VRIJDAG 12 DECEMBER 1930
rWFFDF BLAD PAG 7
güslaagd.
Te 's Graveiihage slaagde voor 3den stuur
uitvoering u. n. i.
Donderdagavond gaf onze Ghr. Harmonie-
vftFeeniging ..Uitspanning na Inspanning",
directeur de heer P. C. Lanprouur haar aan
gekondigde m uzi elc-u i voeri ng.
De algemeenc leiding be nis t te bij Da.
Kalkman, die een openingswoord sprak;, na
dat tezamen gezongen was.
Alle aanwezigen werd hartelijk welkom
geheete-n in het bijzonder den heer Post
Spr. betuigde, dat hij. ondanks velerlei te
genwerking aan de Harmonie-vereeniging
zijn liefde bleef vrijden.
Dgama verklaarde hij de vergadering voor
geopend en was de beurt aan U.N.I.
Met een pittige marsch van Langlais
werd de serie uit te voeren nummers ge
opend, en als de forscho tonen de zaal in-
biateren zit al dadelijk de stemming er in.
Er werd goed werk geleverd, ''oor dit kra
nige corps en het was te zien, dat de leiding
Jiij den heer Langmuur in goede handen be
rustte. Vooral viel ons op de rustige wijze
waarop hij dirigeerde: de muziek dreef als
Èet ware op zijn bewegingen, vrij van alle
overdrijving.
Wij hadden deze zelfde uitgevoerde num
mers wel eens graag buiten gehoord. De
zaal is te klein vooral voor het koper. Maar
clan natuurlijk in een rustige omgeving, zon
der schreeuwend en lawaaiend publiek.
Móeten we onder de nummers er enkele
noemen, die, ons inziens, bijzonder goed ver
tolkt werden, dan is daar in de eerste plaats
La Trouvèro, een fantasie van Verdi. Ver
volgens „Orphée aux Enfers (Orpheus in
der Onderwereld). Ook daarvan was de uit
voering zeer goed te noemen en werd de
Solo-Clarinet-part ij verdienstelijk vervuld
door den jongen Van Dijk. Dit kunnen we
wel zeggen: U. N. I. heeft weer eens te
meer bewezen recht te hebben op onze
lympathie niet alleen, maar ook op onze
Waahdeering.
Dank zij ook de declamaties van den heer
Arie Post, voor ons en radio-lie {hebbers geen
onbekende, is deze avond een succes gewor
den. Hulde aan U. N. I. en haar kranigen
directeur.
KOUDEKERK
BURGERLIJKE STAIVD
BEVALLEN: N v Hemert—Merbl3 z D
dor Vict—Wille d.
LISSE
DIERENBESCHERMING
Woensdagavond werd een propaganda-
i'ond gehouden door do afd. Lisse der Ned.
Vereen, voor Dieren bescherming. Na een
openingswoord van den voorzitter der af
deeling, de heer B. Donk, werd een aan-
'ang gemaakt met de vertoorting der „Dieren
film in 6 acten.
In deze interessante film werd op duide
lijke Wijze aangetoond hoe we de dieren
•n hoe ze wel behandeld moeten wor
den. Eon inspecteur der vereeniging voor
Dierenbescherming lichtte de film nader toe.
Een en ander toonde duidelijk aan, dat
er nog zeer veel gedaan kan worden om
voor do dieren veel lijden te voorkomen en
te ferzachten. Velen gaven zich op als lid.
medaille wedstrijd
Zaterdagmiddag half drie zal een wed
strijd plaatsvinden op het terrein aan den
Broekweg tusschen Excelsior ITer Leede I
korfbalwedstrijden
Zaterdagmiddag a.s. zalte kwart over twee
een korf bal wedstrijd plaatsvinden tusschen
Animo ILiss en T.O.P. I—Sassenheira op
het terrein achter hotel „De Witte Zwaan".
prijzen pluimvee-tentoonstelling
In de étalage van de Prot Coöp. „Ons
Belang" zijn thans te bezichtigen de gouden
en zilveren medailles, zilveren bekers en
vele andere schitterende prjjzen voor de a.s.
Tentoonstelling van Kampioen-Pluimvee.
Een pracht-collectie prijzen,
demonstratie
Ponderdag werden in Hotel .J>e Witte
Zwaan" alhier demonstraties gegeven door
de N.V. Osterman en Co.'s HandeJ Mij. te
Amsterdam met het alom bekende artikel
,Persil" zelfwerkend waschmiddel. Met dit
waschmiddol werd aangetoond welke resul
taten te bereiken zijn, waarbij vooral de
buitengewone eigenschappen duidelijk naar
vóren kwamen.
Verder werd gedemostreerd met het arti
kel „Henco" wasch en bleeksodo het radi
cale schuurmiddel „Ata" en het nieuwe af-
wasch-, spoel- en reinigingsmiddel „Imi",
welk laatste artikel een nieuw preparaat
van de Persil-fabrieken is en uitstekend
Wérkt
De demonstraties trokken veel aandacht
NOORDWIJK
burgerli.ti-SE STAND
BEVALLEN: S M Rulgrok—van Rh (In z
ONDERTROUWD: G van Roon 21 J en II van
oojjèn 20 j. J Haasnoot 25 J on W Vink
j. W Varkevlsser 26 jr en A J van Eg-
mond 21 j.
GETROUWD: W Stavleu 25 J. en J Baalbtr-
OVE EDEN- j van Duin 75 j. wed v C Zuid
hoek J M Stolkor 38 j. W van Bohcmen
67 j., wed v B Duljndam
LOOP DER BEVOLKING
INGEKOMEN: C Th J Arnoldy. v Dunde, Goo
'og 16; W "fitüf. v Nijmegen. Beekman 1; J
Griffioen v Voorschoten. Hoofdstr 7": H Lingg
Haarlem. 8t Jcrocnsgest.; A C Hendriks v
larlera, St JeroorisgestichJ.
VERTROKKEN: MAG BismeUer n Haarlem
Populierstr li; A v Eproond n KatwHk, to
Brittenstr 37; J B Terpstra n Dockum. Koning
Btr C 70; Wed. P v d Berg-v d Zwet n O ver
veen. Tulndovplaan 16; Le do Bes n Amstér-
J j Vlotaastr 50P R Kok n Hilversum
santh-enatr 38: G Flink n Hilversum, H.vu
clnthenlaan 20; P Grootcgoed-Koziin n. Lisse
Rooversbroek 7; J M C Vie n Warmond SI ',l-
dutnagesticht; J Beüen n Odijk (L.) A 23; J
Smit u Kwadflk CNH.) no 130.
RUMSBMRR
Dr. H. G. jonker.
Dinsdag 16 December a.s. zal het 26 jaar
geleden zijn, dat Dr. II. G. Jonker alhier,
zijn arts-examen te .Amsterdam aflegde.
Niet alleen bij zijn talrijke patiënten,
maar ook bij de vele vrienden die hij zich
maakte hij zijn werkzaamheden op maat
schappelijk gebied, o. a. is hij een der langst
zittende gemeenteraadsleden, zal dit l'eit
niet onopgemerkt voorbijgaan.
vereen. voor bloembollencultuur
Bij den heer H. Coster vergaderde gisten
avond de afdeel ing Rijnsburg van de Ver
eeniging voor Bloembollencultuur.
6e voorzitter, de heer H. Schoneveld, open
de met een woord van welkom de vergade
ring. De notulen werden oi gewijzigd vast
gesteld. Er waren geen nieuv e leden ter bal
lotage voorgedragen.
Medegedeeld werd, dat o\ er toelating van
leden, die zich bij het hoofdbestuur te Haar
lem opgaven, toch in de eerstvolgende ver
gadering van de afdeeling zijner woonplaats
moet worden beslist.
Bij de Verkiezing van een voorzitter van
het Hoofdbestuur, wegens diens periodiek
aftreden, werd de heer H. Krelage herkozen,
terwijl in de vacatures, ontstaan door het
aftreden van de heeren P. Bakker Mzn. en
Jan de Qraaff gekozen werden de heeren J.
Vaikering Tm. te Limmen en W. A. Phi-
lippo te Bennebroek.
Besloten werd te steunen een voorstel van
het II.B. tot wijziging van dc statuten, waar
door het. den letten verboden wordt hun me
dewerking te verïeenen aan niet-lcden, bij
het aangaan van verbintenissen, evenals
aan het voorste!, tot het oprichten en in
standhouden van een keuringsdienst van do
Vereeniging op ziekten en zuiverheid voor
bloembollen en op plaatsen, die daarvoor
naar de meening van het H.B. in aanmer
king komen.
Alleen de heer A. v. Klaveren, die liever
wilde wachten tot daartoe dwang bestond,
verklaarde zich tegen dit voorstel.
Voor verkiezing van een afgevaardigde
naar do Algembene Vergadering was door
het bestuur het volgend dubbeltal opge
maakt: Jan den Haan, Jaeq. v. d. Eijkel.
De heer v. d. Eijkel werd met meerderheid
van stemmen gekozen.
Bij de rondvraag vroeg de heer W. v. Eg
mond of de vereeniging stappen wil doen
tot verbetering van den schouw door Rijn
land voor Rijnsburg en Omstreken, daar deze
wel wat te wenschen overlaat
Dg voorzitter zegt dit gaarne toe.
De heer J. den Haan verzoekt verandering
te brengen in de beschikbaar te stellen prij
zen, b.v. door daarvoor te nemen bloemen
en planten.
De vergadering werd hierna door den
Voorzitter gesloten, waarna nog een 15-ta)
fraaie prijzen onder de aanwezigen werd
verloot
UITVOERING.
Dc Muziekvereeniging „Wilhelmina", gaf
onder leiding van haar directeur, den hoer
W. J. Smolders, in de zaal voor Christelijke
belangen, aan de Brouwerstraat alhier,
gisteravond een uitvoering.
Ds. Ph. Peter opende de bijeenkomst mei
gebed en sprak vervolgens een openings
woord. Spr. zeide, met genoegen op zich
genomen te hebben, een korte inleiding te
houden. Al kan hij persoonlijk over de
prestaties van „Wilhelmina'' niet spreken
hetgeen hem daarvan reeds ter oore kwam
deed hem vertrouwen, dat de hoorders een
avond van kunstgenot tegemoet gingen.
Achtereenvolgens stond spr. hierna st.il
bij het wezen, den oorsprong en de taak
van de instrumentale muziek.
Nadat tenslotte de aanwezigen, met bege
leiding van de muziek, nog hadden gezon
gen Psalm 150 1, werd met de uitvoering
aangevangen.
Het aantal muzieknummers dat uitge
voerd werd, was niet zoo bijzonder groot,
maar wat ten gehoore gebracht werd, munt
te uit door welluidendheid en door goedv
afwerking. Dat dit gewaardeerd werd,
bleek wel uit de groote belangstelling,
waarmede de verschillende nummers werden
aangehoord en het dankbaar applaus na
ieder nummer.
Het bleek hierbij, dat ook in het afgeloo-
pen jaar weer verschillende nieuwe stuk
ken ingestudeerd waren, waarmede men
behoorlijk voor den cjag kon komen.
Naast eenige stemmige liedjes troffen ons
wel het meest door goede uitvoering
„Freischijtz", een Fantasie, van M. J. H.
Kesscls en Fantsaie „Martha" van Flotow.
Als blijk van waardeering van zijne
werkzaamheden voor de Vereeniging werd
tijdens de pauze, namens de leden van het
koor. den directeur oen fraai opgemaakte
bloemenmand overhandigd.
Tusschen de muzieknummers werden
door den heer K Krom eenige gedichten
voorgedragen.
Evepals het vorige jaar mocht de heer
Krom zich in veel, bijval van het publiek
verheugen, zoodat diens voordrachten en
declamaties blijkbaar wel op prijs worden
gesteld.
Tijdens de pauze werd ten bate van de
Muziekvereeniging gecollecteerd. De geesti
ge wijze waarop de voorzitter, de heer P. v.
Delft, meende deze collecte bij de aanwezi
gen te moeten aanbevelen, wekte veel hila
riteit, en zal tot liet succes daarvan wel
hebben hij gedragen.
De woorden van dank aan het einde der
uitvoering door Ds. Peter tot het koor ge
richt, maar meer speciaal diens dankbetui
ging aan den eminenten leider, den heer
Smolders, zullen zeer zeker bij alle aanwe
zigen weerklank gevonden hebben.
Nadat Ds. Peter was voorgegaan in dank
gebed, werd de bijeenkomst gesloten door
het gemeenschappelijk zingen van „den
Avondzang".
SASSENHE1M
nrWGEBliIJKB STAND.
BEVALLENG Duymvan Tol <1 M O v
der—Kwaak—Bette z 8 J v Dorp—Meyer d
ONDERTROUWD: J van Wavcren 20 j on J
van Esmond 20 j. P Koning 42 j en S Berg
man 26 J.
LOOP DER BEVOLKING
GEVESTIGD; G Jongcjans, TèyHnfferl 41,
van Halloo L van Düyn, Verl. Kerklaan S v
Heemstede A Zondervan en güztn. J. P. Gou
vcrneurlaan 54, van Amsterdam
VERTROKKEN: A Schipper v Charboniaan
82 Daar Hilversum A v Kepteren. v. Menno
weg 97 J
WADDINXVEEN
DEMPING SLOOT
De bewoners van de Jan Dorrekensbade
hebben zich met een adres tot den Gemeen
teraad gewend teneinde nog meerdere con
cessies te vezoeken inzake de dampings- en
rioleeringskosten van den sloot voor hunne
woning. De Raad besloot onlangs een derde
tjeel van de kosten van rioleèring voor reke
ning van de gemeente te nemen.
Burgemeester en Wethouders adviseerer.
den Raad geen meerdere concessies te doen.
DRANKBESTRIJDING
Van Gemeentewege werd het gymnastiek
lokaal der openbare school B. afgestaan aan
de afd. Boskoop van de Orde der Goede
Tempelieren tot het houden van een propa
ganda- avond voor de geheel-onthouding in de
volgende week.
Ten dienste der propaganda zal het reizend
drankweermuseum en een film worden ver
toond. Getracht zal worden ook hier ter
plaatse eon afdeeling op, tc richten.
STEUN AAN WERIvLOOZEN
In een vergadering van het college van
B. qn W. en net Burgerlijk Armbestuur, ge
houden op 9 December j.L is besloten, de
navolgende voorlooplge regeling te treffen,
die zal gelden tot 1 Januari a.s. Aan alle
georganiseerde uitgetrokken werkloozen wordt
voor zoover vsn rnkru-ege geen andere maat
regelen worden via den bondspen-
ningmeester doorbetaald de uitkeering, die
zij tot nu toe ontvingen. Alle ongeorgani
seerde werkloozen die steun behoeven kun
nen zich wenden tot het Burgerlijk Arm
bestuur, dat elk geval afzonderlijk behandelt,
ARMBESTUUR
Een drietal leden van het BurgerL Arm
bestuur zijn aan de beurt van aftreding.
Genoemd college maakte in verband daar
mee de volgende aanbeveling voor den Ge
meenteraad: Vacature C. J. Fafianie: 1. C.
,T. Fafianie, 2. G. van der Loo. Vacature E.
J. de Jong: E. J. de Jong, 2. S Karreman
Vacature ,T. H. F. Schwartz: J H F Schwartz
2. A. Oudjjk.
ZOETERWnnnE
hooge rijndijk-bewoners
Gisterenavond om 7.30 uur kwamen in
het Café het Witte Huis een vrij groot aan
tal bewoners van de Hoogen Rijndijk bij
een, teneinde gezamenlijk "to beraadslagen
over een eventueel te zenden antwoord aan
B. en W. dezer gemeente op haar vraag
betreffende verleende uitpaden op 't Rijks
grond in verband met het maken van een
nieuwe rooilijn. Nadat allereerst aan de
orde werd gesteld wie voor dién avond dc
leiding dezer vergadering zou worden Toe
vertrouwd, zette de bij acclamatie gekozen
voorzitter, den heer Meydam, na een har
telijk welkom en e.en beroep op aller mede
werking, de voorgeschiedenis die tot deze
bijeenkomst aanleiding had gegeven, uit
een. Hiervan ontleenen wij het navolgende.
Het werd de bewoners' bekend, dat een
nieuwe rooilijn was geprojecteerd, welke
door vele perceelen was getrokken, waar
door deze situatie zou ontstaan dat hij
brand, of andere wijze van vernieling van
het pand, buiten den wil van den eigenaar,
opbouw ter zelfder plaatse niet meer moge
lijk zou zijn. De bezwaren daartegen met
de gevolgen van waardevermindering va:i
de panden, alsmede de financieele gevolgen
die daaraan verhonden zouden worden
zoowel voor de eigenaren als gemeente in
haar geheel, waren in een gezamenlijk
adres aan den Raad der gemeente Zoeter-
woude kenbaar gemaakt Daarop was door
B. en W. a^n deze Hoogen Rijndijk-bewo
ners een schrijven gericht of Ze al dan niet
u'tpad hadden van hun eigendom op den
Rijksweg.
Teneinde daarop een antwoord t!e geven
werd van gedachten gewisseld. Allereerst
werd vastgesteld dat dece vraag niet
raakte de bezwaren in het adres uiteenge
zet, want het antwoord op deze vraag
hetzij in bevestigend zoowei als in ontken
nende zin deed die bezwaren niet onder
vangen.
Gemeend werd dat echter toch een ant
woord op de gestelde vragen moest worden
gegeven, omdat op tien voorgrond werd ge
plaatst dat B. en W. met deze vragen het
beste beoogden voor de betrokkenen.
Verschillende der aanwezigen voerden
het woord waarbij o.a. werd opgemerkt dat
de gemeente van een boven haar staand
college opdracht zou hebben gekregen een
parallelweg te maken naast de nieuwe ver
breeding van den Rijksweg.
De Voorzitter beantwoordde de verschil
lende opmerkingen en vragen die omtrem
deze aangelegenheid werden gesteld, waar
na een adres, als wederantwoord aan B. en
W. werd opgemaakt en door alle aanwezi
ge (belanghebbenden werd onderteekend.
Nadat nog eenige algemeene zaken naar
aanleiding van deze bijeenkomst wi
naar voren gebracht, sloot de Voorzitter
met een wel thuis to 9.30 uur deze ver
gadering. -
KUNST EN LETTENEN
GROOTE DRUKWERK-
TENTOONSTELLING
Rotterdam, 12 December.
Gistermiddag is ln de kunstzalen van Van
Marle en De Siile, Wijnstraat hoek Zwarte
Hondstraat, vanwege de Federatie van Werk
geversorganisaties in het Boekdrukkers
bedrijf een groote Drukwerk-Tentoonstelling
geopend, die van 11 tot 18 December zul
duren.
Door den directeur van het bureau dezer
tentoonstelling den heer H. Knuttel, zijn wij
vanmorgen door de zalen van deze hoogst-
interessante expositie rondgeleid.
In het algemeen is de indeeling zoo, dat
in de bovenzalen de eigenlijke drukwerkten
toonstelling wordt gehouden, terwijl beneden
eep aantal stands van dón aan de drukkerij
verwanten handel zijn ondergebracht
De catalogus der tentoonstelling is keurte
verzorgd door de firma Immig en Zoon,
die den fraaien omslag liet teekenen door
Agnes Canta op metaal-glanzend papier van
de Itoll. Papier-industrie E. de Vries en Co.
Toen de Federatie ongeveer een jaar ge
leden te Utrecht een intieme tentoonstelling
voor dc leden opende, viel dat zóó in den
geest, dat men besloot een uitgebreide ten
toonstelling te houden te Amsterdam en mot
het daar verkregen materiaal het land door
te gaan, voornamelijk in de grootere steden.
Het is echter anders goloopen.
Werd voor de Amsterdamsche tentoonstel
ling door ongeveer 100 inzenders een 10.000
tal werkstukken ingezonden, het bleek, dat
voor de Rotterdamsche het aantal inzenders
verdubbeld was, terwijl het aantal werkstuk
ken tot ongeveer 13000 was geklommen. De
tentoonsteliingsdirectie heeft daaruit een
selectie gemankt en de grootste helft in de
zalen aan de Wijnstraat uitgestald, terwijl
het overige in mappen achtergehouden is.
De kwaliteit van het ingezondene is in
verband met een en ander veel hooger dan
die van de Amsterdamsche tentoonstelling.
Bil een rondg&ng over deze tentoonstelling
valt op, dat steeds meer firma's van eenige,
beteekenls werk zijn gaan maken van hét
procédé van drie- en vierkleurendruk en
daarin schitterende resultaten behaald heb
ben. Op één der stands krijgt men door op
eenvolgende cliché-afdrukken een indruk
van dat procédé, dat in hoofdzaak met geel
rood en blauw werkt en alleen voor zeer don
kere paVtijen het zwart te hulp roept.
Verder zijn er tal van llnoleum-sneden te
bewonderen, die op het gebied van den
reclameplaat-druk den steendruk meer en
meer met succes verdringen, wat zeker artis
tieke winst betcekent en bovendien good
konper Is.
Andere procedé's als rotogravure (koper
diepdruk), pantonedruk (waarbij kwik een,
rol speelt) od ruw napier, enz. zijn van nabij
te bewonderen in hun beste resultaten.
Krijgt men door een bezoek aan deze ten
toonstelliqg een goeden indruk van alle
mogelijkheden van dezen tijd op drukwerk
gebied, ook de „oude tijd" en de hooge ont
wikkeling uit dien tijd zoowel op het gebied
van clicheer- als zetwerk herleeft hier even.
door het tentoongestelde op de „Federatie-
tafel". hoven het midden waarvan een fraaie
copie prijkt van het standbeeld van Laurens
.Trmsz. Koster.
Eenige oude Koster-herinneringen liggen
hier te kijk en verder oud drukwerk, oude
houtsneden, een fijnbewerkte houtsnee en
galvano die daarnaar gemaakt is met de
afdruk, kunstig zetsel met ondergrond plaat
en afdrukken. Het is zeker nog steeds onze
bewondering waard wat de „vaderen" in de
typographic wisten to hereiken zonder de
middelen dio den „zonen" Uions teil dienste
staan.
In de doorloop kan de oudheid liefhebber
zijn hart nog eens ophalen aan een keurige
verzameling oude Koster medailles.
Tal van bijzonder fraaie staaltjes van
boekdrukkunst zijn op deze tentoonstelling
te bewonderen, b.v. het buitengewoon fraai
gedrukte reclamewerk van Begeer en een
kostbaar op echt Japansch papier gedrukt
boek.
Men kan ook zien een kleine tafel is
daarvoor ingericht hoe het niet moet en
noohtans ook nog in dezen tijd nog steeds
gedaan wordt. Die tafel draagt den duide-
lijken naam van „Gruwelkamer".
Natuurlijk neemt op deze tentoonstelling
het reclame-drukwerk een zeer belangrijke
plaats in. Nic' alleen dus voor de vak-
menschen maar voor allen die met reclame
drukwerk te maken hebben, is hier zeer veel
te leeren. Men kan hier zien welke eischcn
men mag stellen en kan wellicht ook leeren
zijn ebclien te beperken.
Ais de tentoonstelling op zichzelf een re
clame mag heeten, dan is zij dit wel in de
eerste plaats voor de resultaten van de vak
opleiding, die, zooals men zal weten, ook
door de Federatie van Werkgeversorganisn
tién in het Bcekdrukkcrsbedrijf, met Rijks
subsidie gesteund, wordt gedreven.
Voor de drukkerspatroons is deze tentoon
stelling van groot belang, omdat zij hierdoor
in de gelegenheid zijn hun werk to toonen
Ons werd medegedeeld, dat menig klein
drukker na de tentoonstelling te Amsterdam
als gevolg daarvan, zijn debiet heeft zien
uitbreiden.
In de benedenzalen is voor den kleinen
drukker nog van groot belang het overzicht
dat daar gegeven wordt van een drukkerij
administratie met het oog op de kostenbere
kening. Hii kan hier de kleinste vorm van
boekhouding, een beknopte complete hoek
houding en een meer uitgebreide boekhou
ding zien, terwijl in enkele duidelijke sche
ma's wordt voorgesteld hoe men het moot
inpikken om uit alle factoren, waarin de
improductieve uren ook een groote rol spo
len, den kostprijs te berekenen en niet. zoo
ab men dat noemt, „zichzelf op te etert".
Uit dezen indruk zal men allicht het veel
zijdig belang van dezo tentoonstelling op
maken.
Gistermiddag te half 2 is de tentoonstelling
geopend met '.en toepasselijke rede van den
Directeur-generaal van den Arbeid, den heer
C. T. Ph. Zaalberg.
De heer Zaalberg gewaagde van den
zeer snellen vooruitgang in de kunst van
den drukker, vandaar, dat deze tentoonstel
ling terecht ook den naam mag dragen
„Tentoonstelling van Beter
D r u k w e r k". Deze tentoonstelling toen;
weer volmaakter werk dan de vorige m
zoo zal het blijven gaan. Zij toont, dat men
om te slagen in bekwaamheid en energie
moet uitblinken en zij toont nog veel meer.
o.a. ook. dat de drukker nog liefde kan ge
ven aan zijn product en de schoon e resul
taten daarvan zijn een aansporing tot nieu
we inspanning. Deze tentoonstelling is een
openhare }es. vrucht van een vricodschaji-
pelijken wedstrijd, van duurzame samen
werking van vakgenooten, die toch ook con
currenten zijn. Als zoodanig is zij een ver
heugend verschijnsel.
Vele andere takken van industrie kun
nen er een voorbeeld aan nemen. Veel is
door het collectief contract tot stand ge
bracht: de leerling-regeling in het druk
kersvak is dc officieele regeling ver voor
uit. Maar ook naar buiten, zeide spreker,
verricht gij nuttig werk. Gij maakt het le
zen tot een genoegen en brengt schoonheid
in de huiskamer, het kantoor en door r'o
aanplakborden, ook op straat. In bet cul
tuurleven hebt gij dus een sclioone taak.
Met een woord van hulde aan alten, die
tot het tot stand komen van "de tentoon
stelling hebben meegewerkt, verklaart de
spreker deze voor geopend.
De voorzitter van do „Federatie der
Werkgeversorganisatiën in het Boekdruk-
kersbedrijf," de heer S. S. Kort huis,
dankte den heer Zaalberg voor zijn tref
fende en waardeerende woorden. Hij brac lit
dank aan het Gemeentebestuur, dat hot
oude Stadhuis ter beschikking had willen
stellen voor de tentoonstelling en vrijstel
ling van belasting heeft verleend. Venter
dankte hij allen die de tentoonstelling
heabeu voorbereid of daaraan hebben mee
gewerkt, inzonderheid de hëer H. Knuttel,
die maanden bezig is geeweest Hij onder
streepte voorts enkele passages uit de ope
ningsrede. „De bedoeling van de tentoon
stelling is om het publiek te laten zien,
hoe.drukwerk er uit kan en moet zien"
korter en duidelijker kon liet niet gezegd
worden. Het groote publiek, niet alleen de
mannen van het vak moeten naar do ten
toonstelling worden gelokt en tot beter in
zicht worden gebracht Het is verkeerd be
grepen eigenbelang om alleen te vragen:
Wat kost het? om te zeggen: als men bet
maar lezen kap, zijn wij tevreden.
Ten slotte werden nog enkele woorden
gesproken door den heer P. A. van Wel-
sen is, voorzitter van het district Rotter
dam en den heer J. D. Richards, van
de commissie van ontvangst
De eerewijn word dan rondgediend, waar
na de tentoonstelling werd bezichtigd.
i5 November 1930.
DE DlVINA COMMEDIA
Het laatste nummer van de eerste jaar
gang van dit belangwekkende, Grootneder-
landsche tijdschrift brengt; romanfragment
De Uitvinder van Nine van der Schaaf; een
Elegie bij de. dood van Willem de liaan door
Albert Verweij; een studie van Jac. van Es
sen: Het fictieve element in de ma thema
tische. symboliek van het natuurwetenschap
pelijk denken; Gedichten van J. G. Bloem;
Aanteekening over Vlaanderen en het Leid-
sche Stadhuis.
Dr. P. N. van Eijck wijdt een studie aan
Nine van der Schaaf's Naar liet onzichtbare.
Hij vat zijn oordeel over dezo dichteres
(„een van de diepste en oorspronkelijkste
dichters die ons land de laatste halve eeuw
heeft voortgebracht") aldus samen:
„Wanneer wij, gelijk tegenover een
dichteres als deze betaamt, zulke gedich
ten, waarin de mijmering in haar uiting
te vaag of te zwak bleek om uit zich zelf
oen „gedicht" voort te brengen, buiten be
schouwing laten; wanneer wij alle ver
schuldigde bewondering gegeven hebben
aan dio altijd om eenige reden belangwek
kende, en dikwijls zeer schoone gedichten,
waarin zij on haar nu verotilder of inni
ger, dan sterker en dringender, haar meer
zwevende dan schrijdende, haar niettemin
meer doorzongen-sprekende dan zingende
stem haar beperkte droomon en bezinnin-
gen in ons overdraagt, dan blijft ons
nog een groep gedichten en fragmenten
die, om de vorm waarin, om de kracht en
do zuiverheid waarmee zij wat ik aan het
begin van deze kroniek de stem van het
eeuwige noemde hoorbaar maken, inder
daad slechts door dit eene woord ten volle
gekarakteriseerd kunnen worden dat, naar
aanleiding van haar Vroegste proza, door
Verweij voor vijf-en-twintig jaar het eerst
gebruikt is en door Bloem onlangs her
haald werd: verhevenheid.
Verhevenheid van visie en gedachten
beide, in wier dichterlijke verwezenlijking
Nine van der Schaaf, boven al bet in haar
andere gedichten beroikte uitstijgend, met
een verhevenheid ook van stem spreekt,
die nog beluisterd, bemind en bewonderd
zal worden ,als het geluid van velen die
haar thans overstemmen reeds lang tot dat
geringere druischen geslonken is, door
welke haér schoonheid nog te duidelijker
hoorbaar zal zijn".
Prof. Albert Verweij werpt „een blik op
de divina Commedia". De schrijver stelt de
vraag, wat toch de oorzaak mag zijn, dat
Dante's Commedia van eeuw tot eeuw is be
studeerd? Dat is niet vóór alles de zin van
het werk, maar de verbeelding van de
dichter.
De Commedia is gebouwd naar een welom
lijnd plan. De drie boeken, waaruit het be
staat, hebben haast nauwkeurig dezelfde
omvang. Ook de versvorm, de terzime, vor
derde groote oplettendheid van de zanger.
De terzine behoedde hem tevens voor ver
starring, maakte van zijn verzen een stroom.
Immers, bij de terzine rijmen twee regels, er
bliift dus één rijm over, dat gelijk Verweij
zegt, zijn echo wacht: „Door oen volkomen
zintuigeliik element dus, het rijm, wordt deze
verstandelijke dichter genoodzaakt voortdu
rend zijn oor, en daarmede zijn gemoed, zijn
verbeelding, open te houden.. Zijn gedicht
dat hij zoo planmatig opzette, zoo heel en al
als een bouw, wordt nu een stroom".
Eenerzijds dus: verstandelijke planmatig
heid, anderzijds: drang naar zintuigclijkheid,
gemoed en verbeelding.
„Ja, dit is wel het wezenlijkste in de ka
rakteristiek van Dante: voorname terughou
ding bij een innigheid een intensiteit
die teer of fel kan zijn, maar onvoorwaarde
lijk alle onverschilligheid, lauwheid, of zelfs
gemakkelijkheid buiten sluit."
Is vertaling van Dante mogelijk?
Ja, indien ze wordt uitgevoerd volgens
Shelley's regel in zijn Defence, of Poetry: „De
plant moet opnieuw aan haar zaad ont
springen, of ze zal geen vrucht voort
brengen".
Dat „zaad" is de toon van het gedicht, de
muzikale eenheid, „die unendliche Melodie"
(Frledrich Gundolf). Verwev meent, dat het
feitelijk eerst na 1880 mogelijk is geworden.
Dante waardig te vertalen en wijst op ver
schillende technische moeilijkheden bij de
overzetting (verschil tusschen woordaccen
ten bij de Germaansche en Romaansche ta
len 't verschil tusschen de uitgangen van
méér dan éénlettergrepige woorden; de on
gelijke duur van Dante's schenping en een
huidige herschepping enz.), wijst er ook op,
dat iedere eeuw eigenlijk behoefte heeft aan
een eigen vertaling.
Als dichter heeft Dnnte zich niet in de eer
ste plaats gewend tot het begrip, maar tot 't
gehoor en de verbeelding. Zijn poëzie munt
uit door welluidende klank en doorzichtige
zinsbouw. De Italiaansche terzine is niet al
leen een rijmschema, maar een strofe, een
volzin. Het emjamhemont komt in de Coni-
media sporadisch voor. De eens gebruikte
rijmklanken herhaalt hij zoo goed als nooit.
Schoon heeft de dichter het onderschheid
tusschen zijn drie „lokaliteiten": Hel, Lou
teringsberg en Hemel veraanschouwelijkt
De Hel met zijn schemerlicht, vlammen,
storm en regen; De Louteringsberg met zijn
•zeelicht en droomgezichten; De Hemel mot
zijn lichtsferen en cindelooze uitzichten.
Zeer interessant is het te zien hoe Dante
het onderscheiden karakter zijner drie afdee-
lingen ook manifesteert in een onderschei
den karakter zijner vergelijkingen, zijner
verbeeldingen in de drie deelen.
In De Hel is 't vorgelijkingselement zuiver
lichamelijk. Zoo vergelijkt bij de naderende
schimmen die door de nevel turen bij oud-
kleermakers die hun best doen hot oog van
de naald te vinden.
In het tweede deel. Het Vagevuur wordt
het essentiëele der vergelijkingen gezocht in
innerlijke verwantschap.
B.v. In:
Zooals wanneer, die graan of onkruid
pikken.
De duiven, vreedzaam met hun voeding
doende,
Zonder 't behaagziek schikken en ver
schikken,
Plotseling, onraad merkende of ver-
moênde,
Zich om hun voedsel langer niet verletten
Om grooter zorg nu her- en derwaarts
spoênde;
Zoo zag ik dene, onder zoo nieuwe wetten.
Do zang begevend, zich op 't strand v«
spreiden,
Gelijk wie gaan niet wetend waar zich
zetten,
ligt de overeenkomst niet in de be,weging
van geesten en duiven, maar in hun plot
selinge schrik.
In het laatste deel, II Paradiso, is de over
eenkomst tusschen de deelen vau de vergelij
king alleen verstandelijk of zin-rijk.
Wanneer in zang XXV de begroeting van
Petrus en Jacobua vergeleken wordt met die
van twee duiven, dan zou het lichtelijk ko
misch aan doen dit lichamelijk op te vatten.
Maar de dichter wil de innigheid der ont
moeting verzinnebeelden door te verwijzen
naar die der duiven.
Niemand, die do Divina Commedia las of
lezen zal, moet verzuimen van dit artikel
van Verwey kennis te nemen.
Prof. Dr. P. Geyl bespreekt drie studie
over de Belgische Opstand. In den breede
oefent hij scherpe kritiek uit op de disser
tatie van Dr. Steinmetz, dio zijn boek
En glands Anteil an der Trcnnung der
Nlederlande 1830 aanbiedt als een proeve
van Groot-Nederlandsche geschied besch rij
ving. Prof. Geyl wijst echter „de hulp van
Dr,Steinmetz openlijk van de hand", omdat
zijn boek door en door eenzijdig en onweten
schappelijk is en hij zelf wordt opgezweept
door een intense, haat tegen Engeland. „Ik
noem. aldus Geyl, dat een gevaar, want als
de toekomst ooit nog de kans op herstel van
wat in 1830 verloren ging modht brengen,
dan zou niets geschikter zijn om haar te be
dorven dan vijandig wantrouwen tegen
Engeland".
Uitgever van Leiding is C A. Mees te
Santpoort.
ECONOMIE EN FINANCIËN
balans-analyse.
Sumatra Haodcl-MaatachappU.
Ie niet e«n Rroot gadeolte van 1
koloniën hebben gewerkt, is
t.iek een domlneercndc plants in
stabiele dlvldend-geete hei nadeel "van grillige
koersfluctuaties kunnen vormUden.
r>e Mtj. legt alch hoofdzakelijk toe op don
port ln Indlö; dnrirtoc heeft zti xlch zoo goed
over gehoed India vertakt, met uitzondering
de Molukken en den OostolUkon archipel.
v Ul z
bolaa
teode C
rrUke
i>n loonend bee
;elen
ichaffcr
t. dio
grootouders ook" hebben g"b
ittn ingeburgerd, zood.it h(J daar.
■rheeft. dan voor het nieuwe.
Import eon zekere stabiliteit
i ook hier déconfitures voor.
;loh daartegen door een hoog
(l dc goedgelelde importzaak
orgen kan vindon, om z(Jn bolan-
ogelük te beschermen,
e waarborgen is het verlecnei
geleidelijk een moreelen band met hun dt
ren gevormd, die men ln de Indische
niet gering mag schatten. Welke Europe:
ligmonl gezien hebbel
a Bandjermasln bijv.
i kleinhandel zich concer
in die Borsumy toko's bc
veel mogölük van de Boi
ns dlk-
n haar
i doAr-
icldt-n dit uil--
leven ln die
kwam, toen de Borsumy niet meedeed aan de-
onbezonnen voorroad-vormlng. ln de achteraf
foutief gebleken veronderstelling, dnt door den
oorlog zooveel kapitaalsgoederen verloren go-
gaan waren, om ec-n honger naar goederen tc
mogen verwachten. Pe werkelijkheid spotte met
deze theorie; één voor één vielen de verzwakt»
broeders af en de krachtige Borsumy vulde hun
plaatsen; op Java door de overname der MucJl
In Padang. Medan, Makassar, etc.
Verder hoeft zt) zich van speculatie ln export»
goederen onthouden: haar export-business n»e:n*
een betrekkelijk ondergeschikte plaat* in, al z(ft
hare djeloetoeng-rc-latlos niet onbelangrijk. Ook
hierdoor ls 7-li voor zware crisis-verliezen ge.
i bedrUf was uit. 1929 sléchts f 1.230.000 he
rn. dat de
-even. De
f 11.500.'
r f,2.400.000 i
ond. Men kan practlscii
bezittingen totaal ztln
>odig heeft.
middelen blüvc-nd is belegd.
de koopkracht i
teer b<t-
in IndliS
redaald. Wi) ver-
t dl videndv erin ging, (trot
zich hierover in has
gunstig uit), daar
d steeds 9 pet uitgekeerd; daarna
i d« dlvidendbusis op 10 pet, van d
se uitgaande, dat dit dividend ook ge»
Laatste Nieuws.
HANDELSBERICHTEN
94H: Mei 96—j
art 5.20; Mol 3.45
MARKTBERICHTEN
LEEUWAMÏHN. 12 Dec. Boter. Aangevoerd
7"/3. 40/6 en 3/12 vaten.
Eerste Leeuwarder BofermtJnï'Afd. A (Mön>
Hoogste pröa f 1.53. middenprös f 1-50. laagste
prils f 1.35 por.kg.-.; -
Afd B. (Veiling) Wel- en afwijkende boter.
Hoogste prüs 1 30. laagste prijs /lp kg.
Noteering van de Leeuwarder commissie voor
Nederlandsche boter 1 54$ per ke.
Kaas. Aangevoerd 37901 l;g. Prijzen: sleu
telkaas 36—41 ct: Goudsche kaas 17—66 ct;
Edammer kaas 10—70 ct alles per kg.
LEEUWAni)EN. 12 Beo. Vee. Aanvoeren en
prflzen: 40 enterstieren 200340: 4S twenter
stieten 340—440: 240 vette koelen 21038S
0.72—1 per kg): 281 melk- on knlfkneicn
200—390; 180 pinken 160—365: 37 i
veren 45—110;
158 nuchtere kal-
27—40: 15 weldeschnpen 21—33: 24S
7013C;
t: 246
40—
22—30; 1021
110 (per kg 4248 ct., zouters 45—46 ct p V
47 magere varkens 24—40: 971 kleine big;
916: alles per «tuk; 24 bokken of geiten
28 nnnrden. Totaal 3771 stuks vee.
kipeleren 6—9 ct per stuk. groothandel 1.20
'1.40 per kg; 300 kg eendeieren 7 7ct por
stuk. groothandel 0.80—fl.90 per kg.
slnchtklppen 13; 10 slnchthanen f 0.9ii
1.75- 50 Jonge hanen f 0.60—2.25: 20 jonge du!
ven 20 ct: 20 piepkuikens 3D—50 ct: 70 eenden
1—1.50 alles per stuk; 20 konijnen 0.2714
per pond.
Kans. (Noteerlng V.V.Z.M.) Prijzen: Ooiid-
sche 20 (plus 19—20; Idem 40 plus 31.50—22:
Idem volvet 38 56—39.50; Edammer 20plus
20—21; idem 40 plus 33—32.00; Broodkaus
40plus 32S3. Stemming goed.
wornnuncü, ll T>e«. Eieren. Aanvoer*
1404 stuks. Prijzen: kipeieren groote 7.70—9;
kleine f C.56—7; ecndelercn 5.56—6 alles per
100 stuks.
Boter 1.36—1.44 per Kg.
7 O ETER WOU DE, 11 Pec. E 1 o r e n. Annvoer
2050 stuks. Prliaen: kipeleren 9.16—9.50: kul
keneieren 7—7.50; ecndelercn 7.20 aller per
100 stuks.
Boter 85 ct per pond.
Pluimvee. Prtlren: Hennen 4 25; hanen
0.65—2.05; slachtkinpen 1.45—1.60; Duiven
16—25 ct; Konijnen 0.10—2.40 alles p etule.
ZWOLLE. 12 Pec. V o o. Aangevoerd 773 run
deren. 314 grnskalve»en. 91 nuchtere kalveren.
91 schapen. Si varkens. 771 biggen. 5 gei'on,
23S mnkcre varkens. Ter veormnrkt waren aan
gevoerd 30 runderen. 124 grnsknlvoren. Han
del in alle soorten redellik. behalve voor stio-
ren en schapen handel slecht.
Pril zenneurend,, en verschgeknlfde koeten.
f 230—990: dito vaarzen en schotten 200—
-285: dito
•entte 1
welde
160— 26C
plnke
•onrjrta
>rlngr
120—
250; m-Jsi
250: Jonge fnkknlveren 4f,nti: mtentere <n
veren 12—20 alles per stuk: vette koelen en
ossen aan bouten 0.80—1.10; dito stieren 82
—96 ct: dito kalveren 1 15—1.56 alles por kg;
dito sehanon 16—36: 6-weeksche biggen f 7
14-weettsrhe biggen 16—13; drachtig©
varken, 55—100: magere varkens «5—8S al-
dukvette varkens 0.460.50 p kg.
■Ia rdol
Huid
vnrkei
whu'dei
Pin'
LIMTTinEN.
Trawlvlech: Tnrhot f 0 9C—1.20 p kg.; crlet
f 16 66—40 p 50 kg.: tong f 1.65—2.66 p kg.:
groote schol f 20: middel id. f 29; a»t id f 29
—83: ld id. f 6—50: schor f 9 50—15 P kist
I kg
10—2."
stuk: gr schelvlsch f 28—S3: mldd Mem
f 23—28; kl mldd Idem f 14—16; kl idem f 3.80
—10.50 p kist v 60 kc.; kabeljauw f 3.3—39 p
126 kg.: gr gullen f 9—11; kl gullen f 1.30
4.90* wilting f S4.20 p f,0 kg.: eng f 0.801 p
stukheilbot r 1.70 p kg.
kan'
149 kantjes yle ha
he rio e t 1
Tig f 15.19
kist.
f 60 Puy
aoet worden gehouden. Zoo had do Bors
•er uit. 1929 8.879 debiteurun met oon tc
ebetbedrag van circa f 12 mlllloen, waaro
i der Kton-eV'.w'ers waren
?00 mandeni 1179. T.TM 3
manden) 1248. TJM 143 Bai
ƒ1641. IJM 61 Frtein (i7
JfTl Pc drlifnetvlssch. -
haring: TH i 1895. TH 29 2390 530 151*
au yH ?11 YH 61 f 1358, LT 271 ƒ311. I.T
u'|ld6 2523. LT «34 ƒ109»
