^liruuir riïterljt(üouraut
Uit de Pers.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
SBONNEUBHTi f
kwartaal ƒ3.25
(Beschikkingskosten 0.15)
|er week 1 0-25.
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche tending „6^-
Bij dagelijksche tending „7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 cent
Zondagsblad niet aftonderlijk verkrijgbaar
|y| O 3160
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1930
ADVERTENTIE Ni
Van 1 lot 5 resrtfs f t-iTV?
Like regel uieer _0.22Vi
Ingcr ^iede-ic» linger,
van 1—5 regels „2.30
Elke regel meer .0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor hel he vragen aan het bureau
wordt berekend 10.10
10e Jaargang
zich heden als Kwartaal-lezer abonneert, ontvangt tie tot
1 October a.s. verschijnende nummers GRATIS. DE DIRECTIE
Oil nummer bestaat uit VIER blader
EERSTE BLAD.
MISVERSTAND.
De historie leert, dat waarheid en recht
vaak herberg vonden bij kleine groepen en
minderheden; en daarom verwerpen wij het
hoovaardige woord: Wat willen deze amech
tige joden?
Echter, van verschillende kleine politieke
partijen in ons land moet gezegd, dat zij
vaak klakkeloos overnemen, wat groote
partijen voorstaan en slechts voor een nieuw,
kleed of eenige franje zorgen.
Dit geldt in casu thans van Chr. Dem. Unie
en R.-K. Volkspartij, wiei* ontwapeningsactie
een trouwe copie is van die der S. D. A. P.
Waarom deze partij dan ook niet nalaat,
deze kleine groepen te vleien en te prijzen.
Zoo schrijft de Chr. Dem. Unie in een
adres aan den Ministerraad, dat door het
ingediende ontwerp en plan weer hooge
financieele lasten op ons volk zullen worden
gelegd.
Dat door ons onderstreepte weer berust
op een misverstand.
Doch, onlogisch is het verdere betoog.
Eerst heet het:
„Waar tot ons de geweldige eisch komt:
„Een iegelijk, die den naam van Christus
noemt, sta af van ongerechtigheid", daar
kunnen wij onmogelijk mede de verant
woordelijkheid. dragen voor de ongerechtig
heden, die de moderne oorlog ook al zou
deze inderdaad een verdedigingsoorlog zijn
onvermijdelijk met zich brengt".
Dit is tenminste een argument, waar over
te praten valt. Een verdedigingsoorlog, welke
op zich zelf wel geoorloofd is, zou men
afwijzen, omdat de moderne oorlog vele
ongerechtigheden met zich brengt^
Dat is een redeneering, welke in onzen
kring meer geaccepteerd wordt
Blijft echter de vraag, of eenzijdige
ontwapening oorlogsongei-echtigheden in ons
land zal koeren.
Evenwel, nu komen we bij een volgend
argument De adressanten dringen er bij
de Regeering op aan, te bedenken: „dat
alleen gerechtigheid een volk verhoogt,
maar dat de zonde ook de zonde van het
militairisme, al geeft men het nog zulk
schoonen naam! de schandvlek der
natiën is."
We zijn het er roerend meè*eens.
Het militairisme, dat is het begeeren van
een sterk leger om daarmee op een „gunstig",
tijdstip b.v. zijn annexatie-zucht te bevredi
gen of de economische concurrentie te „be
slechten"; dat militairisme is zonde voor God.
Doch, dat is iets geheel anders dan één
ons opgedrongen verdedigingsstrijd. En
't is een militairisme, dat in Nederland
door niemand in bescherming wordt geno-
men.
Integendeel bleek in de jaren 1914-'18
overduidelijk, dat Regeering, volk en leger
niet alleen een strikte onzijdigheid bewaar
den, doch heel veel lieten passeeren om toch
maar het oorlogsonrecht buiten onze grenzen
te houden.
Ook wat dit betreft berust het adres op
misverstand. Een „vredelievend" misver
stand misschien, maar nochtans onverant
woordelijk en onchristelijk!
geen misverstand bestaan: aan de idee der
financieele gelijkstelling mag onder geen
beding getornd, zij zal integendeel,voor
zoover mogelijk, moeten worden doorgevoerd.
Dat dit vlot zal gaan, is niet te venvachten.
Niet zoo wéinigen toch zijn er, die meer
uit een pacificatie roes zijn ontwaakt dan
dat zij met overtuiging de pacificatie
gedachte tot de hunne hebben gemaakt.
Velen van deze lieden,schijnbare mede
standers van weleer, zullen de voorstanders
der bijzondere school straks tegenover zich
Dit behoeft geen bezwaar te zijn, omdat
het Christelijk onderwijs wel benardere
tijden heeft meegemaakt.
Wie echter meent, dat de idee der gelijk
stelling na tien jaren practijk voldoende
heeft doorgewerkt, zoodat verdere doorvoe
ring zonder slag of stoot zal plaats hebben,
komt bedrogen uit.
Voor ons is de gelijkstelling een zaak van
recht.
Maar rechtsgevoel is nog geen gemeen
GEEN GEMEEN GOED.
Van verschillende zijden heeft men de
.Troonrede sober geheeten.
Sober is zij ook in dit opzicht, dat Slechts
weinige van de maatregelen, die het huidige
Kabinet overweegt, met name werden ge
noemd.
Tot de belangrijkste is zeker wel te reke
nen een ontwerp tot herziend van de
Lager Onderwijswet, waarvan verwacht
wordt dat het nog in het loopende zitting
jaar zal worden ingediend.
Te hopen is inderdaad dat de verwach
ting, in de Troonrede uitgesproken, eindelijk
in vervulling mag gaan.
Reeds onderscheiden jaren wordt uitge
zien naar een wijziging der Lager Onderwijs
wet, die, met behoud van de pacificatie-
gedachte, een minder dure toepassing waar
borgt en anderzijds het Christelijk onderwijs
meerdere vrijheid verleent.
Deze taak, die verzoening beoogt tusschen
twee erkende tegenstellingen, is zeker alles
behalve gemakkelijk.
Mede daaraan zal dan ook moeten worden
toegeschreven, dat de Staatscommissie-Rut-
gers zoolang op haar arbeid liet wachten en
jaar op jaar uitstelde en teleurstelde.
Gedachtig aan deze herhaalde teleurstel
lingen is de vraag gewettigd, of het aange
kondigde ontwerp de volle opdracht der
Staatscommissie omspant, dan wel slechts
•een deel daarvan uitmaakt.
Het laatste zou na het lange wachten op
nieuw een deceptie zijn.
Omtrent de hoofdzaak mag intussohen
PACIFICATIE OF IDENTIFICATIE?
Dat er aan de financieele gelijkstelling op
onderwijsgebied nog heel wat ontbreekt, is
bekend.
Door enze tegenwoordige Lageronderwijs-
wet loopt de leidende gedachte, dat de open
bare school maatstaf is voor de exploitatie
der bijzondere: de laatste ontvangt nooit
meer, meestal minder dan het open
baar onderwijs.
Dat dit vér gaat, wordt bevestigd door een
Kon. Besluit van enkele weken terug, waar
bij de aanschaffing van een projectielantaarn
door een bijzondere school te Dordrecht ge
acht werd de normale eischen, aan het geven
van lager onderwijs te stellen, teboven te
gaan. Krachtehs art. 72 der wet behoefden
dus geen gelden, voor dit doel beschikbaar
te worden gesteld.
Nu willen we allerminst beweren, dat
aanschaffing van een projectielantaarn valt
binnen de eischen die men normaliter aan
het lager onderwijs mag stellen.
Alleen wenschen we te wijzen..: op de
on gel ij klaeid, waartoe deze beslissing
leidt. i
Want acht een g e m e e n t e b e s t u u
een dergelijke uitgave wenschelijk voor het
openbaar onderwijs, dan zal er wel geen
enkel hooger college zijn dat een dergelijke
post tracht te weren.
Er is slechts één weg voor een school
bestuur om de betwiste uitgave te doen: ze
brengen ten laste der exploitatie
maar, dan komen de andere onderdeden
van het budget in het gedrang.
Voor het openbaar onderwijs bestaat deze
moeilijkheid niet: de Raad is in zijn gelde
lijk beheer, mits dit niet tot verspilling
vervalt, geheel vrij.
Men ziet, dat aan de rechtsgelijkheid nog
wel iets ontbreekt.
Temeer als men let op een andere moti
veering van het straks aangehaalde Kon,
Besluit.
Daarin wordt gezegd, dat de aanschaffing
van een projectielantaarn geacht moet
den de normale eischen voor het lager
onderwijs te boven te gaan, althans nu
de gemeente voor geenenk
openbare school voor gew
lager onderwijs een projectie-
lantaarn heeft aangeschaft.
Duidelijker kon de voogdij vanwege de
openbare school niet worden geteekend.
De Lagerondervvijswet stelt althans slechts
één algemeene financieele grens aan de
bijzondere school: het bedrag per leerling,
i dat ten behoeve van het openbaar onderwijs
wordt besteed.
Maar in de wijze van besteding wordt de
bijzondere school vrijgelaten, mits maar de
uitgaven kunnen worden ondergebracht bij
verschillende met name genoemde groepen.
Dit Koninklijk Besluit gaat veel verder.
Het zegt: wat gij vraagt voor uw bijzon
dere school gaat ,de gewone eischen. te
boven, want zie maar, de gemeente schafte
dergelijke voorwerpen niet aan voor het
openbaar onderwijs.
We herhalen, dat wij allerminst het pleit
voeren voor het gevraagde instrument, maar
tegen het systeem verzetten wij ons
Doorvoering van een dergelijk stelsel in
handen van hen, die de Christelijke school
gram zijn, zou de pacificatie omzetten
in identificatie en het eigen karakter
van het Christelijk onderwijs kunnen onder
mijnen.
En daarom hopen we dat, wat de Troon
rede aankondigt als w ij z i g i n g, ook een
verbetering zal blijken te zijn.
an het' kabinet.
Ook andere bladen vestigden daarop do
aandacht.
Thans spreekt de Haagsche briefschrijver
in „De Tijd" zich daarover ook uit in deze
woorden:
Wil men aan de regeering een verwijt
maken over haar Troonrede, dan doe men
dit niet, om armoede aan beloften, maar
veeleer om gemis aan kleur. Nu moet men
ip' dezen ook niet overdrijven. Wanneer
twee hetzelfde doen, is het nog niet het
zelfde. Maar. toch iets, dat op het karakter
wees van dit Kabinet, had niet geschaad.
Zelfs de paar onnooz,elo begin- en slot-
zinnetjes, die een Christelijk Kabinet aan
duiden, zijn in den loop van 't jaar, door
de warmte allicht, fletser geworden.
Den bewindslieden is daarvan geen
verwijt te maken, het is het werd een
vorige week in ander verband al gezegd
gevolg van den politieken toestand» die
hun positie onzuiver maakt. Op alle déze
bijzondei heden wordt daarop thans meer
gelet dan onder een zuiver rechtsch par
lemcntair Kabinet.
De heer A. van Wijnbergen gaat in
de Maasbode iets verder. Dit roomsch-
kath. kamerlid concludeert:
Beantwoordt derhalve, naar wij meenen.
in het algemeen de Troonrede aan do
verwachtingen, die mochten worden ge
koesterd, op één punt is zulks niet het
De „Standaard" schreef van de Troon
rede:
Zij is uiterst sober. Misschien te sober,
aangezien epnig ontwerp, dat van de
kleur en het karakter van het Kabinet
zou kunnen spreken, noóde gemitt
En dc a.-r. „Rotterdammer":
Alleen mag nog gevraagd, of er geeii
enkel wetsontwerp ten aanzien van
Zondagsrust of handhaving dör Chris-
telijke grondslagen van ons volksbe
staan in voorbereiding is? En wij kun
nen slechts hopen, dat het zwijgen-over
deze dingen in de Troonrede geen bewijs
moge zijn van werkeloosheid, doch dat
uit de daden van het Kabinet mnge
blijken, hoezeer de geestelijk-zedelijke
belangen, niét alleen de Koningin, maar
nok haar raadslieden op het hart gé-
bonden zijn.
Met deze beschouwingen zijn wij het
volkomen eens. Gelet op de personen der
Ministers zijn we wel ten volle-overtuigd,
datvan werkeloosheid ten' opzichte van
deze zaken geen sprake is, doch het zou
goed hebben gedaan aan ons volk, wan
neer er in de Troonrede van was gerept.
Wie zich om slechts één zaak te
noemen herinnert de uitvoerige discus
sie ten vorigen jare betreffende de
bestrijding der openbare zedeloosheid, en
dan nagaat, wat inmiddels kon worden
ten verkoop aangeboden en verspreid;
nagaat, welke tooneelcn ook dezen zomer
zich weder straffeloos konden afspelen
langs onze Nederlandsche kust. had mo
gen verwachten, dat blijk' zou zijn gege
ven van het voornemen der Regeering
voorstellen te doen teneinde een krachti
ger ingrijpen dan tot dusverre op dit
terrein mogelijk te maken.
Wij scharen ons dan ook zonder voor
behoud aan de zijde van hen, die in dit
opzicht dc Troonrede voor te sober houden.
HET CHRISTELIJK KARAKTER.
We hebben er onze teleurstelling over uit
gesproken, dat do Troonrede bijna angst
vallig zweeg over het Christelijk karakter
OFFICiEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij Kon. Besl. is benoemd tot ridder inde
Orde van Oranje Nassau W. G. van Doorns,
predikant bij de Ned .Herv. Kerk te Veld
hoven;
zijn benoemd:
tot ridder in de Orde van den Nederlanct-
schen Leeuw ir. J. F. de Vogel, voorzitter
van het college van curatoren der Techni
schc Hoogeschool te Delft, en
tot officier in de Orde van Oranje Nassau
Jhr. Ir. H. Strick van Linschoten, secreta
ris van genoemd college;
is aan den luitenant ter zee der le klasse
J. J. A. van Staveren vergunning verleend
tot het aannemen en dragen der versierse
len van ridder 5e klasse in de Orde van de
Kroon van Siam, hem geschonken door Z.
M. den Koning van Siam;
aan Mr. H. van Manen te Zeist, directeur
van de Nederl. Spoorwegen, verlof verleend
tot het aanemen van het ordeteeken van
commandeur met kroon der Orde van Adolf
van Nassau, hem door H. K. H. de Groot
hertogin van Luxemburg verleend.
BURGEMEESTERSBENOEMINGEN.
Bij Kon. Besl. is benoemd tot burgemees
ter der gemeente Stavoren Mr. S. M. van
Haersma Buma;
zijn opnieuw benoemd: tot. burgemeester
der gemeente Linden J. A. M. van de Mor
tel: Iln-wenen M. Bakker; Vorden W. C.
Arriëns; Hillegersberg F. H. van Kernpen;
Bodegraven Mr. C. S. van Dobben de Bruyn;
Ameide en Tienhoven C. W. Luijendijk,
secretaris dier gemeenten; Schiebroek J. P.
I-I. Dhont, secretaris dier gemeente; Zwarte-
waal S. da Silva; Biervliet P. W. Maarte-
veld, secretaris dier gemeente; Hengstdijk
L. A. K. van Esbroeck; Philippine P. A.
Rammeloo; Aardenburg T. M; Overmaat:
Maartensdijk C. van der Voort van Zijp;
Menaldumadeel C. Pais; Winschoten Mr.
H. I. Schönfeld; Meerssen J. H. Visschers;
Oud-Valkenburg J. A. M. Wijnands.
STOOMWEZEN.
Bij Kon. Besl. is, met ingang van 1 Oct.
1930 benoemd tot hoofdingenieur voor het
stoomwezen de ingenieur le klasse voor het
stoomwezen ir. J. A. P. Verschraage, te
's-Gravenhage en tot ingenieur le klasse
voor het stoomwezen ir. J. J. P. Cattel to
's-Gravenhage.
srkregen
ntslagen i
tie St
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
DE ONTSLAGEN MIJNWERKER.
Op de vragen van den heer De Visser
naar aanleiding van het verbod aan Jen
ontslagen mijnwerker A. Potze tot het be
treden van de wegen en terreinen der Staats
mijnen, heeft de lieer lteymer, Minister van
Waterstaat, o. ui. het volgende geantwoord:
Uit ,y.an de directie van de Staatsmijnen
inlichtingen blijkt, dal aan ten
mijnwerker A. Potze door de po
litie Staatsmijnen namens de directie is
aangezegd, dat tiem de toegang tot alle we
gen en terreinen der' Staatsmijnen verbo
Deze aanzegging geschiedde op
grond van het feit, dat Potze in de woning
groepen der Staatsmijnen geschriften ver
spreidde, door welke inhoud vele bewoners
hun godsdienstige gevoelens werden ge
kwetst
HET RECOGNITIERECHT.
Op de vragen van den lieer Kurtenhorsi
ui verband niet de van eenige fabrikanten
te Helmond gevergde betaling van 11 noug
bedrag in de plaats van een tot dusver
door hen verschuldigd recoguitierecht we
gens het gebruik van Staatseigendom en
wegens wateronttrekking heelt de Minister
van Financien, mede namens den Minister
van Waterstaat, o. m. tiet volgende geanl
woord:
Dat de fabrikanten zonder nader overleg
zouden zijn aangeschreven, is niet de feiten
in strijd. Het overleg is sinds gerumien tijd
gevoerd en met verschillende fabrikanten
tot een goed einde gebracht. Eenigen ech
ter zijn overreed weigerachtig te blijven.
Het groote geduld, dat met hen is betracht,
heeft geleid tot billijke klachten van de
goedwillenden over bevoorrechting van de
anderen. Het middel, dat gekozen is om de
laatstbedoelden tot rede te brengen, wordt
door den ondergeteekende niet juist geacht
Het overleg niet de betrokken fabrikan
ten zal thans opnieuw worden geopend en
wat ten slotte blijken zal te veel te zijn be
taald, zal hun worden teruggegeven.
Het betalen van een vergoeding voor een
gehruik van Staatseigendom, waarbij de be
trokkene een bijzonder belang heeft, is niet
een nieuwe financieele verplichting, maar
een. die sinds lang voor allen, die in gelijke
positie vërkeeren, bestaat, en waarvan, we
gens liet „gelijke monniken, gelijke kap
pen", niet enkelen duurzaam ontheven kun
nen blijven.
I Zondagssluiting dc gevoelens van een groot
j deel der bevolking worden geëerbiedigd.
Aan het einde van haar advies dringt be
doelde vereen, er bij de regeering op aan
het wetsvoorstel te aanvaarden.
UITVOERCONTROLE OP
EIEREN
GAAT 13 OCTOBER IN
Bij Kon. besluit is bepaald, dat de beslui
ten van lfi Juni j.l. houdende toepassing
van art. 8 en art- 11 der Landbouwuitv ier-
wet 1929 met betrekking tot den uitvoer
van kippen- en eenleieren, in werking tre
den met ingang van 13 October a.s-
GEMEENTERAAD ROERMOND
IN BEROEP BIJ DE KROON
Het besluit van den gemeenteraad van
Roermond tot toelating van den heer J- .1.
H Stigchels als lid van den raad is door
Gedep. Staten vernietigd, /olgens deze nad
deze zetel moeten toegekend worden aan de
lijst Rieter.
Tegen deze uitspraak is bij de Kroon bo-
rocD ingesteld.
DE JAVASCHE BANKWET
MEMORIE VAN ANTWOORD
Ontleend is aan de Mem. van Antwoord
op liet voorloopig verslag over het wetsont
werp- nadere wijziging en aanvulling van dn
Javasche Bankwet.
Met de zienswijz evan eenige leden, dat het
aanbeveling zou verdienen om de in art. 28
der Bankwet opgenomen bepaling, welke voor
schrijft, dat de Javasche Bank een door den
gouverneur-generaal te bepalen gedeelte de*
minimura-metaaldekking in Ned.-Indië moet
houden, mede te doen vervallen, ten einde
aldus aan de Javasche Rank een groolere
vrijheid ten aanzien van de bewaring van haar
goudvoorraad te geven, kan de Minister ziel
niet vereenigen. Iedere circulatiebank moet
voor een bepaald gedeelte harer onmiddellijk
cpeischbare schulden een dekking aanwezig
hebbe; in munt of niuntmateriaal om zoo
doende in staat te zijn haar bankbiljetten te
betrbm en zoo noodig geld te kunnen afgeven
teil beteugeling van stijging van de wissel
koersen op het buitenland boven de goudpari-
teit. Voor de Javasche Bank geldt dit in nog
sterkere mate, daar zich in Ned.-Indië geen
mur-t inrichting bevindt. Zoo de regeling nu is
heeft de Javasche Bank voldoende vrijheid om
in belangrijke geldcentra door afgifte van
goud invloed op de wisselkoersen uit te oele-
nen ?n wordt de instelling in geenerlei opzient
Lelenm.erd in haar wisselpolitiek.
ONZE MINISTERS
Gistermiddag i6 de minister van Oorlog,
Mr. Dr. Deckers afgestapt in het Oranje
hoteJ te Nijmegen, vanwaar hij naar de
manoeuvres in Noord-Limburg zou
trekken.
WETSONTWERP WINKELSLUITING
ADRES AAN EERSTE KAMER
De Chr. Middenstandsverecn. voor Bussum
en Omstreken heeft de Eerste Kamer f jn
adres gezonden betreffende de voorgenomen
pogingen der Regeering om de winkelslui
ting wettelijk tc regelen. Hierin betuigt zij
adhaesic met het streven der regcering cn
protesteert krachtig tegen de agitatie, die
een bepaalde groep tegen het wetsontwerp
maakt, daar het mogelijk economisch na
deel in geen geval tegen de sociaal-econo
mische voordeelen opweegt, terwijl door de
DOUANEBEHANDELING
RIJNVAARTVERKEER
UITBREIDING ZONDAGSDIENST
PER 1 OCT. E.K.
Minister van Financiën heeft voor de
douanebehandeling in het Bijnvaartverkeer
aan de Nederlandscli-Duitsclie grens een
we regeling van den Zondagsdienst in
gesteld gelijk deze in onderling overleg
tusschen Nederlandsche autoriteiten cn be
langhebbenden tol stand is gekomen.
Zij luidt als volgt:
van 1 April tot en met 30 September:
Lobith van (P/o tot S'/2 uur cu van 12V2
tot IGV2 uur A.f.;
Emmerik van 7 lot 9 uur cn van 13 tot
17 uur M. E. T.;
van 1 October tot 011 met 31 Maart:
Lobith: van IV2 tot 91/> uur en van 12V2
tot l6V-> uur A. T.;
Emmerik: van 7% tot 9% uur en van
121/2 tot IG1/2 uur M. E. T.
Als feestdagen waarop Zondagsdienst
wordt verricht, worden beschouwd Nieuw
jaarsdag, 2e Paaschdag, 2e Pinksterdag, 2e
Kerstdag. Hemelvaartsdag.
Valt de eerste Kerstdag op Vrijdag of
op Maandag, dan zijn op den 2en Kerstdag
de diensturen als op werkdagen.
Valt de Nieuwjaarsdag op Zaterdag of op
Maandag dan heeft op dien dag de ktaring
plaats als op werkdagen.
In den tijd van 1 Mei tot en met 31 Aug.
begint den op een Zon- of feestdag volgen
den werkdag de klaringsdienst steeds een
uur vroeger.
Op den eersten Paaschdag, den eersten
Pinksterdag en den eereten Kerstdag worden
uitsluitend passagiersschepen gpklaard; in
geval van mist of ijsgang kunnen de Neder
landsche en de Duitsche plaatselijke douane
diensten in onderling overleg bepalen, dat
ook andere schepen geklaard worden.
Deze overeenkomst treedt op 1 October 1930
in werking.
NIEUWE PACHTREGELING
MEMORIE VAN ANTWOORD OP
VERSLAG TWEEDE KAMER
Verschenen is de memorie van antwoord
op het voorloopig verslag der Tweede Kamer
over het wetsontwerp: nieuwe regeling van
de pacht en regeling der pachtcommissies.
Den tegenstanders van dit ontwerp merkt de
regeering op. dat. hel -lofwaardig feit, dat er
een groot aantal goede verpachtens is, geens
zins uitsluit, dat er anderen zijn, niet met
zulk een goeden socialen geest bezield.
De regeering is ervan overtuigd, dat deze
regeling niet verder gaat dan noodig is.
Waar cle verhoudingen niet te wenschen la
ten. zal in 't geheel geen overheids-inmenging
worden gevoeld.
Geruimen tijd geleden zijn reeds maatrege
len genomen om het kunstmatig opdrijven
prijzen te voorkomen. Om nu op grond,
dat daarmede nog niet alles is bereikt, aan
stonds te besluiten tot de noodzakelijkheid
in afschaffing van openbare verpachtingen,
een te ver gaande conclusie.
In bepaalde omstandigheden is trouwens
publieke verhuring de eenige weg, langs wel
ken men een pachter voor zijn landerijen
kan verkrijgen.
De regeering heeft in het ontwerp eenige
wijzigingen aangebracht, o.m. om ontduiking
te ontgaan. Verder kan, <n geval van con
tinuatie de rechter, volgens de in art. 163G,
lid 3 alsnog aangebrachte wijziging, den ter
mijn van verlenging vaststellen los van den
eereten pachttermijn. Ook heeft de regeering
teruggenomen de toekenning van het zakelijk
recht, hetgeen in den breede is uiteengezet.
Voor een geforceerde beweging door ont
eigening, bestaat in ons land met zijn over
wegend klein bezit niet de aanleiding, die
mogelijk elders toe moest wezen.
De regeering acht haar voorstellen een ge
paste bevrediging door eenigen steun te bie
den aan de in den regel zwakste partij bij
afsluiting en afwikkeling eener economische
gewichtige en vaak volstrekt noodzakelijke
overeenkomst.
De memorie gaat vergezeld van een nota
van wijzigingen op het wetsontwerp, houden
de nieuwe regeling van de pacht en van een
nota van wijzigingen op het wetsontwerp,
houdende regeling van de paohtcommissies.
Blijkens het voorloopig verslag over hev
•oorsxel van wet van den heer De Vissci, hou
dende regeling van de samenstelling en be
voegdheid der pachtcommissie, was men nage
noeg algemeen van oordeel, dat dit voorste'
niet voor een diepgaande beschouwing in aan
merking komt, en dat de aanneming daarvan
nkfc mogelijk is.
HOOGE RAAD VAN ARBEID
De Hoogt Raad van Arbeid zei op Maan
dag 29 September a.s. bijeenkomen, o.a. ter
vaststelling van zijn advies over het voor
ontwerp van een algeraecnen maatregel van
bestuur als bedoeld in artikel 22, eerete KJ,
der Ziektewet
PROV. STATEN VAN FRIESLAND
DE BOER OPVOLGER VAN MEJ. v. DIJK?
Door bedanken van mej. G. van D ij k te
Berlikum is in de Staten van Friesland 'n
vacature ontstaan. Volgens de lijst der S, D.
A. P. is de heer J. de Boer te Leeuwar
den opvolger.
VERBODEN RADIOVOORDRACHT
(UITEENZETTINGEN.;
Omtrent de verboden radiolezing van nu. J.
H. Schultz van Haegen over „Noodzakc'ük*
verbeteringen in het gevangenis- en reclas-
seeringswezon (alg. programma deze week
verzorgd wordende door de V.A.R.A.) meldt
het „Volk" nog
„Op het tydstip dot deze rede zou aanynn-
KERK NOCH VREDE
Hierover zal men op de straten van Aske-
lon juichen; het zij zoo, want dat is beter
dan te zwijgen en niet te waarschuwen.
Men zond mij nog al eenig petitionnement
materiaal; maar ik laat het rusten. Want
als zij, die in onzen kring verkeeren, mis
leiding en verwarring stichten; wat kan
mil dan van anderen verwachten?
Voor mij ligt de volgende:
OPROEP.
De Nederlandsche Regeering heeft haar
plannen voor den vlootbouw bekend ge
maakt. Zij wil, dat Nederland zal voort
gaan zich ten oorlog toe te rusten.
Wie met mij van oordeel is, dat het Chris
tenvolk zich tegen oorlogstoerusting heeft
te ver.etten, teekene het petitionne
ment van de Vereeniging „Kerk en
Vrede". Het ligt ter teekening bij:
F. G. DE RUITER.
Nedcr-Hardinxvcld B 696.
Nieuws staat cr niet in; dat is waar. De
misleiding, dat Nederland voortgaat zich ten
oorlog toe te rusten kan men zoo
'erechrijven uit elke roode .proclamatie".
In dezen oproep is het teleurstellende, dat
hier een uitgever van di e anti-rev. week
bladen dermate het spoor bijster is, dat hij
de actie eener organisatie, welke noch de
Kerk, noch den vrede dient, steunt en be
vordert.
Wat moeten de lezers van „Rondom de
Giessen", „De Drie Provinciën" en „De
Alblasserwaard en de Vijf Heerenlanden"
daar nu wel van donken?
Zullen de eenvoudigen niet in de war
raken en meenen, dat ze door het petition
nement van „Kerk en Vrede" te teekenen,
3e Nederlandsche regeering terughouden
i'an een oorlogszuchtige poging?
Eerst wordt hun een lijst van de S.D.A.P.
voorgehouden, maar die roode vaan in den
mist volgen zij niet; doch dan komen de
nen van „Kerk en Vrede" en laten de
goed-geloovige zielen tcekencnvoor de
S.D.A.P.
O, als onze (ik bedoel mij zelf en de lezers
an genoemde weekbladen) als onze onver
getelijke vriend Piet Brouwer dit had moe
ten beleven, dat zijn grootsch en rijkgezegend
journalistiek werk zóó ondergraven werd;
hoe groot zou zijn droefheid en toorn ge
weest zijn.
O, beschikte ik over zijn vaardige en pun
tige pen om deze misleidende actie naar
waarde te gccselen!
Christelijke weekbladen, de vele anti
revolutionaire met name, welke rijkelijk
over heel het land verspreid zijn, kunnen
zoo machtig veel en goed werk doen naast
onze groote dagbladen; maar ze zijn dubbel
zoo gevaarlijk als neutrale, wanneer ze
hetzij indirect, hetzij direct steun bieden
aan anti-christelijke en tegen-nationale
acties.
Dat politieke tegenstanders ons bestrijden,
versterkt dc kracht en staalt den moed;
doch als vrienden u in den rug aanvallen,
geeft dit slechts droefheid.
En op Askclons straten is vreugde.
gen deelde de omroeper van de Vara mede,
dat het houden van deze rede verboden was
door de commissie van toezicht op het al
gemeen programma
Bij informatie bleek het blad, dat het lid
der commissie van toezicht dat met de con
trole van dit programma was belast, zich ta
weinig over het onderwerp georiënteerd ge
voelde om te kunnen oordeelen of alles -wat
door mr. Sehultz zou worden gezegd wel juist
Aangezien hem verder de tijd ontbrak
om zich in deze zaak in te werken, en h:j
het niet buitengesloten achtte, dat luisteraars
zich door deze rede gekwetst zouden gevoe
len, werd dc rede niet doorgelaten."
Het blad nieer.t te weten, dat het toezicht
niet wordt uitgeoefend door de commissie als
geheel, maar bij toerbeurt door elk lid vau
de commissie afzonderlijk.
Mededeeling Radio-Controle- Commissie
Naar aanleiding van het persbericht vol
gens hetwelk de uitzending van bedoelde
voordracht zou zijn verboden door de Rad'o-
('ontrole-Commissie, wordt ons van de zijde
dezer commissie medegedeeld, dat zy met
deze aangelegenheid niets te maken heeft.
De hier bedoelde afwijzing is geschied door
do algemeen-programma-commissie, omdat
zy de uiteending niet voor het algeim ene
programma geschikt achtte.
NIET KAUSJER.
De justitie heeft een inval gedaan bij do
Hypotheken en Assurantie Centrale aan <»c
Nieuwe Prinsengracht te Amsterdam. Dc .'c-
heele administratie werd per anto n.uir li d
instructiegebouw overgebracht. De Imisz .0-
king vond haar oorzaak in het groote n m-
tal bij de justitie ingediende klachten tem-n
de operaties van de bank in het buitenland.
AAN BRANDWONDEN OVCTLEDEN
Men meldt ons uit Rotterdam:
Door een ongelukkige samenloop van om
standigheden is het 3-jarig kindje I_ v. L
in een pan met eten gaan zitten, liet
bekwam ernstige brandwonden aan de r mp
en het dijbeentjc. Hel kind \vrd naar bet
ziekenhuis aan den Coolsingcl overgebracht
en is daar later overleden.
HELPT ALLEN MEE
ONS BLAD
IN DE GEZINNEN TE BRENGEN.
WAAR HET BEHOORT