HANDELSOVEREENKOMST VAN GENEVE
II
WERKLOOSHEIDS- EN CRISISDEBAT
BLANK MATERIALISME EN ZWART IDEALISME
Radio Nieuws.
TEDDY'S KNOOP
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1931
DERDE BLAD PAG. 9
Bod
Bod
Bod
Bod
Bod
Bod
)9pct.
EERSTE KAMER
WIJZIGING MOTOR- EN
RIJWIELWET
HET TARWE WETJE
Vergadering van 18 Februari 1931
tvereenkomst van Genèvc
TWEEDE KAMER
van 24 Maart 1930.
R. t»K De heeren v. Embden (V.D.) Koster
B <Lio.) en Wlbaut (S.D.) brachten lof aan
JNIlSB) ^et optreden van den heer Colün te Genève
1034(1 klaagden over de late Indiening van het wets-
,ut ontwerp en verklaarden ten slotte allen, dat
se louden voorstemmen. Het wetsontwerp ls
In leder geval Iets.
Prof. Diepenhorst (A.R.) kon zich de
Eelegenheid moeilijk laten ontgaan om over
et onderwerp ook niet wat ln het midden te
brengen. BU de droefheid over de late indie
ning van het ontwerp, wilde hö pogen een
yroorü van troost te spreken.
Het verloop van zaken te Genève eindigde
met een volledig fiasco; alleen he.t optreden
van den heer Colön heeft nog iets uit den
brand gered. In leder geval redde hl) het fat
soen, waarvan het wetsontwerp de belichaming
is. lJe Inhoud van de conventie liet den hoog-
leeraar vrö koud. Al of niet aannemen blijft
een daad van ondergeschikte beteekenis.
Gevraagd werd hoe het staat met de ratifi
catie door Frankrijk, waarvan de onze mede
afhankelijk is.
Van de naleving der conventie werd niet
aji'J 're61 verwacht; er zijn zooveel voorbehouden
an uitzonderingen, dat de verwachting niet
81 ft' groot kan zijn. Gewezen werd in dit verband
Óp de talrijke belangrijke tariefsverhooglnpen
ln verschillende landen na het vaststelion der
conventie. En nog steeds gaat dat pieces door
nog vanmorgen werd een -tjrhv ber. nerming
van den Dultschen landbouw aangekondigd.
Aan den geest van Genève doet geen geweld,
wie paraat blijft en voor actieve handelspoli
tiek ook na goedkeuring van deze conventie
pielt.
Wij brengen met onze daden offers aan Ge
nève; schier niemand anders denkt daaraan.
Als we de couventle bekrachtigen, bjengen
we een nieuw offer, nu zfl. door het optreden
Tan andere staten, tot een gebaar geworden
Ie. Het is daardoor een vrij onschuldig ge.
baar geworden, waaraan de professor een.,
offer brengende aan do Internationale sfeer
wel mee wil doen.
De heer v. titters (a.r.) vindt het ver-
draT belangrijker dan sommige andere; we
komen van het passieve ln het actieve.
Minister Beelaerts v. Blokland verde.
dlgde daarna het ontwerp op dezelfde gron
den als ln Januari ln de Tweede Kamer wa
ren aangevoerd Hot is een bescheiden stap ln
de goede richting.
Z. h. e. heeft do Kamer het daarna goedge.
keurd.
Na de pauze geschiedde het zelfde met een
wijziging der Motor- en RUwlelwet
aoodtg geworden door het In werking treden
van het nieuwe Internationaal verdrag betref
fende het verkeer met motorrijtuigen.
De
Tnrwewet
Was daarna aan de orde.
Do heer Blomjous (R.K.) was er tegen.
Het voordeel voor den landbouw van dezen
•teunmaatregel, die 4% millloen gulden zal
kosten, staat niet ln verhouding tot het ge
weldige uitvoeringsapparaat, dat noodig zal
zün. Het wetsontwerp zal aan de Nederland-
•che maalindustrle een buitengewone bescher
ming verleenen. Daartoe bestaat geen aanlei
ding. Het mengen zal een kostbare maatregel
blijken te zün.
r>e hulp van de wet zal niet komen, waar ze
bet meest noodig is n.l. ln de zandstreken.
De eenig afdoende maatregel zag de heer
Blomjous in ene tijdelijk crislsinvoerrecht op
tarwe en rogge en meel daarvan. Daarin zou
Voldoende bescherming van onze tarweteelt
jrelegen zijn. Voor den broodprijs zou deze
Tnaatregel weinig beteekenen.an bovendien zou
de werkloosheid er door verminderen ten ge.
▼olge van het tegengaan van. Russische dum
ping met slavernti-artikeien. Het Invoerrecht
waarvan ook de schatkist zou profiteeren. zou
k q kunnen vervallen, zoodra de wereldmarktprijs
de productier) Us zou naderen.
De heer Gelderman (Lib.) wees op de
tnortne daling ln de graanprijzen in ons land
met zijn onbelemmerden vrijen invoer. In be
ginsel verklaarde hij zich niet tegen crisishulp,
maar het moet niet zoo, dat de kosten worden
afgewenteld op andere bevolkingsgroepen. En
dat gebeurt met den voorgestelden maatregel:
128
141'
104'
79 -
204M
64
274»
94
164-
330 -
244-
803
430
6
64-
6 4-
50 -
4S494
SlH'-
430
120
60 -
1 pCft
5'
11.1
7.SO
ƒ50,
13
4
ALLE MOTIES INGETROKKEN OF
VERWORPEN
SURINAME
Vergadering van 18 Februari 1931.
OVERZICHT
Gelijk we verleden week reeds verwacht
ten is het gegaan: de Regeering is zonder
ecnige motie uit het crisis- en werkloos
heidsdebat te voorschijn gekomen. Blauwe
oogen en een bloedneus, waarop in de re
volutionaire pers de hoop was uitgesproken
bleven dus ook achterwege. Waar wel
blauwe oogen en bloedneuzen vielen te con
stateeren, dat was in het kamp van sociaal
democraten en communisten. Daar was
men elkaar tot in den nacht op de heftig
ste wijze te lijf gegaan. Maar dat deerde
de Regeering niet Zelfs de volkomen on
juiste bewering van den heer v. d. Tempel
dat minister Buys in zijn tweede rede
minder ver was gegaan dan in zijn eerste,
miste alle effect Ze was dan ook volko
men ongemotiveerd. Principieel is de mi
nister op hetzelfde standpunt blijven staan
en heeft zelfs nog eenige tegemoetkoming
getoond. Herhaaldelijk werd verzekerd, dat
een ruim standpunt zou worden ingeno
men bij het beoordeelen van allerlei aan
vragen. De meerderheid der Kamer heeft
ten slotte getoond, dat zij in het woord der
verantwoordelijke Regeering vertrouwen
stelt en aangenomen mag worden, dat deze
zich aan haar woord zal houden. In dezen
gedachtengang was het volkomen logisch,
dat de heer Loerakker zijn motie introk,
waarvan bovendien de tekst niet in alle op
zichten duidelijk kon worden genoemd.
Overbleven de moties van den heer
Tempel en die van or. Vos. Die van den
soc.-dem. interpellant werden met vrij
groote meerderheid verworpen. De abso
luut overbodige motie van den heer Vos
vereenigde alle stemmen der linkerzijde op
zich en die van den heer Lingbeek. Zelfs
al ware de motie aangenomen, dan zou zij
niet het minste hebben kunnen verkrijgen
Want de minister van Waterstaat beschikt
over een bedrag van bijna 100 millioen gul
den -voor het doen uitvoeren van openbare
werken: waterwegen, bruggen en straat
wegen.
Sneller dan het nu met de uitvoering
gaat kan het niet, wil een behoorlijke
voorbereiding der werken geen schade lij
den. De motie was dan ook niet anders dan
een schoon gebaar. Behoefte daaraan be
stond niet.
We merkten op, dat bij de stemming
over de moties 50 pet. van de fractie van
den heer de Visser ontbrak. Dat was wel
heel zonderling na het verwijt, dat hij an
deren maakte Dinsdagavond, dat zij niet
tot in den nacht bij de debatten aanwezig
waren gebleven. Over gebrek aan belang
stelling voor deze interpellaties mag toch
waarlijk niet met reden worden geklaagd.
Het aantal redevoeringen was buitenge
woon groot en lang. Fracties die met 5 en
6 man aan de discussie deelnemen, geven
toch geen blijk, dat zij geen interesse voor
een zaak hebben. De Chr.-Hist namen zelfs
voor meer dan 25 pet aan de gedachten-
wisseling deel. Het is niet weinig.
De ministers van Binnenlandsche Zaken
en Arbeid kunnen zich nu weer aan hup
dipeJijkschen arbeid gaan wijden.
Het overige van den middag werd be
steed aan de behandeling der Surinaam-
sche begrooting welke een verloop had
overeenkomstig vorige jaren.
Voor beschouwingen vinden we daarom
geen bij'zondere aanleiding.
VERSLAG
Aan de orde waren de stemmingen over de
- üf moties- het residu van het crisis- en
I werkloosheidsdebat.
Do heer Loerakker (R.K.) verklaarde
1 vertrouwen te zullen stellen ln de verklaring
der Regeering. Daarom zou htJ met zijn frac
tie stemmen tegen de tweede motie v. d.
Tempel. Verder trok hzijn eigen motie in.
die betrekking had op overleg met de vakcen-
i tralen.
I Dr. Schokking (C.H.) zou tegen de
tweede motie v. d. Tempel stemmen; de heer
de Visser (Comm.) zou zün stem aan de
moties v. d. Tempel niet onthouden, ondanks
het eenheidsfront tusschen de burgerlijke par
tijen en de sociaal-fascisten.
Dr. Vos (Lib.) motiveerde zt)n stem tegen
de moties.v. d. Tempel.
Mr. Joekes (V. D.) verklaarde tegen de
eerste motie v. d. Tempel te zullen stemmen.
De eerste motie v. d. Tempel (verlen.
'ging van ultkeerlngsduur voor alle werkloo-
1 zenkua8en, die toelating tot de regeling vra
gen) werd verworpen met 58 tegen 22
stemmen. Voor de soc. dem. en de heer de
Vlser. wiens andere helft ontbrak uit belang
stelling voor de zaak der werkloozen.
Motie v. d. Tempel No. 2 (verbeteringen
in de steunregeling) werd verworpen met
.61 tegen 29 stemmen. Voor soc. dem. en vröz.
dem. en de heer de Visser.
De derde motie v. d. Tempel (minstens
50 van door gemeenten gedane uitkeerin-
l gen vergoeden) werd eveneens verworpen
en wel met 52 tegen 28 stemmen. Voor soc.
dem. de liberalen (behalve do heer Boon) en
de heer De Visser.
Ten slotte werd ook de motie van Dr. Vos
(versnelde uitvoering van openbare werken)
verworpen met 43 tegen 37 stemmen. Voor
de linkerzijde plus de heer Lingbeek.
Daarna was de
begrootlng van Suriname
AMSTERDAM
GEMEENTERAAD
We schoten 's middags al heel slecht op. Eerst
praatten wij een uur over de orde. die door de
communisten ook ditmaal ln wanorde werd om
gezet.
Toen maakte de heer B r u 1 n s m a (mldd.) een
heibeltje over den aankoop van enkele percee-
len. Hij was weer de man die de zaken bestu
deerd had, do overige Raadsleden gingen liever
theedrinken of stoorden een ernstig raadslid
door hun geklets, maar hij zou het eens zeggen.
Intusschen schreeuwde hij wel en brutaliseer
de den voorzitter, maar zeggen deed hij niets.
En toen de heer Peters (r.k.), ook een
bouwer, heel rustig de voordracht had verde
digd. had deze heer met zijn grooten mond niet
veel meer te zeggen, en vergat hij zelfs stem
ming te vragen, zoodat de voordraoht zonder
-Lemming werd aangenomen.
Overigens merkte men aan alles, dat de ver
kiezingen in aantocht zijn, en leder, die zijn
zetel niet al te vast weet, of nieuwe connecties
zoekt, laat zich graag nog eens en liefst wat
luidruchtig hooren.
Zoo kregen wij een breed debat over de
vraag of wij een subsidie van f 2000 zullen ge
ven aan het Nederlandsch Instituut voor Effi.
clency.
De heeren die straks tienduizenden weg zul
len gooien voor de kunstsubsidies, knibbelden
nu op de f2000, die B. en W. voorstelden te
geven.
Overigens leek ons de verdediging van de
zijde van het college niet krachtig.
Een klein hoeratje ging er op, toen bij een
paar volgende punten, waarover de neer
B r u 1 n s m a zich ala spreker had laten In
schrijven, dit lid niet aanwezig bleek. Dit
raadslid zal spoedig een rlsée van den Raad zijn
Jammer dat zulke heibeltjes altijd voorko
men wanneer er vreemd publiek op de tribune
zit. 't Schijnt dat men dan gaarne acteeren wil.
Tn de avondzitting kregen wij voorts een
debatje over de vraag of op de H.B.S, voor
meisjes aan het leerplan ook het vak latljn toe
te voegen. De classici ln den Raad, de heeren
Prof. Woltjer en Wlerdels hadden hier nog al
eenige be-zwaren tegen. Vooral Prof. Woltjer
toonde zich hier een meester.
De proef zat toch wel worden genomen, maar
de Wethouder zegde eenige voorzichtigheid toe.
POLITIEKE ACTIE
pivot,
1FN
onJVW
944,83!.
«KV -
71U Tt
7 iU 74
f
QBV Ofll
oatrf 071
-
OAV W
i*>i Vion
jwv «flV
P74 sa!
1<W«f -
71^ 71'
- 70
int-
lOOAtivtf
954 9S
39^
'MU R4
lot 4 wi
j01'
82§ 31'
94
97
98 -
89 82'
83'<
105
1014121'
1154 -
'804 801
110 110
97 97
119 119
1004 -
994 99'
136 125
98 -
994 98'
994 99!
814 79
soi^iosj
99 99
1044014
93 91'
954 -95'
97 4 971!
854 85'
994 CE'
97 4 97'
794 79'
97497*1
1054 1A5'
1054107'
1024102!
101 101
974 97'
97 4 97'
74 74
81 313
81'
724 72*4
73
864 86','
88Ü 83!
163$ 163
165 165'
96 4 96 H
«W
91 90'
90 96
95 95
98 98
994 oyJ
J4* -
954
de broodeters betalen, 's RUks schatkist be.
hoort te betalen. Bovendien worden de melk-
fabrlkanten bevoordeeld. De heel Gelderman
zou om deze redenen tegenstemmen.
Meer llchtzllden zag de heer Dobbelmann
(R.K.). Hö vond het niet zoo erg als de brood-
verbruikers wat meer zouden betalen. Hö ried
af een proef te nemen met het stelsel-Boon-
Oud. Verder verwachtte hö vermindering van
werkloosheid van den maatregel.
Prof. v. Embden (V.D.) wilde het met het
wetsontwerp wagen, nu nog de kans bestaat
op een proef met het stelsel-Oud-Boon en de
maatregel slechts voor 3 jaar zal gelden. Ver
zocht werd, dat de minister het afnamègebod
voorop zal stellen.
Heden wordt het debat voortgezet.
Voor de Centrale Antl-Revolutionalre Kiea-
vereenlglng „Nederland en Oranje", sprak J.l.
Maandag de heer G. Baas. Kzn., lid van den
Gemeenteraad over de Gemeentebegroot.Ing en
de a.s. Verkiezingen.
Spreker achtte het frappant, dat er bö de
jongste debatten In den Raad geen breedö po
litieke beschouwingen zün gehouden, hoewel
een scherpe aanval op het zittend college kon
worden verwacht.
Voor oen deel moet dit zeker worden toe
geschreven aan het feit, dat een vorig Jaar.
i na de beülndlglng van de crisis nog al wat
n hetonede dat aa«; UMltlek ls gedaan en «n de tweede Dlaats
6 dient er mefl gerekend dat de economische toe-
aan de orde, waarover de algemeene beschou
wingen werden geopend door den heer Ling
beek (H.G.S.) met een litanie over vern
selling van Suriname, welke hö duchtte,
wensen te meer openbare scholen.
a,DSnii7i||.I-KlSk.™.flSK<taDSurln.lt,; onru.t !RH«™5bï.ïS
hrenert nndpr Hp Rritqrh-TndiHrq Uil wppn Stand ZOO Weinig opwekkend is, dat het ge-
op""a"„ ÏÏili "S" I w|U, per.„c»«,.n „penen
etenH VAn Hp icr»innip Hpt 7ai nnt? innp- Hiu-pn Maar vastgesteld kan wel, dat het zittend
eer de meehLÏÜ?". S™l.nAmï'vïSlïï ïïJSK. Sd^ïSek™.
ten dal afwerpen. Van het .door de overdeld ?rYuïrkwanf der cóS.mi!
?>pTtpo 1 nisten. de bezwaren der overige groepen be
troffen meer het tempo van uitvoering in ver
band met de moeilöke tüdsomstandigheden.
De Anti-revolutlonalren. hoewol formeel niet
verplicht aan de oplossing der crisis, die bulten
toedoen was ontstaan, mede te werken.
gesteunde grootbedrüf had hö geen
Btigen indruk, maar de gestie van de Regee.
,ring te dien opzichte bevreemdde toch. De Re.
geering schönt de eene onderneming al t«
zeer te bevoordeelen boven de andere.
Mevr. de V r i e s-B "r u 1 n s (S.D.) klaagde I
der'vofksffezondheltL'1 °P i »S^ho5d7n to .K'TSS
D. helf i Kemo.n (Lib 1 „„erode de 1 v.„ het colleBe mee te teer.
dunne b.éolklnï (150.000 tienden „p™1io.ooo !nei°p!lèS,"°.°ehuin"»Cï'.S0Iin°
^2,v„5fs,r.nare"„ï.uike""<>,t on j Evi;
h„D', ePialnie„'!.ti;'d!;.0iO",',S.t"'„lï'Ci:!,' I T«" ad-SncUe sins h« n„s «ven de ver-
gelijk is oih in d^e richting oD kréine schaal fc.'>i'lende programpunten na en gaf daarbij aan
l-n.ïI°-eVerrEe v'eAtlealngen^nog 'zaV tvorden^gel
Iets te doen ln combinatie met mechanisatie ,vn.
Ue.. IV.e,l.lir VVtll
het grootbedröf.
e koffiecultuur ls
name en aangezien voor deze om ©ubsldie ge.
laliseerd. Onder dit laatste ls een voordracht
e een belangrüke verbetering brengt aan de
ubsidle-regeling voor het bözonder voorborei-
■raagd Is, dient dit verzoek ernstig te worden dend onderwijs HH had gelegenheid aan té
pxnloïfiftle' van ^e^snoorweebfdrilf^J^n^den toonQn dat er bö de uitvoering der program-
Kif Yf H ^ppPt ^YJr ^ppl in'p-p^rprnnpn Punten ruimte voor overleg aanwezig was se-
JCvt aip YffL lpp ^ppn woest en er geen aanleiding was niet loyaal
mnnr nnn den anderen kant heeft men geen rnp,i„ fp WAricpn
hoortovirtc- rut r)o „vttlrtllo tlr-1/Adlr.Tt mgoe 10 WefKBa
evenredige besparing op de exploitatiekosten
kunnen verkrijgen.
Ten aanzien van het onderwüs vroeg de heer
v. Kempen den minister ervoor te zorgen, dat
van de züde van den Gouverneur geen énkele-i
voorkeur naar" voren komt.
De heer Cramer (S.D.) pleitte voor gróote
gouvernements-landbouwbedröven. De röstbouw
moet gesteund worden, vooral ook om verbe
ter!:
ïn de tweede plaats sprak hö over de flnan-
cleele toestand en finaucieele politiek. Van on
zen kant ls steeds aangedrongen, op een bedacht
zajncj jfol.ltlek, ,die. rekening houdtrhét dö
dfaagkrack't dér burgerö. maar oog "houdt vöör
dé levehsbelancéö van onze-stad
1 Onze ttd ls dubbel moelltk omdat de malaise
t„, ,.0-k.o ons naast minder Inkomsten, vermeerdering van
ndV"";rft.,v°ru°„"rare„v"A7„" met
DE VADER DER WOLKENKRABBERS OVERLEDEN
j onderzoek naar de aanwezigheid van minera
len ln den bodem met name goud en olie.
rtA h ppr k' n n t i p n h n I t ri.ih 1 7pIHp Hat I ,cci Iiicoiuci e smuiiucu iu uiim inn.umai.cij
„o? J ?,i«. bcriiki m'i de pW?" bep"'kt "°tl1 op*
iSSïïï' Sen %'ZgliïSa vSïïlm" BeS 5SÏÏI ffoot. °v""!"Ji0™!' ï'fi!
sortium heeft aangeboden de overneming van f^ üinrniif - -
den dienst der landsvaartuigen. Die dienst is J een .nauuurJUit
nu onvoldoende en levert een beiangrük ver
lies op. Een reorganisatie zou ook voor Ne.
Dezer dagen overleed op 83-jarlgen leeftijd de Amtrikaansche architect Buffinglon, die
het eerst op het denkbeeld is gekomen van het bouwen van wolkenkrabbers en dit
denkbeeld ook practisch heeft uitgewerkt. Op deze foto een portret van Buffington en
afbeeldingen van eenige zijner „geestelijke kinderen".
jaar een na'ouurlük accres der uitga'
Uitvoerig ging spreker de bezulnlgingsmoge.
lükheden na. die minder groot zön dan men bö
Herinn'd van beïanc zHn i oppervlakkige beschouwing zou meenen. Ze
Na gevoerde onderhandeling heeft de gou- nlet 18 6en krachll«®
verueur va» de zaak «'fff'eb De mlnlzt.r lc^stos'k„m«7. niét veel le zessen dan dat
Hel Sut-"ï een syfternatlaTh pla" van oj' ""S»von ook b» zulelg beheer zullen «J-
"i ^L-^p^hPP^^ph „vip v Y Kp" .zoodat aan een toekomstig college strenge
toogd. Er zullen nu proeven word'eh IW. jSfj SS Slk'ïïllJtok'üodTSS'i»1'™!
met den mcohanlschen landbouw. Daarvoor te vomieis. avontuur zou voor
Sn'tSSf dj"'bSraWs0rdae°z"e pZet ^fetS'SJ Ant.terd.m zal niet v"„"ien. een antl.revolu-
^»1 «5 A«ti.nS tnYv tionalr program worden bestuurd. Wü hebben
tS"aJe™.r„ „T.r i Kan die Invloed' ook ultseoetend In het col-
S t" SSLtSMSffiirK mlnlsTer d^ gel! ia™,»-," "j
S de'eproernemtngen jTSgia^™^" g»0
Do vraag moet gesteld of de overheid met j D t inn hpnaaldn situatie de verwarrlnir
j-e '1 "^'root*'is'1 het romDlei d<iat doo^de^re^ee8' 1 en verwording zoo groot Is. dat men prln-
IihJiLnrHfl.YiPhY In H„ ttrJïlf ®R 'clplooi bulten het college moet blöven ls mo-
Y Li SifttYl w a'i gelijk. Maar "dat beteekent. dat men dan niet
S J5L,SR a; HiS l.^r.-V~5ïï?tlïïï v«" .liylped verloren heett.
Is dit complex één geheel en ls toegang voor
andere exploitanten uicgesloten?
Is er garantie, dat de N.V. voldoende ka
pitaal heeft bö slagen van de proef? Slaagt
de proef niet is er dan mogelijkheid, dat een
ander deze proef kan herhalen en do conces
sie kan worden geannuleerd?
De heer L o v I n k (C.H.) verheugde er zich
over. dat er credleten zullen worden uitge
trokken voor de proeven ten aanzien van den
mechanlschen landbouw. Zoo mogelük vrage de
minister de gelden daarvoor op een Bupple—
tolre begrooting aan.
"Wat de kolonisatie betreft, behoort eerst
te worden gezorgd voor een exportabel pro-,
duet, alvorens men Hollandache landbouwers
daar heen zendt De minister stelle zich. al
vorens te beginnen met de mechanisatie ,op
hoogte van de wüze en d© mat©
dezer plannen.
Heden voortzetting.
i uitvoering
docli veeleer dat men begint zön stad los te
laten en God verhoed© dat het zoover zou
komen.
W(| moeten drie dingen doen. Getuigen voor
ons beglnBel waar dit noodig ls ook al brengt
dit geen succes.
Mee zorgen dat onze eigen geesteltike groep
ontwikkelingsmogelijkheid wordt gelaten. Dat
lÖkt op den klank af negatief, maar ls van
groote positieve beteekenis.
Mee de stad helpen besturen op do rechte
wüze en trachten terug te dringen de strevin
gen om het maatschappelök leven t© ver
stikken.
De töd ls moeilök. De economische zorgen
sturen velen naar het communisme en naar
q" I het fascisme beide even groote vöa.nden van
Jo nnlti'll/l.-.-tlitttr er- ...tt. -
ontwikkeling van ons volk en van de gees
telijke vrijheid.
Daar is groote versplintering onder dc
Christenen tot schade aan alle gezond politiek
leven, tot schade van ons volk van de chrlste.
lüke Beginselen en het Rük van onzen I-Coning.
Moge althans onder ons anti.revolutionaire
Volk gevonden worden eenheid, warmte, liefde
en dat geloof dat de wereld overwint.
if\^n\4ncl
'ernaai
Elch wat Wils.
aaq
In de nabijheid van Kaapstad woonden de
heeren Hupnaer en Platje. De eerste had
een jonge Hottentojsche slavin, Trakosi, de
laatste een Hottentotsche slaaf, Kies ge
naamd. Trakosi en Kies hadden elkaar lief
en wenschten te trouwen; en ofschoon zulk
een verzoek in den regel uit eigenbelang
door de meesters wordt ingewilligd, hier was
de slechte verstandhoudung tusschen die
twee oorzaak, dat een echtverbintenis ver
boden werd.
Trakosi leed daar zeer onder, werd ziek,
en, om zich voor schade te hoeden, verkocht
haar meester haar aan een boer, baas Dirk
Marcus, die tijdelijk in Kaapstad vertoefde
en nu terugkeerde naar de omstreken van
Camdebo, waar zijn bezittingen lagen; ook
was dit het land waar Trakosi en Kies in
hun kinderjaren waren gestolen.
Boer Marcus was niet van liet type, zooals
Penning er ons zooveel geteekend iheefL Hij
was zeer materialistisch en eigenlijk alleen
op eigen voordeel bedacht Aan zijn Holland
sche vaderland, dat hij een dertig jaar gele
den veriaten had, dacht hij eigenlijk nooit
meer.
Daarom merkte hij met verwondering op,
dat Trakosi, toen ze haar geboortegrond na
derde, weer zorg voor haar toilel begon te
dragen en telkens nieuwsgierig het wagen
kleed optilde en uitkeek, alsof ze zich aan
het gezicht van den geboortegrond wilde ver
lustigen.
„Wat doet. toch de vaderlandsliefde veel!",
dacht boer Marcus, terwijl hij geeuwde. „Dit
kind zal door het terugzien van haar geboot
tegrond haar verdriet vergeten, weer sterk
en flink worden en ze zal nog vijftig rijks
daalders meer waard zijn!".
Kies intusschen had het verlies van zijn
geliefde Trakosi heel anders gedragen, dan
men verwacht had. I-Iij liep niet te ureuren,
maakte geen aanstalten om te ontvluchten
in één woord: zijn houding gaf niet de min
ste aanleiding toL bijzondere maatregelen
en die bleven dan ook geheel achterwege.
Maar acht dagen later werd er op he»t erf
van den heer Platje een slaaf vermist, en
alle nasporingen waren vruchteloos. Van
zijn verdwijning werd op de gebruikelijke
wijze kennis gegeven aan de autoriteiten en
een paar dagen later was de zaak vrijwel
vergeten.
Kies was terstond na zijn vlucht de rich
ting ingeslagen naar Camdebo. Een bijna
onbegaanbare weg voerde van Plettenburg
daarheen, en de arme jongen had dan ook
met ontzaglijk veel moeilijkheden en geva
ren te worstelen.
Toen voor de eerste maal de schemering
over den vluchteling daalde, stond hij plot
seling stil, luisterde aandachtig en keek on
rustig om zich heen. De arme Kies ontdek
te een geweldig grooten leeuw, die hem
volgde en slechts den nacht afwachtte om
hem te overmeesteren en te verslinden. Al
leen het vernuft van een Hottentot kon
hier redding brengen. Kies klom tegen de
rotsen op om een klipkrans op te zoeken,
d.w.z. den top van een rots, waarin een
kloof, die lag«r ligt dan de rand van de
rots. Toen hij er zoo een gevonden had,
zette hij zöch aan den kant neder. Daarna
plaatste Kies zijn muts en zijn mantel op
een stok. Terwijl hij die omhoog hield,
kroop hij zelf zooveel mogelijk naar beno
den. Zijn list gelukte volkomen: De, leeuw
kroop als een kat zoo onhoorbaar naar de
rots en deed den vervaarlijken sprong. Met
woeste vaart stoof het beest over den Hot
tentot zelf heen, stortte in den afgrond en
kwam verpletterd op den bodem der kloof
terecht. Kies was gered!
Onder zulke gevaren trok hij zoo snel
mogelijk voort, onder allerlei ontberingen-
Wel veertien dagen had hij zoo doorge
bracht.
Doch de wagen van Boer Marcus, al werd
hij door zes span ossen getrokken, vorderde
ook niet vlug, en de halfbloed, die met zijn
lange zweep de dieren aandreef, had han
den vol werk
Eensklaps klonk van het veld een zon
derlinge kreet; Trakosi lichtte zenuwach
tig het kleed op, onder het uitstooten van
een 'ónderen gil, sprong van den wagen, en
was in een oogenblik verdwenen.
Dirk Marcus begreep er niets van. Juist
wilde hij aan de slaven, die hem vergezel
den, om opheldering vragen, toen een he
vige schok hem onder de bank deed tui
melen, waarop hij zat De kar en al wat er
op lag, werd opgetild en omgegooid; alles
kraakte en brak en de boer zelf kwam in
een uitgedroogde drift terecht.
Toen hij voldoende bij zijn positieven
was om eens rond te kijken, zag hij zijn
equipage aan brokken over den grond ver
spreid, zijn ossen holden door de vlakte en
zijn koetsier zat boven op een rots rustig
een pijp te rooken en keek met souvereine
minachting neer op het tooneel van ver
woesting.
De boer riep den knecht en vroeg hem
opheldering.
„Baas!" begon deze, „Biet baassie wel
gindsch dicht kreupelbosch? Daar was een
heele groote rhinoceros in verscholen en een
Bosjesman. De jongen heeft een werpspies
naar het beest geworpen en toen gaf hij
dien schreeuw, dien baassie gehoord heb.
En toen liep hij recht op den wagen aan.
Het monster had een speer in de zijde.
Toen de man de kar zoo dicht was gena
derd, dat hij die met de hand kon aanra
ken, sprong hij opzij en ving Trakosi op,
die half dood van schrik in zij-n armen
viel. Terwijl het woedende dier den wagen
omwierp en vernielde, zette de Bosjesman
het op een loopen. zoo snel en zoo gemakke
lijk. alsof hij niets te dragen had gehad." k
„En Trakosi, gaf die zich geen moeite
om aan den roover te ontkomen?"
„Heelemaal niet, baassie; ik heb goed ge
zien, dat ze niet schreide en dat ze baar
armen om den hals van den man had gesla
gen, zeker uit vrees om te vallen. Op 't oogen
blik dat baassie uit het gat kroop, waar
hij in was getuimeld, zag ik ze nog in een
opening van het bosch, daar ginds aan den
voet van den heuvel. Een knappe jongen
is het!"
„En mijn Hottentotten, waar zijn die?"
„Baassie! uw getrouwe Kobbo's hebben
I van de gelegenheid gebruik gemaakt om
uw koopwaren te plunderen, en ze zijn het
bosch er mee ingevlucht"
„Gelukkig, dat gij tenminste bij me geble
ven bent!"
„Och, baassie, ik ben een vrij man en geen
Kobbo. Indien ik uw slaaf ware geweest,
zou baassie nimmer levend uit het gat zijn
gekomen, waar hij was ingeduikeld!"
Dirk Marcus keek raar op zijn neus, beet
zich op de lippen en zuchtte eens diep. Hij
antwoordde echter niets, want zijn snaphaan
was gebroken!
Vr||d«g 20 Febroart
HUIZEN (298.8 M.) NCRV. 8 TödseinS—«.15
Schriftlezing; 8.159.30 Morgenconcert; 10.80
Tödseln; 10.3011 Korte Zlekcndlenst, te leiden
door Da J. W. Esselink, Geref. Pred. te Doorn.
1112.30 Gramofoonplatenconcert 12.30 Tijdsein
12.302 Middagconcert. H Hermann, vioolF.
v. d. Hurk, fluit; H. v d Horet r. cello Mevr.
R A v d HorstBleekrode, plano. 2 Tijdsein:
23.15 Gramofoonplatenconcert; 3.161.(5 Con
cert. Elize de H»as, zan^; J van Drlel. vlooi;
Mevr, Hans Delvalle, plano; 1.455 Verzorging
van den zender; 5 Tödseln; 55.30 Cursus han
denarbeid voor de ouderen. 5.306-30 Orgelcon
cert, door den heer G ter Braake; 6.307 Be
zoek van den radio-dokter; 7 TUdsein: 77.30
Cursüe Engelech; 7.308 Causerie door den
heer A. J. Herwig, te Buesum. 8 TUdsein; 8
10,45 Concert. Spreker: de hoer A Ingworsen.
architect te Amsterdam; 10 Persberichten Va*
Dias; 10.4511.30 Gramofoonplatenconcert.
HILVERSUM (1876 M.) VARA. 8—9 Gramo-
foor.muzlek: 10.15 Voordracht van Louis Saal-
born. VPRO. 10 MorgenwijdingVARA
10.30 Zlekenuurtje 11.30 Gramofoonmuzlek.
AVRO. 12.30—2.30 Concert; 2.30—3 Schoolult-
zendlng; 34 Concert; VARA 4 Orgelspel:
4.30 Knutselwerkjes voor kinderen; 5.15 Voor-
avondconcert; 6.50 Actueel allerlei uit de arbei
dersbeweging; 7.05 Lezing; 7.30 Politieberichten
7.45 Gramofoonmuzlek. VPRO 3 Veekuttzen-
dlng; 8 Tödseln; 8.01 Catechisatie; 8.30 Concert
10.45 Concert. Gramofoonplaten. VARA 1L
Gramofoonmuzlek.
9 Cursus; 9.30 Concert: 10 Persberichten VrU*.
Godsd. Persbureau; 10.05 Vaz Dlaa; 10.15 Lezing
FEUILLETON
door AMY LE FEUVRE.
(11
98
99 4
Daarop trad dominee Upton op het po
dium. Hij fep rak hun op den man af aan
en weee hun op de noodzakelijkheid, om
den strijd tegen de zonde aan te binden. Hij
wees op de moeilijkheden en verzoekingen,
waar zij in het bijzonder aan bloot stonden,
en zei. dat zij dien strijd onmogelijk i-n
eigen kracht konden strijden, maar dat'de
zelfde Heiland. Die voor hen gestorven was
en hun zonden op bet kruis had gedragen,
machtig was, hun de overwinning te schen
ken, als zij slechts met belijdenis van zon
den tot Hem kwamen en daarna in Zijn
volbracht werk rustten-
Met groote oplettendheid luisterden a.l-
len toe, en de avond eindigde ermee, dat
zij allen opstonden en gezamenlijk het
volkslied zongen.
Daarop sprak een sergeant den dank uit
voor het vriendelijke, gulle onthaal, dat
hun te beurt was gevallen, en voor wat
verder gedaan was, om hun een gezelligen
avond te bezorgen, en even later vertrok
ken zij.
Teddy liep bij het heengaan even naar
Tim Stoker en vroeg: „Zie ik je nog morgen
ochtend?"
„Ik zal het morgenochtend te druk heb
ben. We gaan al om aoht uur weg."
„Nu, dan kom ik -nog even afscheid ne-
TLm draalde nog even, toen legde hij zijn
hand op het blonde krulkopje en zei: „Ik
ben overgegaan in het leger van den Heere.
Ik ben nu ook een krijgsknecht van Chris
tus."
Teddy's oogen schitterden van blijdschap.
„Echt waar?" zei" hij.
De ander knikte toestemmend. „Ja, het
ie in orde", zei hij. „De Heere heeft mij al
mijn zonden vergeven. Ik begrijp niet,
waarom ik niet eer tot Hem gegaan ben.
Vergeet niet, om voor mij te blijven bidden,
kereltje."
En met haastigen tred ging Tim Stoker
zijn kameraden achterop.
Teddy riep dien avond zijn moeder bij
zich, toen hij al in bed lag en zei:
„Moeder, .ik wil soldaat worden. Ik weet
het heel zekeo-; maar ik ben blij, dat ik nu
al vast een krijgsknecht, van Christus kan
zijn, dat ik daarvoor niet behoef te wach
ten, totdat ik groot ben- Ik denk nu, dat
ik maar net als de sergeants er op uit zal
gaan, om recruten aan te werven voor Zijn
leger. Hij kan best nog wat krijgsknechten
gebruiken, denkt u ook niet?"
„Ja, dat geloof ik ook wel, maar ga nu
gauw 6lapen. Je hebt een opwindenden dag
vandaag gehad."
„Het beste i6," zed Teddy slaperig, „dat
Pochhans nu ook een krijgsknecht van
Christus is."
Den volgenden morgen bevond zich een
groote schaar van dorpelingen en kinderen
voor de herberg. De soldaten stonden opge
steld te wachten, totdat het verdere regi
ment, dat in de 6tad ingekwartierd was
geweest, er aan zou komen, om dan samen
verder te trekken.
Teddy en Nancy waren natuurlijk ook'
aanwezig; de kledne meid was niettegen-1
staande haar groote minachting voor sol
daten, verrukt, dat ze zoo dicht in hun
buurt kon wezen.
Teddy kon niet dichtbij zijn vriend Poch
hans komen, maar deze gaf hem een vrien
delijk knikje vanuit de verte, en wat Tim6
gelaat betrof, dat was zoo zonnig als wat,
een heel verschil met den vorigen dag.
Toen ze het muziekkorps hoorden aan
komen. hieven de dorpelingen een luid
hoera aan, en een groote korporaal, die erg
genoten had van den feestdieoh van den
I vorigen avond, bukte zich, om aan Nancy,
die dichtbij hem stond, te vragen: „Hoe
heet die kleine jongen, die gezorgd heeft,
dat wij zoo onthaald zijn geworden?"
Nancy keek hem met ondeugende oogen
aan en zei:
„Ik noem hem den Knoop-jongen, en ids
zal hem ook nooit andere noemen."
Daarop klonk de stem van den korporaal
boven alles uit: „Hiep, hiep, hoera voor
den kleinen Knoopjongen!" en meteen
klonk het van alle kanten „hiep, hiep,
hoera!" en Teddy wist van blijdschap en
opgewondenheid niet meer, of hij op zijn
hoofd of zijn voeten stond; maar van dat.
o ogenblik af heette hij ongelukkig nooit
andere meer dan Knoop-jongen.
Nauwelijks was het regiment, met zijn
wapperende vaandels en voorafgegaan
door het muziekkorpe op de markt aange
komen, of daar ging de schoolbel tot groo
te teleurstelling van Teddy, want nu kon
hij geen eind mee oploopen met de sol
daten.
De schoolmeester was dien morgen zoo
toegevend, als hij nog nooit geweest was,
andere had hij wel van het begin tot het
eind straf kunnen uitdeelen- Niet een van
da jongens kende zijn les, en zij konden
hun gedachten bijna niet bij hun werk be
palen.
Maar als Teddy al onoplettend en slordig
op school was, thuis was hij dubbel zoo
lastig, en de eerste paar dagen werd de
vrees van zijn moeder bewaarheid. De op
winding van de laatste dagen bad zijn
hoofd geheel op hol gebracht. Hij sprong
op den rug van hun melkmeid, terwijl ze
met twee emmers melk op weg naar de
melkerij was, en al de melk was weg. Hij
sloot een vechtlustigen Bantamschen haan
met een van bun katten in een schuur, en
liet hen daar samen veohten, dat het een
Just was. Toen een van de arbeiders naar
den hooizolder was gegaan, nam hij de lad
der weg, en de man moest urenlang wach
ten, eer hij uit zijn gevangenis verlost
werd. Hij was in één woord zoo ondeugend,
dat zijn moeder er hard over dacht, hem
door zijn oom een duohtig pais slaag te la
ten geven.
Eindelijk bereikte zijn stoutheid het top
punt. Hij nam een zakdoek vol kleine kik-
vorschen mee naar school, zette er een
paar in den lessenaar van den meester en
jjiet de andere bij tuschenpoozen tusschen
I de kleeren glijden van de jongens, die voor
(hem zaten. Toen ze daarop een oogenblik
vrijaf ha-dden, omdat ze naar een ander lo-
kaal moesten, begon hij een verhaal over
een kabouter, dien hij gekend had, die al
j de'schoolmeesters en schooljuffrouwen op-
jat, die de kinderen verveelden. Op dat
oogenblik ontdekte de meester de kikvor-
(echen in zijn lessenaar en hij vang ook nog
een stuk van het mooie, stichtelijke ver-
haak
j „Edward Platt!"
Nog nooit had de stem van den meester
lesoo streng geklonken-
Teddy stond op.
„Wie heeft die kikvorechen in mijn lesse
naar gezet?"
„Ik meneer."
„Kom hief!"
En te midden van de doodsche stilte, die
op eens in het lokaal heersche, liep Teddy
met gloeiende wangen en gebogen hoofd
naar den lessenaar van den meester toe.
„Edward Platt, de laatste drie dagen ben
je onverbeterlijk geweest Ik heb je school
Ja-ten blijven, ik heb je strafwerk mee naar
huis gegeven, maar alles te vergeefs. Nu
zaJ ik moeten doen, wat ik je nog nooit ge
daan heb. Hou je hand op."
Teddy hief onmiddellijk het hoofd op en
droeg onverschrokken de drie of vier sla
gen met de rotting, die de meester hem
gaf.
„En nu kun je naar huis gaan," zei deze
„Ik kan je hier vanmorgen niet verder ge
bruiken."
Teddy liep zonder een woord te zeggen,
het lokaal uit Hij voelde zijn vernedering
diep, maar het was het middel, om hem
tot zichzelf te brengen. Hij rende weg naar
een afgelegen veld, wierp zich daar op den
grond en 6nikte hartbrekend-
Een half uur later kwam zijn oom toe
vallig over dat land en vond hem er liggen.
„Wel, Ted, wat ie er aan de hand?" vroeg
hij, terwijl hij hem overeind zette.
Teddy's betraand gezichtje en bevende
lippen troffen hem zoo, dat hij op een stuk
van een boomstam ging zitten en hem tus
schen zijn knieën nam.
„Wat scheelt er aan? Heb je 'e bezeerd?"
was zün volgende vraag.
Toen keek Teddy op en vroeg met een
plecLcig stemmetje: ,Wat doet Je Koning,
a:ls zijn soldaten verslagen zijn door den
I vijand, inplaats dat zij de overwinning be
haald hebben?"
„Dat weet ik gerust niet Ik herinner me
den tijd niet, dat we de nederlaag geleden
hebben. Ik denk, dat het hem voor hen
spijt."
I „Zet hij ze dan ndet buiten zijn leger?"
I „Wel, neen!"
I ,Wat doet God als Zijn krijgsknechten in
,plaat6 van te strijden zich door den vijand
laten verelaan?"
j „Ik denk, dat Hij alleen heel veel ver
driet er over heeft."
Jan Platt begon heel vaag te begrijpen,
waar het kind heen wilde; maar zijn amt-
woord had Teddy nog niet tevreden ge-
steld.
Hij schudde somber het hoofd.
„Ik geloof zeker." zei hij, dat Hij Zijn
krijgsknechten uit Zijn leger zal moetan
zetten, als zij den srtijd opgeven en de ba
nier door het slijk halen en den vijand net
laten doen. wat hij wil.
En ik heb nog enger gedaan." Hij kneep
zijn vuistje krampachtig ineen tn riep op
gewonden uit: „Ik heb geheuld met den
vijand, ik ben dus een deserteur en ik kan
nooit en nooit weer terug komen!"
Zijn oom wist niet, wat hij zeggen moest-
„Waarom ben je niet op school?" vro^r
hij. „Wat heb je uigehaald?"
Op wanhopigen toon vertelde Teddy hem
(het heele geval, en voegde er aan toe:
„Ik durf niet naar huis te gaan; ik heb
met de rotting gehad en ik heb oiijn
knoop oneer aangedaan!"
Opnieuw barstte hij in tranen uil
(Wordt vervolgd.)
