Boiiwcredieien en Hypotheken
Wo ningbouw te delft
Oude en Nieuwe Textielkunst
betoim-
van wan ing co.
rotterdam
ÊMIEUW SCHIEDAM
Hel Stadhuis te Veere
[ENCI-CEMENTi
tocht
lTd a s
BILTHOVENbijljTRECÜ
Hl Architecten!
E HUUR of TE KOOP
1
VRIJE WONINGEN
P.VLIETSTRA
Pril
iisvermincfering
1 Uw IDEAAL... 1
Hl Administratie lij AÜÏÏIDII
BOUWBLAD Ko. SI, PAO. S
MAANDAG IS DECEMBER 1030
BILLIJKE VOORWAARDEN.
Te bevragen DUÖSEL Zonen, Bazar-
straat 27, Telefoon 15154, Den Haag.
Ten westen van <Te spoorbaan Delft—Den
Haag is zioh een aardig woonwijk aan liet
ontwikkelen, waarop door ons reeds is ge
wezen. Ruime straten, mooie beplantingen,
aardige boekjes en pleinen en. dicht bij liet
oudere Delft gelegen.
Thans vragen we wederom do aandacht
Voor eon complex van 15 huizen te bouwen
door de heeren G. Dukel en A. A. de Jong.
Deze bekende Rotterdamsohe bouwkundi
gen bouwen op het oogenblik 7 huizon aan
de Thorbeekestraat, waarvan er nog eenige
te koop zijn, omdat meer dan normale aan
dacht. is geschonken aan den bouw als wel
aan de inrichting.
Deze 15 huizen worden gebouwd aan de
van Bossestraat, Adriaan Pauwstraat, van
der Heijmstraat en de van Zuylcn van
Kycveltstraat, door deze groepeering aan
vier straten is tegelijk een „elck wat wils"
ontstaan. Zoo komen aan de van Bosse- en
Adriaan Pauwstraat een aangesloten blok
van vrije huizen bestaande uit parterre,
verdieping en polder terwijl op den hoek
van deze straten is ontworpen een winkel
huis met ruime woning en daar'oven een
mooi vrij bovenhuis. Op den hoek van de
Adriaan Pauwstraat en van der Heyiu
straat komt een mooi huis met zij- en ach
tertuin. Aan de van der Herenstraat komt"
een dubbebhuis met voor- en achtertuinen,
op don hock van de van der Heijm- en de
van Zuylon van Nijeveltstraat een kleiner
type bestaande uit parterre en slaapverdie
ping, met zij- en achtertuin, terwijl aan de
van Zuijlen van Nijeveltstraat vrije klei
nere panden komen met achtertuin. Alle
huizen krijgen ten behoeve van kolcnhe-
zorging, rijwielberging, etc. een aparte ach
tertoegang, wat door alle bewoners hoog
gewaardeerd zal worden. De grootere hui
zen hebben op de parterre twee kamers en
suite met erkers aan de straat, ruime ves
tibule en keuken en kelderkast voor provi-'
siefierging. Op de verdiepingen drie ruime
slaapkamers elk met balcon en een badka
mer. terwijl op de ruime zolder een boden-
kamer getimmerd kan worüen. De voortui
nen zijn afgesloten van de weg door middel
van fraaie ijzeren hekken. De kleinere
huizen hebben qp dc parterre ook twee
kamers en suite doch hier is geheel gere
kend op bewoning zonder dienstbode zoo
dat de keuken onmiddellijk aan de woon
kamer ligt, wat voor moeder de vrouw al
tijd een groot gemak is vooral als deze
keuken zal voldoen aan allo practische
eischen, dié men tegenwoordig aan een
goede keuken mag stellen. Maar ook een
ander voornaam geval is opgelost door de
BEGANE GROND
trap naar de slaapkamers die in de kap
zijn gebouwd en voldoende ruim zijn, in de
woonkamer te bouwen, waardoor mede een
besparing aan gangen is gekregen, die het
mogelijk maakte de vestibule meer ruimte
te geven en de anders zoo kleine voorka
mer veel grooter te doen zijn. Vooral de
kleinere huizen zijn voor Delft wat nieuws
en zal, waar zij buitengewoon laag in prijs
zullen zijn, voor velen het bezit van een
eigen huisje aantrekkelijker maken.
De plannen zijn zonder eenige wijziging,
en met een compliment aan den ontwerper
door de Schoonheidscommissie en de
Bouw- en Woningdien/st van Delft goed
gekeurd. Evenals bij de vorige bouw dei
Heeren Dukel ca de Jong zal de architect
zich blijven interesseeron voor de binnen
interieurs.
We geven hierbij een perspectivische
schets van dc winkelhoekbcbouwing mot
een teekehing der diverse typen.
Jjl 01f^h,V/h N.V .JDttTt 4^ C/O. Houiukumuor. Upsiugpluuisen, 6cu>er.i cn schaver
ANNO 1853 Oos't-Admiraliteitekade47' Rotterdam Naemuhamfi - Bnerenrjat
Zooals wc in alles om ons heen kunnen
waarnemen, in architectuur en meubelkunst
.in de eerste plaats, is de stijl die zich gelei
delijk in alle landen ontwikkelde gekarak
teriseerd door de onderdrukking van het
ornament. Consequent gedacht zou men in
het moderne interieur slechts volkomen or-
namentlooze effen stoffen dulden en in vele
gevallen (b.v. in DuilscJiland) is deze c .<nse
quentie reeds aanvaard. Hoe het ook zij, het
ornament bestaat ook nog heden.
Hef. ornament dankt zijn ontstaan aan de
natuurlijke schakeert n.g van het primitieve
materiaal, d-w.z. het materiaal dat door do
primitieve volken voor het vlechten en
weven hunner stoffen en gebruiksvoorwer
pen gebruikt werd. Geleidelijk werden deze
schakeeringen gesystematiseerd, d.w.z. b c-
wiist toegepast, met het gevolg dat zeer
verrassende esthetische werkingen werden
verkregen. Zoo ontstond hetgeen men een
nrnamonteercultuur zou kunnen noemen en
zoowel de ontwikkeling van 's monschem
«sthetischon zin als van do techniek, het
vervaardigen van steeds meer geraffineer-
den stoffen hielden gelijken tred. Tot de
industrie dit terrein voor zich opeischte.
Daar voorhoen het handwerk a priori veel
inniger met de esthetische zijde van 't pro
cédé verbonden was, treft ons in de Copti-
sche en Peruaansche weefsels steeds de
groote harmonie tusschen motief en techniek
Voel moeilijker werd het deze eenheid langs
•industrieelen weg tot stand te brengen.
Voorheen waren schepper van het motief
en uitvoerder, kunstenaar en werkman, één
persoon, doch zelfs in de gunstigste gevallen
der moderne verindustrialiseerde textiel
kunst bestaat er geen enkel verband tus
schen den créateur en den uitvoerder. De
kunstenaar levert het ontwerp, dikwijls
zonder kennis der technische mogelijk
heden en i.n de ateliers der fabriek voor het
ontwerp voor uitvoering geschikt gemaakt
Het gevolg hiervan is, dat het uitgevoerde
werk meestal deze levendigheid mist die
b.v. de neger- of coptische stoffen kenmer
ken. Een vergelijk van laatst genoemde
weefsels met de „tissus Daf" waarvoor de
kunstenaar de motieven, welke langs in-
dustrieelen weg werden uigevoerd leverde
zal ons hiervan overtuigen.
Ondanks de enorme strijd, die gedurende
een twintigtal jaren tegen het ornament is
ondernomen, heeft hot zich niet slechts ge
handhaafd, doch onder invloed der nieuwe
Latijnsche kunstinrichtingen vernieuwd. Mon
heeft geconstateerd, dat reeds thans 2/3 der
moderne stoffen productie haar motieven
aan deze kunstrichtingen ontleende. Het is
ontegenzeggelijk juist, dat de architectuur-
ontwikkeling der 2öste eeuw zich volkomen
vijandig stelde aan elke decoratie, waarin
het ornament zoowel de architectuur als de
gebruiksvoorwerpen-productie beheerschte.
In een zeer interessant artikel „Orna
ment und Verbrechen'' heeft de Oostenrijk-
sche architect Adolf Loos, bekend om diens
heftigen strijd tegen de WienenverkstilttO'
(Hoffmann) het ornamenteeren van ge
bruiksvoorwerpen en interieurs met mis
daad gelijk gesteld. Uit cultureel oogpunt
is dit artikel belangrijk, dat de Mooren,
Perzen en andere volken hun interieurs, ge
bruiksvoorwerpen, stoffen en kleeding on
onderbroken gedecoreerd hebben,
„Bij kinderen", lezen we ln „Interieur",
.js deze kunst tot decoréeren volkomen
normaal, zoowel om hun artistieke instinc
ten te bevredigen als om uiting te geven
aan erotische symbolen. Voor den volwas
sen, modernen mensch is dit symptoom pa
thologisch. Hoe meer dc cultuur zich ontwik
kelt. hoe meer het ornament op onze ge
bruiksvoorwerpen verdwijnt Het is zeer
waar dat men stijl" niet moet gaan ver
warren met ornament, ofschoon geen tijd
méér in staat was het nieuwe „geometri
sche ornament" te scheppen dan de onze.
Vergeten wij niet, dat de moderne tijdgeest
het geometrische ornament heel't voorbe-
De architect Loos is dus bezijden de
waarheid met zijn bGvestiging dat wij het
ornament hebben overwonnen. „Wat juist
de grootheid van onzen tijd uitmaakt",
schrijft hij. Js dat deze niet in staat is
een ornament uit te vinden. Wij hebben het
ornament overwonnen.. Wij hebben geleerd
er ons van te onthouden. Ziedaar 'n nieuw
tijdperk waarin zich gaat verwerkelijken
de schoonste der beloften enz.". In verband
met de moderne textiele kunst en de toe
passing der kubistische en Imde-re motieven
heb ik reeds herhaaldelijk hét essen li eel e
verschil aangetoond tusschen kunst en stijl,
ornament en beelding-, toepassing en creatie.
Belangrijk in de productie der stoffen, de
fabricatie der gebruiksvoorwerpen enz. is
slechts datgene wat door den tijdgeest zelf
wordt voortgebracht Indien oen meubel,
tapijt of gebruiksvoorwerp „stijl" heeft, d.
w. z. onopzettelijk uit den tijdgeest ont-
De hoofdzaak -is, dat het-voorwerp in
kwestie ons in esthetisch opzicht zoolang
bevredigt als het ons ook practiséh dienst-
baa ris. Zoo kan ook de textiele kunst een
directe uiting van den tijdgeest zijn, d.w.z.,
uitvloeisel zoowel van ons vergevorderd
esthetisch gevoel als van onze practische
behoeften en der techniek. In de vroegere
culturen, de Assyrisohe, de Egyptische, Per
zische en thans nog in de Indo-Chineesehe,
was de textiele kunst graadmeter der cul
tuur cn deze stond dikwijls zoo hoog, dat
zij eeuwenlang haar invloed deed gelden op
andere culturen. Het verschil tusschen
kunst en decoratieve kunst bestond in hét
geheel niet cn ik geloof dat het noodig zal
zijn ook thans deze scheiding volkomen op
te heffen.
Onze tijd kenmerkt zich door de herle
ving van liet procédé, door het zoeken naar
een volkomen homogeniteit van ontwerp
(teekening), stof en techniek. Moge de in
nerlijke drijfveeren ook al geheel andere
zijn dan voorheen, zoo zijn deze zelfs in
dien ze commercieel zijn (mode, concurren
tie, serieproductie, enz.) sterk genoeg om
aan het procédé der textiele kunst geheel
nieuwe mogelijkheden te geven. Geen tijd
was zor zeer in staat om, op den grondslag
oener nieuwq oriëntatie, de textiele kunst
te vernieuwen. De vernieuwing der beel
dende kunst ging hieraan vooraf en het is'
vanzelfsprekend, dat hierdoor de atmos-
pfieer geschapen werd, zoowel voor een
nieuwe architectuur als voor een nieuwe
textiele kunst.
N.V. KON.
ROTTERDAMSOHE
V.H.
IJZER
MAATSCHAPPIJ
TELEF. 1095-1096-1097
FILIAAL ENSCHEDE
GEWAPEND BETON
EN BIJKOMENDE WEEKF.N
STERRENBOSCH
TE HUUR VRIJE DUBBELE BOVENWONINGEN
bev. kamer ensuite, groote keuken, zijkamer, boven-voorkamer,
tusscbenkamer, achterkamer, zijkamer, badkamer met bad en-
groote zolderruimte.
Te bevragen bij JAC. WOLS, Burgem. Knappertlaan 198 of bij Woning
bureau DUPONT te Schiedam.
N.V. HOUTHANDEL 7« Firma J. G. ALBLAS
WADDINXVEEN TELEFOON No. 6
OPSLAGPLAATS ROTTERDAM
aan den Zwaanshals No. 203-205 - Telefoon No. 40891
DE AANSPRAKELIJKHEID
VAN DEN AANNEMER
De Hooge Raad heeft arrest gewezen in
do zaak tegen den Rotterdamschen aann»
mer M., die dc uitbreiding verzorgd-had van
een café, waarvan eigenaar was de heer V.
Toen eenigen tijd na de aflevering van den
bouw het gebouwde scheuren en gaten ging
vertoonen, hebben de erven van den heer
V. een vordering tot schadevergoeding in
gesteld tegen den aannemer zoowel als te
gen den architect
De rechtbank te Rotterdam wees beide
vorderingen af, doch het Haagschc gerechts-
hóf heeft in hooger beroep beide vorderin
gen toegewezen. Zoowel de aannemer als
de architect ging in cassatie bij don Hoogen
Raad die de uitspraak ten aanzien van den
aannemer M. vernietigde. Deze zaak kwam
toen voor de tweede maal bij het Ilof. Op
nieuw arrest wijzende heeft toen het Hof
het vonnis van de Rotterdamsche recht
bank bevestigd. De vordering tegen den
aannemer bleef dus weer ontzegd. Van dit
arrest kwamen de erven van den heer V.
cassatie.
Zoo men zioh herinnert, is de procureur-
géneraal bij dén Hoogen Raad de meeriin;
toegedaan, dat het bestreden arrest niet
voldoende rekening heeft gerwniden met de
aigenjeene beginselen der contnactueele aan
sprakelijkheid en heeft hij op -dien grond
geconcludeerd tot" vernietiging.
In zijn arrest trekt de Hooge Raad een
parallel tusschen de artikelen 16-M1642 en
1643. B. en W. eenerzijds en art 1615 B,W.
anderzijds en wordt overwogen, dat dc eerst
genoemde artikelen, welke de aansprake
lijkheid van den aannemer regelen voor de
gevallen, dat van geen „vergaan" iii den Zin
der Wet sprake is, aansprakelijkheid van
de genoemden buiten dc in die' artikelen
bepaaldelijk aangewezen gevallen niet uit-
Do aansprakelijkheid van aannemer cn
aric-htect moet volgens den Hoogen Raad
buiten die gevallen om worden beoordeeld
naar de algemeene bepalingen van den .Hen
en Illen Titel.
Met toepassing van een overeenkomstige
'redeneering ten aanzien van art 1645 B W.
en overwegende dat een bedoeling van don
wetgever om iedere verdere aansprakelijk
heid voor de gebreken in de.samenstelling
van hot gebouwde en de geaardheid van
bodem uit te sluiten, uit het betreffend ar
tikel (1645 B.W.) met zoovele woorden zou
de moeten blijken, hetgeen niet het geval
is, verklaart cle Hooge Raad de bepalingen
van effen Ilen en Illen Titel bovengenoemd
toepasselijk op gebreken in de samenstel
ling van het gebouwde en de geaardheid
van den bodem wanneer zich niet het geval
van „vergaan" in den zin van art 1645 B.W.
voordoet
De aannemer wordt dan ook aansprake
lijk geoordeeld en de Hooge Raad vernie
tigde het arrest van het Kof, daar de opvat
ting van het Hof, als zoude art. 1045 B.W.
Iédere aansprakelijkheid voor.gebreken in
de samenstelling van het gebouwde: en de
geaardheid van den grond boven en behal
ve het geval van ..vergaan" uitsluitend, naar
's Hoogen Raads opvatting onjuist is.
De zaak werd terugverwezen naar het
Haagsche Hof, dat haar voor dc derde maal
te behandelen zal krijgen.
Voor de eischers was opgetreden mr. J.
W. Dekker te 's-Gravenhago, voor de ver
weerders mr. Toen te Rotterdam.
Jhuitsche Bouwfentoonsfeliing
te Berlijn in 1931
Reeds staten hebben medewerking
toegezegd.
De Duitsehe Bouwtentoonstelling, die
het volgend jaar te Berlijn wordt gehouden,
zal ook een. internationale 'afdeeling heb
ben, welke voornamelijk aan stedobouw en
woning wezen zal zijn gewijd. Tot nu toe
hebben reeds veertien Staten, waaronder
Nederland, hun medewerking voor deze
tentoonstelling toegezegd.
Met andere landen worden nog onder
handelingen gevoerd. Ter gelegenheid van
deze tentoonstelling zullen ook eenige in
ternationale congressen te Berlijn bijeen
komen.
In een vergadering van Provinciale Sta
ten van Zeeland is een voorstel aangeno
men om voor het herstel van het Raadhuis
te Veere een bedrag van f 10.000 te voteeren
Monumentenzorg
In de Vlschstraat to Tholen staat een
breede trapgevel met toppilaster, met ont-
lastingsbogen met metselrnozaïek op draag-
steentjes op de eerste verdieping cn tqog met
straalsgewijze gemetselde steentjes boven het
venster der tweede verdieping met oeil de
boeuf in don top. en voorzien van tien fraaie
ankers. De onderpui was reeds gewijzigd en
voor eenige jaren waren eenige veranderin
gen aangebracht, welke geen verbeteringen
waren. De fraaie gevel, die uit het begin der
zeventiende eeuw dateert, zal thans met
medewerking van het Rijksbureau voor de
Monumentenzorg worden hersteld.
Adi
res inzake de n:euwe
3e a:d. der A.V.
De Vereeniging van Delftsche Ingenieurs
de Mij. tot Bevordering der Bouwkunst,
Bond van Ned. Architecten en de Ned. Aan
ersbond hebben gezamenlijk een adres
gericht aan Ged. Staten der provinciën, de
colleges van.B. en W. der gemeenten en de
besturen van Waterschappen, waarin zij
verzoeken, bij toepassol ijk-verklaring der
nieuwe 3e Afd. der A. V. in hunne bestek
kon art. 10 dezer afdeeling uit to schake
len en in plaats daarvan op te nemen de
geschillen-clausule, zooals die door den
Raad van Arbitrage voor de bouwbedrijven
in- Nederland wordt aanbevolen.
I In bedoeld art.. 10 is de idee der partlj-
arbi'tirage gehandhaafd, waartegen adres
santen bezwaar hebben.
ipmifiiuiiiiiiiiii
MAASTRICHT j
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
HOI IIkDAM °e°n ÜMSTKEKEN: A. MUYS CO. r^LEfüo!ï^30404-30233
A. VAN WIJNGAARDEN ZONEN (!S
Bouwkundig Bureau
C. Henri van Ingen
R'darn. Vlietslr Sb Tel. HliS
Verzorging van ln- en
Exterieur Hinderwet, Drank
uiel enz.
Alles tot hel vak behoor end
ADMINISTRATIE
Gcdipl. BOEKHOUDER,
ervaren in inrichten en bij
houden boekhouding, op
maken balans, controle,
belastingzaken, beeft nog
tijd beschikbaar. Br. letter
A. R. Bur. Dc R'dammer,
G. Singel 105, Rotterdam.
7.SO PER WEEK
vuLüErtS HUURXOOPSYolt
TE KOOP
'CHIIBBOII
Inlichtingen F. VAÜ BOVEN
Is gevaarlijk
Laat direct
RAMEN, DEUREN enz.
van „METAVI" voor
zien. (Metaal-Tochtvilt)
Brengt meer gezellig
heid in huis. Bespaart
kólen.
SIERLIJK- EENVOU
DIG - PRACTISCH
Voor Triptexplaten
Een goed adres
Jac.P.v.cJ.Berg r
FUNHOUTHANDEE
Ridderstraat 9-11
Weemplein 7-
1 Telefoon 4149
ROTTERDAB
Ideaal wonen it
'stand's Cenirur
Gezond klimaat Prachtige naUu
Comfort als In sfad. Prima Onderwi;
Lage belast., plm. 100 trelnaansl.dagi
Schitt. vil'a's en böschterr. tegei
zeer lage prijzen. Vraagt inlicht.
Slraatw.41, Hillegersbeig Te!.'G<6E
H.V.
ÏZIÏ
Uw adres vooi Uw
BESTEKKEN
en al Uw verdere
DRUKWERKEN
la
Drukkerij LIBERTAS
GQODSCBI SIMEI OS - BOM
Tele). 2495-2496-2497-2498
voor ZfcLFBEWoNlNG o» GEL DB LEGGING
VRIJE BENEDEN- en BOVENHUIZEN
aan de VAN HoYlLMA- en WEISS.-NBRUCHS1 R.
(bij Benoordenhoutschenweg) te DEN HAAG
Tevens 2 HEERENHUIZEN metGarages
en Kelder.
Bevragen op het werk en bij GESTEL ANKuM,
Graat Florisstraat 60a, Rotterdam, Telefoon 34i32.
Moderne onder architectuur gebouwde
HEEREN HUIZEN
zeer billijk te koop. Gelegen:
HOF VAN DELFTLAAN te DELFT
Bevattende: Kamer en suite, g
2 slaapkamers met zfl-slaapka
kamer en ruime zolder. Alles
van Glas in lood. Water, Elect
verdere gemakken. Mooie tuin.
J. KEU IJS,
r. keuke
rlcUett,2''
I J. J. NEEI.E,
Telefoon k04C0
TE KOOP op eigen grond gelegen te DELFGAUW
nabij» DELFT. Direct te aanvaarden.
Bevattende: 2 Kamers en suite,
keuken, kelder. Groote voor- en
achtertuin met schuur. Boven: 3
slaapkamers, badkamer.. Alles met
glas in .lood. Voorzien van gas,
water en electriciteit.
Koopprijs met inbegrip van grond
vanaf 3900.
Te bevragen bij: J. PAUW, Zuideinde, DELFGAUW
SOLIEDE GELDBELEGGING
In het Prinsenpark te Apeldoorn, nog
enkele perceeien bouwgrond TE KOOP
Prijzen3.—f 4.— en 5.— per M2.
Te bevragen bij:
Tcun;sb'oem!aan 1 te 's-
Teneinde te
'bouwers die
V of bünu
pi-U» van D
UPSON
onderden
aten dik.
10 m.M. isoleert beter dan alle bekende'
Isoleeronde boards of platen en levert werk,
.AF" ts. Mooie gladde oppervlakte en be-
a de achterzijde met patent Upson-klauwenü!
UPSON BLUE STRIPE doodt geiuidtü
Ofschoon pas In Maart voor het oerot tjetoond.
ende gelulddooc
een WONING met
VOLLEDIG 5NGER5ÖHTE BADKAMER1
SU Kom nu deze wee-k eens kijken §H
J| aan de H
GOEVERNEURLAAN eP
VAN ZEGGELENLAAN
Jp te 's-Gravenhage met zijn moderne Bj
Winkel- en Woonhuizen (4 of 6
B kamers, met volledig ingerichte jü
Maximum comfort HS
626 TELEFOON 19118
'S-GRAVENHAGE
iiiniiiiiiiiioiiiiiiiiiiiii iiiiiiiniiiKiiiiiiiiiiiiiiiintiiiï
IN VERSCHILLENDE STADSDEELEN
WONINGEN TE HUUR
