'WOENSDAG 25 FEBRUARI 1931 TWEEDE BLAD PAG. 8
De geitenhoeder:
Kunst en Letteren.
Gemengd Nieuws.
'I'HITIS. De „Dempo" (links), liet nieuwe schip van den Rotterdamsolien Lloyd, nan de kade voor dc terreinen
der Maatschappij. Met inbegrip van de bemanning knnnen 1100 personen nan boord zijn. Rechts: de „Slamat".
DE HEER B, SCHUTTE. NA DE MIJNRAMP TE XOTTIBERG. Gisteren
burgemeester van Stad werden de slachtoffers van do ontploffing bij de
Hard en berg. is op 42-jari- Eschweiler Bergwerke nnnr hun laatste rustplaats
gen leeft lid overleden. gebracht. De droeve stoet onderweg.
..MIJN EERSTELING'een schilderij van H. Mac Lean op de expositie in de Maasstad door de Rottcrdamsche
t ln het gebouw de Bijenkorf gehouden,
SLECHTS EEN SMALLE LADDER (zie pijl) geeft toegang tot het klooster,
dat boven op den berg Athoa in Griekenland is gebouwd. Alleen monniken
mogen haar beklimmen; vrouwen en ook dieren worden streng geweerd,
BILDERDIJK-HERDENKING.
Naar men ons meldt, neemt de belang
stelling voor de Bilde-rdijk-herdenking in
België sterk toe. Niet alleen verscheidene
bekende Vlaamsche letterkundigen en de
burgemeester van Antwerpen, de heer F. v.
Cauweiaart zijn nog toegetreden tot het
comité, maar ook de Kon. Vlaamsche Aka-
demie en voorts een reeks professoren van
de Gentsche Hoogeschool en de rector-mag-
nificus A. Verm'evlen, senator. De Kon.
Vlaamsche Akademie, en de Antwerpsche
Volksuniversiteit hebben aan het bestuur
•van het comité gemeld, een herdenkings
avond aan Bilderdijk te zullen wijden. Ook
in Nederland, traden nog velen tot het Co
mité toe. o.a. de rector-magnificus en vrij
wel alle professoren van de Theologische
School te Kampen, benevens de Senaten
.van de Delftsche eij Rotterdamsche Studen
tencorpsen. van Unitas Studiosorum Am-
stelodamensium en eenige afdeelingen van
het Dietsch Studentenverbond. De Senaten
van het Groningsche en de twee Amsterdam-
sche Studentenkorpsen, benevens het be
stuur van de Nederlandsclie Studentenfede
ratie waren reeds toegetreden.
In Amerika is evenals in Oostenrijk een
ontwakende belangstelling te bespeuren. Het
bestuur van het comité wekt de Volksuni
versiteiten in Nederland op het voorbeeld
der Antwerpsche te volgen.
DE DOODELIJKE DRAAD
Vermoordt achttien zwijnen.
De dienstbode van den landbouwer v. d.
G. te Heel (L.) kreeg, toen zij bij het inspec-
reeren der varkenshokken met de omhei
ning in aanraking kwam, een schok. Hevig
ontsteld waarschuwde zij den zoon des hui
zes, die zich op de hoogte ging stellen. Bij
de stallen gekomen werd ook deze met een
smak tegen den grond geworpen.
Na den stroom der eleo'rische leiding te
hebben afgezet, ging men aan het onder
zoeken wat er gebeurd was. Groot was de
ontsteltenis, toen men in een der groote
hokken, waar zich 21 vette varkens bevon
den, er 18 dood vond liggen.
Het bleek, dat een draad der electrische
leiding was doorgebrand, die op het hok
was gevallen en dit onder stroom had gezet.
OVERREDEN EN GEDOOD
Het 6-jarig zoontje van J. Twisk te Wog-
num (N. H.), dat plotseling den weg over-
s-ak, werd door een autobus van de firma
Keetman aangereden. De kleine bekwam
een hersenschudding en overleed spoedig
daarna.
EEN VIERLING
Te Hariingen is in het talrijk gezin van
l\. Zonlsma een vierling geboren. Moeder
en kinderen maken het uitstekend.
EEN VEE-AUTO OVER DEN KOP
GESLAGEN
2oven runderen verdronken
Tusschen Vierverlaten en Poffert (Gr.) bij
de constructie-werkplaats van de gebroe
ders Westhoff, is een met koeien geladen
bij-auto van H. Vogel uit Zevenhuizen, be
stuurd door G. Vogel op weg naar de vee
markt te Groningen, door een achteruit van
het terrein op den weg rijdende vrachtauto
der firma Westhoff in den flank aangereden.
De auto is over clen kop geslagen en in het
Hoendiep geraakt. Zes koeien en een kalf
verdronken. Van de vier inzittènde perso
nen werden drie gewond. Eén van hen, de
meerijdende veekoopman G. de Vries, uit
Terheil, gemeente Roden, is in het Acade
misch Ziekenhuis te Groningen opgenomen.
Zijn zoon is eveneens naar Groningen ge
bracht, doch behoefde niet te worden op
genomen.
De veekoopman H. van Dijk uit Leek, is
in een huis in de nabijheid binnengebracht.
Hij had veel water binnen gekregen. De
politie heeft de zaak in onderzoek.
EEN GRIEPEPIDEMIE.
Te Meppel heerscht d'j griep Tn erge
mate. Sommige scholen zijn voor bijna de
helft ontvolkt. Geheele gezinnen liggen
ziek. Naar schatting zijn er reeds meer dan
1500 patiënten. De ziekte is over het alge-
men niet ernstig.
ECONOMIE EN FINANCIEN
BINNENLAND
N.V. ROTTERDAMSCHE
SCHEEPSHYPOTHEEKBANK
Winst 465.846. Dividend 25
(als v. 1.)
Aan het "jaarverslag over 1930 der N.V. Rot
terdamsche Scheepshypotheekbank ontleenen
wij het volgende:
ln het afgeloopen jaar heeft het bedrijf zich.
zij het in mindere mate dan ln vorige Jaren,
verder ontwikkeld. Met het oog op de slechte
economische toestand werd bij het verstrekken
van nieuwe geldleeningen een groote terug
houdendheid in acht genomen. *Een belangrijk
minder bedrag werd opnieuw uitgezet. Gedu
rende 1930 werden 261 leeningen afgesloten tot
een bedrag van f 5.525.820 (v. j. 290 leeningen,
totaal f .7497.025). a
Het'totaal der-aflossingen bedroeg 4.312.1)56
(v. j. f 4.307.172). Eind 1930 stonden* uit 1289
leeningen ten bedrage van f 26.491.680 (v. j. 1081
leeningen ten bedrage van 25.278.517).
De slechte toestand, waarin de zeevaart zich
gedurende het afgeloopen Jaar btjvond. maakte,
dut wij weinig geneigd waren ons belang bij
zeeschepen uit te breiden. Niettegenstaande nog
verschillende aanvragen voor leeningen op zee
schepen bij ons inkwamen, hebben wij slechts
één leening op een groot zeeschip afgesloten.
Wel werd op een aantal kleinere zeemotorsche
pen. wier bedrijf, den algemecnen toestand in
aanmerking genomen, vrij gunstig is. geld
belangrijke vermindering, wat wij onder de be
staande omstandigheden geen bezwaar achten.
Op de bestaande leeningen op zeeschepen is
over het algemeen In den loop der jaren reeds
belangrijk afgelost, zoodat de toedragen, die
daarop uitstaan, zelfs onder de huidige om
standigheden van lage scheepswaarden. niet te
hoog zijn te achten.
Met-het. 003 .op. de-groete gereserveerdheid.
die wij bij het uitzetten van geldleeningen toe-
tracht hebben, hebben wij ook aan het pand-
brievenkapltaal geen groote uitbreiding ge
geven.
In 1930 werd tezamen aan pandbrieven ge
plaatst voor f 2.654.400. Door inkoop, aflossing
enz. verminderde het pandbrievenkapltaal met
f S67.900. Dientengevolge nam het pandbrieven
kapitaal toe met f 1.7J6.500 en steeg van
f 24.699.600 tot f 26.486.100.
Dc finnnoieele resultaten waren zeer bevre
digend. Zij zijn van dien aard, dat wanneer
een even hoog dividend als het vorig jaar uit
gekeerd wordt, de reserves wederom belang
rijk verhoogd kunnen worden.
De winst bedraagt f 465.846. Na afschrijvin
gen blijft een netto winst over van f 328.722.25
Niettegenstaande het mogelijk zou zijn een
hooger dividend uit te keeren. stellen wij voor
het dividend evenals de beide vorige jaren op
25% te bepalen in welk geval aan het Reserve
fonds een extra-dotatie van f 33000 en aan de
Dividendreserve. wanneer voor de ten lasle
van aandeelhouders komende dividendbelasting
een bedrag van f 11.312.50 gereserveerd ïs. een
dotatie van f 12.755.50 gedaan kan worden,
waarna een bedrag van 1" 18.722.25 naar de
nieuwe rekening kan worden overgebracht.
Aan houders van oprlchtersbewijzen komt
f23.332, waaruit na aftrc-k van dividend- en
tantièmebelasting een uitkcering van f 110 per
bewijs kan geschieden.
Ten slotte stellen wij voor het Extra-Reserve
fonds ten bedrage van f4.113.69. hetwelk inder
tijd tot inkoop van oprichtersbewijzen is inge-
het Belegd Reservefonds en het saldo ten
drage van f 2.813.69 te storten in de Bedrijl's-
reaerve.
De gezamenlijke Reserves zullen, nadat de
winstverdeeling aldus is .vastgesteld,
f 1.149.876.43 bedragen.
NED. BANKINSTELLING VOOR
BELASTE WAARDEN
Batig saldo 452.362
(v. j. 420.176)
Het jaarverslag van de N.V. NecL Bankinstel
ling voor waarden belast met vruchtgebruik
en periodieke uitkeeringep te 's-Gravenhage,
deelt mede, dat 1930 zeer bevredigende uitkom
sten gaf. De reserves kunnen worden versterkt
tot f 1.512.345, terwijl 22 dividend (v. j. 20)
kan worden uitgekeerd. Aan het einde van het
jaar stond 23.108.100 nan pandbrieven uit.
Van iiet batig saldo van f 452.362 (f 420.176)
gaat allereerst af f 1737 wegens rente over de
onverplichte volstorting op 50 aandeelen, waar
na ter verdeeling overblijft 450.625. Daa-na
het dividend van 22 (20) en f13.050 aan het
extra reservefonds.
N.V. INSULAIRE HYPOTHEEKBANK
Dividend 20 (als v. j.)
Naar wij vernemen zuilen Commissarissen
aan de uigemeene vergadering van aandeel
houders der N.V. Insulaire Hypotheekbank te
Zic-rlkzee voorstellen over 1930 20 (onv.) di
vidend uit te keeren. De netto-winst bedraagt
f 128.861, SCt. Na verdeeling hiervan zullen de
gezamenlijke reserves bedragen f 438.092.94è
395.913.14).
N.V. DE RENTE-CASSA
Dividend 15
In de jaarlijksche algemeene vergadering van
aandeelhouders werd het dividend over 1930
vastgesteld op 15 (onv.). De gezamenlijke
reserves bedragen thans f 2.845.896.34.
ASSOCIATIE-C ASS A
Dividend 15
Det dividend over 1930 werd vastgesteld op
15 (onv.).
HZLMONDSCHE TEXTIEL MIJ.
Opgericht met kap, 100.630
Opgericht is de Helmondsche Textiel Mij.
(Helmond Textile Co.). Oprichters zijn Mr, J.
van Loon en De Wit's Dekenindustrie. Het doel
der vennootschap is het handeldrijven in textiel-
en andere goederen, het financieren van trans
actie-, bet verstrekken van geldleeningen cn
de deelname in andere ondernemingen. Het ka
pitaal der vennootschap bedraagt f öOO.iiOO. ver
deeld in sen aaudeelen van f 1000. Geplaatst zijn
100 aandeelen.
DE CENTRALE BANK
Nadere mededeelingen
Het Persbureau Vaz Dias deelt mede:
Nadat het communiqué, betreffende de oprich
ting eener bankcentrale in de provincie de
redactie van het Persbureau Vaz Dias liad be
reikt, heeft het dit tot nader onderzoek ln han
den gesteld van zijn financleelen redacteur. Dit
onderzoek werd ingesteld ten kantore van het
Voorloopig Comité ter Voorbereiding der Or
ganisatie eener Provinciale Bank Centrale. Tij
dens het onderhoud werd den redacteur mede
gedeeld. dat in de Voorbereidende Commissie
zitting was genomen door enkele provinciale
bankiersfirma's cn hem werd een gedrukte uit
eenzetting getoond, betrekking hebbende op de
oprichting der „Centrale Bank", waarbij als
onderteekenaars voorkwamen de heeren D. C. J.
van Dijk, directeur der „Noorder Bank": M.
Petrie Co. en R. W. Wulfhorst, particulier.
Afgaande op deze namen aarzelde de redac
teur van het Persbureau niet, om het commu
niqué, dat ter verspreiding aan het bureau was
toegezonden, aan de daarvoor in aanmerking
komende dagbladen door te geven.
Nadat in een financieel orgaan aan het Pers
bureau was verweten, zich tot spreektrompet te
hebben gemaakt van den heer Kloppenburg,
stelde dezelfde redacteur zich nogmaals ln ver
binding met het kantoor van het Voorloopig
Comité, dat hem mededeelde, dat de heer Klop
penburg met deze zaak niets had
d(
staan, doch dat
alleen
ontwerp, door
vinciale Bankcentrale gemaakt, als leidraad
had genomen, daar dit pntwerp het Comité be
ter voorkwam dan een ander ontwerp dat des
tijds met dezelfde bedoeling door een ander
was samengesteld.
Uitdrukkelijk was hem verzekerd, dat de
heer Kloppenburg met deze zaak verder niets
uitstaande had, doch misschien later oen claim
zou kunnen doen gelden uit hoofde van het
gebruik maken van zijn ontwerp.
Uitdrukkelijk dient vastgesteld, dat de naam
van den heer Kloppenburg in het eerste onder
houd hoegenaamd niet is genoemd.
Maandag J1. heeft nu het Persbureau onge
vraagd bezoek gekregen van den heer Kloppen
burg. Uit dit onderhoud bleek, dat de heer
Kloppenburg wel degelijk bij deze
geheele zaak betrokken Is.
Uit bovenstaande feiten blijkt, dat het Pers
bureau Vaz Dias het slachtoffer is geworden
een bewuste misleiding, in zooverre, dat
GERRITSEN EN VAN KEMPEN
1930 gunstig geweest
Div. 26 (als v. J.).
Naar-gemeld wordt, is de gang van zaken in
het bedrijf der Kon. Ned. Fabriek van Gouden
en Zilveren Werken Gerritsen en Van Kempen
te Zeist ook ln 1930 gunstig geweest Aan de
algemeene vergadering van aandeelhouders zal
worden voorgesteld een dividend van 26 (als
v. j.) uit te keeren.
KOLONIËN
RUBBER
De Indische uitvoer
BATAVIA, 24 Februari 1931. (Aneta). Het
Centraal Kantoor voor de Statistiek deelt de
volgende voorloopige cijfers mede betreffende
den uitvoer van rubber uit Ned.-Indië. in tons
van 1000 K.G. Januari 1931: van Java en 'fa
doera 6.017 (v. J. 5801) en van de buitenge
westen 17.960 (17.205), totaal 23.977 (23.006).
BUITENLAND
ASSOCIATED OIL CY.
TIDE WATER ASS. OIL
j. 14.001.000)
TIDE WATER OIL CO.
FORD
Een fabriek tn Portugal?
Er loopen geruchten, dat Ford van plan is ln
Lisabon een automobllefabrick te bouwen, die
S 25.000.000 zal kosten.
UNDERWOOD ELLIOTT
Lagere winst 1930
De netto-winst der Underwood Elliott over
het vierde kwartaal van 1930 heeft 1.205.000
bedragen (v. j. 2.651.000). Over het geheele
jaar 1930 bedroeg do netto-winst 3 4.011.000 .(v.
j. 7.363.000).
AMERIKAANSCHE DIVIDENDEN
De Buffalo Rochester Pittsburgh Spoorweg
Mij. heeft besloten op haar gewone aandeelen
geen dividend uit te keeren.
HUPP MOTOR CAR
1930 sluit met verliezen ai.
De Hupp Motor Car Co. leed over 1930 een
verlies van 992.765 netto, na aftrek van be
lastingen, waardevermindering enz. Over 1929
werd een winst behaald van 3.468 936, even
eens na aftrek van belastingen enz., overeen
komend met 2.35 per gewoon aandeel.
Ingezonden Stukken.
DE KOSTEN DER VERZEKERINGS
WETTEN
Zonder in den toon te willen vervallen die
de heer Van Bruggen te Zundert aanneemt,
meen ik toch te moeten opmerken dat in 't
algemeen door de A..R. voormannen to weinig
met de werkelijkheid rekening wordt gehouden.
Ik wil even de aandacht vestigen op de ver
zekeringswetten die geheel, „op. de ziektewet
na, deze voor de helft" op de schouders der
werkgevers geschoven wordt. OogenschiJnlük
moge dit van A—R. zijde bezien schoon schónen,
in werkelijkheid echter is dit onrechtvaardig.
Van een landbouwbedrijf van 30 Hectare moet
ongeveer 450 aan premies voor verzekerings
wetten betaald worden, ongerekend nos de
ko3ten dier wetten, die de smid, do wagen
maker, de schilder timmerman, zadelmaker, met
selaar enz. enz. door verhoogd uurloon op de
landbouwers en industrie verhaalt, plus eigen
dienstbode, en deze hebben niets om deze on
kosten op hun product te leggen, omdat zij
aan de wereldmarkt gebonden zón.
Z(jn nu de werkgevers verplicht om voor
den ouden dag der werknemers te zorgen niet
alleen, doch ook nog daarbij voor een leger
ambtenaren de loonen op to brqpgen?
Is dit niet een last leggen op de schouders
van diegenen, die kleine inkomens hebben met
lange dagen van harden arbeid, die onrecht
vaardig. on-christeltjk is?
Immers do predikant, de onderwijzer, de amb.
tenaar in welke betrekking ook, heeft er be-
het zijn ook hun medeburgers en zou het dan
niet billijk ztjn. daar het een gemeenschappe
lijk belang is. dat ook z een gedeelte betalen
voor het geheel en deze kosten niet alleen ten
nadeele van de werkgevers, en bovendien Juist
van de minst verdiende categorie van menachen
te doen betalen.
Ik vrees dat Dr. SeverUn mij niet voor vol.
bloed A. R. zal aanzien, doch op gevaar daar
van, zou Ik toch aan hem en aan al'onze A.-R.
voormannen willen vragen, iets moer met do
werkelijkheid dan met de thoorio te gaan roko-
nen en trachten de lasten die onrechtvaardig
drukken op de schouders van enkelen over te
brengen op het geheel in dit geval de Staat.
Bodegraven.
J. HUIJFKAR.
Naar aanleiding van hot ingezonden stuk van
den h^er A. van Bruggen te Zundert en het
antwoord van Dr. Severjjn wil ik gaarne do
volgende opmerkingen maken:
Hoewel het jammer is dut de heer v. B. zün
woorden In een niet bijzonder prettige en vrien
delljke vorm heeft gegoten, geloof ik toch. dat
veel van zijn gezegden waarheid bevatten, voor.
dat voor zoover het particulier initiatiefder
bevolking nog niet genoegzaam tot zelfverweer
ln staat Is. de Overheid de zwakkeren met
haar schild dekke. en degelijker krachtsont.
plooiing tot bij de laagst staande klasse der
maatschappij mogelijk make".
Ik ben mede van meening, dat juist in den
tegenwoordlgen tijd onze voormannen moeteu
toonen zich in te leven in de verhoudingen dia
bestaan in do arbelderswereld. Kort geleden
maakte ik nog nauw ln mijn omgeving mode,
dat menschen die 30 6. 40 jaren bij ééne firma
gearbeid hadden, op stel en sprong, zonder meen
ontslagen werden, daar zij langzamerhand tQ
oud werden. Van pensioen of iets dergelijks
was geen sprake.
Dit zijn ontzettende toestanden. Ja misstan-
den, welke nog treuriger zijn dan het ver.
korten van loon, hetgeen roept tot den Heerö
Zebaoth.
En nu is het waar. dat wij moeten trachten
langs den weg van organisatie, overleg, etc,
aan deze wantoestanden een eind te maken,
doch waar het particulier initiatief to kort
schiet moet ïmi. do Overheid de hand uit derf
mouw steken. Dit is geen staatssocialisme,
want dan zou een man als wijlen Ds. Talma
zeker een staatssoclallst geweest zijn. maai*
juist zün ijveren voor het verwijderen vau
misstanden in het maatschappelijke en arbei
dersleven zoo prachtig beschreven in „Eeif
held in volle wapenrusting" toonde, dat Talma
streed voor de doorvoering van Art. XIX vau
Ons Program, als echt Anti-Revolutionair
Christen.
Ik heb den indruk dat Dr. Severün een wei
nig huiverig is op dit voetspoor te gaan, en
nl geloof ik wel. dat h(j met den Christen-ar
beider bekend is, toch vergeet hij m.i. te veel
dat de arbeiders recht hebben op bescherming
van de zijde van den overheid ook en dat niet
het minst bij ouderdom. Ik geloof dat die
geenszins het stoffelijke boven het geestelijke
stellen Is; integendeel ik ben er zeker van dat
hier aan een onrecht een einde wordt gemaakt.
Gaarne zou ik hieromtrent van Ds. S. nog
eens een opheldering ontvangen, daar dit een
probleem is, dat onze aandacht ten vollq
.ard is.
Hillegersberg.
W. BAKKER.
Ik zou den heer A. v. Bruggen, die blijkbaar
Staatspensioen wenscht. willen vragen, of hij
het eene wat ht) aalmoes acht. (en waarte
gen zijn arbeidersziel in opstand komt) min.
der acht. dan de andere aalmoes uit een andero
hand Daarin loopt liü niet erg zuiver.want
.Tezus heeft ons onze armen nagelaten om
wel te doen, (dus dat kan nooit een aalmoes
zijn), en als wtl dat niet doen hapert er iets.
En dat God ook voor den arme zorgt staat
rotsvast, maar alleen volgens de lijn van Zijn
Woord.
Dat er ook Christelijke en A. R. patroons
ztin die aan dat euvel mank gaan (slecht loon)]
wil Ik beamen. Weet U wat zoo jammer isj
dat de sonde op dit gebied ook zlln verwot
tingen aanricht. De goeden niet to na gesprok
zullen z(j dat ook tc verantwoorden krijgen.
Maar dat verandert wel als men het verstaan
zal. dat de arbeider zijn loon waard is. en wij
op het gezonde standpunt staan dat wij broedeis
ziin. en geen vijanden zooals nu dikwijls het
geval is. Gelukkig staat er in Gods Won
dat wjj den harde even trouw moeten dienen
ais den zachtmoedige.
U zegt ook, dat ook ge'.oovigen. leden den
Kerk. deze en do A. R. partij vaarwel zeg
gen. Ja als men oin den broode dat gaat ver.
koopen, dan ben ik het met Dr. Sevorijn eensj
dan zjjn zij nooit van ons geweest.
Rotterdam. IJ. Z.
NASCHRIFT DER REDACTIE.
Nog ontvingen wc een lang Ingezonden stulc
van den heer PI. Plaisier te Slikkerveer^
waarin de schrijver betoogt, dat vak- en am
bachtslieden even goed op pensioen, desnoods
staatspensioen aanspraak kunnen maken als
ambtenaren cn werklieden enz. in Overheids
dienst.
En we plaatsen al deze stukken nu maai*
eens tegelijk en onder elkaar, hoewel ze lang
niet van gelijke strekking zijn.
Dit alles wijst wel op de groote onderschei,
denheid van belangen in onze samenleving.
Ieder, die belang stelt in de ontwikkeling der
dingen in onzen merkwaardigen töd. mag
wel zün best doen het geheel te overzien, al
»s dit nog zoo moeilijk.
