DINSDAG 17 FEBRUARI 1931 TWEEDE BLAD PAG. 6
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
STADSNIEUWS
Kunst en Letteren.
AGENDA
Uit den Omtrek
Geen wijziging in de houding van
B. en W. inzake de Zondagswet
DE KWESTE VAN DE HUUR-
NIVELLEERING
EEN STUK BEGROOTINGSDEBAT
Voorzitter de Burgemeester, Mr. A. van
de Sande Bakhuyzen. Afwezig met kcnnis-
gevin-g de heeren Huurman, Kuyvenhoven,
Wiltner en Kooien.
De voorzitter doet mededeeling van ver
schillende ingekomen stukken.
In verband met een desbetreffend inge
komen stuk vraagt de beer K ooi s tra hoe
bet met de gemeentelijke radio-distributie
er voor staat.
Wethouder G o s 1 i n g a antwoordt, dai
met kracht aan de voorbereiding hiervan
gewerkt wordt.
De Zondagswet.
De Voorzitter deelt mede, dat het college
van B. en W. in meerderheid heeft besloten,
©aar aanleiding van de bij de begroot mg
aangenomen motie-Van Eek ten aanzien
van" de Zondagswet, voor wat betreft liet
toestaan van bioscoopvoorstellingen e.d. ui
bun tot dusver ge\olgde gedrugslijn geen
verandering te brengen.
De heer Van Eek verkrijgt na eenige
tegenstribbeling van den Voorzitter bet
woord om hierover te spreken. De medede*
ling heeft Spr. teleurgesteld. Hij was van
meening, dat B. en W. de Zondagswet zou
den willen uitvoeren in den geest zooals de
burgerij dat wcnscht en dat de maatstaf
daartoe zijn zou de stemming in den Ilaad.
Nu is bij de begrootingsbehandeling een
motie aangenomen om bioscoopvoorstellin
gen enz. des Zondagsmiddags toe te laten
en toch willen B. en W. aan het daardoor
uitgesproken verlangen geen gevolg geven.
Deze handelwijze steekt geheel af bij de ge
dragslijn in andere steden gevolgd.
De heer Romein (lib.) vraagt, naar de
motieven van B. en W.
De Voorzitter geeft hem in overwo
ging daarover een interpellatie aan te vra
gen.
Daarna wordt overgegaan tot de beliande
ling van
de Agenda.
Benoeming van vijf stads-goneesheeren,
voor het tijdvak 1 Jan. 19301 Jan. 1932.
Benoemd worden de heeren A. Kist, Dr.
-J. C. M. Timmermans, J. A. Schreuder, H.
P. Veldhuijzen en P. J. M. Niemer.
Praeadvies op het verzoek van mevr. H.
A. Koning—Van Wermeskerken, om ontslag
als regontes van het Heilige Geest- of Arme
Wees- en Kinderhuis.
Mevr. B r a g g a a rD e Does spreekt
den wensch uit bij een nieuwe benoeming
bij heeren regenten aan te dringen iemand
uit arbeiderskringen te benoemen.
Daarna goedgekeurd.
Praeadvies op 't verzoek van L. A. Men
nes. om eervol ontslag als directeur van den
Markt- en Havendienst.
Üe heer De Recde zegt, dat wij bier
weer een bekwaam leider gaan missen
wegens onvoldoende salarieering. Spr. ver
zoekt aan het verlangen van den heer Men
nes tegemoet te komen en het ontslag te
verleenen tegen Maart.
De Voorzitter verwijst echter naar de
desbetreffende verordening.
Het voorstel wordt aangenomen.
De volgende voorstellen worden z. (h. st.
en zonder bespreking aangenomen.
Voorstel tot verhooging van verschillen
de posten der begrooting, dienst 1930, waar
van de raming te laag is gebleken, alsmede
tot toevoeging vah eenige nieuwe posten
aan die begrooting, en aan de begrooting,
dienst 1931.
Begrooting, dienst 1931, van het Geref.
Minne- of Arme Oude Mannen- en Vrou
wenhuis.
Voorstel:
a. in zake de beëindiging van de huur
van een gedeelte grond en water langs den
Haarlemmertrekvaartweg en het Poelmeer
onder Oegstgeest;
b. tot verhuring van het sub a bedoelde
gedeelte grond en water, aan G. Wijiems.
Voorstel tot wijziging van de met P. J.
H. van der Pluym gesloten huurovereen
komst, betreffende het winkelhuis aan den
Nieuwen Rijn no. 22.
Voorstel tot overneming in eigendom en
onderhoud bij de gemeente van eenige
strookjes grond, gelegen aan de Korevaar-
straat, den Zijlsingel en den Lagen Morsch-
weg.
Voorstel tot verkoop van 'n perceel bouw
terrein aan de Oostaijde van de Bloemstraat,
aan W. C van Oosterom.
Voorstel tot verkoop aan de Vereeniging
tot stichting en instandhouding van een
Chr. Kweekschool ter opleiding van onder
wijzers en onderwijzeressen voor Scholen
met den Bijbel, van een gedeelte grond na
bij den Rijnsburgerweg. Sectie P. no. 1556.
Voorstel om B. en W. te machtigen de
verschillende localiteiten van dc Stadsge
hoorzaal, gedurende het tijdvak van 7 tol
en mot 12 September a.s. kosteloos ter be
schikking te stellen van de Commissie van
"Uitvoering van het XVIlIe Internationale
Oriëntalisten Congres.
Voorstel tot beschikbaarstelling van gel
den ten behoeve van het aanbrengen van
eenige voorzieningen in de zweminrichting
„Dc Zijl".
Vooretel tot verlenging van de tijdelijke
opdracht aan Dis. A. A. Prins, tot het geven
van onderwijs in de Engelsche taal aan het
Gymnasium.
Voorstel tot overplaatsing van:
mej. J. E. P .Vellekoop, onderwijzeres aan
de school Schuttersveld A, naar de school
Schuttersveld B;
mej. S. G. W. Bader, onderwijzeres aan
de school Vrouwenkerksteeg B, naar de
school Schuttersveld A:
H. C van Leeuwen, onderwijzer aan de
school Vrouwenkerksteeg B, naar de schooi
Zuidsingel A;
P. Rinck, onderwijzer aan de school Vrou-
wenkeiksteeg B, naar do school Medusa
straat B;
mej. J. Af. Hilarïus, onderwijzeres aan de
school Zuidsingel B, naar dc Opleidings
school voor Gymnasium en II. B. S. aan de
Aalmarkt;
mej. C M. Hoekstra, onderwijzeres aan
de school Duivenhodestraat A, naar de
school Zuidsingel B.
Voorstel «tot het doen rooien en verkoopen
van boomen.
Praeadvies op het verzoek van de Ver.
Herstellingsoord „De Leidsehe Buiten
school", in zake de opneming en verpleging
van Leidsehe kleuters in haar Internaat
te Katwijk.
Praeadvies op het verzoek van -ie Leid
sehe Slagerspatroonsvereeniging en dc R.
K, Slagerspatroonsvereen. „St. Pelagius" in
zake de verlaging van de slachttarieven.
Verordening houdende wijziging van de
verordening van 15 Ajiril 1909 (Gem. bind
no. 3) tot voorkoming van brand.
Verordening houdende wijziging van de
verorden ing van 25 September 1922 (Gem.
blad no. 56) op de Veemarkt.
Voorstel tot verkoop van een strook ie
grond aan den Lammenschansweg, aan H
P. Jansen.
De heeren Kooistra en Sc hü lier
achten een prijs van f 12 por M2. te duur
voor een strook grond, welke deze houwer
noodig heeft. Er wordt volgens den heer
Schüller met twee mnten gemeten en het «s
bij het Grondbedrijf een Janboel.
De heer Bergers wijst er op, dat hot
hier maar een paar M2 .betreft.
Wethouder Splinter protesteert tegen
de uitdrukking van den heer Schüller. De
heer Jansen had deze strook niet noodig.
doch wilde haar gaarne hebben voor een
mooiere afronding. De prijs is absoluut niet
onredelijk.
Daarna z. h. st. aangenomen.
Cbx. School Rijnsburgerweg-
kwartier.
Voorstel om aan het bestuur van de Ver
eeniging tot stichting en instandhouding
van Scholen met den Bijbel te Oegstgeesl
alsnog medewerking te verleenen tot stich
ting van een school voor gewoon lager
onderwijs.
De heer Z i t ma n (v.d.) stelt voor bij de
Kroon in liooger beroep te gaan.
De heer V e r vv e ij (s.d.) steunt dit voor
stel.
De heer Wilbrink (c.h.) verklaart dat
de chrlstelijk-historische fractie zich niet b:j
dit voorstel zal aansluiten. Het nut van een
beroep op de Kroon ziet Spr. niet meer in.
Spr. wijst er op, dat het do vorige maal ge
noemde argument, dat Leiden niet voor
Oegstgeestsche kinderen behoeft te zorgen
vervalt als men weet .dat reeds 192 Leid
sehe kinderen de Oegstgeestsche scholen be
zoeken. Ook mede gezien dit feit zal de c.h-.
fractie zich bij de beslissing van Ged. Sta
ten neerleggen.
De heer Vervveij (s.d.) gelooft, dat het
ook voor B. en W. geen bezwaar is met de.'.e.
zaak in hooger beroep te gaau, opdat de
jurisprudentie volkomen vast kome te staan.
De heer Groene veld (s.d.) keurt het
af, dat ook bij de behandeling van doze
zaak door Ged. Staten B. en W. zich heb
ben gesteld aan de zijde van het Oegsi-
geeslcr schoolbestuur. Overigens vraagt Spr.
of B. en W. het niet gewenscht achten in
het Rijnsburgerwegkwartier een openbare
school te stichten. Dit zou b.v. een oplei
dingsschool voor Mulo en H. B. S. kunnen
zijn.
Wethouder Tepe (r.k.) raadt het voor
stel van den heer Zitman af. De opmerking
van den heer Groeneveld gaat niet op. Na
tuurlijk hebben B. en W. de bevoegdheid
hun meening te doen uiteenzetten voor het
college van Ged. Staten. Overigens heeft
Spr. geen plan voorstellen te doen tot den
bouw van een openbare school in 't Rijns-
burgerwegkwnriier. Als aan het college d*
noodzakelijkheid van zulk een school mocht
duidelijk wor4en, wordt de zaak natuurlijk
anders.
Het voorstel-Zitman in stemming gebracht
wordt verworpen met 16 tegen 13 stemmen.
Het voorstel van B. en W. wordt aange
nomen.
Do hnurnlvelleerlng.
Voorstel in zake verlaging van de huur
prijzen van de woningen, deel uitmakende
van verschillende womngbouwplanncn, te
vens praeadvies op het adres van de Fede
ratie van te Leiden en Omst. gevestigde
Woningbouwvoreonigingen te dezer zake.
De heer Kooistra (s.d.) vraagt' of het
billijk is dat men de woningbouwvereenigin
gen alle zeggenschap ontneemt inzake .te
leeningen, die de gemeente met het Rijk
heeft afgesloten, terwijl toch de gemeente
als tusschenschakel heeft gefungeerd. Spr.
kan niet begrijpen, dat deze onbillijke toe
stand wordt bestendigd. In een dure tijd
zijn huizen gebouwd met 6 pet leeningcr».
De leeningen zijn later opgeheven en nicu
we 4 2/3 pcL leeningen zijn afgesloten. Is het
nu billijk, dat de rentewinst niet ten goede
komt aan de woningen, die met de 6 pet.
leeningen zijn gebouwd?
De heer Zitman (v.d.) sluit zich aan
bij het gezegde door den heer Kooistra.
De heer Parmentier (a.r.) juicht het
voorstel van B. en W. toe en acht het goed
dat B. en W. streven naar huurnivelleering
in algemeenen zin.
De heer E 1 k e r b o u t (a.r.) is het hoofd
zakelijk met den heer Kooistra eens. Alleen
vraagt Spr. of de termijn van 40 jaren voor
de verbruik van het kapitaal, waarvan
in de stukken sprake is, niet kan worden
gebracht op 25 jaar, waardoor jaarlijks eon
grooter bedrag kan besteed worden.
De heer Wilbrink (c.h.) is het met de
dogmatisch-formalistische beschouwingen
van B. cn W. niet eens. De verhouding tus*-
sclien de gemeente en de woningbouwver-
eenigingen ziet Spr. niet zooals B. en W.
Het voorstel van B. en W. zooals het er nu
ligt is Spr. evenwel wel sympathiek omdat
ook rekening is gehouden met de relatieve
huurwaarde. Spr. vindt het niet. onredelijk,
dat de gemeente het bedrag van de rente
winst doet ten goede komen aan die wo
ningen. die het het meest noodig hebben,
de woningen met de relatief hoogste huren.
Dat echter voor een royaal opgezet plan,
waarvan van te voren gezien kon worden,
dat het niet rendabel kon zijn, andtre plan
nen zouden moeten bloeden, vindt Spr. niet
juist en allerminst sociaal. Intusschen. .Ie
bez.waren die Spr. heeft zijn niet van dien
aard, dat hij tegen het voorstel van B. en
W. zal stemmen.
De heer De Reede (c.h.) sluit zich wat
de strekking betreft aan bij het betoog van
den heer Wilbrink. Spr. bestrijdt de bewe
ring van den heer Kooistra, dat de go-
meentfl de tusschenschakel is tnssohen h'»t
Rijk en de woninglwuwvereenigingen en
aebt p. en W. op den goeden weg als zij
zonder schade voor de gemeente de nivel-
leering zxxiveel mogelijk bevorderen.
De heer Donders (r.k.) wijst er op dat
de rentewinst eon meevallertje is voor de
gemeente, dat B cn W. op elke antiore wijze
hadden kunnen besteden. Het i-s reeds billijk
dat B. en W. de rentewinst gebruiken vooi
de nivelleering van de huren. En ook de
wijze waarop B. en W. het geld besteden
acht Spr. volkomen juist. Uitvoerig zet Spr.
de juridische zijde van de zaak uiteen.
Wethouder G o s 1 i n g a wijst er op dat
de lieer Kooistra uitgaat van de verkeerde
premisse, dat do gemeente een tusschen
schakel is tusschen de woningbouwvereenl-
gingon en het Rijk en daardoor met zijn
redoneering verkeerd uitkomt. De heer Kooi
stra heeft het verder geworpen op de billijk
heid. F.r zijn echter heel wat grooter moei
lijkheden in de woningbouwpolitiek. zooals
Spr. met eenige voorbeelden aantoont. De
heer Kooistra is in gebreke gebleven aan te
toonen dat de verdeel ing zooals hij die
wenscht beter in de lijn is van de sociale
taak van de gemeente, üp de vraag van den
heer Eikerbout inzake de termijn van Hl
jaar. antwoordt Spr., dat men als men deze
termijn op 25 jaar brengt, men dan na 25
jaar weej- zit met de noodzakelijkheid van
een nieuwe regeling en mogelijk een nieu
we huurverh «oging voor een bepaald blok
Na repliek wordt het voorstel van B. en
W. in stemming gebracht en aangenomen
met 20 tegen stemmen.
Nog een stokje begrootlngsdebat.
Voorstel van mevr. Braggaar—De Does,
inzake de benoeming van een gemeente
lijke commissie voor schoolkindervoeding
en -kleoding.
Idem alsvoren, inzake de verstrekking
van schoenen on schjenreparatie in plaats
van klompen aan daarvoor in aanmerking
komende schoolgaande kinderen.
Idem alsvoren. inzake de verstrekking
van schoolkindervoeding ook gedurende de
vacanties.
Mevr. B r a g g a a rD e Does verdedigt
haar voorstellen. Ze zijn practisch en uit
voerbaar, volgens Spr. Spr. vergelijkt Lei
den met Den Haag en wijst er op, dat de
Hangsche regeling veel heter is. Kan er geen
verbetering in de normen gebracht worden?
Spr. verdedigt dan haar voorstel om de voe
ding aan de kinderen ook in de vncantie tc
verstrekken. De stopzetting van de voeding
in de vacantie is volgens doktersverklarin
gen schadelijk. In de vacantie neemt de eet
lust van het kind toe. Is liet niet treurig, dat
juist dan de kinderen geen voldoende voe
ding krijgen? Het motief, dat de onderwij
zeressen) in de vacantie uitgaan gaat ni-»t
op. Geldt dit niet ook voor andere plaatsen.
Ook het voorstel om schoenen inplaats van
klompen aan de kinderen te verstrekken
verdedigt spr. uitvoerig, evenals haar voor-
stellen tot het instellen van een Gemeente
lijke Commissie voor Schoolkindervoeding
en -kleeding.
De heer Bergers (r.k.) is van meening
dat de particuliere vereeniging „Schoolkin
dervoeding en -Kleeding" uitnemend werk
verricht, zoodat hij een sterk tegenstander is
van het laatst verdedigde voorstel van mevr
Braggaar—de Does. terwijl hij ook dc andere
voorstellen bestrijdt
De heer Meynen (c.h.) wijst er op dat
de schoolkindervoeding ingestelü is ten dien
ste van het onderwijs en dat dit karakter
niet verdoezeld mag worden. Spr. spreekt
voorts een woord van lof aan het adres van
de bestaande particuliere Commissie voor
Schoolkindervoeding. Hot zou schande ziin
om deze commissie zonder meer aan den
kant te zetten.
Wethouder Tepe verwijst hoofdzakelijk
naar de antwoorden bij vorige begrootingsbe
handelingen inzake deze kwestie gegeven.
Spr. wijst er o.a. op dat bij de volkstelling
na den Raadhuisbrand op een school die re-
sloten was de voeding doorgegaan is. He
was opvallend, dat toen van de 50 kinderen
die normaliter aan de voeding deelnamen,
er 6 verschenen. Het voorstel inzake de Ge
meentelijke Commissie voor de voeding en
kleeding bestrij'dt spr. op grond van het feit
dat mevr. BraggaarDe Does zelfs niet ge-
tracht heeft aan te toonen dat het particulier
initiatief in deze te kort is geschoten
Na repliek worden de vooretellen in stem
ming gebracht en venvorj>en met 20 tegen
10 stemmen.
De volgende voorstellen worden aangehou
den:
Voorstel inzake het aan de N.V. Textiel
fabriek voorh. Gebr. van Wijk en Co., ver
leenen van vergunning tot het maken van
een verbind) ngsbrug over de 3e Groenesteeg,
tusschen haar perceelen aan de Vestestraal
eenerzijds en het perceel Groenesteeg no. 55
anderzijds.
Idem alsvoren, inzake de benoeming van
een gemeentelijke Commissie, belast met de
zorg voor de Leidsehe blinden.
Voorstel in zake het verleenen van finan-
oieelen steun bij de oprichting en exploita
tie van een kortsluithuis en hoogspannings
laboratorium met bijbehoorendo werken
door de N.V. tot Keuring van Electrotech
nische materialen te Arnhem.
Ver irdening, houdende wijziging van de
verordening van 23 Mei 1912 (Gem. blad
no. 18) op het' Rijden
Een demonstratie.
Bij de rondvraag komt de heer Coster
met de verrassing. Spr wijst er op dat het
springen van de electrische lampen, waar
over herhaaldelijk geklaagd wordt, den laaf-
sten tijd een gevolg is van een te hooee
voltage. Spr. heeft een Voltmeter meeee
bracht, die hij met een snoer op de wet
houderstafel brengt Het stoj>contart wordt
ingestoken. Inderdaad de meter wijst 145 en
mag maar 125 wijzen.
De wethouder zegt onderzoek toe.
De heer Vallentgoed (s.d.) wijst op
de gevaarlijke toestand ontstaan door het
openbreken van de Hoogcwoerd.
Daarna sluiting.
VERBETERDE TREINENLOOP
Met ingang van den nieuwen zomerdienst
zal de treinenloop op het baanvak Leiden—
Utrecht een belangrijke verbetering onder
gaan.
Niet minder dan 12 nieuwe treinen zul
len worden ingelegd, waarvan 6 heen 6
terug. Hiermede is aan een lang gekoester-
den wensch voldaan.
VEERTIGJARIG JUBILEUM.
Gister herdacht de heer G. van Eyghon
•zijn veertigjarig jubileum in dienst van de
Kon. Ned. Grofsmederij. Zooals to docu ge
bruikelijk werd de jubilaris des morgens
ten kan'ore van den directeur gehuldigd en
hein de traditinneeje enveloppe met inhoud
overhandigd. Het verdere deel \an rjen .if
bracht hij in den huiselijken kring door.
TERAARDEBESTELLING K. VAN ZANEN
Hedenmiddag heeft op do begraafplaats
Rhijnhof onder grooto belangstelling de ter
aardebestelling plaats gehad van het stoffe
lijk overschot van don heer K. van Znncn,
in leven boekhouder bij den Arrnenruad en
eedurende tal van jaren bestuurslid van de
nfd. Leiden van den Ned. Chr. Ambt Bond.
Een viertal kransen dekte de baar. Onder
de aanwezigen merkten we op den heer G.
A. Smit, voorzitter van den Armenraad, Dr.
Boonacker, plaatsverv. voorz. van den Ar
menraad, den heer P. A. van Aggcjen, dir.
van de Bank van Leening, Mr. P. A. van
Toornenburg, secretaris van den Armenraad
dpn heer en mevr. van Nes. namens het Hon
gnarsch comité, den voorzitter en secretaris
van de Ned. Chr. Ambtcnaarsbond en vele
anderen.
Bij de geopende groeve werd het woord
gevoerd door Mr. P. A. van Toorr.enburg en
door den heer J. Trippenzee, sergennt-majoor
van het 4e reg. infanterie, namens vroegere
kameraden.
Daarna werden levende bloemen in het
graf gestrooid.
DE LEIDSCHE GEMEENTERAAD
Nadat het hoofdartikel op pag. 1 reeds
geschreven was. vernamen wij, dat ook ons
anti-revolutionair raadslid, do heer B. J.
Huurman zijn mandaat niet wenscht te
zien vernieuwd bij de aanstaande verkie
zingen. Met hem gaat een der oudste leden
van den Raad wat zittingsduur betreft (in
1915 werd de heer Huuman voor de eerste
manl gekozen) dit college verlaten. De
fractie zal hem noode missen, want hij is
iemand naar wiens meoning geluisterd
wordt, die zonder omwegon en recht op den
man af zegt wat hij te zeggen heeft, die
door zijn groote ervaring, zijn zakelijkheid,
zijn practische kijk, waardoor hij dadelijk
de kern van een kwestie rankt en er nooit
om heen draait, een gezag heeft in den
Raad als weinigen. Altijd gaarne hoorden
we zijn klaar en nuchter betoog cn als de
Raad zich, zonnls vooral den laatsten tijd
nogal eens voorkwam verloor in eindeloos
gepraat, dan was hij daar zeker do schuld
niet van. Het gemeentebelang was bij hem
nummer één en dat belang heeft hij op
voorbeeldige wijze behartigd.
De anti-revolutionaire kiesvereen. staat
thans voor de taak om zijn plaats aan te
vullen, waardoor de moeilijkheden er voor
haar niet geringer op worden, maar we
twijfelen er niet aan of zij zal dezen vete
raan op waardige wijze weten to vervangen.
HET
BEWAARSCHOOL-
ONDERWIJS
ADRES AAN DEN RAAD
Door de afdeeling Lelden van den Bond
van N'ed. Onderwijzers is het volgend adres
aan den Raad verzonden:
Geeft met verschuldigden eerbied tc ken
nen de afdeeling Leiden van den „Bond
van Ned. Onderwijzers",
dat zij met groote belangstelling heeft
kennis genomen van de voorstellen van uw
dagelijksch bestuur betreffende het voorbe
reidend onderwijs,
dat zij van meening is, dat goed ingericht
voorbereidend onderwijs van groote sociale
en paedagogische bctcekenls is,
dat het daarom de plicht der overheid is
in de behoefte aan dit onderwijs te voor
zien,
dat gezien de aard van dit onderwijs
er geen enkele reden bestaat om hier tot
splitsing van dc jeugd over te gaan,
dat het betreurenswaardig is, dat sectie-
geest en standsgevoel de kinderen op
jarigen loeftijd reeds in groepen doet uit
eenvallen,
dat zij bijzondere fröbelscholen daar
om veroordeel t,
redonen waarop zij Uw College met den
meesten aandrang beleefd verzoekt:
voldoende gelegenheden te scheppen voor
het ontvangen van goed ingericht voorbe
reidend onderwijs,
den leeftijd van toelating tot de voorb.
scholen op jaar in te stellen.
het ambulantlsme van de hoofden der
voorb. scholen af te schaffen,
het maximum aantal leerlingen per klasse
als bij het L. O. te stellen op 42.
het schoolgeld niet to verhoogen,
niet over te gaan tot verhooging van het
subsidie aan bijzondere voorbereidende
scholen.
In de uitvoerige memorie van toelichting
word eerst betoogd, dat het uitsluitend
overwegingen van .socialen aard zijn ge
weest, die er een 50-tal jaren geleden toe
hebben geleid om in dc binnenstad een drie
tal- kinder-hewaarscholen in te richten.
Later hoeft men ingezien, dat ook op paeda
gogische gronden voorbereidend onderwijs
van het grootste belang is.
Aard en karakter van het voorbereidend
onderwijs zijn echter geheel andere dan van
het gewoon lager onderwijs. Van het eigen
lijke leeren is geen sprake en adressante
veroordeelt daarom de scheiding, die er nu
reeds gemaakt wordt tusschen dc jeugd op
3-jarigen leeftijd.
Het voorstel van de minderheid van het
collego van B. en W. om-naast de bestaande
inrichtingen drie nieuwe gelegenheden te
scheppen voor het ontvangen van voorbe
reidend onderwijs wordt met sympathie be
groet en bet vertrouwen uitgesproken, do
die inrichtingen in tegenstelling van de be
staande aan redelijke eischen van bouw
hygiëne, oppervlakte enz. zullen voldoen.
MUSEUM DE LAKENHAL.
Een schilderij van Rembrandt tentoongesteld
In het Stedelijk Museum de Lakenhal
alhier is door de welwillendheid van den
eigenaar, den heer Vitale Bloch te Ams'er-
dam, gedurende deze week een schilderij
van Rembrandt opgesteld, voorstellende
„Chris'us verjaagt de wisselaars uit don
tempel". Het stuk is gemerkt R. Fee. 1626
en geschilderd in den Leidschen tijrl op
20-jarigen leeftijd vóór Rembrandt's leer
jaren bij Las'man.
Links met het geeselkoord in de opgehe
ven rechterhand Christus, daaronder ter
halverlijve de wisselaars, waaronder in h»t
midden Rembrand"s vader met bontmantel
en knlot Aan den bovenkant wordt het
sbhildorij afgesloten door een zuil, onder
door de tafel der wisselaars.
Het s'uk doet in zijn kleurengamma en
behandeling der kleeding denken aan het
werk van Otto van Veen, gob. te Lelden
1656, van wiens hand het museum "«en
schiiderii bezit en dat 'er vergelijking naast
den Rembrandt is geëxposeerd.
K. VAN K. RIJNLAND
HANDELSREGISTER.
Nieuwe inschrijvinq. 16 Febr. 5679. N. V
Trust- en Ilandel-My. Tehan, Leiden, Ra
penhurg 27. (N'cd. Staatscourant van 13 en
14 Febr. 1931. bijv. No. 482) Dir Dr. S. Th
Holst Weber, Leiden. Comm. P. A. do
Goover. Wassenaar. Man'scbap. kapitaal
f lfionoo, waarvan geplaatst en gestort
f 20.000.
16 Febr. 5678. Pyrocellilithplatenfabrlek
Katwijk a. d. Rüji. Valkonhortrorweg 26. E.:
J. Verhuist, Ka'wijk n. d. Rijn.
16 Febr. 5680. Café „Pauline". Leiden,
Beestenmarkt 30. E.: A. J. Neuteboom.
Leiden.
Wijziging. 16 Fehr. B. .T. Huurman Dzn.
Leiden. Heerengrech' 1?. Aen'iemersherli-ii'
Bovengenoemde handelszaak is met Ingang
van 1 Janan 1031 omgezet in een vennoot
schop onder firma ondf»r den naam: B J
Huurman en Zoon (B.P.). Venn.: B. J.
Huurman Dzn., Leiden en B.I. Huurman
Jr., Leiden. Ui'geoef. bedr. thans: aanne
mersbedrijf Taxatie en administratie van
onroerende goederen, alles in de meest ult-
gebreiden zin en alle handelingen te ver
richten, welke daarmede in direct of zijde-
lingsch verband s'aan.
16 Febr. N. V. Margnrlnefabrlek en Vet-
smeltorij v.h. Gebr. van Dnm, in liquidate.
Alphen a. d. Rijn, Lindenbovestr. 1 Oph
Fil.: Groningen, Papengang 6, d.d. 1928.
HET RESIDENTIE-ORKEST
Toen dr. Poter van Anrooy gisteravond h-1
podium betrad. rees hot orkest als
één man op, terwijl do leider zich tot de aan
wezigen in de Groote Zaal wendde, om met
enkele eenvoudige eft gevoelvolle woorden
den pas ontslapen grooten pianist Dirk Scha
fcr te gedonken. „De loop der omstandighe
den wil", zoo zcide spr., dat wij hedenavon t
ons programma beginnen met „Los Préludes'
van Liszt, een werk, dat zeer toepasselijk is.
Aan het motto boven dat werk, ontleent dr.
Van Anrooy de zinsnede: „is ons leven eigen
lijk iets anders dan een voorspel tot den
dood?" En aan het Requiem van Brahin>»
ontleent hij de woorden: „O Tod, wie bitter
bist du! O Tod, wie süst bist du!'
Schilfer heeft in zijn rijke arbeidzame le
ven veel leed gehud en vooral in den laatsten
tijd. Zoo is de dood voor hem een vorlossin^
geweest Niet veel geluk heeft hij ontvangen,
maar veel heeft hij gegeven door zijn rijke,
diejm kunst En Is hij die veel geeft niet ri|
ker dan hij die veel ontvangt?
Schilfer was een groot musicus. Hoe kun
nen we hem beter eeron dan door muzicK
die ons weer in 't |evon van den doode terug
voert? Wij zullen vanavond zoo mooi moge
lijk spelen en hem zoo trachten waardig te
gedenken".
Na deze woorden reee de geheelc zaal op
teneinde in diepe stilte den man in ge
dachten een laatsten groet te brengen, die
zoovele malen ook in onze Gehoorzaal hei
wonder van zijn prachtig spel over ons dec I
komen en ons ademloos gevangen hield in
den ban van Chopine romantiek of de diepe
gedachtenwcrold van Beethoven. Ook doze
mensch was als een riethalm, bewogen door
den wind. Maar in het heen en weder wuiven
werd de rietpluim een aeolusharp die dp
zangen der schoonheid vertolkte.
Diep onder den indruk van de treffend«
herdenking zetten we ons tot luisteren, hn
men voelde het aan den opzet der eerst-
maten van „Les Préludes" van Liszt, dat
leider en orkest er heel hun ziel op hadden
gesteld dit werk te maken tot een gedach
tenisrede in tonen, die meer zegt, dan *woor
den kunnon zeggen. Wij denken aan her
zachte melodieuze begin; weldra komt er e>
pansie; het kopor schalt, het heerlijke kope
van het Residentie-Orkest, altijd zeldzaam
edel van klank en expressie; de paukeh rof
felen dan de diepe, purperen zangen d«i
cello's, afgewisseld met de warmte van de
waldiiooorns. Het droefgeestige hoofdmotie'
wordt aangestemd door de hoorns, de cellos
volgen. Er komt een passage van violen ei,
harp, dio een hemelsch coloriet oproepen
Herhaaldelijk jodejt de fluit korte motiefics
door de breede zangen van 't orkest Rijs
en vol afwisseling, tnaar altijd in ernstigoi
toon zingt het Preludium maar door t«.«'
aan het slot do bazuinen het thema schalie-
dat thans klinkt als een gouden hymne, waai
aan het slagwerk nog meer accent geeft.
Tod und Vcrkl&rung! Dood en Verlossing'
zou men dit heerlijk geinstninienteenio
superieur gespeelde werk kunnen noemen,
dat een diepen indruk maakte op alle aan
wezigen.
Daarna volgde het tweede nummer van
het gewijzigd programma.
We moeten nog even opmerken, dat het
oorspronkelijk in de bedoeling lag, de heer
lijke symphonie van Dvorak „Aus der Neuen
Welt to spelen, welke uitvoering verhin
derd werd door een conflict met he. oefnam
de „Buma"-bureau voor auteursrechten, dat
hier te Leiden vroeger reeds on Ier m.-er
aan „Sursum Corda" en den „Kunstkring
Voor Allen" en wellicht nog anderen, moei
lijkheden berokkende. Omdat het Buma-bu-
reau de oorzaak was, dat thans de „Pré
ludes" gespeeld werd, welk werk zoo bijzon
der passend was, zullen we er niet nieer
van zeggen.
Het tweede nummer dan was het glorieuze
vioolconcert van Tschaikowsky, vcoi godra
gen door Eduard von Zathuretzky, aan w-icn
wij hier te Leiden de prettigste herinne
ringen hebben, doordat hij enkele jaren go
leden, met het Haarlemsch Orkest naar ik
meen. hetzelfde concert speelde.
Welk een schitterend violist is bij. Zijn
[uaciivige Itaiiaansche viool, zwaar en edel
van klank, waarin wij eerst een Guarncrius
meenden te herkennen, maar iet was oen
Gariiani, behoerscht hij als weinigen. Zijn
toonvorming is edel. Hoe weet hij ze sonis
fluweelachtig op te zetten, uit te doen dijen
en weer fluweelig te doen vervloeien. Welk
een warmte is er in zijn spel. En tevens is
het zwierig en brillant Dat bemerkt men bij
zijn flonkerend passagespol, bij zijn caden
zen, zijn prachtige dubbelgrcpen, zijn har
peggieeren en zijn verfijnd zuivere flageob t
ten. Stokvoering, vingervlugheid, tintelend
toonafgcrondheid, alles is even brillant en
tevens warm cn muzikaal. Zijn voordracht
van dit concert was in één woord schitteren"
en het Orkest assisteerde hem op voortref
felijke wijze.
Na de pauze eindelijk kwam, voor ons ter«
minste „etwas Neues", „Tableaux d' une
exjwsition", oorspronkelijk een cyclus vooi
het klavier van Moussorgsky, maar dooi
Ravel op geniale wijze bewerkt voor orkest
Hoe hebben we van dezen prachtigen cyclus
genoten. Wat is dat prachtig geinstrumen
teerd; welk een overvloedige weelde vat.
klankkleuren in deze modern georienteerd-
compositie. Rijk en vol afwisseling is elk
dezer stemmingstukken, eigenlijk program
matische tonenpoözie, nu eens rustig en fijn
dan weer breed en gedragen, soms myste
neus en dan weer vol'epischen gloed. Wij
zullen de 15 deelen van den cyclus niet
nfzonderlijk noemen, veel minder hespreken
Dr. van Anrooy had hierin gelegenheid zijr
orkest in zijn volle uitbreiding als modern
orkest te leeren kennen en we zijn hem er
zeer dankbaar voor. Hoe indrukwekken t
was het prachtige slot, waarin gongslag e«
klokgebeier den gouden klank der bazuinen
het jodelen van fluiten cn hobo en den hee
len massnlen klank van het strijkorkest op
doen paan in een apotheose v*n
klanken weelde. Dat was Indrukwekkend.
Vanzelfenrekend was 't een minutenlange
ovatie, welke dpn leider ten deel viel. di
niet naliet zijn schare in de hulde te doei.
deelen.
Het was een voortreffelijk concert
Donderdag, 19 Febr. 7.45 u. Stadsge
hoorzaal. 4e Paedagoglscho concert Leidsehe
Kunstkring „Voor Allen".
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 16 >t en
met Zondag 22 Fel»" a.s. waargenomen .|"or
.1- Hpothe're.i G. H. Blanken. Ho-agewoerd
171, telef. 502 en D. J. Driesum, Mare 76,
telef. 406.
SCHERMWEDSTRIJD.
In de schermzanl van het politic-bureau
heeft een wedstrijd op sabel plaats gehad
Tjsschen een combinatie van de Leidsehe
Politiesportvoreeniging en de schermveree-
niping .leiden". Voor dc l„ P. S. V. werd
getrokken door de heeren Impelmans. Pa
ling, F.hrenhart en Remn'; voor „Leid»n"
door de heeren Volkers, Noll, Dreef en ïla-
neveld. Na een zeer geanimeerde wedstrijd
kwam de eindstand met een overwinning
voor de politiemannen met 11--5 gewonnen
partijen en 5443 gegeven touchés.
UNIVERSITEITSNTEUWS
Tot nb aetïs van het Leidsehe Studenten
corps is bij enkele cnndidaatstellingen gc
kozen de heer E. Pelinck, Assen,
BURGERLIJKE STAND
LOOI» I)ER TIKVOI.KING
VERTROKKEN: A M Andre dc ln Torte. Am
sterdam; >1 Aspedslaph. N. O. Jndlo: R A Bhx
Haarlem. J B J van den Rerp. Delft: W j
Ilerg-mcoster. Amersfoort; A M S Eyponsteln
Berkenhnmer. Utrecht; D C Broke. Delft; J j
ClirlspUn en gealn. Leiderdorp; C W Colpa. Hll
legnm; A CCroon, Alphon n d R(in: J D«lfoa
Hazerewmxde; E S A J 1'ermout, N'ed O. tndle;
M P M Donpelman». Alkemade; B J Emanvels
en (rezln. Ned O Indlc; E E M van Gllse. Oegat-
&te8t; a P Gortzak. Alkemnde: M GotnweU,
!'ui.= burs-HnmbornA M W Hank. Utrecht; J
C HogerbruKfre en gezin. Moordrecht: J W" v
Hoogonvcst. Alphen a d RtJn; T de la Court—dn
Jrnge. Ned O Indie; G Kamphuieen. Nod O In-
die; C Kletlne. Uarendrecht; K Kremer, '«en
Haag; W F H Kreezner on gezin, Zandvnort;
E Krelschmann. Den Haag; A J M Knek,
NoordwUk aan Zee; J Kwast, Breda; D T Lau
rentiUH. Oegstgeest; J Lombort. Don Hang; J A
Lotto. RotterdamA G Luc-asBen. Den Haag; H
Mark en gezin. Deventer; K G van der Meyde.
Voorburg: II Mooi en gezin, Mllllngen; A P V(j
backer. Ned Oost Indie; P A v Oosten, Oc^et-
geest; R de Pol. Halle; J W Foodt, Sa«son-
hr-im; G B van KhtJn, Italië; W Tanner. Al.tie
to. F J v Tienen. Vl&ardlng; J J Timmere en
gezin; Voorschoten; G J Tnlldo, WassenaAr- V Lt
van der Ven. Den Haag; J G Versluis, W-td-
dinxveen; S W van der Voorn, Wassenaar; E
van der Wijkde Vrl-s, Arnhem: G v Workirn,
Rotterdam; A v d Wijk. Arnhem; F Zinn, Sas-
scnhelm.
ALPHEN AAN DEN RIJN
LANDBOUWCRISIS.
Voor de afd. Alphen van de Holl. Mij. vatt
Landbouw heeft de heeT Ir.- T. P. Huismun,
secretaris van het hoofdbestuur dier Mij.,
een lezing gehouden over: De positie der vee
houdersbedrijvcn in verband met de Land
bouwcrisis. Na opening door den voorzitter,
den heer L. van Leeuwen, met een kort ope
ningswoord waarbij deze bijzonder welkom
heette Dr. H. J. Lovink, voorzitter van het
hoofdbestuur, begon spr. zijn rede met een
uiteenzetting dat de Akkerbouw niet zoo erg
onder de crisis leidende is als het veehou-
dershedrijf. Toch moeten we de akkerbouw
niet over een knm scheren, ook daar is er
veel dut om verbetering roept In Zuid en
Noord-Holland legt de akkerbouw zich op
vele plaatsen toe op tuin hou wgewassen.
Komende tot de zuivelproducten en vee
teelt zijn de Indexcijfers vobr boter en kaas
van 100 tot 150, varkens 85, niet het loon
doch voeder is hoofdzaak. Men vergeet veel
al bij de beoordeeling aangaande de prijs
dat h.v. varkens gevoed in Dec. 1930, gevoed
zijn mot gekocht voeder vier maanden terug,
toen veel duurder, daarom is het indexcijfer
niet altijd juist Komende tot de prijsfacto-
ren en toekomstmogelijkheden geeft spr. een
breede verhandeling over de prijs van oen
product Door vraag en aanbod wordt de
prijs bepaald. De veehandel is afhankeliik
van het transport, dan hebben de toestanden
in het buitenland groote invloed op de vraag
van het product. O.a. geven de mijnwerkers-
staking in Engeland met de werkloosheid
in Duitschland een daling aan van de boter-
prijzen. Wij zijn met onze artikelen afhanke
lijk van de geheele wereld.
Volgens spr. is de vraag slecht en de voor
uitzichten niet veel beter. Bij het aanbod ia
de crisis in de graan bed rij ven van buiten
gewoon groote invloed. Uitvoerig geeft spr.
aan dat vele rogeeringen steun verleenen
aan de varkensrnesterij. Ook de invoerrech
ten zijn van belang. Duitschland beschermt
zijn veehouders, zoo ook Frankrijk, daar
door ontstonden dumpings systemen die na-
deelig waren voor de Ned. veehouders. Re-
treffende de boter zien we dat Nederland
voor den oorlog in Indië een groot afzet ter
rein had, wat in de oorlogsjaren door Aus
tralië bezet werd, doordat Nederland er niet
kon komen, terwijl wij thans dit terrein
maar niet kunnen herwinnen door een lis-
I tig dumpings-svsteem eener Australische or
ganisatie. Vergeten dient niet te worden dat
bakkers enz. door gezamenlijke prijsverhoo-
cing voor ondergang bewaard blijven, wat
hij de boeren niet het geval is, neem daarbij
de sociale lasten waarbij de boer ook voor
den smid e. a betaalt en het is duidelijk dat
er een krachtige organisatie moet zijn willen
we tegen dit alles stprk staan; niet van do
reeeering alles verwachten, zelf ook doen,
n.l. goed voeren, economisch voeren, inzon
derheid de varkens goed mesten. Alle groe
pen komen op voor hun belang; laten wij
ons belang niet vergeten.
De lezing, die gehouden werd in de beng-
denznal van Hotel „Centraal", moest een
paar keer onderbroken worden door het ru
moer van de A. J. C. in de bovenzaal.
Bij de bespreking die op dit belangrijk
referaat volgde, gaf de spr. een uiteenzetting
over de invoer van Deensch vleesch, dat in
zonderheid in Amsterdam. Haarlem, Leiden
en Den Haag verkocht wordt, voor deif prijs
van TTollandsch vleesch, terwijl het per pond
f 0.25 gnedkooper is en de gebruiker 'n do
rneening verkeert Hollandsch vleesch te koo-
pen. De Mij. tracht overal waar Deensch
vleesch verkocht wordt de vermelding? op do
ramen ..Deensch Vleesch" te plaatsen. Ge
lukkig nlnatsen de goede slagers op" hun ra
men „Verkoop van uitsluitend Hollandsch
vleesch".
POSTKANTOOR.
Terugontvangen 1e helft Februari: hrle-
ven binnenland: Barzelie. Vreeswijk; brief
kaarten: Muth Irene. Utrecht: W. v. d. Veen,
Amsterdam; 1 briefkaart zonder adres.
A. R. KIESVEREENIGING.
Vanwege de ouderavond der Chr. H. B S
is de ianrverpadering van de A. R Kiesver
eniging uitgesteld tot Donderdag 26 Febru
ari a.s.
loop der nEVOT.kivo
INGEKOMEN- H Smit van ApoMoorn; H Tal
niu, van Lange Rulfre Weide; A Mflis. van Am
sterdamJ C de Wit. van Vlnkcvren: A G do
Rtlk, vrouw van G A Pouw van LoimoldenC
P Splinter, van Kampen; J W van lloogenvest
\an Lolden.
VERTROKKEN: J M van Spronsen. naar
Haastrecht; J P Peek, naar Bnarn; K J Lird-
hout en seiln. nanr Pnpend«-e.;hr; M Posa-rd.
naar Bodegraven; F M A J M«cst»r. raar D<->>rt;
H van den Dool. naar Aalsmeer; V-' J v Kem
pen. van N'onrdwjlkerhntit- L A J IIooUmaii3. U
Veur; H T Wind. naar Belgle.
BOSKOOP
nrilGKItl.ijke stand.
BEVAT LEN; W v BodegravenKflllsvaart a
N do on ers d Berir d M Kortman TCunpcn
w M do WitBenschop d C v d Tooreu
v <1 Volde d
DVüItLEDEN; J Slolker 11 jr.