I
ZATERDAG 3 JANUARI 1931
UIT HET SOCIALE LEVEN
In den Haas heeft een bijeenkomst plaats
gehad van den loonruad uit de Reeders-
vereeniging met vertegenwoordigers der vak
honden van personeel inzake de hangende
kwesties, welke verband houden met de op
zegging door personeelbonden van het col
lectief contract
In deze vergadering zijn door de werk
nemersafgevaardigden nieuwe voorstellen
geformuleerd, waarmede de reeders zich ge
deeltelijk acGoord verklaarden. Deze voor
stellen zullen nog schriftelijk worden toe
gezonden, waarna de reeders deze nader
zullen heoordeelen.
De voorstellen der werknemers.
Naar wij vernemen is hedenmorgen aan
den Loonraad uit de Reedérsvereeniging
voor de Nederlandschc Haringvisscherij hel
volgende schrijven verzonden:
In overeenstemming met onze toezegging
gedaan ter conferentie 31 December 1.1. doeh
wij U hierbij de schriftelijke bevestiging
toekomen, van het standpunt dat door de
samenwerkende organisatie's in laatste in
stantie op bovengenoemde conferentie is in
genomen:
1. Loonregeling voor Stoombeug- en Ila
ringschepen.
Ten aanzien van deze visscherij bestaat
tusschen Uw commissie en onze besturen
geen verschil, zoodat wij bereid zijn onze
leden te adviseeren en bij hen te verdedigen
op deze voorwaarden een Coll. Contract af
te sluiten.
2. Loonr egeling Trawlerloggers beneden en
boven 125 P.K. volgens Scheveningsche en
Katwijksche voorwaarden.
Waar ook voor deze visscherij tusschen
U en ons geen verschil van opvatting be
staat zijn wij bereid voor deze visscherij
eveneens onze leden te adviseeren en bij
hen te verdedigen een Coll. Contract aan
te gaan.
3. loonregeling Haringvisscherij met
torloggers beneden en boven 125 P.K. op
Scheveningsche en Katwijksche voorwaar
den.
Wij willen bij onze leden verdedigen om
ook voor deze visscherij een Coll". Contract
af te sluiten wanneer:
a. In Uw voorstel van gageregeling. voor
wat Scheveningen betreft b 1 ij f t op
genomen dat buiten den stuurman en
motordrijver met G matrozen wordt ge
varen en de bemanning per matrozen-
deel een minimum van 1.97 pCt. der
bruto-besomming wordt gegarandeerd.
b. Voor Katwijk in de gageregeling voor
motorloggers beneden de 125 P.K. een
minimum van 2 pCt. per matrozendeel
wordt verzekerd.
e. Voor de motorloggers boven de 125 P.K.
varende op Katwijksche condities een
minimum van 1.75 pCt in de gage
regeling wordt opgenomen.
Ter toelichting van ons standpunt mogen
wij verwijzen haar de ter conferentie ge
voerde discussie's.
Wij willen hier slechts herhalen dat onze
Voorstellen voor wat de motorloggers be
neden de 125 P.K. betreft „geen vermeerde
ring van financieele lasten voor de bedrij
ven brengen. Ze bedoelen alleen te voor
komen dat een door U „blijkbaar noodig
geoordeelde verhooging van de gage der
jongens van 141G jaar, wordt afgewenteld
op stuurman, motordrijver er. matrozen,
hoof len van gezinnen, wier positie toch al
niet rooskleurig is.
Wij kunnen er niet in bewilligen dat
«ie loonen van jongens van 141G jaar
die we op zichzelf natuurlijk gaarne deze
verhooging gunnen worde verbeterd ten
koste van de gehuwde opvarenden.
Ten opzichte van de motorloggers boven
'de 125 P.K. varende op Katwijksche voor
waarden, bedoelen we slechts te herstellen
wat door een samenloop van omstandig
heden in 1930 uit de overeenkomst is
gevallen, maar practisch steeds heeft be
staan.
Mocht U in onze mondelinge en schrifte
lijke uiteenzetting aanleiding vinden om de
afsluiting van een contract voor de „Haring
visscherij met motorschepen" met ons op
nieuw in overleg te treden dan verklaren
wij ons daartoe bij voorbaat bereid, omdat
ook onze besturen overtuigd zijn dat een
Coll. Contract een beteren waarborg is voor
de rust en vrede in de bedrijven dan een
contractlooze periode.
Zaterdag 3 Januari houdt de Reedersver-
eeniging te 's-Gravenhage een vergadering,
waarin de reeders hun standpunt zullen
vaststellen. Tot nu toe is dit standpunt ge
weest, dat op alle punten overeenstem
ming moest zijn alvorens de schepen voor
de trawl- en beugvisscherij zouden uitvaren.
Hadden zij deze houding niet aangenomen,
dan zouden heden en Zaterdag ongeveer
DERDE BLAD PAG. 10
een 20-tal schepen de Scheveningsche haver»
verlaten hebben.
Blijven de reeders op hun standpunt
staan, dan gaat er dus geen schip weg en
is er sprake van een uitsluiting.
De Rijksbemiddelaar, de heer v. ÏJssel-
steyn, hoeft inzake het conflict in het zeo-
visscherij bed rijf, dat sinds 1 Januari ont
staan is omdat op dien datum 't cnllectioi
contract was geëindigd, aan beide partijen,
bij dit conflict betrokken, inlichtingen ver
zocht.
OVERZICHT LEDENTAL VAKCENTRALEN
het N.V.V. Ia;
„BEDRIJFSRADENWET".
Over bovengenoemd onderwerp sprak de
lieer P. Pluyter voor de Grohinger club van
de Chr. vereen, van werkgevers en groothan- ^raaf"^"^nuVeind
delaren in Nederland. Stilgestaan werd bij -'vs.ooo ïe-doi». Hoe li
de samenstelling, werkwijze en werkkring van
de bedrigfsraden en met name werd toegelicht
»le aan -i'e raden op te dragen taak, nl. als
orgaan van overleg advies, uitvoering, be
slechting van geschillen en bemiddeling. De Christelijke
DE CHR. BOND VAN HOUTBEWERKERS
EN MEUBELMAKERS
Deze organisatie telde op 1 Januari 1930 in to
taal 2753 leden. Op 1 Januari 1931 was dit ge-
3000, zoodat men het gestelde
heer Kupers. de
ideaal daarmed<
3500* leden. Of I
250 leden in
WERKVERSCHAFFINGEN
■uital In de door het Rijk gesubsidleei
verschaffingen tewerkgestelde arbeidei
rle Noordelijke provincies bedraagt c
PROPAGANDA ONDER DE JONGEREN
Het hoofdbestuur van .Unitas" gaf ook nt
eer een propagandablad uit. speciaal voor di
mgdUre arbeiders en arbeidsters in het textiel
goed uit. Het
blijkt, dat de Christelijke Textlelart
Inderdaai
in het at'gf
Dat blijkt ook
GU0 leden of 111
een groei die t
in dit bedrijf, wa
UIT DE BEDRIJVEN
week zijn te Haai .-m de besprekingen
:et tusschen de hoofdbesturen vi
:iuwing van het landelijk collectie]
Gemengd Nieuws.
dan pl.m. f140.000 i
i 1 Juli 1929 l
kleine 1200 ledei
ichts c
akbeweglng In ons
doch heeft eigenlijk
relljks drie duizend
ichter bij 1 Juli 19j9.
A.S.-OI
anisatie-
I leden, nl.
lie van de Bouwvakarbeiders, Opeisbaren Dien.-
sigarenmakers en iransportarbeiders. De andere
irganisaties tellen slechts enkele honderd- of
lentallen leden.
Op 1 April 1920 telde het N.A.S. 50.150 leden. De
Christelijk. Roomsch-Katl
iche Vakcentrales glngi
BLOEDIGE GEVECHTEN
TE GELDERMALSEN
VELDWACHTERS EN STOKERS GEWOND.
Een van de Rijksveldwachters van het
detachement uit Geldermalsen is op zijn
post bij de Chnmotte-fabriek geplaagd en
daarna aangevallen door een troepje staken
de arbeiders, dat onder den invloed van ster
ken drank verkeerden.
Den rijksveldwachter werd zijn klewang,
waarmede hij zich verweerde, ontrukt, waar
na zijn te hulp gesnelde collega er mee werd
geslagen en aan het hoofd vrij ernstig go
wond. Eerstgenoemde rijksveldwachter losto
vier revolverschoten, waardoor eenige ar
beiders werden gewond.
gere hoogtept
Het N.A.S.
getal, da
gunstig t
Hollandse
zijn dat dicht genaderd.
zij
1/3 v
ichreeuw van die zijde te laten verschalken.
Men tracht nu aanhang onder de werkloozen
e krijgen, dochof het lukt?
HET N.V.V. BESTAAT 25 JAAR
Op 1 Januari 1931 bestaat het N.V.V. 25 Jaar.
tatuurlijk gaat dat niet ongemerkt voorbij In
len kring. De Strijd van 2 Januari 1931 (week
lad van het N.V.V.) Is als een speciaal herden-
igo voorbereiding trokken de volge
Troelstia c-r uit, om - Januari l;i(j
vakcentrale te stichten onder dei
net N.V.V. (Nederland Verbond vai
BIJ de oprichting
a 25 jaar bedraagt h
'at Is een flink cijfer, al had rr
00.000 te halen tegen het jubili
'1de dit 18.960 leden. Nu.
- l.m. 275.000
gehoopt de
AANRIJDING VAN TWEE MEISJES
EEN VERDRONKEN.
Omtrent het ongeluk hij Rijsoord woixll
nader gemeld:
Nieuwjaarsdag, des namiddags ongevëcr
vier uur, heeft op den rijksstraatweg tus
schen Rijsoord en Zwijndrecht, ter hoogte
van de Bootjessteeg, een ernstig ongeluk
plaats gehad.
Twee luxe auto's, waarvan de fen uit de
richting Dordrecht en de andere van Rotter
dam kwam, resp. bestuurd door C. L. v. d.
B. te Berkel en H. W. uit Den Haag, wilden
elkander passeeren. Op dezelfde hoogte,
rechts van den weg, reden in de richting
Dordrecht twee meisjes op de fiets. Doordal
de eene auto vermoedelijk iets te veel uit
haalde, werden de meisjes gegrepen en van
den weg geslingerd. Een van hen, de 15-
jarige B. W. Assenberg van Eysden geraakte;
in de bermsloot. Hoewel spoedig hulp aatiJ
wezig was, is het meisje in een nabijgelegen^]
perceel overlpden. De zaak is in handen der
politie te Zwijndrecht Het lijk is voor ge
rechtelijk onderzoek in beslag genomen en
naar Dordrecht vervoerd.
ZWARE BRANDEN.
't Dreigend gevaar
bij hoesten
Hoesten is de grootste vijand der adem
halingsorganen, omdat die daardoor zwaar
der moeten werken. Slijm ls de oorzaak
van het hoesten. Abdij iroop werkt tot
in de uiterste hoekjes op de slijmhaardjes,
die zich overal in Uw luchtwegen hebben
gevormd, hetzij door ziektekiemen, hetzij
door aangroeiing. Millioenen kiemen
broeien en kunnen oorzaak worden van
borstkwalen. Abdijsiroop nu maakt dc
slijm los en neemt de oorzaak zachtjes
weg. zonder de teere weefsels te beschadi
gen. Daarom zoo geroemd bi)Hoest,
Bronchitis, Kinkhoest, Influenza, Griep.
AKKER's
..Voor de Borst
Alom verkrijgbaar Prijs Fl. 1.50. F1.2.75. Fl.4.50
Gebruik buitenshuis Abdijsiroop-Bonbons
(60 cl). Dan bespoedigt Ge Uw genezing.
ABDIJSIROOP-BONBONS (Gestolde Abdijsiroop)
zien dringen en daar in de beid eerste panden
des avonds niemand aanwezig was, is ook van
de oorzaak niets bekend.
Het spreekt vanzelf, dat er zeer veèl mate
rieel, was uitgerukt én nog. laat in den nacht
was dat alles in volle werking. Tegen 3 uur
nachts was de brandweer, die erin geslaagd
was de belendende perceelen voor het vuur te
vrijwaren, den brand vrijwel meester. Het viel
toen echter niet uit te maken van welken om-
ang de schade was,, die natuurlijk zeer aan
zienlijk moet zijn. De kantoren gelijkvloers
waren volkomen onder water gezet.
Drie brandwachts zijn in den loop van den
avond door de verstikkende rook bedwelmd ge
raakt. Door broeders van den Geneeskundigen
Dienst werdc-n zij weer bijgebracht. De belen
dende perceelen, de woonhuizen 39 en 45, had
den veel waterschade.
Ongeveer twee jaar geleden heeft in het
magazijn van dezelfde firma, toen gevestigd
de Oeldersche Kade bij de Binnen-Bantam-
merstraat een zware brand gewoed. Dat maga-
s toen geheel verwoest. De zaak is daar-
La naar de Nieuwe Keizersgracht verplaatst.
Te Apeldoorn brak brand uit in de riet-
meubelfabriek de Ooievaar aan de Assels"he-
weg. De bewoners waren afwezig. Een voor
bijganger zag.ylammen uit het dak komen en
waarschuwde onmiddellijk de politie, die op
baar beurf de brandweer in kennis stelde met
den brand; Ondanks hét'krachtig optreden
de brandweer, werden de winkel, de werkplaats
i bergzolders een prooi der vlammen.
Tijdens denbrand arriveerden de bewoners.
Vermoedelijk waren vonken uit een schoor
steen, die defect was, gesprongen. Verzekering
dekt de schade.
EEN BLOEDIGE OVERGANG «T^lcën de leeiüko lea
Tijdens Oud- en Nieuwjaar is het te
Heerlen vrij rumoerig geweest. Op Oude
jaarsavond kregen te Heerlerheide eenige
Du'tschers en Slowenen binnenshuis ruzie,
waarbij de huisvrouw C. een klap op het
hoofd kreeg. Een en ander had tot gevolg dat
d^ 30-jarige P. de deur werd uitgewerkt.
Deze is later bewusteloos teruggevonden.
Zijn toestand was zoo ernstig, dat hij naar
het St. Josephziekenhuis te Heerlen moest
worden overgebracht, waar hij ter verplee
ging werd opgenomen. Het gelukte de po
litie een zestal vreemdelingen te arresteeren.
Op Nieuwjaarsdag had op de Bok te Heer
lerheide een vechtpartij plaats, waarbij een ..ÜÜHPL, aail vc.„
Pcolschen mijnwerker een steek in den rug pen,, dat dc- Nederlandse
opliep. Nadat hij van medische hulp was Jje^nd^che^te"vlrstnan asa.i
voorzien ,kon hij naar huis worden getrans- 12Uik een oplossing van een I
porteerd. Door de politie werden vier perso-'niet aangenaam is en moet wc
nen gearresteerd, van wie zekere V. ten- i j^-eering kortweg1 de' to cd at
slotte bekende te hebben gestoken. Het mes
is later door de politie teruggevonden.
Regeering
Kunst en Letteren.
„EXCELSIOR" TE ROTTERDAM.
De Kon. Chr. Oratoriumverecn. „Excel
sior", te Rotterdam, directeur Bernard Dia
mant, zal op 3 Febr. in Gebouw voor h. en
W. Vincent D'Indy's „Le Chant de la Clu
che" uitvoeren mot medewerking o.a. van
Lewis van Tuldcr en Jo Vincent en het Re
sïdentie-Orkest. De vooruitvoering op 2
Februari zal plaats hebben in de zaal der
St. Joseph Gezellen Vcreeniging.
Uit Oost-Indië
DE AUTO ONGELUKKEN BIJ LISSE.
Omtrent de auto-ongelukken bij Lisse
wordt ons nader gemeld:
In den nacht van 31 December op 1 Jan.
stond ongeveer twaalf uur de dochter van
den bloemist Hansen, wonende te Sasscn-
heim. voor de woning van den heer Böss te
praten. Op dat oogenblik nacterde een auto,
die links; van den weg op de rails reed, uit
de richting Haarlem. Bij de woning van (len
heer B. gekomen, schoot de wagen plohxe-
line den"anderen kant op en reed beide per
sonen aan. De heer B. wei\J met gebroken
ukels opgenomen, de dochter van den hoer
1. werd weggeslingerd en aan de boenen
gewond. Zij konden naar hun woning wor
den vervoerd. De auto is beschadigd. De po
litie heeft een onderzoek in-z-estekL
Op Nieuwjaarsdag des avonds ongeveer
half elf had een droevig ongeval plaats. De
heer Wortel van den Lisserdiik reed met
brand zijn meisje per fiets nabij de Zwarte Laan,)
j toen ulotseling een personen-auto met zeven
i positie der arbeiders
Ook de R.K. -
hebben zelfs
telijke vakbeweging
'Vrijdagavond heeft te Amsterdam
Niecwe Keizersgracht een zeer zwaï
gewoed, die omstreeks 9 uur is uitgebroken RH UW99R
rrijk heeft I te middernacht met bijna onverminderde fel- i acht inzittenden op hen inreed." De w'iëi-
tnKwo6 heid voortlaaide> dikke, zware rookwolken over j rijders werden 25 meter meegesleurd en
het N.v.v.' I de buurt verspreidend. deerlijk verminkt opgenomen. Zij werden
De brand woedde in de perceelen
DE RAMP VAN DE MERAPL
Kokende bandjir, veroorzaakt paniek.
SEMARAiNG, 2 Jan. (Aneta). Gisteravond
veroorzaakte gevaarlijke bandjirs .van kali's
in het Moentilansehe een ware paniek in
Mjentilan, dat haU werd ontruimd door de
bevolking, die naar Magelang vluchtte. De
oorzaak is hoofdzakelijk gelegen in een ge
weldige stroomvorrning van de kali Biong
keng, die met kokend water bamljïrde.
waardoor de brug over de kali Biongkeiig
te Moentilan volkomen in st iom verdween.
Na een ingesteld onderzoek bleek, dat een
en ander geen gevaar opleverde, terwijl ook
geenerlei schade werd aangericht. In den
loop van den nacht keerden de vluchtelin
gen terug.
DR. J. VAN NIEUWENHOVEN
HELBACH. f
BANDOENG. 2 Jan. (Aneta). Overleden is
Dr. J. van Nieuwenhoven Helbach.
CHINEESCH MERAPI-FONDS
OPGERICHT.
BATAVIA, 2 Januari (Aneta). Het be
stuur dei' Vcreeniging HVgboe Siang Hue
richtte een Merapi-fonds op, met een comi
té waarin de meest vooraansta&n-de Chlnee-
scihe ingezetenen zitting hebben.
DE STEEKPARTIJ OP DE „VAN CLOON"
De eerste stuurman overleden
BATAVIA, 2 Januari (Aneta). De eerste
stuurman van het s.s. „Van Cloon" van de
K. P. M-, de heer Gelly, is tengevolge van
de verwondingen hem toegebracht door den
amokmakenden Djoeroemoedi, overleden.
WERKLOOZE ASSISTENTEN.
BATAVIA, 2 Januari (Aneia). Volgens bij
den Sumatra Cultuur Bond binnengekomen
opgaven bedraagt het aantal ontslagen as
sistenten 44, terwijl bij de Assistenten-Vcr
eeniging nog 15 werkloozen ingeschreven
zijn.
ndlng van Burop
en. hebben wü de
aan helpen van werkloozen in Indië mlndei
RAZZIA ONDER HOUTDIEVEN
laners heeft de actieve Veldpolitie i
indjen (Zuid-Malanp). een razzia gehc
onder de In den In ritsten tijd ongewo
aal optredende houtdieven ln baar ressi
'-.ands wildho'
:e zagerijen
itallcerd midden
aud, alwaar het houtwerk' vooij
reheel compleet werd aangemaakt'
lleis franco thuis bezorgd. Hen
ls brandhout verkocht,
itie van Kepandjen echter
>ch wachtte het juiste momei
moradeurs!
rn materiaal dat In beslag
De betrokken houl
Trip. t
:ocht
het Dctachem
geheel op de ho<
DE NIEUWE LANDVOOGD
de geruchten dal
•aagd Is of hü ölt ambt wil
Ingezonden Stukken
UIT DE INDISCHE BLADEN
Te Buitenzorg.
Na het gebeurde op de Hollandsch Chinee-
-hHn inersschooi te Semarang (Mlaten).
jrdelljkheid der Redac
het ChlneeschMalei
in de H'.C. S.
P. K. de ge-
he h
I De brand woedde in de perceelen 41 en 43 fer ziekenauto naar het Academisch Zie-1 8leed3 beledigende uitdrukkingen te
I van genoemde gracht, twee hooge pakhuispan- kenihuis te Leiden overgebracht, waar zij ter Reeds hebben de ouders zich daarover he-
I den van vier verdiepingen, waarin eevesti°-d ye,r')leging zijn opgenomen. De rijwielen zijnkiaagd bu de bevoegde autoriteiten.
he vakbeweging die
lidelljker haar ware
ngrijk werk heeft vei
verdiepingen, waarin gevestigd
bewegingvan was de enST°s-zaak in electr. artikelen en lam-
:ruggehoudcn. uekappen van de firma S. Duveen. Waar de
la.atste'ajaren hrand is ontstan niet met zekerheid te zeg-
vertoont. be- ffen- °P bijna alIe verdiepingen heeft men vry-
wat de op- wel gelyktijdig den eersten rook naar buiten
totaal vernield. De inzittenden van den be-1 .ï161 bedoelde
wuste auto vertrokken zonder hulp te Me-1 gebruiktreweikeannnar^
den, naar Hillegom, den wagen en den zigd zim *Red.) beieedig.
chauffeur achterlatend. De politie heeft deineesche bevolking
chauffeur gearresteerd en de auto in beslag I weezeQ zbn te hei
(Jft, dat die
volgende zinnen
werkelijk gebe-
genomon.
"i
lomheid".
„De Chlnee
ztjn
KERKELIJK LEVEN IN 1930
ERGER DAN KWAKZALVERIJ.
Er is mij gevraagd of ik niet een vervolg»'
artikel zal schrijven over „Kwakzalverij"!
Neon. Mijn vraag was in het kort: „Kan do
officieele geneeskunst niet iets leeren van
de niet-officieele?" 't Eenige antwoord, dal
op deze vraag inkwam, was het ontken
nend antwoord van Dr. Schoep. Het trof wel
heel eigenaardig, dat de bladen twee dagen
later eenzelfde ontkennend antwoord be
vatten van de Maatschappij v. Gcneesk. op
een vraag van de momoeopatische vereeni-j
ging: „de homoeopathie kan ons niets lee
ren, kan alleen onze studenten in de wan
brengen."
Deze geheele zaak staat in belangrijkheid
echter ver ten achter bij een mededeeling.
die wij dezer dagen lazen onder Weten
schappelijke Mededcelingen in de N. R. CL;
Wij lezen daarin van Prof. Eckstein, die met
steun van het Duitecfye Departement vanl
Binnenl. Zaken proeven genomen heeft op;
kinderen beneden het jaar, in ziekenhuizen/
met pok-inenting van kind op kind. Hier te!
'ande is deze methode verboden om het ge-j
aar, dat op deze wijze besmettelijke ziek»;
ten, met name syphilis en tcrirtg, kunnen
worden overgebracht. „Prof; Eckstein is over!
dit bezwaar heengestapt, omdat het bij!
langdurig geobserveerde Ziekenhuis-kindei
ren door deugdelijk onderzoek (reactiej
Wassermann, reactie Pirquét) met vrij groo-j
te zekerheid mogelijk is van besmetting en
besmettelijkheid verdachte kinderen uit ta
schakelen".
Wie deze mededeeling opmerkzaam leest,'
zal zonderen verderen uitleg mijn opschrift
juist achten.
Bunschoten 1-1-'31.
R. J. VAN DER MEULEN.
II.
UIT VERLIES WINST
Ook in de Synodalia teekent het Kerke
lijk leven zich af. De Synodale Vergaderin
gen van de twee grootste Protestantsche
Kerkgemeenschappen in ons land hebben op
belangrijke punten bij velen teleurstelling
gewekt.
In de Ned. Hervormde Kerk waren en zijn
het de Reorganisatie-plannen, die het Ker
kelijk leven in spanning brachten. Volgens
Prof. Dr. Th. L. Haitjcma waren van het bij
de Algemeene Synode ingediende reorgani
satie-voorstel de beide hoofdlijnen: „1. de stel
selmatige uitzuivering van den zuurdecsein
der verburgerlijking en verwereldlijking van
onze tegenwoordige organisatie; 2. het eer
herstel van het geestelijke ambt en het
daarmee gepaard gaande herstel van de
presbyteriaal-synodale regeling van de re
geering der Kerk".
Op een vergadering van ambtsdragers ter
bespreking van het reorganisatie-voorstel
heeft een der inleiders. Dr. J. Riemens, ge
waarschuwd: „De slanj! van Assen blijve
buiten de breede terreinen der Kerk", nlhoc-
wel hij oordeelde, dat in elk geval toch wai
geschieden moest. De leider der vergadering.
Ds. G. H. Wagenaar, betoogde dat de reor
nisatie zóó gesteld moest worden, dat het
leven van de Kerk niet zou worden belem
merd: „Wij begeeren genezing van de krann.»
Kerk, geen uitbanning van dc kranke deelenj
der Kerk. Assen zij ons een baken in zee;
geen toespitsing van den partij-strijd zij ons
doel".
In tal van plaatsen werden door de Con
fessinneele Vereeniging en de Gereformeerde
Bond vergaderingen en bidstonden voor dezp
zaak gehouden, waardoor dé belangstelling
sterk en warm werd.
Véle Ethischen. evenwel lang niet allen
hebben zich sterk tegen de voorstellen
vefzet. En de Vrijzinnigen konden uitteraard
geen draad goeds eraan ontdekken. Hoe van
dezen kant opgetreden werd, moge blijken
uit het volgende gedeelte van een spotlied:
Nu wordt dan toch de kerk gered
Door 't reorganiseeren;
Bij 't hooploos Assen en in Dordt
Gaan wij de wijsheid leeren....
De waarheid wordt straks „vast"-gestemd
Door dominees en onderlingen.
Zij trokken op ter kerkeraad,
Waar 't dikwijls over tucht ging,
Maar merkten niet dat in de kerk
Zoon rare, muffe lucht hing...
Wanneer ons heil bezegeld wordt
Door die verkiczingshorden,
Och broeders, broeders, ééne vraag:
Wie kan dan zalig worden?
Van 7 tot 11 Januari werd door de Alge
meene Synode een buitengewone zitting ge
houden ter behandeling van het reorgani-
satie-vooi-stel.
Ds. A. B. te Winkel, een der krachtigste
pleitbezorgers, wees er op, „dat de tegen
woordige (Synodale) organisatie het ja-en-
neen-standpunt handhaaft" en „dat door
dubbelzinnige uitdrukkingen in het Alg.
Reglement de onwaarachtigneid in onze hui
dige organisatie georganiseerd wordt". Dus
moest reorganisatie plaats hebben.
De vrijzinnige Synodeleden oefenden
krachtig verzet. Dr. C. J. Niemeyer dreigde
aldus: „De vrijzinnigen vormen een derde
deel van de Kerk; zij zijn georganiseerd en
zullen zich verzetten; aanneming zal leiden
tot de grootste catastrophe". Ds. J. C. Franck
vond, „dat het bestaande reglement gezorgd
had, dat de rust in de Kerk niet op ernstige
wijze was verstoord, maar vreesde dat het i
nieuwe ontwerp twist en tweedracht zal i
brengen". De vrijzinnige adviseur Prof. Dr.
L. Knappert achtte door het voorstel de „vrij
heid in gevaar" en sprak: „Trotscher dan de
Roomsche Kerk op haar eenheid, zijn wij
op onze vrijheid".
De Synode heeft met 10 teeen 9 stemmen
hét reorganisatie-voorstel verworpen. Onder
de voorstemmers bevonden zich 2 ledep, die
hö! ,e de meeningon die onder de menschen rond
hei niet met het voorstel wilden wagen, maar J gaan en een overzicht ven ae juiste verhou-
nochtans het oordeel der Kerk wilden zien
ingewonnen. Vier andere voorstemmers ver
klaarden vóór te stemmen ondei; nadrukke-
I lijk voorbehoud, dat men de bepalingen in
1 liet voorstel over de leertucht zou laten
rusten. Indien de Synode-president Dr. G. J.
Weyland juist zag, dat de leertucht een
essentieel deel van het ontwerp genoemd
moest worden, zouden alzoo, nauwkeurig ge
rekend, slechts 4 leden ten volle voor her
reorganisatie-ontwerp geweest zijn en 15 er
tegen.
1-Ioe het zij, het voorstel, waaraan allerlei
schakeeringen der Rechtzinnigen hadden
meegewerkt, werd definitief verworpen cr
heeft van de stations, waarlangs nieuwe re
gleraenten in de Ned. Hervormde Kerk moe
ten gaan zelfs het eerste niet mogen pas
seeren: het ging dus niet om advies naar dc
Class. Vergaderingen en de Prov. Iverkbestu
ren, maar werd terstond van de baan ge
schoven.
Niet te verwonderen is, dat na dezen uit
slag een vrijzinnig orgaan sprak van „alge
meene opluchting!"
Maar aan d:n anderen kant was er teleur
stelling en droefheid over zulk een be.üisüing.
Dr. J. Ch. Kromsigt, eindredacteur van het
Confessioneel weekblad „De Geref. Kerk", die
constateerde, dat er „voor Christus aar« do
ronde tafel onzer kerkbesturen geen pinats'
is, was zeer teneergeslagen, al gaf hij den
moed niet op en wilde hij, in plaats van
bovenaf (van de Synode) van onderop (uit.
dc plaatselijke Gemeenten) beginnen
Ds. M. van Grieken, voorzitter van den
Geref. Bond, teekende in „de Wnarheids-
vriend" de Hervormde Kerk door tyet Kon.
Besluit van 181G als in een gevangenis gezet
onder de Haagsche Synode als gevangenis
directeur, die met de Kerk doen kan wat hij
wil, en vroeg: „Moeten we nu uitbreken uit
de gevangenis? Moeten we oproer maken?
Moeten wé... Men zou er haast to® komen.
Want levenslang in de gevangenis... is toch
Ju el vreesefijk".
Ds. J. .T. Knap Czn. wee® ln „Oude Paden"
er op, .dat „ieder verantwoordelijk lichaam
er waarde aan hecht kennis te nemen yar
de meeningon die onder de menschen :rop<J-
dingen in de Kerk zelve te krijgen", maar
dat men dit niet gewild en eenvoudig hex
voorstel verworpen heeft. Wel bezat de
Synode hiertoe het reglementair recht, maar
dal is niet identiek met het zedelijk recht:
„summum jus, summa injuria".
In de Gereformeerde Kerken wae even
eens belangstelling voor Jeze zaak. L)s. C.
J. Sikkel schreef: „Wij tellen de biltere
woorden tegen de Geref. Kerken in de dis-,
cussie over deze voorstellen in verschillen
de vergaderingen, die aan de Synode voor
afgingen, niet. Daarentegen kunnen wij de
diepe teleurstelling meevoelen, die deze
verwerping teweegbracht". Marnix uitte,
zich aldus „De Gereformeerden zullen op de
verwijten niet met verwijten antwoorden,
maar blijven getuigen en bidden om de be
vrijding van hen, die met ons in waarheid
één zijn. Wij verstaan de moeilijkheden,
voor welke desenen staan, die in de Ned.
Herv. Kerk willen blijven en toch geen vi
de kunnen hebben bij den toestand, die da:
bestaat, deze o.m. dat de leugen er een ev(
goede plaats inneemt als de waarheid. Wij
verblijden ons cv.er elk feit. dat bewijzen
kan. dat de waarheid meerdere kracht
oefent. Zij zal het op den duur winnen. En
ook deze reorganisatieplannen, hoezeer ver
worpen, zullen hun uitwerking niet mis
sen. Welk een heerlijke dag zou het zij
ris alle Gereformeerden in one land wei
één kondon zijn". Prof. Dr. H. Bouwrr.a..
verzekerde: „Wij gevoelen mede met onze
Gereformeerde broeders, die bij vernieu
wing teleurgesteld zijn". Ds. A. C. Heij
schreef: „Toch behoeft de moeite, die dc
voorstellers zich getroost hebben, niet ge
heel als vruchteloos beschouwd té worden.
Wel is beweerd, dat deze zaak niet leeft
hij de Gemeente, maar alleen bij sommige
pi dikanten. Maar ook hier geldt, dat men
gauw gTlooft, wat men graag wil. Bivon-
dien de actie va.n die predikanten beeft
toch het oog van velen in d® Ncd. Herv
Kerk open doen gaan".
Ds. .J. J. Knap bezag het resultaat in ge
lijken zin: „Tegenover dit verlies zou men
dan nog de winst kunne i c"tellen, dat de
Kerk nu wakkerder dan ooit te voren ge
worden is. en door-de ondervonden bejege
ning duidelijk en hëel pijnlijk gevóeld heeft,
dat de Bestuursorganisatie niet deugt, om
dat er over haar beslist wordt zonder ha<v
zelfs te hooren".
Een goede vrucht van de verwe^pin?
het reorganisatie-voorstel mogen we
men het tot stand komen op 10 Juni
het Nederlandscli Hervormd Verbond
Kerkherstel, welks doel is „herziening
organialie) van de bestuursinrichmg
1316 door, zoo mogelijk, te bevorderen een
reorganisatie der Ned. Hervormde Kerk in
den geest en volgens de grondlijnen van
het reorganisaticrappoi;t van 1929". Aan de
stichting van deze organisatie, als wier
voorzitter Prof. Dr. Th. L. Hait'jema is op
getreden, hebben Ethischen, Confessionee-
len, Kohlbruggianen en Geref. Bonders
saamgewerkt. Reeds aanstondswerd door
het voorloopig; moderamen bij de Synode
een verzoek ingediend, het reorganisatie-
ontwerp opnieuw ter hand te nemen.
De Algempcne Synode heefl daarop bij
vernieuwing haar onwil tot reorganisatie
der Kerk getoond. In haar gewone zomer-,
zitting heeft zij. nog vóór het voorstel van
het Ned. Herv. Verbond in behandeling te
nemen, aan de órde gesteld èen -voorstel
van Dr. C. J. Niemeijer (vrijz.). Prof. Dr. A
M. Brouwer (rechtz.), en Dr. H. E. G. van
de Meene (rechtz.) tot het benoemen van
een Commissie „om te onderzoeken of door
wettelijke maatregelen kan worden bevor
derd, dat de verschillende richtingen in de
Kerk in vrede samenwonen en de godsdien
stige belaneen van haar aanhangers kun
nen behartigen". Alzoo het bestudeeren van
een nieuwen „Modus Vivendi"!
Prof. Brouwer zei in zijn pleidooi o.m
..Er moet een andere opvatting van de Kerk
komen, in dien zin dat zij niet worde ver
eenzelvigd met het Lichaam van Christus
maar moge beantwoorden aan den tegen-
woordigen tijd".
Verscheiden stemmen verhieven zich
krachtig tegen dit voorstel, omdat de vpr
wezen 1 ijking der bedoeling „zou leiden tot
hp-t algeheel denaturearen Van de Kerk"
Het mocht niet baten. Het voorstel-werd
oflogenomon met 13 tegen fi stemmen De
Al gem. Synodale Commissie heeft in de na
laa.rszitting de. led'en der „Modus Vivendi
Commissie-benoemd. De-F.vangeljschen kla
gen thans, dat hun richting daarbij gehee i
gepasseerd is!
De Synode heeft voorts in de zitting van
denzelfden dag het verzoek van bet NedJ
Verbond ter tafel gebracht, dus to n
psychologisch het moment voor een her
haling van de geclachtenvvi66eling over hen
recrganisatie-voor6tel verstreken was. D«
commissie van rapport sprak in haar advies'
aan de Synode uit, dat de indiening vaol
het verzoek moest worden aangemerkt als'
een daad van ongepastcn ijver! Het resul
taat der korte bespreking ter Synode werd
door een vrijzinnig orgaan aldus vermeld;
„Met 15 tegen 4 stemmen ging de reorga-nn
salie ditmaal den kelder in"'.
Dezelfde „Synode heeft, nadat zij in 1910,
Tl. '12 en '13 getoond had daarvoor geen
óor te hebben, met 10 tégen, 9 stemmen
voorloopig aangenomen een voorelel van
Prof. Dr. L. Knappert (vrijz.), bedoelende
voortaan nok (ongehuwde) vrouwen tot het
Diedikambl toe te laten. De commissie vanl
rapporteurs had in haar advies aan de Sy
node uitgesproken: „Men mag zich niel
door voorschriften.,die in: Jen npostoli6chea
tijd uit de _toenmalige verhoudingen voort-j
"loeiden, laten binden".
Nos werd! met 11 tegen 8 6temmen aan-,
genomen een voorstel om een Commissie
te benoemen tot herziening van d-i litur
gische formulieren der Kerk.
Hebben de Vrijzinnigen ni te klagen ge
had over "de resultaten der Synode, dt.
Rechtzinnigen, d:diep teleurgesteld wer-j
den. hebben den moed niet laten Jnkcn.
Op 15 October werd vanwege het Ned. Her
vormd Verbond de eerste ledenvergadering)
gehouden, waar een 600-tal',belangstellenden]
uit allerlei landstreek, een viertal woord
voerders doel, grondslag en werkwijze heb
ben hooren uiteenzetten.
Niet alleen op bovengenoemde vergade
ring was groote geestdrift, maar deze wordt
ook sindsdien getoond in het eigen orgaan!
„Nieuw. Kerkelijk Leven" en elders. Ér is
een krachtige opleving en hartelijke saam-
werking onder de Rechtzinnigen ontstaan,!
die- „geboekt" mag worden als zijnde „uit]
verlies .-winst".
Heel de pers der Geref. Kei ken en ook'
het'orgaan-der-Chr. Geref. Kerk heeft wari
me evmpafhre voor deze nieuw® actie uitge«|
6j)ioken,
