MAANDAG 10 NOVEMBER 1930 TWEEDE BLAD PAG. 5
DE NIEUWE WEG
ROOSENDAAL-BELGIE
EEN ZAAK VAN INTERNATIONAAL
BELANG
BESEFT DE aEGEEEING DAT NIET?
De moedige daad van Roosendaal.
De tot standkoming van den nieuwen weg
Roosendaal—Esschon is ccn feit van zeer
groote beteekenis voor het internationale
verkeer.
Immers de meest korte verbinding tus-
schen Rotterdam en Antwerpen of men
via den Moerdijk, dan wel over Numans-
dorp—Willemstad zijn weg neemt loopt
over Roosendaal, in aansluiting met de Bel
gische wegen, die van uit Esschon recht
streeks over Polygoon en Brascaet naar
Antwerpen leiden.
Het is anders een geweldige lijdensgeschie
denis geweest, voordat de 7 K.M. lange weg
in den schitterenden staat gebracht was,
waarin deze thans verkeert. Voorheen liep
van Roosendaal naar Esschcn een 3V2 Meter
breede keiweg, die in zulk een erbarmelij-
ken staat geraakt was, dat hij voor het ver
keer en zeker voor het snelverkeer zoo
goed als onbruikbaar was.
Gevolg was dan ook, dat het doorgaand
verkeer dat voorheen voor een groot gedeel
te via Roosendaal België inging of omge
keerd uit België ons vaderland tot einddoel
had, steeds minder werd, en bijna geheel
Verdween.
Roosendaal met zijn 22.000 inwoner», met
zijn schitterende ligging aan een knooppunt
van spoorwegen, waardoor men de meest
snelle verbindingen, zoowel met België en
Frankrijk, als met Engeland en Duitschland
heeft, om natuurlijk het eigen vaderland
niet te vergeten, Roosendaal met zijn uit
stekende gelegenheid voor industrie, niet
zijn arbeidzame en goedwillende bevolking,
dreigde een „ville morte" te worden. De
plaats raakte in het vergeetboek, .waaraan
verschillende invloeden van buiten af, het
hunne ijverig bijdroegen.
I-Iet rijkswegenplan liet Roosendaal links
liggen, de provincie subsidieerde links en
rechts, behalve voor de verbinding Roosen
daal—België en het gevoel dat men gere
kend werd tot den zelfkant van Nederland
te bchooren maakte zich van velen meester,
die deze gevoelens niet onder stoelen of
banken staken, iets wat niet altijd ten goe
de kwam aan de liefde voor het vaderland.
Toen er niets te bereiken was, nam Roo
sendaal zelf het werk ter hand en besloot
de Raad op niets meer te wachten en aan
de precaire kwestie een einde te maken.
Aanbesteding werd gehouden en aan de
Soliditit Mij. te Amsterdam werd opgedra
gen voor een bedrag van f 216.870 het werk
in siligeenbeton uit te voeren.
De breedte van den weg werd bepaald op
7Yz Meter, waarvan 5J/2 Meter als rijweg zou
worden gebruikt, terwijl links en rechts oen
fietspad zou worden gemaakt.
Op 26 Mei werd het werk begonnen en be
gin October was de rijweg voltooid, terwijl
de fietspaden voor een groot deel gereed
Doordat dit werk het eerste was in ons
land, dat door de Soliditit Mij. welke haar
hoofdzetel in Keulen heeft, in siligeenbeton
werd uitgevoerd, en een geheel nieuwe
werkmethode werd gebezigd, was de belang
stelling zoowel van de zijde van de autori
teiten als van rijks- en provinciale inge
nieurs zeer groot. De meening van alle des
kundigen was onverdeeld zeer gunstig.
„Zeg het met een lunch!"
De spreekwijze: „Zeg het met bloemen",
wordt in de laatste tijd door autoriteiten en
openbare college's vaak uitgebreid in deze
zin: „Zeg het de pers met bloemen op een
wel voorziene disch"; aldus om niet van
plagiaat verdacht te worden de vertegen
woordiger van „De Rotterdammer" aan de
lunch te Roosendaal, waar hij namens bin
nen- en buitenlandsche pers 't Gemeentebe
stuur en de vereeniging „Roosendaals Bloei"
dank zei voor de vriendelijke ontvangst.
Eerlijk gezegd, een degelijke lunch in de
gezellige zaal, van Hotel Buysen is wel zoo
aangenaam als een open-lucht-excursie op
een regenachtige Novemberdag.
Echter: de goede zaak leed er niet onder.
Aan tafel zaten mede aan de burgemees-
In den stoet werd t
ter van Roozendaal, de heer Aug. Coenen,
burgemeesters uit de omliggende plaatsen,
ook burgemeester Kenis van Esschen, het
Tweede Kamerlid Jac. Vos, leden van Prov.
Staten, wethouders on raadsleden, de Bel
gische consul te Roosendaal, de directeur-
generaal Rombach van de Soliditits Mij. te
Keulen, hoofden van gemeentediensten en
Hollandsche en Belgische journalisten.
Daar de feestelijkheden georganiseerd wa
ren door de vereeniging Roosendaals Bloei
spraken aan tafel de heeren J. Coenen,
voorzitter, en A. T h. v. d. V e n, die in een
interessante rede uiteenzette, waarom de
aanleg van een nauwlijks 7 K.M. lange weg
zoo hoogst belangrijk is.
Voorts spraken o. a. nog Mr. Mayer,
voorzitter Kamer van Koophandel, West-
Brabant, de heer Rombach voor de uit
voerende Mij. e. a.
De plechtige opening.
Na de lunch werden ue genoodigden op
het gemeentehuis ontvangen, waar burge
meester Coenen het gezelschap welkom
heette, van waar een karavaan auto's het
gezelschap naar het begin van de nieuwe
weg voerde.
Hier werd men ontvangen door het co
mité van Wijk III, dat voor schitterende
versieringen had zorg gedragen.
De officieele openingsrede werd gehou
den door burgemeester Coenen, waarna het
zoontje van den voorzitter van Roosendaals
Bloei, kleinzoontje van den burgemeester,
de jongeheer Guus Coenen, met een ver
guide schaar van een meter lengte het lint
doorknipte en de weg aldus voor het ver
keer opende.
Jongejuffr. Elsaclcer bood de Burgemees
tersvrouw bloemen aan en zegde een aar
dig versje.
Achter de auto-'s der officieele personen
sloten zich vele luxe auto's en versierde
vrachtauto's aan, tot een aantal van ruim
80, en nu ging do tocht naar Nispen, waar
de burgerij, met muziek de stoet stond af
te wachten.
Namens do burgerij voerde pastoor Van
Spaandonck het woord, welke welkomst
groet en dankwoorden door burgemeestei
Coenen werden beantwoord.
Voort ging het nu van Nispen naar Es
schen, waar de burgemeester van Esschen,
de heer .1. Kenis, onder toeloop van hon
derden en honderden Essc-henaren den
stoet opwachtte, terwijl de muzieksociëteit
Concordia van Esschen het N.ederlandsche
volkslied deed hooren.
Het eerst voerde hier het woord burge
meester Gienen, die eerstens herinnerde
aam de dagen van October 191-1, toen hij
tot hier de vluchtelingen uit België tege
moet kwam. Thans kwam hij in vreugde
stoet ter opening van de nieuwe weg, oio
het verkeer met Esschen op waardige wijze
zou herstellen.
In antwoord hierop verwelkomde burge
meester Kenis de Roosendaalsohe vrienden
in het vertrouwen dat de oude gpe-de betrei;
kingen weer volkomen-zouden hersteld
worden.
Daartoe uitgenood-igd door burgemeester
Coenen werd hier het afscheidingslint on
der een harteliik speechje zijnerzijds door
den heer Th. Tiebackx, consul van België
te Roosendaal, doorgeknipt, waarna de
steeds groeiende feeststoet optrok naar het
Esschensche gemeentehuis.
Hier hield de burgemeester van Esschen
een hoogst sympathieke rede tot begroeting
van het gezelschap, waarin hij dank bracht
aan Roosendaal en het Neclerlandsc.be volk
voor alles wat het voor de Belgen tijdens
den oorlog heeft gedaan. Spr. hoopte, dat
de nu geopende nieuwe 'weg zal mogen bij
dragen tot een versterking van de vriend
schapsbanden en moge strekken tot hoo-
gere welvaart der heide landen en de
daarbij betrokken gemeenten.
Hierna werd de eerewijn gediend.
Op de terugweg sloot zich bij de stoet aan
het Gilde St. Sebastiaan uit Caschen, waar
bij een vroutwtje van 83 jaar, die de avond
feesten te Roosendaal met oude dansen voor
het Stadhuis kwam opluisteren.
De feesten werden gesloten met een con
cert, waarna de lichtsloet werd gehouden,
begeleid dioor een viertal muziekkorpsen.
De houding van Rijk en Provincie.
Indien de nieuwe weg RoosendaalEs
schen alleen van beteekenis was voor deze
plaatsen, dan ware de belangstelling over
dreven.
Echter, op die dingen willen we aan 't
slot even wijzen.
In de eerste plaats, dat, wanneer straks
het rijk de verbinding NumansdorpWillem
stad zal verbeterd hebben, het verkeer met
België op de korstste en minst kostbare wij-
j ze kan worden onderhouden, zoöals uit bij
gaand schetskaartje blijkt.
In de tweede plaats, dat deze wegaanleg
geen uitstel meer kon lijden, omdat België
van zijn kant voor goede verbindingen, zelfs
voor twee mooie wegen naar Antwerpen
En in de derde plaats, dat het dus zoo on-
j begrijpelijk i?, dat Rijk cn Provincie tot he-
den geen medewerking verleenden. Het
j geldt hier een hoofdverkeersweg en slechts
j na vee; moeite heeft de Provincie, onder hij
kans onaannemelijke voorwaarden eenig
subsidie toegezegd,
j Deze vreemde houding der autoriteiten is
eigenlijk het meest interessante in deze zaak
CHRISTENDOM
CULTUUR
EN
Rede van Prof. Dr. H. Visscher
VOOR DE AFD. Z.-HOLLAND DER
NED. HERV. 3. V. OP C. G.
Te Rotterdam heeft de afdeeling Zuid-
Holland van de Bond van Ned. Herv. J. V.
op G. G. een vergadering gehouden. Op ge
bruikelijke wijze werd geopend door de heer'
M. No te boom van Goucierak. Prof. Dr.
H. Visscher, hoogleeraar te Utrecht en
lid der Tweede Kamer, hield een rede over
Christendom en Cultuur.
In de schepping is alles, aldus spr., zóó
van God verordineerd, dat elk wezen dat
leeft noodig heeft een bepaalde worsteling.
De plant b.v. onttrekt groeikracht uit de
lucht en uit de aarde. Ook de dieren moe
ten worstelen om het lichaam in stand te
houden. Ditzelfde geldt nu ook van den
menseh. De mensch neemt in de schepping
een eigen zelfstandige plaats in. Zelfbewust
heid en redelijkheid zijn de gaven Gods aan
den mensch verleend. De mensch heeft een
bijzondere roeping op doze aarde, hij is a.
li. w. de priester der gansclie schepping
Gods. De menseh moest voor Gods aange
zicht al de eer en heerlijkheid der aarde
•den Heere opdragen. In het paradijs moest
Adam den hof bouwen en bewaren. Dat was
scheppingsordinantie. De mensch komt ech
ter onder de macht van zonde en dood. Het
zondegif wordt hem daardoor in de aderen
gedruppeld. De lofzang der schepping wordt
nu gesmoord. Toch ligt in den mensch nog
die drijfkracht om de aarde te veroveren.
De oefening baart kracht In de mensch-
heidsgeschiedenis zien wij dat inderdaad,
vandaar de Cultuur.
Cultuur komt van een Latijnsch woord,
dat zooveel beteekent als: „akkerbouw".
Wanneer de mensch niet redelijk was, dan
zou daarvan geen sprake zijn. Bij de dieren
is geen sprake van cultuur. Van geslacht op
geslacht worden de ervaringen overgedra
gen. Daarbij vervult de taal, inzonderheid
het schrift, een geweldige rol. Het schrift
is begonnen met een eenvoudig teeken, zoo
als b.v. het Egyptische hieroglyphenschrifi.
Deze twee elementen zijn voor de cultuur
van geweldige beteekenis tot heden toe. De
taal en het schrift!
Het Cultuurproces loopt een merkwaar
dige gang. Van familie tot stam, tot volk,
tot natie, ten slotte tot de moderne staats
vormen van heden, het wonderlijke techni
sche cultuurleven.
In het Museum van Land en Volkenkunde
te Rotterdam is dat proces te zien van nabij.
Van' het primitieve muziekstuk tot het mo
derne orkest. Dat is nog geen vooruitgang
voor de menschheid. Er is ook sprake van
achteruitgang en decadentie. Ondanks do
groote rijkdom van het moderne leven. Zon
der dat wij het misschien weten worden wij
in deze maalstroom meegesleurd. De groote
invloed van den godsdienst heeft in dat cul
tuurproces een functie gehad. Een leidende
functie! Ook de heidenvolken zijn religieus.
Het gansche leven wordt door de religie be
paald. Het zedelijk leven hangt nu eenmaal
samen met het godsdienstig leven. Aan den
Egyptenaar werden 42 vragen gesteld wan
neer hij voor Osiris moest verschijnen na
zijn dood. Bij de Christenvolken is het even-
zoo geweest. De Heere Jezus Christus heeft
zichzelf gepredikt als de Middelaar Gods en
der menschen. Hij is waarachtig God en
mensch. Hij heeft niet alleen God geopen
baard, maar ook den mensch. Hij heeft ons
den mensch voor oogen geteekend. Hij
heeft ons de wet voorgehouden. Hij geeft
het ware menschheidsbeeld.
Dat is voor de cultuur van geweldige be
teekenis geweest. Hij is een voorbeeld, maar
ook een levende kracht. Hij is het leven.
In Hem verschijnt de tweede Adam. Hij
predikt wedergeboorte, want wij gaan naar
ons eeuwig huis. Hij heeft het leven in
eeuv/ighcidslicht voorgesteld.
Deze dingen zijn overbekend. Maar daar
is een tijd geweest dat dit iets geheel
Maar het is een onaangename bijzonderheid.
En om daarop goed het licht te laten val
len, hebben we van deze plechtigheid iet.»
meer werk gemaakt dan anders het geval
zou zijn.
We hebben toch een Wegenfonds?
nieuws was. Voor Christus' komst wisten de
heidenen deze schijnbaar eenvoudige dingen
niet. Wij zijn verairtwoording schuldig voor
God voor al onze daden. Het heidendom
kent niets andere dan een sociale of com-
.munistische samenleving. De mensch bezit
dan zelf niets. Alles is dan familiebezit
De menschen in Afrika maakten al het ver
diende geld op, want anders werd liet toch
maar familiebezit!
Deze sociaal-familiaal-communistische toe
stand heeft verstrekkende gevolgen gehad.
Want als het Christendom optreedt dan ont
staat het conflict. Geen wonder dat de Ro-
meinsche Keizers het Christendom vervolg
den. Want de Christenen predikten het
recht Gods. De prediking van Christus heeft
wakker geroepen het persoonlijkheidsbesef
Waar de mensch de ontroerende zekerheid
kreeg dat hij schuldig was verantwoording
te doen aan God daar werd de hoogste span
kracht der cultuur openhaar. Dit is van
groote beteekenis. Christus leert niet de
wereld te verachten. Neen! De Heiland is
waarachtig mensch geweest zoodat Hij ge
scholden werd voor vraat en wijnzuiper. Hij
ging naar de bruiloft. Waar het Christen
dom kwam werd de arbeid geheiligd.
De Westersche volken die aan de spits
staan der wetenschap, waarop zij zich be
roemen, het is alles vrucht van Christus ar
beid. Daarom heeft Christus veel meer
waarde voor de wereld dan zij zelf wil er
kennen.
Onze tijd dankt alles aan Christus. En het
droevige is dat zij Hem hebben uitgebannen
Wanneer zij hem uitwerpt dan stelt zij zich
tegenover den levenden God. Ondanks de
Volkenbond en Nooit-meer-oorlog enz.
staat de gansche cultuur te wankelen.
Spr. is nu oud geworden maar denkt met
bezorgdheid aan de toekomst. Wij lev_..
midden in de reyolutie! De tijd ontwikkelt
zich naar Jezus woord: let op de vijgeboom!
De absolute afval heeft ook ons volk aan
gegrepen. De mensch gaat weer terug naai'
het heidendom, naar het sociale. De staat is
de afgod. Zoo wordt het gezinsleven ver
woest. Indien wij nog een toekomst zullen
hebben, dan alleen door een wederkeer tot
Christus die ons alles heeft geschonken.
De menschen vinden geen vrede tenzij zij
de palmtak des hemels aanvaarden. Hoe
ook aangevallen, hoe ook bedreigd: Gods
Woord staat er borg voor dat het laatste
woord gesproken zal worden door Hem.
Hem zal de victorie zijn! Johannes heeft het
gezien. Het Jeruzalem daalde neder, haar
poorten waren dag en nacht open en de
koningen der aarde brachten in haar de teer
en heerlijkheid der volken, dat zijn: de
schatten aer cultuur. Zij worden voor God
gebracht. Daar is Hij dien wij hebben ge
loofd, op wien wij hebben gehoopt
Er volgde een geanimeerde bespreking
waaraan door velen werd deelgenomen.
Prof. Visscher antwoordde op alle gestelde
vragen, waarvoor hem door den voorzitter
werd dank gebrarcht.
Na enkele huishoudelijke zaken afgehan
deld te hebben werd deze zeer goe-d geslaag
de vergadering gesloten door den heer Z. 11.
de Groot.
Het Referaat zal binnenkort in druk ver
schijnen.
Gemengd Nieuws.
DE DOODELIJKE DAMP.
Te Nieuwkoop- is de vrouw van H. door
kolendamp bedwelmd geraakt. Geneeskun
dige hulp moest worden ingeroepen.
ONDER EEN AUTO GEDOOD.
Te Rietgoor bij Nispen (N.-B.) werd het
zevenjarig dochtertje van M. Goorden op
weg van school naar huis door een auto ge
grepen en op slag gedood. Het ongeluk ge
beurde toen de auto een boerenkar gepas
seerd was. Het lijkje van het kind was ont
zettend verminkt
SPORT VEREEND.
Toen te Arnhem na afloop van den wed
strijd Vitesse—Robur et Velocitas de spelers
der bezoekende vereeniging het veld verlie
ten, ontstond tusschen eenige personen uit
het publiek en enkele Robur-spelers een
handgemeen. De politie kwam tusschenbei
den. Daar het publiek een dreigende hou
ding begon aan te nemen, heeft de politie
na geruimen tijd eerst de orde kunnen her
stellen.
De Apeldoornsehe voetballers werden onder
geleide der politie naar de op een afgezet
gedeelte geparkeerde autobus gebracht'
UIT DE GESCHIEDENIS VAN
HET REKENEN
II (Slot)
Ook is bekend, dat de Babyloniërs de ge
tallen van 1 tot 60 gaven aan hun goden
overeenkomstig hun hemellsohen rang. Fen
kleitafel uit de bibliotheek van Nineve heeft
de lijöt van de voornaamste goden met hun
getallen voor ons bewaard Ër schijnt zelfs
naast deze rij gehele ge teilen eer, rij breu
ken geweest te zijn, die aan de geesten wor
den toegekend overeonkamsuig hun rang.
Goede rekenaars waren de cudibo: I te
I n d i rs, volgens de overlevering z:ju onzn
cijfeis van hen afkomstig. Hun werken
drongen in Euro-pa door, z^odat, Eu'-opoe
sohe wiskundigen omstreeks 1200 daarvan
gebruik maakten. Zij rekenden veel met een
griffel op een met zand bestrooide tafel Zij
kenden verschillende manierjt; om te ver
menigvuldigen. Een rnothvle 's de vi.geii-
de. Zij maakten een dambor !a iiligc fnntur,
terwijl de vierkanten 'ten* ctiaMi item van
links onder na-ar rechts bmen rng in
tweeën verdeeld werden. De twee ge-tallen,
die vermenigvuldigd moesten wordtin wer
den boven en links van de rechthoek ge
schreven.
Moest bijv. 546 en 237 vermenigvuldigd
worden, dan schreef men elk cijfer boven
of naast een hokje. Nu worden de
cijfers achtereenvolgens mot elkaar verin enig
vuldigd en de uitkomst in het bijbehooren-
ae hokje geplaatst, zoo dan iv, dat de tl"::-
tallen van de uitkomst th de ameer jwn
helft en de eenheden ir. de r-cots ondersta
helft werden geplaatst.
6 X 7 42 werd geplaatst in het rechts
onderste ho-kje,
6 X 3 18 werd geplaatst in het rechts
middelste bokje
6X2= 12werd geplaatst in he-t rechts
bovenste hokje,
2X4 8 werd ge-plaats* in he-t middel
ste bovenste hokje,
2X5 10 werd' geplaatst, in het links
bovenste hokje enz. De nul werd weggela
ten. Vervolgens werden van rechts at te
beginnen de cijfers tusschcn de schuin?
lijnen samengeteld en de 'tienta..en va-n
de som geteLd bij de cijfers van de volgen
de kolom evenals dat bij ons gewone op
tellen geschiedt
Rechts van de rechts ond.rste schiunc-
lijn staat alleen de 2, dat geeft dus 2. Ver
volgens fel-len we bp 8 4 8 20. W?
schrijven 0 op en tellen de 2 bij de vo-'-
gend-e som 2 1 -1- 2 2 5. vat te sa
men li geeft; we schrijven de 4 op en tel
len de 1 op bij de volgende som 14-8 1
5 3, waf. te zaaien 10 geeft; we e-cbrij
ven 9 op en tellen de 1 bij de volgende som
1, wat 2 geeft, wa-t we opschrijven. Ten
slotte staat in de laatste rij alleen 1, wi-,
1 geeft.
Zoo vinden we 't antwoord 129402, -.velke
uitkomst bij de Indiërs dan onder de eeoh-
rmek kwam te staan
Deze wijze van vermenIgwul digon vergt
niet vee-1 van het geheugen, daar ailec-
de tafels va.n 1 tot en met 9 er vb.r ge-kenJ
moeten worden.
Een bekend geschrift is het rekenboek
van B a k h s h a 1 i, dat umstreeks 3Ö0 moet
samengesteld zijn. Do naam van de samen
steller ontbreekt en het rekenen met geheele
getallen wordt bekend ondersteld. Breuken
worden zoo geschreven dat de teller boven
de noemer staat zonder een scheidende breuk
streep. Geheele getallen worden geschreven
als breuken met de noemer 1. Bij gemengde
getallen komt het geheele getal boven de
breuk te staan.
1 beteekent 2Va.
3
De getallen welke voor een bewerking
vereenigd worden, zijn meestentijds door
rechte lijnen omgeven; daarna volgt het
met ons gelijkheidsteeken overeenkomende
woord phalam of afgekort pha en dan de
uitkomst. Bij het optellen staat het woord
yuta afgekort yu achter de getallen, die
opgeteld moeten worden, bijv.:
yu
pha 12 beteekent112
l 1
Bij 't aftrekken staat 't aftrekteeken achter
-het getal, dat afgetrokken wordt en wel in
de vorm van een kruis Men heeft ge
dacht, dat dit een oude vorm van ka was,
de afkorting van kanita verminderd.
Merkwaardig is, dat bij ons dit kruis juist
hot teeken van optellen is. Vermenigvuldi
ging wordt niet aangeduid. Het naast el
kaar staan van getallen beteekent, dat hun
product bedoeld is, bijv.
32
5 32
pha 20 beteekent X 20.
Verder beteekent
dat het getal 1
dus met zichzelf
X X - -
De deeling vereischt dat achter de deeler
-het woord bhaga of afgekort bha geplaatst
wordt.
De Indiërs losten al rekenopgaven vol
gens vaste methoden op, die bepaalde na
men droegen.
Bij de methode der omkeering,
vilöma kruga, werd de volgorde der bewer
kingen, welke verricht moest worden om
tot het gegeven getal te komen, juist om
gekeerd.
Aryabhatta, geboren 476, geeft in de 28ste
strofe van -het mathematisch hoofdstuk in
zijn werk Aryabhattiyan deze regel in de
volgende woorden weer: „Vermenigvuldi
gingen worden deelingen, deelingen worden
vermenigvuldigingen; wat winst was wordt
verlies, wat verlies was wordt winst.; om
keering." Om tegenover deze beknopte regel
een meer poëtische vorm te geven, waarvan
Bhaskara, geboren 1114, zooveel hield, laten
we hier een van zijn voorbeelden volgen
uit het hoofdstuk Lilavatti (de bekoorlijke)
va.n diens werk: „Schoon meisje met je
glinsterende oogen zeg mij, zoo je de juiste
methode der omkeering verstaat, welke is
het getal, dat met 3 vermenigvuldigd, dan
met van het product vermeerderd, door
7 gedeeld, mot Va van het quotiënt ver
minderd, met zichzelf vermenigvuldigd,
met 52 verminderd, door trekking van de
vierkantswortel, optelling van S en deeling
door 10 het getal 2 oplevert." Het gevraagde
getal is 28, hetwelk gevonden wordt door
van 2 uitgaande alle bewerkingen om te
keeren: 2 wordt dus vermenigvuldigd met
10, dit geeft 20, 8 wordt hiervan afgetrok
ken, geeft 12, dit met zichzelf vermenigvul
digd geeft 144, 52 er bijgeteld geeft 196, de
vierkantswortel hieruit is 14, dit met de
helft vermeerderd is 21, met 7 vermenigvul
digd is 147 met 3/7 deel verminderd is 84,
door 3 gedeeld geeft 28. Ehfiskara gaf nog
meer vraagstukken in poëtisch go.vaad; zoo
is ook het volgende van hem afkomstig:
„Van een zwerm bijen laat 1/5 zich neer op
een kadambablocm, 1/3 op de Silindha-
bloem. Driemaal het verschil der boido ge
tallen vloog naar do bloesem van een kutaja,
'één bij bleef over, welke in de lucht heen
en weer zweefde tegelijkertijd aangetrok
ken door de liefelijke geur van een jasmijn
cn een pandamas. Zeg mij, bekoorlijke
vrouw, het aantal der bijen." Hij volgt daar
in overigens Cridhara na, van wien de vol
gende opgave is: „Bij een worstelen van
j geliefden brak een paarlsnoer; 1/6 der paar-
I len viel op den grond; 1/5 bleef op de bank
liggen, 1/3 redde het meisje, 1/10 nam de
minnaar op, 6 parels bleven aan het snoer;
zeg, hoeveel parels heeft het snoer bevat"
Deze vraagstukken worden opgelost met
behulp van de algebra echter hadden ze
zeer wel opgelost kunnen worden volgons
de methode vim het aangenomen
getal. De oplossing van het laatste vraag
stuk zou dan als volgt geweest zijn: Denk,
dat het aantal parels 6 was. dan zou 1 op
den grond zijn gevallen, 11/5 op de bank
blijven liggen, 2 door het meisje gered zijn,
3/5 door den minnaar opgenomen zijn, teza
men is dit 1 lVs 2 3/s 44/s en er
zouden 6 44/s 1 Vs parels overgebleven
zijn. Er zijn eohter 6 parels overgebleven,
dat is 6:lVs 5 maal zooveel; er waren
dus aan het snoer ook vijfmaal zooveel
parels.
De regel van drieën komt bij Ary
abhatta voor. De volgende opgave wordt
met behulp daarvan opgelost: „Een 16-iarige
slavin kost 32 nishkas, wat zal een 20-jarige
kosten?" Hierbij moeten we bedenken, dat
de waarde van levende wezens (slaven en
vee) omgekeerd evenredig is met den leef
tijd; hoe ouder hoe goedkooper. Dit wordt
berekend door 16 met 32 te vermenigvuldi
gen en do uitkomst door 20 te deelen.
Merkwaardig is dat bij vraagstukken over
de renteberekening een rentevoet voorkomt
i van vijf procent per maand. Hieruit
j blijkt wel, dat men reeds in overoude tijden
i reeds vrij ver in de rekenkunst gevorderd
was.
Het eerste gedeelte stond In ons num
mer van Vrijdag 8 November.
ACENT"
vu
De handhaver der wet.
Deruslige spilvan heiverkeer.
Om weer en wind mag hij
zich niet bekommeren, want
zijn verantwoordelijke post
eischt den geheelen man.
Daarom zijn ook voor hem
^Aspirin-Tabletten onmisbaar
x geworden.
MkSPIft!N
Radio Nieuws.
sein; 12.01—12.15 Polit
Lunclimuziek: 1.452 Gramofoonmuzlek; 23
Vrouwenuurtje; 3—3.30 Knip-, naai- en stofver-
sleringseursus; .50—5 Verzirging van den Zen
der; 5—G.30 Gramofoonmuzlek; 6.306.45 Trait
je van het Algemeen Werkliedenverbond; 6.4*
—7.15 Cursus Schriftver beteren; 7.15—7.15 Lef*
zing Prof. Gelissen. 7.45—8 Politieberichten; 8
Tijdsein; 8.0112 Herhaling Propaganda-avond
lustrum KRO; 8.01—8.55 KRO orkest; 8.55—9.20
Populair concert; 9.209.30 Nieuws Baz Diae:
1,3011 Propagi
-.U.M. 1L30—12
HILVERSUM (298 M) AVRO S Tijdsein; 8.01
9,45 Gramofoonmuzlek; 10 Tijdsein; 10.01
10.15 Morgenwijding; 10.3012 Concert. 12 Tijd
sein; 12.01—2 Concert; 22.30 Halfuurtje voor
de vrouw; 34 Knipcursus; 44.30 Gramofoon
muziek; 4.30—5 Pianomuziek; 55.30 RaJio-
lclnderzangkoor; 5.30—7 Concert; 7—7,30 Engel
sche les; 7,30—8 Radio Volksuniversiteit; 8 Tijd
sein; 8,01—9.45 Zang; 8.459.25 Concert; 9,25—
9.50 Rede Prof Ir Schermerhorn; 9.50—10.50 Gul
taarspel10.05 Nieuws Vaz Dlas: 10,15—10-35
Concert; 10.35—10.50 Muziek; 10,50—11,35 Con
cert; 11,35—12 Muziek.
K.D.K.A. 1200 K.W. I
Naar Wireless World bericht, wordt do
Amerik. zender K.D.K.A, met een energie van
1200 K.W. uitgerust Dit zal dan de grootste
energie zijn, die ooit door een zender werd
gebruikt.
Ter gelegenheid van de opening van de
Indische Ronde-tafel-conferentie zal de ko
ning van Engeland op 12 November om 12.20
u. A.T. een toespraak houden, die door alle
B.B.C.-stations en ook door den kortegolf-
zender to Chelmsford wordt uitgezonden.
EERE WIE EERE TOEKOMT.
De heer Arthur Disley, marconist van de
R 101 heeft dezer dagen de medaille van de
orde van verdiensten verkregen. Zooals men
weet, wist de heer Disley uit het branden
de luchtschip te ontkomen en heeft eerst de
verschillende autoriteiten omtrent de ramp
telefonisch ingelicht, alvorens hij zijn ernsti
ge brandwonden door een medicus liet be
handelen.
ENGELAND VOLGT PHILIPS' VOORBEELD
De uitzendingen van het Engelsche korte-
golfstation te Chelmsford voldeden niet aan
de eischen, die door de luisteraars in de
Engelsche koloniën werden gesteld.
Men heeft daarom een nieuw plan ontwor
pen, waarbij dagelijks vier verschillende pro
gramma's voor de koloniën zullen worden
uitgezonden.
Eigenaardig is het, dat men thans in En
geland het systeem gaat volgen, dat door
den koi'tegolfzeiider PCJ van Philips reeds
jarenlang wordt toegepast, n.l. dat voor ieder
land afzonderlijk uitzendingen georganiseerd
EEN STRAATRCOVER
Men meldt ons uit Kerkrede:
Na het sluiten van de winkels der Coö
peratie „Ons dagelijks brood" te Spekhote
zerheide, gemeente Kerkrede, begaf cis win
keljuffrouw zich als gewoonlijk met de ont
vangsten van dien dag naar Heerlen, waar
het hoofdkantoor is gevestigd Na da l zij de
winkel had verlaten, -,verd zij door een tot
nu toe onbekend gebleven individu aange
vallen, die haar de 300 ontroofde en Jaar
na den loop nam. Tot hein heeft 1? poli
tie, die onmidJe'Iijk eaii urfibrt'.l i-nrtcr-
zoe-k heeft ingesteld enon spoor van dtn
dader kunnen ontdekken.
OP KLOMPEN NAAR BED
Te Westk nollen dam bij Krommenie
(N.-H.) maakte de hooge atersta-nd do
dorpsstraat alleen toegankelijk over plan
ken. Van huis tot buis stond he: water en
men moeet, als men naar hei wilde, op
klompen tot voo.- d«> slaanstee lnopen. daar
.dit schoeisel uittrekken, cn zoo in bed stap-
DE BURGEMEESTER IS EEN
STOMMELING
Uit den Raad van LIden (N.-Br.) bij de
behandeling van de begrooting:
De heer Van Kcssel: Ik heb niet gezegd,
dat u een stommerik zijt.
De voorz.: Dat hebt gij wel gezegd.
Do heer Van Kessel: Dat is niet waar,
zeg mij dan waar ik het gezegd heb?
De voorz.: Bij Jan van den Avnort in den
winkel cn hij hoeft het mij zelf gezegd.
De heer Van Kessel: Telefoneer dan eens
naar Jan van den Avoort.
De voorz.: Ik bedank u wel, mijnheer
Van Kessel, ik ben uw knecht niet. Voor
mijn part, ik geef er niets om al zegt u dat
'k een stommerik ben, ik weet wat mij ;e
doen staat.
Cjeeff
ORS
vanavond ook eens
enkele adressen voor
proefnummers op?
