DONDERDAG 5 MAART 1931 TWEEDE BLAD PAG. S
EERSTE KAMER
Uit de Antirev. Partij.
Kunst en Letteren.
TWEEDE KAMER
Uit Oost-lndie
BINNENLAND.
VERSLAG
In de Eerste Kamer werd gistermorgen een
aanvang gemaakt met de Algemeene Beschou
wingen over de
RIJKS BEGROOTING VOOR 1031.
Mr. Rink (Lib.) behnndelde het stellen der
portefeulllekwestie waartoe het Kabinet vier
maal Is overgegaan. HU zag daarin niets In.
corrects en niet Inconstitutioneels, al zyllen
sommigen er door voor een moelüke beslissing
worden geplaatst.
De oude coalitie is op 11 Nov. 1925 bezweken
Mr. Men dels: Requlescat In pace.
Mr. Rink: nadat ze reeds enkele jaren aan
een slepende, sloopende ziekte had geleden. De
oplossing der schoolkwestie was de Inleiding
tol het ontbindingsproces. In den eersten tüd
ls ook geen nieuwe coalitie te verwachten, om.
dat de onderlinge verschillen van rechts prin
cipieel te groot zijn. meende de heer Rink.
Betoogd werd verder ln den breede, dat die
verschillen zooveel principieel van aard zijn als
de stoffelUke belangen raken. B.v. bö de Pacht-
RIJKSBEGROOTING 1931
Rechtsch parlementair Kabinet
IN DE URE DES GEVAARS
Gewetensconflict en recht van opstand
Vergadering van 4 Maart 1931.
OVERZICHT
Als de Eerste Kamer een Rijksbegrooting
gaat behandelen, heeft men aan de depar- 1 Er ls- verband daarmee in enkele bladen
tementen reeds 2o„ ongeveer de lucht van S"ï4!ïïn SSSS'lrC
zulk een bcgrooting voor het volgend dienst- I praut men dan nog van coalitie, aldus de heer
jaar in den neus. Het doet ook ecnigszins R1"k-,
vreemd aan, om als drie vier maanden ï.nlSaV.'MWf.ïS SfkfiSjJSkKÏ
van een dienstjaar verstreken zijn, redevoe-1 met de r.k. staatspartu. Maar hoe kan dat?
De oude coalitie heeft Juist twee dier prot.-chr.
groepen in het aanzUn geroepen. Deze sugges
tie van den heer ColUn Is dan ook geenszins
te beschouwen als een Inleiding tot een nieuwe
recht8che coalitie.
Men wil een zuiver parlementair kabinet doen
optreden, maar wat moet daarvan worden, In.
dien geen nieuwe coalitie ontstaat? TenzU men
R.K. en S.D.A.P. tot samenwerking wil doen ko
men. Maar daarvan kan ook geen sprake ztJn,
want zü wordt van vooraanstaande zijde en
de heer Rink deelde dat gevoelen minder
waarschijnlijk genoemd dan ooit. na de houding
van de heeren Aibarda en Marchant ten aanzien
van 'e lands defensie.
De R.K partü ls ln leder geval een partij van
orde, die zich nog wel eens bedenken zal over
de consekwentles van een samengaan met de
soc.-dem., die ons In onzekerheid laten om.
trent hun houding ln tijden van gevaar voor
het land.
Het is ontedelUK van deze gewichtige vraag
de aandacht af te lelden. Zeker is er geen re.
den om het der Regeering euvel te duiden als
zü tracht terzake zekerheid te verkrUgen.
Aan de Regeering werd dank gebracht voor
haar optreden in deze zaak en In het stellen
van vertrouwen In heel het Nederlandsche volk.
als het gevaar er ls. Ook de heer Rink meent,
dat de vaderlandslievende woorden van Troel
stra uit 1914 In de ure des gevaars wederom
weerklank zullen vinden b(j hen, die hem als
hun geestelijken leider eeren. Een andere hou
ding zou in strijd zUn met ons democratisch
staatsbestel.
De conclusie was. dat het regime de extra,
parlementaire kabinetten alle kans heeft voor-
loopig te worden voortgezet. Maar het zullen
niet altüd rechts-georiënteerde kabinetten be.
hoeven te zün. het kunnen ook gemengde, na
tionale kabinetten zUn. Dat zal afhangen van
de stem van het kiezersvolk.
Prof. A n e m a (A.R.) zag geen aanleiding
voor een breed politiek debat. Er is weinig lust
toe en zelfs het karakter van !>.et kabinet lokt
er niet toe uit. Bovendien valt op ons land de
zware crlsls.schaduw. Die crisis is een wereld
crisis. Over de oorzaken beslaat veel verschil
van gevoelen. Na enkele algemeen erkende crl.
slsfactoren te hebben besproken (o.a. rationa
lisatie. verkeersverbetering. tariefpolitiek),
wees Prof. Anema op de groeiende versterking
van het Regeeringsgezag tegenover de parle
menten. Het is een algemeen verschijnsel, re
actie tegen hel vroegere streven om de Re
gieringen te maken tot uitvoerster van den wil
der volkskamer. Toch schuilt .hier gevaar en
herstel van een parlementair kabinet is daarom
voor alles gewenscht. Een Regeering moet niet
buiten alle georganiseerd verband met het volk
staan. I
Negatief ls het met het Kabinet ten opzlch.
te van ons in orde, maar positief hadden we
meer gewenscht. Er is te weinig een markant
rechtsch beleid gevoerd, dat een concentratie
punt had kunnen worden voor hernieuwde
rechtsche samenwerking, waartoe de neiging
groeiende Is. De regeering had de rechtsche
beginselen meer kunnen doen spreken in haar
beleid. Zondagsrust en lijkverbranding hadden
de orde gesteld kunnen worden.
ringen te moeten aanhooren, die tot op ze
kere hoogte als „mosterd na den maaltijd"'
schijnen.
De algemeene beschouwingen van onzen
Senaat over de Rijksbegrooting ontkomen
daaraan al evenmin als alle andere, die we
ln de eerstvolgende weken nog zullen moe
ten genieten. Én toch is dat soms ten onrech
te. Soms zou men wenschen, dat een sena
torial rede aan de overzijde van het Bin
nenhof was gehouden „juist omdat daarin
minder de kleine politiek van den dag sche
ring en inslacr is en meer de groote lijnen
van 't politiek bedrijf worden gevolgd". Met
minder tijd dan in de Tweede Kamer, wordt
daardoor in de Eerste het debat principieeler
op de hoofdpunten.
Daaraan moesten we gisteren denken.
Want alle hesprekers beperkten zich tot de
hoofdpunten en raakten in meer dan een
opzicht ter dege slaags.
Over de al of niet doode coalitie wijdde de
heer Rink danig uit. Het was een speech,
die mutatis mutandis aan een periode van
*eg 25 jaar terug kon zijn ontleend.
We vernamen het oude liedje en Mr. Men-
dels zong later zijn deuntje in denzelfden
toonaard mee; rechts ls onderling zoo ver
deeld, dat ze samen toch niets kunnen be
ginnen. Wat er dan wel moet gebeuren?
Wel, de heer Rink ziet alleen heil in een
gemengd parlementair kabinet, terwijl de
soc.-dem. woordvoerder het hart verpand
heeft aan een samenwerking met de Katho
lieken, al praat hij er niet zoo lyrisch-geest-
driftig meer over, nu de R.K. Staatspartij bij
den voortduur toont op de nauwere relatie
absoluut niet gesteld te zijn.
Door de professoren Anema en de Savor-
nin Lohman werd met klem van redenen ge
wezen op de noodzaak om. met het oog op
der tijden nood, te komen tot een stevig
rechtsch parlementair Kabinet, dat steunt
op een tot samenwerking geneigde rechtsche
meerderheid in het Parlement. Beiden sche
nen in dit opzicht niet enkel duisternis te
z;en maar betoogden voorts met nadruk,
dat het verstandig is niets te doen. wal het
herstel van de juiste parlementaire constel
latie zou kunnen verhinderen. De Utrecht-
sche hoogleeraar liet in dit verband een o.i.
niet ongepaste waarschuwing tegen „termi-
nolog;sche besmetting" hooren. Inderdaad
schuilt daar een gevaar, waarin men zich Menigmaal heeft het kabinet ^zUn atetinge-
van radicale R.K. zijde nog al eens steekt u' fifi M H
bij hel bespreken van economische vraag
stukken en dan termen gebruikt, die ook in
het revolutionaire kamp welbekend zijn,
maar waarvan dc beteekenis in het spraak
gebruik niet voor alfen dezelfde is.
Met klem van redgnen hebben èn Prof.
Anema èn Prof. Lohman het revolutionair
karakter der S.D.A.P. 'aangetoond in het stuk
der landsdefensie. En de vrijz.dem., die het
op dit punt roerend met de soc.-dem. eens
zijn, zijn in wezen geen haar beter voegden
Ze er met sterke argumentatie aan toe.
Mr. Mendels was het daarmee niet eens
en Prof. Kranenburg vond. dat zulke din
gen niet van zijn evolutie nastrevende par
tij mochten worden gezegd. Wie het doet,
maakt zich schuldig aan kleine, benepen po
litiek. Dat was dan ook het brandmerk, dat
hij op do rede van Prof. Anema trachtte te
drukken. O.i. ten onrecht,e want de anti-
rev. hoogleeraar had slechts de puntjes op
de i gezet. Of Prof. Kranenburg dat goed
Vindt, doet niets ter zake. Evenmin of hij
van oordcel is, dat ze er niet moeten staan.
zocht ei) gevonden' bU links. Dat is niet
denkelijk.
Principieel ls er geestesvervvantachap met het
kabinet, maar politiek parlementair staan we
vrij.
Rechts heeft belangrijke, maar ondergeschlk.
te verschilpunten. Veel belangrijker ls hetgeen
voreenigt op het gebied van het gezag, gezin en
huwelUk, defensie. Zondagsrust. verzet tegen
stuatsoverheërsching en velerlei meer.
De ernst der t'dden is zoo groot, dat we moe
ten zoeken naar wat vereenlgt. We kunnen
thans geen godsdienstige geschillen op de spits
drtjven. Ook sociaal kunnen we elkaar vinden.
Als er maar positief verantwoordelijkheidsbe
sef ls. Dan komt een krachtige, werkzame recht
eche meerderheid.
Telkens worden we gewaarschuwd om ln de
goede richting te gaan. Zoo b.v. door het revo.
lutlonalr optreden der soc.-dem. ln het moblll.
satlevraagstuk. Voor hen ls recht macht, op
grond van de rechtsopvattingen uit het m'.dden
der vorige eeuw. De S.D.A.P. houdt zich uerno-
cratlsch. zoolang ze dit voor zich voordeelig
acht. Recht en gezag zullen voor haar In crltie-
ke oogenbllkken geen rol spelen. Niet het natlo
naai, maar het parlübelang zal voor haar be
slissend zÜn in de ure van het gevaar. Caveant
consules. werd aan de regeering toegeroepen.
Het standpunt der dappere ongehoorzaamheid,
ls revolutionair, maar ondubbelzinnig en con.
8ekwent. Van de vrjjz.-deni. gedragslUn kan
echter niet hetzelfde worden gezegd. Dat maakt
een weinig verheffenden indruk, om het zacht
We vonden zijn klacht over den vorm al- i to zeggen, staat de vrjjz.-dem. partu op
Jerminst gegrond. Trouwens, vormcritiek is standpunt der wettigheid? Indien ja, dan kan
ln den resel Boen bewijs van kracht. En het
verwijt heeft in dit geval te minder zin en dat doet z, nleti doch wU slechts een onwettig
recht, wanneer men bedenkt op hoe felle, verzet betreuren. Het ZUn krokodillentranen.
Rchornp trrievendp wiizp Prof van Embden En allce» met drogredenen schuift de vrjjz.-dem.
scnerpe. grievenae uïjze i-toi. \an nmnuen partü zich de %erantwoordeijjkhe.d voor rechts,
allen te lijf gaat, die niet in bewondering breuk van de schouders en vervalt ln indirecte
"neerknielen voor wat de vrijz.-dem. ont- revolutionaire actie. Dapper is deze houding
wapeningspolitiek noemden, maar die het ni|J"et het rerht
metterdaad niet is.
Kort maar helder is voorts door Prof. Ane
ma uiteengezet, dat men in de mobilisatie
vraag zich niet kan beroepen op het gewe
ten of op het z.g. recht van opstand.
In Nederland behoeft n.l. niemand tegen
opstand heeft deze kwestie
niets te maken, betoogde Prof. Awnu verder.
Van een aantasting van religieuse gewetens
vrijheid kan geen sprake zjjn. Er is daarvoor
een wet.
Het recht van opstand gold den tlrannus
zonder titel of dien in daadwerkeljjken zin. die
het positieve recht op grove wüze had verbro-
ken. Het recht was ln den ouden tüd. zonder
Zijn wil de wapenen te dragen en het ver- parlement en mlnlsterleele verantwoordelijkheid
zet in de ure des gevaars tegen in een de- j een positief rechtsmiddel. Het was geen mld-
mocratisch gareBeenl lan.l genomen welle alWHend. va-
lijke maatregelen, heeft met het recht van De schooistrUd toont hoe wjj in dit laatste
opstand niets maar dan ook letterlijk niets'geval hebben gehandeld.
'm In onze door en door democratische staats.
iorde past een onwettige daad van verzet als de
Met genoegen hebben we dit betoog aan-aoc _dl.m. ziCh voorbehouden niet. wat zü wil,
«ehoord, waarin in een goed half uur heel j moet voeren tot fascisme en communisme; die-
wat meer gcgeccn werd dan in urenlang ge- SI, Pla"l°
Na de pauze kwam de heer Mendels (soc.-
dem.) aan het woord. HU verklaarde geen ver
trouwen te kunnen stellen in het kubinet en
wees daarna op verschillen ter rechterzjlde. De
R.K. Staatspartij Is op zich zelf een coalitie.
Het kabinet pleegt te weinig overleg met het
parlement en heeft dictatoriale nelgingen, zoo
praat van anderen.
Heden wordt het algemeen debat voortge
zet.
werd verder beweerd met een omslachtigheid,
die vermoeiend was. O.a. werden In de Tribune-
kwestie felle verwijten tot de Regeering ge
richt.
Van de crisis kreeg het productie-stelsel de
schuld. De vrUz.-dem. mochten niet zoo hard
handig behandeld worden, geljik Prof. Anema
gedaan had en met de verklaring van den Jieer
Aibarda Inzake de mobilisatie stemde de heer
Mendels volkomen In en hü wees thans een be.
roep op de democratie af.
Prof. Kranenburg (v.d.) deed nogmaals
zün best om de partüen van rechts voor het
zittend kabinet verantwoordelUk te stollen. Ver.
volgens wraakte h(j het „verhoor op vraagpun
ten" van den heer Aibarda en trachtte de sug
gestie aarinemelUk te maken alsof bU moblll.
natie groote groepen van personen voor een ge.
wetensconflict kunnen komen te staan.
Het optreden der Regeering In de mobilisatie-
vraag heeft een sterke groep In den lande op
zoo'n wUze voor de oplossing van dit gewe
tensconflict geplaatst, dat zU die oplossing wel
In een aan de regeering vljandtgen zin moest
bevorderen.
De heer Aibarda kon als leider der soc.-dem.
fractie nooit verklaren of bU mobilisatie dienst
weigering al of niet zal plaats hebben door zUn
geestverwanten. HU had geen mandaat voor
zulk een verklaring.
Daarna verdedigde Prof. Kranenburg ztJn
partü die nieuwe vormen nastreeft, tegen de
beschuldiging van evolutionair handelen; zü wil
evolutie. Wat de heer Anema deed is kleine,
benepen politiek.
Nog een professor volgde. De heer de Savor
nin Lohman (C.H.) wees er op, dat het nor
male regeeringsbeleid door orislswerk wordt on.
derbroken. In haar crisisbeeld moet de regee
ring zooveel mogelUk worden gevolgd, ook al
komen de beginselen van eigen economische
orthodoxie misschien wei eens ln gedrang.
We mogen dankbaar zfjn, dat eo-st door mi
nister Coljjn en daarna door minister Je Geer
op zoo voortreffelUke wüze het fln.<ociee o de
partement Is en wordt beheerd.
Financieel zün wc In de neergaande lfln en
daarom moeten we voorzichtig zUn en '.na
schrap zetten desnoods, b.v. tegen d»n oiui-
diang der ambtenarc om sa ai lovcrliooging.
Wat zouden alle ze.fstandig w aendi-u wj
van zoo'n verhoog ,.g i oetei: ze;6j*'
Toch had Prof. Lohman ook wel eenlge be
zwaren tegen het algemeen regeeringsbeleid.
Haar houding tegenover het parlement Is niet
altüd even standvastig; soms esiap. soms ai
te halstarrlg. Gemeentewet en Tarwewet dien
den als voorbeelden.
Die onvastheid Is het gevolg van het gemis
aan steun van het kabinet In het pnrl»uicnt.
Niemand voelt zich voor het gouvernement ver
antwoordelUk.
Betoogd werd, dat het evenredlgheldsste.sel,
zooals het bU ons werkt, niet vreemd Is aan
het niet tot stand komen van een parlementair
kabinet CUferkunstig is het misschien zeer
zuiver, maar er zUn ook nog andere züden aan
de zaak. Noodlg Is het ontstaan van een volks
vertegenwoordiging. die krachtig met de re
geering meewerkt. Ontbreekt die. dan ls dat tot
schade van den volksinvloed. Ook de splinter.
partUtjes kunnen we missen. De cüferaRr wint
het nu van den waren staatsman. We hebben
dringend de centralisatie noodig. Het rekenge
nie moet worden opgeruimd, opdat het politiek
element weer zün gerechte plaats herkrbge.
Het extra-parlementaire kabinet Is van recht
sche signatuur en zal allicht met de gevoelens
der rechtsche groepen rekening willen houden.
Maar het wUkt zoo veelvuldig er van af. dat
het zou kunnen worden genoemd het kabinet
der wisselende meerderheden.
MoeilUke princlpleele vraagstukken moet het
kabinet niet uit den weg gaan.
De heer Lohman verwacht, dat de minister
van Onderwüs paal en perk zal stellen aan de
vergiftiging der volkszie., door de Tribune, on.
danks heftig soc.-dem. verzet, uit de openbare
leeszalen te verwijderen.
Ook het netelig vraagstuk der publieke gods
lastering zal zUn op te lossen. Maatregelen te
gen het kwetsen der heiligste gevoelens van
een groot deel van ons volk zullen op den
steun der rechterzijde kunnen rekenen.
Negatief Is ook niet alles in orde. De twist
appel betreffende het contlnuatterecht In de
Pachtwet had men niet in het rechtsche kamp
behoeven te werpen- er waren nog andere op
lossingen beschikbaar. Ook de vrouwelUke bur.
gemeester had men niet behoeven te introdu-
ceeren.
De oplossing van het radlovraagstuk via de
politieke volksindeeling ls al evenmin erg geluk
klg te achten.
Het uitlokken van wisselende meerderheden
verhindert het herstel der rechtsche samenwer
king; welke de heer Lohman nog van harte
wenscht.
Dat herstel Is hard noodig voor wie let op
de geestelUke wereldcrisis, welke de wereld
uit haar voegen dreigt te rukken Het gevaar
komt uit het Oosten en de satan, die daar hulst
verkleedt zich vaak als een engel des lichts.
Sluiten der gelederen ls noodig en onderling
twisten kan men zich niet meer veroorloven.
Dankbaar werd geconstateerd, dat de groote
protestanrsrhe partiien meer tot elkaar naderen.
Nuances zl1n er In elke partö. ook ln de
S. D. A. P. en bU de vrtfz._dem.
Gewaarschuwd werd tegen „terminologische
besmetting.
t vezen werd vervolgens op het revolutio
nair Karakter der soc.-dem. partb: vooral de
vtJz.-dem. leggen zich In dit opzicht oogklep
pen aan. Hun vriendschapsbanden met de S.D.
A.P. worden steeds Inniger. De vrUz-dem. zUn
de enthousiaste verdedigers van de S.D.A.P. in
haar revolutionair optreden. ZU vergeten, dat
niemand in Nederland tegen zjjn geweien de
wapens behoeft te dragen. Van een gewetens,
conflict kan bU de defenslevraag geen sprake
zUn. Maar de staat kan geen sabotage van een
moblllsatlebevel zich laten welgevallen. Het wa
re zelfmoord.
Ook de heer Lohman was overtuigd dat In
tlld van gevaar, de groote meerderheid des
volks regeerlngsgetrouw zou zUn.
Gevraagd werd of van soc.-dem. candldant-
burgemeester de verzekering wordt gevraagd,
of ze bU mobilisatie trouw aan de wet zullen
zUn. Heden gaan we verder.
NIEUWE VEER KOP VAN 'T LAND
Hel nieuwe veer aan den Kop van 't Land werd gisteren officieel in gebruik gesteld.
Deze folo werd genomen, loen de eerste tocht over de Nieuwe H ermede volbracht
was en de genoodigden te Werkendam aankwamen. Voorop de heeren (rechts) P. L
de Gaag Fortman, Burgemeester van Dordrecht, en Mr. Dr. A. B. G. M. van Rijckevorsel,
Commissaris der Koningin in Noord-Brabant, die de openingsplechtigheid verrichtte
A.-R. KIES VEREEN. TE CAPELLE
AAN DEN 1JSSEL.
De A.-R. kiesvereeniging „Nederland en
Oranje" afd. I vergaderde in de Chr. Prins
A'.exanderschool. In bespreking kwam o.m.
het concept-reglement voor de Centrale kies
vereeniging. Evenals afd. II besloot men
vrouwen niet als lid van de kiesvereeniging
toe te laten.
De heer W. Schouten hield een inleiding
over „Gemeentepolitiek", waarop een breede
bespreking volgde.
gecrlng er In zal slagen het opiumgebruik te.
rug te brengen tot een minimum en hU ver-
wacht veel samenwerking tusschen opiumregie
en douane. Ook sluit hU zich aan bU het door
I de heeren Ter Laan en Van Bootzelaer gespro
kene ten aanzien van de oud-gepenslonneerden.
De hoer Feber (r.k.) wees erop. dat uit
China meer dan uit de Straits opium wordt in.
gevoerd In Ned-Indië, ondanks de lagere prU-
zen In de Straits. HU acht het gewenscht. dat
bU overlUden van licentiehouders de licentie
wordt Ingetrokken. De geheele opium.kwestie
I moet Internationaal worden geregeld, terwül
het aantal licenties zooveel mogelijk moet
worden beperkt.
De heer Van Kempen (Ub.) sloot zich aan
1 bU de heeren Joekes en Feber.
I De heer De Visser (Comm.) crltlseerde de
I flnancieele politiek der koloniale regeering en
sloot zich aan bU de wenschen ten aanzien van
I de oud-gepenslonneerden.
Te hunner aanzien staat men paf van de mls-
dadlce politiek die de regeering hier heeft ge.
1 voerd.
De Voorzitter verzocht den spreker,
woorden als „misdadige politiek" niet te bezi-
gen.
I De heer Van de Bilt (r.k.) sloot zich aan
I bU hetgeen ter verbetering van de Indische
militaire pensioenen Is bepleit,
I De minister van Koloniën antwoord
de. dat het geheele streven der regeering ten
aanzien van het opiumkwaad ls gericht op een
I bestrUdlng daarvan.
Allpen door samenwerking van alle betrokken
mogendheden evenwel kunnen blüvende resul.
taten worden verkregen, want zoolang de In-
ternatlonnlp productie niet Is stopgezet, zal het
verbruik dank zü den sterken smokkelhandel
voortgaan, ook In Tndië.
I Wat de gelükstelling van de oude militaire
pensioenen met die van na 1 Januari 1920 be
treft, wees hu ernp. dat er velen zün die büna
geen diensten ln Indië hebben gepresteerd,
j De gewezen militairen vinden dikwüis In Ne.
i derlnnd een betrekking. Int-isschen gaf de mi
nister toe. dat velen in moellüke positie verkee-
len. Waar mogelük moeten deze menschen wor-
1 den geholpen: de minister is ln die richting
werkzaam geweest.
Gelükstelling van de oude pensioenen met de
nieuwe stuitte bü de Indische Regeering uf op
flnancieele onmngelükheid. Dnarbü heeft hü
zich tot zün leedwezen moeten neerleggen.
Na replieken wordt de afdeeling z.h.s. goedge
keurd. onder aanteekenlng. dat de soc-dem. wil
len geacht worden te hebben tegengestemd,
i BU de afdeeling BInnenlandsch bestuur maak.
te de heer Cramer (s.d.) bezwaar tegen het
beperken van bevoegdheden van autonome be
stuurslichamen. Aan de bevolking moet meer
Invloed worden toegekend. De ontvoog
ding en besttiurghervormlng moeten lelden tot
I opheffing van het dubbele bestuursstelsel.
I Aangedrongen werd op afschaffing der hee
rendiensten.
De heer Van Kempen (lib.) achtte het
Europeesch bestuur ln Tndië nog tal van jaren „„i
onmisbaar. In de buitengewesten moeten de i (?ebO°re Ml brengen,
civiele gezaghebbers, die excelleeren, gelegen- Don volgenden vaond, 2/ Maart, ZflJ een
heid verkrUgen tot het behalen van den rang dergelijke bijeenkomst plaats hebben ir. de
i V<DeTsfre v'an91BoetieU.r (c.h.) wilde fl,ula der Stedelijke Universiteit te Amster-
pport inzake de bestuurshervorming af. dam, waar dezelfde dames en hoeren zu.'.en
jj" u--** ->-* •- optreden met hetzelfde p.rogmmm-i.
ROFFEL-RIJMEN
GEEN MAN
EN GEEN CENT
Engeiands bewapenings.ultgaveo
over 1930 heliepen de somma van
1.329.170.400 Hollandsche guldens.
Als je in de roode bladen
Op het woordje oorlogstuit,
Wrijf dan, wat ik je mag bidden
Eventjes de oogen uit.
Lees nauwkeurig, lees voorzichtig,
Lees ontzettend accuraat
Als het raakt de krijgstoerusting
Van de Nederlandsche Staat:
Met miljoenen wordt gesmeten,
Maar van ons geen man, geen cent,
Want, let wel, slechts voor de vrede
Vechten wij in 't parlement!!
Rekenen is juist mijn vak niet
Daarom zoek ik nu den man
Die het bovenstaande cijfer
Met een woord omschrijven kan.
Heusch, er is geen nu! teveel bij,
Het zijn guldens, welverstaan,
Die aan mannen en aan wapens
ln één jaar zijn heengegaan.
'k Vind, dat Britsche ministerie,
't Zij dan nóg zoo prachtig rood,
Kon toch wél eens wat bekrimpen
Op het leger en de vloot.
LEO LENS
(Nadruk verboden.)
BILDERDIJK-COMITE
Herdenkingsavonden in Den Haag en
Amsterdam
Naar men ons mededeelt, zaJ het Bilder-
dijk-couiilé het tij<dt?Up herdenken vati bii-
deirdijks terugkeer uit zijn meer dun een
jarige ballingschap: 26 Maart 1931 (op 20
Maart 1795) was Bilderdijk genoodzaakt ge
worden de plaats zijner inwoning, Hen
}Vacirsc^uwih9!
Wybert-tabletten zijn
alleen echt in de hygië
nisch verpakte en ge«
sloten blauwe doozen
25, 45 en 65 ets.
Weiger namaak I
wegen en leidingen zijn beschadigd. Het
water stroomt de kamponghuizen in d-e om
geving van Bandoeng binnen, ln de de-sa
Tji-digara, onderdist niet Boeo'h-Batoe, stookt
van de huizen slecbts de nok boven het wa
ter uit. Het water is nog sleede wassend,
waardoor Tjipnraj, Rant ja Kkek, Hajeuh-
kolot, Andir, enz. neg verder worden ge
ïnundeerd. De bevolking heeft zich met he4
groot aee overhaast in veiligheid gehrocht.
Bovendien heeft te TjoekliJ een oardschui-
ivorügn de plaats zijner umoning. Hun vl„, plaatt geh,l U Mar,loor dr„ k,n,|lun,.
lang, te misten.) seivjchtigsle „n *elu« i hmIL.„ vem,e|d. s ndn
kjgstu dag UJ1 zijn leven ln de a.le ijk vromv ww4 d()or nd g„.
daarop volgende jaren bereikte Bü.lerdijk dood. De Ieer gw>t uc ram d,
den hoogeten cn "jksten b.oei van zijn gpoolate van ,]j.n amd welke sell-:", twin,
dichteischap, le.ens de hoolsle en njkslc u, tercn h9eIt Dlaal6 aehad.
bloei der Nederlandsche poezie tusschen
1680 cn 1880.
Op Donderdagavond 26 Maant a.s. zal ©en
bijeenkomst plaats hebben in de groote zaal
van Fulchiri Studio te Den Haag. !)e vooi-
zitter van het Bilderdijk-Comité, de hoer
August II ey ting, zal een inliKientle
rede uitspreken, waarna een rijke en echou-
ne verscheidenheid uit Bilderdjjks poëz:r
zal worden voorgedragen door de dames W.
L. B Pd i n gh-G o e ma n 6 en 1 i 1 e n
(Vareno, benevens de "heeren Willem
Niestadt en Albert Vogel, die o.a.
hot 6lot van het beroemde „Afeohei'i" ten
NAAR NEDERLANDSCH-INDIE
Met het stoomschip Slamatis gisteren uit Rotterdam een detachement van de kolo
niale reserve, beslaande uit 11 onderofficieren en 60 minderen in rang, naar Nedcrl.-
indië vertrokken De laatste afscheidsgroet der manschappen aan hun familie en
kennissen op den wal.
INDISCHE BEGROOTING
oteun voor de bietenbouwers
NOMINATIE HOOGE RAAD
Vergadering van 4 Maart 19S1.
Na de opening der vergadering deelde de
voorzitter mede, dat de centrale afdeeling had
besloten morgen half twaalf In de afdeellngen
te onderzoeken eenlge wetsontwerpen, waaron
der dat betreffende uitkeeringen ten behoeve
van verbouwers van suikerbieten.
Stemming Indische Jastltlc-begrootlng.
Het wetsontwerp tot goedkeuring van afdee
ling II (Departement van Justitie) van de be
grooting van Ned.-Indië voor 1931. waarover de
stemming nog moest worden gehouden werd
met 5818 stemmen aangenomen. (Tegen de
aoc..dem. en de heer De Visser.)
Nominatie llooge Raad.
Aan de orde was vervolgens het opmaken
de voordracht voor de vervulling van een vaca
ture In den Hoogen Raad. ontstaan door do be.
noeming van den Raadsheer Jhr, Mr. Rh. Feith
tot vlce-pr"sldent van dien Raad.
De gehouden stemmingen baden tot uitslag
dal No. 1 op de voordracht werd: Dr. J. L. M
Meckman. rechter In de Arr.-Rechtbank te Am-
stedam; No. 2 Dr. Ch. v. Oppen, advocaat en
procureur te Maastricht en No. 3 Dr .J. A. F. v.
Asperen, raadsheer in het Gerechtshof te Den
Haag.
Indische bec'ootlng.
Voortgegaan werd met de behandeling van
de Indische begrooting.
BU de afdeeling Financiën epiak d heer
Cramer (S.D.) de loon uit, rtut nu*» bli.itn
niet a| te langen tüd z-l nomen tjt -«en alge
heel oplumve.-bod. Hü arlng* overlgun aan op
kruc.htlger lu-etrij-lins den tot ru to« Min liet
opiummisb.-iitk
De heer Ter Laan (S.D.) drong aan op
verbetering van den flnanclCeion toestand voor
de oud-gepenslonnierden door gelükstelling van
de pensioenen van ci militairen beneden den of.
flclersrang. die voor 1 Jan. 1920 zün gepenslon.
neerd met die van de na dezen datum gepenslon-
neerden en voorts op verlaging van de leeftjjds.
grens op 55 Jaar.
De heer Van Boetzelaer (C.H.) waar
schuwde voor sentimentsoverwegingen in de
opiumkwestie zoowel als ln de aangelegenheid
der oude pensioenen.
Intusschen erkende h(1 gaarne, dat het verlies
van 30 40 mlilloen gulden, dat een opiumver
bod de Indische schatkist zou bezorgen, ruim.
schoota zou worden opgewogen door winst aan
volkskracht en indivldueele energie.
Een strengere douane-uitoefening zou er wel
toe lelden, dnt veel meer opium dan tot nu toe
wordt aangehaald.
Opname van oud-patlenten tengevolge van
oplummi8brulk In reclasseerlngskolonies Is ge
wenscht.
InzAke de oud.gepenslonneerde militairen Is
verbetering gewenscht, voor zooveel de finan
ciën het toelaten.
Mevr. de Vrle sB r u 1 n s (s.d.) vroeg hoe
het staat met het reeds verleden Jaar toegezeg
de overzicht van hetgeen wordt gedaan tot be
strUdlng van het drankmisbruik ln Indië
De heer Jo«kt> iv.<L) hoopte, dat de re-
wachten. HU heeft der) Indruk
dlë hard gewerkt wordt aan <1 noodlge her
vormingen. HU begreep de klucht van den
heer ColUn op dit punt niet, maar wilde niet
optreden als censor van de A..R. parltl en be
treurde slechts de afwezigheid van den heer
Beumer om de uitlating van den heer
ColUn dle te Berlün vertoeft hier nader
toe te lichten.
HU hoopt, dat met den terugkoop van par
ticuliere landerHen zal worden voortgegaan,
zoodra de financiën dit toelaten. Wat de af.
schaffing van de heerendiensten betreft. hü
achtte deze afschaffing ook wenschelük. maar
wees erop dat büv. in de Minahassa de daar
voor In de plaats gestelde wegenbelasting niet
minder drukkend, zoo niet méér bezwarend Is
dan de vroegere heerendiensten daar waren.
De heer Feber (rk.) vroeg den minister
of binnenkort de ratificatie van de conventie
Inzake afschaffing van gedwongen arbeid kan
worden tegemoetsezien.
Minister De Graaff nntwoorde dat een
scherpere afbakering van de bevoegdheden van
de bestuursorganen op Java Inderdaad noodig
Voorts deelt men ons mede. d.nt de Senaat
van de Utrechtsolie Vrouwelijke Studon-teii-
vereemigiing ie toegetreden tot het BLldei'dijk-
Comité.
BANDOENG, 4 Maart (Anetfl). Later wordt
gemeld; Bandjaran is geïsoleerd. Het waur
va.n de Tjita roem droomt Lhans ba ven de
groote bruig bij Dajeuhkolot en slui<t de ver
binding niet Bandoeng en Pengalengan i\L
Penlagengan is s'eohts te bereiken over
Soreang. De veldpolitie en genietroepen ver
leen en hul'p Bij Dajeuhkolot 6taan 130 hui
zen Onder-water. Hel water is nog steed*
wassend, ook te Oedjoeng-Broeng. Verschei
dene padi-sohuren staan onder vvaier,
waardoor de, wegens de slechte prijzen, do p
de bevolking aangehouden oogsx is vernield,
OOK HIER RUSSISCHE DUMPING
SEMARANG, 4 Maart (Aneto). „De Loco-
motief" meldt, dot de bij de vragen van het
lid van den Volksraad; don heer Bruine nan,
inzake de Russische dumping, bedoelde
Europeesohe firma ls, de Kngelsohe firma
Burt Myrtle. Russische textiel wordt door
haar sinds eenigen tijd verhandeld. De
kwaliteit van het onbedrukte katoen is min
der dan de Japunsche kwalMeal. De prin
tings zijn zeer goed, de prijzen zijn niet op
vallend lager dan de Japansche.
Het blod meldt voorts, dat onlangs te Se-
marang werd ingevoerd een partij Russi
sche lucifers, waarvan echter de k.va'iieit
zoodanig was, dat de bel rokken export
firma weigerde de pa-rtij te acopteoreiv
waarover thans geprocedeerd wordt. Ann-
GEWELDIGE BANDJIRS IN HET
BANEOENGSCHE
BANDOENG, 4 Maart (Aneta). De als ge-,
volg van zware regens hevig bandjirrende gezien de firma weigerde de invoerrecht
Tjitaroem is buiten de oever getreden, even- te betalen, werd de Geheele partij loor de
als alle zijrivieren. Ruim 1600 bahoe-> j>adi Semorangsohe douane verbrand.
I, in d.'ze leemte O.'™ iSSaiJ—„JJJüiE 5Ü? ««'""""'••al. I» B.nnljo Ekek In Import-kringen ttttwijleh imn of mait.
worden voorzien, inzake het dubbele bestuura- i la0 bahoe. liet bandjirwater stroomde in regelen der Regeering terzake mogelijk zijn.
8tisei dient vooralsnog een a'fwachtende houdinp 1 woeste vaart over de bruggen. Op de sivvahs Inzake de Russische textiel wordt d-- hor*
T,£.rM>n o-angeilon?en. Onderteekening van de j achter het radioelation staat het water on- komst niet geheim gehouden. De Afnemer*
n o an en .ve zn nor em wor nn d^rhaJven meter hoog. Dijken, kunstwerken, welen dot dieze uit Rusland afkomstig is.
conventie van Genève zal door hem worden
bevorderd, doch deze zaak ïraat ook ambtne.
nooten aan. Afschaffing van heerendiensten pe-
echledt preleldelük. Evenals bU den terugkoop
van particuliere landerüen moeten ook hier do
omstandigheden in aanmerklnp worden geno
men Dat de weg voor gezaghebbers om een
hoogeren rang te verkrUgen niet moet worden
afgesloten, erkent spr.
De betreffende afdeeling werd z.h.st. goed
gekeurd.
BU de afd. OnderwÜ9 en Ecredlenst bepleitte
de heer Gerhard (sd.) verbetering van den
onderbouw van het onderwüs In Indonesië.
HU zet heden zün rede voort.
Te half zes werd de vergadering verdaagd
tot morgenmiddag één uur.
HOOGE RAAD
VOORDRACHT VOOR RAADSHEER.
De Tweede Kamer heeft opgemaakt de
aanbevelingslijst voor raadsheer voor den
Hoogen RuacL Nummer 1 werd geplaatst dr.
Mcckniann, rechter te Amsterdam; no. 2 dr.
Charles van Oppen te Maastricht; cn no. 3
dr. Van Asperen, raadsheer in het Gerechts
hof te Den Haag.
DE STATENVERKIEZINGEN
CANDIDATENLIJSTEN.
De candidatenlijst van de Vrijheidsbond in
de kieskring Zutphen luidt: 1. dr. J. van
der Hoeven te Ec/de; 2. H. W. Reesink te
Zutphen; 3. J. Abbing te Neede; 4. I-I. Ka-
pelle te Laren; 5. W. F. van Mourik te Vor-
den; G. dr. C. E. Volker te Lochem; 7. K. H.
Ilucndcr te Laren; 8. mr. R. P. J. Dcrksema
'c Zutphen; 9. G. Slagman te Harfsen; 10. II.
J. te Velthuis A.Jzn. te Geesteren; 11. J. F.
Avenarius te Ruurlo; 12. mr. G. J. H. M age-
ner te Zutphen; 13. L. R. Wentholt te Gors-
»el; 14. S. K. Haitsma Muiier te Neede; 15.
S. J. VViltink A-Jzn. te Epe.
De r.k. candidatenlijst in de kieskringen
Middelburg, Vlissingen en Zie-
rik zee zal luiden als volgt: 1. \V. P. Edel
man, Vlissingen; 2. L. J. Mes (aftr.), Middel
burg; 3. A. dea Boer, Zierikzee.
DE ONBEWAAKTE OVERWEG
Wanneer zal Nederland van dien verraderlijken sluipmoordenaar worden verlost!
