llieuiur "riïtedK (tfirorattt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
?er kwartaal fSJS
(Beschikklngskosten f 0.15)
>er week
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending
Bij dagelijksche tending
Alles bil vooruitbetaling
Losse nummers 8 cent
met Zondagsblad A cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3249
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
ZATERDAG 10 JANUARI 1931
iDVCRSCNXlCN's
Van 1 lol 5 reecla H!ï?
Elke regel aieer •••••--- -
ln?^ aededef tin cel. *-
van I—6 regels
Elke regel meer .0.45
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan bet bureau
wordt berekend f0.ll
10e Jaargang
Oil nummer bestaat uit VIER bladen
KERK EN VREDE
m.
„Elk Christen moet er van doordron-
„gen worden, dat oorlog zonde is. Oor-
Jog is zonde
„Een Christen heeft tot taak elke
„zonde te bestrijden met alle kracht.
„Een Christen behoort dus ook de oor-
Jog met alle krachten te bestrijden"
Kerk en. Vrede, Sept. '30 no. 5 biz. 56).
Met dergelijke sluitredenen tracht
men van deze zijde den oorlog te be
strijden, althans de menschen, die zich
onder de Christenen gerekend willen
zien, tot den' .„rijd tegen den oorlog op
te wekken.
In het voorafgaande artikel toonden
wij aan tot welke practische gevolgen
het leiden zal, indien Christenen en die
er zich voor houden gehoor geven aan
zulke roepstemmen en zich daarnaar
gedragen. De vrees is zelfs niet onge
grond, dat men op die wijze wind zaait
en storm zal oogsten. Aan winderige
woorden althans is hier geen gebrek.
Men beroept zich op een Schriftwoord
b.v. op het gebodGij zult niet dood
slaan, terwijl men overigens zeer weinig
vertrouwen kan hebben op den ernst
van zulk een beroep. Het gaat toch niet
aan, dat men voor een enkel geval,
waarin men zulks goed acht een beroep
op één Schriftwoord doet in kringen,
waarin men veelal een waardeering
voor de H. Schrift vindt, die geenszins
overeenkomt met de erkenning van
haar goddelijke Autoriteit, en zelfs de
genen, die in de teederheid van hun re
ligieus leven dat hoog Gezag kennen en
erkennen, juist daarom dikmaals ne
geert of aanvalt.
Een sterk staaltje daarvan geeft Mr.
S. van Houten in zijn Waarheden en
Waarschuwingen van een 93er, 1930,
op blz. 7-, waar hü spreekt van „met na
tuur en historie strijdende Christelijke
fabeltjes". Dergelijke waardeeringen
kunnen slechts aan den dag brengen,
hoe weinig inzicht in het wezen der re
ligie en de zuivere openbaring van het
religieuse leven daaraan ten grondslag
legt. En hoezeer nu ook in dit opzicht
een kentering kan worden waargeno
men, de-kringen, die stuwkracht geven
aan de Kerk en Vrede beweging, ken
merken zich nu niet bepaald door een
religieus leven, dat zich reguleert naai
de H. Schrift als de kenbron en het
richtsnoer van zijn zuivere openbaring.
Vooreerst zou men niet zoo lichtvaar
dig over de zonde spreken, als ware dit
een kwaad, dat men bestrijdt, door het
eenvoudig na te laten. „Hoe bestrijdt
men het best een kwaad? Natuurlik
door het kwaad na te laten, door niets
meer met het kwaad gemeen te willen
hebben". (K. en V. t. a. p. blz. 7). Wij
toonden reeds aan, hoe men het kwaad
kan denken te bestrijden, terwijl men
feitelijk bezig is het te bevorderen.
Als er eenige zaak is, waarin men-
schenwerk steeds zal falen en op teleur
stelling uitloopen, dan is het de bestrij
ding van het kwaad in de wereld. En
wie meent, dat menschen het kwaad
zullen overwinnen, overwinnen door
menschelijke sluitredenen en vredesbe
wegingen, doen daarmede reeds te kort
aan den diepen ernst van het evangelie
des Kruises en aan de heerlijkheid van
den Gekruiste. Wie in Zijn Naam het
goede en den vrede wil zoeken voor het
leven der volkeren, geve zich reken
schap van de dónkere schaduwen, die
het Kruis doet vallen op een wereld,
waarin de machten der duisternis woe
len, om te verstaan, dat geen mensche
lijke kracht haar zal kunnen verlossen
van het kwaad, ook niet van het kwaad
van den oorlog.
Het ontzaggelijke feit der zonde vind!
in den modernen geest geen waardee
ring, welke met de ontroerende werking
der zonde overeenkomt. Men spreekt
van zondepessimisme en is daarvan af-
keerig. Ongetwijfeld is er grond om van
pessimisme te gewagen, hetwelk slechts
door het geloof in den Verrezene kan
worden overwonnen en in het geloof tot
overwinning voert. Daarom is er inder
daad ook een taak des geloofs tot be
strijding van het kwaad en niemand
zal ontkennen, dat de historie van den
machtigen invloed dezer geestelijke
kracht getuigt.
Bestrijding der zonde, bestrijding
van het kwaad, bestrijding van der.
oorlog zal nooit meer kunnen beoogen
dan beteugeling. Deze bestrijding zal
:ich vooral te wachten hebben tegen 't
kwaad, dat juist door de zonde ook
haar aankleeft, indien zij zich niet richt
naar en indien zij niet gericht wordt
door die visie op het leven en de levens
verhoudingen, welke in het licht der H.
Schrift gegeven zijn en door de reli
gieuse vorming ook alzoo worden ge
kend.
Wanneer nu het meer aangehaald
artikel uit het Septembernummer voor
„Kerk en Vrede" zich beroept op het
zesde gebod: „Gij zult niet doodslaan",
dan blijkt daaruit reeds, dat men zich
van die werkelijkheid van het leven
onder de macht der zonde niet wel
rekenschap heeft gegeven. Dit gebod,
dat den doodslag verbiedt, teekent te
gelijkertijd de werking der zonde, die
dezen gruwel openbaart. Zoover gaat
die ontwrichtende werking, dat het
menschelijke,egoïsme er toe drijven kan
dat het ook de hand slaat aan. 't leven
van den naaste.
Het goddelijk gebod gaat uit tot den
mensch om hem te leeren, dat de Schep
per van alle leven zulk een euveldaad
niet wil en ook kan men uit de H.
Schrift leeren, dat het bloed van den
verslagene tot Hem roept om wrake!
De H. Schrift gaat echter verder en
deelt mede, dat de man die des mem
schen bloed vergiet niet gespaard mag
worden. Het goddelijk vennis is geveld
over zulk eenen. De opzettelijke dood-
iag moet met den dood gestraft.
Diezelfde God, die gebiedt: gij zult
niet doodslaan, gebiedt ook, dat de
moordenaar zal ter dood gebracht wor
den. Indien nu God de Heere zulk een
bevel geeft, welk mensch heeft recht om
dit te wederstaan? 't Is echter zeer de
vraag, of degenen, die met het gebod in
de hand tegen den oorlog willen strij
den, ook aan het goddelijk vonnis over
den moordenaar zich om Godswil hou
den willen. Deze goddelijke eisch om
den doodslag te beteugelen diende men
allereerst als een van God besteld mid
del aan te grijpen om dien'gruwel te
bestrijden en die hooge waarde van het
leven eens menschen, wijl hü naar Gods
beeld geschapen is, in het besef der vol
keren in te 'planten. Dit zou niet alleen
preventief tegen den individueelen
doodslag, maar ook tegen het bloed ver
gieten in den strijd der volkeren wer
ken.
De waakzaamheid over het men #:hen
leven is den mensch ongetwü'feld opge
legd en het ligt voor de hand, dat die
algemeene eisch ook tot ieder komt en
van een iegelü'k vraagt om daaraan
naar zijn krachten mede te werken. Die
waakzaamheid voor de veiligheid en be
scherming des levens omvat bügevolg
een gebied zoo groot, dat op alle levens
terrein die waakzaamheid is geboden.
Het ligt ook voor de hand, dat deze
eisch voor de Overheden een beginsel is
voor veelvuldige aandacht en werkzaam
heid, zoowel op maatschappelijk, zede
lijk als geestelijk terrein, wü'l de
mensch zoowel in het eene als in het
andere aan gevaren bloot staat. In de
zen breeden en diepen zin heeft het zes
de gebod voor de Overheden als begin
sel van regeeringsbeleid een veelomvat
tende beteekenis. De levensbescherming
kan de Overheid niet slechts bevorderen
door allerlei wetgevende bepalingen,
doch deze zullen slechts worden nage
leefd. zoo zij ook den overtreder haar
straffende hand doet gevoelen. Voor de
moorddadige aanranding des levens
werd haar het zwaard gegeven om het
vonnis te voltrekken, dat op den moor
denaar rust.
Reeds ter bescherming van het leven
der individuen voert de Overheid het
zwaard. Zou zü dan geen taak hebben
voor de bescherming van het gezamen
lijke leven der natie, èn in het gewone
regeeringsbeleid, dat gaat over staat en
maatschappü, èn, indien het nationale
leven wordt bedreigd, door een vü'an-
dige macht, die besloten is het volk
naar het leven te staan en met de wa
penen aan te vallen?
Om het gebod: „Gü zult niet dood
slaan", werd de Overheid het zwaard
gegeven. Als Gods dienaresse heeft de
Overheid een van God bevolen taak om
dat gebod te doen eerbiedigen. En van
het religieus gemoed, dat bij de ken-
nisse Gods leeft, is de Schepper van
alle leven ook de Rechter des levens,
aan wien allen gehoorzaamheid schuldig
en van wien allen in alle dingen af
hankelijk zü'n.
De ontwapeningsactie kan aan deze
dingen niet voorbü'gaan zonder tot
dwaasheid te komen. De strüd tegen
den oorlog is een strijd tegen het mis
bruik van de Overheidsmacht en kan
nimmer slagen, zoo niet het gebruik van
het zwaard naar goddelijke ordinantie
allereerst helder wordt ingezien. De
Overheid als zoodanig heeft de roeping
jom tegen het kwaad te strü'den en
dienstbaar te zijn in haar bevoegdheid
aan de komst van het Koninkrü'k Gods.
Wanneer eenige Overheid zich daarvan
bewust is, zal zij zich uit dien hoofde
reeds wachten om haar zwaard te mis
bruiken. Zy zal zich rekenschap geven
van het feit, dat zü regeert over een
natie te midden van een wereld, waarin
de zondemacht haar onheilvol en ver
derf elü'k werk doet Zü zal zich bewust
zü'n van het feit, dat booze machten het
leven der natiën bedreigen en met ge
weld kunnen optreden. Wanneer zij
haar zwaard in den dienst der gerech
tigheid haar toebetrouwd zou afleggen,
zou zü ophouden haar plicht te doen.
De bestrijding van den oorlog is daar
om een zaak, die door gemeen overleg
der Overheden kan worden aangegre
pen. Men kan dien vorm van het zwaard
der Overheid, welke in de weermacht
bestaat, wü'zigen naar de regelen van
een internationale gerechtigheid en
daardoor den gemeenschappelü'ken
strü'd der menschheid tegen den dood
slag als Overheden met de verantwoor
delijkheid belast gemeenschappelük voe
ren.
De Kerk van Christus, over de ge-
heele wereld verspreid, heeft hier een
grootsche taak te vervullen door haar
prediking en de publieke opinie der we
reld te winnen voor zulk een interna
tionale gerechtigheid.
Daarbij blüft de Overheidstaak naar
Gods ordinantie uitgangspunt en nood
zakelijk, dat ook in zulk een toestand
het internationale Overheidszwaard
worde paraat gehouden om den over
treder tot de orde te roepen. Uitgeban
nen werd dan het misbruik dat naüo-
naal-egoïsme van het zwaard zou willen
maken, doch de taak van het zwaard
der gerechtigheid werd verheven in den
dienst der internationale gerechtigheid.
Wie op dit hooger plan aanstuurt, kan
reeds daarom geen voorstander van
nationale ontwapening zü'n.
Dr. J. SEVERIJN.
VREEMDE ONDERSCHEIDINGEN
Bij Kon. besluit is aan W. A. Twaalf
hoven, te Den Haag, verlof verleend tot
het aannemen van de Ordo van den Heili-
Gregorius den Grooten var den Heili-
i Stoelaan mr. W. Roos ma len Nep-
_u, burgemeester van Apeldoorn, van het
officierskruis der Militaire en Civiele Orde
van Adolf van Nassau van Luxemburg;
aan mr. L. J. Plemp van D ui v eland,
chel van den persdienst bij het Ministerie
van Buitenlandsche Zaken, te Voorburg, van
het officierskruis der Orde van de Ster van
Roemenië; aan H.-W. G. M. r i d d e r Huys-
van Kat ten dyke, buitengewoon
gezant en gevolmachtigd minister te Lissa
bon, van het groot-officierskruis der Kroon
orde van België en van het commandeurs
kruis der Orde van de Eikenkroon \»u
Luxemburg; aan den heer S. Lioni te
Montmorency, van de benoeming tot officier
de 1 Instruction Publique van Frankrijk.
COLLEGE VOOR DE VISSCHERIJEN.
Bij Kon. Besluit is aan prof. jhr. mr. dr.
W. J. M. van Eysinga, in verband met
zijn verkiezing tot lid van het Permanente
Hof van Internationale Justitie, op de meest
eervolle wijze ontslag verleend als lid van
het College voor de Visscherïjen, onder
dankbetuiging voor de vele diensten, aan
voormeld college en aan den Lande bewe-
LEGER EN VLOOT.
Bij Kon. Besluit is den Ion luitenant op
non-activiteit J. P. C. van Wachem, van
het wapen der infanterie, op het daartoe
door hem gedaan verzoek, een eervol ont
slag uit den militairen dienst verleènd;
FIN ANCIEN.
Bij beschikking van den minister van Fi
nanciën is benoemd tot tijdelijk adjunct-
'accountant der directe belastingen te Eind-
hoven H. L. d e B o e r te 's-Gravenhage, en
lot tijdelijk opzichter aan 's Rijks Munt, H.
A. B e n n i k te Amsterdam.
KERK EN KERMIS.
Eenige dagen geleden deed de (Ghr. Just)
Nederlander een mededeeling, zóó ont
stellend, dat geen enkel Christelijk blad er
over zwijgen mag, ja, dat elk weldenkend
mensch het geval veroordeelen moet.
Te Hoorn, in het moderne Noord-Holland,
as kermis. Niet alleen gedurende de werk
dagen, doch ook op twee Zondagen. Een
Evangelisatiekapel was bijna geheel inge
bouwd door draaimolens en luchtschommels
en de predikant kon zich door het rumoer
nauwlijks verstaanbaar miakciï.
Toen "klaagde men -hij 'iet gemeentebe
stuur. Het antwoord liet verstaan, dat Bur
gemeester en Wethouders een kerkedienst
nu niet bepaald kwaad achten; maar de
kermis heeft toch minstens evenveel rechten.
En dies gaven zij het Bestuur der Evangeli
satie beleefd in overweging, „de bedoelde be
zwaren te ondervangen, door te trachten
voor de genoemde kerkdiensten de beschik
king te verkrijgen over een ander kerkge
bouw, of deze diensten op een ander uur
te houden."
Let nu, zegt de Nederlander niet
zonder begrijpelijke bitterheid, op die zin:
„aangezien er op dat uur cn die plaats
kermis is, wilt u wel godsdienstoefening
houden op een andere plaats of een ander
ur"
Ja, dat is waarlijk wel zóó grof, als het
bij menschenheugenis niet gezegd is. Dat
deze plaatselijke overheid maar doet, alsof
er geen Zondagswet bestaat, zullen we maar
laten rusten. De vrijzinnige pers heeft zoo
vaak betoogd, dat die Zondagswet uit de
tijd en dus een doode letter is, dat vrijzinnige
besturen dit zelfs zijn gaan geloovcn.
En dus gaan zij verder. Zij bouwen om
de kerk, welke er staat, draaimolens en la-
waai-tenten en zeggen dan tot het minder
waardige kerkpubliek: Hier kunt ge nu niet
terecht; doch een „hagepreek" moogt ge
rust houden; voor arrestaties wegens
storing der openbare orde hebt go niet te
vreezen.
Van liberale zijde laat men telkens de
verkiezingsleus hooren: als rechts triumféert,
dan komt de geestelijke vrijheid in 't ge
drang; wat zou er gebeuren als de Hoorn
der vrijzinnigen zich boven alles zou kun
ne'n verheffen?
Eerst de kermis en dan de kerkah
ze niet in de weg staat!
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
VOOGDIJRAAD LEEUWARDEN
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid van
den Voogdijraad te Leeuwarden mevr. de
weduwe G. H. W ess er, te Leeuwarden.
GEVANGENISWEZEN
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid van
het collego van regenten over de gevangenis
te Middelburg mr. B. M. v. Dusseldorp
lid van'Gëd. Staten van Zeeland, tc Mid
delburg.
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
RIJKSSTEUN VOOR CRISISWERKLOOZEN
De nieuwe regeling.
Door het Tweede Kamerlid van den Tem
pel is een tweetal vragen gericht tot minis
ter Buys de Beerenbrouck, waarin hij vroeg
ol de regeeiing voornemens is, ter bevorde
ring van een bevredigende voorziening in de
behoeften dor werklooze arbeiders een rege
ling van bijdragen van Rijkswege in de kos
ten van gemeentelijke steunregelingen tot
staücL te brengen en zich, in verband daar
mede^ met de gemeentebesturen, voor zoo
veel noodig, over bet invoeren van doelma
tige»-steunregelingen of het verbeteren van
onvoldoende steunregelingen te verstaan.
De minister antwoordde hierop, dat hij
reeds op 7 dezer een steunregeling voor d»
ciisiswerkloozen heeft vastgesteld. Omtrent
de uitvoering is uiteraard overleg noodig
met elk betrokken gemeentebestuur, welk
overleg, naarmate hem verzoeken bereiken,
zooveel mogelijk zal worden bespoedigd.
De nieuwe steunregeling stemt in hoofd
zaak overeen met die, welke laatstelijk voor
de erisiswerkloozen gegolden heeft.
VEREENIGING VOOR ACTIEVE
HANDELSPOLITIEK
De Ver. voor Actieve Handelspolitiek
heeft zich tot Regeering en Staten-Generaal
gericht met aanbieding van een proeve van
een ontwerp van wet in zake een onderhan
delingstarief met verzoek de invoering van
een onderhandelingstarief te willen bevor-
Dit verzoek steunt op de volgende gronden:
1. de consekwenties van het hier te lande
gehuldigde lijdelijklïeidsbeginsel doen sinds
jaren de behoefte naar meer activiteit in
onze handelspolitiek duidelijk voelen.
2. die activiteit moot worden gezocht voor
al nu van een ommekeer dien de geest van
Genève zou brengen in de practijk niets
blijkt.
3. de vrijgevigheid, waarmede de buiten
landsche handel hier een afzetgebied vindt
is in schrille tegenstelling met de wijze
waarop in het buitenland de vreemde mede
dinging stelselmatig wordt geweerd. Dal
contrast, dat meer en meer een blijvend ka
rakter gaat aannemen, is de bestaansgrond
voor de maatregelen welke worden bepleit
•L de uitholling der meestbegunstigings-
clausule.
5. de wenschelijkheid dat Nederland bij
tariefsonderhandelingen wezenlijk partij is.
PROV. STATEN VAN UTRECHT
De voorzitter van het Centraal Stemburo
heeft, in de vacature-J. H. v. d. Meiden te
Amersfoort, benoemd verklaard tot lid
de Provinciale Staten van Utrecht mevr. de
wed. E. J. Kappeyne van de Coppello geb.
Wijchers te Loosdrccht
STICHTING VOOR
PROTESTANTSCHE DAMES
Mevr. van Wageningen-Romein, deze:
dagen te Arnhem overleden, heeft haar bui
tenverblijf Rosorum, gelegen nan den Am-
eterdamschen weg onder Arnhem, bene
vens een belangrijk kapitaal, nagelaten aan
de Ver. Pro Senectute te Amserdam, met
opdracht om dit buitenverblijf te expïoi-
teeren als tehuis voor Protestantschc da-
mes, onder den naam van „Rosorum
j stichting".
OUD-MINISTER KAN
HET REIZEN NOG NIET VERLEERD!
Alvorens het-lidmaatschap van den Raad
van State te aanvaarden, zal oud-Minister
Kan zich voor eenige weken naar het bui
tenland begeven. In het begin der volgende
week vertrekt hij daarheen.
BESTRIJDING DER
WERKLOOSHEID
DE MINISTER VRAAGT INLICHTINGEN.
De minister "van Binnenlanische Zaken
heeft een circulaire gericht tot de Ged
Staten der onderscheiden provrnt cn,
wadrin hij, erop wijzende dat het vic.;- de
hand ligt, «iatr maatiegeleir van overiieids-
wege tot leniging van de werklooshei i
ninimer op^een of .andére wijze het hers te.'
van het bedrijfsleven mogen belemmeren
en zoo mogelijk dat herstel dienen te .be
vórderen uit het oogpünt dat het" v jor de
regeering van het hoog6te belang is dfi zij
op de hoogte blijft van hetgeen plaatselijk
ten behoeve van de werkloozen ge-sch pdl,
Ged. Staten uitnoodigt de gemeent-dipstu
ren in hun provinciën te verzoeken van
alle 'thans nog vigeerende regelingen ten
behoeve van de werkloozen genomen <n
van alle maatregelen welke nog genonnn
zullen worden, hem een exemplaar te doen
toekomen.
ADJUNCT-INSPECTEURS VOOR
WERKVERSCHAFFING
VOOR ZEELAND EN N.-BRABANT.
Met het oog op de ook in het Zuiden de?
lands toenemende werkloosheid heeft de
Minister van Bjnnenlandsclie Zaken een
drietal adjunct-inspecteurs voor de werk
verschaffing benoemd en wel voor de pro
vincie Zeeland de lieer ir. Const. Stevens,
Rijkslaridbnuweonsulcrit te Goes en voor de
provincie Noord-Brabant de heeren J.J. van
Buitenen, wethouder der gemeente Breda
(voor het westelijk deel der provincie) en
J. F. Ploegmakers, wethouder der gemeente
Oss. lid van Prov. Staten (Oostelijk deel der
provincie).
MIN. DECKERS NAAR NAPELS
MET DE „WITTE DE WITH"
De minister van Defensie, mr. Deckers,
vertrekt a.s. Maandagochtend naar Nieu-
weJiep om zich 'smiddags in te schepen
de With" teneinde tot Napels de reis naai
de Wit" teneinde -tot Napels de rei6 naar
Ned. Indie mee te maken.
Tijdens het verlof van den minister wor
den de departementszaken waargenomen
door den secretaris-generaal mr. Wolfman
ECHTE FRIESCHE
ÜBSiHEERENBAAI
TEGEN VLEESCHVOEDING
CHR. DEM. UNIE
KOMT MET EIGEN CANDIDATEN.
Door het Prov. Comité voor Noord-Hol
land van de.Chr. Dem. Unie werd besloten
by de a.s. verkiezingen voor de Prov. Staten
met eigen candidaten uit te komen.
Eveneens zullen voor de komende Ge
meenteraadsverkiezingen, waar mogelijk,
eigpn candidaten worden gesteld.
Het Dagelijksch Bestuur van het Prov
Comité voor Noord-Holland werd in deze
vergadering als volgt samengesteld: Th: van
Wcsep, Amsterdam, voorzitter; W. D. Fran
ken, secretaris, en J. Fris, Zaandam, leidei
der propaganda.
DE ZENDERKWESTIE
MOTIE DER V.AR.A.
F.en te Arnhem gehouden propaganda
vergadering der V.A.R.A. besloot, adhnasie
te betuigen aan de motie van de V.A.R.A.
waarin den. Minister van Waterstaat, ll.m
del en Nijverheid wordt verzocht, cm be
paling te maken, dat voor één golfWig-.e
slechts één zender zal worden gebouwd en
aan de vier omroepvereenigingen *eza-
menlijk. of aan die omroepverenigingen,
die tot samenw erking inzake zend.m1> r\
bereid zijn, binnen den kortst mogelijk.-o
tijd vergunning tot het stichten vaa e -o
zender voor de 298 M. golf te verleci» m.
Dezer dagen bezocht ik twee sociaal-demo
craten. Bij beiden was de ontvangst hoffelijk
en minzaam. Toch was er ónderscheid.
Welk? Ja, daar kan ik moeilijk de juiste
woorden voor vinden, omdat het een fijne
nuanceering was.
Als ik het door overdrijving duidelijk mag
maken, dan bood de één een weigerend ant
woord aan op een koperen kelnerspiateau,
terwijl de ander er nog een zijden servetje
onder legde.
Op weg naar huis voelde ik dat onder
scheid wel, doch ik verklaarde het uit de
omstandigheid, dat de een het in deze ver
dorven kapitalistische rnaatschppij wat vor
der had gebracht dan de ander: er was nii.
tussehen deze twee geen ongelijkheid in ont
wikkeling, doch wel standsverschil.
De volgende morgen ging me echter een
geheel ander licht op. Toen merkte ik n.l„
dat de man. die zijn meening op zij serveert
een voorman is onder de Vegetariërs en zie
daar: de verklaring ligt vóór de hand.
Immers, in een adres aan den Minister
om in oe Rijksopvoedingsgestichten «le
rteesc/ivoeding af te schaffen, schrijf) deze
bond: „Onze gemoedsstemming wordt zach
ter, rustiger, vroolijker", als we geen Vleesch
gebruiken.
Het is zoo klaar als de dag: wie vleesch
eet wordt bloeddorstig, wreed; of, om het
met Dr. Luchtmails te zeggen:
„Dierlijk voedsel is verwerpelijk, omdat
het de dierlijke neigingen een overwicht
over de zedelijke en geestelijke natuur
geeft, op duizenderlei wijzen den geest
der wreedheid aankweekt, de onverdraag
zaamheid in de hand werkt en de oor
logen steunt, terwijl de ontwikkeling der
jeugd in een valsche richting gestuurd
en het instinct naar den achtergrond
gedrongen wordt."
^Eerlijk gezegd, heb ik daar nooit zoo goed
bij nagedacht, 'k Heb namelijk onder mijn
vrienden ook wel vegetariërs cn daar zijn
er bij met een zacht en rustig karakter:
doch ik heb altijd gedacht, dat ze, vlaeseh-
etende, niet van gemoedsstemming zouden
veranderen; vooral, omdat ik ook wel eens
kortaangebonden, driftige vegetariërs ge
zien heb.
Nu zal ik niemand om zijn vegetarisme
veroordeelen. hoewel een vegetarisch diner
mij eens heel slerht voldaan heeft; maa:.
eerlijk gezegd, het adres van de "Bond lijkt
me niet heel sterk. De uitspraken van doc
toren, waarop men zich beroept, handolm
bijna zonder uitzondering over veel vleesch
verbruik, zooals b.v. Dr. Hufcl&nd in de 18e
eeuw schreef:
„Men leve maatfg. ontzegge zich het ge
bruik van zulke dingen die sterk voeden
veel bloed maken en prikkelend zijn.:
bijvoorbeeld veel vleeschspijzen, eyeren.
chocolade, wijn, specerijen". -
En nu meen' ik, dat in de Opvoedings
gestichten de pupillen - zich niet gauw te
buiten zullen gaan aan veel vleeschspijzen.
eyeren en chocolade"; en in de arbeiders
gezinnen bestaat daarvoor heelemaal geen
vrees. Waarom ik, zonder het vegetarisme
an sich en wanneer het niet ontaard is, af
te keuren, de propaganda er voor niet noo
dig acht
Overigens, zou eerr besluit van Minister
Donner om do vleeschvoeding in gesticht on
en gevangenissen af te schaffen, missclriuff
minder bezwaar ontmoeten bij den Minister
van Financiën, dan bij de bevolking dezer
gestichten en dus ook bij de Tweede ka-
VERBOND V. ELECTRO-TECHN.
HANDEL EN INDUSTRIE
EEN STUDIE-COMMISSIE INGESTELD.
Door het V.E.I1.I. wenl een com miss o
gesteld tot bestudeering der usances m l n
electrotechnischen handel.
Om zich naar belmoren van deze taak t-
kwijten heeft de commissie uit haar ra' 1
den een Studiecommissie benoemd. Deze
Studiecommissie zal een grondig on Ier-
zoek instellen naar de bestaande Uuss-tan-
den op het gebied van den electrotechn.-
schen handel hier te lande.
Ook zal zii oordee'en over waagstukken
van leveringsbevoegdheid volgens de rege
len eener loyale concurrentie, en eventu
eel hieruit voortvloeiende meeningsver»
schillen trachten uit den weg te v.jJmm.
Voorzitter dier Studiecommissie is Ir. W.
Huygene, Van Dorpstraat 10 le Scrme-
REDE DR. H. COLIJN
TE BALK (FR.)
RECTIFICATIE.
In het verslag van de rede, die Dr H.
Co lijn te Balk (Ft) heeft gehouden als
inzet van de actie voor de Statenverkiezin
gen, komt door verkeerde correctie een on
leesbare alinea voor. De derde alinea van
de derde kolom moet aldus gelezen worden:
„Spr. behoeft in Nederland niet te spreker;
over hen, die, buigend voor wat zij mcener»,
«lat Gods Woord \an hen eischt, oord*.Jeu
dat zij hun medemensch niet mogen tl noden.
Zij zijn in Nederland niet aan de dienst
plicht onderworpen en kunnen niet bij o:.-
iogsgewelc! betrokken worden".
Gistermiddag is do heer Colijn opgei n»-
den te Kollum on gisteravond te Bergum in
vergaderingen, die eveneens door het Pro-
vïnciaal Comité van Antirev. Kiesvereni
gingen werden georganiseerd. Vandaag leid
de de heer Colijn te Groningen een „praat-
imiddag", die een besloten karakter droeg.
