VRIJDAG 31 OCTOBER 1930
FFPSTF R] AH PAr; 9
BUITENLAND.
GROOTE AARDBEVINGSRAMP
IN ITALIË
DRIEHONDERD DOODEN EN GEWONDEN.
Gisteravond zijn in de door de aardbe-
Oostkust van Italië opgeschrikt door een
hevige aardbeving, die ook in de gehoole
provincie is waargenomen en in vele dor
pen groote schade heeft aangericht.
De eerste aardschok word voorafgegaan
door een hevigen knal, alsof een kanon
schot gelost werd. De gedeeltelijk marme
ren voorgevel van het provinciale gouver
nementsgebouw kwam naar beneden en
viel in stukken op het plaveisel van
Piazza di Roma. De toren van de kerk van
het Heilig Sacrament stortte gedeeltelijk in.
Ook vele huizen stortten in en aan andere
gebouwen werd groote schade aangericht.
Ook uit de provincie wordt gemeld, dat vele
huizen ernstig beschadigd zijn;
Ook te Rome heeft men den schok, zij het
dan ook zeer zwak, waargenomen.
De aardbeving is een ware ramp gewor
den. Het aantal dooden bedraagt reeds zes
tig en dat der gewonden wordt op 200 ge
schat. In het ziekenhuis van Ancona zijn
meer dan 100 zwaar gewonden binnenga-
bracht. Ook uit Pesaro en Fano wordt zware
materieele schade gemeld.
Het hevigste heeft het plaatsje Sinlgaglia
geleden, waar het'centrum van de heving
schijnt te hebben gelegen. De meeste ge
bouwen zijn awaar beschadigd. Een geluk
is het, dat een groot deel der bevolking on
middellijk langsd de kust zich op het veld
bevond.
Langs de kust zijn de meeste boeren- en
visschershutten ingestort. De bevolking is
voorloopig in tenten ondergebracht.
De aardbeving heeft zich echter ook
voortgeplant naar verder gelegen plaatsen
en in het bijzonder in de provincie Ancona
en Macerato is er groote materieele schade
aangericht. In Ancona zijn vier personen
gedood en twaalf gewond. Een aantal hui
zen zijn gevaarlijk gescheurd. Uit Falco-
nara worden twee dooden en twee gewon
den gemeld; twee dooden uit het plaatsje
Foruita. In veertien andere plaatsen uit de
provincie Ancona wordt alleen materieele
schade gemeld. Bovendien zijn in Pisa acht
en in Fono zes, in Mondolfo twee en in
Costancs twee inwoners door vallend ge
steente gewond.
Ondanks de schade, die aan den spoor-
wegdam is aangericht, is het niet tot storing
van het treinverkeer gekomen; daaren
tegen zijn de telefonische en telegrafische
verbindingen verbroken.
De seisraografische apparaten te Rome
registreerden een hoving van 20 minuten.
De schokken werden gevoeld in alle haven
steden langs de Adriatische Zee tot in Triest
en Fiumc.
Treinen met hulpmiddelen zijn naar het
aardbcvir.gsgebied vertrokken.
Nieuwe schokken waargenomen.
Giscteravond zijn in de door de aardbe
ving getroffen streek nieuwe aardbevingen
waargefiomen, die onder de bewoners een
paniek veroorzaakten.
De ochtendbladen bevestigen, dat bij de
aardbeving van gisteren in de Italiaansehe
stad Senigallia in totaal 25 personen wer
den gedood en ongeveer 200 gewond.
De stad ligt geheel in het donker. Tele
foon- en telegraafverbindingen zijn verbro
ken. De bevolking moet 'op beyel der auto
riteiten haar woningen verlaten en is in
barakken ondergebracht. De kerktoren hangt
geheel naar één zijde over en zal afgebro
ken moeten worden. De klok is op 8.17 blij
ven stilstaan. Speciaal de oude binnenstad,
is zwaar door de aardbeving getroffen. De
straten zijn geheel met puin bedekt.
Volgens te Itomc ontvangen berichten be
draagt liet aantal'dooden te Senigallia 11 en
het aantal gewonden 275, waarvan 23 zwaar
zijn gewond. Te Ancona bedraagt bet aantal
dooden 3 en hot aantal gewonden ongeveer
40. Tc Pesaro zijn geen dooden te betreuren.
1-Iet centrum,der aardbeving was gelegen
iu een niet al te dichtbevolkte plattelands-
streek en de aardbeving geschiedde op een
uur dat het grootste deel der bevolking al
begonnen was met het werk op het land.
Dit is waarschijnlijk de reden waarom het
aantal slachtoffers niet grooter is.
Dr. J. SCHOFER. f
Te Freiburg in Baden is onverwachts op
64-jarigen leeftijd overleden de leider van
het Centrum in Baden, de prelaat Dr. Jozef
Schofer. Met Dr. Schofer is eejx der bekend
ste politieke figuren uit het Baden van voor
en na den oorlog heengegaan. Hij werd 25
jaar geleden gekozen in do toenmalige Ba-
dcnsche Tweede Kamer, waarvan hij on
onderbroken lid bleef.
In de kolenmijn Montigny bij Charleroi
in België vond een ernstige mijngas-ontplof
fing plaats. Tot nog toe konden vijf dooden
geborgen worden.
POLITIEKE BOTSINGEN IN TIROL.
Na afloop van een sociaal-democratische
vergadering te Hoetting in Tirol ontstond
een ernstige vechtpartij met leden, die terug
keerden van een Christelijk-sociale vergade
ring. Er vielen eenige schoten, waardoor
drie personen gewond werden, terwijl ver
scheidene deelnemers aan de vechtpartij
messteken hebben opgeloopcn. De gendar
merie moest met de blanke bajonet een ein
de aan de vechtpartij maken. Verscheidene
personen werden gearresteerd.
HET LEIDERSCHAP VAN BALDWIN.
Bij de geheime stemming over het leider
schap van Baldwin in do Conservatieve
Partij in Engeland werden 462 stemmen voor
en 116 stemmen togen Baldwin uitgebracht.
JACHT OP EEN VLUCHTELING IN DE
LUCHT.
Te Oslo (Noorwegen) moet de politie een
vluchteling opsporen, die in de lucht rond
zwerft Het is de Noorsche ingenieur-vlieger
Hellesen, op wiens bezittingen door zijn
schuldeischers beslag is gelegd. Het eenig
actief, waar hij over beschikte, bleek zijn
vliegmachine te zijn, waarmee bij echter
kans zag uit Drontheim te ontkomen. Dp
advocaten zijnor schuldeischers hebben op
sporing van den vlieger verzocht. Hij is eeni
ge malen aan de Westkust gesignaleerd,
maar houdt zich letterlijk in de wolken ver
borgen. De crediteuren malton zich tamelijk
ongerust over de mogelijkheid om nog iets
van hun geld terug te zien, aungezion hot
vliegtuig, dat een belangrijk bedrag vertegen
woordigt, niet verzekerd is.
BANKIER VERMOORD DOOR BANDIETEN
Twee bandieten die voor de Union Stnte-
bank te Chicago hadden post gevat, hebben
Corune Merrill, den vice-president van de
bank, die naar him zin de handen niet hoog
genoeg opstak, toen zij dit bevalen, met een
revolverschot gewond, toen hij in zijn auto
stapte. De bankier is tijdens het vervoer
naar het ziekenhuis bezweken*
DE HOVELINGEN VAN 0ZILIE.
Gekleed in schitterend witte gewaden,
hebben de hovelingen van de nieuwe Repu
bliek der Zindelijkheid, Ozilië. hun president
Ozil een ovatie gebracht voor het invoeren
in alle Oziliaansche huisgezinnen van -Ie
zeeppoeder „Ozil", die naar den president
is genoemd.
Het was. een uiting van dankbaarheid voor
het vele geld en werk dat de huisvrouwen
wordt bespaard.
De leverantie geschiedt door zeepfabriek
„1-Iet Bleelcertje" van Rotterdam, voor slechts
10 cents per pakje.
Deze zeeppoeder is ook in geheel Neder
land verkrijgbaar.
REVOLUTIE IS ONTREDDERING.
Omtrent den toestand in Brazilië wordt
het volgende uit Porto Alegre van 28 Oct.
j.l. geméld:
In het openbare leven is een algemeene
stagnatie ingetreden. Do banken betalen
slechts tien procent der credieten uit. De
deviezenhandel is gestaakt. Stedelijk nood
geld is niet in omloop en muntbiljetten zul
len binnenkort in omloop worden gebracht.
Men is van plan den gouden imüreis in te
Er hcerscht een groote werkloosheid.
Steeds nog wordt er een sterke censuur uit
geoefend.
De radicale staatsman, Macede Suercz,
uit Minas, Geraes, heeft in een opzienba
rend artikel zich absoluut afwijzend tegen
over de voorloopige regeering geuit.
De marine neemt een afwachtende hou
ding aan.
DE TREINRAMP IN FRANKRIJK
De ontsporing van den sneltrein Genève-
Rordcaux, even voorbij het station van
Périgueux, heeft tengevolge gehad, dat er
19 dooden zijn en 40 gewonden. Het was een
lange trein met landverhuizers, waarvan
slechts enkele gewond zijn, daar deze men
sehen in de achterste wagons zaten.
De communisten hebben op het oogenblik
drie provincies van Centraal China (Ki-
angsi. Honan en Hoepci) leeggeplunderd
Zij hebben geroofd wat cr te halen was
Uit de provincie Anhwei komt het bericht
dat de communisten de monschen, die de
olutionaire beginselen niet wilden aan
vaarden. naar het stedelijk slachthuis
sleepten, en ze daar armen en bcencr
lieten afhakken..
Deze lugubere rooverbenden worden aan
gevoerd door een vrouw.
Aan de grens van de provincie Honan
hebben de communisten getracht, den Chi-
neeschcn pater Li te dwingen voor de beel
tenis van Lenin neer tc knielen. Toen hij
igerde, heeft men geslagen tot zijn.
lichaam één wondeplek geleek.
In de provincie Kiangsi moesten Fran-
iclie en Am-erikaansche paters een voor een
hun missieposten ontruimen.
missie var. Nantsjang, die door ln-
landsche priesters wordt bestuurd, werd
door bandieten geplunderd en alle bezittin
gen der missie werden in beslag genomp.ru
De landwegen zijn afgezet met roode sol
daten, die de toegang naar de stad hebben
afgesneden.
DE OPSTAND OP FORMOSA.
Het Japansche ministerie van oorlog heeft
twee batterijen geschut naar Formosa ge
zonden.
De Japansche opperbevelhebber op For
mosa heeft, opdracht gekregen-, den opstan
delingen een ultimatum te zenden, om zich
binnen 48 uur door de Japansche troepen te
laten ontwapenen.
Indien zij zich hieraan niet onderwer
pen, zullen de Japansche troepen opdracht
krijgen om zulks met geweld tc doen.
Naar officieel bekend wordt gemaakt heb
bon de opstandelingen de meeaten van hun
slachtoffers onthoofd. De afgesneden hoof
den hebben zij, toen zij Moesja verlieten
medegenomen.
De troepen vonden de lijken van 86 ver
moorde Japanners, nl. van 23 vrouwen, 17
imeisjes, 25 mannen, waaronder 13 politie
beambten, en 21 jongens. Onder de vermoor
den zijn o.a. de burgemeester en de com
missaris van politie. Legervliegtuigen heb
ben bommen geworpen op de dorpen der
opstandige inboorlingen.
HET CONFLICT IN DE BERLIJNSCHE
METAALINDUSTRIE.
Bij de plaats gehad hebbende stemming
heeft zich de meerderheid der Bcrll|nscbe
metaalarbeiders voor hervatting van den
arbeid verklaard.
Aan de stemming hebben 73.27S arbeiders
deelgenomen, van wie er 40.431 vóór her-,
vatting van den arbeid stemden, terwijl
32.847 zich voor voortzetting van de staking,
verklaarden. Aan ,de stemming werd door
Siemens, A.E.G. en andere groote bedrijven
met meer dan 62.000 niet deelgenomen, aan
gezien de vertrouwenslieden dezer arbei
ders zich reeds Woensdag voor hervatting
van den arbeid hadden uitgesproken.
De werkhervatting in haar vollen om
vang heeft heden plaats,
GEWELDIGE WOUDBRANDEN
IN CALIFORNIE.
Ten gevolge van de voortdurende droogte
zijn in Califomic geweldige woudbranden
uitgebroken. Het grootste deel van de plat
telandsbevolking neemt deel aan het bltis-
schingswerk, dat te urgenter is, aangezien
zich in de nabijheid de olievelden bevinden
Er bestaat gevaar dat het vuur lileroD
zal overslaan.
Tot dusver zijn acht personen het slacht
offer geworden, terwijl buitendien talrijke
personen gewond werden.
OVERSTROOMINGEN IN KLEIN-AZIE-
Geweldige regens hebben Smyrna en
andere plaatsen in Klein-Azië geteisterd
Vijf en twintig duizend gezinnen zijn
dakloos. Zij werden voorloopig in moskeeën,
scholen en herbergen ondergebracht. Tol
nog toe werden 134 lijken geborgen.
De schade bedraagt twee milliocn pond
sterling.
OVERSTROOMINGEN IN DUITSCHLAND
In Duitschland is de Boven-Oder buiten
i oevers getreden. Bij Spremborg moest een
dijk worden doorgestoken, doch spoedig be
zweek de gehefle dijk op der den druk der
watermassa's, zoodat tal van akkers kilome
ters ver onder water staan. j
In de nabijheid van Ratibor hebben de
overstroom in gen onrustbarende afmetingen
aangenomen, zoo zelfs, dat de bewoners der
"ngeslten huizen door de brandweer van le
vensmiddelen moeten worden
BLOEDIGE BOTSINGEN IN SPANJE.
In Bndelona, in de provincie Barcelona,
is het tot bloedige botsingen gekomen tus-
schen werkwillige arbeiders van een mu
tual fabriek cn communisten.
Van -beide zijden werd, geschoten. Er vie
len twee dooden en talrijke gewonden.
EEN ONTZETTENDE ONTDEKKING.
Te Pau in Frankrijk zou een 58-jarige
vrouw begraven worden. Enkele personen in
de nabijheid van rlc hoor meenden gerucht
te hooren, alsof er beweging was in de kist.
.Men liet onmiddellijk het deksel der kist
losschroeven cn tot groote ontsteltenis zag
men, dat het lijkkleed was teruggeduwd, ter
wijl het lichaam nieer op dat van een sla
pende .dan op dat van een doode leek.
Een inderhaast gewaarschuwde genees
heer constateerde, dat. dc lippen haar roode
kleur hadden teruggekregen en dat het
lichaam soepel was.
De geneesheeren houden een nauwlettend
toezicht, doch vreezen, dat de vrouw thans
werkelijk dood is, daar de tijd, verloopen
tusschcn het ontwaken cn, het bevrijden te
lang is geweest.
SAMENZWERING IN GRIEKENLAND
ONTDEKT.
Te Atlien'e zijn meer dan 100 personen we
gens een revolutionnaire samenzwering ge
arresteerd. 's Nachts verzamelden zich inge-
veer 100 burgers en officieren in een parti
culier gebouw in de hoofdstad om onder lei
ding van den vroegeren dictator Pangalos
over een staatsgreep te beraadslagen, die
nog denzelfden nacht een aanvang zou ne
men. De samenzweerders werden evenwel
reeds geruimen tijd door de geheime politie
in het oog gehouden cn denzelfden nacht
nog gearresteerd. Togen alle beschuldigden
zal onverwijld een proces wegens hoogver
raad aanhangig worden gemaakt.
De vroegere dictator Pangalos is gearres
teerd. In verband hiermee is Venizelos uit
Angora teruggekeerd, omdat hij militaire
moeilijkheden vreest.
Gemengd Nieuws.
SLEEPBOOTKETEL GESPRONGEN
Machinist gedood.
Te And el heeft an de Wilhelmlnaechut-
eluis in d-e Maas een ernstig ongeluk plaats
gehad. Van de sleepboot „Geert Jan kapi
tein VV. van Asperen te Dordrecht, is op het
moment, dal de boot geschut werd, de ke
tel gesprongen. De geheele ketel is op den
wal terecht gekomen, een en ancler geschied
de met zulk een kracht, dat groote sukken
vier- k vijfhonderd Meter zijn weggesling rd.
De ruiten van de omliggende huizen, o.a. die
van den sluiswachter, zijn alle gesprongen.
Er is schade aangericht aan de sleepboot
zelf en aan de schutsluis. De kapitein wist
zich zwemmende te redden. De machinist
J. II. Mol, afkomstig uit Dordrecht, wordt
vermist en,is vermoedelijk gedood. Zijn lijk
is nog niet gevonden. Verdere persoonlijke
ongevallen kwamen niet voor. De oorzaak
van het ongeval ie on-bekenrl. De sleepboot
had een schip achter zich, terwijl nog eenige
andere schepen in de sluis lagen. De-ze zijn
echter slechts licht beschadigd. De sleepboot
is gezonken. De scheepvaart i6 gestremd.
VERDRONKEN
In het Boterdie.p onder Rottum, gemeente
Kanlens (Gr.), is het lijk gevonden van den
S-ja.rigcn timmerman B. Arends uit Usquert
Vermoedelijk-as de man per fiets te water
gereden.
EEN WOONHUIS DOOR STAKERS
AFGEBROKEN
Dè directie der N.V. V-eireen. Ned. Camot-
tefabrieken te Geldermaleen deelt ons mede,
dat aldaar de stakers aan de Chamottefa,-
brieken Woensdagsmiddag tusschen 5 ep
.30 uur, een woonhuis, toobehoorende aan,
den werkwilligen arbeider D. v. V. direct!
na-dat de huurder, een staken-, het had ver
laten, geheel met den grond gelijk gemaakt
hebben. Een menigte van ?en paar honderd
mannen en vrouwen was bij deze vernieling
aanwe-zig. Een volledige poslendienst was
uitgezet om te waarschuwen tegen nadering
van politie. De eigenaar van het huis, de ar
beider T. v. V., lijdt een belangrijke schade.
De justitie heeft een onderzoek gelast.
EEN MOOIE VANGST
Twee redhercheura hebben te Amsterdam
een ongeveer 24-jarigen Du-itecher aange
houden, die in gezelschap van een -vrouw
groote verteringen maakte. Uit een ingesteld
onderzoek bleek, dat de man geen paspoort
had en zich onder een valschen naam hier
ophield; ook kwam vast te staan, dat de
Duiteche recherche hem zocht terzake ver
duistering van 18000 R.M., te Berlijn ge
pleegd. Ongeveer de helft van het geld en
een groote hoeveelheid nieuw gekochte klee-
ddpgelukken konden worden in beslag geno
men. De man is in verzekerde bewaring ge
steld.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Bedankt: Voor Sellingen, T. van der
Brug te Wolvega. Voor Terhome, candi
A. J. van Rhijm te Deventer.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. J. J. van Oosterzee hoopt Zon
dag 23 November a.s. afscheid te nemen
van de Ned. Hervormde Gemeente te Durk-
werd en Zondag 30 Nov. d.a.v. te Tjerk-
gaast intrede te doen, na bevestiging door
Ds. J. C. Loor, van Bolsward.
Dr. E. J. W. POSTHUMUS MEYJES.
De nestor der Ned. Herv. predikanten te
Don Haag, Dr. E. J. W. Posthumus Meyjes,
heeft n-a een ongesteldheid van een maand:
zijn arbeid weer horvat.
JUBILEA
Ds. D. P. Koop mans, predikant der
Geref, Kerk te Sneek, hoopt, naar „Friesch
Dbl.'' meldt, Zondag 9 November a.s. in
de bediening des Woords te herdenken bet
feit, dat hij 40 jaar geleden het ambt aan
vaardde.
Ds. Dirk Pieter Koopmans werd 18 Octo
ber 1868 uit een landbouwersgezin te Dong-
pum geboren. Hij studeerde aan de Theol.
School te Kampen en werd in 1890 candi-
duat. Na in het ambt bevestigd te zijn door
zijn schoonvader Ds. W. Diomer, deed hij
Zondag 9 November 1890 zijn intrede by de
Gerëf. Kerk te Langerak met een predikatie
over 1 Cor. 1 24b. Bijna twee jaar was
hij hier werkzaam. Een beroep naar Ee werd
aangenomen. Zondag 6 November deed hij
aldaar zijn intrede met een predikatie over
foil. 4 3a, na wederom door zy'n schoon
vader te zijn bevestigd.
Van hier vertrok hij naar zy'n tegenwoor
dige Gemeente, waar hij Zondag 26 Febr.
1S99 zijn intrede deed met een predikatie,
over Pp. 51 14b en 15. Ook hier bevestigde
hem zjjn schoonvader.
Ds. Koopmans was herhaalde malen lid
van de Part. Synode (Z.G) en sedert 1911
ook van de Generale Synodes met uitzon
dering van die van Rotterdam. Voorts be
kleedde hij verschillende Synodale en Clas-
sicale Deputaatschappcn. Ook is hy' bestuurs
lid van de Friesche Predikanten-Conferentie,
Inzonderheid op het terrein der Evangeli
satie was en is de jubilaris werkzaam als
voorzitter der commissie voor Zending en
Evangelisatie voor de stad en de classis. Ook
op politiek- en schoolgebied bewoog hij zich.
Zco was hij een tyc'lang voorzitter der A. R.
Kiesvereeniging en van de Schoolvereeniging
Ds. G. BENES. f
In den ouderdom van 52 jaren is in de
Valeriusdvlimek te Amsterdam overleden Ds.
G. Be nes (Beens), emex-itus-predikant in de
Ned. Hervormde Kerk.
Ds. Ben es heeft 111 Utrecht gestudeerd,
werd in 1903 candidaat m de provincie Zuid
Holland cn in 1904 predikant te I-Ioog-
Blokland. In 1907 nam hij een beroep aan
naar do Gemeente te I-Iedel, van waar hij
in 1909 naar Delft ging. In 1921 vertrok
hij naar Monster cn in 1926 werd hij beroe
pen ta Maarssen, welk beroep hij aannam.
In deze Gemeente overviel hem een zenuw
ziekte, welke hem noopte eenige jaren ge
leden emeritaat aan te vragen.
De begrafenis zal plaats hebben Zaterdag
tegen halt drie n.m., o-p het kerkhof der
Ned. Hervormde Gemeente to De Meern
(prov. Utrecht).
ANNEXATIE.
In den Haarlemmermeer is, naar
men ons schrijft, voor den Aalsmeerderdijk
een Commissie geconstitueerd, om te onder
zoeken in hoeverre het mogelijk is om ofl'i-
cieele annexatie op Kerkelijk gebied te ver
krijgen en te trachten het gewenschte resul
taat te bei-eiken.
ZENDING.
Zendeling J. Louwerier, thans de
nestor onder zijn ambtsbroeders, hoopt 10
November a.s. zijn 90sten verjaardag te
vieren. Hij is nog helder van geest en blijft
met de Zending meeleven. Voor zijn leef
tijd is hij ook nog krachtig van lichaam,
in die mate dat hij onlangs een ernstige
ziekte te boven kwam. Een zwaar kruis is
-hem echter zijn blindheid, voox*al omdat hij
in alles blijft belang stellen en zoo gaarne
zelf zou lezen.
Hij heeft 40 dienstjaren bij de Zendixig
achter den rug. Van zijn opleidingsschool
was hij de ziel. Oud-leerlingen van hem
dienen reeds als mannen met veel levens
ervaring de belangen van het Koninkrijk
Gods in de Minahassa.
Louwerier heeft met anderen de Meisjes
school te Tomohon gesticht, die een groote
plaats in het loven der Minahassa inneemt.
De 90-jarige woont te Utrecht, Admiraal
van Ghentstraat 14bis.
Mevr. J. N ij e n h u i s—E vers. f
Hier te lande is bericht ontvangen, dat
na een week ziekte zacht ontslapen is de
echtgenoote van dei: zendeling-leeraar J. H.
D. Nijenhuis te -Kopanclakan (N.-Celebes).
In 1919 ging het echtpaar naar Bolaang
Mongondow (Celebes), in 1927 vertoefde het
met vei-lof in Holland en daarna weid het
werk op Celebes weer heiwat.
Zend. W. Dunnebier en mevrouw,
van Bolaang Mongondow (Noord-Colebes),
zijn met verlof naar het vaderland op weg.
Zr. M. Hoeken-dij k, de jongste
dochter van den heer en mevr. Hoekendijk
te Heemstede, die benoemd is tot zendcling-
diakones aan een der Zendingsziekenhuizen
op West-Java (Poerwokarta of Bandoeng),
hoopt Dinsdag 4 November a.s. per e.s.
„Ghristiaan Huygens" van Amsterdam de
reis naar Indi.ö te aanyaarden,
Jubileum Minahassa. In 1931
zal het 100 jaar geleden zijn, dat de eerste
zendelingen van het Ned. Zendeling Genoot
schap, de hoeren Kiedel en Sohwarz, in
de Minahassa aankwamen. De prediking
van het Evangelie vond er ingang en se
dert is de bevolking nagenoeg geheel ge
kerstend.
In de Minahassa worden bijzondere maat
regelen genomen om dit eeuwfeest op pleoh
tige wijze te vieren. Er is een comité ge
vormd, geheel uit Minahassers bestaande,
onder voorzitterschap van den heer Wonds,
hulppredikant te Tomohon; ook de heer
Moendoeng, hulpprediker tq. Sander, heeft
er zitting in; de beide Minahassers dus,
die na opleiding in Nederland tot hulppre
diker zijn benoemd. Het comité draagt den
naam „Comité Jubileumfonds Minahassa,
18311931". Het doel is een Christelijk Stu
diefonds op te richten, waarvoor nu reeds
gelden in de Minahassa worden ingeza
meld. Het ligt in de bedoeling de portret
ten der eerste zendelingen op ruime schaal
te verbreiden.
KON ZICHZELF NIET KLEEDEN
MOEST UIT HET BED WORDEN
GEHOLPEN
Nu voelt hij zich twintig jaar jonger
Denkt U zich eens in! Niet zonder hulp te
kunnen opstaan en geholpen te moeten wor
den bij bet aankleedenl Een maand latei-
was hij bedrijvig, verlost van pijn en voelde
zich twintig jaar jonger.
Leest, hoe hij dit klaar speelde:
„Ik hen 69 jaar oud. Vier jaar geleden
had ik een hevigen aanval van rheumatiek
cn spit in den rug wat zes maanden aan
hield, en ik was eenigen tijd beslist niet
in staat mij zelf te kleeden of zonder hulp
op tc staan. Nadat ik over Kruschen Salts
li ad gelezen begon ik 's morgens direct na
't opstaan een half theelepeltje Kruschen te
nemen op een glas warm water en toen
begon ik tc beteren. Nadien nam ik eiken
morgen een kleine dosis, juist zooveel als
op een cent kan liggen, in mijn eersten
kop thee, en na een maand voelde ik mij
uitstekend. Ik heb sindsdien geen vleugje
van pijn meer gehad en voel mij twintig
jaar jonger. Nog houd ik mij steeds aan do
kleine dosis in mijn eersten kop thee 'a
morgens. Ik ben dankbaar dat ik kan zeg
gen, dat het in mijn geval schitterend heeft
geholpen". l i
I-Iot is algemeen bekend, dat rheumatiek
en spit in den rug wordt veroorzaakt door
dc naaldscherpe urinezuur-kristallen, die
zich in de spieren en gewrichten nestelen.
Kruschen Salts rondt de scherpe kanten
van die kristallen af en lost ze langzamer
hand geheel op. Daarna zuivert Kruschen
het lichaam van elk spoor dezer opgeloste
kristallen en voorkomt, dat zij zich ooit
weer vormen. Hoe? Eenvoudig door het
lichaam tc helpen de onverteerde spijsresten
die urinezuur veroorzaken, en andere giften,
die dc gezondheid ondermijnen, te verwij-
dK™9Chen Salts is verkrijetaar bij alle
apothekers cn drogisten 4 J 0.90 cn 1.0
por tlacon. (Aav
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS
EERE-DOCTORATEN.
Tegelijk met den Koning der Belgen en
verscheidene andere buitenlanders zal ook
Prof. Dr. P. Zeeman, uit Amsterdam, hst
doctoraat honoris causa van de Universiteit
van Parys ontvangen, op 8 November a.s.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
afscheid h- j- groot
Gistermiddag heeft in restaurant de Twee
Steden te Den Haag de huldiging plaats
gehad van den aftredenden inspecteur-ge
neraal van het Nijverheidsonderwijs, dén
heer H. J. de Groot. 1
Deze huldiging is geworden tot een ware
en grootsche manifestatie van sympathie,
welke de heer De Groot in alle kringen
van het vak- en nijverheidsonderwys geniet.
Uit alle oorden van het land waren de
vertegenwoordigers van ambachtsscholen,
van nijverheidsscholen en dergelijke instel
lingen naar Den Haag gekomen om den be
minden grondlegger van ons nijverheids-on
derwijs hun hulde te brengen en dank te be
luigen voor het geweldig vele, dat hy voor
dit onderwijs heeft verricht.
Ook een groot aantal autoriteiten was by
de huldiging aanwezig. De minister van On
derwijs, mr. J. Terpstra was door onge
steldheid verhinderd bij de plechtigheid te
genwoordig te zy'n. Namens hem was aan-
Weerbericht.
wozig jhr. mr. O Feith, eKretaris-generaal
van het Departement van Ondervvys, Kun
sten en Wetenschappen.»
Onder de verdere aanwezigen werden o-a.
opgemerkt verschillende inspecteurs van het
nverheidsonderwijs, evenals de opvolger van
den heer de Groot als inspecteur-generaal
ir. Hofstede uit Haarlem en voorts tal van
vertegenwoordigers van organisaties voor
nijverheidsonderwijs* vele directeuren van
ambachtsscholen, nij verheidschol en, vak
scholen uit alle oorden van 't land bestuurs
leden, leeraren en leeraressen aan deze in
stellingen, ambtenaren van het departe
ment van Onderwijs en ten slotte een met
te noemen aantal personen', die op ceniger-
lei wijze relaties hebben met het nijver
heidsonderwijs in ons land
Een groot aantal bloemstukken o.a. van
vele ambachtsscholen van den Bond van
leeraressen bij het Huislhoudonderwys, van
de vereeniging ter bevordering van het Nij
verheidsonderwijs voor meisjes, van de R K-
vereeniging van directeuren van Ambachts
scholen e.d. was gezonden, alsmede een sta
pel telegrammen. 1
Oud-Minister Dr. J. Th. de Visser sprak den
heer De Groot namens het huldigingscomité
op hartelijke wyze toe en bood hem een som
gelds aan, die hem in de gelegenheid zal
stellen om, waarschijnlijk met zijn echtge
noote, een reis naar Amerika te maken.
Hierna bracht spr. de gelukwenschen van
Minister Terpstra over. Namens den Minis
ter deelde hij mee, dat de heer De Groot
werd benoemd tot commandeur in de Orde
van Oranje-Nassau. i
Mr. H. Smeenge bood met een toespraak
namens de Vereen, voor vakopleiding van
handwerkslieden een bloemstuk aan. Even
zoo mej. Van Anrooy, directrice der Inctes-
school voor JVIeisjes te Den Haag, namens
de clrie organisaties op het gebied van huis-
houdonderwijs.
De heer Ellens, adjunct-directeur der Op
leidingsschool voor toekenleeraren te Am
sterdam, bood een album aan en sprak voorts
nog namens do directies van Nijverheids
schol en.
De heer G. de Jong, directeur van het On
derwijsfonds voor de Binnenscheepvaart, wat
met een 30-tal schipperskinderen uit Am
sterdam gekomen, die hem een lied toezon
gen.
Wethouder Kelderman, van Deventer, bood
een ets aan met den wensch, dat de heer De
Groot nog eens zou denken: „In Deventer
ben ik toch eigenlijk begonnen te groeien".
De heer Laurillard, directeur van de Nij-
Tierhead&school te Deventer, presenteerde
bij e,en geestige toespraak een Deventer-koek.
Dr. E. Bonebakker, van Eindhoven, sprak
namens de eerste vakschool voor geschoolde
arbeiders in de groot-industrie en bood een
werkstuk der leerlingen aan, het eerste stuk
van die school, dat in het publiek komt.
De directeur der Rietvlechtschool te
Noordwolde presenteerde als blijk van erken
telijkheid een rieten leunstoel, en de heer
Rijken als directeur van de Amsterdamsche
Behangersvakschool een fraaie crapcaud.
De heer De Groot heeft voorts in dm toe
spraak woorden van harteljjken dank ge
sproken en vooral ook het particulier initia
tief bij het Nijverheidsonderwijs gehuldigd.
Gisteravond werd den heer De Groot door
vrienden in „De Twee Steden" een diner
aangeboden. t
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Delft (Dr. H. Bavönclcsohool, hoofd
Luc. van Klanken), mej. L. G. Stevens te
Den Haag. Als kw. met akte.
Rotterdam (MAJ.L.O.-School, Oudedijk
72, hoofd L. J. Allaart), A. G. Stienstra te
Bolnes.
Rotterdam. 'A. S. Talmaecfhool I, Hoo-
gewerffetraat 8, hoofd B. D. Overweg), P. A.
Bal, ond. aan de Openb. Jongensschool, Goud.
scha Rijweg 135, aldaar.
D o n k e r b r o e k, mej. A. Gillebaard te
Engwierum.
F ij n a a r t (Herv. School), J. Westen-
brugge te Ooltgensplaat
K a t w ij k aan Zee (Herv. School II,
hoofd J. Volbeda), H. J. Boekamp te Wou-
brugge. Waar deze juist een benoeming
naar Nunspeet aangenomen had, moest hij
voor Katwijk aan Zee bedanken.
Onstwedde (U.L.O.-School, hoofd C
Pesman), W. S. Emmens te Dokkum.
Overschio (Groen v. Prinstererschool,
Delftweg 18, hoofd H. Wilkeshuis), G. Hein
te Rövensmilde.
W i n t o r s w ij k (Wilhelminaschjool, hoofd
J. II. Bloem), P. J. do Wolf te Deventer.
Tienhoven (U.), mej. M. Kemp te
Maarsseveen. Voor tijdelijk.
V i a n e n, mej. M. van Zijl te Amster
dam. Voor tijdelijk.
II i e r d e n, mej. E. van
tijdelijk aldaar.
In de plaats van den heer J. P. Heben, die
met ingang van 1 Januari a.s. als zoodanig,
zal aftreden, is tot directeur van de Vorm
school tot opleiding van Chr. Bewaarschool
onderwijzeressen to Rotterdam benoemd de
heer II. Stapelkamp, hoofd eener Chr. School
aldaar*
BAROMETERSTAND
Hoogste stand 767.1 te Clermont
Laagste stand 739.3 te Janmayen
VERWACHTING
Meest matige, aanvankelijk Westelijke tot
Noord-Westelijke, later Zuid-Westelijke wind,
gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk droog, aan
vankelijk en vooral des nachts warmer, latei-
zelfde temperatuur.
STORMSEIN
Geseind van De Bilt 31 October: 9.35 uur
lan de posten van Delfzijl tot Hoek van Hol
land: Attentiesein neer.
AFSCHEIDING OP SCHOOLGEBIED.
Uit Lemmer meldt men ons: Gister
avond werd alhier een vergadering gehou
den van de Vereeniging „Vrije School met
den Bijbel", welke Vereeniging, zooals men
weet, is opgericht naar aanleiding van het
ontslag van den heer Fedde Schurer, on
derwijzer van de Gereformeerde School.
Op deze vergadering bleek, dat 't benoo-
diigde aantal van 40 leerlingen voor de op
richting van een nieuwe Chr. School werd
ingeschreven, terwijl 56 leerlingen aan de
bestaande Geref. School waren onttrokken.
Er werd een voorloopige Commissie ge
noemd ter onderhandeling met het bestuur
der Geref. School.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS.
Ned. Handolshoofreschool ti
tor dam. Gesla;
slaagd:" Indisch Kocht:' "cand.-ex., mej. M. W.
van den Burg to Schiedam.
Wis- en Natuurkunde, hoofdv. Pharmaclcj
doet.-ex., mej. A. Fehmers te Oegstgeest.
Gem. ÜDlversitett te Amsterdam.
Geslaagd: Apothekers-assistent,de dames E. Cr.
J. MeUorte Sch.ven.ne.n e J.^W. (V. U«
slaagd: Indologie: taalk. cand.-ex.. de hecrcn
W. H. Kefll en H. Schuilwerve.
Theologische School to Kampen.
Geslaagd: Godgeleerdheid: prop.-ex., de hoeren
J. Ribberlnk en R. Zijlstra, belden te Kam
pen: A. M. Lindeboom te Amsterdam en J. J.
Kedde te Utrecht.
Rijksuniversiteit te Groningen.
Geslaagd Rechtswetenschap doet.-ex. de heer J,
Geneeskunde: arts-ex., de heeren R. J. Tols-
Ried; R. J. Mansens, gob. to Am-
- Nijmegen J
EXAMENS-WISKUNDE
Den Haag, 30 Oct. M.O. Akte K.S. Hoogere
"Wiskunde. Geslaagd mej. M. H. C. Damave to
Rotterdam en de heer A. J. Dunnebier te Am-
1 Ij.CL "Art. 8G. Geëx. 2, gesl. 2 cand., n.l. de
C. Kop, Vllssingen; J. v. d. Voorde, Schovc-
ningen; H. J. Geerllngs, Vlissingen; G. Wol
zak, Alkmaar: J. E. Tans, Rotterdam: en A.
D. Levasier, Dordrecht.
EXAMENS SCHOOLRAAD
Op het gisteren te Utrecht gehouden
examen van den Schoolraad voor de scho
len met den Bijbel zijn geslaagd: de dames:
A Mol, o. n. h. te Vroomshoop, G. J P v
Vliet, onderw. te Oosterbeek, H H v. d,
Vegte, id. te Sauwerd, E Keizer, id te Voor
burg, H J. de Jong, id. te Nijverdal, en J
L. E. M W Kapteyn, id. te Almelo Allen,
met aanteekening C.NS en G S
Voorts J. Wiersma, onderwijzeres te Mar-
rum, met aant. G. S. en N aen Duik, on
derwijzeres met hoofdacte te Scheveningon.
Rechtzaken
Haarlem gebley-
1 10 op 11 Sept. j.l. Is uit
e uur op het kantoor te
uit het polltle-onderzoek
bleek, dat de diefstal in dien tijd gepleegd is
door den 38-jarlgen brievenbesteller J. D., ten
wiens huize een groot gedeelte van het geld
teruggevonden werd. Hij stond thans voor do
Haarlomscho Rechtbank terecht en verklaarde
door flnancioelen nood tot den diefstal gekomen
to zijn. Het O. M. eischte tegen D. twee jaar
gevangenisstraf.
Uitspraak c
f. veertien dagen.
LICHAMELIJKE OEFENING
WEDSTRIJDEN VAN MORGEN
CHR. NED. VOETBALBOND»
District Zwolle: Eerste klasse:
Bo Quick IZwaluwen I
Zwaluwen IIOlympla I
Go Ahead I—C.S.V. II
M.J.V. I—Entre nous I
D.O.S. I—Be Quick III
V.C.O. I—M.F.C. I
M.F.C. II—V.C.O. II
nOTTERD. CHB. VOETBALBOND:
Ólympla IUnicum I
R.C.K. I—K.D.O. I
A.B.S.—Olympla II
3.V.A. I—Z.W.
W.I.A. II—B.\
Oranje Wit II—H.B.S. 11
Men deelt ons mede, dat liet tweede elftal
van do Adelaars uit do competitie is genomen
wegens gebrek aan spelers.
Wanneer morgen do weersomstandigheden
gunstig zijn en alle wedstrijden doorgaan, ho-
- nr-.-.A.,,|g« "ompetltlo-
«tand ln dit j
seizoen to geven.
