t. a.s. aan de Collecte ten bate ean'tïredeswerbvan't
DINSDAG 21 OCTOBER 1930 EERSTE BLAD PAG. 2
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
EEN LANGDURIG WERKLOOS
HEIDSDEBAT
VEEL GEPRAAT EN WEINIG WOL
Voorzitter de burgemeester Mr. A. v. d.
Sande Bakhuyzcn. Afwezig met kennisge
ving de heer De Mey.
De heeren Meynen, Mr. Romijn e.n Groe-
nevoid worden benoemd als afgevaardigden
van den Raad om voor liet college van
God. Staten van Zuid-Holland te verschijnen
ten einde bet standpunt van den gemeente
raad te verdedigen, inzake het beroep van
het Christelijk Schoolbestuur te Oegstgeest.
in de bekende kwestie van een Oegstgeestcr
bijzondere school op Leidsch grondgebied.
Daarna wordt overgegaan tot behande
ling der agenda.
lo. Benoeming van een tijdelijk leeraar in
'de natuurkunde en schoolhygiënc aan de
afd. B. der Kweekschool voor onderwijzers
en' onderwijzeressen.
Benoemd wordt dc heer A. van Vianen,
2o. Benoeming van een tijdelijk leeraar in
het Engelsch aan de Kweekschool voor on
derwijzers en onderwijzeressen.
Benoemd wordt de heer Drs. A. A. Prins
to Amsterdam.
Hamerpunten.
De volgende punten gi,ngen zonder meer
onder don hamer door:
Suppletoire begrooting, dienst 1929, van
de gestichten „Endegeest, Voorgeest en
Rhijngeest".
Balans en verlies- en winstrekoning,
dienst 1929, van de gestichten „Endegeest,
Voorgeest. en Rhijngeest".
Staat van af- en overschrijving op de be
grooting, dienst 1929, van het College van
Vrouwen-Kraammoeders.
Rekening dienst 1929 van het College van
Vrouwen-Kraammoeders.
Begrooting dienst 1931 van het College van
Vrou we n -ra am moede rs
Voorstel: a.. tot goedkeuring van do ba
lans en winst- en verliesrekening, dienst
1929, vam de Vereeniging tot Bevordering
van den bouw van. werkmanswoningen; 1).
tot vaststelling van den desbetreffemlen bc-
grootingsstaat.
Voorstel: a. tot beschikbaarstelling van
gelden voor de>n bouw van een nieuwe wo
ning met schuur op het sub b genoemde
teelland; b. tot verhuring van de percee-
len teelland met de nieuw te bouwen wo
ning en schuur, nabij Endegeest, kad. be-1
kend gemeente Oegstgoest, Sectie F.. Nis 2497,
240$ en 2409, alle ged. aan Jac. v. Vliet Gzn.
Voorstel tot overneming in eigendom en
onderhoud bij de gemeente: a. aan J. Owaft
een strookje grond aan den Maredijk, kad.
bekend Sectie L no. 303, ged.; b. van de
N. V. Maatschappij tot Exploitatie van On
roerende Goederen „Broeksloot", 'n strookje
grond aa,n den Nieuwen Rijn hoek Harte-
steeg, kad. bekend Sectie I Nó. 2610 ged.
Voorstel tot beschikbaarstelling van gel
den ten behoave van de aansluiting van
wijk IX op de centrale rioleening.
Voorstel tot verkoop van een gedeelte
berm langs den Haarlemmertrekvaartweg,
kad. bekend gemeente Noord wij kerhout, Sec
tie B. no. 912 ged. aan G. Bouwmeester.
Voorstel: a. tot verkoop van een perceel
bouwgrond nabij den Leidsohen Hout, aan
het verlengde van de Fagelstraat, hoek Le-
denbcrchstraat, kad. bekend Sectie P, no. 98
ged. aan B. Buurman q.q.;
ib. tot beschikbaarstelling van gelden voor
den aanleg van eenige wegen en. de uit
voering van eenige daarmede verband hou
dende 'werken nabij de toegapgen tot den,
Leidsohen Hout.
Voorstel tot verkoop van een perceel bouw
grond aan de Zuid-Westzijde aan den in
aanleg zijnden weg langs de trambaan der
H. T. M. nabij den Rijnsburgerweg, kad.
bekend Sectie P Nis 982 (ged.), 9S3. 1241
(ged.) en 1242 (ged.) aan N. A. van Zijp.
Voorstel tot beschikbaarstelling van gel
den ten behoeve van de aansluiting van
het riool in den Maredijk, tusschcn den
Rijnsburgersingol en de Aloëlaan.
Voorstel inzake het verstrekken van brand
stoffen aan daarvoor in aanmerking ko
mende werklooze hoofden van gezinnen en
kostwinners gedurende het a.s. winter
seizoen.
De heer Van Stralen (s.d.) heeft verno
men, dat de parelcokes niet zeer deugdelijk
is, dat ze sintels vormt en te fijn is.
De heer Eikei-bout (a.r.) heeft dezelf
de klachten vernomen.
Wethouder Go si in ga merkt op dat
men over 't algemeen zeer tevreden is over
de cokes. Spr. zal de klachten aan de di
rectie van de Stedelijke Lichtfabrieken over
brengen.
De heer Van Stralen (s.d.) dringt er
voorts op aan, dat ook aan de arbeiders in
de Lcidsche Hout de cokes zal worden ver-
Wethouder G o s 1 inga zal dit punt in
het bestuur van de Leidsche Hout ter sprake
brengen.
Voorstel: a. tot beschikbaarstelling van
gelden ten behoave van de uitdieping van
den scheepvaartweg Haven—Oude Vest
Turfmarkt en eenige* andere diepwerken on
de aanschaffing van een 7en onderlosser
ten behoeve van den Reinigingsdienst; b.tot
onderhandsohe opdracht van de sub a be
doelde diepwerken aan de N. V. Maatschap
pij tot Aanneming van Waterbouwwerken
v.h. A. H. Hofman te Haarlem.
De heer Zitman heeft den heer Ko-
niiftgs alhier gesproken die dit werk ook
zou kunnen uitvoeren en goedkooper dan
hier wordt voorgesteld. Spr. meent dit in
het belang van de gemeente te moeten
zeggen.
De heer Van Stralen (s. d.) is van
meening dat hot beter was als het werk
aan een Leidsche aannemer werd gegund,
omdat het dan weer zeker is dat Leidsche
arbeiders bij hot werk te werk worden ge
steld.
Wethouder Splunter antwoordt dat, de
heer Konings hem des morgens heeft aan
geboden om het werk voor dezelfde prijs
uit te voeren. Dat kan men gemakkelijk
doen als er een prijs bekend is. Wat, be
treft de opmerking van den beer Van
Stralen zegt Spr. dat ook thans Leidsche
arbeiders het werk zullen uitvoeren.
Interpellatie Van Stralen.
Daarna Krijgt de heer Van Stralen
(s.d.) gelegenheid zijn interpellatie te hou
den inzake het yjjj^oosheidsyraagstuk.
Jü#...
Spr. stelt de volgende-vragen:
Hebben B. e,n W. kennis genomen van de
vooral de laatste weken sterk stijgende
werkloosheid te dezer stede?
Zijn B. en W. niet van oordeel dat in de
allernaaste toekomst het aantal werkloozen
nog zeer waarschijnlijk beduidend zal toe-
Indien B. en W. zulks van meening zijn,
hebben zij dan reeds bijzondere maatrege-
len overwogen om door versnelde uitvoering
van gemeentelijke werken <le dreigende
werkloosheid zooveel mogelijk te bestrijden
en zoo ja, waarin bestaan dan deze maat
regelen?
Zijn B. en W. niet van oordeel dat voor
al voor diegenen, welke reeds geruimen tijd
Lloor werkloosheid zijn getroffen en daar
door financieel in hoogen nood verkeeren,
1 iij zon de re maatregelen, bijvoorbeeld i,n den
vorm van verhoogde ondersteuning, noodig
zijn?
Spr. licht deze vragen toe en betoogt, dat
dc werkloosheid onrustbarend toeneemt.
Het aantal werkloozen heeft op 't oogenblik
reeds het dubl)ele bereikt van het cijfer van
Juni. Aan de hand van eenige cijfers wijst
spr. op den ernst van den toestand. De bouw-
arbeidersbond schreef het vorig jaar 3613
wcrkloosheidsdagen in over de periode van
April tot tot September en in hetzelfde tijd
vak van dit jaar $576.
Deze cijfers bedroegen voor de Fabrieks
arbeidersbon d 1334 cn 4245, voor dc Metaal
bewerkersbon d 1883 en 6162, en voor de
transnbrtai'beidersbond 1S96 en 4115.
Spr. wijst er voorts op dat in de raads
zitting van Juni dat werkloosheidsvraag
stuk ook is besproken. Toen is o.a. toegezegd
dat het voorstel tot den bouw van ecu brug
over de Vliet spoedig in den Raad zou ko
men. Spr. heeft dit voorstel intusschcn nog
niet gezien.
Wethouder Splinter: Het is al aange
nomen. (Gelach)
De lieer Van Stralen heeft zich dan
vergist. Er zijn echter nog verschillende an
dere werken die spr. bespoedigd zou willen
zien; het veemarktplan, dc woningbouw, de
demping van het Levendaal, het badhuis
plan enz. De ernstige tijd vraagt ernstige
maatregelen. Daardoor kan worden, bereikt
dat de noocl aanmerkelijk wordt gelenigd.
De vierde vraag betreft degenen die reeds
lang werkloos zijn. Voor deze personen is
het noodig extra maatregelen te nomen in
den vorm van een verhoogde steunuitkeering
Dc regeling is thans zoo dat de langdurig-
wcrkloozen minder ontvangen dan degenen
die pas werkloos zijn.
Het antwoord van B.
l W.
Wethouder G o s 11 n g a geeft op dc vra
gen liet. volgende antwoord:
Vraag 1. Dejte vraag wordt bevestigend., be
antwoord.
Vraag 2. Inderdaad is dc werkeloosheid
na het stelle,n van de vragen door den heer
v. Stralen beduidend toegenomen. Was toch
liet aantal ingeschreven werkeloozen op 24
Sept. jl. 711, op 1 Oct. d.a.v. bedroeg het 812;
op 8 Oct.: 866 en op 15 Oct. S90 waarvan
$06 mannen en 84 vrouwen. Tegenover Den
Haag met 5700 werklooze mannen, Utrecht
met 3700, Delft met 937, Schedam met 1514
en Haarlem met 1250 maakt onze gemeente
nog niet liet slechtste figuur. Ook voor de
naaste toekomst wacht liet College nog v el
stijging der werkeloosheid. Hunnerzijds
wordt alles gedaan en zal alles gedaan wor
den om die stijging binnen de engst moge
lijke grenzen terug te houden.
Vraag 3. Toen dit College in Sept. 1927 op
trad was de werkeloosheid biet zoo groot als
thans doch wel langduriger. Dit blijkt-hier
uit, dat over de eerste 9 maanden van 1927
aan «steungelden is uitbetaald rond 70.000
en over het corrcspondcerejide tijdvak van
1930 (bij verhoogde steunbedragen) rond
50.000. Bij de behandeling van de begroo
ting 1928 is toen over de werkloosheid ge
spróken in 't bizonder over dc bestrijding
daarvan door werkverruiming. Zoowel door
den Voorzitter van ons College die bij deze
debatten als waarn. wethoundor van fabri
cage optrad als door den Wethouder voor
Sociale Zaken is toen toegezegd,.het ter hand
nemen van verschillende openbare werken.
Aan deze beloften is het College niet on
trouw geweest. Immers sedert t najaar van
1927 tot op lieden is door Uwen Raad op
voorstel van ons College gevoteerd voor
Openbare Werken een bedrag vaji 2. 431.721
gespecificeerd als volgt: Straat cn wegaan
leg en verbetering 750.612.Bruggen en
watenverken 525.600.Plantsoenen en
speeltuigen 21.770.—; Rioleeringcn
f418.000.— Gebouwen 197.302.— Lichtfa
brieken 518.377.Totaal 2.431.721.
terwijl liovendien de lichtfabrieken in 't af-
geloopen driejarig tijdvak is verwerkt aan
buitengewone werken een bedrag van
300.000 waarvan alleen 220.000 aan grond-
werk.
Voor nieuwbouw en uitbreiding van bi-
zonderc scholen, voteerde Uw Raad in dit
tijdvak 251.090.—. Dit is samen een totaal
van f 3 milldoen.
Van de hierboven genoemde openbare
werken tot een bedrag van 2.431/721 zijn
momenteel nog in uitvoering een aantal
werken waarvoor 1.200.247 .is toegestaan.
Daarvan is verwerkt een bedrag van
429.300. zoodat dus nog verwerkt moet
worden f 770.947.
Bij het CclUoge en bij dc onderscheidene
Commissies van bijstand, advies en be
heer zijn op dit oogenblik nog in overwe
ging een aantal openbare werken waarvan
dc geraamde kosten beloopen f 2.658.700
zonder de Jiouwplannen voor de 298 ver-
eenigingswrmingen die te samen rond
f 1.000.000 zullen kosten. Ook bij de Licht
fabrieken zijn nog een aantal uitbreidingen
in voorbereiding die ten minste voor
f 100.000 per jaar gedurende eenige jaren
werk zullen geven.
Aan al deze zaken wordt door de ónder
scheiden diensten Commissies en door ons
College gewerkt in een tempo dat naar 't ge
voelen van ons College geen versnelling
toelaat. De technische uitvoering zou er
door in gedrang komen. Wel zijn èn Ge
meentewerken èn de Lichtfabrieken er op
bedacht geweest een aantal onderhoudswer
ken als schilderwerk, betegelingen enz. tot
den winter uit te stellen.
Wat de werken in uitvoering betreft, deze
zijn grootendeels aanbesteed, met een ter
mijn van oplevering. Indien dc werken be
hoorlijk voortgang hebben kan het College
de aannemers niet dwingen meer arbeiders
te werk te stellen dan zij deden.
Aan het College gijn evenwel geen geval
len gerapporteerd waarin de voortgang van
het werk door Jiet te werk stellen van een
onvoldoend aantal arbeiders wordt getrai-
Overigcns tracht het College door Ihet met
den moesten spoed verleenen van bouwver
gunningen cn de bevordering van den ver
koop van bouwgrond, getuige dc voorstel
len die lieden bij aanvullingsagenda worden
ingediend, de werkeloosheid in de bouw
vakkon te verminderen. Het College ver
heugt er zich in, dat niet zonder aandrang
zijnerzijds de besluiten van 7 Juli j.l. inzake
den vereenigingsbouw door den Minister cn
Gedeputeerde Staten zijn goedgekeurd en
dat dus de aanbestedingen thans kunnen
plaats hebben.
Vraag 4. In antwoord op de 4e vraag
deelt het College mede, dat het Reglement
op de Steunvcricening eerst in 1928 is 'her
zien en dat daarbij <lc in 1927 door den heer
v. Stralen ingediende voorstellen goeddeels
zijn overgenomen, terwijl voorts daarbij ern
stige aandacht ds geschonken aan de door
den lieer Heemskerk geuite wenschen in
zake den steun voor grootc gezinnen. Mede'
in verband met de daling van de prijzen
der eerste levensbehoeften en de kans dat
verhoogde steainuitkeeringen licht ledden
kunnen tot grooter toename van de werke
loosheid. meent het College, dat er geen
aanleiding is dc steunbedragen te verhoo-
gen.
Een vergelijking met de steunregelingen
die op 1 Oct. k.1. hestonden in een 20-tal
gemeenten die met Leiden kunnen worden
veigeleken leert, dat onze steunregeling den
toets zeer goed kan doorstaan en dat deze
op schier alle punten even gunstig of gun
stiger is dan dn die andere gemeenten.
De heer Schüller (s.d.) geeft een over
zicht van het aantal arbeiders dat aan de jn
don laatsten tijd tot stand gekomen en on
der linden zijnde werken is te werk gesteld
in de week van 27 Sept.—3 Oct. Spr. komt
tot oen totaal van 123 personen. Hiervan
zijn 23 geen Leidsche arbeiders of zij wer
ken als patroon mee. Spr. wijst er voorts op
dat nog steeds niet in den Raad is beli.m-
dcdl het plan tot den houw van 40 woningen
aan den Lagen Rijndijk. Als B. en W. den
ernst van den toestand inzagen zouden ze
wel voortgang maken met dit plan.
De lieer van Stralen (s.d.) had ver
wacht dat ook wel leden van de rechtsclic
raadsfracties over deze zaak zouden hebben
gesproken. Wanneer; liet bedoeling is deze
interpellatie te doen doodloopen dan v.)l de
s.d.-fractie er nog eens graag op terug ko
men in een volgende zitting.
Het antwoord van don Wethouder vindt
spr. onvoldoende. Uit hetgeen de heer Schül
ler hooft gezegd is wel gebleken wat de ar
beiders aan de uitgevoerde werken hebben
Spr. stemt toe, dat er veel gedaan is in de
laatste jaren. Er is echter nog veel meer tè
doen en dat moet in een versneld tempo ge
schieden. Aan de opmerkingen van deti
Wethouder heeft men geen houvast.
Wat de steunregeling betreft zegt spr. dat
deze niet ongunstiger is dan in andere
plaatsen. Dit wil echter niet zeggen dat ze
voldoende is.
Dc lieer Par men tier (a.r.) merkt op
dat een versneld tempo van uitvoering van
werken een weinig bcteekcnisvolle bestrij
ding van de werkloosheid is. De heer Schril
ler weet, en de heer van Stralen kan höt
dus ook weten, dat liet veemarktplan on
mogelijk in sneller tempo kan worden uit
gevoerd. Met de demping van liet Levendaal
is liet precies eender. Spr. informeert verder
of de sub-commissie voor de werkverschaf
fing de kwestie van de werkverruiming in
't geheel niet heeft behandeld.
De heer W i 1 ni e r (r.k.) wijst er op dat
de lieer van Stralen geen enkel concreet
punt heeft genoemd om de nalatigheid van
B. en W. ten opzichte van liet onderhavige
vraagstuk aan te toonen. Men praat maar
oen beetje ins blaue hinein. Spr. geeft den in-
terpellant in overweging om liet een of an
dere werk eens te gaan bestudeeren en daar
van aan te toonen dat liet sneller zou kun
nen worden uitgevoerd. Hij kan er dan met
B. en W. over spreken en wanneer deze er
geen ooren naar hebben, liet aan den Raad
voorleggen. Maar het moet iets concreets
zijn.
De heer Romein (v.b.) is overtuigd van
den grootcn ernst van het vraagstuk, dat
dan ook als zoodanig moet worden behan
deld. Of dit wol ingezien wordt ook van de
zijde van de s. d. a. p. betwijfelt spr. Het
conflict in dc typografie wijst daar in elk
geval niet op, evenmin als het feit dat de
lieer van Stralen niet eens wist dat het vortr-
stel van den bouw van een brug over de
Rijn al aangenomen is.
Spr. heeft opgemaakt uit dc cijfers van
den lieer van Stralen, dat de werkloosheid
in de bouwvakken nog niet zoo onrustba»
rond is als die van dc andere genoemde
groepen. En toch legde de hoer van Stralen
eenzijdig de nadruk op dc nood in de bouw
vakken. Bij een ernstig vraagstuk als dit
mogen toch eerst wel eens de economische
verhoudingen in 't algemeen goed1 bestu
deerd worden.
De lieer van Eek (s.d.) zegt dat het in
't geheel niet dc bedoeling is door deze in
terpellatie B. cn W. in gebreke te stellen.
De bedoeling is om op den juisten tijd te
wijzen op den 'ernst van den toestand. Bij
dc begrooting zou dif to laat zijn. Een van
do middelen is de snellere uitvoering van
werken. Spr. is van mecning dat liet sneller
kan. B. en W. moeten cr van overtuigd wor
den dat er momenteel geen terrein is waarop
zij noodzakelijker moeten optreden dan op
liet terrein van de werkloosheid.
Do lieer Wilbrink gelooft dat er alle
reilen geweest was om deze interpellatie
niet een debat tusschcn den interpellant en
den Wethouder te doen afloopen. Spr. be
grijpt niet wat de lieer van Stralen eigenlijk
wil. Hij erkent zelf dat er een versneld tem
po bestaat. Moet men dit versneld tempo
thans weer versnellen. Men moet toch met
economische mogelijkheden rekening hou
den. De heer van Stralen heeft met geen
enkel concreet punt B. cn W. in gebreke
gesteld. Ilot staatje van den lieer Schüller
sorteert geen enkel nuttig effect. Spr. is er
van overtuigd dat B. en W. graag alles wil
len doen om de werkloosheid te bestrijden.
Wat dc steunregeling betreft merkt spr. op
dat men daarmee niet verder kan gaan ii
't algemeen. In sommige gevallen zou men
misschien wel iets verder willen gaan, maar
in 't algemeen kan de regeling de toets der
critlck heel goed doorstaan.
Wethouder Splinter wijst er op dat
deze Interpellatie geen nieuwe gezichtspun
ten heeft gebracht. B. cn W. zijn volkomen
op de hoogte van het werkloosheidsvraag
stuk. Spr. wijst er op dat verschillende
leen reeds langs Gemeentewerken zijn gepas
seerd en thans in de raadscommissies wor
den behandeld. Vanmiddag is weer tot een
paar werken besloten.
De heer van Stralen: En de speelter
reinen, wanneer komen die?
De heer Splinter: Die zijn reeds aanbe
steed. U blijkt in 't geheel niet op de hoogte
te zijn.
Spr. wijst er verder op dat de vertraging
m de woningbouwplannen geheel ligt aan
woningbouwverecnigingen zelf. Deze wa
ren nog lang niet klaar, terwijl de voorstel
len al enkele maandpn geleden in den Raad
zijn aangenomen. Ook aan de band van
eenige andere punten wijst spr. er op dat B.
cn W. wel degelijk de ernst van den toestand
Wethouder Goslinga wijst er op dat
Leiden op het gebied va:* de werkloosheid
geen slecht figuur maakt. In Utrecht b.v.
b.v. zijn 3700 werklooze mannen. Spr. vraagt
zich ernstig af of dit niet voor een groot ge
deelte toe te schrijven is aan alles wat B. en
W. voor de werkverruiming hebben gedaan.
Dat de ondersteuning van de werkloozen
zoo goed is in Leiden is werkelijk niet aan
de s. d. a. p. te danken. De s. d. a. p. (loet
alles om aan het College dc middelen voor
de steunuitkeering te onthouden. Als alle
oorstellen van den heer van Eek waren
aangenomen dan was de gemeente nl naar
den kelder. De heer van Eek zegt: Je inoet
hard kiopen, maar intusschcn wil hij je de
beenen stuk slaan. Spr. wijst er verder op
dat de werkloosheid momenteel wel acuut is
maar niet langdurig.
en W. hebben de zweep van don heer
Stralen niet noodig. Kijk maar naar de
maatregelen tijden^ de koude vun het vorige
jaar. Toen waren B. en W. de s. d. a. p. op
alle punten voor. Alles wordt gedaan, ook
door de Lichtfabrieken, o. a. om de werkver
ruiming te bevorderen. Spr. geeft rle verze
kering dat hij dag cn nacht bezig is met liet
■aagstuk van de werkloosheid.
(Als er een gelach opgaat bij de s. d. a. p.
komen de wethouder en verschillende le-lcn
an dc rechtschc fracties daar heftig tegen
°P-)
Spr. wijst er verder op dat een zaak nis
deze te ernstig is om haar voor politieke
doeleinden te gebruiken.
De heer Verwey verwijt den heer Gos
linga, dat hij deze zaak misbruikt heeft met
politieke oogmerken.
De heer van Stralen komt nog eens
uitvoerig op de verschillende onderdeelen
van het debat terug, terwijl ook de heer
Schüller nog eens op de zaak terug komt
Daarna wor(lt de interpellatie gesloten.
Bij de rondvraag deelt de Voorzitter
o. a. mede op een desbetreffende vraag van
den heer van Eek, dat er momenteel geen
aanleiding bestaat om het aantal vergunnin
gen in deze stad te verlagen.
Overigens leverde de rondvraag geen be
langrijks op. De Raad ging daarna in ge
heime zitting.
INGEZONDEN MEEEDEELING
STADSNIEUWS
ZENDINGSWEEK 1930.
Door den Algemcenen Iverkeraad der
Ned. Herv. Gemeente alhier werd naar aan-
ieiding van een ingekomen schrijven van
liet Zendingsbureau te Oegstgcest besloten
krachtig mede te werken tot hot doen wel
slagen van de week van Gebed, Toewijding
en Offer, voor de Zending, (lit jaar uitge
schreven van 2 tot en met 9 November.
Ter voorbereiding- dier week werd onder
staande Commissie benoemd, die op haar
beurt de mèdewcrking heeft verkregen van
verschillende verecnigingen en comitussies,
als Gem. Commissie der Ned. Herv Gem.,
liet Vrijwilligerscorps, (1e jeugddicnstcollec-
tanten, de samenwerkende hulpzendings-
vereenigingen en Chr. Jongclingsvereem-
Evenals vorige jaren zullen op Zondag
2 November a.s. aan de ingangen der ker
ken de bekende manifesten niet offorzakjes
worden uitgereikt, welke laatsten op 9 No*
«•ember d.a.v. zullen worden ingezameld.
Voorts is tegen den 6en November, des
avonds 8 uur, in de Marelcerk een bidstond
voor de Zending uitgeschreven, alwaar als
sprekers hopen op te treden Ds. M. J. Pun-
selie van Leiden en Zendeling D. C. A. Bout
van Nieuw-Guinea, met verlof hier te lande
vertoevende; laatstgenoemde spreker hoopt
van zijn rijke ervaringen van het Zcndings
veld het een en ander mede te doelen, ter
wijl mevr. A. Goris v. d. Reijden, van Den
Haag. als solozangeres zal optreden.
Moge de Zondingsweek 1930 liet bewijs
leveren dat de Zending ontelbare vrienden
heeft!
Het Comité ter voorbreidlng
van de Zendingsweck:
H. VAN LEEUWEN, Voorzitter.
Th. BARNARD, Secretaris.
C. J. EGGINK.
J. MONTENBERG.
LEIDSCHE KUNSTKRING „VOOR ALLEN"
Op 27 October a.s. zal de Leidsche Kunst
kring „Voor Allen" haar zesde Vereenigings-
jaar openen met ecn concert van het Gwar-
neri-kwartet
Een aanbeveling voor dit kwartet, dat in
het buitenland reeds zooveel successen wist
te boeken, is zeker overbodig. Voorts ves
tigen wij nog dc aandacht op de Poedago-
gische Concerten der Vereeniging en ver
wijzen bovendien naar de advertentie in ons
blad van Dinsdag.
ZILVEREN JUBILEUM
Gisteren herdacht de lieer II. J. Ruiten
beek zijn 25-jarig jubileum als zoutzieder
in dienst bij de Leidsche Zoutkeet.
De jubilaris werd des morgens ten kan
tore van de directie ontvangen en door jhr.
Roëll toegesproken. De directeur overhan
digde den jubilaris onder hartelijke geluk-
wenschen de gebruikelijke enveloppe met
inhoud, alsmede ecn zilveren horloge met
ketting.
Het Diploma van de Nederlandschc Maat
schappij voor Nijverheid en Handel met
zilveren draagpenning werd hem overhan
digd door 4)011 Secretaris van het Departe
ment Leiden, Mr. M. B. Vos.
Dr. R. HORST f
In den ouderdom van 81 jaar is clezcr da
gen overleden Dr. R. ITorst, oud-conservator
van het Rijksmuseum van Natuurlijke His
torie alhier.
INGEZONDEN MEDEDEEUNG
Wolf
In de grimmige kou der
onmetelijke Siberische
steppen beschermtMoe-
der Natuur den Wolf
door een dichtbehaardcn
ondoordringbaren pels.
Elke moeder zal zoo heur
jongens willen bewaren
voor de gevaren der
barre winterkou. Wat
kunt ge beter daarvoor
nemen Moeder, dan een
zuivere natuurwollen
Krcymborg-Winterjas,
die als ecn dekentje zoo
warm is 1 llwc jongens
zien er dan in het vlotte
model en de chique snit
der Krcymborg-Coupe
op zijn best uit. Het oog
wil toch ook wat heb
ben. Daarom ah U nu
voor uwe jongens nieu
we Wintetjassen noo
dig heeft, denkt er dan
om: Kreymborg-coupel
Kreymborg
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(Bis. 1)
Recht of Gunst (hoofdartikel).
Het conflict In de typografie.
(blz. 3.)
De Ned. Herv. Zondagsscholcnbond heeft
te Utrecht een algemeene vergadering ge
houden.
(bl.z. 5 en 6)
Het gouden feest der Vrije Universiteit,
(blz. 6.)
Het gratie-verzoek van kapitein Borren.
BUITENLAND
(Blz. 9.)
Te Eschweiler heeft een ontzettende mijn-
ontploffing plaats gehad, die 2000 mijnwer
kers insloot. Er zijn reeds 22 dooden ge
borgen.
HAARLEMMERSTRAAT 143
EERSTE NEDERLANDSCHE
MUZIEK-AUTOZENDIN G.
Op het voorplein van „De Burcht" had
gistermorgen met eenige ófficialiteit de in
gebruikneming plaats van de muziokauto
an bovengenoemde vereeniging, over welke
auto men eenige dagen geleden reeds het
een en ander hebben medegedeeld.
De auto heeft een installatie in de caros-
serie ingebouwd volgens een vinding van ir.
Vezel uit Den Haag. Een groote luidspreker
en een krachtige versterker maken de gra-
mofoon-muzick op grootcn afstand duidelijk
hoorbaar.
Bij de ingebruikname was o.a. tegenwoor
dig namens het gemeentebestuur Wethouder
T. S. Goslinga.
Nadat de werking van het instrument was
gedemonstreerd sprak de heer F. v. d. Horst
namens het. comité woorden van dank tot
allen die aan de tot-stand-koming van dit
we evangelisatiemiddel hadden mede
gewerkt. Allereerst aan den heer v. Luyken,
die diverse kostelijke technische en finan-
cicclc aanwijzingen gaf; voorts aan den heer
Verel; aan de firma gebrs. van Ulden die
liet verlengde Checrolet-chassis leverde; aan
den heer A. de Ru, die de keurige carrosse
rie bouwde en den heer Kort te Oegstgeest
die voor het keurige lakwerk zorgde.
Spr. besloot met den wensch dat deze auto
zou mogen bijdragen tot verbreiding van
het Evangelie. Verder voerden nog het woo
het Evangelie.
Verder voerde nog liet woord wethouder
Goslinga, de heer A. de Ru namens de Geref.
evangelisatie te Leiden en de heer J. H.
Staalman uit Huizen, oud-lid van de Prov.
Staten van Noord-ITolland, die den heer
Verel als bewijs van erkentelijkheid een
stoffelijk aandenken aanbood.
DEMONSTRATIE SCHOENFELD's VERVEN
Wij verwijzen naar een advertentie in dit
nummer van de fa. B. S. van Kloeten, waar
in aangekondigd wordt een demonstratie
met dc bekende Sehoenfeld's verven op 23,
2i en 25 October a.s. Ook het vorig jaar
is een dergelijke demonstratie gehouden, die
uftnemend geslaagd is. zoodat wij gaarne
onze lezers opwekken op genoemde data bij
de fa. van Kloeten eens een kijkje tc gaan
nemen.
DAMMEN
Alhier Ts opgericht onder leiding van het
Bestuur der Ned. Dambond, een Districts-
bond voor Damvereenigingen uit het Rijn-
dictrict. Zes Vereenigingen, gevestigd in de
plaatsen Leiden, Leiderdorp, Alphen, Zoe-
termeer, hebben zich hierbij aangesloten.
Het voorloopig Bestuur is als volgt samen
gesteld: C. Klinkenberg, Voorz., A. van
Well, 2e Voorz., T. D. van den Bosch, Secr.,
G. van Zwieten Sr., 2e secr., F H. de Boer,
Penn,. W. J., W. J. van Berkel, Comm.. J.
van Ofwegen, Comm.
L. P. S. V.
De Hedenmorgen tusschcn 'de Leidsche
Politiesportvcrecniging en Hermandad I uit
Rotterdam gespeelde voetbalwedstrijd op het
terrein achter „Ponoma" is door Hermandad
met 3—1 gewonnen.
VAANDELUITREIKING.
De vaandeluilreiking aan de onderofficle-
ren-schictvcreeniging „Generaal .Snijders"
zal niet hedenavond maar volgende weck
Dinsdagavond in de Burcht plaats hehbcti.
TRAGISCH.
Zaterdagmorgen heeft het 2-jarig kind var»
don heer S„ wonende aan de Ilaagscho
Schouw alhier, uit ecn flesch met ammoniak
gedronken. Gisteren is het kind onder he
iige pijnen aan de gevolgen hiervan bezwc*
BURGERLIJKE STAND
OXPEUTItOUWTV M van Golstein 24 I 'n P
van Tol 22 J. F H Swank 25 J en G MUsoo
23 j. w r van der Ent 26 J en A M C vnn
Bustelonr 24 j. J N Verklei! 28 j en H M
Knaap 27 j W J Brlttlin 24 j en Jl de Bruin
22 J. I. Neuteboom 26 J en P .T A Blote 25 J.
.T dc Koning 23 en CJGrnm.n 23 j. D Slnge-
llng 32 j cn D van der tSeen 26 J. J do Haas
37 j en M P Dool 40J. J van Leeuwen wedr
55 J en S Kret wed 46 j. N do Bruin 28 j en
M KoehvUk 28 j.
INGEZONDEN MEDEDEELING
mooier glans en valt niet uit, indien U 1 of 2
maal per wéék ecn weinig Purol in het haar
wegwrijft zoodat 't daarin wordt opgenomen
AGENDA
DinsdaH, 21 Oct. Openbare les Muziek»
school „Toonkunst", T1/* uur.
Woensdag, 22 Oct. Propaganda-avond en:
Proefles Esperanto in de bovenzaal van dei
Harmonie.
De- avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 20 October
a.s. tot en met Zondag 26 October waarge
nomen door de apotheken G. F. Revst, Stecn-i
straat 35, telefoon 136 en A. J. Donk, Doeza»
straat 31, telefoon 1313.
Uit den Omtrek.
ALPHEN AAN "DEN RIJN
D. L". v. d. BERG t.
In aansluiting op ons bericht van gister
(onder Schoolnieuivs) betreffende den heer
D. L. v. d. Berg, kunnen we nog het vol
gende meedeelen:
De heer v. d- Berg werd te Ginnekeri
(N.B.) geboren op 2 Juli 1872. Op 18 jarigen
leeftjjd slaagde hij voor het onderwijzers
examen, waarna hij te Alphen a.d. R\jn z'n
eerste aanstelling kreeg. Na zijn benoeming
te Haarlem op 1 Febr. 1893, was hij daar
werkzaam tot 1 Aug. 3895. Ten slotte keerda
de heer v. d. Berg toch weer tot z'n geliefde
plaats terug, toen hij op 1 Aug. 1895 z'n be
noeming tot hoofd der Chr. School (Juliana-
straat) alhier aanvaardde. In deze functie ig
hij gebleven tot hij den dienst met pensioen
verlipt 1928
De school is onder zijn eminente leiding
steeds vooruit gegaan. Nieuwe Chr. Scholen
kwamen 'n Den Hoorn eii Gouwsluis, Zijn
arbeid in Gods Koninkrijk was niet gering,
getuige het feit dat hij voorlezer en admi
nistrateur v. d. Diaconie der Ned. Herv. Gem.
en van 't Ned. Herv. Tehuis was. Voorts
werd hij bij de invoering van de Leerplicht
wet lid der commissie tot wering schoolver
zuim en spoedig secretaris dier commissie,
totdat lichaamszwakte hem rust gebood. Bij
de oprichting van dc Afd. Rijnstreek v. d.
Vereen, van Chr. Onderwijzers werd hij be
noemd tot secretaris en jarenlang was hij
ook secr. van dc Chr. Oranjevereen'. Zijn
arbeid zal bij zeer velen in dankbare herw
innering blijven. Woensdagmiddae tusscheij
2 cn 3 uur heeft de begrafenis plaats.
KAPPERSVEREEN. „EENSGEZINDHEID",
De koppersvereen. .Eensgezindheid" hoopt
G Nov. a.s. haar 25-jarig bestaan te herden
ken. Dit feit wordt, op intieme wijze her
dacht, terwijl men voornemens is volgend
jaar gezamenlijk (1c zaken één dag te slui
ten voor een uitstapje. Als bizonderheia
kunnen we vermelden 'lat de ijverig- mi ac
tieve secretaris dc heqr J. Basic 6 Nov. 25
jaar secretaris is.
'V 3OT'
ONVOORZICHTIG RIJDER.
Zondagmiddag kwam J. A, W. K. uit De
venter per motor uit Utrecht die bij het
passeeren van een wagen de 3-jarige C. v.
E. aanreed. Dr. Vlaanderen constateerde
schedelbreuk en hersenschudding.
De toestand is heden vrij goed.
Bij het passeeren van do Alpliensche
Brug werd de oude heer M. v. W. van de
Aarkade aangereden, door de auto van
C. H. Jr. alhier. Van W. bezeerde z'n linker
heup en werd per brancard naar huis vci>
voerd. C. II. treft schuld.
