Gemeenteraad van Rotterdam
PROPAGANDA-MAANDEN Movem' er-öecember-ianuari
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1930
HANDTASTELIJKE ARGUMENTEN.
Politioneel toezicht noodig.
Zoo' langzamerhand verheffen we ons in
onze raadsvergaderingen tot het peil, dat
somwijleh in 't buitenland bereikt wordt,
en dat symbolisch aangeduid wordt als:
Poolsche landdag.
Een mensch is nooit tevreden. Een raads
lid mag feitelijk alles zeggen, wat hij wil;
zijn woorden zijn als vogels zoo vrij; maai
dat is nirt genoeg: sommige vroede va
deren h hen waterglazen, inkpotten er
schrijfmappen noodig om hun betoogen te
onderstrepen en hun tegenstanders te ver
murwen (d.i. murw te maken).
In de Haagsche raad is dit peil nog niet
bereikt. Wel heeft Duys gepröbeem om
van de raadsvergadering een scheldpartij
te maken, zoodat fractiegenooten zich ze
genden, dat ze niet in de Tweede Kamer
zittenv waar hij zijn onhebbelijkheden ook
vaak bot wenscht te vieren; maar tot er
ger kwam het daar niet.
Tn Rotterdam echter is het gisteren weer
tot handtastelijkheden gekomen. En, natuur
lijk, door den heer Van Burink. De heer?
Kan men iemand, die in een publieke verga
dering zijn medelid beet pakt en poogt een
pak slaag toe te dienen, nog wel die titel
geven?
Van Burink dan was op waarlijk demago
gische wijze te keer gegaan over het goe
de voorstel van B. en W. om werkloozen
een huurtoeslag te geven, in elk geval voor
de komende zes maanden.
Dat de toestand penible is bleek wel
uit de nrededeelingen van wethouder Ni-
vard: 't vorig jaar 1 Nov. 6718 werkloozen
ingeschreven en nu 14022, dat is ruim dub
bel zooveel.
In overleg met de vakcentrales was deze
regeling tot stand gekomen en dus kon
den B. en W. verwachten, dat ze ook in
stemming in den Raad zou vinden. Maar
natuurlijk, als er iets in gemeenschappelijk
overleg met de vakcentrales geregeld wordt,
dan gaat Van Burink er juist tegenin.
Dit echter zou niet tot het resultaat ge
leid hebben, dat boven ons overzicht ls aan
gegeven. Een beetje herrie in de Rotter-
damsche raad is nog geen incident.
Dit werd door den heer Holst (c.h.) ver
oorzaakt. Dit raadslid meent het goed, doch
is te openhartig om diplomaat te zijn en
hij zit vlak naast de communisten.
Daar moet hij nu absoluut vandaan; men
zette er een geoefend bokser of een Saul,
die door zijn statuur indruk maakt op Wan
Burink en zijn compagnon. Voelt De Zeeuw
er niet wat voor? Die heeft wel meer stou
te 'ongens heschoolmeesterd.
Hoe het zij; terwijl Van Burink aan het
woord was, fluisterde de heer Holst hem,
naar zijn zeggen, in het oor: dat hij hier nu
wel een groot woord voert, maar dat „hij
weer wegkruipt,als er op straat politie
komt".
Daar had je nu de poppen aan 't dansen;
wij bedoelen: daar begon Van Burink te
knokken; hij ging den heer Holst te lijfen
pakte hem beet.
De verwarring en het kabaal waren in
een oogenblik algemeen. De sociaal-demo
craten, die vlak in de buurt zitten, kwamen
den heer Holst te hulp en poogden den her
riemaker met bandietemmanieren te kal-
meeren. De publieke tribune werd onder
geschreeuw en zingen van Burinkianen ont
ruimd en de vergadering geschorst.
En na heropening eischte yan Bu
rink van den heer Holst genoegdoening, om
dat hij zich beleedigd gevoelde._
r Deze meende echter, dat hij veel meer
reden had om zich te beklagen pti hij werd
daarbij door zijn partijgenoot Mr. de Visser
gesteund, die meende, dat Van Burink ex
cuus moest vragen.
Noch het een noch het ander geschiedde.
De zoen werd niet getroffen.
Op verzoek van den heer Kievit zegde de
voorzitter bescherming tegen -lichamelijk'3
aanvallen toe. Komt er nu geregeld politie
in de zaal?
Toen het publiek niet meer werd toegela
ten op de tribune, was voor Van Burink de
aardigheid er af. 't Is geen wettige verga
dering meer, zei hij.
Een poosje later kreeg hij, doch in andere
zin, gelijk. Er moest gestemd worden, en
toeo waren er slechts 22 leden aanwezig
te weinig om wettig te beraadslagen. Zoo
dat de rumoerige vergadering onder buiten
gewone omstandigheden om halfvijf geslo
ten werd.
Kerknieuws*
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Gi'oot-Ammers (toez.), D.
3. van de Graaf te Ede (G.). fe Harich,
G. de Wijk te Ferwerd.
Aangenomen: Naar Chsam, J C. Fon
tein te Hurwenen. Naar Ronswonde, cand.
E. E. de Looze te Waddinxveen.
Bedankt: Voor Sluipwijk (bij Gouda),
Kockengen (U.), Zegveld (bij Woerden),
Wijngaarden, Enter, Schellumen, Hagestein
(toez.) en Linschoten (bij Woerden), cand. L.
E. de Looze te Waddinxveen.
GEREF. KERKEN
Bedankt: Voor Zwartebroek, P. M. Veld-
huijzen te Paesens. Voor Nieuw-Weerdinge,
H. Wiersema te Oldehove (Gr.).
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Cand. Jac. Jonker deelt ons mede, dat
hij tegen 1 Maart 1931 zijn werk in de
„Evangelisatie onder Zuidcrzcearbeidcrs in
verband met de Geref. Kerk van Wieringen
hoopt neer te leggen. Vanaf dien datum zal
hij weer gaarne de Kerken des Zondags die
nen en eveneens een eventueel beroep in
overweging nemen. Zijn adres is tot 1 Maar'.
Gasthuisweg la Den Oever (Wieringen).
De Classis Den Haag der Geref. Kerken
heeft gisteren praeparatoir geëxamineerd en
beroepbaar verklaard de heeren C. M. van der
Loo, te Den Haag, cand. aan de Theol. School
te Kampen, en Th. P. Potma, te Naaldwijk,
cand. aan de Vrije Universiteit. Beide heeren
zullen gaarne des Zondags de Kerken dienen,
terwijl de heer Van der Loo een eventueel be
roep aanstonds in overweging nemen zal en de
heer Potma, zulks gaarne doen zal met in
gang van 15 Januari a.s. Het adres van den
heer Van der Loo is: De Heemstraat 122, Den
Haag, en dat van den heer Potma, Kruisweg,
te Naaldwyk.
JUBILEA.
Ds. C. B. Schoemakers, Geref. predi
kant te Rotterdam-Zuid (Katendrecht), is
gisteravond in een overvol kerkgebouw aan
het Putscheplein op treffende wijze door de
Gemeente gehuldigd bij de herdenking van
zijn 40-jarig ambtsjubileum.
Nadat de jubilaris met zijn gezin door de
predikanten Ds. W. Steunenberg en Dr. G.
Brillenburg Wurth was binnengeleid, zong
de Gemeente hem de zegenbede uit Ps.
134 toe. Daarna heeft een onafzienbare rij
van sprekers het woord gevoerd. Namens
het Huldigingscomité, dat zich uit de Ge
beente had gevereed, aprak Ds. H. Pcpma;
namens de Kerkeraad Ds. G. Brillenburg
Wurth; namens de Diaconie de heer J. van
Keulen, en namens de Commissie van Ad
ministratie de heer A. van Rijn Dzn.
Ook waren afgevaardigden aanwezig uit
drie Gemeenten, die Ds. Schoemakers vroo.
ger heeft gediend, n.l. de heer Knibbe voor
Landsmeer, Ds. G. H. A. v. d. Vegte voor
Groningen cn de heer W. J. Hamerling voor
Alphen aan den Rijn.
Als vrienden spraken Ds. W. van 't Sant
van 's-Gravenhage-West, en de heer J. van
der Laan, uit I-Ieolsum, oud-hoofd eener Chr.
School te Katendrecht.
Ten slotte is nog het woord gevoerd door
den heer J. Zoutewelle namens de catechi
santen, J. Wilschut namens de Jeugdorgani
saties, J. Kroeze namens het Schoolbe
stuur, S. Douma, namens de afd. IX a, b cn
c van do A. R. Kicsvereeniging, den heer
Den Ouden namens de Zondagschool en de
Commissie voor Evangelisatie, en den heer
Ottink namens de Oranje-Vereeniging.
De jubilaris heeft daarna ontroerd dank
gebracht voor zooveel blijken van liefde. Er
werden talrijke en kostbare geschenken
aangeboden.
VERKIEZINGEN.
In de Ned. Hervormde Kerk:
Amsterdam. Voor het Kiescollege. Uit
gebracht 8377 stemmen (vorig jaar 9098).
Volstrekte meerderheid 4189 (vorig jaar
4550). Hiervan verkregen de candidaten der
confess. „Vriendenkringen" 4317 stemmen
(vorig jaar 4536), van het ethische „Evange
lie" 3139 (vorig jaar 3338) en van de vrijzin
nige vereeniging voor Evenr. Vertegenwoor
diging 921 (vorig jaar 1224). Alzoo zijn bij
eerste stemming de confessioneele candida
ten gekozen. Vorig jaar werden zij gekozen
bij herstemming.
Er werden dit jaar 700 stemmen minder
uitgebracht dan vorig jaar. De Vrijzinnigen
gingen 300 stemmen achteruit, de Confessio-
neelen cn de Ethischen i^der 200 stemmen
aarlcm, Vcor 23 gemachtigden in het
Kiecollege zijn gekozen de candidaten der
rechtzinnige kiesvereenigingen met U8U stem
men tegen 815 op die van Evenredige Ver
tegenwoordiging.
Kralingen. Voor 8 gemachtigden in het
Kiescollege zijn gekozen de candidaten der
kiesvereeniging „Kralingen" (ethisch) met
492-458 stemmen tegen 221-207 stemmen op
de candidaten van „Schrift en Belijdenis"
(Geref.). Er waren in totaal 750 stemmen
uitgebracht, waaronder 13 van onwaarde.
o s t z a a n. Voor 6 leden van het Kies
college. Gekozen zijn de vrijzinnige candida
ten met 196—219 stemmen tegen 68—73 op
de rechtzinniger.
Wommels, Voor 3 leden van het Kies
college zijn gekozen de rechtzinnige candi
daten met 205, 205 en 206 stemmen tegen
203, 203 en 204 stemmen op de vrijzinnige
candidaten. Op 1 Januari a.s. telt het Kies
college dan G rechtz-innigen cn 15 vrijzin
nige leden.
GODSDIENSTONDERWIJS.
Door het Class. Bestuur van Utrecht is na
goed afgelegd examen de akte van gods
dienstondenvijzer in de Ned. Hervormde
Kerk uitgereikt aan den heer F. A. Baron
in Lynden te Utrecht.
Door het Class. Bestuur van Franeker is
eenzelfde akte uitgereikt aan den heer A.
Oosterhaven te Tzum.
IÏOOMSCH-K ATHOLIEKEN
Er heeft, naar de bladen te Rome melden,
een volkstelling van Rpomsch-Katholieken
over de geheele wereld plaats gehad. Uit den
„Atlas Hiërarchicus'' blijkt, dat op het einde
van 1929 het aantal Roomsch-Katholieken in
Europa 208.882.000, in Amerika 109.097.000, in
Azië 16.536.900, in Afrika 5.330.000 en in
Australië 1.585 000 bedroeg, in totaal dus
341.430.900 zielen.
Christelijke Scholen, waar ze zeven jaar Bij
helsch onderwijs hebben genoten, en die
door doze School in de beslissende jaren
van haar leven in Christelijke omgeving
blijven, zoodnt het zaad, op de Lagere School
uitgestrooid, in deze Huishoud- en Vakschool
gelegenheid krijgt, zich ongestoord te ont
wikkelen. Wie zich aan dit werk geeft ziel
zich een bizonder stuk Zendingswerk toe
vertrouwd en werkt mede aan de vormina
van de toekomstige Christen-moeders van
het Javaanscho volk.
LAGETR ONDERWIJS
hoofduenoemingen.
Capelle a.d. IJssel (waarchynlijk 1
April 1931 te openen Ds. Johannes Bogerman-
school), J. van Steenis, end. nan de Rehoböth-
school, Noordeinde te Rotterdam (hoofd A.
van Bochove). Aang.
Ni eu w-Schoon eb eek (1 Jan. 1931 te
openen Kerv. Chr School), S,
te Akmaryp. Aang.
onder wjzeröbeno emingen.
Amsterdam (Julianaschocl, hoofd
Vrijmoeth), A. J. Mor.tsma te Oudehome (Fr.).
Bennekom (Geret'. Schoof hoofd j.
Douwes), J. Hommes te Veener
schoolartsen.
Vijf gemeenten in de Alblnsserwaard, Go-
rinchem, Hardinxveld, Sliedrecht, Fapeodrecht
en Ottoland, hebben zich thans in beginsel
verklaard voor aanstelling van een districta-
schoolarts met financieeleu steun van de
provincie Zuid-Holland. Hiermee is de vor
ming van zulk een district verzekerd.
Agema, ond.
EXAMENS
PROMOTIES
Schoolnieuws.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
VOOR EEN LEERARES AAN DE MEISJES.
SCHOOL TE SOLO OP JAVA.
Mevrouw J. C. van Andel-Rutgers, tijdelijk
verblijvend op „Hardenbroek" te Drieher-
gen, roept voor een Zendingsaangelcgen-
heid om hulp in.
Op het Zendingstcrroin van de Gerefor
meerde Kerken op Midden-Java zijn een
groot aantal gemengde Scholen met Hol-
landsch als voertaal voor Javaansche en
Chineesche leerlingen. Ook oen aantal Chris
telijke Europeesche scholen. Bovendien zijn
er drie speciale lagere scholen voor meis
jes: een te Djokja voor Javaansche en twee
te Solo, een voor Javaansche en een voor
Chineesche meisjes.
Een deel van de meisjesleerlingen van al
deze Scholen genieten voortgezet onderwijs
op do Christelijke Hollandsche Inlaudsche
Kweekschool, op onderscheiden Christelijke
Muloscholen, op een Christelijke Huishoud
school voor Javaansche mejsjes uit de hoo
gere standen of op de Christelijke Fröbel
kweekschool. Een groot aantal meisjes ech
ter hebben niet den aanleg, noodig voor
Kweekscholen of Muloscholen. Daarom is te
Solo geopend een Christelijke vak- en huis
houdschool met internaat voor meisjes van
alle landaarden. Do oprichting van deze
school was urgent, daar Rome gereedstond
de vruchten van ons Christelijk onderwijs
tc oogsten door een dergelijke inrichting te
openen, waarop dan vooral de leerlingen
van onze Christelijke meisjesscholen zouden
kunnen komen.
Daar de. oprichting urgent was, is zondei
subsidie begonnen.
Dit is evenwel het ergste niet. En het is
ook niet om giften to vragen, dat mevrouw
Van Andel inroept, al zouden die giften van
zelf zeer welkom zijn.
Hot ergste is, zoo schrijft zij, dat wij nu
reeds drie jaar gepoogd hebben een leerares
voor deze inrichting uit Holland te krijgen,
echter tot nu toe zonder succes. De pas op
gerichte school heeft als tijdelijke leerkracht
met de vcreischte actes een dame uit de
nabijheid van Solo, die echter een gezin
heeft. Verder wordt door anderen medewer
king verleend, en de zaak loopt nu. Een
leeraar van de Christelijke Mulo leidt met
zijn echtgenoote het internaat.
Wij zoeken, zoo schrijft mevrouw Van An
del, voor deze School een leerares, die ook
bereid is in het internaat aan de leerlingen
een Christelijk tehuis te geven, en ze den
zegen van het Christelijk gezinsleven te lee-
ren zien. De advertenties in ons blad en in
andere bladen geven bizonderheden om
trent de eischen voor dit werk.
Gaarne vestigen we op deze zaak de aan
dacht, 't Is riet te gelooven, dat er onder de
Hollandsche Christenvrouwen, die zich aan
dezen arbeid in Holland geven, niet één
zou gevonden worden, die dit werk in Solo
zou willen ter hand nemen. Het is een heel
bizonder stuk Zendingswerk: meer ontwik
kelde meisjes voortgezet onderwijs te geven.
Meisjes, die voor het meerendeel komen van
ACADEMISCHE EXAMENS
Nod. Handelshoogesehool te Rot
terdam. Geslaaed: Handelswetenschap: cand.-
examen, (le heeren H. C. van dor Voorde. J.
Boa cn W. J. Cramer; doct.-ex„ do heer D. C.
RenooU.
Techn. Hoogeschoot te Delft Ge
slaafd. Civlel-lnEenI_eur:_ cand.-ex., de heer J.
slaagd: Indische Recht:
ning te Den Haas.
Vrtle Universiteit te A
Geslaafd: Klasslelce Letteren: cand.-ex., de heer
J. Wytzes te Sneek.
Gern. Universiteit te Amsterdam.
Geslaagd: Germaansche Taal (Engolsch): doet.-
Apothekcis-assii
leer G. a
1 candid:
ij. A. G. Schot.
itent. mej. i<\ ae jong en ae
belden te Amsterdam. Afgew.
Kortehemme»; semi-arts-cx., de heeren W. Bln-
nerts en B. J. Drewes.
Apothekers-assistent, de dames G. Hulsman
EXAMENS-WISKUNDE
Haag, 27 Nov. M.O. Akto K1. Geëx.
aagd 1 cand., nl. de heer H. W. Völker.
L.O. Art. 86. Geëx. 3, ges
EXAMENS-GESCHIEDENIS
Amsterdam, 27 Nov. M.O. Akte K 8. Geëx.
2. geslaagd l^cand., nl. de heer H. J. Kwaken-
EXAMENS-STAATSINRICHTING
EXAMENS-MUZIEK
Den Haag, 27 Nov. Aan het Kon. Conser
vatorium voor Muziek zUn geslaagd voor dlpl.
harp (solospel) mej. S. R .Bqrghout; diploma
fluit (orkestepel) mej. C. E. v. Drlmmolen; di
ploma fagot (orkestspol) de heer D. MeHer;
diploma hobo en alt-hobo (orkest- en solospel)
de heer L. J. v. d. Lek; diploma fluit (solospel)
de heer L. W. J. M. Oostdam.
Land- en Tuinbouw.
INTERN. BLOEMEN- EN
TUINBOUWTENTOONSTELLING
Een Nieuwe Slichting gevormd.
Evenals in de jaren 1929 en 1930 zal ook
in April 1931 te Rotterdam een groote Voor-
jaars Bloemen- en Tuinbouwtentoonstelling
worden georganiseerd.
Gingen de vorige tentoonstellingen uit van
de afdeeling Rotterdam en Omstreken,
thans is de organisatie eenigszins anders
Er is namelijk door het Hoofdbestuur van
de Kon. Ned. Mij voor Tuinbouw en Plant
kunde en de Afdeeling Rotterdam en Om
streken een „Stichting" gevormd, die den
naam draagt van: „Rott.erdamsehe Voor-
jaars Bloemen- en Tuinbouwtentoonstel
ling".
Deze Stichting stelt zich voor te kunnen
werken met steun van de Gemeente. Rottei
dam en een door particulieren en tuinbou-
wers bijeen te brengen waarborgfonds.
Voor een stad als Rotterdam, die buiten
haar rivier weinig natuurschoon kan aan
bieden, wordt zulk een tentoonstelling in
het bijzonder gewaardeerd en georganiseerd
om de liefde voor bloemen en planten bii
haar inwoners op te wekken en wakker te
houden.
Maar vooral ook voor onzen Tuinbouw in
al zijn vertakkingen is het de bedoeling
deze als een telkenjare terugkeerende ten
toonstelling te doen denken aan de eveneens
jaarlijksche Chelsea Show in Engeland en
vijfjaarlijksche Floralies te Gent.
Bovendien zal er meer dan tot nog toe
een beroep op de medewerking van de tuin
bouworganisaties in al haar vertakkingen
gedaan worden; om tot iets werkelijk grootsch
te geraken, zal cr naar gestreefd worden de
tentoonstelling een internationaal karaktei
te geven, en zal meer dan tot nu toe een be
roep op aller medewerking worden gedaan
om het internationaal bezoek te bevorde
ren.
Als nu alle tuinbouworganisaties vol
doende medewerking verleonen en belang
stelling toonen, dan belooft deze tentoonstel
ling de voorgaande in belangrijkheid te
overtreffen.
Te allen tijde kan men zich tot h-f
Secretariaat wenden om met het Bestuur be
sprekingen te houden.
Het Bertnur der Stichting bestaat uit,de
heeren: B. C. D. Hanegraaf, Voorzitter, Jhr.
G. F. \an Tets van Goidschalxoord, H. Mart-
lieb, Penningmeester, Mr. Dr. K. F. O. Ja
mes, B. de Kruijf Jzn., Korte Kade 41b, Rot
terdam, Secretaris, J. C. M. Mensing, Dr. Ir.
J. T. P. Bijhouwer.
RELLETJES TE ROTTERDAM
DE STRAAT OPGEBROKEN
POLITIE SCHIET IN DE LUCHT
VAN BURINK GEHULDIGD OVER ZIJN
OPTREDEN IN DEN GEMEENTERAAD.
Het communistische voorspel voor de ver
kiezingen is begonnen.
Men weet, dat de groep Van Burink allo
steun moet ontvangen van de werkloozeo
en het feit, dat door de economische crisis
het aantal werkloozen zeer is toegenomen,
biedt deze volksmisleiders de beste waar
borg, het beste verkiezingsfonds, waarmee
men den electoralen strijd kan ingaan.
Tegen gister stond een interpellatie van
Van Burink op de Raadsagenda en de com
munistische hoofdman had van zijn „knok
ploeg" het consigne doen uitgaan, dat cr
gedemonstreerd moest worden.
Er zijn voor zooiets altijd eenige honder
den lieden te vinden in Rotterdam.
Bij de werkverschaffing bleek een „kern"'
te zitten, die geen andere beteekenis had,
dan de menschen op te ruien; verder is or
onder de werkloozen een beperkte groep
van paupers, die het stempelen tot een be
roep hebben gekozen en Maatsch. Hulpbe
toon heeft goed gedaan deze menschen, die
met fatsoenlijke werkloozen niets te maken
hebben, afzonderlijk te behandelen.
Het is voornamelijk van deze groep, dot
de „actie" uitgaat en vanzelf krijgt men
dan een hoop kantloopers mee. Het zou
echter oniuist zijn te zeggen, dat „de" werk.
looze.n relletjes hebben veroorzaakt.
Wij hebben reeds med^pdeeld, dat gister
middag op het Van Al nadeplein het
Rott.erdamsche „Wedding" werd ver
meld. Vergunning voor een optocht
echter niet gevraagd en nadat ffien e\'-
had gehakketakt over de vraag, wie d u
vergeten had, werd bij groepjes naar den
Coolsingol geslenterd. Bij de Jonker/Frans
straat probeerde men echter toch een op
tocht te vormen, maar de politie heeft m
demonstranten verspreid, waarhij eenige ra
ke klappen werden uitgedeeld. Ken man,
diu weigerde aan het bevel tot doorloopen
gevolg te geven, werd gearresteerd en naar
de Lange Torenstraat gebracht.
Er waren door de politie, die van de plan
nen volkomen op de hoogte scheen, uitge
breide maatregelen genomen en toen het op
den Coolsingnl drukker werd, zijn de de
monstranten netjes op de trottoirs n?ergezet
Het liep tenslotte zoo vol, dat er oen
tweeduizend demonstranten waren.
Het bleef rustig, totdat de heer Van Bu
rink zich op het hordes voor een der ven
sters aan de Raadhuisstraat vertoonde en
een toespraak hield.
Kort daarop vertoonde Van Burink zich
opnieuw, ditmaal voor het raampje van
een der W. C.'s (het bordes was inmiddels
afgesloten), om mee te deelen dan zijn
amendementen, dank zij de tegenwerking
der S. D. A. P., niet waren gesteund.
Het bleef rustig op den Coolsingel en al
leen de komst van een Sinterklaas-stoet der
studenten veroorzaakte eenige deining.
Deze studenten waren, nota bene!, aan het
collecteeren voor de kinderen der werkloo
zen. Dat was den belhamels natuurlijk hee-
lemaal niet naar den zin en een er van be
gon een heftig debat met een der studenten,
waarin hij schreeuwde, dat het toch niet
len goede zou komen aan de werkloozen.
Er werd over en weer wat gesputterd en
een groep demonstranten heeft Sinterklaas
vergezeld tot het eind van den Coolsingel.
Tegen den tijd, dat do raadszitting zou af-
loopen hebben 4 agenten te paard in een
oogwenk het brecdc trottoir langs het Post
kantoor schoongeveegd. Toen Van Burink
zich bij de demonstranten voegde, werd hij
met gejuich begroet en in groepjes trok men
over den Coolsingel naar den Binnenweg.
Steenen en sehoten.
De politie hield de heeren in het oog en
toen het bij de Kendrachtstraai tot samen
scholingen kwam hebben twee politieruiters
een charge uitgevoerd.
Het bleek echter, dat de communisten
hier een soort bolwerk hadden: het trottoir
werd opgebroken, men liet de tegels in stuk
ken vallen en met brokstukken steen gooide
men naar de politie.
De winkeliem van den Binnenweg, die na
righeid voorzagen, lieten haastig de rollui
ken zakken en inderdaad vvae het even la
ter mis. I)e politie voerde nieuwe charges
uit, maar de belhamels zetten plotseling een
glazemvaeecherawagen dwars over den weg,
liepen een groen ten wagen omver en begon-
nei met de op straat verspreide aardappe
len te gooien. Ook begon men tegen de poli
tie op te dringen-
Daarop zijn een drietal echoten in de lucht
gelost. Dit 6cheen te helpen, want met re
cord-snelheid hebben de demonstranten zich
in alle richtingen verstrooid.
Voor den middag waren hiermede de on
geregeldheden g öindigd.
In den avond.
Tegen gisteravond waren nieuwe relletjes
aangekondigd.
Tegen acht uur verzamelden zich op den
Coolsingel bij het Stadhuis weer een paar
honderd rebellanten. De politie heeft een
paar charges met de gummistok uitgevoerd,
waarop de menigte zich verspreidde. De
meesten trokken naar den Goud6Chen Sin
gel, waar het Verkooplokaal als verzamel
punt scheen te zijn aangewezen. Hoewel
aanvankelijk gecri vergadering was uitge
schreven is men toch tegen negen u - naar
b:nnen getrokken. Hier heeft de heer Van
Burink weer een redevoerln gehouden. Op
zeer demagogisch wijze stelde hij het voor,
of wethouder Ter Laan, die 13.000 verdien!,
niets anders doet dan zich met een prachti
ge auto van het stadhuis naar zijn villa te
laten rijden. Hij beriep er zich op, dat hij
vanmiddag in don gemeenteraad „een van
die Christelijke smeerlappen naar de keel
as gevlogen" (daverend aoplaii6)-
Verder stelde hij het ook hier voor, of het
voorstel van B. en W. niets beteekende.
Tegonover de politiemaatregelen ruide hij
op, dat men „net als de jongens in het Noor
den" niet voor de politie, liters op zij moest
eaan, maar ze bij den stijgbeugel uit het
del moest wippen.
Kort daarop had Van Burink alle gele
genheid dat voor te doen. Nadat n.l. de ver-
Tarierine wa6 uitgegaan bobben de dem<
«trapten zich verstrooid oin op de Hoog
straat weer samen te komen. De politie heeft
op den Goudschen Singd tot doorloopen ge
maand en enkel het getrappel van een paard
was meestal wel voldoende ohi de menigte
te verspreiden.
Op de Hoogstraat werd een soort optocht
gevormd en de Internationale gezongen. Ter
hoogte van de Hoofdsteeg posteerden zich
twee politieruiters, die verder demonstree-
ren op de Hoogstraat verboden. Toen men
toch door wilde loopen, zijn eenige klappen
uitgedeeld. De rel let iesma kers, voornamelijk
opgeschoten Jongens, begonnen daarop te
loeien en te fluiten, waarop met een paar
bereden agenten even door de Hoofdsteeg
werd gegaloppeerd. Ze vlogen!
Bij de Vlaemarkt moest opnieuw worden
opgetreden.
Even dreigde het hier mis te rjaan, toen
het paard van een inspecteur kwam te val
len, maar agenten te voet maakten ruim
baan en de inspecteur zat in een wip weer
in den zadel. Bij de Korte Hoogstraat wer
den opnieuw eenige klappen uitgedeeld,
maar door het handig optreden van de poli
tie, die den troep in tweeën had gescheiden,
zoodat de volgelingen de leiders niet kon
den vinden, werden verdere ongeregeldhe
den voorkomen.
Het bleef in de omgeving van de Zand
straat nog wat roerig, maar verder in de
6tad was het volmaakt rustig.
Hoewel we vrijwel overal waar klappen
zijn uitgebeeld tegenwoordig zijn geweest,
hebben wij den heer Van Burink niet. gezien.
De politie is. naar het ons voorkomt, zeer
tactisch opgetreden en heeft alleen waar ge
provoceerd werd ingegrepen.
Kunst cn Letteren.
DE NEDERLANDS CHE UIT
GEVERSBOND JUBILEERT
De „Ncderiandscho Uitgeversbond" wordt
ter gelegenheid, van het 50-iarig bestaan. Za
terdag a.s. 's morgens om 11 uur in de zaal
van de K. v. K. te Amsterdam ontvangen
door het gemeentebestuur. Om ll?/i uur I
wordt in het „Carlton Hotel" een feestver-
gadcring gehouden, waarna gelegenheid zal
zijn, het bestuur te begroeten.
's Middags halfvicr wordt in de aula van
het Koloniaal Instituut de film van Joris
Ivens vertoond, betrekking hebbende op het
uitgeversbedrijf.
J. H. VAN MASTENBROEK
in „Pulchri Studio" te 's-Gr°vechage
Van den schilder J. H. van Mastenbroek
ebben we herhaaldelijk hij de ledententoon
elling kort gewag gemaakt, doordat hij
aar gewoonlijk met een twee- of drietal
erken vertegenwoordigd was; die een uit-
nemenden indruk maakten. Dos te meer ver
heugt het ditmaal een zaal te vinden, geheel
gevuld met werk van zijn hand uit vroeger
ren en la te ren tijd. Dit werk is het werk van
een gezonden Hollander, die de zee en het
waler liefheeft, en die om het meer plas
tisch dan misschien uit oogpunt van beeld
spraak juist te zeggen, de bries die over deze
lage landen bij de zee waait, in zijn vingers
heeft, wanneer hij teckcnt. Het zijn n.l .uit
sluitend teekeningen en aquarellen, welke
hij exposeert, werk dat er in de eerste plaats
op wijst, dat we uit een oogpunt van tech
niek te maken hebben met wat men in de
wandeling noemt „een knappen kerel".
Knap en vlot en sterk is Van Mastenbroek
in zijn teekeningen.
U moet maar eens beginnen met te kijken
naar de groote zwar' krijtteekening. „S. O.
S.", die een episode weergeeft uit het Hol
landsche leven van de Helden der Zee, die
ons ondanks de snelheid waarmede het leven
ons voortzweept, nog niet vergeten is: de
ramp aan den Hoek van Holland, waarbij
het groote stoomschip de „Falka" in nood
verkeerde en onze dappere Hollandsche ke
rels met den „Prins der Nederlanden" nood
lottig omkwamen. De teckening van Van
Mastenbroek, die het epos van den strijd met
de ziedende baren al ziin kracht en ver
hevenheid weergodis overtuigend door zijn
frissche kracht. Deze 'eekening hangt daar
niet met een propagandistisch doel. Maar
is het niet treffend, dat sinds de enkele da
gen dat de tentoonstelling is geopend, reeds
f 40 ongevraagd door verschillende bezoekers
werd afgedrage.* aan het Ilelden-der-Zee-
foncls?
Met angst en bezorgdheid volgden we de
zer dagen in de dagbladen wederom de be
richten over storm en watersnood en toen
in den nacht van Zaterdag op Zondag de
wind om onze huizen loeid en wij boven
het huilen vap den storm .'it het bulderen
van de wateren langs onze kust hoorden,
hebben wij ln de diepe donkerte steeds weer
gedacht: „Alles rust in Gods hand; hier is
elke menschenmacht kinderspel en ijdel-
heid". En wij lazen weer van dijkdoorbraak
en watersnood. Periodiek komt dat terug.
Van Mastenbroek heeft in de stormvloeden
van 1926 met onze wakkere mariniers toch
ten gedaan over het verdronken land van
Wychen, en Balgov, en hij gqeft daarvan
een serie teekeningen, die weer spreken tot
het Hollandsche hart. Staande in zoo'n
ijzeren ponton heeft hij nl deze schetsen ge
maakt: ik zei immers dat de bries door zijn
vingers stuwde als hij teekent. Raak, vlot
krachtig zijn al deze teekeningen, die ik niet
afzonderlijk zal bespreken. Wé zien den ver
nielden spoorweg bij Wychen, de daken van
do huisjes even boven het water uitsteken
de boomtoppen troosteloos en somber in de
grijze lucht. We zien op één teekening de
wijde verlatenheid van de watervlakte, waar
boven nog de lange putboom van zoo'n Bra
bantsche waterput uitsteekt en heel in de
Vurte wazig, nog wat boomtoppen.
Men zal wel Zoggen, dat Van Mastenbroek
niet modern is. Gelukkig is de schoonheid
niet aan moderniteit gebondpn: want echte
schoonheid is ware schoonheid; zij heeft de
waarheid aan zich.
Maar het moderne leven van het Rotter-
damsche havenbedrijf met zijn lieren en kra-
nei en elevators, waar 't lied van don arbeid
deunt en dreunt en stampt en roteert heeft
zijn intense belangstelling. En zoo vinden we
er teekeningen, waar al de hevigheid van 't
Rotterdamsche havenleven doorschokt in he
vig rhytme. Dat is alles heel krachtig 'en
vlot gedaan.
Er zijn ook nog een aantal mooie aqua
rellen, welke voor een deel dagteekencn van
25 jaar her en die zich ondanks de wispel
turigheid van den tijd uitstekend handhaven
Mooie, vlotte werken, waarin Van Masten
broek zich een fijn colorist toont: gezichten
op Rotterdam, Delfshaven op de Maas, enz
Mooi van kleur zijn de teekeningen welke
herinneren aan het Avond-feest op 30 April
1927 op den Hofvijver toen onze Prinses Ju
liana IS jaar werd.
En ten slotte noemen we nog de met wat
kleur aangezette teekeningen van de nieuwe
sluiswerken te IJmuidcn.
Wij hevelen deze tentoonstelling heel warm
aan in uwe belangstelling.
DE LITERAIRE GIDS
29 October 1930 hebben Samuel Putman,
Salemson Richard Thoma te Parijs een ma
nifest gepubliceerd, waarin ze roepen om
tucht in de zich ontwikkelende literatuur.
Tegelijk kondigen zij natuurlijk een nieuw
tijdschrift aan: Direction.
„Zij willen het leven van dezen tijd in
de letteren zien vastgesteld zooals het we
zenlijk is, cn wel met de beste middelen.
Zij verafschuwen „fine writing", en oordee-
len, dat een roman, tot stand gekomen
volgens de eischen die zij stellen welkf
men kortweg die der nieuwe zakelijkheid
kan noemen in vertaling vrijwel even
goed zal zijn .als in het oorspronkelijk.
Het blinde gevoel mag niet heerschen in
de kunst, de intelligentie moet leiden. Wat
er gezegd wordt hebbe belang: de Inhoud
is van eerste beteekenis. Het komt er op
aan, dat die inhoud goed wordt geformu
leerd; men kan niet volstaan met „to have
a style", noodig is „to have style". Hiertoe
behoort het zorgdragen voor het juiste
woord hetgeen volstrekt niet mag over
slaan in principieelen afkeer van het cliché
het cliché kqn in vele gevallen de aller
beste uitdrukking zijn, lang geleden als 'n
vondst gedaan en door de eeuwen gewet
tigd.",
In een art. over Sieburgs Gott in Frank-
reick" wordt de aandacht gevestigd or
de hooge waarde, die de Franschen aan dt
literatuur toekennen.
„Niet de man der wetenschap neemt in
Frankrijk onder de intellectueelen de eer
ste plaats in, doch de schrijver, die bestemd
is om als tegenwicht op den vakman te
dienen en het uiteenvallen van den geest
in technische en wetenschappelijke specia
lisaties te verhinderen". Wat niet verhin
dert, dat veel Fransche „literatuur" de
slechtste Nick Carter niet te boven gaat
De Amerikaansche schrijver Erskine geeft
in zijn„Pcfcr kills the bear" te kennen, dat
de Middeleeuwen in de grond der zaak
precies eender waren als de tegenwoordige
tijd. Volgen beschouwingen over het nieuwe
werk van Rober Neumann, Wiegler's
Geschichtc der neuern deutschen Literalur",
Luclwig Renn's Naehkrieg, Glaeser's Frieden,
Brentano's Kapitalismus und schone Lite-
ratur.
Een fragment uit de kritiek van Niels
Hausen op Emil Ludwig's werk als kunste
naar en historieschrijver wordt overgedrukt
Van de nieuwe Nederlandsche romans
worden besproken: Van Vorden's Maja (een
mislukking) cn Van der Leeuw's De kleine
Rudolf (geslaagd, ofschoon minder gaaf en
uit één stuk dan Ik en mijn Speelman.)
Tot slot kroniek en letterkundig nieuws
Uitgave: Literaire Boekwinkel, Den Haag
DE OUDSTE KRANT
Zooals is vastgesteld is de Peking Ga-
zette de oudste courant van de wereld. Ze
kan op een duizendjarig jubileum terugzien
Maar van meer belang, dan dit feit, is de
mededeeling, dat in den loop van die dui
zend jaren niet minder dan 1500 redacteu
ren van dit blad ter dood werden gebracht.
Men weet, dat in China een menschenleven
van weinig waarde schijnt te zijn en dat
de man met het zwaard heel spoedig bij de
hand is. Maar 1500 is een respectabel getal
En ook een record. („Boekzaal")
Boeken en Geschriften.
KOORTJE, door Netty WUnberg.
N. V. Ultgeverü P. D. Bollo, Rotterdam.
Een goed uitgevoerd jeugdboek met tal van
:eurlge illustraties. Vol aardige tafereeltjee.
:en Kerstboom. Hulst
HET LEVEN 1
taRld
DE DIEREN, doop
bewerkt do
rlandsch v«
R. Blflkstr»
Ultg. N. V. Ultgevors-maatschappü E.
N. U. M., Amsterdam.
Brehm's „Tlerlebon" ls een werk van wereld»
'ermaai-dhcld. Het bezwaar van aanschaffing
vas eehtor voor velen do hooge prüs. Thane
s een goedkoopere editie verschenen, die des-
indanks schitterend verzored ls. Zeldzaam
ole foto's
id betreft.
i Christelijk standpunt
het
:egen
n.l. dat do schrü-
ichtei
boek (HM|
zich stelt op het standpunt van Darwin t_
irmede de grondslagen van het Chrlstelök
Jjr-3'-1 dit (verouderde»
ankelHk wat ver-
- - 3 Dar-
vlnlstlscho inslag weer ten volle geaccentueerd.
WATERSTANDEN
RIVIEREN
Constnnz
MflnnhHm
Het blad van de lezers voor de lezers
Ondergele-kmde geeft op als abonné op dit blad vour minstens één
jaar de(n) volgende(n) persoon(onen):
AANBRENGER:.
(Namen en a<l en volledig invullen.)
Onderteekenlng vao aanbreng
Op te «enden aan «et bureau van onn blad.
Direct na opgave ontvangt U ons r remiehock, waai uit U een keuze kunt doen-
Dit wordt ook op aanviaag gaarne toegezonden.
