llirttuur gnitsdje
T
I
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
Uit Oost-Indië
Land- en Tuinbouw.
Pet kwartaal f3.25
(Beschikklngskosten f015)
31J dagelilksche tending *?.-
Alles bil vooruitbetaling
Losse Dunnnen 5 cent
met Zondagsblad 7 A een!
Eondngsblnri niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 5893"
No 3209
VRIJDAG 21 NOVEMBER 1930
A O V 0 R C N T 1 Ns
Van T tof 5 reeels ^'V-yu
b,5ke rcgeJ meer -0-22/j
In zet Aedëdet Mngeu 1 t.
van 1—5 regels „2.30
Elke regel meer -O-*5
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan bet bureau
wordt berekendf 0*1®
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
t OVER RECHTSCHE POLITIEK
Terwijl de samenwerking der rechtsche
groepen helaas, telkens en telkens weer te
wenschen overlaat, gaat er om zoo to zeg
gen geen dag voorbij, dat in vrijzinnige
bladen niet over de „onhoudbaarheid" van
Christelijke regeeringspolitiek geschreven
wordt. Waarom toch die beduchtheid voor
spoken, om in de terminologie der vrij
zinnige pers \p. blijven?
Is er dan nog altijd de vrees, dat vroeg
of laat de rechtsche coalitie hersteld zal
worden? Maar, zoo vragen wij verder, wat
zou dat dan nog? Men vertelt ons immers
vaker dan noodig is, dat ook in een vroe
gere periode van die rechtsche politiek
niets terecht gekomen is.
Hoewel, zoo schreef nog pas de „Liberale
Wegwijzer", hier in ons land gedurende de
laatste kwarteeuw steeds rechtsche politiek
gevoerd is, weten we nog niet wat dit
eigenlijk is.
De glansperiode van de rechtsche samen
werking, van de parlementaire en extra
parlementaire coalitie van roomschen, anti
revolutionairen en christelijk-historischen;
de periode van christelijke politiek, ge
voerd door genoemde christelijke partijen,
heeft feitelijk niets opgeleverd.
Ja, toch, valt deze „Wegwijzer" zich zelf
in de rede
„In de verdeeling en bezetting van baan
tjes heeft deze politiek inderdaad zeer
veel bereikt, maar vóór 't overige is het
nog altijd een open vraag gebleven, wat
nu eigenlijk die rechtsche of christelijke
politiek is.
Zeker, we hebben de vastberaden en
doelbewuste samenwerking der coalitie
partijen gehad voor het verkrijgen der
financieele gelijkstelling van bijzonder èn
openbaar onderwijs, welke strijd evenwel
ten slotte tot beëindiging is gebracht
onder liberale leiding en in samenwer
king ook met de niet-rechtsohe partijen."
Hierin zit ook niets nieuws, zult ge zeg
gen. Het. is waar; hetzelfde liedje is jaar aan
jaar uit den treure gezongen. En de tegen
zang in de rechtsche pers is niet uitge
bleven.
Maar, laten we het nu eens anders bekij
ken. En de „Wegwijzer" op zijn schreden
volgen. Aannemende, dat hij het precies bij
het rechte eind heeft en ons goed de weg
wijst.
Het blad zegt eerst dat „ten eeuwige dage
wel verborgen zal blijven, wat rechtsche
politiek eigenlijk is", en vlak daarop, dat lo
veel bereikt is bij de verdeeling en de be
zetting van baantjes; en 2o dat een vastbe
raden en doelbewuste samenwerking tot de
financieele gelijkstelling heeft geleid.
Welnu, zouden we willen vragen, daar
hebt ge dan toch zelf twee belangrijke en
beteekenisvolle verschijnselen van wat
rechtsche rechtspolitiek is.
Laat ons voor „baantjes" nu een juister
woord lezen: ambten, bedieningen, betrek
kingen enz. Het blad wil tóch niet beweren,
dat de liberale ambts- en gezagsdragers hun
functie slechts als een .baantje" beschou
wen? Ware dat juist, dan zou de vervanging
reeds daarom een groote zegen voor land en
volk geweest zijn.
Doch ook, afgezien daarvan, het was een
zegen, dat ook mannen van Christelijke
levensovertuiging hun invloed op 't bestuur
van land, gewest en gemeente konden
oeferten; dat ook van hun talenten gebruik
gemaakt kon worden.
Een geestverwant van de „Liberale Weg
wijzer" schreef nog pas dat groote schade aan
de wetenschap is toegebracht, doordat
liberale geleerden uit kortzichtigheid en
partijbenepenheid mannen als Dr. Kuyper
e.a. niet in hun midden duldden.
De rechtsche samenwerking heeft daaraan
een einde gemaakt en zóó het welzijn van
het land gediend.
Bovendien, die coalitie heeft de bepalingen
der Grondwet, dat alle Nederlanders gelijke
rechten hebben, van een doode letter tot
levende werkelijkheid gemaakt. Daardoor is
aan het recht voldaan en is dat niet
Christelijke politiek bij uitnemendheid?
Laat de „Wegwijzer" nu niet smalend spre
ken over baantjes; zijn politieke vrien
den waren er al te zeer op gebrand en hebben
daardoor het land schade gedaan en het
recht beschadigd. En de coalitie heeft
beide gered.
Precies hetzelfde geldt voor de vrijmaking
der school. Ook in vrijzinnig-liberale bladen
kan men telkens weer lezen dat de gelijk
stelling aan de ouders recht heeft gedaan.
En als die vrijmaking dan onder „libe
rale leiding" is tot stand gekomen (men
ziet, we geven de „Wegwijzer" de volle
maat) dan is dat zooveel te mooier, want
- dan blijkt hoe gezegend de Christelijke poli
tiek heeft ingewerkt op het rechtsgevoel der
vroeger zoo gruwelijk onrechtvaardige
liberalen.
Waarlijk, de „Wegwijzer" behoeft niet te
zuchten: wat is toch rechtsche politiek; de
redactie weet er voldoende van om de zegen
ervan te erkennen! Zij vraagt naar de be
kende en door haar zelf geplaveide weg.
officieele berichten
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den minister van
Onderwijs zal Maandag 24 Nov. a.s. niet plaats
hebben.
DIRECTE BELASTINGEN ENZ.
Bij Bij K. B. is eervol ontslag verleend aan
W. Kleber, ontv. der dir. bel. enz. te Zaltbom-
mel; J. G. Tielenius Kruythoff, ontv. der inv.
te 's-Gravenhage; U. Rjjp'ma, ontv. der dir.
bel. te Leeuwarden; J. H. Meerdink, idem te
Rotterdam, 2e kantoor; N. Ardesch van Hamel,
idem te Maastricht; W. A. Schepers, ontv. der
dir. bel. enz. te Zutphen; L. Diepenburg, ontv.
der dir. bel. enz. te Hoogeveen;
benoemd tot ontv. der dir. bel. enz. te Ter
schelling G. Zoetekouw, adj.-comm. te Dor
drecht; tot ontv. der dir. bel. enz. te Kortgene
F. Zuidijk, ass. te Rotterdam.
vragen van kamerleden
LEERSTOEL IN DE HOMOEOPATHIE.
Het Tweede Kamerlid Duymaer v. Twist
heeft den Minister van Onderwijs gevraagd:
Is de Minister bereid, evenals dit geschied
is met de uitgebrachte adviezen van de
Koninklijke Academie van Wetenschappen
en van den Onderwijsraad betreffende de
vestiging van een leerstoel in de homoeopa
thie aan óón der Rijksuniversiteiten, zoo
mogelijk vóórdat de behandeling van hoofd
stuk VI der Rijksbegrooting plaats heeft,
te publiceeren de contra-niemorie van het
hoofdbestuur der Vereeniging tot bevorde
ring der Homoeopath ie in Nederland en
het antwoord van de Koninklijke Academie
van Wetenschappen, dat op deze contra
memorie bij den Minister is binnengeko-
STAATSBEGROOTING 1931
autobusdienst
OUDDORP—MIDDELHARNIS.
By Kon. besluit is ongegrond verklaard het
beroep, ingesteld door de N. V. Rotter'damsche
Tramweg-Maatschappij te Rotterdam tegen de
beschikking van Ged. Staten van Zuid-Holland
van 17 Maart 1930, waarbij aan Th. M. J.
de Klundert te Melissant vergunning is ver
leend tot het in werking brengen van autobus
dienst tusschen Ouddorp en Middelharnis.
veerdienst
stavoren—enk; ;j;zen
ACTIE TOT BEHOUD.
Naar wordt medegedeeld zal op Woens
dag 10 December a.s. in het stadhuis te
Workum een vergadering worden gehou
den van de gemeentebesturen uit den
Zuid-Westhoek van Friesland en uit West-
Friesland, waar het plan van actie tot be
houd van den veerdienst „Enkhuizen—
Stavoren" na de totstandkoming van den
afsluitdijk zal worden vastgesteld.
particuliere chauffeurs
ADRES AAN DE TWEEDE KAMER.
Het bestuur van den Nederlandschen
Bond van particuliere chauffeurs heeft er
in een adres aan de Tweede Kamer op aan
gedrongen, dat maatregelen worden ge
troffen, dat ook de chauffeur in particulie
ren dienst wettelijke bescherming zal on
dervinden door hem in de Arbeidswet op
te nemen en hem onder te brengen bij de
transportarbeiders of arbeiders, werkzaam
in het verkeerswezen.
bond van bedrijfsvereen.
VOORLOOPIG BESLUIT TOT OPRICHTING
Dezer dagen is te Utrecht een tweede ver
gadering van een aantal bedrijfsvereni
gingen tot uitvoering van de Ziektewet ge
houden inzake nadere aaneensluiting en
contact. Voorloopig werd besloten tot op
richting van een Bond vaü Bedrijfsvereni
gingen; de definitieve oprichtingsvergade
ring zal half December gehouden worden.
De concept-statuten werden besproken en
voorloopig geregeld. Belangrijke beslissin
gen in zake gemeenschappelijke regelingen
werden uitgesteld tot een volgende verga
dering.
centraal genootschap
GENEESKUNDIG INSPECTEUR.
Als geneeskundig inspecteur van het
Centraal Genootschap voor Kinderherstel-
lings- en Vacantiekolonies heeft het hoofd
bestuur benoemd de heer A. A. Koopal,
arts te Paterswolde, zulks in de plaats van
den heer A. K. Dijkhuizen, die benoemd is
tot directeur van den geneeskundigen dienst
en van het gemeentelijk ziekenhuis te Alk
maar.
actieve handelspolitiek
vergadering
De Vereeniging voor Actieve Handelspo
litiek hoopt Dinsdag 9 Dec. e.k. te twee uur
in hotel de Twee Steden te Den Haag een
openbare vergadering te houden, waar de
volgende sprekers met de volgende onder
werpen zullen optreden:
Prof. P. A. Diepenhorst, voorzitter,
Openingsrede; D. ten Kate Brouwer
voorzitter van de K. v. K. voor Rijnland:
„Waarom een onderhandelingstarief?";
Chr. v. d. Heuvel, lid der Tweede Kamer
„De land- en tuinbouwcrisis en actieve
handelspolitiek'* en Dr. L. G. Korten-
horst, lid der Tweede Kamer: „Dumping".
ONDERWIJS
Memorie van Antwoord
Aan de Memorie van Antwoord betreffende
de Onderwijsbegroting ir nog het volgende
ontleend:
Dat betere verzorging van de belangen der
rijpere jeugd
de aandacht verdient, acht de .Minister vol
komen juist. Ook naar zijn meening is dit.
een belangrijk vraagstuk, waarom hij dan
ook de hoop uitspreekt, dat het wetsontwerp
tot regeling van het aanvullend onderwijs
(cursuswet)' spoedig wet zal worden. Hij is
er echter niet van overtuigd, dat het in het
stadium, waarin dit vraagstuk thans ver
keert, zaak zou zijrt, daarvoor aan zijn de
partement een nieuwe afdeeling in het leven
te roepen. Vooreerst riiccnt hij, dat naast
de leiding en ordening die ook in dit op
zicht van de overheidsorganen kan uitgaan
op dit terrein een zeer belangrijke taak voor
het maatschappelijk leven zelf is wegge
legd en dat het niet de juiste methode zou
zijn de verzorging van deze belangen ge
heel van bovenaf te regelen. Maar bovendien
heeft de zaak vele kanten, die feitelijk bui
ten de taak van het ondenvijsdepartemenl
gelegen zijn.
De voorstelen bij deze bcgrooting gedaan
tot uitbreiding van het hooger onderwijs in
de moderne talen passen geheel bij wat
tot dusver als gedragslijn voor de Z.g. rol-
verdeeling is aanvaard. Tot dusver was
naast de zuivere uitrusting voor de moder
ne talen aan de Groningsche Universiteit
het denkbeeld, dat aan de andere uni\
toiten door onderlinge taakverdeeling deze
vakken object van studie moesten kunnen
zijn, niet verwezenlijkt. Geleidelijk wenscht
de Minister dit thans te bevorderen. Im
mers het is niet verdedigbaar, dat de mo
derne talen, die in ons cultuurleven zulk
een belangrijke plaats innemen aan twee der
drie universiteiten geheel ontbreken. Om
deze reden is gestreefd naar een oplossing,
die aan de Romaansche talen te Leiden en
aan de Gcrmaansche talen te Utrecht een
zetel zou bieden. De Minister heeft de tus-
schenkomst van zijn ambtgenoot van Buiten-
landsche Zaken ingeroepen om na te gaan
of aan de universiteit te Parijs aan de Ned.
taal de plaats zou worden toegekend, die
wensohelijk is.
Leera arsopleiding.
Dat onder vigueur der tegenwoordige wet
ten alle paedagogische opleiding aan de.
academisch gevormde leeraren vreemd kan
blijvep, acht ook de Minister een bezwaar.
In het aanhangig wetsontwerp zullen hier
omtrent eenige bepalingen behooren te wor
den opgenomen.
De vraag of het wenschelijk is, het school-
eindexamen der H.B.S. met 5-jarigen cur
sus te vervangen door een Staatsexamen,
beantwoordt de Minister voorshands ont
kennend.
Onderwijzers tekort
Ten onrechte meent de Minister wor
den de bezwaren, die ondervonden worden
bij het vervullen van vacatures in het voor
loopig verslag toegeschreven aan onvol
doende bezoldiging van Je onderwijzers. De
ooi-zaak moet veeleer worden gezocht in het
feit, dat de wijzigingswetten van 1923 en 1924
en de daarmee gepaard gaande regeerings-
maatregelen een sterken terugloop van het
aantal leerlingen der opleidingsinrichtingen
hebben bewerkt Het aantal jongelieden, dat
tot onderwijzer wenscht te worden opgeleid
is echter weer groeiend.
Het spelling vraagstuk.
Met betrekking tot het spelling-vraagstuk
zegt Minister Terpstra in de Memorie van
Antwoord op de Onderwijsbegrooting, dat
men het ten onrechte voorspelt, dat hij
richtlijnen heeft aangegeven, waarnaar de
Nederlandsche taal voortaan behoort te wor
den onderwezen. Zooals uit de bij deze Me
morie overgelegde aanschrijvingen van 1?
September 1030 blijkt, hebben deze uitslui
tend betrekking op dc daarbij vermelde exa
mens en wel in dier voege, dat bij de schrijf
wijze van de Nederlandsche taal de afwijkin
gen volgens dit overzicht bij die examens
voortaan geoorloofd, doch niet voorgeschre
ven zullen zijn.
Dat er voorts een nieuwe officieel gebrui
kelijke spelling zal komen, die ook in de
officieele stukken zou worden gevolgd, is
eveneens een onjuiste gevolgtrekking. Van
invoering van een derde spelling naast de
beide bestaande is dan ook geen sprake en
voor de verwarring, die een aantal leden
ducht, behoeft niet gevreesd te worden. Het
is dus eveneens onjuist, dat de Minister zou
ingrijpen in de leerstof of ten aanzien van
een bepaald leervak, in dit geval de Ned.
taal, een bepaalde meening of opvatting zou
/oorschrijven in afwijking van bestaande op
vattingen. Noch ten aanzien van de openbare
noch ten aanzien van de bijzondere scholen
is ingegrepen of iets voorgeschreven.
Bijzonder Hooger Onderwijs
In zijn Memorie van Antwoord deelt de Mi
nister van Onderwijs mede, dat de regeering
betwijfelt, of het een zaak van wijs beleid
ou zijn thans over te gaan tot het instellen
an een staatscommissie, uitsluitend be
staande uit politieke personen, aan wie de
vraag ter oplossing zou worden voorgelegd,
of, naast dc reeds bestaande, in de Hooger
Onderwijswet nadere regelingen behooren te
worden getroffen betreffende het bijzonder
hooger onderwijs, en in verband daarmede
wellicht betreffende het openbaar bijzonder
onderwijs, en zoo ja, welke. Zij ziet geen aan
wijzingen, dat zulk een commissie meer kans
zou bieden om met definitieve voorstellen
te komen dan de staatscommissie-Colijn.
De regeering acht den tijd om dit vraag
stuk aan de orde te stellen niet rijp.
M. O. en Voorber. H. O.
Naar aanleiding van in het V. V. gemaak
te opmerkingen, merkt de Minister van On
derwijs in de Memorie van Antwoord op,
dat hij ongetwijfeld hoopt het wetsontwerp
tot regeling van het middelbaar en voorbe
reidend hooger onderwijs met de Kamer te
hoogheemraadschap
delfland
GUNSTIGE FINANCIEELE TOESTAND
Uit de begrootingen van het hoogheem
raadschap Delfland blijkt dat het vanwege
den gunstigen financieel en toestand mogelijk
is den omslag over het ongebouwde met
f 1 per H A. (f 0.30 algemeen beheer en
f 0-70 boezembeheer) en dien over het ge
bouwd (algemeen beheer) met f 0.30 per be
rekende H. A. te verlagen.
In het algemeen beheer is voor den ge
wonen dienst 1930 een vermoedelijk batig
saldo van f 80.000 te ramen, hetgeen f 5.0U0
hooger is dan het geraamd saldo 1929.
Er valt weer een toeneming dier belast
bare opbrengst te boeken, ditmaal bedragen
do f 1.500.0000 hetgeen een uitbreiding van
het omslagplichtig gebied met 5000 bere
kende II. A. gebouwd oplevert.
De uitgaven voor 1931 vertooncn voor den
gewonen dienst geen groote afwijkingen.
In 1931 zal wegens omslag voor het al
gemeen en boezembeheer in totaal worden
verkregen f 623.900 (vorig jaar f 689.915)
Voorgesteld wordt de omsiag per H. A. voor
het ongebouwd voor 1931 in de districten
IVI vast te stellen op f 10, (v. j. f 11)
in district VII op f 2 (2.70) en voor het ge
bouwd in de districten IVI per berekende
H. A. op f 2 (v j. f 2.30).
De ontvangsten en uitgaven voor 1931
algemeen beheer worden voor den gewonen
dienst geraamd op f 644.8S2 en voor
buitengewone dienst op f 1.212.000. Voor
het boezembeheer luiden deze cyfers als volgt
gewone dienst ontvangsten en uitgaven
f 163.2S9; buitengewone dienst f 401.500.
Een bedrag van f 155.000 wordt noodig
geacht voor versterking van de koppen
een viertal strandhoofrien en voor het
lagen van twee strandhoofden f 38.000.
hollands plassen in gevaar
BEROEP VAN „DE KAAG" OP GEDEP.
Het bes-tuur van de Kon- Zeil-, Roei- en
Motorsportvereeniging -,De Kaag" heeft
weer een adres gericht tot Geo. Staten v;
Zuid-Holland, waarin dit college wordt ver
zocht maatregelen te nemen in het belang
van de ongerepte instandhouding van de
plassen en watergebieden in Zuid-Hoilan<i,
die als oorden van recreatie en natuur
schoon, meer en meer de aandacht trekken,
maar eveneens in toenemende mate be
dreigd worden.
„Zuid-Holland" aldus adressant, „is arm
aan bGsch, en heidevelden die andere pro
vinciën zoo aantrekkelijk maken, maar rijk
-".„O water, dat mits br zorg voor wordt
gedragen cis natuurschoon even belang
rijk kan zijn als ue bos6chen en heidevelden
elders, voor welker instandhouding groote
bédragen verzameld worde...
Adressant noemt als voorbeeld de Kager-
plassen- waar reeds zooveel grond e.d. is
gestort, dat het Westelijk deel van het Nor-
remeer en een belangrijk deel van den
Eymerepoel een te geringen diepgang heb
ben verkregen. Nog steeds ligt een belang
rijke ondiepte op den overgang van Zwei-
land en Eymerepoel, nadat daar een zand
schuit haar lading overboord heeft gewor-
Van de Warmonder Leede ie slechts een
smalle geul op diepte, zoodat door de druk
ke scheepvaart, bij uithalen of met opbrui
sende jachten, va6tloopen regelmatig voor
komt. He voornemen van het gemeentebe
stuur van Leiden, om Spijkerboor en Kever
als stortplaats van baggerspecie te gebrui
ken- kon slechts na veel moeite worden ge
weerd.
Steeds weer nieuwe walkanten worden
op de Kagerplaseen bedorven door de stor
ting van vuil, dat thans weliswaar niet di
rect in het water terecht komt, maar de om
geving door stank bederft. Nog steeds wordt
het Zuidelijk deel van de Brasemermge.r,
het meest schilderachtige en door wj
sport-beoefenaars geliefdste gedeelte nog
wel, bedreigd door het voornemen van het
gemeentebestuur van Haarlem, om daar zijn
stadsvuil te bergen.
Met nadruk verzoekt het bestuur Gedep.
Staten maatregelen te beramen en te treffen
welke het watergebied recht laten weder-
algemeene reisvereeniging
HET SCHOON DER WERELD.
Wij ontvingen ter kennismaking het eer
ste nummer van ,-Het Schoon der Wereld",
veertiendaagsch orgaan van de onlangs op
gerichte Algemeene Reievereeniging voor
Nederland.
Dit orgaan zal gewijd zijn aan het reizen
en aan het toerisme, zal reisbeschrijvingen
en eeriereizen bevatten, t-rvvijl onder het
hoofd „Vereenigingsnieuws" mededeelingen
gedaan zullen worden inzake de reizen,
welke in het voornemen der Vereeniging
liggen.
Gelijk men weet- is deze nieuwe vereeni
ging gesticht door uitgetreden leden der
Ned. Reisvereeniging, waar oneonigheid
heerschte.
Dat de nieuwe vereeniging een beslist
vrijzinnig karakter draagt, blijkt voldoende
uit het feit, dat allo eerste vereenigings-
reizen dc Kerstdagen omspannen en de
terugtocht bepaald is op Zondag na Kerst-
accountantswezen
EEN REGELING GEWENSCHT?
Het hoofdbestuur van de Nederlandsche
Maatschappij voor Nijverheid en Handel
heeft aan de departementen der Maat
schappij gevraagd of in de kringen van
handel en bedrijfsleven de behoefte gevoeld
wordt aan een regeling van het accoun
tantswezen met medewerking van de over
heid en zoo ja, in welken geest.
behandelen, maar niet in zijn tegenwoordi-
gen vorm. Een voorstel tot wijziging zal bij
de Kamer worden ingediend.
Tot de wijzigingen zal echter niet behoo-
'ïi het uitlichten uit het wetsontwerp van
de regeling van het handelsonderwijs. Om
het contact met het overige middelbaar on
derwijs blijft hij aan de behandeling van deze
materie in één algemeene wet de voorkeur
geven.
het groene kruis
IN NOORD BRABANT.
De Prov. Noord-Brabantsche vereeniging
„Het Groene Kruis" hield haar algemeene ver
gadering te Tilburg. De belangstelling der af
deeling was matig. Slechts 9 van de 21 af dee
lingen waren vertegenwoordigd. Aanwezig wa
ren de secretaris-generaal van de Alg. Ned.
Vereen, en de inspecteur van de Volksgezond
heid. Dank zij het mooie rijkssubsidie kan een
enquetrice in dienst genomen worden. Naast
zuigelingenzorg zal ook met moederzorg be
gonnen worden door het instellen van gratis
consultatiebureaux voor kinderen van 1 tot 6
jaar. De periodieke aftredende leden Mr. A. M.
de Rom en, P. de Visser werden met alg. st.
herkozen. In de vacature-mevr. Plantinga werd
eveneens met alg. st. gekomen Ir. J. W. Spren-
ger te Ginneken, die zich met het secretariaat
zal belasten. Na sluiting der vergadering gaf
de hoofdinspecteur der Onderlinge Levensver
zekering „Eigen Hulp" een duidelijke uiteen
zetting van pensioenverzekering van wijkver
pleegsters.
chr. marine-tehuis
TE SOERABAJA.
Dezer dagen ontvingen we het jaarver
slag over 1928 van het Chr. Marine Tehuis
te Soerabaia, hetwelk sedert het vertrek
met Europeesch verlof der familie Oosten-
ga in April 1928 onder leiding staat
van de familie V eg ter.
De volgende bijzonderheden zijn aan dit
verslag ontleend.
Bezoekers.
Het aantal bezoekers wisselt zeer. Wan
neer betrekkelijk veel gasten worden ver
wacht, zooals b.v. bij de aankomst van een
nieuwe boot, dan valt dit meestal tegen,
terwijl men op avonden, waarop niet gere
kend is, de zaal plotseling geheel bezet ziet.
Telt men de 1800 kamerbewoners geduren
de de laatste drie maanden er bij, dan be
reikt men dit jaar ten naaste bij 'n getal van
23.000. Waar bovendien door deze kamer
bewoners de geregelde komst van vrienden
en kennissen een logisch gevolg is, kan in
normale omstandigheden het totaal op
24.000 worden geschat.
Lectuur.
Wat de ïectuur betreft, maken uit den
aard der zaak de Nieuwsbladen en Tijd
schriften de meest actueele leerstof uit,
waarbij als een verheugend verschijnsel kan
worden geconstateerd, dat verschilicndo
uitgevers in deze hun belangelooze méde
werking verleenen. Voorts heeft men de
beschikking over een uit pl.m. 300 deel en
bestaande bibliotheek, welke in de bijzon
dere aandacht van de leden der vereeni
ging „Onze Hoop" wordt aanbevolen, want
mocht iemand van eigen Christelijke lec
tuur bij verlof, overplaatsing e.d. opruimen,
dan worden giften in boeken gaarne aan
genomen.
In het personeel kwam op een enkele uit
zondering na, geen verandering.
Gebouw cn Inventaris.
Een verbouwing was zeer urgent, aange
zien de kamers langzamerhand onbewoon
baar waren geworden. Tevens is nu ook
aan het hoofdgebouw en linker vleugel heel
wat opgeknapt. De afzonderlijke eetzaal en
vergaderzaal zijn zeer groote verbeteringen
Na deze verbouwing is er logies voor ruim
40 personen. Indien men echter bedenkt,
dat ongeveer het dubbele aantal op de lijst
staat om een kamer te betrekken, is het
duidelijk dat een nijpend plaatsgebrek zich
ook nu nog doet gevoelen.
De inventaris is voldoende te noemen, al
zal vanzelfsprekend een aanvulling steeds
van harte welkom zijn.
Voorts zij melding gemaakt van ver
schillende bezoeken door hooggeplaatste
personen, w.o. de Vlootvoogd, Prof. de Sa-
vornin Lohman, Dr. van Doorn en last not
least de legerpredikanten.
Tal van lezingen en religieuze voordrach
ten droegen er mede toe bij, het moreele
peil der bezoekers op te voeren, in verhand
waarmede, zooals de secretaris, de heer J
van D rut en opmerkt, de naam van Ds.
Bartlema onafscheidelijk aan het Te
huis verbonden zal blijven.
Financieele toestand.
Waren 'er in 1927 donkere wolken, zoo
eindigt het verslag, 1928 was in menig op
zicht een lichtend jaar. De fondsen voor de
verbouwing werden toegestaan, evenals de
gouvemements- en gemcentesubsidies. Gif
ten in natura en in geld van handelshuizen
en particulieren werden zoo nu en dan ont
vangen en in dank aanvaard.
Tot slot nog een paar cijfers.
Van het Gouvernementshuis werd een
subsidie genoten van f fiflOO, terwijl de ont
vangsten van kamers, buffet en restaurant
resp. globaal f 2400, f 11.000 en f onnn be
droegen.
Als grootste uitgave posten treffen we
aan: f 5000 aan huur en f 4000 aan arbeids-
loonen. Moest in 1927 nog een nadeelig sal
do van ruim f 70 worden vastgesteld, thans
is dit in een voordeelig saldo van pl.m.
f 100 veranderd.
AANTAL KOELTE-AANSLAGEN.
MEDAN, 20 Nov. (Aneta). De Planter ver
meldt over het eerste halfjaar 1930 ter Oost
kust van Sumatra 29, in Atjeh 5 koelie-aanval
len of bedreigingen, waarvan 1 met doodely-
ken afloóp; en wel 7 <oor Cbineezen, de rest
door Javanen en Soendaneezen.
BATAVIA, 20 Nov. (Aneta). De ondercom-
issaris van politie G. J. v. S., wiens recher
chewerk destijds leidde tot opheldering van de
moordzaak op een Australische dame in een
hotel te Garoet, is wegens laakbare handelin
gen geschorst. Het parket heeft zijn zaak in
onderzoek.
NIEMEUER'S
10-18 cents per half ons
VOOR FIJNPROEVERS.
JA-EN-NEEN-BERICHTEN
Het liegt of 't gedrukt is, zei men vroeger
cn daarmee bedoelde men, geloof ik, dat de
menscnen geneigd zijn om voor waar aan
te nemen, wat in de krant staat-
Misschien ging dat vroeger, doch thans is
dit spreekwoord dan toch zeker uit den tijd
Want als alles waar was, wat gedrukt
wordt; neen maar, 't is te dwaas om zoo
iets te veronderstellen.
Zie hier een krantenbericht:
„In het Engelsche Lagerhuis heeft
minister Henderson onlangs op de vraag,
waarom geen luchtvaariattaché aan de
Britsche ambassade te Moskou is ver
bonden, geantwoord: Een der redenon is
het streven naar zuinigheid.
Het Lagerhuislid Ashley (conservatief)
vroeg daarop: „Als dat zoo is, waarom
trekken we dan onze militaire attaché'*
niet uit Nederland terug, waar men in
het geheel geen leger heeft?"
Er volgde geen antwoord."
Nu, dat laatste k&n niet juist zijn. Hen«
derson moest beter weten. Waarom Omdat
hij toch ook zoo'n beetje sociaal-democraat
is Natuurlijk, lang zoo rood niet als zij, die
zich gaarne zijn Hollandsche partijgenooten
noemen; doch waar ter wereld vindt men
zulke roode democraten, als hier?
Maar ik mag toch niet veronderstellen,
dat Henderson niet behoorlijk ingelicht
wordt door zijn Nederlandsche vrienden.
Trouwens, dat bleek voldoende uit heti
geen de -,Daliy Herald", het Engelsche soc.-
dem. dagblad dezer dagen 60hreef, n.l- dit:
„Zelfs de kleinere mogendheden, die
eens ten voorbeeld waren, zijn door den
overheerschenden geest gegrepen. Hol
land stelt voor nieuwe millioenen aan de
nieuwe vloot te besteden."
,-Hier ziet men de uitwerking van hot
vlootplan op het buitenland, gelijk onzer
zijde voorspeld werd. Voor het minst
draagt het bij tot ontmoediging onder de
voonstanders van internationale ontwa
pening.
Het geneesmiddel geeft het blad ook'
„de volkeren moeten overal, door hun
6temmon en hun politieke macht, alle
regeeringen tot verstand dwingen"
Overal- ook in Holland".
Is-tie effen fijn?
„Het Volk" maakt de Engelsche collega
wijs, dat wij onze vloot gaan uitbreiden
met vijftig procent en daaraan vele nieu*
we millioenen besteden.
Dan echoot het Engelsche partijblad:
Vreeselijk toch, daar in Nederland. Daar
zijn ze afschuwelijk militaristisch. Wij ver
sterken onze vloot ook. maar die Hollanders
gaan veel verder- Albarda! spreek uw vlam
mend woord!
En dan gooit ,-IIet Volk" de terugge-i
kaatste hal weer verder ons land in en
zucht: Ziet ge wel, welke invloed dat fu
neste vloot- en moordplon op het buiten
land heeft, 't Is om te builen!
Dat laatste is waar. Want zoo brengt de
roode ners het eigen land in diecrediet bij
vreemden. Het is een vernuftig spel van de
bal terug te laten kaatsen en copie te fabri-
ceeren.
Doch. wat ik maar zeggen wou: Hender
son behoefde niet te zwijgen op de conser
vatieve opmerking: hij wist wel beter.
MINDER BEDEVAARTEN NAAR MEKKA.
BATAVIA, 20 Nov. (Aneta). Het aantal be
devaartgangers voor Mekka bedraagt dit jaar
nog niet de helft van vorige jaren. Tot heden
werden slechts 8500 Mekkagangers vervoerd
(v. j. 28.000).
MANGOES FAILLIET VERKLAARD.
BATAVIA, 20 Nov. (Aneta). Het faillisse
ment is uitgesproken van den bekenden Arabi-
schen handelaar Mangoes, die reeds jaren in
financieele moeilijkheden verkeerde. Het werd
aangevraagd door de N.H.M., die een vorde-
ring had van f 700.000.
CHR. BOEREN- EN TUINDERSBOND.
Door het Hoofdbestuur van den Chrisle-
lijken Boeren- en Tuindersbond is aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken onder-
staajid telegram gezonden.
Hoofdbestuur Christelijke Boeren- en Tuin
dersbond op 13 November te Utrecht in ver
gadering bijeen, gehoord den grootcn nood
van Veenkolonialcn Landbouw verzoekt Uwe
Excellentie ernstig onverwijld maatregelen te
treffen voor afname voorhanden zijnden
voorraad aardappelmeel onder meer door
verplicht percentage aardappelmeel in brood
en met betrekking tot toekomstige productie
garantie van minimumprijs.
oonf Uw (rouw
aan ons Va J ook door Je
ezerskring uil ie brei Jen