BUITEN WONEN
AMERSFOORT
de Politie
en niet in het Cachot
Handel en Nijverheid
Amersfoortnttmmer pag. I
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Dinsdag S Maart 1991
Een misdrijf is een misdrijf
maar vrouwe Justitia telt met;
zij wéégt alleen.
Er fa een categorie van lieden, die be
vreesd zijn om zieli in Je nabijheil van
een politiebureau te vertonnen en wier
hart hevig bonst, al* ze een geumf inn-lon
•oir van inn Merman lad ontwaren
laar zaki
in hei hoofdbureau
^an politie, t-u vlak
n de buurl van den
langen Jan gelegen
s Sinds twee iaat
vervult de heer
Goorhuis nu h-t
onibi te Amersfoort en 'Jï dien
tijd heeft hij in deze stad de oplossin.- van
erkeersprobleem krachtig ter hand
genomen Kr is geen aparte verkeersbriga
de, alle agenten worden opgevoed in ie re
geling van het verkeer en een inspecteu'
an politie heeft kort na de komst Ja-» hpe
en Goorhuis de agenten op dit puni ge
instrueerd. zoodat nu al het politi-'perso
neet op de hoogte is van de verkeersbepu
Door het aanbrengen van verkeerslijncn op
de kruispunten werd reed6 een groote ver
betering van het verkeer verkregen, maar
men ging verder en het verkeer went op
verschillende punten ifgeleid, door vlucht
heuvels aan te brengen, waardoor laar,
zooals op de Varkensmarkt. en het Juliana
plein en het Stationsplein circulatie ver
keer (rondgaand verkeer) verkregen werd.
zijn plannen om nog meerdere verbele
ringen in te voeren, bv bij Nederbe^g en
Kortbeek Bij laatstgenoemd punt vooral
ie dit noodig. daar dit een zeer gevaarlijk
punt is. De aanrijdingen zijn daar echter
ninitnum leruggebrtcht, terwijl ze er
vroeger legio waren.
linnenkort treedt in werking de bepa
ling van éénrichtingverkeer voor verschil
lende straten Met name geldt dit voor zij
straten, uitkomend op de Langestraat
Daardoor heeft men tal van gevaarlijke kruis
punten in die straat op. Voorts komt er
een bepaling, det op de Langestraat niet
mag worden gefietst van twaalf uur tot
halftwee en van zes tot tien uur. Dit ge
schiedt voornamelijk met het oog op de
„lieve jeugd". Het- opgeschoten Amers
foortsche goed had n.l. de gewoonte om er
tusschen den middag en gedurende den
avond een soort circus op de Langestraat
an te maken, door er caroussel te rijden
op de fietsen, door aan de vrouwelijk
jeugd te fluiten en te roepen, getweeën en
gedrieën te fietsen, enz. Dit is dan meteen
afgeloopen.
Volledige aandacht wordt besteed aan
de verlichting. Aanrijdingen komen vaak
voor omdat kruispunten niet voldoende ver
licht zijn. Nagegaan wordt nu op welke
drukke kruispunten de verlichting ster
ker moet worden en dan zal dat gesc.iie
den.
Op onze vraag, hoe groot het corps was, ver-
telde ons de heer Goorhuis. dat dit beslaat
uit één Commissaris, één hoofdinspecteur
één majoori één brigadier, en HU agenten
De politie beschikt over een motor rnp' zij
span. waarmee twee agenten en een ad
junct inspecteur dienst doen Den geheelen
dag is deze motorbnaade in touw Kr wordt
daarmee gesurveilleeid voornamelijk op
de buitenwegen. Men kan nagaan, dat de
surveillance in Amersfoort nogal wot be
teekenl. als men in aanmerking neem' dat
de bestrate en verharde voegen er eer. to
tale lengte hebbeji van bijna KKtlt KM I-In
=en groot gedeelte van het wegen n*. i*
buiten de bebouwde kom. jn beboschte
streek. De surveillance door de gewone
agenten geschiedt per rijwiel
En hebt u succes niet uw maatregelen
inzake het verkeer?
En of. anwiMtrdde ons de cnmniiesai
Hoewel het vprkeer zeer is toegenomen.
het aantal aanrijdingen toch belangrijk
verminderd 1 ri gebeurden er ló"
rijdingen en in IJWO 1>U
Daarop liet onze gastheer ons zien op
welke wijze de politie op oederin wei
Als een overtreding wonlt begaan, i
links wordt gereden of men naar links
kleinp bocht neemt, inplaals van een ruirne
of welke overtreding er ook wordt begaan
dan wordt er zewaarwchuwd - Naam er
adres worden opgeschreven precies als bij
een gewone bekeuring plaats vindt Maar
bij eerste en twpe.le waarschuwing wordt
niet vervolgd, als er tenminste geen slacht
offer door werd gemaakt De waaischo
wingon worden keurig geregistreeiu op
kaartsysteem en als iemand dan opn'euw
zondigt en blijkt hardleersch te zijn dan
wordt proces verbaal opgemaakt, en .vordt
jle overtreder den GerechtP overe->.e-
dno
'o| ka
ichen, die in één ja
e--n verkeersovertreding haddon
zij moeten zich dus hoeden voor een tweede
en derde maal.
Lijdt niet de gewone dipnst eronder,
dat de politie zich zooveel met het verkeer
ihlaat?
- Neen. dat is niet het geval Verkeer*
regeling is natuurlijk wel een belangrijk*
taak geworden voor de politie Maa- het
andere deel der pnlitietank wordt mei ver
waarloosd. integendeel Er wordt hipr ge
regeld controle geoefend met betrekkin),
tot de naleving der Arbeidswet en der
Drankwet En dan heeft de politie nog tot
taak de opsporing van misdriivon [o het
vorige jaar zijn er 3R9 misdrijven vrorge
komen en uitgezocht F.n daarbij komcr.
dan nog d-e overtredingen, die gepleegd
worden.
Ge ziet lezeres en lezer, dat er nog heel
wat omgaat in Amersfoort. Stp| u geniet: de
commissaris verzekerde ons. dat er kleinere
gemeenten z'in, waar een grooter aantal mis-
druven inarliiks plaats vindt. En hij was
over zijn Amersfnnrters best te spreken. Nu
is het zoo. een misdriif is een misdrijf, maar
Vrouwe Justitia houdt rekening mot den
aard van het misdrijf, hij de beoordeeling
van de straf: zij telt niet. mnar wéégt alleen!
We hoorden nog dat er behalve het
hoofdhureaii twee pnlitieposthuizen zijn en
dat er voorts op den Berg een politieagent
woont, die in dat stadsgedeelte speciaal
surveillance heef. fook hef overige polit
personeel surveilleert daar) terwijl 1..,
achter zijn woning eenige cellen heeft,
waarin hij overtreders meteen veilig kan
stellen Er zijn nog twee klerken die alles
nverig administreeren en zoo kunnen we dit
stuk bestuiten me. een compliment aan d<-
.Amer^fonrters. dat ze zoo braaf ziin. en aar
de politie dat zij de Amersfnnrters zoo
braaf houdt en ze nog braver doet wordenl
hij
RÖTTERDAMSCHE
BANKVEREENIGING
Amersfoort en het vreemdelingenverkeer
Kanfoor Amersfoorf
KOSTE GRACHT 3
naast Postkantoor
SAFE DEPOSIT
ALLE BANKZAKEN
De jx.oppeispuui t, buitenzijde»
Vestigt U te
Gunstig gelegen bouwterreinen
beschikbaar.
Inlichtingen bij het
GEM. GRONDBEDRIJF
Westsingel 45
en bij den Gemeente-makelaar
W. v. HASELEN P.Hzn.
Snouckaertlaan 24.
Schoon Utrecht eertijds praalde op
bisschop» stal en mijter.
En Stoel en huoqen Hom.
Nou wil ik Amcrslnr' ran ornnlet
waard benijd.
Verheffen op mijn cuter
ALi rechterhand mm t sticht, in
zepen nooit verkort.
Hier wordt den vreemde, van den
past vrije ini/ezetenen
aewelkomt, slecht en recht en zonder
dwaze pracht.
VONDEL.
De stad legt In een' zeer luatigen en
vermankelyker. oort. aan den vcet van een
grooten en Imogen Berg. bekent onde» de
naam van dep Amersfoorder Berg. van waar
zig een heerlyk en genueglyk gezigt ver
toond. niet alleen over het aangenaarne van
lommeryke Bossrhon. Plamagien n I.ande
ryen die hier als zo veel rerken en andere
overheerlyke gezigt en zig opdoen, mnar ook
in 't beschouwen van een groote menigte
van verre en nabij gelegene Dorpen, aan
zienlyke Huizen en l'laatzen welkers gezigt
zig uitstrekt, zelfs tot over de Zuider-Zee.
Deze lofspraak op Amersfoort, van den
kundigen schrijver Abraham van Rcmmcl
dateerl uit 17(50 en wprd later door velp
anderen ook niet Atncrsfoorters, In verschil
lende toonaarden herhaald
En terecht! Wie Amersfoort bezoekt keert
méér dan voldaan huiswaarts en de vrpem
deling, die voor de eerste maal .ier komt
heeft al s[M»edig en stereotiep de woorden
op de lippen: „Dat heb ik nooit geweten"
Inderdaad zijn er 'allooze Nederlanders,
die thans eerst, nu het reizen en trekken
vrijwel iedereen als het wart» tot een telkens
(enigkeerende behoefte geworden is ontdek
kpn. welk pen sehnt van seboonbeid riaai
ligt in de luwte de. Geldersche vallei en
half geleund tegen den Utrechtschen
heuvelrug
De Amsterdammers, die vroeger niet ver
der kwamen dan liet Gooi. weten al Inng
dat ook onmiddellijk daarachter talrijke
bronnen van levensvreugde liggen, waaraan
zij zich naar hnrtr nst 'urmen laven: de
heerlijk belioschte heuvelen die op zonnige
lente of zomeidagen voortdurend en in
grnotp hoeveelheden levensei, rgia' uitstrn
len: rie wijde heiden, het ïittig-geurige ion
nehad voor duizenden in de vacantie en <.p
vrije dagen: dp schier eindelooze vérgczich
ten die expansie geven aan den vermoeiden
De Rotterdammers, die al langer hoe moet
beseffen, dat Botterdam hun werkcentrum
Amersfoort hun week end en vacantieplaate
is, komen in steeds grooteren getale meevie
ren het eiken dag terugkeerend natuur
festijn.
Heel Nederland trekt op naar het zoft
centraal gelcgeu en gemakkelijk bereikbar*
Amersfoort.
Amersfoort is eenvoudig. Wie verfijnde
luxe zoekt, kome hier niet. Doch wie na zijn
zwerftochten door de vrije, voor ieder toe
gankelijke bossclien en tie. levelden uitste
kende verzorging wensrht in vertrouwd®
en toegewijde sfeer hij striike neer 'n een
der talrijke, prettige hotels in binnen of
huitenstad of in een der vele geroemd©
„Hier wordt den vreemde, van den gnst-
vrije ingezetene gewelkomt slecht en recht
en zonde, dwaze pracht".
En wanneer hij dan na zijn avondmaaltijd
nog een korte wandeling maakt, langs 4e
eeuwenoude grachtjes, en opziet naar den
bijna 500 jarigen Onze I.ieve-Vrouwetnren,
die daar opsehemeri hoven de, door de his
torie gewijde stad. dan
Dan is hij alle koffie en nibbornoteerin-
gen finaal vergeten; dan denkt hij alleen
aan ..Koers" zooveel het betreft het opzoe
ken van die innig mooie stadsgedeelten,
waaraan Amersfoort zoo rijk is Dan wordt
zijn tred lichter door de afgeschudde zor-
gen en zijn oog hei krijgt de vroolijke tin
teling van zielen zonder kommer
En als hij dan onze gezellige hoofdstra
ten mei haar fiaaie winkels weer bereikt
heeft, is zijn stemming die van een verge
noegd mcnsch.
Wil de vreemdeling Inlichtingen van
welken aard uók - betreffende Amersfoort
hehlien. dan stappe hij .aar het Verkeer»
bureau onzer Vereeniging op het Stations
plein waar twee jonge dames (Amersfoort
komt plotseling zóó „en vogue'' dat één©
het niel meer af kan) gee. vaag onbeant
woord laten Beier doe men reeds in het
voorjaar zoo tegen Mei een briefkaartje t©
schrijven met verzoek om opgaaf van ho
tels. pensions enz
Men ontvangt dan een keurig verzorgd©
hotel en pensiongids. een platte grond en
verder «Ie voornaamste wetenswaardigheden
lietreffende stad en naaste ïmgeving.
Dit alles geschiedt kosleloos.
Wie Amersinort reeds eerder bezocht bo
tloeven wij niet op Ip wekken; hij komt
vanzelf terug Doch voor wien onze vest#
met haar-zoo heerlijke en gezonde omge
ving nog „terra incognita" is, hij kome. zi©
en oordcelet
-
Amersfoort fabrieksstad? Ja, ook dat
^Amersfoort heeft niet alleen zijn vei ••likkend
natuurschoon Ms een weehlekleed breed uil
rondom zich gespreid; het heeft niet allooi.
z\jn plantsoen als een deftige lijst van oud
goud om de oude stadsschilderij; hel b >ogt
'niet alleen op zijn hier en daar slaande sin
tige. historische bouwwerken; niet alleen
heft het op zijn Berg omhoog een luxueus vil
lapark; Amersfoort is ook een nijvere stad
Amersfoort heeft ook fabrieken. We kennen
er zelfs een industriekwartier, met zijn Nij
verheidsstraat en zijn haven en zijn spoorlijn
aftakkingen Amersfoort .oert ook oropagan
da voor zijn industrie-terreinen.
Een ivcrwegende tak van nijverheid kpn
Ben wij hier eigenlijk niet Nu ja, signren eri
tabak worden in Amersfoort n moer dan één
fabriek verwerkt We helilien hier niet alleen
de machines die de zoo populaire Sopja stok
jes tooveren, maar ook 'present op ren we de
bekende Oldpukott tabak, cn ieder kent dr
dito fabrieken van Hubers en Vormer, de za
ken van Ruijs. van Knoppers, van Van Dors
sen, enz. enz. Ja. op tabaksgebied zijn we
hier nogal gesorteerd. Doch overigens lig»
het industriegebied van Amersfoort als een
veelkleurige lappendeken daar vóór ons.
Nopm ze maar op: de alom vennaarde con
•ervenfabrieken van Noack, de central*
verwanningsindustrieön van Huygen en
Wessel en van Wol te- Dros; de
geurende essencefabrieken van Polak
Fr u tal Works; van Hasselt's che
mische industrie: de zeepvlokken-regenende
Wascholinéfabri eken; de olieslagerij
van Van Vol len hoven; ie ronkend*
motoren werk plaatsen van E-si n k; de houl
ra gerij van Run n i k en 7. n enz., enz., te
veelom te noemen in zoo kort bestek als dit
Er zijn er In die indruk maken door om
vang en druk beweeg. Maar overweldigend
grool zijn ze niet. de Amersfoortsche fabrie
'ken Is dat jammer? Is het ook jammer, dat
ze zoo sterk geporteerd zijn en dat men niet
kan spreken van een overwogeiidp hranche''
Het komt ons voor dat Amersfoort niet on
voordeelig me» brieken is gestoffeerd, juist
door het bonte gpwemel ervan en drvir d«*
iritige grootte der grootsten Grillig is der
tijden gang; wat heden staat, ligt morgpn ver
zakt. afgedaan, ter zij Dat geldt wel sterk in
de wereld van handel cn nijverheid. En de
klappen komen mc stal groepsgewijs aan
Het is nu in den regel niet zoo, dal slecht-
een of andere fabriek derailleert, maar da»
in heel een branche een inzinking valt. F.n
dat hetepkent meestal tegelijk: werkloosheid
inkomstenderving pn andere nnslrep van el
lende. Ook hoven de Amersfoortschp fabrie
ken hangt natuurlijk immer het onbereken
bare oorlogsz'v*rk. van waaruit onverwacht
de bliksem kan neerflitscn en treffen, ja
Wien? welke hranche?
Een branche, dat wil nu in Amersfoort
meestal zeggen: éé.n fabriek. Voelt ge dus.
xvaarom we zeiden..dat Amersfoort voordee
Jig is gestoffeerd met fabrieken, als het die
in rijke bontheid bezit en niet in één of en
kele overwegende groepsconcentratie? En
ook dat de grootston toch alt jd nog maar
betrekkelijk groot zijn en niet zoo enorm
dat een ineenstorting plotseling heel de
markt met werkloozen zou /olwerHen?
Voor industrievestiging l'gt de Eemstnd
vee'szins goed: op een knooppunt van spoor
©n landwegen en aan een eindelijk op diepte
peil kome d vaarwater de O.n. misschien
misschien ook nog aan een Vallei-kanaal!
Kleinindustrie is er ook. hoewel niet sterk
overwegend. Hot meerendeel der fabrieken
ligt broederlijk hijeen in hel industriekwnr
tier in het Overjordaansc.be. d w.z aan gen*
zijde van de spoorlijn Ja. die spoorlijn snijdt
een stuk Amersfoort van ruim 10 000 inwo
tiers van de overige stad af En het verkeer
moet nog maar altijd geheven in geduld
oefenende spoorwegovergangen met vaak-
tartend-trage treinenpassage. Wanneer krijgt
Amersfoort eens zijn doorgaande verhinding
van de „stad" mot het Soesterk wart ier?
Toeh kent ook de oude stad wel roem
ïairhte en groote fabrieken, zooals M c u r
sings ak en biscuits: de tanijtfahriek
van Hamers en Van Beek; de mpuhel
fabriek van v N'euwkerk: Walden"
cacaofabriek: de P h o e n i x brouwerij: de
apnnratenfabriek van Haptm: de melkfn
bripken. wasscherijen. enz., enz.
Kn naast de fabricage van artikplen hoon
en ziet men in de Eemveste het drukke leven
van den handel, van den verkonn. van den
Uitvoer en d_n invoer allerlei artikelen.
Handel in het groot; zoanls de fa. Joh H
van der Meiden, de fa. Gerritsen;
Van Nieuwenhuizen. DeGooijer
en Sc .ep: Bast en 7. n.. enz. enz.
Maar veel handel ook in lrt klein, de
eigenlijke vinkelverkoop. Ah overal zien we
ook daar hc samenscholen in bepaalde wij
ken. Langestraat, Arnhemsrhestraat en
Utrechtschostraat vormen wel de ho< fdhed
ding van den winkelstroom en het eerste
stuk van den Arnhemschenweg is al verlen
ging er van geworden. Maar ook Kromme
straat .Marktplein. I.eusderweg, Sn»sterwee
en andere straten snoeren winkelpui aan nui
Toonden velen ervan enkele jaren geleden
nog de rasechte blijken -an f et Stichtsche
conservatisme in verkoopmethode, etalage
reclame, e.d. de latere jaren openden be^-re
vooruitzichten.
De gehouden winkelheurzen legden voor
ons allen open 1e onderschatte verkoopmo
gelükheden der eigen stad.
De handel ging begrijpen dat de p'fMge
Amersfoortsche handelsschool een handels
belang heteekpnt en niet enkel een school
kwestie is. En als het gelukken mag. wat ge
fluistcrd wordt aan voornemens, om aan de
handelsschool te verhinden een cursus in ver
koopleer. dan zullen nog meer winkeliers
gaan inzien, dat commandant Peper een
degelijke rerrutenschool heeft en goed men
srhi'iimnteriaal aflevert.
En ziet daarnaast de 'ndustrie wel alge
meen een stuk van haar belangen in de Am
hachtsscliool alhipr? Wij vragen maar.
Er is in dezen wisselwerking odig. De
scholen moeten niet met enkel boekenwijs
beid het bedrijfsleven willen rieliten maar
moeten zich juist daarop instellen. Doch het
mj\tre leven van fabricage en verkoop moet
zijn meusciienmnteriaal willen ontvangen
door de zeef der school. Hoe mner heide par
tijen daarnaar gaan leven, hoe meer beide
er op zullen vooruitgaan.
In reclametechniek, in verkoopsysteem
toonden de latere jaren go^de verbetering,
maar hij lange na nog geen volmaaktheid
Waarom gaat deze verbetering, die toch
wel terdege ta^bespeiiron is. nog in zoo lang
zaam tempo, stap voor itap. en tred voor
tred, met telkens stilstaan, niet te vlug. in
plaats va energiek doorzettend, verrassend
indrukmakend, als een opstuwende veer?
Is er misschien een oorzaa te vinden daai
in. dat nog te velen onzer winkeliers zoo
bitter wpinig hun geest verfrissciien en laven
met pittigp leerzame lectuur i aast hun dage
lijksch krantje met nieuwtjes? Onze gewo
ne pers geefl in dat opzirht meestal niel ge
noog pikant menu. Ais ze wat biedt en re
golmatig schrijft over handel en verkeer en
nijverheid, dan is bef meestal nog voor de
grootere zaken, of zeer iu algemccne trek
Mnar voor den gewonen winkelier, voor
den man arlilei de toon lui uk. voor den klei
nen industrieel «Mik. bevatten de gewone lt!n
den te wpinig handige, practische wenken
geregeld geboden.
Toch kan de winkplier. de kleine za
kenmnn genoeg mooie, heel leerzanip lectuur
nu al krijgen in hinden als „Succes", ..Mee'
baet". „De Zakenwereld". „Reclame". ..Etn
lagerevue" „Advertceren cn verkonper". enz
Zijn dngelijksche courant heeft ieder non
dig Maar daarnaast eiscjit dp niet concur
rontip al wreeder benauwende tijd. dat men
in eigen vak en stand hij blijft en dus stu
deert, loost denkt en handi 1„
Dat nu gebeurt, geloof ik. in Amersfoort
nog te weinig. Zie het maar aan de handels
organisaties, de middenstandsvereenigingen.
e.d. met haar koud ijle vergaderingetjes van
een paar leden, die de ntpeité nemen, he»
bestuur niet alleen te laten zitten.
Men mete t >ch 't Ipven oener organisatie
niet af naar de opkomst op een buitengewo
ne vergadering, maa- naar de belangstelling
voor de gewone studie- en werksamenkom
sten Welnu, mijn Amersfoortsche medéhur
gers trekt, dan zelf uw conclusie maar.
En toch, en toch, het behoefde niet! Er
zijn hier. ook in dat opzicht vele en zóo groo
tp mogelijkheden.
Het is al een belangrijke stap vooruit, dat
b.v de drie Middenstandsorganisaties een
heslurénhund vormden; dat er voor winke
liers cursussen kwamen in rechtskennis,
plakkantschilderen. en wie wee! wat meer.
Amersfoort heeft voor den handel, nol»
voor den kleinhandel nog best perspectieven
van hoop en kleur. Als de kansen maar gp
grepen word* n: als de vakkennis met den
dag wordt opgevoerd; als ie pigen installn
tie steeds heter wordt verzorgd: als er. in
één woord een ontembare geest van energie
vaart door de zielen dei-genen, die geroepen
zijn om God in den handel te dienen tot licii
hunner medeburgers.
Amersfoort is een stad ook van nijverheid
en handel. En het is niet te verwonderen
dat het daarom zetel werd van de Kamer var
Koophandel en Fabrieken voor de Geldersche
Vallei Dit op de wet opgetrokken gebouw
ter behartiging der commercial»- belangen
van ons gewest wordt dan ook steeds meei
door de manner van nering en bedrijf he
nut ter bcpleiting van de zoo talrijke, vaak
nog verwaarloosde algemeene zaak van het
nijvere leven.
Daarnaisi moge Amersfoort ook in zijn
gemeentebestuur steeds moer ontmoeten een
werkelijke behartiger zijner handelsbelangen
voor de grooten en voor de kleinen en er
een leiding der stad in ervaren, die oog
heeft ook voor de zeer typische, gevoelige
voorwaarden van nijverheid en handel.
