Tlirutur JTrifcrijr (ïonnuit
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
Uit de Pers.
BINNENLAND.
ESONNEHBNTi
^sx kwartaal 3iJ
(ÜUSChikktnirsknsfpn f 0 15)
>er week t 5-Ü
Vuui Hp! Buitenland bil Wok»
llik.-whe «ending f^-
Bil dugeiiik.sehe tending .7.—
Alles bil vooruitbetaling
Losse nummer* S cent
met Zondagsblad 1 cent
Zondagsblad nipt afzondeilyk verkrijgbaar
No 3246
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 7 JANUARI 1931
A D V E B C H T 11 X:
Van t fnt 5 regels
blke regel meer Q22V*
ïngcr ^edederilngei»
van 1—5 regels
Elke regel meer -0-4S
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan bet bureau
wordt berekend 0,18
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE blader
TERUGBLIK
III (Slot).
In Italië zit het fascisme vaster dar.
ooit in het zadel. De houding van de re
geering van Mussolini tijdens de Vloot-
conferentie heeft getoond, dat het chau
vinisme jn dat land er nog verre van is
de vaan te strijken voor een meer ge
matigde richting in zijn binnen- en bui-
tenlandsch beleid.
Wat het binnenlandsch beheer betreft
kan men het fascisme niet de eer ont
zeggen een groote ordenende macht te
blijven, al is de individueele vrijheid
daarbij voortdurend op onsympathieke
wijzp in het gedrang.
Naar buiten blijft de fascistische re
geering blijk geven van een veelomvat
tend beleid. Besprekingen tilsSchen
Grandi en Litwinof te Milaan, in de
laatste maand van het jaar gehouden,
kort nadat- de Turksche minister van
buitenlandsche zaken Roesjdi, Bei Rome
en Athene had bezocht, wekken sterke
vèrmoedens van een langzaam maar ze
ker groeiend economisch front, waarin
niet alleen Italië en Rusland maar ook
Turkije en de Balkanlanden, Grieken
land en Bulgarije, Hongarije en Duitsch
land begrepen zijn en dat zich op poli
tiek gebied zal weerspiegelen in een
groote beweging tegen het Vredesver
drag van Versailles en de verdragen ei:
regelingen, die daaraan vastzitten.
Zeker, dit zijn nog maar vermoedens
en toekomstbeelden, maar dat men on
der Mussolini's geniale leiding werkt
aan een nieuwe Europeesche belangen
gemeenschap die beteekenis kan krij
gen, is in 1930 meer en meer duidelijk
geworden en de jaarovergang is de al
leszins geschikte aanleiding om zich
Jiieröp te bezinnen.
Voor Spanje namen de binnenland-
sphe moeilijkheden gedurende het afge-
loopen jaar sterk toe. Er is al heel wat
gebeurd sinds Primo de Rivéra eind
Januari zijn macht moest overdragen
aan generaal Berenguer en kort daarna,
medio Maart, zijn ziel moest overgeven
aan den Rechter van hemel en aarde.
De eene staking volgde de andere en
tegen het einde des jaars kwam het
zelfs tot werkelijk republikeinsche om
wentelingspogingen. De regeeririg bleef
den toestand weliswaar nog meester,
maar naar buiten wordt de indruk ster
ker, dat de troon van Koning Alfonso
bedenkelijk tian het wankelen is ge
raakt.
Zal 1931 wellicht aan het Huis Habs-
burg een nieuwe ramp brengen, het
aantal monarchieën in Europa met een
verminderen en dat der republikeinen
met een vermeerderen?
Polen deed-in 1930 van zich spreken
door de verkiezingsterreur, door den
man, die in wezen dictatoriale macht
bezit, geoefend, zoowel tegen de sodalis
tische oppositie in de volksvertegen
woordiging als tegen Poolsche onder
danen, die zich dat voorrecht niet vol
doende bewust bleken te zijn, namelijk
Oekraïer.ers en Duitschers (in Silezië).
Reeds in 1929 had zich verzet geopen
baard tegen de verscherpte dictatuur.
Maar Pilsoedski, die zich steeds meer
de Mussolini van zijn land voelt, kent
nog andere vormen van onderdrukking.
Een honger-regiem in de militaire ge
vangenis en de zweep op de ruggen van
malcontente mannen, vrouwen en
kinderen, zijn middelen die ook in de
twintigste eeuw wonderen bewerken, al
wekken ze gerechtvaardigde afschuw
overal waar beschaafde zeden in eere
zijn.
Polen toont zich in dit opzicht een
lan4 van overgang van Westersche
beschaving naar Aziatische barbaarsch-
heid. Het steekt in zijn middelen om de
minderheden te onderdrukken immers
altijd nog weer gunstig af bij zijn Oos
terbuur.
Sovjet-Rusland overtrof zichzelf in
1930 in tyrannieke wreedheid door een
niets-ontziende geloofsvervolging, die
tot protesten door heel de beschaafde
wereld aanleiding gaf. Bovendien voer
de het een ontzettende terreur tegen de
„koelaki", de z.g. welgestelde boeren,
die het daarmee trachtte uit den weg te
ruimen en plaats te doen maken voor de
collectieve landbouwbedrijven, welke
het communistisch ideaal vertegenwoor
digen. De gruwelen waarmee deze „po
litiek" gepaard gaat deden menigeen
de haren ten be'-ge rijzen. De roode be
windhebbers ontzien niets om hun om
zetting van de „kapitalistische" econo
mie in de „Marxistische" door te voeren
en wie zich ook maar eenigszins daar
tegen tracht le verzetten, mag nog blü
zijn, dat hij er het leven afbrengt in
een gruwelijk houthakkerskamp ver van
de bewoonde wereld, in een barbaarsche
slavernij.
Er is nog geen kijk op, dat aan het
Moskousche barbarisme een „halt" toe-
gèroepen zal worden door de Wester
sche beschaving, die veeleer zelf, om
haar verdeeldheid en onderlingen na
ijver der volken, een gemakkelijke prooi
van Sovjet-Rusland dreigt te worden.
Het geruchtmakende proces tegen saho-
teerende industrieelen te Moskou was
ongetwijfeld als propaganda voor de
Sovjets bedoeld en een aanwijzing, dat
deze er op uit zijn de publieke opinie te
laten gelooven, dat wanneer het tot een
oorlog mocht komen, het buitenland de
schuld van den aanval heeft.
Werd in 1930 de oude practijk voort
gezet van vervanging van al te zelfstan
dig denkende Sovjet-leiders door dezul
ken, die zich slaafs willen onderwerpen
aan de „partij-meening" men hoede
zich er ernstig voor dit als een teeken
van zwakheid te beschouwen. Het opzij
zetten van een krachtfiguur als Rykof
en zijn vervanging door Molotof, Sta
lin's rechterhand in het bolsjewistisch
partijbestuur, wijst integendeel op een
doelbewust streven, zonder aanzien van
personen, naar de revolutioneering van
de wereld volgens het ideaal der Derde
Internationale.
In Joego-Slavië kwam een kentering
ten goede doordat de Kroaten hun loya
liteit aan de Kroon betoogden. Werd de
wereld omstreeks Mei zeer onaange
naam aangedaan door het beruchte
gruwel proces'te Belgrado, tegen-het ein
de des jaars rustte het oog van velen
met welgevallen op het huwelijk van
Koning Bóris met de Italiaansche prin
ses Giovanna.
Of dit welgevallen zich ook tot Frank-
kryk uitgestrekt heeft, valt ernstig te
betwijfelen. Dé republiek mist nu een
maal dergelijke politieke middelen als
vorstelijke huwelijksbanden, die zijn
rivaal bezit.
In Roemenië kwam een. eind aan den
toestand waarin schandaaltjes in het
vorstelijk huis zulk een groote rol speel
den. Koning Carol keerde terug, om
plaats te nemen op den troon, die door
zijn zoontje bezet was onder opperbe
stuur van een Regentschapsraad.
i De andere staten van Zuid-Oost
Europa geven geen aanleiding tot hel
ophalen" van eenige herinnering.
Voor de Ver. Staten was 1930 eer
rampjaar. De zengende hittegolf ver
oorzaakte misoogst en door een wonder
lijke samenloop van omstandigheden,
waarbij de overgroote voorraden van
vorige oogst onverkoopbaar bleven, trad
een financieel-economische malaise in,
dié vele eertijds welgezeten burgers tot
den bedelstaf bracht en, mede tengevol
ge van de wereldcrisis, een leger van
werkloozen in het leven riep.
Wat de politiek van de Ver. Staten
betreft, kan worden herinnerd, dat het
vertrouwen in Hoover sterk daalde, niet
alleen in den politicus Hoover maar ook
in den econoom. Zijn „campagne van
de voorspoed", bestaande in opvoering
van de loonen ondanks de zich afteeke-
ner.de malaise, om het ongezonde afbe
talingsstelsel te kunnen handhaven,
schokte het economisch wereldprestige
der Ver Staten voorgoed. Dat dienten
gevolge de Democraten een goede kans
gaan maken bij de volgende presidents
verkiezing, bleek reeds een en ander
maal. Dat de immigratie-quota in ver
band met de malaise zijn gehalveerd,
was te verwachten.
Zuid-Amerika was in het afgeloopen
jaar getuige van een aantal omwente
lingen of pogingen daartoe. De belang
rijkste waren wel die in de beide groote
Zuid-Amerikaansche landen Argentinië
en Brazilië. Nog veel. sterker dan
Noord-Amerika blijft Zuid-Amerika in
een staat van politieken en cultureelen
overgang. Of het ooit tot een of anderen
vorm van politieke saamhoorigheid ko
men zal, blijft een open vraag, maar de
herdenking van den sterfdag van Simon
Bolivar, den Bevrijder van de eertiids
Spaansche Zuid-Amerikaansche staten,
op de helft van de vorige maand heeft
dit ideaal nog eens op sprekende wijze
voor oogen gesteld.
Wij vestigen nog even het oog op
China, het land der ellende van burger
oorlogen en rampen.
Het centraal bewind won in 1930 on
der Tsjang Kai Sjek's bestuur aan ste-
vigte, maar het heeft tot nu toe nog
steeds een harden striid te voeren te
gen roode bandieten troepen in het Zui
den, die steden en dorpen uitmoorden er:
uitplunderen en het ook in 't. bijzonder
op zendelingen gemunt hebben.
In Abessynië, het groote Christelijke
rijk in het zwarte Afrika, werd begin
November Ras Tafari met groote plech
tigheid gekroond' tot „koning der ko
ningen". In den Volkenbond io Abes
synië het eenige land, dat bekend staat
als absolute monarchie. De nieuwe ko
ning, die nog maar 39 jaar is doch wer
kelijk een man van beteekenis is, van
wien veel verwachting gekoesterd
wordt, zal intusschen geen gemakkelijke
taak hebben te midden van de talrijke
bij een „pacifieke penetratie" belang
hebbende Westersche staten.
0 EEN ONGEVALSWEER
Zooals er in een goed georganiseerd
grootbedrijf een brandweer is, zoó behoort
er ook een ongevals-iveer te zijn; aldus
Dr., D. Buy ze, arts te 's-Gravenhage en
Lector aan de Technische Hoogeschool, in
het laatste nummer van „Het Reddingwe
zen", het leerzame tijdschrift van de. Kon.
Bond voor Reddingwezen en Eerste Hulp
bij Ongelukken „Het Oranjekalis".
Men moet dezen eenvoudigen jovialén
man aan het werk hebben gezien als arts
bij den Gem.*, Geneeskundigen Eerste Hulp
dienst in de Residentie, om te beseffen wal
het zeggen wil, niet voor loon of eer te
dienen, doch uitsluitend om de innerlijke
genoegdoening te smaken: „gij hebt lijden
verzacht of ernstiger lijden voorkomen, of
zelfs somtijds het leven _van uw naaste
gered".
Het verwondert dan ook niet, dat hij in
zijn artikel twee dingen sterk op de voor
grond schuift,
In de eerste plaats dit, dat onze tijd met
zijn toenemend aantal verkeers- en bedrijfs
ongevallen groote behoefte heeft aan een
goed-georganiseerde Eerste Hulp bij Onge
lukken, niet alleen officieel gemeentelijke
maar ook ln den vorm van Eerste Hulp-
brigades,' van leeken, die zoodanig geoefend
en geschoold zijn, dat zij overal, waar zij
zich bevinden, zoodra het noodig is, kunnen
optreden.
De schrijver breekt dan. ook de staf over
de vele artsen in ons land, „die van het
doceeren van Eerste Hulp aan leeken niets
willen weten, zich absoluut verzetten tegen
de Eerste Kuip door leeken; zij zijn zoo zeer
overtuigd van eigen voortreffelijkheid, dat
zij de veronderstelling van voldoende ken
nis van Eerste Hulp bij Ongelukken bij een
leek eenvoudig belachelijk-vinden!"
In de tweede plaats verbaast het nj»
mand, die Dr. Buyze kent, dat hij zich een
sterk tegenstander toont van het horióree-
ren der docenten, die toekomstige leden der
Hulpbrigades opleiden.
(Dit geldt dus volstrekt niet voor hen,
die les geven aan officieele cursussen van
Arbeidsinspectie, ambachtsscholen enz.)
„Wanneer men bekend is, aldus de schrij
ver, met de verhoudingen, die er bestaan in
de verschillende E. H. brigades tusschen den
medischen leider en de leden, dan treft het
steeds, dat die verhouding een bijzondere is,
een verhouding, die steeds blijken geeft van
een groote weerzijdsche sympathie, en nu
vree., ik, dat, zoo de docent voor zijn werk
wordt gehonoreerd, dit ten nadeele zou zijn
van deze zoo goede verhouding. Bij den me
dicus is het alleen de overtuiging van het
groote sociale belang van het bestaan van
goed geschoolde Eerste hulp-brigades, zijn
groote toewijding en liefde voor hèt Eerste
hulp-werk, zijn naastenliefde, dus nobele
motieven, die men nu wederkeerig terug
kan vinden bij de leden".
Het doet op zichzelf reeds weldadig aan
in dezen tijd zulke klanken te vernemen en
dan tegelijkertijd in de dagbladen te lezen,
hoe de schrijver met zijn helpers reeds een
brigade vormde van ruim 150 léden, die in
honderden gevallen hulp verleenden.
Dienen om loon is zóó het karakter van
onze tijd geworden, dat het is als een oase
in een woestijn, wanneer men leest:
„Stelt U voor, dat men ook de leden eener
Brigade ging beloonen voor het verrichten
van eerste hulp bij een ongeval, voor hun
werk van naasten liefde, zou dan niet al
wat nobel en edel is aan hun werk ver
loren gaan?"
Daarom konden we niet nalaten op dit
artikel de aandacht te vestigen, in de hoop.
dat in vele plaatsen artsen en leeken ge
vonden mogen worden omd ze, voor onze
tijd zoo dubbel noodige taak ter hand te
nemen.
DE KAMERZETEL VAN DEN HEER
C. J. VAN KEMPEN
ONWARE BESCHULDIGING.
Naar aanleiding van het artikel in Het
Volk van j.l. Vrijdag omtrent de positie
van 't lib. Kamerlid den heer C. J. v. Kem
pen, heeft 'n redacteur van „De Avondpost"
een onderhoud gehad met een der be
stuursleden van de Liberale Staatspartij „Do
Vrijheidsbond", die hem- verklaarde, dat de
verdachtmaking absoluut uit de lucht is ge
grepen.
Typeerend is, aldus het bestuurslid,
dat er Zaterdag een langdurige verga
dering van het Liberale Hoofdbestuur
heeft plaats gehad en dat geen der leden
zelfs een woord aan de zaak heeft vuil
gemaakt. Men achtte het -klaarblijkelijk
beneden de waardigheid der partij, daai-
ove'r zelfs te spreken. Immers het is be
lachelijk, dat de zetel van den heer van
Kempen door de Deli-sche Tabakonderne
mers voor f 50000 zou zijn gekocht of
hoe de heerfen dit verder omschrijven.
Toen Mr. Gerritzen in 1925 niet wer-V
herkozen, werd het gemis aan een Indi
sche specialiteit ernstig gevoeld. Tegen
de verkiezingen van '29 kwamen een
vier- of vijftal serieuse candidaten op
den voorgrond, van wie de heer van
Kempen ten slotte door de partij op em
goede plaats werd gebracht. De heer
Fock, die hem als een zeer bekwaam be
stuursambtenaar had leeren kennen en
diè hem tijdens zijn Gouverneur-Gene
raalschap daarom had uitverkoren vooi
de zeer verantwoordelijke post van
Gouverneur van Sumatra's Oostkust,
ging met deze keuzo volkomen accoord
Wat het koopen van de zetel betreft,
hebben we slechts meegedeeld wat de hcci
Zentgraaf schreef, die het zal moeten bewij
zen of intrekken; we hebben echter te veel
uit bestuurskringen van de „Vrijheidsbond"
hooren verluiden om op gezag van boven
bedoeld bestuurslid aan te nemen, dat de
heer Van Kempen een alleszins gewilde
candidaat was. Al wilde hij het zelf, dan
ook nog zoo graag.
OFFICIEELE BERICHTEN
RECHTERLIJKE MACHT
Nleawe rechterplaatslng
De Min. van Justitie brengt krachtens
machtiging van H.M. de Koningin ter ken
nis van belanghebbenden, dat bij de Regee
ring het voornemen bestaat om bij de ar-
hmdiesemente-rechtbank te Utrecht een
fcevende rechter'te benoemen.
Tn verband daarmede vorden sollicitan
ten uitgenoodigd om hun adressen in te
zenden aan H.M. de Koningin.
Bij Kon. besmit is benoemd tot rechter in
de arrondissementsrechtbank te Arnhem jhr.
mr. F. J. M. van Nispen tot Sevenaer, advo
caat en. procureur te Delft;
zijn benoemd tot kantonrechter-plaatsver-
vanger in bet kanton: Heerenveen, H. J.
Kamp, notaris te Heerenveen; Oud Beyer-
land, G. J. Beyerle, ontvanger der directe
belastingen enz. te Oud-Beijerland; Meppel,
"N. Lever, inspecteur der registratie en do
meinen, te Meppel; B. Fabery de Jong, in
specteur der directe belastingen, enz. te
Meppel
is benoemd tot rechter-plaatsvervanger in
de arrondissementsrechtbank te 's-Graven-
hage mr. dr. F. W. Donder Curtius, advocaat
en procureur te 's-Gravenhage.
ONDERSCHEIDINGEN
By Kon. besluit is bevorderd tot officier
in de Orde van Oranje-Nassau de zeerEerw.
Pater G. A. van Tooren te Paramaribo.
BijKon.' besluit is aan J. E. de Bruyne, te
Amersfoort, inspecteur van het vervoer by
de Ned. Spoorwegen, verlof verleend tot het
aannemen van het ordeteeken van officier in
de Orde van Burgerlijke en Militaire Ver
diensten van Adolf van Nassau, hem door H.
K. H. de Groothertogin van Luxemburg ver
leend.
NOTARIAAT
Bij beschikking van den Min. v. Justitie
is herbenoemd tot plaatsvervangend lid der
Kamer van Toezicht over de Notarissen en
cand.-notórissen te Arnhem: mr G. Kol ff
kantonrechter te Geldermal6en, tevens be
last met de waarneming der werkzaam
heden van kantonrechter te Zaltbommel en
van kantonrechter te'Vianen.
AUDIËNTIES.
De gewone audiëntie van den Minister
van Financiën zal op Maandag 12 Januari
a.s. niet plaats hebben.
P. T. T.
By Kon. besiuit zyn hij het Hoofdbestuur
der Posteryen, Telegrafie en Telefonie, be
noemd tot referendaris J. J. Muylwyk en W.
C. Jansen tot adjunct-commies J. J. Jor-
bevorderd by den postcheque- en girodienst
tot hoofdcommies A. J. de Mots, thans com
mies, en tot adjunct-commies mej. J. M.
Rakker en mej. C. L. A. Kruller, thans boek
houder.
LEGER EN VLOOT
By Kon. besluit is aan kapitein ir. D. J.
van Wyk, van het 2de reg veld-art, op zijn
verzoek, een eervol ontslag uit den militairen
dienst veneend en is hij benoemd tot reser
ve-kapitein by het 2de reg. Veldart.;
is benoemd tot res.-officier van gezond
heid 2e klasse de heer P. H. J. Kluyver, arts;
is aan den res.-paardenarts 2e kl. dr. K.
Reitsma, op verzoek, een eervol ontslag als
zoodanig verleend uit den militairen dienst.
NED. ROODE KRUIS
By Kon. besluit is: lo. opnieuw voor den
tijd van vyf jaren benoemd tot kringcommis
saris van het Ned. Roode Kruis in den kring
Utrecht de. heer ds. J. Visser te Amersfoort;
2o. voor den tijd van vijf jaren benoemd tot
commissaris van het Ned. Roode Kruis by de
IVde div.-groep de heer A. H. W. van Blijen-
burgh, gepens. res.-majoor der huzaren; 3o.
opnieuw voor den tijd van vyf jaren benoemd
tot hoofdcommissaris van het Ned Roode
Kruis de heer J. L. ten Bosch, gepens. luit.-
generaal-tit.
EERSTE KAMER
ZITTING VAN 10 MINUTEN
Gisteravond om 9 u. kwam de Eerste Ka
mer bijeen, om enkele arbeidsregelingen te
treffen. Tien minuten later stonden onze
senatoren retds weer op sLaaL
MOTOR- EN RIJWIELWET
VRIJDAG AAN DE ORDE.
In de vergadering van de Tweede Kamer
van Vrijdag 9 dezer zal de voorzitter voor
stallen om aan qc orde te stellen, na het
wetsontwerp tot goedkeuring van de han
dels nereenkomst van Gcnève van 24 Maart
1930, het wetsontwerp tot wijziging van do
Motor- en Rijwielwet.
Met het oog op de urgentie van dit
wetsontwerp en een van den heer Rutgers
van Rozenburg ontvangen mededeeling, dal
hij zijn amendement op dit wetsontwerp in
trekt, vindt de voorzitter aanleiding zijn
bovenvermeld voorstel te doen.
J. J. G. BARON VAN VOORST
TOT VOORST
Naar wij vernemen is de toestand van 't
F.erele Kamerlid J. J. G. baron van Voorst
tol Voorst zeer langzaam achteruitgaande.
De patient neemt de laatste 14 dagen na
genoeg geen voedsel meer tot zich, doch
allen door zijn zeer sterk gesteld wordt 't,
einde nog vertraagd.
PROEFBORINGEN VOOR DEN
IJ-TUNNEL
GUNSTIGE RESULTATEN?
Sedert een aantal weken laat Publieke
Werken van Amsterdam proefboringen ver
richten voor een eventueel te bouwen tun
nel, die de beide IJ-oevers zal verbinden
en een einde zal maken aan de isolatie van
de Noordelijke Amsterdambewoners.
Het werk ié opgedragen aan de aanne
mersfirma Hoogendoorn te Giessendam.
Aangevangen werd met een boring aan de
Noordelijke IJ-oever in de nabijheid van de
Jachthaven. Een viertal arbeiders, onder
leiding van een opzichter, boorden hier tot
plm. 40 Meter beneden A.P. De eerste tien
meter bestoud uit klei en andere grond
soorten o.a. slibzand, tot ongeveer 20 nieter
werd zand gevonden, terwijl op 30 meter
zeer vaste leem werd aangetroffen. De
tweede boring werd gedaan bij steiger 4
aan de De Huyterkade. Hier werd de eerste
10 nieter zand aangetroffen, opgespoten bij
den bouw van het Centraal-Station. Voort6
klei en leem. Op 56 meter hier werd ge
boord tot 60 meter werd veel steen aan
getroffen. Nog deze week zal worden aan
gevangen met boring no. 3, ten noordon
van de vaargeul, 60 meter ujt den Noor
delijken wal. Ook h! r zal tot 60 meter
min. A.P. worden geboord. Wanneer deze
proefboring gereed i6 zullen de werkzaam
heden -warden verlegd ten zuiden van de
vaargeul 110 meter uit den zuidelijken, wal
Ook hier zal tot ruim 60 meter beneden
A.P. worden geboord. De verschillende
monsters worden naar het bureau van Ge
meente Werken vervoerd, waar over de
resultaten nader zal worden gerapporteerd
VERBETERING DER LINGE
Te Leerdam heeft op initiatief der Be-
tuw6che Kanaalvereen. een vergadering
plaats gehad van vertegenwoordigers van
gemeentebesturen van gemeenten langs de
Linge, benevens van personen uit handel
cn industrie.
De voorzitter mr. dr. G. Kolff, herinnerde
aan de tot standkoming van het wetsont
werp voor den aanleg van een kanaal
AmsterdamBeneden-Rijn over Wijk bij
Duurstede. De verbetering van de Linge,
blijft echter liggen. De ingelanden uit de
vyf-heerenlander. hebben bezwaren ge
maakt tegen het feit, dat de onderhouds
kosten van de gelieele Lingestreek ten
laste van deze ingelanden zullen komen
Spr. acht dit bezwaar niet ongegrond. Er
7A1 per jaar f 138.000 moeten worden opge
bracht
Deze vergadering is nu belegd om na te
gaan, hoe of wellicht een weg kan gevon
den worden, waardoor ook de ingelanden
worden bevredigd.
De heer Koster, directeur der N.V. Cha-
mottefabrieken, zeide, dat het niet juist
zou zijn, de landbouwere uitsluitend de be
dragen op te doen brengen, waarvan ook de
industrieën profiteeren.
Hij geeft in overweging een stichting te
maken, waarvan alle gemeentebesturen, be
trokken Kamers van' Koophandel, indus-
triën en handelslichamen deel uitmaken
cn een, naar evenredigheid hunner belan
gen, te bepalen bedrag storten. Deze stich
ting zou dan een jaarlijksche bijdrage in
de onderhoudskosten geven.
Na een uitvoerige discussie werd een
commissie benoemd, bestaande uit de hee-
ren mr. Kolff, Kooy, Koster, mr. Mees, be
nevens een der leden van de directie van
de Emballagefabrieken te Leerdam, die zoo
mogelijk zal bijeenkomen om de denkbeel
den nader te ontwikkelen. Tot voorzitter
werd benoemd de heer W. O. A. Koster, tot
secretaris mr. W. M. Kolff, burgenvee6ter
der gemeente Deil.
NED. REISVEREENIGING
HET NIEUWE HOOFDBESTUUR
Het nieuwe hoofdbestuur van de Ned.
Reisvereeniging heeft in zijn eerete verga
dering de functies verdeeld. Gekozen zijn:
tot voorzitter de heer J. G. P. Sabel, te Haar
ïem, tot secretaris, de heer J. Panman, te
Haarlem, tot penningmeester de heer A. C
Dijkman te Rotterdam, tot leden van het
Dagelijksch Bestuur de heeren J. van F.r-
tinger en mr. W. Osinga. De heeren mr. W
Osinga, J. G. Beurs en J. van F.ttinger
werden benoemd resp. tot onder-voorzitter
2e secretaris en 2e penningmeester.
BOOTTREIN ..NEDERLAND"
Het Agentschap der N. V. Stoomvaart Mij
„Nederland", de firma Kuvper, Van Dam
en Smeer te Rotterdam, meldt, dat de boot
trein, aansluiting gevend op het s.s. „Ko
ningin der Nederlanden", hetwelk 9 Januari
a.s. van Genua zal afvaren, Donderdagmor
gen 8 Januari zal vertrekken van Rótter
dam (Maas) te 7.14 uur. Vertrek van 's-Gra
venhage (S.S.) te S uur.
VREEDZAME CONCURRENTIE
MAAR HET WEER RAAKT ER DOOR
IN DE WAR.
Als het geen dure plicht was een aange
vangen taak af te maken voorzoover na
tuurlijk menschelijk-mogelijk is dan
schreef ik over de Almanakken-kwestie geen
woord meer.
Te Haarlem verschijnt de Enkhuizer Al
manak 336ste jaargang en te Rotterdam de
almanak met dezelfde naam 300ste jaar
gang en wat is nu de echte Enkhuizpr
heb ik gevraagd. Ik wilde er mij niet af
maken met een uitdrukking, welke ik zorg
vuldig vermeden heb, n.l. Almanak leugen
zak, hoewel ze iedereen op de lippen Jigt-
Én dat niet, omdat men in 't huis van den
gehangene niet over de strop spreekt (im
mers zegt men óók: hij liegt als de krant!),
maar omdat ik zoo'n hard oordeel niet wil
geven over iemand met zulk grijs haar en
zulk een eerbiedwaardig hoofd.
Intusschen: 'k heb voor mijzelf vastge
steld, dat er twee opregtc F.nkhuizer-
almanakken zijn, want, in tegenstelling met
wat de Haarlemsche firma schreef, heb ik
in 't Rotterdamsche archief met eigen oogen
aanschouwd, dat daar sedert jaren en jaren
de „ordinaire en Enkhuizer Almanak" is
uitgegeven, en dat ook in 1923 en volgende
jaren dit boven de titelprent (het Enkhui
zer wapen) was aangegeven. Alleen maar.
dezelfde almanak werd bruikbaar gemaakt
voor verschillende plaatsen en kreeg dus
diverse'titelprenten en opschriften. Dat de
Enkhuizer uit Rotterdam echter wel dege
lijk in Noord-Hollands Noorderkwartier
kwam, blijkt voldoende uit de vermelding
op het ezelvellen kaftje van 1875: .,C. Krijgs
man, veldwachter te Kwndijk." Dat wil
zeggen, dat deze Kwadijker in uniform de
Almanak verkocht. Wat overigens minder
risico opleverde dan nu politie-agent zijn in
een groote stad.
Evenwel, ik verdiep mij niet verder in
de vraag,- hoe de geschiedenis der o p -
reg te almanakken is; ze zijn mij beide,
even lief. En het doet.mij genoegen, dat de
respectievelijke uitggvers er blijkbaar ook
zoo over denken. Ze schijnen mekaar het
licht in de oogen heel wel te gunnen en
voeren een vreedzame concurrentie.
Ik vraag mij alleen af, of door het „ge
scheiden marcheeren" het weer niet in de
war raakt In de „Maasbode" las ik het vol
gende:
„Mathieu Laensberg, die kanunnik was en
zijn eerste almanak in 1632 had doen ver
schijnen, dicteerde altijd zijri copy aan zijn
nichtje. Hij had maand voor maand de data
op een vel papier geschreven en dicteerde
nu zijn „onfeilbarevoorspellingen van het.
weder en deszelfs staat". Op den 23sten
Augustus gearriveerd dicteerde hij:
„Hevige onweers en zware regens"
„Weineen, Heeroom, de drie en twintigste
Augustus is toch uw verjaardag" merkte
zijn nichtje op.
Best: mooi weer, prachtig weer, stand
vastig mooi, mijn dochter"."
met de onfeilbare weervoorspelling 1»
plank leelijk mis. Terwijl ik dit schrijf, zit
ik me fijn te koesteren in een lekker zon
netje en dat is me door de almanakken
niet gegund.
Enfin: de warmte doet me goed en de al
manak laat me, wat ddt betreft, Siberisch
koud.
DE A.V.R.O.-MOEILIJKHEDEN
VERGADERING VAN „VRIJ NEDERLAND"
De vergadering van „Vrij Nederland",
gisteravond te Amsterdam gehouden ter be
spreking van de moeilijkheden met de
A.V.R.O. had een zeer onrustig verloop.
Het woord werd gevoerd door de heeren
Mr. J. H. van Doorne, Dr. Max Juda en K.
H. Nolst. Tenslotte werd in een motie de
wenschelijkheid uitgesproken dat de Com-
missie-Dr. de Visser de bevoegdheid worde
toegekend, ook t.o.v. dit conflict haar onder
zoek uit te 6trekken.
RIVIERCORRESPONDENTIE
Door den Minister van Waterstaat werd
de buitengewone rivier-correspondentie langs
de Maas ingesteld, voor zooveel de Bra-
bantsche zijde aangaat van de Spoorbrug
boven Gennep tot aan SL Andries.
JACOB ZEGERSt
In den ouderdom van ruim 74 jaar is te
Kapelle (Z.) overleden de heer Jacob Zegers,
in leven wethouder der gemeente.
Ruim 38 jaar is hij lid van den Raad ge
weest, vanaf 13 Juni 1892, onafgebroken.
Steeds volgde vernieuwing van zijn man
daat. Het grootste nantal stemmen werd
door hem behaald. In de tijdvakken van
19131917, van 1919—1923 en van 1927 tot
op heden is hij wethouder geweest.
In die lange reeks van jaren heeft hij mo
gen meewerken aan den bloei cn ophouw
der gemeente en zeer veel helpen tot stand
brengen, meer dan menigeen vermoed en
dan op te noemen is.
De overledene was geacht en bemind, ook
bij niet-gecstverwanten
Sedert jaren was hij onbezoldigd ambte
naar van den burgerlijken stand en lid vat»
tal van commissies. Jarenlang heeft de
overledene de Geref. Kerk te K'npelle-Bieze-
linge gediend als ouderling. Hij was alge
meen geacht om zijn eenvoud en gods
vrucht. Ook is hij vele jaren lid van het
schoolbestuur geweest. De A.-R. partij ver
liest in hem een van haar voormannen.
Jarenlang is hij voorzitter geweest van de
A. R. Kiesvcreeniging te Kapelle. Ook de
verecniging tot Chr. verzorging van Krank
zinnigen hml de liefde van zijn hart. De of-
decling te Kapelle verliest in hem haat
voorzitter.