MAANDAG 22 SEPTEMBER 1930TWEEDE BLAD PAG. 5
DE VOLKENBOND
DE COMMISSIE VOOR PAN-EUROPA
BIJEENGEROEPEN
Het presidium van de Volkenbondsverga
dering heeft op voorstel van den secretaris
generaal van den Volkenbond besloten de
commissie ter bestudeering van de Pan-
Europa-kwestie op Dinsdag 23 Sept. a.s. bij
een te roepen.
Men neemt aan dat de commissie Briand
tot voorzittter zal kiezen. De Commissie zal
zich in hoofdzaak met de vaststelling
haar werkprogram bezig houden. De practi
sche werkzaamheden zullen zoo mogelijk
nog dezen herfst aanvangen.
Men neemt verder aan, dat de ministers
van buitenlandsche Zaken er waarde aan
zullen hechten persoonlijk aan de werk
zaamheden der commissie deel te nemen,
zoodat het mogelijk is dat de eerstvolgende
zitting van de Commissie eerst zal plaats
.vinden tijdens de bijeenkomst van den Raad
[van den Volkenbond in December,
DE MEMEL-KWESTIE v
Stappen van Duitschland
De Duitsche regeering heeft Zaterdag
ochtend door bemiddeling van de Duitsche
delegatie te Genève bij den Raad van den
.Volkenbond een dringend voorstel inge
diend, om de klachten uit het Memel-ge
bied op de agenda van de huidige Raadszit
ting te plaatsen en onmiddellijk dn behan
deling te nemen-
Dit dringend voorstel wordt gedaan in
verband met de op 10 October a.s. in het
Memelgebied plaats hebbende verkiezin
gen en de Duitsche regeering wenscht be-
dnvloeding door de regeering van Litbauc.n
te voortkomen. In het voorstel wordt erop
gewezen, dat de regeering -van Lithaucn
bijzondere bepalingen in het leven heeft
geroepen voor de verkiezingen.
Vrijdagmiddag waren tueeohen de Duit
sche en Lithausche delegatie onderhande
lingen gevoerd, waarbij van Duitsche zijde
getracht was tot overeenstemming te ko
men. Deze onderhandelingen duurden tot cn
den laten nacht. Zij zijn evenwel mislukt,
daar de Lithausche regeering geweigeid
heeft de rechtvaardige edschen van liet
Memel-gebied te erkennen.
In verband hiermede heeft de Duitsche
delegatie zich gedwongen gezien het boven
bedoelde dringend voois-tel bij den Raad
,van den Volkenbond in te dienen.
ZALESKI OVER HET MINDERHEDEN
VRAAGSTUK
In de zitting van Zaterdag van de poli
tieke commissie van de Volkenbondsassem
blee heeft de Poolsche afgevaardigde een
.verklaring afgelegd inzake het Minderhe
denvraagstuk. Hij bestreed de bevoegdheid
,van de Volkenbondsvergadering zich be^g
te houden met deze aangelegenheid.
Volgens de Poolsche regeering is alleen
de Volkenbondsraad in staat de belangheb
bende regeeringen vooretellen te doen
dn zake wijziging in de thans geldende Min
derhedenregeling.
Namens de Poolsdhe regeering verklaar
de ZaJeski, dat hij onder geen beding ac-
coord zou kunnen gaan met de instelling
,van een Permanente Minderheden-Com
missie. Niettemin is de Poolsche regeering
bereid mede te werken aan de vorming
,van een algemeene Minderheden commies i e,
welke zal bestaan uit alle leden van don
Volkenbond, aldus overeenstemmend met
DE VOLGENDE PLENAIRE ZITTING
OP 7 SEPTEMBER 1931
Het Bureau van de Volkenbondeassem
blee heeft besloten, dat de plenaire zitting
,van den Volkenbond in het jaar 1931 op 7
September zal worden gehouden.
DE „SUNDAY TIMES" OVER DE MIS
LUKKING DER ITALIAANSCH-
FRANSCHE VLOOTONDERHANDELINGEN
De vertegenwoordiger van de „Sunday
T mes" te Genève, bevestigt, dat de
Fransch-Italiaansche onderbandeliingen over
de Vlootbeperking zonder resultaat zijn ge
bleven.
De Franschen zouden een voorsteil heb
ben afgewezen, waardoor de Fransohe
meerderheid tot 1936 zou zijn verzekerd.
Maar ook na het jaar 1936 zou de kwes
tie van vlootpariiteit, volgens clit voorstel,
geheel zijn opengebleven. In verband hier
mede bestaat minder kans dan ooit, dat
frankrijk en Italië volledig zullen toetre
den tot het Londensche Vlootverdrag.
De diplomatieke medewerker van de
„Sunday" Times" vreest, dat het mislukken
der onderhandelingen op drie manieren
zijn terugslag zal doen voelen:
1. Zal een uitgebreid bouwprogramma
van Frankrijk en Italië het tusschen Ame
rika, Engeland en Japan gesloten Driemo-
gendheden-verdnag beïnvloeden, want dit
Verdrag bevat een clausule volgens de
welke de drie Staten gerechtigd zijn te on
derbandelen over een revisie, indien ande
re maritieme mogendheden haar vloten
versterken.
2. Kan een terugslag op de Fransch-Ita
liaansche onderhandelingen, welke eeni-
gen tijd geleden te Rome zijn aangevangen
en welke in het bijzonder betrekking heb
ben op de ItaJiaansche aanspraken in
Noord-Afrika, ndet uitblijven-
3. Is een spanning tusschen Frankrijk en
Italië te betreuren .op 'n oogenblik, waarop 't
succes der Nationaal-Sociali6ten bij de
Duitsche buitenlandsche politiek in den
weg staat en aanleiding geeft tot een zeke-
ANTI-FASCISTISCHE AANSLAG TE
BRUSSEL.
Op Italiaansch koopman uit Rotterdam
De 36-jarige Heer Silvcstro Aurileo, han
delaar in levensmiddelen te Rotterdam aan
de Delftschevaart No. 26 b, is, naar het N.
v. d. D. meldt, gisteravond te Brussel het
slachtoffer van een anti-fascistische wraak
oefening geworden.
Hij bevond zich in België met zijn zwager
die naar Italië zou tcrugkeeren. terwijl hij
zelf naar Rotterdam zou vertrekken. Toen
de heer Aurileo om tien minuten voor lialf-
zes in de Adolph Max-laan langs het ge
bouw der „American Express Company"
liep, werd eensklaps een aantal revolver
schoten op hem gelost. Een der kogels trof
hem in de zij, een tweede in den rug, ter
wijl twee andere kogels de spiegelruit der
„American Express Company" doorboorden.
Onder de talrijke voorbijgangers heerschtc
uiteraard hevige ontsteltenis.
De dader, de 25-jarige te Brussel woon
achtige anti-fascist, Rugiero Debabora, liet
zich gewillig door de politie arrestoeren. Bij
zijn verhoor verklaarde hij, dat hij zoodanig
door zijn fascistisch gezinde landgenooten
werd vervolgd, dat hij zich had voorgeno
men, den eersten den beste fascist dien hij
zou ontmoeten, overhoop te schieten. In zijn
revolver zaten nog twee patronen, terwijl
hij in een doosje nog 20 patronen bij zich
had.
De heer Aurileo werd naar een zieken
huis overgebracht waar men onmiddellijk
zou trachten de beido kogels te verwijderen.
VAN DEN ERNST DOORDRONGEN
Dat deze vergadering-bezoekers van den ernst der zaak, die hen saambracht, doordrongen
zijn, behoeven we eigenlijk niet te zeggen, want dat ziet ieder. De voorste rij (van links
naar rechts) nauwkeurig beschouwende, komt 't ons voor, dat no. 1 het betoog in twijfel
trekt; no. 2 schijnt nog een conclusie té moeten nemen en is dies in diep nadenken
verzonkenno. 4 blijkt zich tamelijk met d en redenaar te kunnen vereenigen. Maar wal
te denken van no. 3? Dat hij zijn middagdutje doet, durven lue niet veronderstellen; veel
meer, dat hij duizelt van de cijfers en door gedachten overstelpt wordt. Hoe onze foto
graaf aan deze kiek komt? In de Grootc Kerk, te Naarden werd Zaterdagmiddag de
algemeene vergadering gehouden van Stad cn Lande van Gooilandwaarin het groote
millioenenplan, de verkoop van gronden aan rijk en gemeenten, voor de erfgooiers werd
uiteengezet. Men mag er van zeggen wat men wil, maar belangstelling was er en de
heeren waren van den ernst der zaak geheel doordrongen.
NOODWEER OP ZEE
TAL VAN SCHEPEN IN NOOD
Boven het Kanaal woedde Zondag een he
vige storm. Talrijke schepen zonden nood
signalen uit.
Het stoomschip „Umberleigh' is bij Ply
mouth van den ankerboei losgeslagen en op
het strand gedreven. Bij Portland is een
Fransche schoener gestrand. Een van het
vasteland komend vliegtuig bereikte slechts
met groote moeite het vliegveld Lympne. Het
luchtverkeer is geheel gestaakt.
Ook het mailverkeer over het Kanaal is
ernstig vertraagd. Aan de kusten werd
groote schade aangericht. In de buurt van
Southampton is het water over den zeedijk
gespoeld en richtte groote schade aan op een
feestterrein.
Ook Zaterdag heeft het hevig gestormd in
het Kanaal. De wind bereikte de recordsnel
heid van 125 mijl per uur.
Een groote visschersboot is Zaterdagmor
gen in de haven van Casablanca door den
lievigen storm tegen een haMenhoofd gesla
gen. Van de bemanning, bestaande uit 11
koppen, konden drie personen den oever
zwemmende bereiken.
Het is gelukt drie andere visschers met
kustvaartuigen te redden. Vijf mannen, die
zich in de kajuit bevonden, zijn verdronken.
Aan de Noord-Fransche kust woedde de
storm zoo hevig, dat het niet mogelijk was
assistentie te verleenen aan de talrijke sche-
pen, welke in nood verkeerden.
De „Auroch", een reddingsboot uit Brest,
welke was uitgevaren om een Zuid-Slavisch
stoomschip hulp te verleenen, moest halver
wege terugkeeren, daar een man over boord
was geslagen en het ruim bijna geheel was
ondergeloopen.
Ter hoogte van kaap Saint Nazairc geraak
ten de bunkerkolcn van een trawler in
brand. Het vuur deelde zich aan het ge-
heele schip mede, dat tenslotte op het strand
werd gedreven. De uit vijf mannen bestaan
de équipage kon worden gered.
PARIJS, 22 Sept. De hevige storm die se
dert Vrijdagavond aan de Noord-Fransche
kust en boven het Kanaal woedt, is in den
loop van Zaterdag en Zondag niet in kracht
verminderd en heeft op vele plaatsen groote
schade aangericht.
Te Boulogne sur Mer kon geen enkel vis-
schersschip uitvaren, en het stoomschip
dat den passagiersdien.st met Folkestone
onderhoudt, kon de haven van Boulogne niet
binnenkomen, maar moest achter een golf
breker beschutting zoeken.
Het strand te Le Havre biedt een beeld
va.n troostelooze verwoesting. Alle strand
stoelen welke niet tijdig geborgen konden
worden, werden door de golven wegge
spoeld.
Te Cherbourg konden de kleine, en mid-
dermatig groote schepen evenmin uitvaren
en te Douarncnez zijn niet. minder dan
zes visschersschepen als wrakken aange
spoeld. Do verschillende reddinglbooten langs
de kust waren nauwelijks in staat naar de
vele schepen, die om assistentie vragen, uit
te varen. Een nauwkeurig overzicht kari
de gevolgen van den storm kan nog niet
worden verkregen. Ook het aantal slacht
offers kan nog niet worden bepaald.
EUSCHDY BEY NAAR MOSKOU.
Vorming van een Oostelijk blok'
Ten aanzien van het komend bezoek van
den Turkschen minister van Buitenlandsche
Zaken. Ruschdy Bey, aan Moskou ver
luidt in politieke kringen, dat de Sovjet
Unie zal trachten Turkije te winnen voor
de vorming van een Oostelijk politiek blok.
Volgens dezelfde kringen hoopt men in
Moskou te verzekeren dat Turkije in haar
houding tegenover den Volkenbond niet
van politiek zal veranderen.
VIJFDAAGSCHE ARBEIDSWEEK
Bij de schoenenfabriek „Baia" te Zlin.
Thomas Bata, de eigenaar van de groot
ste schoenenfahriek in Europa, zal met in
gang van 13 October a.s. in zijn fabrieken
een arbeidsweek van vijf dagen invoeren.
Hij stelt zich voor zijn huidige productie
te handhaven, de arbeidsloonen nog te ver-
hoogen en den prijs van het product te
verlagen.
De Bata-fabrieken produceeren 100.009
paar schoenen per dag, terwijl 22.000 arbei
ders aan deze fabrieken verbonden zijn.
RUSSISCHE STOOMBOOT DOOR BRAND
VERWOEST
Volgens een bericht van den „Montag'Vuit
Moskou, is bet 600 ton metende s.s.
„Scbotsk" bij Kamtschatka door brand ver
woest. Het vuur schijnt in de machinekamer
ontstaan te zijn. Alle pogingen om het vuur
te blusschen bleken vergeefsch. Tenslotte
ontstond nog een benzinenntploffing, waarop
de bemanning te water sprong. Het aantal
dooden is nog niet bekend. Zeven zwaar
gewonde leden der bemanning, die gered
konden worden, zijn met gebroken lede
maten naar een ziekenhuis overgebracht.
Bovendien slaagde men er in nog 5 lichtge
wonden te bergen.
RUSLAND EN CHINA
NIEUWE INCIDENTEN AAN DE
RUSSISCH-CHINDESCHE GRENS.
Naar uit Moekden wordt gemeld, hoeft
de Cbineesche Veiligheidspolitie op bet sta
tion Mandsjoeli een huiszoeking gedaan bij
den Sovjet Bussisclien gevolmachtigde van
de Oost-Chineesche Spoorwegen. Over de
motieven en resultaten van het onderzoek
zijn voorloopig nog geen nadere mededee-
lingen verstrekt.
Naar uit Kownn wordt gemeld, zijn ge
heime documenten in beslag genomen, wel
ke betrekking hebben op de werkzaamhe
den der Communistische organisaties.
In politieke kringen te Moskou wordt in
verband hiermede verklaard, dat de Cbi
neesche autoriteiten het Russisch-Chinee
sche Verdrag van 21 December 1929 heb
ben geschonden.
Verder wordt officieel uit Moskou gemeld,
dat een groep wit-gardisten, eenige hon
derden man groot, met machinegeweren
het spoorwegstation Trjasin op het weste
lijk traject der Oost-Chineesche spoorwe
gen hebben bezet.
Daartegen zouden de Cbineesche autori
teiten geen maatregelen hebben getroffen.
Generaal Diederichs, de vroegere leider
der Tsjeoho-Slowaaksche troepen in Siberië,
zou te Charbin zijn aangekomen.
De Russische Consul-generaal Melnikow
heeft bij de Chineesche autoriteiten gepro
testeerd en zijn uitwijzing geëischt.
In Moskousche politieke kringen zou men
er op staan, dat de Moekdenrèigeering dp
noodige maatregelen zal nemen tot herstel-
der normale verhoudingen aan de Oostelijk
Chineesche Spoorwegen.
En toch verongelukt.
Bij een vliegdemonstratie te Brussel Is
een Russisch parachutist op aangrijpendo
wijze omgekomen. Hij had drie valschermen
bij zich, waarv.-n hij er twee achtereenvol
gens, nadat ze zich geopend hadden en hij
er een eindweegs mee gevallen was, losliet.
Het derde opende zich echter niet en tot
ontzetting van de toeschouwers viel hij op
200 M. afstand van de tribune te pletter.
ERNSTIG TRAMONGELUK TE NICE.
Twintig gewonden.
Te Nice heeft een ernstig tramongeluk
plaats gehad, waarbij ongeveer 20 personen,
deels zwaar, werden gewond. Veertien ge
wonden moesten naar het ziekenhuis wor
den overgebracht. Het ongeluk heeft zich
afgespeeld op het baanvak St. Jean-Cap
Ferrat. De dichtbezette tram derailleerde
met groote vaart op een afloopenden weg,
botste tegen een huis en sloeg om.
GEEN WERKLOOSHEID IN FRANKRIJK
Blijkens statistische mededeelingen van
bet Fransche Ministerie van Arbeid be
draagt het totaal-aantal werkloazen in
Frankrijk thans 904, tegenover 928 in de
voorafgaande week.
Aangezien in de Fransche industrie in
hetzelfde tijdvak 2702 buitenlanders zijn te
werkgesteld (861 Italianen, 395 Porlugeezen,
336 Polen en 38 Duitschers) kan van werk
loosheid in Frankrijk practisch niet wor
den gesproken.
DE OPMARSCH VAN TSJANG SOE LIANG.
Naar uit Moekden wordt gemeld, zullen
de troepen van Tsjang Soe Liang van Tsient
sin naar Peking oprukken, dat intusschen
reeds door generaal Jen Sisjan zou zijn
ontruimd.
Tsjang Soe Liang verklaart, dat hij met
40.000 man op Peking zal aanrukken, ten
einde do normale vredesverhoudingen te her
stellen en den burgeroorlog te beëindigen.
Uit Peking wordt gemeld, dat Tiontsin
aan maarschalk Tsjang Soe Liang is over
gegeven op grond van een bijzondere over
eenkomst tusschen hem en generaal Jen.
Hieruit moet worden afgeleid, dat de re
geering te Nanking wel wat te goed van
vertrouwen is geweest toen zij aannam, dat
de Mqndsjoerijschc veldheer haar te hulp
zou komen tegen Jen.
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Oost- en West-Souburg,
cand. J. C. J. Kuiper te Haarlem.
EVANG. LUTH. KERK
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Doesburg, Div G. l'ii. van
Itterzon te Alblasserdam.
Bedankt: Voor Groot-Am mere, W. L.
Mulder te Voorthuizen. Voor Den Bommel
(Flakkee), J. Enkelaar to Ouderkerk a. d.
IJssel. Voor Renswouiie, W. Rijnsburger te
Polsbroek en Vlist. Voor Velsen, C. E. A.
T, Gerrits te '«-Gravendeel,
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Ds. Joh. H. H. van B e e m. van Breda ire-
komen, werd Zéndag bevestigd als predikant
by de Ned. Hervormde Gemeente van Vreewijk
(Rotterdam), wier eerste herder en leeraar hy
is, er. voor wie het dus een ware feestdag \»as.
De bevestiging had onder groote belangstel
ling plaats ir. de Vredeskerk aan de l.^ede
door den consulent der Gemeente, Ds. W. H.
Kelder, van Charlois, die tot tekst had Jesaja
G 8 Des middags deed Ds. Van Beem intrede
rr.et Zach. 6 6. Bij de behandeling van zijn
Schriftwoord beantwoordde hij de vragen: 1.
wie is Hij? 2. wat zal Hij doen? en 3. waar
toe maakt Hij ons? Aan het einde weruen vele
toespraken gehouden, waarin Ds. van Beem
op allerhartelijktelijkste wijze werd verwel
komd. Des morgens toonde Burgemeester Mr.
F. Drooglever Fortuyn door zijn aanwezigheid
belangstelling.
Ds. A. J. Vvestra Hoekzoraa,
overgekomen van Zegveld, werd gisterenor-
gen bij de Ned. Herv. Gem. te Mijnsheeren-
land bevestigd door zijn studievriend Ds. J.
D. van Hof, van Oud-Beijerlanrl. De bevesti
ger had als tekst 1 Cor. 3 9a.
Des namiddags deed Ds. A. J. West ra
Hoekizema intrede, sprekende over Jesaja
51 10. In 't inleidend woord sprak hij over
de liefde zijner vorige Gemeente, hoe het
hem verwonderlijk was hier te zijn gekomen
zóó kwam hij dan ook tot zijn tekstkeuze.
Vastgeloopen scheen de weg, óók in M. na
5-jarige vacature, en zie: een gebaande weg.
Ds. Bogers, van Klaaswaal, sprak als
consulent en verzocht te zingen Ps. 134 3.
Ds. ten Bokkel Huining sprak namens den
Ring en en de heer Wint, hoofd der Chr. Sch.
sprak een woord van welkom. Mede was
aanwezig Ds. van Griethuizen, van Zuid-
Beijerland alsook een 22-tal Zegveldscho
vrienden, namens wie de heer Leenheer een
woord van warme vriendschap sprak, waar
voor Ds. Weetra Hoekzema dankte.
GENERALE SYNODE GEREF. KERKEN.
Aan het slot der Generale Synode van de
Geref. Kerken werd na de rede van den voor
zitter nog het woord gevoerd door Prof. Dr.
A. G. Honig namens de prae-adviseersnde
De voorzitter werd gedankt voor diens lei
ding, waardoor hij toonde een geboren voor
zitter te zijn. Assessor en scribae beantwoord
den cok geheel aan de gekoesterde verwach
ting.::!.
Spr .bracht vervolgens in herinnering, hoe
het vraagstuk van de invoering van het doc
toraat aan de Theol. School de onderlinge vre-
oe en liefde dreigde te verstoren, doch God
Zijn gunst nog bewees, daar men elkaar mocht
vinden. Spr. memoreerde in dit verbanö de
woorden van den'voorzitter: „Iedere stem
voor was m.i. de vertolking van de gezindheid
des harten, alles in het werk te stellen om on
rust en beroering in de Kerken te voorkomen
en den vrede en de liefde te bevorderen''.
Spr. uit den wensch, dat cok de Kerken zul-
ltn waken tegen vervreemding van elkaar en
Je genade zullen smeeken van den Koning der
Gemeente, om krachtige eenheid, warme liefde
en heerlijke vrede.
Ten slotte vroeg spr. een gedenken in het
gebed.
dering komt Donderdag 2 October a.e.
te Zutphen bijeen- Dr. Jb. Snetblage
van Oven, zal refereeren over: „De wereld
als 6vmbool", en Dr. J. C. B. Eykman,
leeraar aan het Lyceum, over: „De eisdhen
die een gemeentelid aan een preek stelt'"
Te Spakenburg besloot, aldus meldt
de „Stand.", de Kerkeraad der Geref. Kerk
het kerkgebouw voor 't vertoonen der Java-
Sócmhafilm niet af te staan.
Schoolnieuws.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL
TE DELFT
HET 25-JARIG BESTAAN.
Een drietal eere-doctoraten.
Hedenmiddag heeft in do Stalsdoelen de
Senaat der Technische Hoogeschool een
openbare vergadering gehouden, waarin de
aftredende rector-magnificus Prof. Ir. F.
Westendorp een rede hield en het
rectoraat overdroeg aan zijn opvolger Prof.
Dr. H. S. Hallo.
Aan de rede van Prof. Westendorp ont-
leenen wij het volgende:
Onze gedachten gaan in deze uren terug
naar den lOen Juli 1905, den dag waarop
Delft in feesttooi was en de driekleur wap
perde van de Polytechnische School, die in
haar nieuwe gedaante als Technische Hoo
geschool op plechtige wijze door H. M. de
Koningin, in tegenwoordigheid van H. M. de
Koningin-Moeder en van Z. K. H. den Prins
der Nederlanden, zou worden geopend.
Gaarne zou ik thans, in gedachten, een
wandeling met u willen ondernemen door
de reeks van nieuwe Laboratoria en gebou
wen, die tot stand is gekomen, en u
arbeid toonen, welke in het zoo juist afge
sloten tijdvak is verricht door allen die hun
krachten gaven aan de ontwikkeling van de
technische wetenschap aan de I-Ioogesohool.
Spr. gaf vervolgens eenige algemeene be
schouwingen over den groei van de Hooge
school en memoreerde dat den Sen Januari
van het jaar 1842, den datum van het Ko
ninklijk Besluit, „houdende de oprichting
van de Koninklijke Akademie ter opleiding
van Burgerlijke ingenieurs".
De vorming van de ingenieurs werd hier
mede losgemaakt uit het militair verband,
waarin zij opgenomen is geweest.
De tweede belangrijke datum, die Spr.
memoreerde, was de eerste Juli 1864, waar
op de Koninklijke Akademie ophield te be
staan cn vervangen werd door de Polytech
nische School, die met een meer uitgebreid
studieplan bestemd werd voor de vorming
van zes verschillende categorieën van in
genieurs.
De Polytechnische School heeft haar taak
zoo breed mogelijk opgevat, haar methode
van onderwijs, zoowel als de omvang van
het leerplan zijn echter spoedig ontgroeid
aan de ontwikkelingsmogelijkheden die bin
nen het kader van de Wet op het M. O.
konden worden geboden. Al spoedig zijn
pogingen in het werk gesteld om haar over
te brongen naar de organisatie van het
Hooger Onderwijs.
Het Nederlandsche I-Iooger Onderwijs heeft
zich echter tot het begin van deze eeuw
afzijdig gehouden van de techniek. Tier
heeft de beoefening hiervan beschouwd als
het toepassen van wetenschap, als 'n kunst
of een vaardigheid, en er niet in gezien
een onderwerp tot studie, een gebied met
eigen problemen, vatbaar voor behandeling
volgens de methoden der wetenschap.
Eerst in 1905 heeft de Nederlandsche wet
gever zich over dit gebied van geestelijke
werkzaamheid ontfermd. Op dien stap
de derde belangrijke gebeurtenis van de
Nederlandsche ingenieurs sedert 1900 zien
wij heden dankbaar terug, omdat daarme
de een s one toekomst voor Delft werd
geopend.
INGEZONDEN MEDEDEEI TNG
Li u id ver wond in gen genezen
altijd het viugsi met PUROL
Het getal ingenieursdiploma's in de jaren
1906 tot Juni 1930 uitgereikt, bedragt 4723,
liet getal promoties bedroeg 177, het getal
hoogleeraren is gestegen van 43 lot 6'J, dat
der lectiren van 2 op 15, dat der assistenten
van 57 tot 117, het budget bedroeg in 1906
f 726.877 en in 1930 f 2.719.180; berekend
per student is bet in die jaren gestegen
van f 618 tot f 1729.
liet aantal ingeschrevenen steeg van 1176
in 1905 tot 2131 in 1920, daalde in 1927 tot
1438, oni daarna weder eenigszins toe te
nemen. Het getal vrouwelijke studenten be
droeg ten hoogste 121.
Getracht is cle studie door een stelsel van
jaarjijksche examens in vaste banen te lei
den, waartegen de studenten zich zoo krach
tig mogelijk hebben verzet.
Na gewezen te hebben op het bloeiende
leven van diverse studentenverecnigingcn,
kwam Spr. tot de conclusie, dat de Deut
sche ingenieursopleiding zich, na 25 jaren
opgenomen te zijn geweest in liet organisch
verband van het Nederlandsche Hooger
Onderwijs, als Technische Hoogeschool om
geven ziet door vrienden, die haar met
woord cn daad willen steunen om haar ree-
ping beter te kunnen vervullen.
Spr. bracht ton slotte hulde aan Dr. J. L.
Cluysenaer voor zijn 16 jaren arbeid als
president-curator.
Bij de verleening van het Doctoraat in
de Technische Wetenschap Honoris Causa
aan den heer Prof. Ir. F. K. T. von Hereon
heeft Prof. Ir. A. J. Terlinden als promotor
een toespraak gehouden waarin hij de ver
diensten op wetenschappelijk gebied
van den eere-promovendue in waardeerende
woorden schetste.
Bij de verleening van het ee re-doet om at
aan den heer Ir. P. Joosting voerde Pref
Ir. N. C. Kist het woord, waarin hij de ver
dienstelijke loopbaan van den eere-doc:or
in het licht stelde.
Bij de eere-promotie van Ir. J. A. Rin
gers sprak Prof. Ir. G. II van Mourick
Broekman namens de afdeeling, waarbij
hij uiteenzette welke redenen den Senaat
er toe hadden doen besluiten Ir. Ringers
het eere-doctoraat in de Technische Weten
schappen te verleenen.
Na afloop van de plechtigheid hield de Se
naat een receptie, waarbij velen van de ge
legenheid gebruik maakten de nieuwe eere
doctoren hun gelukwenschen aan te bieden.
LAGER ONDERWIJS
LEERAARSBENOEMINGEN.
Tot leeraressen aan do Protestantsch Mid
delbare School voor Meisjes te N ij m e g e n
(hoofd mej. R. A. W. Borger) werden be
noemd de dames I .H. Ostermann (wis- en
natuurkunde), A. Feenstra (muziek), en C.
M. Haspels (nuttige en fraaie handwerken).
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Middel harnis (hoofd B. van der Veere,
Ohr. U.L.O. Sch.): A. Beversluis met ingang
van 1 Jan. 1931. Aangenomen.
Muiderberg (hoofd H. Hooting): mej.
M. F. de Ruyg te Amsterdam.
Hclkerveen, gem. Nijkerk (hoofd II. K.
Folkerts): W. v. d. Bos te Doornspijk.
K nudum (hoofd A. H. van Dijk): L. Vis
ser te Garijp.
Onstwedde (hoofd D. A. Koebregge):
P. Roomker te Assen. Voor vast. Uit 61 soil.
Winsum-Obergum (Gr.): mej. K. Mui
der. aldaar, met ingang van 1 Jan. 1931.
EEN MEEVALLER.
vorige maand werd afgewezen, ontving Don
derdag bericht van het Departement v?n On
derwijs, dat hij alsnog geslaagd was. De afwij
zing had op een vergissing berust.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
t r e e h t. Oe-
.1 cn de heer J. J. A. Dunnewok.
R.-K. Universiteit te Nijmegen. Ge
slaagd voor hpt candidaats-examon in de i
ten de heer M. C. "Bloomers te De Steeg
Tcchn. Hoogeschool te Delft. 1
i de Theologisch
EXAMENS DELFSTOFKUNDE M.O.
Het mondeling gedeelte van de examens to
het verkrijgen van een akte bekwaamheid to
het geven van middelbaar onderwijs tn di
delfstof-, aard-, plant- en dierkunde (nkti
het Botanisch Laboratorium; te Leiden In he
Zoötomisch Laboratorium; te Utrecht In he
Botanisch Laboratorium, te Amsterdam: 22, 2
en 2-» September van 9 uur tot 11 uur en vai
13 uur tot 15 uur; te Lelden: 24. 25 en 2
November van 9 uur tot 11 uur Co van 13 uu
tot 15 uur; 1, 2 en 3 December, v«n 10 uu
tot 11 uur cn van 14 uur tot 15 uur; t-
Utrecht: 20, 21 en 22 October, van 10 uur to
EXAMENS WISKUNDE L.O.
■s-Gr a v e n h a g e. Geslaagd de heer P. J.
M. van Ingen, Lelden.
EXAMENS-STUURMAN
•s-Gr ave n h a ge. Gestangd voor 2e stuur
man groote stoomvaart dc h-.-ron J. II. v Ne
hof, B. Pronk, J. Kuyer en C. v. Vliet.
de heeren N. C. Bol. Middelburg.
EXAMENS LICHAMELIJKE OEFENING
Geslaagd voor examen lichamelijke ocfenini
E. Dirksen, Leeuwarden. C
Harlingen; J. Rutgers te
d. Heidei
Leger en Vloot.
GEORGANISEERD OVERLEG LANDMACHT
Wijziging wachtgeldregeling.
De Commtssien voor Georganiseerd Overleg
Personeel Landmacht (A. Officieren en
Onderofficieren) hebben in hare vergaderingen
cp 18 September 1930 behandeld de Min
Minister van Defensie, om advies om vangen
untwerpen-besluit tot wijziging van de M acht-
geldre gelingen.
De Commission besloten eenstemmig den
Minister in overweging te geven de totstand
koming dezer voorgestelde wijzigingen, welke
verband houden met do reeds aangebrachte
wijzigingen in de wachtgeldregeling der bur
gerlijke rijksambtenaren, te bevorderen.
Teleurstelling werd echter geuit over het
feit, dut deze ontwerpen eerst na de totstand
koming van de betrekkelijke wijzigingen in
de wachtgeldregeling der burgerlijke rijks.imb-
icna tn in de vergaderingen van de militaire
Commission werden gebracht.
Weerbericht-
BAROKETERSTAÏJD
Hoogste stand 771.2 te I.a Coruna.
Laagste stand 753.4 te Vesmanör.
VERWACHTING
Zwakke tot matige, Zuid-Westelijke tot
STCRMSEIN
Ontvangen-21 Sept. 11.20 v.m. Attcntiescii
O, d.i. Weest op uw hoede.
22 Sept. 10.40 v.m. Attgptiesein neerhalen
FIETSERS LICHT OP:
Van 2324 Sept. van 7.26 nam. tot 6.19 vu
Hr. Ms. „AREND".
Blijkens bij liet Departement \an Defensie
ngekomen telegram was Hr. Ms. „Arend'
foornomens 18 dezer van Santo Domingo te
«ertrekken.
Luchtvaart
WINTERDIENST LUCHTVERKEER.
Begint 6 October e.k.
De winterdienst op de lijnen der K.L.M.
i die der met baar samenwerkende maat-
•liappijen treedt op 6 October a.9. in wer
king. De winterdienst omvat een verbin
ding naar en van Londen en twee verbin
dingen naar en van Brussel en Parijs. Te
Brussel wordt aansluiting verkregen op do
Belgisch-Engelsche lijn naar en \an Keu
len. alwaar aansluiting op den Duitschei»
dienst naar en van Frankfort tot stand
wordt gebracht Er zullen voor het eerst ge
durende den winter doorgaande, geredu
ceerde tarieven voor passagiers, bagage en
vracht vastgesteld worden.
De Deutsche Lufthansa handhaaft dezen
winter haar verbinding op Hannover. Ber
lijn en Londen.
Ter voorkoming van misverstand moge
echter dienen, dat de winterdienst in het
Duitsche luchtverkeer eerst op 1 November
ingaat, zoodat de verbindingen op 'tRoerge
bipd, Midden- en Zuid-Duitschland en Zwit
serland tot dien datum geëxploiteerd blij-
OPLEIDING VERKEERSVLIEGERS K. IM.
De beer A. W. F. van der Hoek, vlieger bij
de Luchtvaart afdeeling, wordt Nov. a.s. ge
plaatst bij de K. L. M. om als verkeersvlieger
te worden opgeleid.
EEN VLUCHT ENGELAND—TOKIO
De bekende vrouwelijke motorracer mevr.
V. Bruce heeft plannen opgevat om een
vlucht naar Tokio te ondernemen, hetgeen
een afstand is van 11000 mijlen. Zij hoopt
dezen tocht in 15 dagen te kunnen volbren
gen, beginnende met een non-stop-vlucht
naar Boedapest.
Behalve de laatste étappe zal de geheeld
reis over land gaan. Zij wil een Black Bum
Bluebird-machine gebruiken .van hot stan
daard model. Alleen zal een extra brandstof
reservoir worden ingebouwd.
HET LAWAAI VAN VLIEGTUIGEN
Door een „Aeronautische Commissie" zal
in Engeland een nauwkeurig onderzoek wor
den ingesteld, naar de methoden ter ver
mindering van het door de vliegtuigen ver
oorzaakte rumoer.
Wetenschap.
NIEUWE REGENPROEVEN
VAN DEN HEER VERAART
EN IN MAART NAAR INDIE!
Naar wij vernemen zal de heer A. Veraart
zijn proeven voor het neerslaan van wolken
op Vrijdag 3 October des namiddags te vijf
uur te Scheveningen boven de Noordzed
herhalen.
Daar de heer Veraart in verband met de
aanwezigheid van vele autoriteiten op het
wnndelhoofd te Scheveningen, dat ten decla
gereserveerd wordt voor genoodigden, niet
aan de vlucht deelneemt, zal de technische
leiding evenals de vorige maal het geval
was, berusten bij luitenant Visch, chef van
don Meteorologisohen Dienst te Soesterherg.
Wij vernemen voorts, dat de heer Veraart
voornemens is om in de maanden Maart cn
April a s. in Deli en op Java proefnemingen
por vliegtuig te houden ten behoeve van do
Indische cultures, zulks op uitnoodiging van
een der grootste Deli-planters, dip ook grootoi
belangen op Java heeft. De heer Veraart zal
de reis naar Indië per vliegtuig maken.
Uit Oost-Indië
DE STOPZETTING DER RUBBERTAP
Tegenspraak
BANDOENG, 19 September. (Aneta). Da
vertegenwoordiger van den Raad van Beheer
van do N.V. Belgisch-Nederlandsche Cultuur-
Mij. welke de rubberonderneming Tjimatis ex
ploiteert, ontkent beslist dat de tap geheel
is stopgezet, omdat van het lnlandsch per
soneel 50 tot 70 pCt. ontslagen zou zijn. Er
zijn zelfs geen plannen om de tap te staken*
DE TJAMPEA ONTEIGENINOSZAAK
BATAVIA. 19 September. Aneth). D«
Raad van Justitie heeft heden mtspraak ge
daan in de bekende Tjampca-onteigeningszuak,
De schadeloosstelling werd bepaald op
f 10.236.183, plus f417.263 als schadeloosstel
ling voor de huurster, nl. de firma J. H. Kie*
vits en Zoon
BATAVIA. 20 September AneiU De „Sm
ma tra bode" nieldt, dat aan het einde van de
maand de rubber- cn koffieondernemmg
Tadint Baroe. gelegen in liet dwtrict Kapa-
laminang. ondera Mening Knjoe Ta nam, af«
deeling Priaman, Padanjreohe benedAnl i i-
den. residentie Sumatra'* Woatkuat, van
N.V. Java Rubber Mij te Den llnng, za! .r-
den ««sloten. Deze onderneming is groot .">00
bouw. 150 daar werkzaam zijnde mce^t vria
koelies zullen worden ontslagen.
