DONDERDAG 20 NOVEMBER 1930 EFPqTE Bf.AD PAG 9
DE TOESTAND IN FINLAND
UPPO TEGEN COMMUNISTEN
KOSOLA, DE FINSCHE MUSSOLINI
Men schrijft ons uit Helsingfors:
r De gebeurtenissen in Finland trekken se
dert eenige weken de aandacht der wereld
daarbuiten; sensationeele geruchten van
alle soort worden van uit Helsingfors ver
spreid. Een groot aantal vreemde journalis
ten is in de hoofdstal van Finland aange
komen, om over de gebeurtenissen verslag
te geven. Daar de taal van het land hun
niet bekend is en de situatie meestal maar
heel opervlakkig, komt hot, ondanks het
beste voornemen om achter de waarheid te
komen, tot verwonderlijke vergissingen om
trent den toestand van Finland. Het is
daarom noodig, een beeld dor dingen te ge
ven, zooals deze in werkelijkheid zijn.
Het is te begrijpen, dat de volgende ge
beurtenissen als sensaties werken: de scha
king van den ex-president Stahlberg, vol
gons het voorbeeld van de schaking van
Koetjepof; de tweede marsch der Lappo
li eden van Kosola naar Helsingfors; de ge-
vangenname van den chef van de generale
staf, Wallenius, die bekend heeft, dat de
opdracht, om Stahlberg te doen verdwijnen
en naar Rusland te brengen, van hem
stamt. Maar deze voorvallen moeten toch
in een ander licht worden gezien, dan in
het buitenland meestal geschiedt. Zoo
wordt er bijv. verspreid, dat het plan van
Generaal Wallenius en zijn kliek is ge
weest, om een Groot-Finland te vormen, en
wel door middal van annexatie van Carelié,
hot gouvernement Leningrad en sommige
Noordelijke gebieden van Zweden en Noor
wegen. De pers van Leningrad en Moskou
verklaart, dat men van plan is, den zaak
gelastigden vertegenwoordiger van het
Verbond der Sovjet-republieken in Helsing
fors te deen verdwijnen, om zoo een oorlog
uit te lokken, waaraan ook Estland, Polen
en Roemenië zouden deelnemen.
Het behoeft wel nauwelijks te worden
gezegd, dat de Moskousche tijdingen een
verzinsel zijn. De Sovjet-propaganda laat,
met het oog op de anti-communistische be
weging in Finland, niets onbeproefd. Maar
het is verwonderlijk, dat con deel van hot
buitenland, dat toch anders met de Sovjets
niet sympathiseert, op deze intriges ingaat.
Voor den kenner der buitenlandsche poli
tiek van Finland is het duidelijk, dat Fin
land nooit moeite heeft gedaan om een
tegen de Sovjets gericht statenblok bijeen
te brengen. Integendeel, Finland heeft zich
altijd zorgvuldig op een zekeren afstand
van de andere staten gehouden, uit vrees,
dat het in een conflict betrokken zou kun
nen worden. Ook de door Moskou genoem
de staten denken niet aan een conflict met
Sovjet-Rusland.
De werkelijke situatie is als volgt: De
overmaat van communistische propaganda
in Finland, de terreur der Sovjet-agenten,
zooals geen land dien zou verdragen, heeft
de bekende beweging der boeren veroor
zaakt. Het is dan tot den beroemden eer
sten marsch der boeren naar Helsingfors
gekomen, die door Kosola, de Finsche Mus
solini, werd aangevoerd. Allen, van den
president tot den eenvoudigsten boer, heb
ben in dezen marsch een manifestatie der
vaderlandsche liefde gezien. De macht der
boerenactie was zóó groot, dat de leiders
zonder bloedvergieten aan de heerschappij
konden komen. Het schijnt nu eohter wel,
dat ze betreuren, niet scherper te hebben
toegegrepen. Zoo zijn de streken der acti
visten te verklaren: de schaking van com
munisten en socialisten en de tweede
marsch naar Helsingfors.
De schaking van den vroegeren president
Stahlberg en zijn vrouw is echter een pu
bliek schandaal; door een toeval alleen is
het belet, dat hij niet op Russisch gebied is
yervoerd.
Ln het begin heerschte de meening, dat
Öe schaking het werk der Lappo-lieden is
geweest; maar al spoedig is gebleken dat
dit het werk is geweest van den ohef der
generale staf, Generaal Wallenius, volgens
zijn afstamming een Zweed. De mislukking
der actie heeft hem strafbaar gemaakt
Niemand kent de eigenlijke plannen,
maar het schijnt dat Wallenius met enkele
andere officieren, die gevangen genomen
feijn, een staatsgreep had voorbereid.
Maar, ondanks het feit, dat Kosola Walle
nius in Helsingfors dikwijls heeft opgezocht
heeft de Lap po-beweging met die plannen
niets te maken.
Tot nu toe is het niet duidelijk, welke
krachten achter den generaal hebben ge
staan. Een gerucht, dat er tusschen generaal
Wallenius en den Duitschen Stahlhelm in
deze kwestie betrekkingen bestonden, is bij
het onderzoek reeds gebleken een dwaling
te zijn.
De oorspronkelijke zuiver idealistische
Lappo-beweging is door de gebeurtenissen
in realistische banen geleid. De strijd tegen
het communisme heeft een parlementaire
meerderheid van tweederden voor de burger
lijke partijen doen ontstaan. Maar de Lappo-
liedcn zijn niet tevredeh en hun leiders ver
klaren, dat, wanneer het Parlement de anti
communistische wetsontwerpen van de hand
mocht wijzen, de Lappo-lioden gewapend
tegen Helsingfors zouden optrekken en de
afgevaardigen dwingen, de wetten aan te
'nemen.
De beslissendes krachten zitten in de Lap-
podorpen en de gedeputeerden mogen dit
feit niet vergeten. Finland heeft een zware
crisis door te maken, waarvan de oplossing
miet kan worden voorspeld.
Op het oogenblik wordt de situatie be-
heerscht door de regeering Svinhufvud en
alleen onverstandigheid van het Parlement
zou in dezen stand van zaken een verande
ring kunnen brengen.
NA DE VERKIEZINGEN IN OOSTENRIJK.
De Chr. socialen.
De Chr. sociale fractie in Oostenrijk heeft
in den nationulcn raad een zitting gehouden
tijdens dewelke dr. Buresch t >t voorzitter
der fractie herkozen werd. Hern werd opge-
ilngdu te onderhandelen met hel Scholar-
block en Heimatblock over de vorming van
een meerderheid in het parlement
DE GENTSCHE HOOGLEERAREN.
Tijdens de debatten in de Belgische Ka
mer is gebleken, dat de regeeringspartijen
het erover eens konden worden, dat de
Gentsche professoren niet zal worden toe
gestaan aan de Fransche Hooge School
(Ecole des Hautes Etudes) college te geven
Algemeen wordt verwacht, dat de volgen
de week een motie van vertrouwen in de re
peering zal worden aangenomen.
WEER EEN WERVELSTORM IN
OKLAHOMA
De stad Bethany in den staat Oklahoma
werd door een hevigen wervelstorm ge
teisterd. Tot dusverre werclen er 40 doo-
den, 150 gewonden en 800 dakloozen gerap
porteerd. De materieele schade is zeer
groot
DE ONTWAPENINGS
BESPREKINGEN
HET GEBRUIK VAN TRAANGAS.
Een memorandum van CeciL
Lord Robert Cecil, de leider der Engel-
sche delegatie bij de voorbereidende ont
wapeningsconferentie, heeft in een memo
randum de kwestie van het verbieden van
traangas behandeld.
Dit memorandum is aan de overige dele
gaties toegezonden. Lord Cecil verwijst in
liet memorandum naar de vroegere beslis
sing, om het gebruik van vergiftige gas
sen te verbieden. Het is thans cie vraag, of
ook traangas onder deze gassen valt
Zooals bekend wordt dit gas tegenwoor
dig in de V. S. veel door de politie ge
bruikt
ln politieke kringen te Genève neemt
men daarom aan, dat de voorbereidende
ontwapeningsconferentie zich niet voor een
verbod van traangas zal verklaren.
Van officieele Duitsche zijde wordt er op
gewezen, dat geen uitzondering voor eenig
gas kan worden toegestaan, indien men den
gas-oorlog werkelijk, onmogelijk wil maken.
Geschiedt dit toch, dan bestaat het ge
vaar, dat de fabrieken, die zoowel aanvals-
gassen als traangas vervaardigen, in stand
gehouden zullen worden onder voorwendsel
uat zij slechts traangas fabriceeren.
Het zal vrijwel onmogelijk zijn, vast te
stellen, of deze fabrieken dan in 't geheim
geen aanvalsgassen vervaardigen.
Turksche kanonnen.
De Turksche regeering heeft bij een Ita-
liaansche firma kanonnen besteld ter waar
de van ongeveer 60 millioen lire.
DE MEERDERJARIGHEID VAN
AARTSHERTOG OTTO
GEEN PUTSCHPOGINGEN VAN ZITA.
Intieme feestelijkheden op SteenockerzeeL
Volgens de Brusselsche „Soir" wordt he
den het meerderjarigheidsfeest van prins
Otto van Hongarije op het Belgische kasteel
Steenockerzeel in intiemen kring gevierd,
zonder ook maar het minste politiek ka
rakter eraan te geven of toe te kennen.
In de omgeving der keizerin verklaart
men, dat de meerderjarigheid van den aarts
hertog in geen enkel opzicht zijn positie als
erfprins van het koninkrijk Hongarije, wel
ke sinds den dood van ex-keizer Karei steeds
erkend is, wijzigt
Verscheidene vertegenwoordigers der Hon
gaarsche legitimisten zijn de laatste dagen
te Brussel aangekomen.
Het „Journal des débats" publiceert in-
tusschen een correspondentie uit Berlijn,
volgens dewelke ex-keizerin Zita van Oos
tenrijk aan koning Albert zou moeten heb
ben beloven, dat ter gelegenheid van de
meerderjarigheid van haar zoon aartsher
tog Otto, op 20 November, geen putschpo-
ging zal gedaan worden en dat ook geen
„regeeringsverklaring" zou worden afge
legd. Het blad voegt hieraan toe, dat dezo
belofte op het laatste oogenblik is afge
legd geworden, toen men op het punt stond
besprekingen te openen om paspoorten en
extratreinen te bekomen, om via Zwitser
land tot aan de Oostenrijksche grens te rij
den. De démarche van koning Albert zou
het gevolg zijn van stappen, welke diplo
maten van cle kleine entente, die vorige
week te Brussel verbleven, bij de Belgische
receering zouden gedaan hebben.
De Brusselsche correspondent, van de
„Msb." deelt echter mee, dat koning Albert
zulke stappen niet heeft gedaan.
Het is anderzijds niet uitgesloten, dat
Zita is gewezen op de fout, welke zij zou
begaan met een expeditie te laten inrich
ten, het omverwerpen van het huidige poli
tiek regime in Hongarije ten doel hebbende.
De Belgische regeering ontving officieus
mededeeling, dat een eventueele aankomst,
van Otto in Hongarije zou leiden tot een
onmiddellijke mobilisatie van de zijde der
kleine entente.
Dat het Vaticaan een herstel van de
Habshurgers zou begunstigen, wordt door
de „Osservatore Romano" fantastisch en
absoluut valsch genoemd.
DE GROOTE GRAANINZAMELING IN
RUSLAND.
Slechts 7J pet. binnengekomen.
Naar uit Moskou gemeld wordt publi
ceert het Volkscommissariaat van Econo
mische Zaken een mededeeling over de
graanaflevering in den loop van het laatste
jaar. Elijkens dit rapport is de graaninza-
meling slechts voor 76 pet "verwezenlijkt
In vele gebieden werd zelfs niet meer dan
33 pet. afgeleverd.
Het Landbouwcommissariaat heeft ver
klaard, dat het niet nakomen van 't graan
plan der regeering groote moeilijkheden ten
gevolge zal hebben, speciaal voor den uit
voer. Er moeten derhalve onvertraagd maat
regelen genomen worden. Speciale commis
sarissen zullen in verband hiermede hel
graan bij de boeren opkoopen.
VAKONDERWIJS IN DEN HEILSTAAT
De moeiilijke omstandigtheden aan de Mos-
koueche ambachteeaholen hebben er toe ge-
lei'd, dat het grootste gedeelte der leerlin
gen bij den aanvang ven het nieuwe leerjaar
is weggeloopen. De leerlingen van eon der
grootste ambachtsscholen te Moekou, beboe
rende tot de fabrieken, genoemd near Lenin
en Petrowsky. h-ebben gedurende eenige da
gen volkomen honger geleden. Deze leerlin
gen zijn onder dak gebracht in onverwarm
de. overbevolkte, smerige en van ongedierte
wemelende schuren, waarin het beddegoed
maandenlang niet verwisseld wordt.
RECHTSBEDEELING IN
SOVJET-RUSLAND.
De sovjet-regeening heeft de nieuwe wet
geving bekrachtigd, waarbij aan de hoofd
ambtenaren van het vervoerwezen in Rus
land bepaalde uitgebreide bevoegdheden tot
arrestatie van ondergeschikte ambtenaren
zijn verleend. De stationschef kan ambtena
ren gedurende zeven dogen, de directeuren
gedurende vijftien dagen, de volkscommissa
ris voor het Vervoerwezen gedurende drie
maanden arresteeren. Al deze arrestaties
moeten geschieden overeenkomstig de dien
aangaande gegeven administratieve voor
schriften.
HOUT-DUMPING DOOR RUSLAND
Op zijn doorreis van Moekou is te Riga
aangekomen de vertegenwoordiger van een
F.ngelsah hout-syndicaat, dat 150 van de be
langrijkste Engelsohe firma's omvat. De ver
tegenwoordiger, L. Schelit, heeft medege
deeld, dat een nieuwe handelstransactie <3
afgesloten tusschen het Engelsche hout-syn
dicaat en de bolsjewiki voor het ko'open van
een partij planken, groot 630.000 Sovjet stan
daard. Deze transactie is afgesloten tegen
een prijs, die nog 5.5 lager is dan de laag
ste prijs voor dit 60ort hout op de wereld
markt.
DE RONDE TAFEL CONFERENTIE
Op de plenaire zitting van de Ronde Tafe.
Conferentie, die heden zal worden beëindigd,
zouden nog twintig gedelegeerden het wooro
voeren, waaronder Lord Reading, de voor
malige onderkoning en Macdonald.
Tijdens de zitting van Woensdag voerde
als laatste het woord Muhammed Ali, die et-
op wees, dat wanneer, gelijk hij hoopte, lndiè
deel bleef uitmaken van het Britsche gu-
meenehest als gelijkwaardig deelgenoot, hier
uit zoo'n vrije en vrijwillige samenwerking
tusschen oost en west zou ontstaan als de
wereld nog nooit had gezien. De vorsten heD-
ben hun bereidheid getoond om samen te
werken voor 't ideaal van een grooter Indië
'angs federatieven wee, het geen Spr. mei
vele voorbeelden toelicht.
DE CRITIEKE TOESTAND IN SPANJE
De te Barcelona en Valencia geprocla
meerde staking is overgeslagen op Alicante
en Malaga, alwaar 't tot botsingen tusschen
manifestanten en politie kwam. De politie
heeft vele malen van de wapenen gebruik
moeten maken. Te Barcelona is de rust nog
niet hersteld. Alle zaken zijn gesloten, kran
ten verschijnen niet. Tram- en autoverkeer
liggen bijna geheel stil.
Te Madrid is de bevolking sterk veront
rust door geruchten, volgens welke de bak
kers zich bij de staking zouden aansluiten.
Er ontstond een stormloop op de bakkerijen.
Alle voorradige brooden werden opgekocht.
De Koning is naar Madrid teruggekeerd en
heeft een langdurig onderhoud gehad met
Generaal Berenguer, dio telefonisch op ae
hoogte gehouden wordt door den civielen
gouverneur van Barcelona over den toestand
aldaar.
Bij de incidenten te Barcelona zijn 1 inspec
teur. 2 agenten van politie en 17 burgers ge
wond. terwijl naar verluidt twee burgers aan
de bekomen verwondingen zouden zijn over
leden. Van de tijdens de algemeene staking
te Madrid gearresteerde manifestanten ziin
150 voorloopig weer op vrije voeten gesteld
Naar uit Sevilla gemeld wordt is aldaar
heden de algemeene staking afgekondigd
Het is tot talrijke incidenten gekomen,
waarbij tramwagens en vrachtauto's in
brand werden, gestoken. Vele malen werd ae
politie aangevallen. De studenten hebben de
partij van de arbeiders gekozen, zoodat de
universiteit gesloten moest worden. Op het
station Irun werd een communist gearres
teerd. die 250 revolvers met munitie in
Spanje wilde binnensmokkelen. Ook aan de
Universiteit van Salamanca zijn de studen
ten in staking gegaan.
WAT ALBARDA WENSEHT...
In Engeland gelooft men het reeds
Reuter meldt, dat Woensdag in het En
gelsche Lagerhuis aan den Minister van
Buitenlandsche Zaken, Henderson, gevraagd
werd, waarom er geen militaire-, marine- of
luch'vaartattaché's worden aangesteld by
het Engelsche gezantschap te Moskou. Hen
derson z*eide. dat een van de redenen ao
wensch was om te bezuinigen.
De conservatief Ashl"y antwoordde:. „Als
dat waar is, waarom roepen wij onze mili
taire attaché's nipt terug uit Nederland
waar er in het geheel gem leger bestaat'"
I-Iendersnn antwoordde hierop niet. Betee-
kent dit, dat hij maar voor waar aanneemt
wat deze onwetende conservatief zei.
EEN NIEUWE OPSTAND OP FORMOSA?
Een nienwe slachting gesignaleerd.
Naar de Janansche bladen melden zou
den op het eiland Formosa nieuwe onlusten
zijn uitgebroken. In de gebieden, waar den
opstand onlangs de kop werd ingedrukt,
hebben rebellen politiestations overvallen
en verscheidene beambten gedood.
De .Tapposche regeering h^eft onverwijld
een vliegtu'geskader naar Formosa gediri
geerd om een strnfexpedtie te ondernemen
De Japansche verliezen zouden zeer talrijk
zijn.
MASSA-1trT'T>nn*'Tvr,T,TT>TG VAN
INBOORLINGEN.
In Fransch Achter-Indig.
Volgens een bericht uit Konkir in Fransch
Achter-Indië zijn door den Franschen
Krijgsraad te Haniduong 180 inlanders ver
oordeeld. die zich aan revolutionaire woe
lingen hebben schuldig gemaakt. Zes in
boorlingen werden terdood. 2.9 tot levens
lang en 27 tot langdurigen dwangarbeid
veroordeeld. Zes werden er naar een straf
kolonie overgebracht. Negentien werden
vrijgesproken en de overigpn werden tot ge
vangenisstraffen veroordeeld.
EN^ET-SCH PASSAGTERSSCHTP
OP DE ROTSEN GELOOPEN.
Alle opvarenden in de booten.
Bij de Farilhoes-eilanden tegenover de
Portugegsche kust ten N. W. van Lissabon
is het groote Engelsche motorschip „High-
land Hope" op de rotsen geloopen. Volgens
de laatste berichten verkeert het in zinken
den toestand en moet het dus als verloren
worden beschouwd. Het stoomschip was op
weg naar Argentinië.
Zoodra het ongeluk had plaats gehad ijl
den de passagiers, die in de haast slechts
de hoogstnoodige kleedingstukken hadden
aangetrokken, aan dek en kondon zich, nog
voor het tot een paniek kwam, in de red
dingsbooten inschepen. Aan boord bevon
den zich, volgens latere berichten 170 pas
sagiers, 231 emigranten en 149 man equipa
ge. De eerste S. O. S.-signalen werden opge-
falke".
vangen door het Duitsche stoomschip „See-
Volgens nadere berichten zijn de schip
breukelingen alle aan lang gezet.
Schip en lading zijn voor f 1.500.000 ver
zekerd.
De „Highland Hope", een schip van 14.129
bruto en 8733 nettotons, is eerst in 1929 ge
bouwd. Het is het eerste groote Engelsche
motorschip, dat verloren is gegaan.
ENGELSCH SCHIP AANGEVAREN EN
GEZONKEN.
Vijf personen verdronken?
Woensdagavond is op de Schelde voor
Antwerpen het uitvarende, met steenen ge
laden, Engelsche s.s. „Continental Frightor"
in aanvaring gekomen met 't binnenkomen
de Engelsche s.s. Hebble".
De „Continental Frighter" zonk onmiddel-
lijw. Vijf personen, o/vv. de kapitein en de
loods, konden door een in de nabijheid zijnd
loodsboot je gered worden. Er worden vijl
personen vermist
TWINTIG SCHUREN AFGEBRAND.
In de Kol berger voorstad is in een schuur
brand ontstaan, die door den hevigen wind
dermate werd aangewakkerd, dat binnen
zeer korten tijd 20 schuren in lichte laaie
stonden. De brandweer stond machteloos te
genover deze vuurzee en moest zich beper
ken tot het beschermen der omgeving. Het
vee kon voor het grootste gedeelte gered
worden. 16 personen zijn door den brand
ernstig benadeeld. Men vermoedt dat hier
brandstichting in bet spel is.
DE „INTERNATIONALE
VOOR GODDELOOZEN".
Domicilie-verplaatsing naar Berlijn?
Uit Moskou wordt gemeld, dat de pasge
vormde „Internationale voor Goddeloozen"
zijn domicilie van Moskou naar Berlijn zal
verplaatsen. De Russen zullen bij deze in
ternationale permanent vertegenwoordigd
worden en haar financieel ondersteunen.
DE ENGELSCHE KLEURSTOFINDUSTRIE
Opheffing der bescherming
De Engelsche Minister van Handel Gra
ham deelde heden in het Lagerhuis mede,
dat hij besloten heeft de beschermende rech
ten voor de kleurstofindustrie per 15 Jan.
1931 te doen eindigen, daar zij hun doel ver
vuld hebben.
SCHIP IN NOOD
De opvarenden gersd
Uit New-York wordt gemeld: Het Zweed-
sche stoomschip „Ovida" bevond zich heden
op'400 zeemijlen Z.Z.O. van Kaap Race in
zeenood. Het ss. Maurctania" heeft draad
loos medegedeeld, dat het erin geslaagd ts
het schip tijdig te bereiken on alle opvaren
den te redden.
Luchtvaart
LUCHTVAARTVERDRAG BEKRACHTIGD
Gister heeft op het departement van buiten
landsche zaken de uitwisseling plaats gehad
van de akten van bekrachtiging van het op 31
December 1929 te 'S-Gravenhage gesloten lucht
vaartverdrag tusschen Nederland en Oosten
rijk.
MILITAIR VLIEGTUIG VERONGELUKT
Nabij Liunghvhed in zuidelnk Zweden is
een militair vliegtuig neergestort. De be
stuuder, een officier-vlieger, werd gedood.
DE DO X VAN BORDEAUX VERTROKKEN
De DO X is hedenmorgen te hilfelf van
z'n ankerplaats op de Gironde bii Bordeaux
opgestegen en gestort naar La Corona. De
afstand van Bordeaux naar Coruna bedraagi
750 K.M.
DE INDIE-VLUCHTEN.
Het vijfde postvliegtuig vertrok
gistermorgen uit Karachi en landde des mid
dags te Allahabad.
Het derde retourvliegtuig is gis
termorgen uit Djoelc vertrokken en is in
den middag té Bagdad aangekomen.
BINNENLAND.
CHR. MILITAIREN BOND
Voor Oost- en West-Indische militairen.
Dezer dagen werd te Amsterdam de jaar
vergadering gehouden van de Chr. Militai-
ipn Bond voor O. en W.-Indië,
De voorzitter, Ir. E. Middelberg rele
veerde in zijn openingswoord, dat de Bond
reeds bijna 40 jaren bestaat en veel zegen
rijken arbeid mocht verrichten. Dat men
hiervan in de laatste tijd in Nederland
niet zoo veel meer merkt is gevolg van het
feit, dat het in 1929 opgerichtte Indische
Comité het werk in Oost-Indië voor een
gmnt deel heeft overgenomen.
Elm der leden van dit comité, Dr. Bartle-
ma, is met verlof in Nederland en woonde
de jaarvergadering bij.
Wat het werk in West Indië echter be
treft, die moet nog geheel van Nederland
uit geschieden en geeft veel zorg; vooral
omdat de stichting van een Tehuis op Cu
racao dringend noodzakelijk is.
De secretaris, de heer D. J. S. van Ree-
n e n bracht het jaarverslag uit, verhaalde
van het groole bezoek in de Militaire Tehui
zen en deed mededeelingen over de lectuur-
verspreiding. Hij onderstreepte ook het voor
stel van den heer H. W. van Marie, die een
reis door Indië doet en een Tehuis te Ma-
lang noodzakelijk acht.
De penningmeester, de heer I. S 1 o o t e n
klaagde over de inkrimping van het aantal
contribuahelen. Tegenover de uitgaven,
groot f 10.341, stond dan ook slechts een be
drag van f S821 als inkomsten en de Legen
bibliotheek kwam op een bedrag van f 2778
cok f 133 te kort. Werving van nieuwe leden
zal dus het parool moeten zijn voor de eerst
komende maanden.
Bij de bestuursverkiezing werden herko
zen de heeren Ir. Middelberg en Ds. H. Jans
sen; terwijl gekozen werd in een vacature
kolonel Engelbronner.
Gemengd Nieuws.
EEN TREILER GESTRAND.
Men meldt uit Oostmahorn bij Anjum
(Fr.): Bij het binnenvaren van het Frie-
sche Zeegat is de te Zoutkamp thuisbehoo-
rende stoomtrawler „Johannes" (eigendom
van de recderij Soherpenhuizen te Oostma
horn), onder commando van kapitein Bol,
in de buitengronden tusschen Ameland en
Schiermonnikoog gestrand. De stoomtreilers
„Oostzee" en „Hoop op Zegen" hebben te
vergeefs getracht het schip vlot te sleepen,
hetgeen tengevolge van het breken van de
sleeptros is mislukt.
De motorreddingboot „ïnsulindc" van
Oostmahorn is ter assistentie uitgevaren,
doch behoefde geen hulp te verleenen, om
dat de uit zes peisonen bestaande beman
ning op eigen gelegenheid het schip had
verlaten. Toen zij van boord gingen sloeg
de branding reeds over het 6chip.
De stoointrnw Ier is later in den avond
door de reddingboot „Insulinde" vlot ge
bracht en naar Oostmahorn gesleept. Het
schip had een gebroken schroef krukas.
ERNSTIG SCHEEPSONGEVAL.
Te Dordrecht heeft aan boord van de
„Rhin" van de N.V. Sleepvaartmaatschappij
„Rhea" in de haven van de scheepsweri
„De Biesbosch" een ernstig ongeval plaats
gehad. Terwijl drie mannen in de machi
nekamer aan het werk waren, stortte in de
machinekamer de vuurgang in, waardoor
de machinist, W. C. cle Boef, wonende te
Dordrecht, ernstige brandwonden aan hoofd
en lichaam opliep. Hij werd naar het zie
kenhuis vervoerd. Zijn toestand is ernstig.
De vermoedelijke oorzaak moet worden
gezocht in het tekort aan water in den ke
tel, waardoor de vuurgang gloeiend heet is
geworden. Had de injector gewerkt en was
daardoor koud water in den ketel gekomen,
dan zou een ketelontploffing ongetwijfeld
het gevolg zijn geweest,
EEN „VROUWELIJKE" STRUIKROOVER.
Op den provincialen weg zag H. uit V. on
der Maashees ((N.-Br.) dezer nachten in het
licht van zijn auto een dame, die H. een
teeken tot stoppen gaf. H., niets kwaads vei
moedend, bracht z'n auto tot stilstand. Hij
opende het portier cn hoorde de vraag tot
hem gericht: Mijnheer mag ik meerijden?
II. antwoordde: stap maar in, waaraan de
„juffrouw" gevolg gaf. iTet viel hem op dat
cle dame zulke groote handen had, waarop
hij lot de ontdekking kwam, hier mot een
„heer" inplaats van met een dame te doen
te hebben. Hij deed hierop het verzoek: Wilt
u even naar rn'n achterlicht zien, welk mo
ment hij benutte om met z'n auto er van
door te gaan Een paar honderd meter ver
der stonden eenige personon op den weg,
doch door flink signaal geven reed H. in
volle vaart door.
HOOG WATER.
Men meldt ons uit Sprang (N.-Br.):
Wegens den hoogen waterstand zijn do
landbouwers genoodzaakt al hun vee op stal
»e zetten. Slechts in enkele stukken hoog
gelegen weiland ziet men nog jong vee gra
zen.
EEN KARPERTJE.
Te Reeuwijk ving do visscher T. van K
oen edellcarpcr, wegende 18 pond. 4
IN „DE RUSTENDE JAGER".
Te Castricum (N.-H.) is 's nachts ingebro
ken in het café-restaurant „De Rustende Ja
ger". Van de voordeur is een spiegelruit in
gedrukt, waarna de dader of de duders zich
toegang hebben verschaft tot een kamertje
achter de restauratiezaal.
Uit een gesloten bureau, dat de nachte
lijke bezoekers hebben geopend is ongeveer
t 400 gestolen, welk geld zich bevond resp
in een geldkistje en een los geldzakje. Ove
rigens wordt niets vermist. Een tweede in
braak is gepleegd bij den dominee. Aan do
achterzijde van de pastorie is een ruit inge
drukt en een raam open geschoven; er
wordt echter niets vermist.
De derde en vierde inbraak van dien
nacht golden respectievelijk het woonhuis
en het winkelpand van de firma Heideman
Ook hier hebben de daders zich toegang ver
schaft door aan de achterzijde een ruit in te
drukken. In het woonhuis werden verschil
lende vertrekken onderste boven gehaald;
echter wordt noch hier noch in den winkel
iets vermist.
Een bijzondere omstandigheid is, dat de
eigenaar van „De Rustende Jager" na drie
uur naar bed is gegaan, zoodat de inbraak
in zijn zaak na dien tijd moet zijn gepleegd.
Mij heeft echter niets gehoord van het in
drukken van de zware spiegelruit in de
voordeur. Het vermoeden is gewettigd, dat
ook de drie andere inbraken door dezelfde
personen zijn gepleegd.
BRUTALE STRUIKRMOVERS
Toen de veekoopman S. v. d. Meeberg uit
Dinteloord van Oudenbosch naar huis reed
werd hij op den dijk van St. Antoine nabij
Stampersgat (N. Br.) onverwachts door twee
personen overvallen en van de fiets getrok
ken. Al vechtende wist een der aanranders
den veekoopman zijn portefeuille af te ne
men en er mede aan den haal te gaan. Toen
de tweede aanvaller zyn kans hiervoor
sohoon zag volgde ,hij spoedig zijn kameraad
V. d. M. wilde hem toen nog achtervoegen,
maar door revolverschoten der bandieten
moest hij hier van afzien. Telefonisch gaf
htf toen van Stamipersgat uit kennis van zijn
aanranding aan de marechaussee van Ouden
bosch, welke spoedig ter plaatse een onder
zoek instelde.
Verschillende personen werden geboeid op
gebracht, in verband met deze zaak. Of men
evenwel den dader te pakken heeft is nog
niet met zekerheid te zeggen, waait de ma
rechaussee bewaart hieromtrent nog het stil
zwijgen.
De portefeuille welke ruim 600 gulden
bevatte werd later ledig op den dyk terug
gevonden*.
ERNSTIGE VAL
Te St. Oedenrode (N. Br.) zyn de timmer
lieden F. K. en A v d R bij werkzaamheden
aan den steenoven van den heer Wermers,
wegens het breken van eon plank door een
asbestpïaten dak gevallen, van een hoogte
van 8 M. K. brak een been, v. d. R een rib.
ZIJ VROEG EEN MAN
In „Friesch Dagblad" lezen wij: Onlangs
moet het voorgekomen zyn dat een weduwe
per advertentie een man vroeg. Zy ontving
één brief, van haar vader, een we
duwnaar.
INBRAAK IN EEN KERK.
Tn den nacht van Dinsdag op Woensdag
hebben inbrekers zich toegang verschaft tot
de kerk te St. Pieter (L.).
Onmiddellijk is er 's ochtends door de
recherche een onderzoek ingesteld. Men con
stateerde. dat de inbrekers niets ontvreemd
hadden. Wel heeft men gepoogd, hel taber
nakel on en te breken, wat niet is gelukt.
Veertien dagen geleden is het nog eens
voorgekomen, dat indringers de kerk binnen
kwamen en zich vergrepen aan de offerblok
ken. Sindsdien beeft de pastoor elkm avond
de blokken gelicht, zoodat er toch nooil veel
gestolen zou kunnen worden. De vorige maal
waren de insluipers door de sacristie de kerk
binnengekomen.
BRANDEN.
Men meldt ons uit Wassenaar:
Woensdagnacht werd de brandweer gealar
meerd voor een zware binnenbrand in dc
b-oodbakkerij van K. alhier. Bij aankomst
bleek er zulk een verstikkende rook in de
bakkerij te hangen, doordat de bewoners, die,
evenals de bovenbewoners, door de rook
wakker waren geworden, alle ranien en deu
ren goed gesloten hadden gehouden, dat het
niet mogelijk was de juiste vuurh'inrd te
vinden. Met een tweetal stralen op ce water
leiding wist men evenwel bet vuur spoedig
meester te worden. De bakkerij brandde echter
geheel uit, terwijl de andere vertrekken nog
al waterschade opliencn. De oorzaak is onbe
kend. Verzekering dekt de schade.
Te Amsterdam brak brand uit in een kome-
niiswinkel in de Nes. Een opkamertje en de
winkel met den inventaris zijn geheel uitge
brand. De bewoners van d» eeiste er. tweede
verdieping hebben zich bytijds in veiligheid
kunnen brengen. Later is gebleken, dat nit
een tuime1raam van het opkamertie vonken
zijn gevallen op eenire balen tabak, die
daardoor aan het smeulen zyn gegaan.
Te Enschedé ontstond brand ir cle stof-
loods der textielfabriek van de fiiTra E. ter
Kuile <5 Zonen aan de Gronauschestrar.t. De
spoedig uitgerukte brandweer wist den orand
tot de loods te beperken. De schade is niet
aanzienlyk.
Te Amsterdam werd 's nachts de brand
weer gealarmeerd voor een brand weike aan
den Omval in de nabijheid van Bertel's Olie-
fabrieken was uitgebroken in een plaatijzeren
loods, waar naar schatting 60 tot 70.000 K.G.
hooi en erwtenstroo was opgeslagen.
Weerbericht.
Hoogste stand te Marseille 765.0.
Laagste stand te Valentia 739.9.
Stand vanmorgen half twaalf 754.8.
WEERVERW ACHTING
(Medeged. door het Kon Ned Meteorololech
Instituut te De Bilt)
Matige tot krachtige Zuid-Oostelijke tot
Zuidwestelijke wind, betrokken tot zwaar
bewolkt, aanvankelijk regen, later opklarend,
veel zachter, in het Zuiden zelfde tempera
tuur.
stormwaarrchuwingsdienst
Geseind van de Bilt gistermiddag 2.40 uur
aan alle posten van I.Tmuiden tot Nieuwer-
sluis: „Wordt verwacht storm uit het Zuid
westen", en gisteravond 8 uur; „Weest op
uw hoede".
temperatuur
Stand vanmorgen half twaalf 7.0 C.
21 NOVEMBER
Zonsopgang 7.29 u.; Zonsondergang 4.02 a
voertuigen MOETEN hun lichten
op herben
Van 's avonds 4.32 u. tot 's morgens 7.00 u.
De brandweer rukte met een aantol motor
spuiten uit, welke achter de brandende ioods
op de Weesperzijde werden geposteerd. Daar
de toegang tot het terrein alleen kon plaats
vinden via een kleine brug, die maximaal met
1200 K.G. belast mag worden, kon alleen een
der kleine motorspuiten tot het terrein van
de brand doordringen.
Den geheclen nacht is men met blusschen
bezig geweest. De loods werd omgetrokken.
Daar er geen gevaar bleek te bestaan, dat
de brand naar omliggende gebouwen zou
overslaan, behoefde de nieuwe drijvende
iviotoïbrandspuit „Jan van der Heyden", welke
eveneens was uitgeiUlct, geen dienst te doen.
Verzekering dekt de schade.
ZWARE FABRIEKSBRAND TE UITHOORN
Massa's worst en ham ln vlammen.
Men meldt ons uit Uithoorn:
Vanmorgen is door tot nu toe onbekende
oorzaak brand uitgebroken in het complet
fabrieksgebouwen van de N. V. Uithoorn-
sehe Bacon-fabrieken.
De brand werd het eerst ontdekt toen de
vlammen reeds naar buiten sloegen; en ia
ontstaan in de rookerij bij de "worst fabriek.
Enkele rookerijen alsmede een gedeelte
van den nieuwbouw zijn geheel afgebrand.
Ook de korten tijd geleden nieuw ingerichte
installatie der worstfabriek ondervond na-
deelige gevolgen van den vuurgloed.
Groote kwantums worst en ham ging ver
loren. De totale schade kan nog niet on
middellijk worden vastgesteld, doch wordt
door verzekering gedekt. Persoonlijke onge
lukken kwamen niet voor. De brandweer
van Uithoorn, die over slechts één motor
spuit beschikt, stond betrekkelijk machteloos
tegenover het vuur en bepaalde zich tot het
nathouden der aangrenzende fabrieksge
bouwen. Tegen zes uur was men den brand,
die te ongeveer half drie uitbrak, meester.
Een gedeelte van het bedrijf, dat 35 arbeiders
omvat staat stil.
EEN VERHUISAUTO IN VLAMMEN
De bestuurder levend verbrand.
De verhuis-auto van R. Hagenouw te Gro
ningen is vannacht te ongeveer een uur op
weg van Winschoten naar Groningen bij
Hoogezand in brand geraakt. Toen H. de
auto in het Winschoterdiep reed, om te trach
ten het vuur te dooven, is hij om het leven
gekomen. HH. was 30 jaar oud en laat een
vrouw en twee kinderen achter.
BANKBILJETTEN GESTOLEN.
Té Amsterdam heeft iemand aangifte ge
daan van vermissing van pl.m. f 1120 aan
bankbiljetten, welke hij vermoedelijk op
een schrijflessenaar in de hal van het Rijks-
Girokantoor heeft laten liggen.
DE „BEURSPLEIN" GESTRAND EN WEER
VLOT GEKOMEN.
Het Nederlandsche s.s. „Beursplein", op
reis van Rotterdam naar Narvik, is gister
middag in de nabijheid van Kaap Stavenaos
(onder de Noorsche kust) op de rotsen ge
loopen. Hiiewel de kapitein direct om hulp
seinde, is liet schip eenigen tijd later zonder
hulp vlot gekomen. De „Beursplein" is
thans onderweg naar Floroe, alwaar zal wor
den onderzocht of het schip bodemschode
heeft gekregen.
Rechtzaken.
DE MOORD TE BENNEKOM
Jan Hoek tot levenslang veroordeeld.
Het gereohtshof te Arnhem heeft heden ar
rest gewezen in de zaak tegen Jan Hoek, te
Ede, verdacht van den moord op mej. Koper-
berg, gepleegd onder Bennekom in Februari
jl. Het Hof heeft op formeele gronden het
vonnis van de Arnhemsohe Rechtbank, waar
tegen verdachte in beroep was gekomen,
vernietigd.
In het arrest wordt o.a. gewezen op do
verklaring van mej. Boerwinkel, dat zij de
verdachte als de dader heeft herkend, welke
wordt aangetoond door de verklaring van 13
andere getuigen onder wie dc deskundige
Dr. Hesseling. Verdachte is steeds blijven ont
kennen, doch desniettemin is door hetgeen
is aangevoerd, het bewijs geleverd, nl. dood
slag voorafgegaan door een strafbaar feit.
Het Hof achtte het ten laste gelegde bewe
zen en veroordeelde verdachte overeenkom
stig den eisch van den procureur generaal
tot levenslange gevangenisstraf. De verdach
te hoorde de uitspraak kalm aan.
