OVERTOLLIG HAAR! DAMES! OOK IK!
ACADEMIE SCIENTIFIQÜE 3E BEAUTE
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1931 TWZEDE ELAD PAG. 5
BINNENLAND.
ACTIE TEGEN AFSLUITING DER
ZUIDERZEE
VERGADE*<ii*G TE AMSTERDAM.
Het „Landelijk Comité tot behoud van de
Zujueizeo ltau in liet A. Al. V. J.-geboUW
eeu opouuure veigauuring beiegd, ui welke
eeiiige sprekers net woord voeiuen legen
de anJiUiUiig en uroogiegging der Zuiuer-
zee en lu welke de z.uiuerzeeiiJiu, die een
beeid geelt van de viasonenj en ue neven-
beuiijveu, werd vertoond.
Lui Voionuuui en anuere visschersplaat-
een op mei le verren tu stuud vvui de noold-
stnd w'uien vis&cuers in aulouusscii naar
Auiotermnn gekomen om ue ve»gauer»ng u»j
te wonen u?» «ijl ue zua.» voorla $evuiU waa
mei ueiOUtjoUmcnuon, uie zonuer uuurmeue
te gevU.gen vegen ue aisiuiung en uroug-
legg.ng uer /.umerzee we» ecus Ue argu-
XUcten van hel „mindeiijK Connie' WilueU
L»e'voorzitter, de heer F. NV. D r ij v e r J r.
Uil iiei uer wijk, ze.ie nel doel van de aeiie
Uiteen: vooraomen, dal de Zuiderzee wordl
aigesiolen, waaxuoor ue viascnenj lot onuei
gang ia geuoeniu, zoolang mei vaststaat,
dal lol veruere inpoldering wurdt overge
gaan. Verklaard werd, da», wanneer mei
vaststaat, dat de andere Zuiderzeepolders
runen worden lol stand gebracht, hei een
rmadaad is de Zuiderzee ui le kluiten.
i.'e ourgemeesier van Harderwijk, de heei
J. de Jong S aak es, behandelde voor
namelijk den financioeien kant van het
vraagstuk. Hij concludeerde, dat er op de
gronuen een verlies van ongeveer 255 mil-
lioen gulden zal zijn en bötoogde, dat ei
d-.or de llegccring een conmiiaaie van on
derzoek moet worden ingesteld en dat in
afwachting van het rapport van deze com
missie de werken moeten worden' stuneezeL
Du heer Fred. Thomas uit Amster
dam oefende scherpe crilick op den burge
meester van Volendom, den heer Kali-
sch ten, daar deze aan zijn gemeente ver
raad pleegi door te trachten Edam tot een
forensen-voorstad van Amsterdam te willen
maken. Hij betreurde verder al 't schoone,
dat door de afsluiting van de Zuiderzee ver
loren zal gaan.
De heer E. den Herder uit Harder
wijk, van wien in de eerste plaats de actie
tegen de afsluiting en drooglegging der
Zuiderzee uitgaat, verklaarde, dat de te
winnen grond nie'.s waard zal worden, dat
alle kosten dus weggegooid geld zullen zijn
en dat de Zuiderzeewerken een verlies van
een milliard gulden zullen opleveren.
De ged opgenomen film gaf een beeld
▼an hetgeen op en rond de Zuiderzee is.
HOOGGERECHTSHOF NED.-INDIE
NIEI WE VICE-PRESIDENT.
Mr. J. On Ten Is benoemd tot vice-presi
dent van hi*t Hooggerechtshof van Ned.
lndiê.
NED. ZUID-AFRIKAANSCHE
VEREENIGING
GEDENKBOEK IN VOORBEREIDING.
Het 50-jarif bestaan van de Ned. Zuid-
Afrikaansche Vereeniging wordt feestelijk
herdacht op J Mei a.s. in Amsterdam.
Een gedenk roek van de Vereeniging Is In
.Voorbereiding.
AARDBEVING IN N-ZEELAND
DEELNEMING DER NED. REGEERING.
Aan den consul-generaal der Nederlanden
te Sydney is opwracht gegeven de deelne
ming der Ncderlandschc regeering te doen
betuigen aan de regeering van Nieuw-Zec-
lanrl in verband met de aardbeving, die de
stad Napier heeft verwoest.
GEREF. VEREENIGING VOOR
DRANKBESTRIJDING
WINTER ACTIE.
Het door de Gcref. Vereen, voor Drankbe
strijding ter gelegenheid van de jaarwisse
ling uitgegeven propagandanummer van
het maandblad is niet zonder vrucht geblo
ven, want over Januari mochten 140 nieu
we leden worden ingeschreven. Urk spande
daarbij de kroon, want het schreef 12
nieuwe leden in, terwijl wat de nieuwe be
gunstigers betreft Groningen met 29 boven-
Te Itinsumageest is een afdeeling opge
richt van de Geref. Vereen, v -or Drankbe
strijding met aanvankelijk 16 leden.
Vanwege den Prov. Bond van Afdeelingen
van de Geref. Vereen, voor Drankbestrijding
zal deze maand op een tweetal plaatsen in
Drente een propaganda-samenkom6t wor
den belegd. Maandag 16 Febr. zal zulk een
vergadering worden belegd te Stadskanaal
en Dinsdag 17 dezer te Nieuw-Buinen. Op
heide plaatsen zal als spreker optreden de
heer W. C. F. Schcps van 's-Gravonhage,
lid van het hoofdbestuur.
..ONZE TUIN"
„Onze Tuin", vereeniging tot bescherming
van onwettige en verwaarloosde kinderen''
ontving een legaat, groot 2000.— van wij
len mevr. Bolman, geb. Pel, overleden te
Leeuwarden.
MR. A. J. A. KOLLMANN
Te Arnhem overleed op 77-jarlgen leeftild
Mr. A. J. A. Kollman, die van 1912 tot
April 1915 raadsheer was in het Hoogge
rechtshof van Ned.-Indië.
STEUN AAN AARDAPPEL- EN
SUIKERBIET-INDUSTRIE
AL WEER EEN ADRES1
In een adres aan den Ministerraad ver
zoekt het Kon. Ned. Landbouw-Comité. de
regeering te willen bevorderen, dat de wette
lijke steunregelingen ten behoeve van de
coöp. aardappelmeelindustrie en de suiker
bietencultuur spoedig zullen worden bekend
gemaakt en door de beide Kamers voor 1
Maart a-s. worden aangenomen.
DE STATENVERKIEZINGEN
VRIJHEIDSBOND LIJST ARNHEM.
De candidatenlijst van de Liberale Staats
partij De Vrijheidsbond in den kieskring
Arnhem luidt: 1. mr. B. F. Everts, Arn
hem; 2. J. A. A. Meyer, Velp; 3. mej. J. M.
M. Couvée, Arnhem; 4. jhr. mr. J. A. van der
Does, Arnhem; 5. J. S. Wurfhain, Spanke
ren; 6. mevr. Welsc'n-Dcn Hengst, Velp: 7.
S. A. ten Bokkel Huinink, Arnhem; 8. H. G.
Geerlings, Arnhem.
DRIE LANDEN IN DE SNEEUW
IN DE S.D.A.P.
STENHUIS VOORLOOFIO IN DE BAN.
Het gewezen soc.-dem. Kamerlid, de heer
Tl. Stenhuis, heeft zich bij de afdeeling Beek
bergen weer aangemeld als lid der S.D.A.P.
liet bestuur der S.D.A.P. had echter besloten
den oud-voorzitter van het socialistisch
N.V.V. voorloopig niet toe te laten tot de
partij en de afdeeling die den man toch toe
liet wordt nu met schorsing bedreigd.
De afdeeling heeft nu aan het partij
bestuur gevraagd:
a. Aan welke statutaire bepalingen wordt
het recht ontleend, op te treden als gedaan
b. Waarom voor Stenhuls andere regelen
moeten gelden, dan voor tal van partijgenoo-
ten gegolden hebben?
De secretaris van het bestuur der SD.A.P.
schrijft nu in „Het Volk":
Het P. B. heeft op het door de afd. B.
gevraagde advies geantwoord, dat het de
toelating van Stenhuis ernstig moest ont
raden. In het officieele antwoord van het
P.B. wordt niet gesproken van een voor
loopig niet toe laten. Natuurlijk heeft
het P. B. evenmin besloten, dat Stenhuis
nooit weer tot de partij kon worden toe
gelaten.
De afd. B. behoeft niet te vreezen. dat
wat het P. B. ten aanzien van Stenhui*
besloot, regel zal worden. Daarvoor is het
geval Stenhuis gelukkig teveel een uit
zonderingsgeval. Geen van de door de afd.
B. eenoemde gevallen is met dit geval
geliik te stellen, of te vergelijken.
Indien de afd. B. zóó sterk overtuigd
was van haar zelfstandigheid tot het ne
men van een beslissing, waartoe diende
het dan. dat zii zich om advies tot het
P. B. wendde? Waarom volgde de afd. B.
het afwijzend advies van het P. B. op een
zelfde verzoek in Juni 1929 wel op? Dit
optreden van de afd. B. getuigt er «och
van, dat men er in deze afdeeling zelf
heel goed van overtuigd Is. dat de vraag
of Stenhuis weer tot de partij kan worden
toegelaten van zeer verstrekkenden aard
is en dat de beslissing over deze vraag
niet aan een paar partijgenooten in Beek
bergen mag worden overgelaten.
Toen, ondanks het ernstige en breed-
gemotiveerde advies van het P. B., de
afd. B. toch besloot Stenhuis als lid vsn
de partij op te nemen, heeft het P. B.,
krnchtons zijn statutaire bevoegdheid, be
sloten dat de afd. B. zijn besluit heeft te
herroepen. Wenscht de afd. B. aan dit
P. B. besluit geen uitvoering te geven,
dan zal het P. B. dcre afdeeling. eveneens
krachtens statutaire bevoegdheid, schor
sen en aan het Partijcongres tot royement
voordragen.
Het recht daartoe ontleent het P. B.
aan art. 13 der Statuten.
Indien het er. onverhoopt, toe moet ko
men. dat het P. B. van dit recht gebruik
maakt, dan Is de beslissing aan het par
tijcongres. Met schrijven in de krant Is
het geval niet op te lossen.
„Wij maken, zegt de Maasbode, slechts
melding van het geval om aan te toonen.
dat de leiders der S.D.A.P. het blijkbaar
goed verstaan tucht uit te oefenen in hun
partij. Het is hun goed recht en „ook hun
plicht elementen te weren, welke zij voor
den goeden gang van zaken, naar eigen so
cialistisch inzicht, ongeschikt achten."
Ja, 't is met de tucht in de S.D.A.P. wel in
orde. Doch, wanneer eenige Kerk tucht uit
oefent. spreekt Het Volk van gewejens
dwang.
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ
Een aardige tneeuwkiek, genomen op Neerlands hoogsten berg te Vaals, waar de
grenspalen van drie landen Nederland, Duilschland en België broederlijk zijn
vereend in de wille wade van het zachte sneeuwkleed.
ANTIREV. GEMEENTERAADSLEDEN
GELDERLAND
Onder leiding van Mr. A. ven der
De ure kwamen de anti-rev. raadsleden
van Gelderland te Arnhem in vergadering
bijeen.
Het onderwerp Lager Landbouw-
onderwee werd ingeleid door den hèer
C. Roeterdink van Gorssel.
Spr. zette de groote beteekenie van goeJ
vakonderwijs voor de jonge landbouwers
uiteen, zooate de ervaring vooral met (Je
wintercuTBUssen reede overvloedig heeft
aangetoond; doch drong vooral aan op oe
stichting van Lagere landbouwscholen,
welke direct bij de Lagere school aanslui
ten en daarom in elk opzicht te preferee-
ren zijn- Natuurlijk stichte men overal,
waar zulka mogelijk is, Christelijke
landbouwscholen. Vooral bij dit onderwijs
spreekt het beginsel mee.
Na bespreking werd het onderwerp d e
Baaksche Overlaat ingeleid door
den heer J. R Ij p e t r burgemeester ven
Zelhem.
Spr. zette uitvoerig uiteen de beteeke
nie van de dichting van de Overlaat en
het plan-Jolles om over een groot deel van
Doesburg tot Zntfen een dijk te maken, een
halve meter hooger dan de bestaande.
Mr. van der Deure deelde mee,
waarom de anti-rev. Statenclub zich nog
niet op dit plan kan vastleggen: de onder
deden moeten nader bezien worden.
Na de pauze sprak de Voorzitter
over Bijdragen voor D ij k v e r b e-t.e-
VAN SPEYK-HERDENKING
In 'de Nieuwe Kerk te Amsterdam had gisterenmorgen de plechtige herdenking plaats
van Van Speyks heldendood. Bij 'l monument van den gevallen zeeheld,
tweetal matrozen de eerewacht betrokken, werden kransen neergelegd.
sr. Om
icht. En dat zelfdo
niet f
i zedelöke peil
eden vröen töd
k naar beneden
vaarschuwd te-
lergelüke doorbrenging: van den töd.
:elf i
ring. Spr. betoogde, hoe men langzamer
hand begint in te zien, dat het onbillijk is,
als alleen de landbouwers voor de dijken
moeten betalen. Juist anderen hebben er
veel meer belang bij. Voor 't land zelf zou
het niet kwaad zijn als het om de 40 a 60
jaar een slibbemesting kreeg. Maar voor oe
volksgezondheid, de huizen, de wegen, de
sporen, is het slecht
Er moet een andere las ten verdeeling ko
men. Spr. wees er op, dat door een commis
sie uit de Sla ten was voorgesteld om de
kosten voor dijk verbetering om te slaan,
zoodat het Rijk 30 pcu. Provincie 20 pet.. Ge
meente 30_pct voor gebouw dep-zou betalen,
en 20 pet. voor rekening van de boeren te
laten- Ged. Staten, die meenden met 10 pet
te kunnen volstaan, schrokken van de 20
pet en lieten het voorstel liggen.
Maar de zaak blijft op de agenda.
Na discussie 6prak de heer A. Wie r
«inga van Arnhem over: De Gemeente
en de groote gezinnen.
Uitvoerig ging 6pr. na, wat er in econo
misch opzicht voor de groote gezinnen ge
daan wordt. Bij de belasting rekent men
met kinderaftrek; er is huurtoeslag, «chooi-
geldverlaging; goedkoope grond voor wo
ningbouw, reductie op ziekenhuiskassen en
verpleging enz.
Mogelijk kan men nog verder gaan: legere
tarieven voor gas, water en electriciteit
- Vooral dit laatste werd in de discussie
nog al bedenkelijk genoemd. Ook werd ge
vraagd. of een „vrijgezellenbelasting" niet
ge wenscht is.
Na uitvoerige bespreking sloot de Voor
zitter, met dank vooral aan de Inleiders,
de goedgeslaagde vergadering.
Uit het Sociale Leven.
den Ned. Chr. Landarbeldersbonè bevat het
advies, waaraan we het volgende ontleenen:
Velen hebben door de werklooshedl meer
vröen töd dan hun lief Is. Een vraag van betee-
kenls la echter wel hoe of die vröe töd. vrü
van het gewone dagelükeche werk, wordt
doorgebracht en gebruikt.
En als wil dan ln vele plaatsen letten op de
practök dan zön wö er niet gerust over dat
de wflze waarop deze töd wordt bestoed altöd
Het Schriftwoord: „Ledlghld Is des duivels
oorkussen". Is nog altöd de waarheid
Op de dorpen mi plaatsen ziet men de grot-
In de zomerdagen, wanneer er gewerkt
laat, hooren wy vaak de klachtIk heb geen
töd om. te lezen." Dat verstaan wö! Doch laat
men dat dan toch wel doen ln den vröen wln-
tertöd. Dan is die tjjd-toch nog geen verloren
GODSDIENST IS PRIVAAT ZAAK...
laltstlsche trane-
T)e centrale Bond
oortarbelders gaf e...
Transportarbeider" uit. In dit nummer, ..ver
kucht" met La,l van plaatjes, wordt ook aan
dacht geschonken aan ..de chrlatelöken". waar
mede dan bedoeld worden de christelijke ar
beiders. hetzö dat ze R-K.. hetzö dat ze pro-
dominee gaat en aan den anderen een pas.
toor. wordt hel volgende kreupolröm ge-
Wees waakzaam op je zonde!
De duivel loert met feilen kop
En schoon schönt\vaak de zonde!
Do stakker zingt vol christelijkheid
Zoolang hö vrö ls psalmen.
Hti ziet geen acties en geen ströd.
Gelflk de korenhalmen
Buigt hü voor eiken wind het hoofd
ROFFEL-RIJMEN
VAN SPEYK-ERS
MEI KOPPEN
Voorwaartsmag graag spijkers
Spijkers slaan met koppen, .slaan,
De studenten vaak geducht
Op hun baat je kloppen.
Echter in de laatste tijd
Is 't getij gaan ebben:
De studenten zullen er
Ook „hun hoekje" hebben
Een S. D. A. P.-student
Kan dat wel waardeeren.
Weet, dat je de huik bijtijds
Naar de wind moet keeren.
't Zal misschien puur toeval zijn.
Juist heeft dezer dagey.
Een studenten-aero-olub
Vleugels aangeslagen.
Weigert de student daarmee
't Roode juk te dragen
Is het voorbeeld van Van Speyk
Bij hem ingeslagen?
'k Wil voor die studentenstreek
Hier dan even doppen:
Ditmaal sloeg 't studentendom
Spijkertjes met koppen
LEO LENS
(Nadruk verboden).
De herder hoedt de schaapkens naar
De stembus van zön hoeren.
Hö prevelt: „Da's uw redding daar'*
En „Gü zult niet begeeren!""
Bö dit „prachtig gedicht" plaatst „Toenade
ring" orgaan van den Ned. Bond van Chr.
FabriekB- en Transportarbeiders, de volgende
Zulke paalmenzlngende sukkels ook, die chrls-
telöko arbeiders!
Kom gerust ln de moderne organisatie, die
ial wel zorgen, dat die ouderwetsche psalmen
blerbove:
lens laten kwetsen.
zullen hun oogen opengaan
DIENST- EN RUSTTIJDEN BIJ DEIf 1
RIJKSWATERSTAAT
der bözondere commissie van
neelazaken bö don Rökswater.
md Mr. Draaöer. die ln de tweede
loemde commissie hoopt
helft van Febru» I
böeen te roepen. Het rapport betreffende dë
rusttöden ls tet
rbeterlng der dlenst-
voorberelding van de te i
handen gesteld van den d
een spoedige afdoening zal bevorderen.
beslissingen ln
NED. CENTR. BOND VAN CHR.
ARBEIDERS(STERS) IN DE BEDRIJVEN
VAN VOEDINGS- EN GENOTMIDDELEN.
Bovengenoemde Bond hoopt Dinsdag 19 en
Woensdag 20 Mei zön algemeene vergadering
*- houden. Dinsdags vindt, een
Woensdags een morg%n«.
CHR BOND VAN BAKKERSPATROONS
Het gewest Friesland van den Chr. Bona
van bakkerapatroons ln Nederland kwam te
Leeuwarden ln Jaarvergadering böeen.
- In dc uitstekend bezochte böeenkomst sprak
Ds. G. Staal, van Drachten over: „Chrlstelöka
vakorganisatie, elach des töds".
SS een5{orte discussie werden de hulshou-
delüke zaken afgedaan. Tot bestuursUd werd
gekozen ln de vacature ontstaan door het
Jong" van Solium r Éuwa!da> de heer J- do
Breede besprekingen hadden plaats over de
*5. 1v.oeren Propaganda. Daarna werden vraag-
sbukken omtrent broodprös en proceaten-etel-
ael onder oogen gezien.
betuig MIJN HARTELIJKEN DANK aan
Mevrouw LOUISE C GIMBER, Directrice
156 Laan v. Meerderv. 156, Den Haag Tel. 331841
voor het uitstekend resultaat harer behandeling. Ik kan
ieJere dame, die aan OVERTOLLIG HAAR
lijdt, dit adres met het volste vertrouwen aanbevelpn.
Mevr. VAN UITERT, Van Speykstraat 178, Den Haag.
Attesten van T.H. Doctoren en behandelde dames ter
inzage. Catalogus No. 36 gratis en franco.
Dit Weeshuis om diaer ln ges tad ich
D'arme weese te geven alimentatie
Bethoent oock Leser tot dese Fundatie
V christlick milt hert. Doet auementatie
Godt sal V geven syn ewige gratie
Anno 1613
V%'t gebouw bevindt zich 'n uitgestrekt*
hof, die omringd wordt door een muur van
latere dagteekening. Hierin ie een zeer mooie
poort, die toegang geeft tot den hof, en die
geflankeerd wordt door twee pilasters, waar
boven eesi gekroonde M is gebeiteld. Het
fronton of driehoekig geveldak, in welks
trommel zich een prachtig gebeeldhouwd
familiewapen bevindt, wordt bekroond door
de allegorische beelden van Geloof, Hoop en
Liefde, terwijl men in de fries van de kroon
lijst de woorden leest: Maria van Nassau
gehore: Princesse van Oranje, Gravin ne
Douairière van Hohenlo heeft dit Weeshuis
gefundeerd. Anno 1613.
I Inwendig bevat het gebouw ten gevolge
van verbouwingen, os. in 1857. weinig be-
zienswaardigs meer. Men vindt er nog een
mooie XVilde eeuwsche eikenhouten tafel
I twee beschilderde ijzeren kisten, een kopiëren
kroon, een door Prinses Maria geborduurd
tafelkleed met werkdoos van de stichteres,
twee strafblokken en een in 1717 gegoten
klok, terwijl ln de curatorenkamer twee le
vensgroots porLA'en van Maria van Nas-
sau-Oranje en haar gemaal Philips van
Hohemlohe, die geschilderd door Johan
Jager, waarschijnlijk cojveën zijn naar
Paulus Moreelse. Deze nortretten bewaren
op zichtbare wijze de herinnering aan de
vorstelijke .stichteres van ddt in doel en aan
zien zoo mooie ge'<ouw.
E. D. J. DE JONGH Jr«
MARIA VAN NASSAU
EN HET WEESHUIS TE BUREN
III (Slot)
Een monument van grootere waardij dan
idat ln de kerk van Buren heeft Prinses
Maria zichzelve gesticht in 't Weeshuis,
dat men in dit stadje aantreft, en waarvan
ln het de vorige maal vermelde opschrift ge
wag wordt gemaakt
Hoewel Prinses Maria de moedervreugde
niet had gekend, voelde zij toch veel voor
het kind, dat de vaderzorg en de moederlief
de moest missen en gehoor gevende aan dien
edelen drang des harten, besloot zij na den
dood van haar gemaal, te Buren em wees
huis te stichten, waarin souden opgenomen
worden weezen tot een getal van vier en
twintig, van haar onderzaten uit de steden
en graafschappen van Buren, Leerdam,
IJselstein en Acquoy. Dit weeshuis werd ge
sticht bij acte van 25 Mei 1612 en de vorste
lijke stichteres stelde daarvoor beschikbaar
goederen en fondsen tot een bedrag van
32000 gulden, waarvan de rente, berekend te
gen „den penning zestien", dat is dus 2000
(gulden, dienen moest tot het jaarlijksch on
derhoud en de verzorging van de weeaen en
de instandhouding van het eebouw.
In 1613 werd het weeshuis geopend met
zes jongens en zes meisjes. Er bestond toen
echter nog geen reglement op het beheer en
de administratie van het festieht en ook
toen Maria in 1616 en haar broeder Philip?
in 16iS gestorven waren, was hierin nog niet
Het vorige artikel stond in ons blad
San 4 FebruarL.
Interieur NecL Herv. Kerk te Buren
mei Vórstelijken Grafkelder.
voorzi'en. Maar nu trad Maurits in de rechten
der overledenen en regelde hij door een re
glement. dat dagteekent van 6 April 1619,
de zaken van de Burensche stichting. Maria
had echter hij haar sterven wel een ont
werp van een reglement nagelaten en daar
mede hield Maurits bij het vaststellen van
het zijne rekening. i
De Prins benoemde tot curatoren en op per-
voogden vaji het weeshuis d'en drossaard,
den Schout en de twee burgemeesters van
Bureel en die hen in hun ambt zouden op
volgen „reserverende aar. ons en onze na
komelingen. graaven ende graavinnen van
Buren alle 't geene hierboven geordonneert
ende gestatueert is te mogen verminderen,
vermeerderen en veranderen".
Naar de beginselen door Prins Maurits
vastgelegd, wordt het gestioht nog altijd be
heerd en daartoe behoort ook, dat de weezen
gekleed gaan Ln donker laken met een
Oranjekleurige M op de linkermouw „tir
memorie van hooggedaohte vrouwe graa-
vinne fundatrice van 't gezegde weeshuys".
Het hooge patronaat van het gesticht wordt
thans uitgeoefend door H.M. de Koningin
als hoofd van 't geslacht Oranje-Nassau; zij
wordt daarin vertegenwoordigd door haar
Commissaris in diï provincie Gelderland. De
cura'oren en de verdere beambten wonjen
ook door de Koningin benoemd.
Tegenwoordig kan het aantal weezen tot
veertig worrüen opgevoerd, maar gewoonlijk
is het veel kleiner. Zij genieten er een uitste
kende verzorging en opvoeding en kunnen
opgeleid worden tot het ambt of beroep, dat
zij verkiezen, of zich wijden aan de studie,
die zij begeeren.
De bezittingen van deze stichting zijn in
dien loop der eeuwen aanzienlijk uitgebreid
en vertegenwoordigen thans een waarde van
een half millioen gulden.
De leden van het Oranjehuls hebben her
haaldelijk dit monumentum pietatls, dat
Maria van Nassau heeft gesticht, bezocht en
daardoor hun belangstelling getoond in het
edele werk van een van de leden uit het
verre voorgeslacht
Is het een schoon doel, dat de stichteres
heoogdie toen zij dit weeshuis in het aanzijn
riep, ook het gebouw zeil is een waardig
monument van Nederlandschtf bouwkunst
en een van de beste vertegenwoordigers van
de va.derlandsche architectuur in haar beste
periode Wie de bouwmeester er van is ge
weest, is niet bekend ,al herinnert het ook
in zijn uiterlijke verschijning aan de werken
van den Haarleimschen bouwmeester L i e-
ven de Key, daar er evenwel, voor zoover
wij weten, geen enkele aanwijzing in het ar
chief te vinden is, die het vermoeden zou
wettigen, dat genoemde architect het gebouw
heeft ontworpen, blijven we hier in het
duister rondtasten. Dit is wel jammer, want
de man, die dit bouwwerk heeft tot stand
gebracht, was waardig bekend gebleven te
zijn. 't Is ook mogelijk dat dit mooie ge
bouw ls ontworpen en uitgevoerd dOor een
eenvoudig, weinig gekend en geëerd am
bachtsman, zooals er zoovele waren in die
dagen, maar begaafd met een edelen kunst
zin, een artistieken aanleg en een vaardige
Het gebouw is verrezen op de plek, waar
vóór de Hervorming het SL Barbarahuis
had gestaan, een Franciscan ^ssenklooster,
dat in den aanvang van de XVIIe eeuwsal
verdwenen was. Toen er in 1916 grondwer
ken moesten worden uitgevoerd voor het
herstellen en verbouwen van h»t weeshuis,
kwamen er memschelijke geraamten of ge
deelten daarvan voor den dag; naar men
mag aannemen was men gestooten op het
kerkhof van het vroegere klooster.
Het Weeshuis is een langgerekte bouw
van veertig meter lengte, twee verdiepingen
hoog, met dertien v?nsterassan in den voor
gevel. De gevels vertoonen een gelukkige af
wisseling van bak- en bergsteen en worden
opgeluisterd door fraaie sierankers. De
kruisvensters hebben gelukkig nog hun oor-
spronkelijken vorm bewaard en zes dakven
sters verlevendigen het dak, waarop een co
quet torentje staat, dat evenals de dakven-,
Poort van het Kon. Weeshuis te Buren.
sters, prijkt met sierlijk gedreven looden or
namenten.
Boven de ingangspoort in het midden van
den voorgevel leest men het volgende op
schrift:
't Gelooff door hoop in liefde crachticlv
Heeft beweecht dees Princes.e goetdadich
Te stichten ter eere van Godt Almachtich
