Nieuwe Leidsche Courant | 1930 | 27 november 1930 | pagina 2

DONDERDAG 27 NOVEMBER 1930

EERSTE KAMER

TWEEDE KAMER

Uit het Sociale Leven.

Gemengd Nieuws.

Radio Nieuws.

FEUILLETON

De veldwachter van Randijk

De wettelijke arbeidsbemiddeling.
De wettelijke winkelsluiting

V&rgaderlng van Woensdag 26 November.

Woensdagnacht te half 3 verliet Minister
Verschuur de vergaderzaal der Tweede
Kamer, nü een vergaderdag van pl.tn. 6V4 uur
n 's morgens elf uur was hU weer present in
de Eerste Kamer, waar hU belangrijke onder-
Werpen had te verdedigen. Eerst passeerden
een vijftal kleine ontwerpen den hamer en toen
was aan de orde de

De eerste spreker, de heer Gelderman
(Lib.) bestreed de noodzakelijkheid eener wet
telijke regeling op dit gebied en achtte de be
swaren, die Dr. ColUn er tegen in de Tweede
Kamer uitte, juist. HU bestreed verschillende
artikelen die z.l. te veel regelen. Het overleg
van werkgevers en werknemers moet worden
overgelaten.

Het ontwerp had meer vriJhteid aan de plaat
selijke arbeidsbeurzen kunnen laten. Spreker
wil wel een streng toezicht op do particuliere
bureau's, maar acht het vergunningsrecht dezer
wet geheel verwerpelijk, temeer waar «3 meeste
dezer bureau's een speciale taak heboen. Nu
reeds een dwingende bepaling op te nemen,
acht Spr. verkeerd en ook het beroep op de
Conventie van Washington acht hIJ niet steek
houdend in verband met de naleving.

De heer de Bruyn (R.K.) is het in het al
gemeen met dit ontwerp eens, al is overheids
bemoeiing hier voor hem niet het Ideaal, omdat
dergelijke regelingen uit het bedrUf zelf moeten
opkomen. Ten onrecht verwijt men de Regoe-
rlng, dat zU hier de organische gedachte niet
realiseerde, doch daarvoor zUn de verhoudingen
op dit terrein thans nog niet rUp.

De minister gaf wat mogelijk is en ging niet
over lis van 6én nacht. Art. 6, dat bemidde
ling bü staking en uitsluiting afsnijdt, past zieh
geheel aan bij de praktijk. Spr. bestrijdt art 7.
dat arbeidsbemiddeling mogelijk maakt voor
arbeid, die minder is dan de vroegere. Z.l. moet
aan de particuliere arbeidsbemiddeling zoo spoe
dig mogelijk een einde worden gemaakt; hier
kan men moeilijk van verkregen rechten
spreken.

De beer Datfz (S.D.) betoogde, dat de wet
gever hier niet te vlug ingreep; het particu
liere initiatief heeft volkomen gefaald. Ook
voor do werkloozenverzekertng is dit ontwerp
noodlg. Zoowel nationaal, als internationaal is
aanneming van dit ontwerp gewenscht .en ge
boden.

Mr. Poll em a (c.h.) ziet hier voor dit
ontwerp wel een meerderheid, doch heeft be
zwaren. HU tneent, dat deze Minister tegenover
de regeling dezer materie wel eenlffszln9 anders
staat, dan zün voorganger en daarbU bleef deze
Minister zichzelf ook niet geheel gelUk in zijn
houding tegenover de particuliere bemiddeling
met winstoogmerk. Spr. wil deze laatste ook
regelen, maar dat brengt nog niet mede, dat
deze materie ln haar geheel wettelUk moet wor
den geregeld. Het ontwerp biedt spr. weinig
sympathie en door de behandeling In de
Tweede Kamer is de inhoud er van eer ver
slechterd dan verbeterd.

Prof. Kranenburg (V.D.) Is con amorc
Voor het ontwerp, doch vraagt, naar aanleiding
van art. 7. eerste lid, hoe ver het centrallsee-
rend karakter gaat? Onttrekt dit niet de rege
ling aan de gemeentebesturen? Spr. neemt hier
baar aanvullende bevoegdheid aan.

Minister Verschuur zegt. dat dit ont
werp niet brengt een diep IngrUpende sociale
hervorming. Het terrein ia gevaarlUk en een
ontwerp als «^it ondervindt zeker den Invloed
der spanning op het terrein van den arbeid. Het
ware Spr. ook liever, dat een regeling als deze
uit het bedrijf zelf opkwam, doch zoover is men
nog niet Het Is de bedoeling geweest, om zoo
veel mogelUk de gemeentelijke vrijheid Intact
te laten. zU kunnen ook meer doen dan hot po
sitieve voorschrift van art. 7 en hier bltJft art
225 der Gemeentewet van kracht.

Het gekozen uitstervingssysteem voor de par
ticuliere arbeidsbemiddeling met winstoog
merk. lUkt hem het Juiste, er zUn hier. mis
standen van zeer ernstlgen aard, b.v. ook voor
de musici.

Spr. acht de bepaling van art. 6 principieel
zeer bolangrUk, maar practlsch ls de onthou
ding van bemiddeling bü staking zeker wel het
meest gewenscht. Art. 7 sluit zich alleen aan
bÖ den bostaanden toestand.

De particuliere arbeidsbemiddeling met winst
oogmerk komt nu onder de oontröle der Over
heid. die de uitwassen kan afsnUden. Doch er
sUn hier verkregen rechten voor de partloullere
werkzaamheid. Voor do bemiddeling inzake
dienstboden en musici ls meer het particuliere
bedrUf aangewezen dan wel de overheidsorga
nen, wier handen hierbU altijd eenlgszlns
linksch zijn.

Na de pauze zUn rede voortzettend, betoogt
Minister Verschuur, dat de heer Polle-
mi ln zUn crltlek op het ontwerp onblUUk
was. daar dit ontwerp zich in het geheel niet
bezig houdt met werkverschaffing. Spr.'s oor
deel over verschillende vormen der particuliere
arbeidsbemiddeling met winstoogmerk, heeft
sUn waardeering daarvoor wel verminderd. Een
wettelUke regeling ls vooral noodlg gebleken,
om waarborgen te krUgen, dat er over het ge-
heele land een sluitend net van arbeidsbemidde
ling komt. Het winstoogmerk ls hier geen
economische functie, die gun9tlg werkt, er ls
gevaar aan verbonden en het werkt ln de
praktijk dlkwlllB ook gevaarlUk.

Spr. heeft ook groote voorliefde voor de par
ticuliere arbeidsbemiddeling, die geen winst
oogmerk heeft en die la door dit ontwerp
Stellig niet ten doode opgeschreven.

Het Kostenbezwaar kan men voor dit ont
werp stellig niet aanslaan.

Na replieken wordt het ontwerp sonder
hoofdelijke stemming aangenomen.

DE WINKELSLUITINGSWET

Aan de orde ls het ontwerp tot regeling der
(Winkelsluiting.

De heer Dobbelman (r.k.) stelt zijn stem
afhankelUk van wat de Minister op zün be
zwaren zal antwoorden. Het consumenten-be
lang bevordert het ontwerp uit stoffelUk oog
punt niet. wel benadeelt het dit eenlgszlns. Wat
het sociaal belang betreft, blbft er maar een
betrckkelUk klein getal werkers over. dat van
de wet zal proflteeren. De winkeliers zullen er
geen direct voordeel van hebben, velen zelfs
nadeel, al is het niet ln gelüke mate. Voor
de winkeliers zonder personeel Is de regeling
zeker zeer noodlottig en daarin gaat dit ont
werp te ver. Voor de kleinen gaat het ont-
Jverp veel te ver.

8peclaal de kleine winkeliers ten platten-
lande zullen door de uniformiteit ten zeerste
getroffen worden Kunnen de gemeenteraden
voor hen een afzonderlijk sluitingsuur vast
stellen? De regeling voor de Joodsche winke
liers acht spr. een juiste. De regeling voor de
venters ls een bevoordeeling voor deze groep,
die vrijwel overbodig is.

De materieele voordeelen der wet sljn niet
▼an groot gewicht, zonder de Zondagsslultlng
er ln ls de bekoring weg. Doch er ls toch een

Zondagswet on dit ontwerp maakt ook lol van
uitzonderingen. Deze wet zal de overtreding
der Zondagswet sanctloneeren. De rank Is spr.
niet duidelijk geworden, er blijven bezwaren
ten opzichte der Zondagswet. Spr. herinnert
aan het lange uitstel der behandeling In deze
K.amor en nun het voornemen der regeering
om na afhandeling dezer wet de Zondagswet te
herzien. Maar Is het dan wel goed, om deze
wet te doen voorgaan?

Spr. stelt verechlllende conclusies, die te
gen het ontwerp Ingaan, dat hij niet de juiste
oplossing acht.

De heer v. d. Bergh (lib.) zegt. dat de Re
geering beter eerst met de Kamer had kunnen
behandelen de wijziging der Zondagswet, die
er nog lag en daarna de Winkelsluitingswet.
Voel plezier heeft de Minister niet beleefd van
de behandeling dezer wet ln de Kamer De
vorm van het ontwerp maakt, volgens het
Weekblad van het Recht, een bedroevenden
Indruk en dat blad zegt. dat tegenstemmen
plicht Is voor een Juridisch geschoold Kamer
lid. Doch. al ls hij dat niet. toch zal spr. ook
tegenstemmen. Nu komt de Regeering met de
toezegging ecner herziening van de Zondags
wet. maar dat had voor moeten gaan. D« on
zekerheid op dit gebied Is een reden om tegen
dit ontwerp te zijn. Wat het ontwerp zelf be
treft, de motleven ervoor bestrijdt spr. uitvoe
rig. daar ze niet bewijzen, dat de winkelslui
ting landelijk moet zijn en niet plaatselijk. Dit
laatste is veel Juister en daardoor ls ook reeds
veel bereikt. Nergens ter wereld Is de loculo
wetgeving zoo goed geregeld als ln ons land.

Wat do Zondagesluiting betreft, vele winke
liers ln banket, enz. worden er door ln hun
bestaan bedreigd, zij hebben van 1550 hun
ner weekinkomston op den Zondag. Alles gaat
t&genwoordig ten koste van don kleinen win
kelier. en deze wet luidt voor hem een nieuw
tijdperk ln van verkwijning en verschrompe
ling. Spr. vraagt of de Regeering de inwer
kingtreding der wet wil bpschorten tot betere
economische tijden zijn aangebroken?

Gebrekkig en onrechtvaardig Is de regeling
voor den Zondug ten gunste der wet-getrouwe
Joodsche winkeliers; de compensatie voor hen
grenst aan hot belachelijke. De Regeering
heeft met dit ontwerp den Joodsc-hen winke
liers groot onrecht aangedaan.

De neer De Gijaselaar (c.h wil niet al
te veel ingegrepen zien in de vrijheid der bur
gers en dit geschiedt tegenwoordig maar ai te
veel. Het gaat er hier om voor do winkeliers
om te zijn of niet te zijn.

Do offlcleele en semi-offlcieele lichamen wil
len zoker een wettelijke regeling, maar dat
zijn nog niet de direct belanghebbenden. En
het is hier geen meerderheidskwestie; de min
derheid heeft toch ook een recht? Men genera
liseert hier alle winkeliers, het echte platte
platteland wordt de dupe. Waarom geen wet,
die elke gemeente voorschrijft een winkelslui
ting te hebben? Dan kan men aan de unifor
miteit ontkomen. Spr. zegt, dat het ontwerp
od den Zondag geen rust zal brengen, men zal
soms Juist 's Maandags rust moeten nemen om
'alt te rusten van de vermoeienissen van den
Zondag. De Christelijke Zondagsrust gaat er
voor een groot deel door te loor. Voor vele
winkeliers zal de Zondag een dag van wrevel
worden, omdat hun de verdiensten op Zondag
worden ontnomen, waar ze niet bulten kunnen.

Spr. wijdt hierna beschouwingen aan de be-
teekenls der actie tegen het ontwerp, en wijst
op de vele mogelijkheden tot ontduiking van
het ontwerp.

Spr. wil geen uitstel van Invoering der wet.
Het ontwerp ls z.l. tegen 's lands belang, het
mag er nu niet en nooit komen, want het Is
de ondergang voor de kleine winkeliers

De heer Hendrlx (r.k.) wil de aandacht
vestigen op eenlgo voordeelen van het ont
werp. Reeds voor 30 jaar kwam tot uiting de
aandrang tot wettelijke regeling der winkel
sluiting. Men gevoelde, dat hier zonder
de hulp van den wetgever niets te bereiken

was. Getracht werd eerst lets plaatselijks te

bereiken, doch ook toen waren er. die de over
heid alle recht van ingrijpen betwistten. Maar,
steeds sterlcer won de plaatselijke winkelslui
ting veld en dat deed het verlangen naar wet
telijke regeling toenemen, om weg te nemen
het verschil ln behandeling in verschillende
gemeenten.

Het werktijdenbesluit gaat saam met de Win
kelsluitingswet, doch de laatste vergde te veel
voorbereiding, om ze gelijk In te voeren. Toch
heeft do wet nog raison. In het begin zullen
enkelen zeker schade lilden, maar het alge
meen belang moest overheerschen. De bezwa
ren der winkeliers ln banket, enz., tegen de
sluiting op den Zondag zijn niet zonder be
lang. Spr. had hier gaarne wat meer ruimte
gezien, maar dat ls voor hem nog geen reden
om tegen te stemmen. Van te gronde gaan ls
stellig door deze wet geen sprake. De nadeelen
staan In geen verhouding tot do groote belan
gen. die er door worden gediend. Spr is dan
ook met volle overtuiging voor het ontwerp.

De heer Danz (s.d.) zegt, dat het hier goen
aanslag is op de vrijheid van het Individu. On-
blllil jkhedon moeten worden weggenomen en
gelijkheid dient te worden gebracht en daar
toe sluit het ontwerp zich aan bij het goede,
dat reeds loeasl bestaat.

Wat het sluitingsuur betreft gaat dit ont
werp spr. feitelijk nog niet ver genoeg, hij
had liever de sluiting op 7 uur. Wat de Zon
dagsslultlng botreft. daar is hij voor met het
oog op de bevordering der Zondagsrust, al wil
hij niet alles op Zondag sluiten. Wel voelt hij
eventueel voor herziening der wet ln liet be
lang der bankotbakkers, enz., wanneer deze
in hot gedrang blijken te komen.

De heer Sus se van IJsselt (r.k.) Is niet
enthousiast voor het ontwerp, omdat hij er
een staal in zlot van te groote staatsbemoei
ing. Er komen nu twee wetten, die gedeelte
lijk hetzelfde regelen en dat brengt moeilijk
heden voor do kantonrechters. Het platteland
komt door dit ontwerp ln de verdrukking en
spr vraagt den Minister coulnnt te zijn in de
goedkeuring van verordeningen der plattelands
gemeenten ter uitvoering van art. 9 van het
ontwerp. Do Mtntater zal moellUk kunnen
wachten op do afdoening der herziening van de
Zondagswet, maar die toezegging zou hem wel
kom zijn.

De heer Van Cltters (a.r.) acht de zanlt
niet urgent. Hot verzet ls vooral daaraan toe
te schrijven doordat men zich op den Zondag
een recht had toegeëigend en dat wordt nu
beperkt. De wet schept Zondagsrust en werkt
daardoor inode aan de mogelijkheid van Zon-
dagsheJliging. De bankotbakkers gasji Zon
dags zeker in nering achteruit: het staat nog
niet vast, of ze niet zullen gaan venten. De
Joodsche wlnkoliers zullen stellig geholpon
kunnen wordtn. Verlating van het sluitings
uur zal voor het platteland zeker meerdere
malen noodlg zijn.

Wat de Zondagswet betreft, zegt spr., dat
deze een wonderlijke wet is. met toch nog
groote vitaliteit, al ls ze reeds 115 Jaar ln het
zelfde gewaad. Ze leeft ln een groot deel van
het volk en doet zien, dat we altijd nog een
Christelijke natie zijn. Wie dit ontwerp wil,
moet ook willen een herziening der Zondags
wet. De zsak is stellig wel zeer gecompliceerd,
maar Zondagrust en winkelsluitingswet staan
niet los naast elkaar; die bewering is onjuist
Bij een ongewijzigde Zondagswet kunnen de
moeilijkheden niet uitblijven, als dit ontwerp
wet wordt. Steunende op de toezegging van de
Regeering op dit punt, zal de A.R. fractie voor
het ontwerp stemmen.

De heer Hermans (s.d.) bestrijdt de oud-
liberale Idee over de ontplooiing der vrije
krachten. Dat ls reactionair: men wil vrijheid
7.66. dat men een slaaf ls van zijn toonbank
lade. Voor een gehoor van drie leden hield spr.
een betoog ten gunste van den kleinen man,
die door de wet beschermd moet worden. De
nadeelen ervan zijn niet zoo groot ale men
beweert.

De agitatie tegen de wet becrltlseert spr. uit
voerig. waarbij hij erop wijst, dat de adressen
der middenstanders tegen elkaar ingaan.

Spr. zal voorstemmen in het waarachtig be
lang van den kleinen winkelier.

De vergadering wordt verdaagd tot Donder
dag 11 uur Dan la Minister Verschuur
aan het woord.

De Tandtechnici-moties verworpen

KASVOORSCHOTTEN DER
K. H. L.

GESCHORSTE BERAADSLAGINGEN

BEGROOTING VAN ONDERWIJS

DB ONDERWIJZERS-KLOOSTERLINGEN

Vergadering van Woensdag 26 November

waarin z|J *a nachts om half S was blUven
steken.

Eerst moest echter nog worden gestemd over
de moties betreffende

de tandtechnlcl

Die van Mevr. B a k k e r-N o r t (v.d.) werd
verworpen met 27 tegen 61 stemmen. Voor
vrU*. dein. verschillende soc. dem. en de belde
communisten.

De motie- de Vrl es-Bruins (a.D.) werd
eveneens verworpen met 53 tegen 35 stem
men.

De motie Brautlgam (S.D.) Inzake het
verleenen van:

steun aan den Kon. Holl. Lloyd

werd aangenomen met 64 tegen 26 stem
men. Het was een gemengde stemming.

De minister van Arbeid deelde mede.
dat hU over het door de Kamer gewenschte
zich wenscht te beraden in hoever daaraan ge
volg kan worden gegeven. In verband daarme
de werd schorsing der beraadslagingen over
het wetsontwerp gevraagd.

Op voorstel van den voorzitter werd be
sloten het wetsontwerp van de agenda of te
voeren.

In behandeling werd daarna genomen de

bcgrooting van OnderwUs

met de motie-L 1 n g b e e k betreffende de
salarieerlng der ondcrwUzers-kloosterlingen.

Do heer v. Wijnbergen (R.K.) bracht den
minister hulde voor zUn beloid. De motle-Llng-
beek besprekende wees hU er op, dat deze Iets
nieuws brengt; zU vraagt n.l. salarisverlaging
Iets waartoe in dezen tUd van dalende conjunc
tuur misschien wel aanleiding bestaat (vreugde)
Echter gaat de motie tegen de pacificatie ln
en kan daarom niet worden aangenomen. De

zaak kan ook niet buiten het georganiseerd

overleg omgaan.

Er zit aan deze kwestie heel wat meer vast
Wil men met het behoefte-element rekening
gaan houden bü de onderwUzerssalarlssen, dan
dient een behoorlijk onderzoek vooraf te gaan.
Dat zou misschien aan de Staatscoramlssle-
Rutgers kunnen worden opgedragen.

MeJ. Westermann (Lib.) drong aan op
spoedig met de herziening van het M. O. en op
verhooging van de toelatingsleeftijd voor de
lagero scholen.

In het spelllngsvraagstuk heeft de minister
een stap In do goede richting gedaan; er moe
ten er echter nog meer volgen.

Opnieuw werd gevraagd voor bü-acten ver
goeding toe te kennen, met name voor de
land- en tulnbouwacte. De salarlsmarge tus-
schen hoofden en onderwüzers la te klein.

Wat do heer Llngbeek wil mpet vooraf deug
delijk worden onderzocht Als men met behoef
te wil rekenen, dan moet er b.v. ook Iets ge
schieden voor ongehuwde kostwinners en kost-
wlnsters. die nog altüd de laatste twee vor-
hooglngen moeten missen.

MeJ. Groenweg (S.D.) wenschte eveneens
spoedig herziening vun de regeling voor. het
Middelbaar en Voorber. Hooger Onderwijs.

Het spelllngsvraagstuk vordert een deflnl
tleve beslissing. Het bewaarschool-onderwijs
moet wettelUk geregeld worden.

BU de zorg voor de rUpere Jeugd moot
Regecrlng een leidende rol vervullen.

Verdere uitbreiding van den leerplicht ls
noodlg. Engeland werd als voorbeeld gesteld.
(Ze ls daar Inmiddels op de lange baan ge
schoven).

Gewezen werd voorts op het tekort aan on
derwijzers, deels gevolg van de te lage sala
rissen.

De salarlsregellng van het Pacificatie-rap
port is door de Kamer nooit aanvaard. Wie
met behoefte rekenen wil, zal met da gedachte
van de motio-Llngbeek moeten instemmen.
Maar met de te vage motle-Lingbeok komt men
er niet. Hl) doet beter die ln te trekken. Mej.
Groeneweg diende zelf een motie in, waarin
een büzonderc regeling voor de salarieerlng der
onderwüzers-kloosterllngen wenschelUk werd
genoemd r;n de Regeering werd ultgenoodlgd
die te ontwerpen en daarbU rekening te hou
den met de beginselen te dien aanzien door de
Paciflcatlé-commlssle aanvaard.

De heer Ter Laan (s.-d.) kwam vertel
len, dat als de minister ten aanzien van het
volksonderwUs In de richting der soc. dem.
gaat. hU op hun steun kan rekenen. Doet hü
dat niet, dan zit er wat op.

Het HJstJe socialistische onderwUswenschen
werd daarna behandeld: bewaarschoolonderwUs
kleine klassen, 8e leerjaar, wegneming van het
landbouwverlof uit de L.O. wet, beurzenstelsel
voor alle onderwUs, ena.

Vereenvoudiging en verbetering van de zeer
Ingewikkelde salarlsregellngen voor het onder
wijzend personeel ls dringend noodlg.

De spelllngamaatregel van den minister werd
zeer gewaardeerd. Maar hU had nu meteen het
kunstmatige woordgeslacht moeten opruimen,
en daarna zou hU heel de spelllngs-kwestle
moeten oplossen.

De hoer Llngbeek (H. G. S. verdedigde

zfln motie. Als men voor Jeugdigen en ouderen

met behoefte rekent, waarom dan voor religl
eusen niet? We moeten terug naar het wüze
Pacificatie-rapport.

Do heer Oud (V. D) Dan gaat ge vooruit,
want vroeger hebt ge wel eens anders ge
sproken.

Daar wist do heer Llngbeek blükbanr
geen antwoord op en hö betoogde rustig ver
der. dat we naar het rapport-Bos moesten te-
rupkeeren.

Een andere regeling voor de religleusen wordt
door velen billUk pencht. O. a. door de heeren
ColUn en de Geer. Wil men weten hoe het gaan
moet. men informoere ln België.

Tot slot wlizlgde de heer Llngbeek zün
motie door lipt slot ln overeenstemming te
brongen met de bewoordingen van de motie-
Groenewep: wbzlglng In overeenstemming met
de beginselen van het rapport-Bos.

De heer ZUlstra (A.R.) nchtte 's ministers
program wol good, als men zUn financieel® ge
bondenheid ln aanmerking neemt. HU heeft ook
te rekenen met wat hti vond en wat urgent
bldkt. Voor het NUvcrheldsonderwUs wordt een
mlllloen meer gevraagd.

Het praten over bezuiniging is vrU onvrucht
baar.

Betoogd werd. dat de sttfglng van het On-
dcrwtlsbudget niet een gevolg js van de Paci
ficatie. Het ls niet de vraag hoeveel scholen
er zUn bijgekomen, maar of er ten onrechte
ztln bügekomen. Wnre er uitsluitend overheids-
onderwUs, dan zouden wo nog voel meer geld
moeten uitgeven.

Gewezen word voorts op de kostbaarheid
van maatregelen die sommigen eischen: be
waarschoolonderwUs, zorg voor de rüpere Jeugd
en dergeltjke,

's Ministers epelllngmaatregel 1| acht meer
rogcl. En dat was liet good. Het practlsche
leven heeft het KollewUnsch niet opgonomen;
trouwens Prof. v. Gtnneken ncht do oudo spel
ling ook meer ln overeenstemming met do
jongste resultaten der taalwetenschap.

De heer do Boor (S.D.) bepleitte hot belang
van het buitengewoon onderwijs voor schip
pers- en kramerskinderen, dat niet op de
lange baan geschoven mng worden. Doet de
minister geen bevredigende toezegging, dan
zal hU met een motie komen.

De heer Ketelaar (V.D.) was van oordeel
dat do minister teveel opofferde aan de Lager
OnderwUswet. Allerlei andere onderwerpen ge
raken daardoor teveel op den achtergrond. De
minister moet niet te veel en te lang over
wegen.

Het voorbereidende onderwUs dient noodlg
ter hand te worden genomen. De aanhangige
M.O.-regeling moet zoo spoedig mogelUk wor
den afgedaan. De lichamelijke opvoeding moet
algemeen worden Ingevoerd; de minister zette
dpor.

Voor de spelling behoort do minister vaste
rlchtlünen te geven.

Voor de onderwUzerssalarlssen zal Iets meer
mooten worden gedaan dan de 3 pet. pensioen
aftrek, die volgens minister de Geer misschien
op den duur zou kunnen vervallen.

De motle-Lingbeek krijgt do stem van den
heer Ketelaar. De zaak behoeft niet naar de
commissie-Rutgors.

De schrijfwijze der aardrükskundige namen
In Nederland werd door den heer v. Dijk
A.-R.) besproken. HU wenschte daarin eenheid
en zuiver Nederlandsche schrUfwüze. Thans is
het een chaos.

De heer Tllanus (C.H.) besprak de wtJze.
waarop de voorzitter van het paedagoglsch
congres van April X930 ln den Haag zich uit
liet over het departement van Onderwijs. De
Regeerlngsvertegenwoordiger ls onbegrppo-
lUk blUven zitten, ln plaats van heen te
gaan. In geen geval had hU moeten spreken.

De crltlek op 's ministers beleid ls door de
zen op afdoende wUze weerlegd. Na het rapport
Rutgers zal hU met bekwamen spoed zUn voor
stellen kunnen Indienen.

Hulde werd gebracht aan den minister, dat
hU in het spelllngsvraagstuk althans lets deed.
De bestaande verdeeldheid werd om nationale
redenen betreurd.

De motle-Lingbeek Is zakeltJk niet nieuw.
De zaak was aam de orde eer de heer Llng
beek politiek geboren was. De Bevredigings
commissie wilde de laatste drie verhoogingen
voor religleusen Inhouden.

In 1917. 1918 en 1919 zön alle uitzonderings
bepalingen voor de religleusen ter züde gesteld
De regeling der Bevredigingscommissie komt
velen wenschelUk voor en ook den heer Tlla
nus. In hot buitenland wordt alleen ln speci
fiek Katholieke landen onderscheid gemaakt
tusschen leeken en religleusen. De heer v .WUn-
bergen schHnt daar ook niet afwüzend tegen
over te staan.

Op 29 Maart 1928 wees do Vriflieldsbond het
denkbeeld van den heor Llngbeek absoluut af
als in strüd met onze salarisopvattingen. Nu
sprak mej. Westerman omgekeerd.

De motie beeft een politiek cachet gekregen
nu heel de linkerzijde er zoo eenstemmig voor
ls. De Chr,- hlst. willen do zaak, maar niet
de motle-Lingbeek.

Gevraagd werd hot onderwerp voor te leggen
aan de commissio-Rutgers of aan de commis
sie van Georganiseerd Overleg.

Den minister werd bedachtzaamheid aanbe
volen bU do doorvoering dor ltchamolüke oefe
ning.

Den heer Gerhard (S.D.) griefde het. dat
aan de lichamelUke oefening, nog zoo wat al
les ontbreekt, en dat het geld voor het onder
wUs vaak met te weinig zorg wordt bestood.
Het onderwUs houdt te weinig rekening met de
behoeften der moderne maatschappU-

Prof. Viascher (A.R.) merkte op. dat de
begrooting den koers in het onderwUs niet wü-
zigt. Tusschen vroeger en nu ls een welvaarts
contrast, dat voor moeilükheden plaatst, welke
door den minister niet dadelük kunnen worden
opgelost. We zUn wel wat luxueus Ingericht en
daarom ia versobering clsch van goed beleid,
mede ln verband mot economisch ongunstige
tüden. We wachten nu op het rapport-Rutgers
maar Is daarvan voel bezuiniging te wachten?

De schoolgebouwen kunnen vereenvoudigd.
Op te veel plaatsen verrUzen Inrichtingen voor
M.O. en Voorbereidend Hooger OnderwUs. De
luxueuse omgeving is ook paedagoglsch o n-
Julst.

Kan de mipister niet gemachtigd worden om
na te gaan of bU het oprichten van nlemwe
scholen wei beginselen In het spel zUn? Dan
voorkomen we versnippering om nl^_ steekhou
dende kerklstische of andere redenen. Op deze
wüze kan zlekelüke scheurzucht worden tegen
gegaan, voor zoover de gevolgen voor de schat
kist betreft. Wie nog Gereformeerder. nog
ethischer, nog Roomscher school wil, dan be
staat, moet dan voor de kosten maar zelf op
draaien.

De Regeering behoeft niet op onderwijsge
bied alles zelf ter hand te nemen. Leiding ge
ven kan zU wel. Ook op ander gebied geldt dit.

Het particulier Initiatief kan meer doen er
heeft ook wel wat over voor hetgeen, waar
voor het zich interesseert. De Christelijke
kring toont dit duidelük-

Wanneer de Regeering leidt, maar niet alles
zelf doet. kan dat tot belangrüke besparin
gen lelden. De ouders kunnen dan ook meer bi
het schoolwezen worden betrokken. De Regee
ring zorge, waar noodlg, voor het noodzakelUke
het luxuseuse late zU nan anderen over. Per
fectionisme en specialisatie op ieder gebied
late men varen.

Gaat men in deze richting, dan wordt ook
een betere zorg voor het bijzonder Hooger On
derwijs mogelijk.

Wil de Regeering zich uitspreken ln den zin
als de heer Tllanus aangaf, dan kan de motie-
Llngbeek worden ingetrokken.

De heer Mol Ier (R.K.) vroeg nadere ln
lichtingen omtrent ministers toegezegde
plannen ten aanzien van M.O., V. H. O. en H
delsonderwUs-

Voor het bewaarschoolonderwUs beploltte de

heer Moller een regeling ln dezen geest: wnor
een gemeente bewaarschoolonderwUs geeft ir.oet
zt). als het er Is. het bUzondor bewuars, hoclon-
:rwUs op denzelfden voet behandelen.

Het punt van de motle-Lingbeek mag gerust
naar het Georg. Overleg. De zaak ls minder
eenvoudig dan hU denkt. W&'tft er ..al dan ook
gesproken moeten worden o\er de vraag of
de kloosterlingen in de ijensloenbetallnB l)e_
trokken moeten blUven.

De hoer v. Zadolhoff (S.D.) bepleitte ver
hooging der onderwUzerssalarlssen.

De hc-er Duymaer van Twist (A.R.)
was dankbaar voor de verhooging van het ten
behoeve van het onderwUs nan schlppors- (en
woonwagen)-kinderen uitgetrokken bedrag
(met f 45 000). doch dit beteckent nog slechts
een druppel in den emmer. Zal. wanneer blUkt
dat daarmee niet in de behoefte kan worden
voorzien, do minister met een aanvullingsbe-
grootlng daarvoor komen?

t Was kwart voor 7 toen de voorzit te r
vergadering verdaagde tot hedenmiddag I
uur.

EEN TYPOGRAFISCHE FILM

Vanwege den Alg. Ned. Typografenbond wordt
een film vertoond, wolk eln do eerste plaats
een overzicht van het bedrUf wil geven on den
buitenstander iets bübrengen van de techniek
ervan, als het gieten der letters, de verschillen
de drukmethodes, het binden ,hot dagbladbedrijf
en de typografenorganlsatle.

DE STAKING BIJ DE VEREEN. NEDERL.
CHAMOTTEF ABRIEKEN

Onder leiding van Mr. W .M. Ko&lff, bur
gemeester der Gemeente Dell, heeft een confe
rentie plaats gevonden tusschen do besturen
der Alg. Werkgeversvereniging en de Ned.
Vereeniging van Fabrieksarbeiders ten eindo
te trachten de staking bU de N. V. Voreenlgde
Nederlandsche Chamotte Fabrieken te Gelder-
malson tot oplossing te brengen. Do bespro
king heeft geen resultaat opgeleverd. De
Ned. Ver. van Fabrieksarbeiders stelde zich op
hot prineipeel standpunt dat na opheffing der
staking alle stakers ln do fabriek zouden wor
den herplaatst. Aan dezen elsch kon de werk
geefster niet voldoen, daar inmiddels ongeveer
150 nieuwe arbeiders zl1n aangenomen, waar
mede het bedrUf regelmatig doorwerkt en welke
de directie niet wenscht te ontslaan.

BOND VAN CHR. POLITIE AMBTENAREN

In ,/De Chr. Politieambtenaar" lezen wil o.a.:

Te Groningen ls een afdeellng Marechaussee
opgericht. Van deze afdeelllng kunnen alle le
den behoorende tot het Wapen der Kon Mare
chaussee. over het geheele land verspreid, voor
looplg lid zUn

Het voorlooplg bestuur wordt gevormd door:
S. Jorrlts-ma. wachtmeester te Berguinerhetdo
(Fr.), voorzitter; TJ. Bleeker, marechaussee le
GorredUk (Fr.), secretaris; B. Pol, marechaus
see te Noordwolde (Fr.), penningmeester; IJ.
Rusticus. marechaussee te Emmen. slgem. «dj.

De oprichting van deze afdeellng is (e be
schouwen als een definitieve voortzetting van
onze op 4 Maart 1929 aangevangen actie om
de protestantsch christelüke leden van het Wa
pen der Kon. Marechaussee binnen onzen orgi-
nisatiekring te brongen op een eigen, zooveel
mogelUk zelfstandige plaats. Thans zUn silo des
tüds bü autoriteiten daartegen gerezen bezwa
ren verdwenen.

De secretaris neemt opgave van nieuwe leden
in ontvangst en verstrekt alle Inlichtingen.

PENSIONFONDS IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE

Overeenkomstig de bepalingen van het col
lectieve contract voor de sigarenlndustrlo. zal
voor dat bedrUf met ingang van 6 December
een pensioenfonds worden opgericht. De pa
troons zullen op genoemden datum beginnen
1 pet. van de uitbetaalde weekloonen te storten
voor het. voor het pensloonfonds te vormen,
stamkapitaal.

Vrijdag 28 November,

HUIZEN. (1875 M.) N.C.R.V. 8.15 TUdsellï.

139.30 Morgcnconcort. 10.30 Titdseln 10 30—
11 Korte Ziekendienst. te lelden door .)s J. v.
d. Meulen, Geref. Pred. te Soest. 1112.30 Gra-
mofoonmuziek. 1212.15 Politieberichten. 12.36
Tijdsein. 12.302 Middagconcert. Mevr. C. van
RavonzwaayMöllenkamp, zang. H. Hermann,
viool. H. v. d. Horst Jr., cello. Mevr. It. A. v.
d. HorstBleekrode, piano. 2 TUdselu. 2—3 S0
Gramofoonplatenconcert. 3.305 Concert. Angus
ta Reclaire, zang. Cath. H. van Stolk, fluit. Til
ly Buchler, piano. „Het Hllvcrsumsch StrUk-
kwartet. 5 Ttidsein. 55.15 Gramofoonmuziek.
5 156.15 Orgelconcort, vanuit do Westerknrk
te Amsterdam, door Frans Hasselaar. 6.15- -0.45
Begoek van den rndiodokter. G.45—7.15 Cursus
Engelsch. 7.157.45 Causerie door den 'loer A.
J. Herwig. te Bussum. 7.453 Politieberichten.
8 TUdseln. 89 Uitzending van de samenkomst
der Chr. Oranjevereen. Utrecht. 9 Tlldsoln. 9 45
10.45 Concert N.C.R.V. - orkest. 10 Persberich
ten Vaz Dlas. 10.45—11.30 VroolQlc allerlei.

HILVERSUM (398 M.) VA.BA 8 Gramofoon
muziek. V.P.R.O. 10 MorgenwUdlng. V.A.
R.A. 10.15 Voordracht. 10 30 Ziekenuurtjo. 11.80
Gramofoonmuziek. 12 Eindo V.A.R.A.-program.
A.V.R.O. 12 TUdsein. 12.01—2 Concert. 2.05—2.30
Schoolultzendlng. 2.303 Gramofoonmuziek. 3
Muziek. 4 Sluiting. V.A.R.A. 4 Orgelspel
4 45 Na SchooltUd. 5.30 Concert. 6.30 Lezing v.
den heer do Jonge. 7. Nieuws uit do rbeldirs-
wereld. 7.15 Literair halfuurtje. 8 Eindo. 11 Or*

lofoonmuzlek. 12 Sluiting. V.P.R.O. 8 Week-
ultzendlng. 8 TUdsein. 8.01 Catechisatie. 8.30 Cnn
eert. 9 Lezing. 9.30 Concert. 10 Persberichten.
10.03 Vaz Dias. 10.15 Lezing.

DONKER NOORD-HOLLAND

DE EIGENZINNIGE SCHIPPER.

Woensdagmiddag even over vier wilde
een schipper, die bouwmaterialen bij een in
aanbouw zijnde sluis in den Wieringermeer-
polder had gelost, door de sluis nabij Me-
demblik-Wcst dezen polder weer verlaten,
maar streek zijn mast niet, hoewel de sluis
wachter hem hiervoor gewaarschuwd had.
Bovendien had de sluiswachter hem bevolen
de mast te strijken. Het gevolg was, dat hij
met vrij hevige kracht tegen de hoogspan
ningsleiding van het electrisch gemaal
,.Lely" aanvoer. Deze leiding brandde door
en was tevens oorzaak, dat een groot ge
dcelte van Noord-Holland stroomloos werd
Zoo waren Den Helder, Schagen, Medemblik,
Hoorn, Enkhuizen enz. zonder licht

Persoonlijke ongevallen kwamen niet
voor.

Tegen den schipper is proces-verbaal op
gemaakt

Tegen zeven uur was het ongeval weer
verholpen

DE MOORD TE BENNEKOM.

Jan Hoek heeft cassatie aangeteekend te
gen het arrest van het Arnhemsclie Ge
rechtshof, waarbij hij tot levenslange ge
vangenisstraf is veroordeeld.

SCHIP IN TWEEEN GEBROKEN
EN GEZONKEN.

Op de Maas bij Linnex (L.) is een mei
kolen geladen schip, metende ongeveer 400
a 500 ton bij het uitvaren van de sluis hiep
mede in aanvaring gekomen. Het schip brak
in tweeën en zonk spoedig daarop. De schip
per J. Meyer en zijn knecht konden gered
worden.

LEVEND VERBRAND.

Te Voorschoten dronk het 2-jarig meisje
van K. uit een kan kokende koffie. Hel
kind is aan de gevolgen overleden.

DE WASSENDE WATEREN

BE MERWEDE GESTEGEN.

Uit Gorinchem werd Woensdag gemeld,
dat de Merwede 's nachts belangrijk geste
gen is. Een groot deel van den loswal en
ook een deel van het terrein buiten de Wa
terpoort zijn ondergeloopen, zoodat de Fop
Smit alleen door het water bereikbaar is. De
veerdam naar het veer GorinchemSleeu-
wijk is op het oogenblik nog droog.

De buurtschap Munnikenland, gemeente
Pooderoijen (Gld.), bij Loevestein is onder*
geloopen. Het vee kon gered worden.

DE WASSENDE RIJN.

De stand van den Rijn voor Arnhem was
Woensdag 12.35 pi. N. A. P. met een was
van 33 c.M.; Keulen meldde echter 5 c.M.
was. De Rijn heeft nu aan den overkant de
stadswaarden overstroomd, zoodat het wa
ter tegen den Eldensclien dijk staat.

Aan de stadszijde staat de laad- en los
kade voor het grootste gedeelte onder water
De dienst van gemeentewerken heeft, nu het
Rijnwater de riolen binnendrong, de uit
mondingen gesloten en het pompstation aan
Kadestraat, dat met twee pompen he(
rioolwater afvoert, in werking gesteld. Te
vens is 't nieuwe kleine gemaal bij de v. d.
Broekpolder, in dienst gesteld.

Ook in de richting Oosterbeek staat allca
onder water. De in de polders liggende ver
spreide boerderijen zijn geheel door het wa
ter omringd en op sommige plaatsen moes
ten de bewoners op de zolder een onderko
men zoeken. Verscheiden steenovens langs
den Rijn zijn geheel of gedeeltelijk over
stroomd en op sommige plaatsen heeft men
het werk moeten staken.

DE WASSENDE IJSSEL.

Tegen de aanvankelijke verwachting in, is
de IJssel Woensdagmiddag voor Deventer
vrij snel gestegen. De stand is thans 5.75 M.
Men vreest voor overstrooming van de Voor»
sterbeek en volloopen van de Wilpschoklei,

De veerponten in Olst en Wijhe zijn bui
ten dienst gesteld. Het personenverkeer
wordt door middel van roeibooten onder*
houden. De stoomtram ZutphenEmmerick
heeft den dienst op het traject BaakZut
phen moeten staken. De verbinding wordt
thans met autobussen onderhouden.

De buurtschappen Olburgcn en Rade bij
Dieren, aan de overzijde van den IJsel, zijn
thans geheel door het water ingesloten, zoo
dat het verkeer alleen per roeiboot kan ge
schieden.

DE WASSENDE WAAL.

Te Nijmegen is in alle huizen van den
Lindenberg af tot de Hoogekade het rivier
water binnengedrongen. Wat den Ooypolder
betreft, staat het water thans op het laagste
punt van den overlaat nog 30 c.M. daaron
der; op de hoogere plaatsen 40 tot 45 C.M.
Voor de dijken daar dreigt nog geen groot
gevaar. Groote uitgestrektheden in den pol
der staan echter blank van kwelwater.

Het veer te Nijmegen wordt met één mo
torpont bediend. De andere twee ponten
worden aan deze en gene zijde van de rivier
gebruikt als aanlegsteigers. Aan den Lent*
schen kant is de toegang tot het veer een
honderd meter ten Westen van de gewone
plaats verlegd. Ofschoon er een sterke
stroom gaat, is het veel toch voor schier elk
verkeer open, alleen zeer zware vrachten
worden geweerd. Veel auto's maken van
het veer hier gebruik.

DE TOESTAND LANGS DE MAAS.

Te Venlo loopen door gebrek aan afvoer
de riolen in de lagere stadsgedeelten vol.

Uit Roermond wordt gemeld, dat de M$aa
het laatste etmaal tien c.M. viel.

Bij Grave hleef de stand gelijk. Daarente
gen is de Beersche Maas een halve meter
gewassen. De Maasbandijk wordt versterkt.

Door K. STUURMAN

(13

Als hij aan do deur kwam, maakten velen
gaarne een praatje met hem. Ook werd hij
hier en daar wel binnen gevraagd en ont
haald op een kopje koffie of ©ome voorzien
van een boterham, wat hij zich in den regel
goed liet smaken. Hij was al oud, liep
«enigszins gebogen en had een hingen, grij
zen baard. Maar hi| was taai en kon goed
tegen het leven dat hij leidde. Want ook in
den winter ging hij er op uit on volbracht
hij zijn tochten in wind en weer, met zijn
stevige ©tok in de hand cn zijn groote, loe
ren ta6ch, die aan alle kanten uitpuilde,
aan een riem op den rug.

Hij was nu bij den slager Van Rijn bin-
nengeloopen en trachtte daar wat te ver
koopen. Vrouw Van Rijn was naar voren
gekomen en bekeek al de nuttige en mooie
dincen. die de marskramer te voorschijn
haalde. Van Rijn 6tond ook in den winkel
«n hielp een paar klanten, die onderwijl
naar de uitstalling van den koopman ke
ken.

„Anderhalf ons gehakt en een ons vet,
bestelde de magere juffrouw De Groot, en
zei toen, terwijl ze zich naar den ouden men
keerde:

„Zoo, zien we je weer eens. Hannes? Je
blijft ook altijd maar dezelfde, niet? .Ten

minste, toon ik tien jaar geleden In het
dorp kwam, zag je er precies uit als nu."

„Eerj beste sohaar die u daar hebt," zei
Hannes tot vrouw Van Rijn, „een beste
schaar, en hij is goedkooop, hoor. Een gul
den on eon dubbeltje." Dan keerde hij zich
tot juffrouw de Groot: „Ja, zegt u dat wel,
juffrouw. Ik bon gelukkig goed gezond en
dat ie heel wat waard. En altijd nog maar
er op uit, heels dagen en alle6 te voet. Tir
zijn heel wat Jonge kerels, die het niet zou
don nadoen. Maar Hannes houdt het nog
wel eon poosje vol, hopen we."

„Die schaar zal ik maar houden, en geef
me dan ook nog maar een brief spelden,"
zei vrouw Van Rijn.

„Alsu'blieft."

Juffrouw de Groot telde haar geld op de
toonbank uit, terwijl Van Rijn haar bood
schappen inpakte.

„Je moet er anders aan gewond zijn," be
gon een andere klont, die er ale mijnheor
uitzag. „Ik zou er feestelijk voor belanken
om altijd maar langs den weg te dwalen
«n zoo nu en dan misschien wel onder don
blooten hemel te slapen. Ik leg 'e nadhta
maar liever op een zacht be«d."

„En ik zou geen ander leven verlangen,"
antwoordde de marskramer, terwijl hij het
geld voor het gekochte in ontvangst nam
„Als het mooi zomerweer is, zooal6 nu, dan
geef ik er niet veel om, als ik 's nachts in
de open lucht moet 6lapen. Maar dat hoeft
eigenlijk maar zelden. Er is altijd wol een
schuur of een ©tal waar je mag slapen van
don boer. Maar gisternacht is het me ge
beurd. dat ik uit mijn schuilhoekje werd
weggejaagd. Ik lag onder een afdakje van
een halLafgebrokkelde schuur van de een
zame hoeve. Ik begrijp nog niet, hoe-Ie mo
daar vandaan' kon jagen, want iedereen

mag daar nou loch vrij komen. En ik deed
er toch geen kwaad

„Hoe-ie je kon wegjagen? Wie joeg je
dan weg?" vroeg de mijnheer.

„Wie? Wie anders dan Remmers?"

„Remmers?" riep juffrouw De Groot, die
op het punt stond om weg te gaan, maar
die nu haar boodschappen toch maar weer
even neerlegde, „Remmers?"

„Al dezelfde. De man had bepaald een
nijdige bui, want ik weet zeker dat hij me
herkende, en toch joeg hij mo weg en deed
hij net of-t-ie me niet kende. En hij heeft
toch al jarenlang, iederen keer als ik in
't dorp kwam, wat van me gekocht."

„Hoe is 't mogelijk?" riep de juffrouw
verwonderd uit. „h is schande!"

„Je zou zeggen," zei Van Rijn nu, „wat
heeft die Remmers midden in den nacht
op do eenzame hoeve te maken?"

„Anderhalf ons vleeech, een beetje ma
ger," bestelde nu de als heer grkleede
klant, en liet er toen op volgen: „Óch, dat
kan jo 6ome niet weten. Die lui van de po
litie zitten overal bij nacht cn ontij. Maar
ik had altijd gedacht dat die veldwachter
nog zoo'n kwade kerel niet was. Wat kan
je je in de menschen toch vergissen."

„Ik heb het nooit eng op hem gehad,"
zei Van Rijn. „De man is dom, en zulke
menschen maken yaaje misbruik van hun
macht"

„Nou, maar ik heb het altijd een goeie
vent gevonden." trok nu Juffrouw De Groot
party, „iedereen mag hem graag op het
dorp."

„Vindt u dat dan een manier van optre
den?" vroeg vrouw Van Rijn scherp, „vindt
u dat een manier van doen om zoo'n oude
stakker midden in den nadht weg te ja
gen?"

„Ho, hol" zei Hannes nu, „oude stak
ker", dat is wel een beetje overdreven. Ik
voel me zoo'n stakker nog niet"

„In elk geval was er geen oi.kele reden
om je weg te jagen, he-t was een lage
streek", vinnigde vrouw Van Rijn. „Als je
nou nog een vreemde was geweest."

„Erg ie het," gaf nu juffrouw De Groot
toe, „maar ik wou maar zeggen da' onze
veldwachter anders geen kwaje kerel is
Waarom hU Hannes heeft weggejaagd, is
me een raadsel."

Ze nam nu haar pakje weer op en ging
naar de deur. Het zoo pas gehoorde
nieuwtje moest ze toch eens aan buur
vrouw vertellen, om eens te hooren wat
die er van dacht, 't Was gek, dat stond
vast. Wat was er toch met de veldwach
ter? Hij moest zich toch nik6 gaan ver
beeldenTjonge't was bar....

„Nou, dag hoor," riep ze toen ze den
winkel verliet, en ze mompelde er achter-
„Hoe is 't mogelijk hoe is 't mogelijk 1"

Ze hield het voorgenomen praatje met
de buurvrouw en 'e avonds was het halve
dorp reeds van het geval op de hoogte.

HOOFDSTUK XI
Rob raakt ln moeilijkheden

Het was op dtcnzelfden Dinsdag en reeds
laat in den middag, dat Rob fluitend langs
den Zandweg liep. Hij had voor zijn moe
der een pakje weggebracht naar een arm
gezin, dat een eind buiten bet dorp woon
de.

Mevrouw Vervoorde deed veel om de
arme inwoners van Randijk zooveel moge

lijk te helpen. Iedereen wist dat, niet om
dat ze er zelf ooit over ©prak, maar zij die
haar goedheid hadden genoten, prezen
haar tegenover anderen. Ook Klaas Ver
duin, had tijdens zijn ziekte al meermalen
6teun van haar gehad.

Van Aagie vernam ze vaak welke men
schen het t meest noodig hadden, en ook
het dagloonersgezin waar Rob nu vandaan
kwam, was door Aagje aan haar mevrouw
aanbevolen.

Rob, die nu op den terugweg was, liep
stevig door, want hij moest vóór het avond
eten thuis zijn. Het was een warme, loome
dag geweest, en zelf6 nu tegen den avond,
was er nog weinig verkoeling. Er viel geen
windje te bespeuren.

Toon hy lang6 MingePs boerderij kwam,
6choot het hem te binnen, dat hij van bier
af, dwars door het land, Randijk spoedig
bereiken zou. Maar dan moest hij over den
grond van boer Mingel heen. en het was
lang niet zeker dat deze dat zou goedvin
den. Rob wi6t maar al te goed dat de man
niet gemakkelijk was. Dat hadden ze den
laatslen Zaterdagmiddag nog ondervon
den, toen het weinig scheelde of Rob had
met z'n beide kameraden een pak slaag
van hem opgeloopen.

Toch als hij dien weg nam, zou hij
niet zoo hard behoeven te loopen met die
warmte, 't Scheelde minstens wel een
kwartier. Kom. hij zou het maar wagen.
De boer was misschien wel in huis, of wie
weet waar-ie heelemaal zat. In 't ergste
geval kon hy toch harder loopen dan die
kwaadaardige kerel en hij zou wel oplet
ten of-ie 'm niet ergens tag.

Rob verliet den weg en liep nu stihuin
door het land op het dorp toe. 't Was alle
maal weiland, waar hier da ma

gere koe of een armzalig paard liep te
grazen. De veestapel van Mingel was niet
grcot en het wa6 niet veel bijzonders ook.
Er gingen geruchten dat Mingel geld moest
htbben, omdat hij voor enkele jaren een
erfenis had gekregen, maar niemand wist
het met zekerheid. Dat hij zijn boerderij
liet verwaarloozen, kon echter ieder en
zien.

Rob keek goed uit zijn oogen, maar ner
gens zag hij den eigenaar van het land.
Gelukkig moest hij nog maar een klein
stuk over diens grond, even dat hek over
en dan recht op een smal pad aan, dat op
den Langeweg, vlak bij Randijk, uitkwam.

Plotseling bleef hij 6taan, met een zachte
uitroep van schrik. Wat was dat? Vlak
voor zijn voeten lag een schaap, met ge
strekte pooten, de kop slap op zijLang

zaam leekte het bloed uit een wond ln de
hals. Het dier was dood. dat was duidelijk.

Wie zou dót gedaan hebben, dacht Rob.
Als ze het doodgeschoten hadden om het te
stelen, dan hadden ze het tooh hier niet
laten liggen? Misschien had iemand het
wel gedaan uit wraak, een, die een hekel
aan Mingel had. Wat zou dat een laffe daad
zijn. Zou het dier a! lang dood zyn? Mis
schien liep de slechte kerel hier nog wel in
de buurtRob rilde even bij die gedach
te. 't Was hier zoo stil. je zag niem-nd.

Toen, terwijl zijn blikken in het rond
dwaalden, zag hij plots op een meter of
twintig afetands, een geweer in het gra«
liggen. Hij liep er naar toe en raapte het op.

(Wordt vervolgd).