er
in een vorige peri de een hevige strijd ge
weesl is tegen het orgelspel in de kerk. Ge-
likkig is men over het algemeen tot een m:ld
oordeel gekomen en overal verrezen de kerk
orgels in de kerkgebouwen. Slecht een groote
beduidende kerkgr iep, nl. de Oud-Gerefor
meerden, verzetten zich met hand en tand
tegen een orgel. Men achtte dit Roomse h pn
onbijbelsch. Het „Looft God met het orgel"
achtte men te sioan op de oude bedeeling.
niet op de nieuwe. Met kerkorgelmuziek haal
de mc-n de wereld binnen, enz. enz. Reeds
sedert jaren komt er keniering in die krin
gen. Vooral in Holland zag men ze 'n de
Oud-Gercf. kerken Komen. Zeeland hield
zicht echter „krampachtig en taai" vast aan
de vooroordeelcn, maar kan tegen de
stuwkracht der nieuwe tijden nie'. meer .p-
Te lerseke, Waarde en Middelburg verre/en
er. Te Krabbendijke was twee jaar geleden
een heffgë strijd. Een leden-r <mité had op
lijsten reeds een flinke som bijeen voor een
orgel in de nieuwgebouwde kerk, die aan al
le moderne eischen voldoet. Een groote groep
van den Kerkeraad wilde er niet aan en de
57 voorvechters moesten in een compromis?
berusten, dat zij" vijf jaar zouden zwijgen en'
dat-i dan opnieuw de zaak onder de oogen
7.ou worden gezien of de Gemeente „rijper"
geworden is.
Een ziet thans in Goes. De Geref. Gemeente
alhier was voorzeker oud en taai bolwerk
tégen al wat maar naar nieuw leek Mannen
als Ds. J. Fraanje, die er ook een tijd arbeid
de. waren niet te vinden voor Christelijk on
derwijs. politiek, laat staan voor een kerk
orgel. Welke factoren er nu toe hebben mee
gewerkt is onbekend, maar het is een feit.
dat de drang naar een orgel in de kerk on
der de Oud-Gereformeerden te Goes sterker
wordf Er is thans een comité opgericht, dat
een circulaire onder de gemeenteleden heeft
verspreid, met verzoek om steun, teneinde
den Kerkeraad een orgel aan te hiedon Dat
de tegenstand niet "groot meer is. blijkt we!
hieruit, dat een lid van den Kerkeraad dii
er reeds jaren in zit, een groote gift gaf. F.i
is reeds zooveel hij Hkaar, dat de aankonn
..verzekerd" is. F.e.n der voorwaarden is, dat
hef orgel nimmer zal mogen gphruikt wor
den voor voor- of naspelen. Het mag alleen
siaar voor het koraal van den Psalm diener
Dat deze gebeurtenis te Goes, onder de
Oud-Gereformeerdon van Krabhendiike ook
nawerkine zal hebben, is ongetwijfeld zeker
De aanhang der 57 voorvechters wordt steeds
er'oter. on algemeen verwacht men. dat over
drie iaar. als het oomnrnmis een einde
neemt, o^k KrihhenriijVe rijn" zal ziin. De
aannemer heeft er in ierier geval hij den
houw on gerekend en een mooi podium er
voor gebouwd, waarop nu voorlvopig gordij
non hancen.
Duidelük ziet men. dat ook de TOrk nip'
aan eischen van het normn'e loven kan ont
komen, wat nr-c: eeenzirs bpteekent. dat men
met de wereld mee m~et doen.
PYamcms
PROMOTIES
Rbksunlversltelt to Lalden «5©
'ot doctor in de lei
ACADEMISCHE EXAMENS
TttUtsun lver.lt ©It te I..I1.1 Go
slaagd: Geneeskunde: semi-&rtsex.. de heer C.
J. v. d. Stadt t« Goor: «urtsex.. do heeren H M.
J. W. J. Kortman te Zoetenvoude. U. P. G. G. te
Cocq d'Armandville ©n I. L. H. Wïlkens. belde
t« Den Haap.
Godgeleerdheid: cand.ex.. de heer H. J. Droa-
saart Lulofs te Amersfoort.
Rothschild, een Jood. wiens zucht naar
echter geheel aan zijn gevoel van eerlijkheid
en rechtschapenheid was onderworpen.
IJverig zag hij naar middelen om zich de
toekomst te verzekeren en iet6 te vereamelen
voor de vele kleinen, die rond zijn tafel wa
ren genoten; dooh boven dit alles stond rijn
principe van eer en rechtvaardigheid, voor
geen schatten en door geen schatten en door
geen armoede omkoopbaar.
De vrouw van Ben Heber Roth-child was
•n geschikte vrouw voor zulk een man. Zij
as statig als een oostersche Drirfses en even
goed als schoon.
Xi^-mand zou zeker vermoed hebben welke
Idzame
bewaard
dan Oostcrsch porcelein. erfstukken van
eens aanzienlijke families, die door armoede
gedwongen wérden ze te,gen zekeren prijs
den Jood in bewaring te geven, maar vaak
niet in staat waren ze naderhand terug te
koopen.
4chter dit kabinet was nog een tweede,
dat vorsfelijko bezittingen in goud en edel
gesteente bevatte. Dit was het gehe:me ka-
hinet en zóó gemaakt, dat zelfs de kundigste
speurder 't niet zou ontdekken.
Op zekeren avond, toen de familte op 't
punt stond zich ter rust te begeven, vernam
men een zaoht klojipen op de deur. Roth
schild begaf zich naar de voordeur en liet
den laten bezoeker binnen.
Toen de vreemdeling in de huiskamer ge
zeten was maakte hij zich bekend als een
Duitscli vorst, die om staatkundige redenen
lwongen was zijn vaderland te verlaten.
Hij wenschte. dat al zijn bezittingen door
den Jood zouden worden bewaard.
Rothschild stemde hierin toe en vroeg den
vorst wanneer hij zijn schatten zou brengen.
„Ik heh ze bii mij.," antwoordde deze en
bracht van onder zijn kleederen een wijden
gordel te voorschijn. Bij nader onriereoek
hlee-k het, dat deze. alleen openging door het
drukken op een geheime veer en in de
uiterste boeken was, verborgen lussc.hen
rachte wol. een verzameling van edelgesteen
ten bijeengebracht, zoo kostbaar en schitte
rend als het oog van den Jood ooit aan
schouwd had. Het was meer dan midder
nacht toen het onderzoek geëindigd en de
reken!ng opgemaakt was.
„En nu," sprak de vorst, gou ik gaam"
zien, waar mijn bezitting wordt geborgen
opdat ik wete waar ik mijn schat kan vin
den, in geval u of uw vrouw een ongeluk
mocht overkomen."
„Dat is «leehts een voorzorg van bllliike
voorzichtigheia." hernam de Jeod. „Gij zelf
zult zipn in welke veilige bergplaats wij het
uullen leggen, en waar het zal blijven tot
gij het weder opeischcn zult. of alleen bui
tengewone omstandigheden de verwijdering
noodzakelijk maken."
Nadat de vensters zorgvuldig gesloten
waren, werd de ftordel 'hl "de gëhéimë berg
plaats opgeborgen. De vorst betuigtje zijn
dank, schudde zijn rriéuwe vrienden de hapd
en verliet het eenvoudige huis aan de Jo
denstraat
Jaren verliepen, 't Was in den tijd der zegen mede.
werd niet
Weer vervlogen vele jaren en de Dultsche
vorst keerde naar ziin land terug. Hij wist
wat de Joden te verduren hadden gehad, en
troosrie zich met de gedachte, dat zijn kosv
bare schatten misschien den Jood en zijn
schoonc echtgenoote hadtien In staat gesteld
aan den ondergang te ontkomen.
On zekeren morgen, toen de vorst aan bet
ontbijt za', liet zich iemand aandienen, die
hem over zaken wenschte te spreken. Zeer
verra-t was hij. toen hi] in den boioeker
zijn ouden vriend den Jood herkende.
„Ik kom," sprak deze, „om u te spreken
„Och' wat doet dit er toe? Doch ga zitten,
gebruik met mij het ontbijt. Kom, doe
mij dit genoegen en spreek niet meer over
die zaak; bet-doet mij genoegen, dat gij in
het bezit er van waart op een tijd. dat gij
zoo g "oote behoefte aan gehad mett heb
ben. Neem plaats, drink een kop van deze
lekkere koffie, en spoel alle onaangename
herinneringen weg."
De Jood nam den aangeboden stoel.
„Geloof rnij, prins, de ^chat is. zooals ik
u zeide. geheel en al veilig en geborgen. Het
kabinet werd onderzocht en doorzocht, en
elke naad in oogenschouw genomen, zonder
eenig gevolg. Het oude porselein en al het
geen wij beza'en werd een prooi des vijands;
maar gepreien zij Israëls God! Wij werden
in staat, gesteld den schat, dien gij nr onze
zorg toevertrouwde, te behouden. Uw e gen
dom wacht op uw hevelen, en zal u terug
gegeven worden, zoo als u dat aan ons ter
hand stelde."
De prins was verbaasd. „Ter nauwernood,
mijn vriend, durfde ik aan zulk een eerlijk
heid geloof slaan. Gij hebt mij doen zien,
dat er een rechtschapenheid testaat, die
onomkoopbaar is."
ge dagen later bezocht de prins het
huis van den Jood, die hem zijn gordel met
edelgesteente ter hand stelde, zonder dat
een enkele steen ontbrak.
Overal werd door den vorèt de eerlijkheid
van den Jood verspreid. De wereld luisterde
er naar en de Jood word niet alleeü de
vertrouwde van vorsten en adellijken, manr
ook bun deelgonoot in den handel. In alle
deelen der wereld hoorde men weldra dien
naam met eerbied uitsnr ken; de vorsten der
;geldwereld en de scheidsrechters der geld-
Hoewel Sara Rothschild dikwerf wgrd
aangezocht naar een der vorsteiiike wonin
gen te verhuizen, die hun eigendom waren,
bracht zij kalm haar verdere jaren in het
eenvoudige huis In de „Judenstrasse" door.
Wanneer haar zonen, in eer en aancieii
verheven, haar bezochten, ontving rij hen
in hetzelfde "ertrek, waar zij hun de eerste
lessen van eer en rechtschapenheid had in
gescherpt, en wanneer rij het hoofd bogen
om haar zegen te ontvangen, stond de oude
vmuw J0«t sen vorstelijk -- houding op, cn
haar -handen op h.un hoofd leggende, deelde
rij hun in den naam van Israëls God haar
V rtt©
ten Is: doet. ex.. do heer W. J.
x.. de heeren H.
f 10 000 VERDUISTERD.
BATAVIA, 0 Maart (Aneta). De officier
van justitie bij den Raad van Justitie te
Batavia eisrh'e tègeh Matthijs Wolf, die
ruim f 10.000 verduisterde, naar Parij-i
vluchtte, werd uitgeleverd en dezer dagen
terecht stond, een gevangenisstraf voor den
tijd van drie jaar onder aftrek van den
'ijd doorgebracht in preventieve hechtenis
BIJ EEN AUTOBOTSING GEDOOD.
PROBOLINGGO. 6 Maart. (Aneta). Een
vrachtauto reed een Fordauto aan. Deze
Ina'ste sloeg over den kop, waardoor de in
zittende werkbaas van de Ned. Ind. Han
delsbank, Thiere, op slag werd r-edood.
8—8.15 Scli. tftlezing. 8.159.3C
Tijdsein. 10.30—11 Korte Zlekendienst. te lelden
J. Valk. oud-GodsdienalondorWij-
i. 11—11.3®
door den J
zer der Ned. Herv. Kerk t
Lexen vaa Chr. Lectuur, door -.
Doyen, van Hilversum. Voorgelezen woiUt!
„Vrije Diensr" door Hedwlg Andrao Bredf;.
13 30—1 *5
Evang. Luth. Kerk i
|H' door den orgelis:
izlek. 13.30 Tljd?<
Jan Zwart- 1.163 Gramofoo:
Hoofd der Chr. Scboc.
den). 2.36—3.15 Caueerle over
en de mooiste pJ^a.nten^v;ior de
Tijdsein. 4.— Zie!
heer J. G. Vennuis,
ver: ,.&el2oenborder-s
Radio Nieuws.
:d. Hsrv Kerk te SlIedrechL Voor
ganger: Da. F. E. van Santen. N'ed. Herv. Pred.
aldaar. Organist: '.e hoer j. Meyer. 1. Orgelspel.
2. Zingen: Psalm 116:1. 2 en 3. 3 Votum en
Zegen. 4. Zondebelijdenis, waarna gezongen
wordt Gezang 83 3. 5. Schriftlezing: Luoae 23
26—43. 6. Gebed. 7. Zingen; Gezang 119 1 en 11
8. Eerste gedeelte der prediking over don tekst
Lucas 23:23a. 9. Zingen: Gezang 124:1, S. 1
- prediking. IX.
Jegor. sant-; Fr Gorter, harmonium. 6.— Tijd-
I sein d—5.45 Cursus Handenarbeid voor onz©
I Jeugd, door den hear H. J. Stelnvoort, te Hrt-
veretim. Onderwerp: „Het maken vp_o een lang»
- war pi g bakje". 5.157 Concert: mej. Annle Her-
mee. alt: G. Beths, viool: P. Hatsema. plano. 7.—
Tijdsei,- 7—7.30 Halfuurtje, verzorgd door het
Kr'.stllk Frysk Selsklp. IleeU&l van Friesohe
It liederen. Modewerkenden: Jlffer Jan? Plerma
fen Amsterdam, zang: Jlffer Ali Baartschber
f' n Amsterdam, plano 7.30—8 Gramofoonplaten-
halfuurtje. 8.— Tljdaeln. S-r-8.30 Sprek.r: Dr.
W. Lodder.' Ned. Herv. Pred. ce Bussum. Onder
werp: „Faulua en de valfcho broeders". S.SO—
10.46 Concert, te geven door het Chr. Radic^
Orkest, o. 1. v. George Stam. 10.Persberichten
10.4511.80 Gramofoonplaténconcert.
14. Zegen. 15. Orgelspel.
Nagebed. 13. Zingen: Pealm 27 7 j foonOHUlck.
(1875 M V.A.R A
n_V 10 15 Voordra'
1.45 Verzorging
gelspel. 2. Zingen: Psalm 40:2. 3. Vot
Groetenis. 4.
Psalm 32:6.1—jBmPB
Gebed. 8. Cat. Zondag 32. 9. Zingen: Psalm 145
1. 2 en 7. 10. Eerste gedeelte der prediking. 11.
Zingen: Psalm 119 83. 12. Tweede gedeelte der
^diking. 13. Dankzegging. 14. Zingen; Psalm
7 S. 15. Zegen. 16. Orgelspel.
Plano-sotl. 3 <5
en plano. 4 30 Plano-soll.
Concert. 6 80 Toespraak
T den Bond van Moblüsv
eert. 7.Si Politieberichte:
1 tlertjc-, 8.10 Concert. S._
i Ned. Jaarbeurs. S.20 Op
I 11.— Gram.ifoonniuzl"k.
i schooltijd. 6.30
Gramofoonmuzlok-
WE GAAN VERHUIZEN
Theologischs School te 1
Gesi.: oand.ex., d© heer W. Scheel© i
Uit Oost-Indië
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN
MED AN, 7 Maart (Aneta). Het elfde
postvliegtuig dat gisteren uit Batavia ver
trok, heeft alhier nog post ingeladen. Het
heeft totaal 184ya kg. post en 6.9 kg, vracht
aan boord.
vóïJu ZlIZ?,rï 'l Rolkam*,,, tfer-
politt* gisteren versleept tan de Parkharen naar de Schiehat.cn. Een foto, tijdens da
verhvixing genomen.
