sanatogen
TWEEDE KAMER
Leger ep Vloot.
VRIJDAG 31 OCTOBER 1930 TWEEDE BLAD PAG. 5
REGELING
VAN WERKZAAMHEDEN
DE PACHTWETTEN
OVERZICHT
De Kamer is het eens geworden over een
lekere beperking van den spreektijd bij de
Algemeene beschouwingen over de Staats-
begrooting. Ze kan dientengevolge haar
weekje studierust nemen, een verpoozing, die
ook aan anderen niet onwelkom is. Vanaf
11 Nov. gaat het op volle kracht vooruit tot
Kerstmis toe.
De heer De Visser kreeg zijn aangevraag
de interpellatie niet. Hij moet zich maar op
die gewone wijze zien te redden, als hij zich
schadeloos wil stellen voor zijn verwijde
ring uit de Kamerzitting van Vrijdag jl..
Den geheelen middag besteedde de Kamer
verder aan de Pachtwetten.
Er werd flink opgeschoten. In de kwestie
van liet continuatierecht bleef men steken.
Niet onwaarschijnlijk om nog eens te kun
nen nagaan of de schadevergoedingsregeling
welke de meerderheid in de Kamer voor
staat, zal worden doorgezet tegen den wensch
der. Regeering in.
's Avonds werd het Radiodebat voortge
zet. We moeten met het oog op onze plaats
ruimte verzoeken om zich ook daaromtrent
verder te oriënteeren in het
VERSLAG
0e Kamer begon met
regeling van werkzaamheden
Als verdeeling van den spreektijd bij de
jMgem. beschouwingen aver de Staatsbegroo-
ting deed de Voorzitter het volgeride
voorstel:
R K 2 uur; S.D.A.P. 2 uur; A.R. V/2 uur;
C.H. V/z uur; V.D. V/4 uur; Lib. V/4 uur;
S.G.P. Tuur; C.P.H. 1 uur; H.G.S.P. uur;
piatt. B. uur; Midd. Partij uur, en voor
replieken op de helft van die tijden.
üc heer Braat (Platt.) meende te slecht
te zijn bedeeld. Ook de heer De Visser
(Comm.) meende voor zijn wereldbeweging
ïiiiustem op onbeperkten spreektijd recht te
hebben.
Met 84 tegen de drie stemmen der oppo
santen werd het voorstel van den Voorzit-
teiMindergfortuinlijk was hij met zijn voor
stel om op 6 Nov. te beginnen met de be-
crootingsbeSchou win g enDe gebruikelijke
week vacantie werd dus tot 2 dagen ïngo-
P De*'heer Knottenbelt (Lib.) pleitte
voor beginnen op 11 Nov., welke gedachte
algemeen bijval vond. De Voorzitter wij
zigde nu zijn voorstel in den aangegeven zin
Waarna het z.h.s. werd aanvaard. De week
studierust was daarmede veroverd. -Eiken
Dinsdag cn Donderdag zal 's avonds verga
derd worden.
Beslist moest nog worden over de aan
vrage van den heer De Vissser (Comm.)
om verlof tot het richten van vragen aan
den Minister van Bpitenlandsche Zaken
over eventueele betrekkingen tusschen den
Paus als Staatshoofd en het Rijk der Ne
derlanden, en omtrent de positie van Kamer
leden ten aanzien van den Paus. als hoofd
van de Roomsch-Katholieke Kerk, indien dat
hoofd in maatschappelijke acties optreedt.
Met 85 tegen de 2 communistische stem
men aanvaardde de Kamer het oordeel van
den V o 0 r z i 11 e r, dat het onderwerp vain
het eerste deel dezer interpellatie behandeld
kan worden bij de begrooting van buiten-
landsche zaken en dat aver het tweede ge
deelte de regeering niet geïnterpelleerd kan
worden. Geen interpellatie dus.
Daarna kon de Kamer met de
Pachtontwerpen
voortgaan. t
Gestemd moest worden over het amende
ment-F 1 e s k e n s, strekkende tot het invoe
gen van nieuwe artikelen betreffende de
mogelijkheid voor pachter en verpachter om
de 3 jaar bij den rechter herziening van de
pachtovereenkomst te vragen.
Het amendement was door de regeering
onaannemelijk verklaard. Verwerping was
dientengevolge te wachten. Zoo geschiedde
het ook.
Het eerste amendement (mogelijkheid van
een 3-jaarlijksclie heraieningsaanvraag voor
den verpachter) werd verworpen met
59 tegen 25 stemmen. Voor stemden de soc.
dem. en de heeren Floris Vos, Bakker (c.h.)
en Loerakker (r.k.).
Het tweede amendement verdween zonder
stemming.
Opnieuw kwam in behandeling het amen
dement- v. d. Sluis (s.d.) betreffende ver
deeling van de verzekeringspremie tusschen
pachter en verpachter.
Dr. Beumer (a.r.) bleef tegen het re-
geeringsartikel, dat z.i. tegen de Grondwet
is. Zoowel de heer v. d. Heuvel (a.r.) als
de heer Gosel in g (r.k.) adviseerden tot
intrekking van het artikel.
Minister Donner handhaafde het echter;
de beslissing over het amendement liet hij
aan de Kamer.
•Resultaat was, dat wel het amendement-
v. d. Sluis mot 72- tegen 15 stommen werd
aangenomen, maar hot regeeringsartikel
werd verworpen met 82 tegen 3 stemmen.
Voor stemden de heeren Braat, Snoeck
Henkemans cn v. Vuuren.
Een volgend amendement was van den
lieer Fleskcns (r.k.) Het bedoelde een
opzeggingstermijn van twee jaar inplaats
van één jaar vast te stellen indien de pacht
overeenkomst is aangegaan voor den tijd
van vijf jaar of langer en een termijn van
tenminste een jaar bij de overeenkomst be
neden 5 jaar.
Na bestrijding van liet amendement door
Mr. Gnseliiig (r.k.), den Minister en ande
ren, wijzigde de heer F 1 e s k e n s zijn voor
stel; voor alle gevallen werd de opzeggings
termijn op 18 maanden gesteld.
Met'57 tegen 26 werd toen het amendement
aangenomen.
Overgenomen werd een amendement-
F1 e s k e n s om ook voor de overeenkomsten
van onbepaalden duur den opzeggingster
mijn op IS maanden te bepalen.
Vervolgens lichtte de heer Rutgers v.
Rozenburg (c.h.) een amendement toe
om den kantonrechter niet in hoogste res
sort te doen beslissen over pacht overdracht
of beëindiging van de pacht bij overlijden
van den pachter. Deze beslissing is daar-
voor van te groote bcteokenis.
De heer Goscling (r.k.) achtte geen
reden aanwezig het hoogcr beroep uit te
sluiten in dit artikel.
De Min. v. Justitie betoogde, dal
het ho'oger beroep teveel tijd in beslag
neemt. Spr. laat de beslissing ïntusschcn
over aa.11 de Kamer. Evenwel gaf hij m ovei
weging den beroepstermijn van twee maan
den te verkorten tot li dagen.
Het amcndemcnt-R 111 g e r s v. R o zen
burg werd gewijzigd overeenkomstig ae
aanwijzingen van den Minister; dus wel
beroep, maar met verkorten termijn.
De heer March an t (v.d.) vond, dat
een beroepsregeling te omslachtig en te
duur zou worden voor de pachters.
De Minister verklaarde het daarmee
eens te zijn, gelijk hij ook in eersten ter
mijn reeds had betoogd.
Het amendement-R ütgers v. Rozen
burg werd daarna bij gemengde stem
ming aangenomen met 45 tegen 37
stemmen.
Vervolgens kwam het artikel vagi
het continuatierecht
aan de orde.
Op dit artikel waren niet minder dan 15
amendementen ingediend.
De heer v. d. Sluis (s.d.) verdedigde
een amendement 0111 bij continuatie den
rechter tevens te verplichten tot het opnieuw
vaststellen rvan den pachtprijs.
De overeenkomst mag niet meer dan twee
maal en in 't geheel niet langer dan 10 jaren
worden verlengd, stelde de regeering voor.
De - heer v. d. Sluis wensch te deze beper
king te doen vervallen.
Een amendement-Eb els (v.d.) bedoelde
bij onredelijke, pachtopzegging een recht op
schadeloosstelling die hoogstens tweemaal
den pachtprijs over het laatste jaar kon
bedragen, aan den pachter toe tc kennen.
Met onredelijke pachtopzegging wordt
voorts gelijk gesteld de weigering van den
verpachter, om bij gewijzigde omstandig
heden, toe te stemmen in een redelijke wij
ziging der paehtvoorwaarden.
Een sub-amendement op dit amendement
werd verdedigd door den heer v. Rap-
p a r d (Lib.) Het wenschte het bedrag dei-
schadeloosstelling te bepalen op de helft
van het bedrag van den pachtprijs, die
volgens de opgezegde overeenkomst over het
laatste jaar verschuldigd is.
Een ameïidement-F 1 e s k e n s (r.lt.) wilde
ook bij verlenging den Kantonrechter be
voegd maken om een nieuwen pacht
prijs vast te stellen voor den termijn, waar
mee de overeenkomst wordt verlengd.
Een amendement-R utgers v. Rozen
burg (c,h.) wenschte ook bij continuatie
beroep op den kantonrechter open te stel
len.
De Comm. v. Rapporteurs verdedig
de een amendement van den volgenden in
houd:
„Indien als reden voor afwijzing van het
verzoek tot verlenging van de pachtover
eenkomst enkel de omstandigheid zou gel
den, dat de pachtprijs te laag is, kan de
rechter, mits de pachter bereid is eenen
pachtprijs te betalen, als door den rechter
redelijk geacht wordt de pachtovereenkomst
verlengen met vaststelling van den voor den
duur der verlenging te gelden pachtprijs.
Do heer G 0 s e 1 i n g (r.k.) verdedigde een
amendement om continuatie te weigeren 111
gevallen, dat de grond noodig is voor wer
ken in het algemeen belang, onteigening ten
algemeenen nutte er van kan plaats hebben,
of de grond noodig is voor volkshuisvesting,
handel of nijverheid.
Daarna werd de discussie over het artikel
en de amendementen geopend.
De heer Hiemstra (s.d.) gaf de voor
keur aan het aniendement-v. d. Sluis boven
dat van het slappere amendement-Fleskens.
Verder vreesde hij, dat schadeloosstelling
aan een vertrekkenden pachter zal worden
verhaald op diens opvolger. De bepaling om
trent liet bedrag der schadeloosstelling in
het sub-amendement-v. Rappard werd veel
te laag geacht
liet amendement der C. v. R. werd te een
zijdig geoordeeld.
Bij de continuatie zal het amendement-R.
v. Rozenburg, met het oog op de termijnen
voor hooger beroep, zeer vertragend werken.
Het is daarom beter het niet aan te nemen.
Dr. Bierema (Lib.) wenschte den pach
ter ook meer bestaanszekerheid te geven.
Het ïvgeeringsstelsel heeft weinig inhoud.
De consekwentio er van voert in de richting
van de amendementen van de heeren Fles-
kens en v. d. Sluis. Ook de heer Bierema
verklaarde zich voor het systeem der schade
loosstelling.
Do ongelimiteerde continuatie van den
heer v. d. Sluis is practisch niet te aanvaar-
dtDe heer Knottenbelt (Lib.) bestreed
op juridische gronden het amendement-Fles
kens. Men moet niemand verplichten met
een door hem ongewenschte wederpartij en
op ongewenschte voorwaarden een overeen
komst aan te gaan. Er behoort contractvrij
heid te zijn.
De lieer Braat (Plattel.) bestreed het
arnendemcnt-F.bels, was tegen dat van den
heer v. d. Sluis en ook tegen het continuatie
recht.
Tegen het sub-amendement-v. Rappard
had de heer E b e 1 s overwegend bezwaar.
De M i n i s te r van Justitie achtte
het amendément-Goseling overbodig. Het
vertoont ook strijd met de Onteigeningswet.
Het amendement-Rutger» van Rozenburg
zal ook nu een geforceerde procedure ver
oorzaken.
Het amendement-Ebels zal in de practijk
niet veel van het continuatierecht verschil
len.
INGEZONDEN MEDEDEELING
laenrasflteMis
„Ik heb Sanatogen als een
zeer goed preparaat leeren
kennen bij gebrek aan eet
lust, neurasthenie, enz."
Gedurende de ruim dertig iaren.
dat Sanatogen bestaat, ia het duizen-
den malen onderzocht en telkens
goed bevonden. Meer dan 24.000
doktoren hebben de moeite geno
men ons schriftelijk mede te deelen,
welke gunstige resultaten zij met
Sanatogen hebben bereikt. Sana
togen sterkt de zenuwen, overwint
zenuwstoornissen en geeft frisch,
rood bloed.
Begin nog vandaag Sanatogen te
gebruiken, dan zult gij U spoedig
gezonder en krachtiger voelen.
Het Zenuwsterkend Voedsel.
In alle Apoth. en Drog. vanaf f I.- p. bus.
Het vaststellen van prijzen door den rech
ter leidt tot zekere prijszetting en inperking
van de vrije markt.
Uitgangspunt moet zijn onredelijke opzeg
ging door den verpachter. In die richting
doet de Regeering een belangrijke schrede.
Het amendement-Fleskens gaat haar te ver:
het heeft zelfs meer bezwaren dan het amen-
dement-Ebels.
De Voorzitter schorste na de rede van
den minister het debat:
In de
AVONDVERGADERING
i de orde de interpellatle-A I b a r d a
toezicht op de radio-uitzendingen
en tevens de motie-A I b a r d a beoogende af
schaffing van het preventieve toezicht op
den radio-omroep en de motie-B o o n be
treffende beperkte toelating van radio-uitzen
dingen van politieke en daarmede verband
houdende onderwerpen.
De heer Oud (v.d.) onderwierp het Radio-
controle-reglement aan critiek. Z. i. wordt
het recht gemist de uitzending te beletten
van redevoeringen, waarvan overlegging
vooraf is geweigerd.
's Ministers beroep op het buitenland,
waar één omroeporganisatie bestaat, werd
niet sterk geacht. Bij ons zijn er verschil
lende omroeporganisaties. Die zouden ieder
zich zelf moeten controleeren, indien men
analogie met het buitenland wil. Het om
roepbesluit moet voor den minister zoo iets
als het paard van Troje zijn en daarom stelt
hij zich boven alle organisaties als contro
leur.
Preventieve controle zal hel doel nooit be
reiken bij iemand, die kwaad wil. We moe
ten van die preventieve censuur af, omdat
zij steeds uiterst gevaarlijk blijft. We moe
ten naar de repressieve controle toe en de
politiek moet zooveel mogelijk uit den
aether. Noodig is een algemeene omroep
organisatie, die alle richtingen gelegenheid
geeft haar woord mee to spreken.
Dc heer Kr ij ger (c.h.) was van meening,
dat het systeem van de wet de preventieve
censuur Hscht. De vraag is echter of ook het
controle-instituut is geslaagd. Men kan er
over tevreden zijn, gezien het stadium van
ontwikkeling. Intusschen behoeft niet elke
maatregel feilloos te worden géacht.
Er moet zekerheid zijn, dat van de gege
ven vrijheid tot uitzenden geen misbruik
wordt gemaakt. Er gaat nog zooveel door,
dat eenige verscherping van toezicht alles
zins gemotiveerd is, mede om te voorkomen,
dat de gevoelens van bepaalde groepen van
ons volk ernstig worden gekwetst. „Teun de
Klepper-man" moge o. a. bedenken, dat op
het punt van de liefde voor ons Vorstenhuis
ons volk zeer kwetsbaar is.
Negatie van bestaande controlevoorschrif
ten kan niet worden geduld. Toch is het de
vraag of op den duur b.v. de bepaling, dat
de volledige tekst van redevoeringen te vo
ren moet worden ingezonden, in den be-
staanden vorm wel houdbaar is.
Een beroepsinstantie werd aanbevelens
waardig geacht. Beslissingen der bestaande
commissie zouden met redenen kunnen wor
den omkleed.
Onder bepaalde voorwaarden wil de heer
Krijger de politiek in den aether wel opoffe
ren, ii.l. indien een waarlijk nationale om-,
roep mogelijk zou blijken.
Er is een bepaalde, richting, die schijnt te
vergeten, dat de radio iets anders is dan dc
pers en de Juisteraars overstelpt met poli
tiek.
In verband met de motie-Boon werd den
minister gevraagd te gelegener tijd te willen
meedeelen hoe het vraagstuk van de poli
tiek in den aether in het buitenland gere
geld is en voorts op welke wijze hij het mo
gelijk zou achten de politiek in den aether
'j beperken tot het uitzenden van redevoe
ringen over de hoofdbeginselen der politieke
partijen uitsluitend van uit de studie.
De heer Vliegen (s.d.) had den iudruk,
dat het debat de tendens vertoont om dc
V.A.R.A. te kortwieken, maar anderen onge
moeid te laten. Veel meer dan vroeger wordt
tegenwoordig de vrijheid van uitzenden be
moeilijkt. Men had zoo moeten blijven voort
gaan en bij. verkeerde dingen kunnen waar
schuwen: de paedagogiek van de radio.
Waar ligt de grens tusschen politiek en
niet-politiek^ Wie de politiek uit den aether
wil weren, bedreigt alleen de arbeidersbe
weging. De motie-Boon is daarom niet te
aanvaarden.
De heer v. D ij k (a.r.) was van meening
dat liet betoog van den Minister omtrent
het preventieve toezicht geklaagd is. Ook
heeft hij het onvoldoende der repressieve
censuur aangetoond. De bekende uitlating
van den heer Albarda op het demonstratief
congres leverde het practisch bewijs voor dc
juistheid van 's ministers stelling.
Als de Overheid iets regelt, waaraan ge-
vRar verbonden is, moet dat gevaar zoo
klein mogelijk zijn. Daarnaast staat de ver
antwoordelijkheid van ouders voor wat dooi
de radio in hun gezinnen komt
Verschillende bezwaren van de heeren
Tculings cn Boon inzake do practijk der
controle werden door den heer v. Dijk ge-
De ambtenarenccnsuur der Radio-contro
lecommissie bevredigt allerminst. Daartegen
gingen ook door den heer Albarda aange
haalde bezwaren van Mr. v. d. Deure, Te
gen den vorm, waarin de preventieve cen
suur door enkele personen wordt uitge
oefend, ging zijn verzet. De seeretaris dei
commissie decideert maar op eigen auto
riteit cn doet wat de bevoegdheid der com
missie zelf is. Op kleinigheden is men bij
de controle soms zeer lastig, maar groute
verkeerdheden passeeren. B.v. de gezag en
krijgstucht ondermijnende uitlatingen van
Teun de Klepperman. Deze ondermijnt
organen van het staatsgezag en in dit op
zicht gaat de censuur lang niet vei genoeg.
Wat zou er zijn losgelaten zonder censuur?
De verwijdering van den actieven politie-
ken strijd uit den aether is een sympathiek»
gedachte. Da', staat geheel buiten de zend
tijuverdeeling. Wan-.eer politieke redevoe
ringen een m A deel vormen van de pro
gramma's, ontstaat onbillijkheid tegenover
andere politieke organisaties. Alle politiek
mug uit deu omroep weg. Echter het spr.'
ken over een levens- en wereldbeschouwing
vc'rwarre m<-n niet met politiek. Vat men
dat onder pnLti-k, dan ontstaat gevaar voor
de culturecle en geestelijke vrijheid.
De motie-Boon zal nader moeten aandul
den wat het object van het regeeringsonder-
zoek zal moeten zijn.
Een onderzoek naar do politiek in den om
roep werd ten slotte gevraagd in den geest
van den heer Krijger. Zegt de minister dat
toe, dan zou de motie-Boon wel kunnen wor
den ingetrokken.
De definitieve regeling der zaak zal echter
vermoedelijk een wettelijken grondslag be
hoeven.
De heer W ij n k o o p (comm.) wees er op,
dat de communisten hier door alle omroep-
vereenigingen worden verstooten.
Daama was het woord weer aan den
[Minister van Waterstaat
.STONDEN ZIJ BIJ 'T GROOTE WIEL
Gistermiddag werd door den Commissaris der Koningin in de provincie Utrecht dc
nieuwe bemalingsinrichting van het Waterschap Westbroek aan het Zand- en Jaagpad
bij Oud-Zuilen in werking gesteld. Op onze foto ziet men Mr. 't Jacob de plechtigheid
verrichten.
Hij handhaafde zijn standpunt ten aanzien
'an de preventieve censuur.
Bij instelling van een beroepsinstantie zou
lie een adviseerencle taak krijgen; de mi
nister zou de beslissing moeten houden.
De motie-Albarda is niet te aanvaarden.
I-Iet uitsluiten van de politiek in den om
roep ware niet in overeenstemming met het
debat bij de behandeling der Radiovvct.
Tot beperking van de politiek in den
aether kan de Kamer de Regeering uitnoo-
digen. Het is echter de vraag of daartoe
etswijziging noodig is. Niet in een vage
motie, maar concreet zou moeten' worden
:egeven, wat men wil uitsluiten. De mo
tie-Boon doet (jat niet. Moeilijk zal het zijn
>m altijd juist te bepalen wat politiek is cn
laarniede verband houdt en wat niet. En
men bedenke: de verdeeldheid zit niet in de
politiek, maar in de levensbeschouwingen
en de cultuurstroomingen.
Ook al werden politieke onderwerpen niet
meer toegelaten, clan nog moest de preven
tieve censuur worden gehandhaafd.
Dc toepassing van dc censuur moet
groeien.
F.cn onderzoek naar den radio-omroep in
andere landen, speciaal ten aanzien van de
politiek en de werking van die regeling, is
reeds gaande. Reeds kwamen verschillende
korte inlichtingen binnen, ^eter is het'om.
met medcdeelingen er over te wachten tot
dat de informaties volledig zijn. Zij zullen
daar aan de Kamer worden overgelegd.
De heer Boon zou zijn motie kunnen in
trekken. Doet hij het niet, dan zou do mi
nister verwerping moeten adviseeren.
Replieken volgden.
De heer Boon verklaarde, dat een con
crete formuloering van de geopperde bezwa-
en niet van de Kamer mag gevergd wor
den. Het is 's ministers taak een redelijke
regeling te ontwerpen. Ilij heeft voldoende
huitenlandsche voorbeelden tot zijn beschik
king.
De motie werd gewijzigd. Zij ging nu uit
van de overweging dat de actieve politieke
strijd in den aether somtijds zeer onge
wenschte vormen heeft aangenomen. Daar
om werd de minister uitgenoodigd een voor
Nederland gepaste regeling to ontwerpen,
waarin met dit bezwaar rekening wordt ge
houden.
De heer Albarda releveerde nogmaals
allerlei afkeurende uitspraken over het op
treden der Radio-controlecommissie en over
de preventieve censuur in bladen en o. a.
ook van de zijde van den heer v. d. Deure.
In de Kamer spreken vrijwel allen zich
uit voor de preventieve censuur. Dat is al
les tegen de V.A.R.A. gericht. De heer Al
barda was niet bereid zijn motie in te trek
ken. Van dc motie-Boon wilde hij natuurtijk
niets weten. Het politieke leven is een can
de belangrijkste gebieden van het geestelijke
leven, dat niet kan worden uitgeschakeld.
De liberalen moeten hun eigen plaats
voor do microfoon maar opeischen en dc
heer Albarda is dan bereid tot een billijke
regeling mee te werken.
Minister R e v m e r moest de nieuwe motie
ontraden. Daarin wordt gesproken van den
actieven politicken strijd. Dat valt hoclcmaal
buiten het. bestek van het debat. Hij hand
haafde overigens zijn gedane toezegging.
De heer Boon trok zijn motie in en zal
op de zaak bij de Postbegrooting tem
komen.
De stemming over de motie van den hei
Albarda werd bepaald op heden bij den
aanvang dor vergadering.
ZU1D-H0LLANDSCHE VEREEN.
„HET GROENE KRUIS"
J. H. WEYNS
Dr Rottcrdamschc kunstschilder J. JI. Wcipxs,
dien wij den schilder van het zonnelicht
kunnen noemen, exposeert zijn nieuwste
werken in hotel „Central" tc Rotterdam.
Deze tentoonstelling slaat onder leiding van
den heer J. A. van Eyck cn is tot cn met
9 November geopend. Dc heer Wexpxs was
zoo welwillend even voor onzen teekenaar
te posecren.
DE 34ste ALGEM. VERGADERING
De vergadering werd gistermorgen voort-
De heer W. Poolman wordt gedankt
voor het secretariaat, dat hij thans 30 jaar
mocht waarnemen, vanaf do oprichti g der
Zuid-Holl. Vereen. Mevr. Poolman wordt
en bloemstuk aangeboden.
Bij de bespreking van de jaarverslagen
worden inlichtingen verstrekt over de raoe-
dereursussen. Aanmerking wordt gemaakt
op het feit, dat aan de consultatioburoaux
recep'en worden afgegeven, terwijl de afge
vaardigde van IJsselmonde klaagt over
tegenwerking door de artsen.
De voorzitter vindt het onbegrijpe
lijk, dat de huisartsen zich verzet*cn tegen
de consultaticbureaux voor zuige'tngen.
De afgevaardigde van Barend recht
k'aagt over de overbelasting van dc wijk-
iusters, waardoor nieuwe krachten moeten
worden aangesteld en de moeilijkheden in
financieel opzicht rijzen
De heer Joh. C. F e i s s e r beantwoordt
de ppmerkingen. Vat het afgeven van re
cepten betreft, dit is iets wat niet ma*
voorkomen. Het geval IJsselmonde moot
Spr. toestemmen. De moeilijkheden, door
Barendrecht genoemd, zullen nader onder
het oog worden gezien, om een oplossing te
F.enigc discussie ontstaat naar aanleiding
van dc opleiding van bakers. Dr. Beeken
kamp heeft opmerk ngen over het tarie-
venstelsel, waarop Dr, Putto antwoordt, dat j
de Rijkscommissie als ideaal stelt eigen
halters in dienst van het Groene Kruis.
Verder merkt zuster Hottink op, dat (tc
hakers er van doordrongen moeten worden,
dat zij geen zusters zijn. Nog meer aanwe
zigen vestigen op deze zaak de aandacht
Het Groene Kruis heeft zorg te dragen voor
volwaardig personeel. Voor de baker dient
een uniforme kleeding ingevoerd te worden
over het geheele land.
De heer Feisser zou het beste achten
de twee groepen: kraamverzorgster on
baker tot één, n.l. kraamverzorgster te ver-
eentgen.
Besproken wordt het jaarverslag van de
commissie voor de wijkverpleging. Men
acht een meerdere concentratie ten deze
noodzakelijk.
De jaarverslagen omtrent huiszorg, ont-
smettingsdienst, zickontransporfdienst enz.
worden goedgekeurd, nadat opgemokt is.
dat het zickenvervoer op de Zu:d-Holland-
sche eilanden verbetering eischt. De zieken
auto moot meerdere malen dan thans het
geval is, kunnen overgevoerd worden. Naar
aanleiding hiervan worden inlichtingen
verschaft over oen ziekenhuis op Flakker,
dat tot stand zal komen
Jhr. von Fisenne deelt mee, dat de
verbinding met de Zuid-Hollandscho eilan
den de aandacht heeft van het provinciaal
bestuur, dat iedere gelegenheid zal aangrij
pen, om daar verbetering te brengen. Dan
dienen echter ook de Minister van Water
staat en de belanghebbende gemeenten hier
op gewezen te wofdon.
liet hoofdbestuur der vereeniglng za! d?
Kruisfilm uitbreiden met beelden over de
preventieve geneeskunst. Opgemerkt word
dat de film van weinig waarde is, wat door
Dr. Schouten betwist wordt.
De afgevaardigde van Naaldwijk ver
wondert or zich over, dat noc niet de lan
delijke belangen van de zusters zijn gere
geld, voornamelijk ten opzichte van de pen
sioenregeling, waarvoor een uniforme rege
ling noodig is. Spr, begrijpt niet, dat de
varaiitiereg ding hij de desbetreffende com
missie er zelfs aan voorafgaat.
De voorzittey belooft, dat het hoofdbe
stuur cn de commissie nop meer hun aan
dacht aan deze zaak zullen wijden.
Dr. Bekker geeft inlichtingen over de
pensioenregeling bü het Witte Kruis in
Noord-IIolland.
De voorzitter geeft nog een uiteen
zetting van wat de commissie heeft verricht,
waarna de jaarverslagen der verschillende
commissies worden goedgekeurd.
Mr. Lictaert Te er bol te is zoo on
der de bekoring gekomen van de levens
kracht der vei'eeniging. dat hij ook namens
de inspectie haar alle hulde uioet toebren
gen.
Tot leden van het hoofdhestuur worden
herkozen de heeren Dr. J. Pb F, lias en
Mr. C. M. v a 11 S i 11 e v o 1 d t Jr. In de
vacature v an Gelder wordt gekoren
Mevr. F. K e v z e r 1 a Plein, te Hoek van
Holland, met 245 stemmen tegen 61 stem
men op den heer J. W. S. d e Jong to
NlCUW T n1.llAi.ln.. J
Me-
ming.
De voorzitter wijdt dankbare woorden
aan liet afgetreden bestuurslid Dr vnn
Gelder, die voor de Zuid-Hollandsclie
eilanden zooveel heeft verricht in het be
lang van liet Groene Kruis.
Ten slotte wordt de districtsvonning van
Groene Kruisafdeelingen aanbevolen-
In de pauze werd met l»elangsteilifig do
interessante stand van de Ned. Vereen, tot
bestrijding van het tandbederf bezichtigd.
De middagvergadering.
In de middagvergadering komt aan da
orde een voorstel van de commissie voor de
ziekenverzekering tot de stichting van een
reservefonds (Zuid-Holl. Schommel-
fonds) voor verzekering tegen Je kosten van
ziekenhuisverpleging i i Zui I-Holland, waar
voor f 100 worde afgezonderd.
De afd. Voorburg is tegen dit voorstel,
daar de federatie van vereenigingen voor
ziekenhuisverpleging zich hierover nog niet
heeft uitgesproken en rij met dit voorstel
accoord moet gaan, wil de afd. Voorburg
met het voorstel der commissie meegaan.
Nog andere afdeelingen zijn van gevoe
len, dat dit voorstel niet ligt op liet gebied
van het Groene Kruis, doch op dat der fe
deratie van vereenigingen voor ziekenver
pleging. De ongevallenverzekering, de inva
liditeitswet e.d.g. dienen in deze kwestie te
voorzien, aldus een der afge vaardigen.
Weer andere afdeelingen willen het voorstel
van de agenda afvoeren, daar de leden niet
op de hoogte zijn van de kwestie.
De voorzitter der commissie deelt mee,
dat tegen liet laatste geen hezwaar hestaat.
Overeenkomstig dit voorstel wordt besloten.
Dr. W. L. v an A n d e 1, tandarts te Am
sterdam, lioudf een lezing over:
De lagere school en d"e maat
schappelijke bestrijding van het
tandbederf.
De vrees, dat het denkbeeld de lagere
school dienstl>aar aan eenigen maatschap-
pelijken strijd, en dan nog wel den strijd
tegen het tandbederf voor menigeen nog
een dwaasheid lijkt, is niet geheel onge
grond.
Voor die vrees behoeft echter geen grond
te bestaan in den kring van het Groene
Kruis. Het gaat om dc vraag: hoe voorko
men wij voor bnze kinderen liet verlies van
hun tanden en kiezen; en om het eenige
logische antwoord daarop: door te waken
over het gave kindergebit.
Dit raakt inderdaad een maatschappelijk
vraagstuk. Hier ligt eon schoone taak voor
de sociale werksters, die het Groene Kruis
met zooveel zegen opgeleid en tewerk ge
steld hoeft. De zorg voor het kindergebit be
gint imiiners reeds vóór de gelioorte. Daar
om dient daaraan de aandacht tc worden
besteed bij kraamvrouwverzorging, zuig--
lingenbescherming, moedercursussen, nti
huisverzorging en kleuterzorg.
Wil men hot gave kindergebit gaaf hou
den, dan dient de wacht betrokken t"
worden bij het begin, en die wacht met
blijven duren totdat lu-t kind zelf die wacht
kan overnemen.
Ieder kijid zal zelf tenslotte moeten leu
ren. voor zijn gebit te zorgen. Daarvoor
hebben wij de medewerking van de lagere
school noodig. In de eerste plaats moet
ieder kind leeren, hoe het den mond heeft
schoon te houden. In de tweede plaats moet
het kind door vroegtijdige gewenning tot
daadwerkelijke mondreiniging gebracht
worden. In de derde plaats moet ervoor ge
zorgd worden, dat het gebit ook werkelijk
schoon te houden is. Een zorgvuldige me .In
werking bij het kind thuis kan nooit vol
doende zijn. Alleen in schoolverband zijn
alle kinderen voor dit zoo noodzakeluke
onderricht en onderzoek bijtijds te bereiken
en te belnen. Hiervoor is de schooltandar's
noodig. Zonder noemenswaard**» stoornis
voor den gang van het onderwijs kan hij zijn
zoo noodzakelijk werk doen. Alle karakter
van kliniek of operatiekamer blijft er verrs
van. Hot behoort bij wat het kind op school
en thuis over de verzorging van zijn gebit
Vrijwel-alle kinderen kunnen dan op hun
dertiende jaar de school verlaten* niet een
gaaf gebit en met een- goed inzicht In wat
°r voor de verzorging van den mond noodig
Naar aanleiding van de rede van dr. v a r.
A n d e 1. die met afbeeldingen de \erschil-
lende stadia van tandbederf toelicht, wor
den eenige vragen gesteld.
Er wordt 0.111. gevraagd, hoe de bestrij
ding van het tandbederf in het leerplan
moet worden opgenomen en of er een nieuw
leervak op de lagere school moet km
va»
wenschclijk zou zijn. Moet er naast den
schoolarts een sclniS .amlarts kon-n.'
Vertier wordt er op gew w/j-n, dat het plat
teland groote behoefte heeft aan meer be
strijding van het tandbederf.
Dr. van Atulel acht medewerkins van het
medisch schooltoezicht en de hulp van den
onderwijzer noodig. Men ontkom» er nirt
aan, dat de tandarts te hulp moet wordeu
geroepen. Spr. meent, dat de onderwijzers
het niet zullen gevoelen als overbelasting
indien de tandverzorging op school ge
schiedt. De wijkverpleegster is nnoilie voor
de verzorging van bet kind vóór den leer
plichtigen leeftijd. Ook «1<kraamverzorgster
heeft ten deze een tauk. Vóór alles dient
gewaakt voor het gn\r eebit. Een harde
korst is beter voor liet kind dan Vlo beste
tandenborstel. Verzorging \nrv het gebit op
school is alleen bedoeld als voorkoming van
tandbederf. Is dit er reeds, dan is hol een
medische taak. Op de lagere school zul ge-n
nieuw leervak ingevoerd worded, meent
Spr. maar het ts een logische g ing van
zaken hij de lichamelijke verzorging op
school, dal ook tegen tandbederf wordt ge
waakt.
fn dit verband Spr. er op, dat het vak
lichamelijke oefening, in te voeren in 1936,
zeer wel ten gunste van de bestrijding van
het tandbederf kan ziju, hoewel men dan
reeds, naar Spr.'s nieening, verder gevor
derd zal zijn dan thai.s het geval is.
De voorzitter acht bet o.m. noodig,
dat ten plattclnnde meer gedaan wordt nan
scliooltandverzorgine gelijk reeds In het
buitenland geschiedt.
Na enkele opmerkingen worden de be
groot ing over 1931 en de balans goedge
keurd.
Na rondvraag spreekt de heer Kroon,
oud penningmeester, er zijn blijdschap over
uit, dat de secretaris en de voorzitter weer
herkozen zijn. Spr. roemt het werk van den
vooiv.itter, die een stuwkracht der vereen»-
ging is.
De •burgemeester van Zevenhuizen
dankt den voorzitter voor diens leiding,
waarna Dr. Beek er namens het Witte
Kruis in Noord-Holland den voorzitter na
spreekt.
Hierna sluiting der vergadering.
HET SMALDEEL AUSTRALIË
Hef smaldeel Australië is 21 dezer te
Een lezer verleide
dal kei zoo n prettig idee
is. mee Ie werken aan de
uitbreiding van om k'ad.
1 - .I.LTIU^EHIun
