Rechtzaken.
EEN GELE NAPOLEON
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1930
STAATSBEGROOTING VOOR 1931
Hoofdstuk X (Arbeid, Handel en
Mijverheid)
Uitbreiding personeel Arbeidsin
spectie. Een economisch instl-
tuut voor den middenstand.
Arbeid.
Met hét oog op de voorgenomen verdere
invoering van de Arbeidswet 1919 voor kan
toren, koffiehuizen en hotels zal 't personeel
der arbeidsinspectie moeten worden uitge
breid: Op dit artikel zijn gelden uitgetrok
ken voor de aanstelling van 11 controleurs
en 11 schrijvers of administratieve ambtena
ren (voor elk district 1 controleur en 1
schrijver of administratief ambtenaar). Ver
der kooit het gewenscht voor. het vrouwe
lijk inspecteerend personeel te versterken
met 3 inspectrices en 2 opzichteressen. Ook
hiervoor worden bij dit artikel gelden aan-
Werkloosheidsverzekering.
f 125.000 is uitgetrokken, teneinde het mo
gelijk te m^ken aan eenige organisaties van
landarbeiders ten behoeve van haar werk-
loozenkas een subsidie van 115 pet. toe te
kennen, op grond hiervan, dat deze den uit-
keeringsduur op 42 dagen hebben gebracht
en zij de daaruit voortspruitende l\oogere
uitgaven niet uit haar gewone inkomsten
kunnen dekken.
Beroepskeuze.
Het aantal bureaux tot voorlichting bij be
roepskeuze is wel groeiende, doch zeer lang
zaam. Verdere, zeer wenschelijke ontwikke
ling zal slechts dan kunnen worden verkre
gen, indien de gelegenheid wordt geopend,
dat de bureaux uit een centraal punt en
daardoor op de meest economische en doel
matige wijze kunnen worden voorzien van
de in dat centrale punt te verzamelen gege
vens van onderscheiden aard, die zij voor
de uitoefening hunner taak behoeven.
Voor subsidie aan een centraal bureau
worden gelden aangevraagd.
De middenstand.
Hét overleg, dat de minister sedert zijn
optreden met middenstandskringen heeft
gepleegd en doen plegpn, heeft geleid tot
overeenstemming terzake van de wensche-
lijkheid van de oprichting eencr stichting,
ten doel hebbende het bevorderen van on
derzoekingen in het belang van den handel-
drijvenden en industrieelen middenstand.
De hieromtrent gehouden besprekingen
zijn thans zoover gevorderd, dat, naar ver
wacht mag worden, binnenkort zal kunnen
worden overgegaan tot de oprichting van
zulk een stichting, welke den naam zal dra
gen van „Economisch Instituut voor den
Middenstand'; deze oprichting zal geschie
den zoodra redelijke zekerheid zal zijn ver
kregen, dat de bedoelde geldmiddelen zullen
worden beschikbaar gesteld; definitief kun
nen aan den anderen kant die geldmiddelen
niet .worden gevraagd, noch toegezegd, alvo
rens de stichting is opgericht,
i Er wordt derhalve nog overleg gepleegd
omtrent een voldoende voorloopige toezeg
ging. De bedoeling is, dat ten minste f 20.000
door belanghebbenden bij middenstandsnan-
gélégenhcden.-zooals b;V-Earners van Koop
handel, zullen worden bijeengebracht^ ter-
sWljl dan uit 's Rijks schatkist eveneens 'n be
drag van f 20.000 zal worden beschikbaar
gesteld.
Het Groene Kruis.
De Algemeene Vereeniging Het Groene
Kruis had tot voor enkele jaren f 10.00'J sub
sidie. Dat werd voor de algemeene bezuini
ging teruggebracht op f 9000. De vereeniging
moest daarvoor haar algemeen leidend werk
inkrimpen; ook voor het rondreizend hygië
nisch museum, waarmee op het platteland
zooveel goed werd gedaan, wns geen geld
meer beschikbaar. De minister acht het noo-
dig voor 1931 den post op f 10.000 te her
stellen.
Hoofdstuk XI (Koloniën)
Anderhalve ton meer voor Surina
me. ruim twee ton minder voor
Curacao.
Het Xlde hoofdstuk der Ri.;ksbegr*>oting
voor het dienstjaar 1930 is vastgesteld op
f 6 178:753.
Voor 1931 wordt geraamd f 6.159.902.
Voor 1931 wordt dus minder geraamd dan
oorspronkelijk voor 1930 is toegestaan
f 18.791.
Afdcelingsgewijze bezien is meer uitge
trokken;
f 37.274 voor kosten van het departement
'(afdeeling I). f 159.835 voor uilgaven ten be
hoeve van Suriname (afdeeling II)
daarentegen minder uitgetrokken:
f 215.900 voor uitgaven ten behoeve van
Curasao (afdeeling III).
Hoofdstuk XII (Onvoorziene uitgaven)
Weer een halve ton aangevraagd.
Voor 1931 wordt wederom een bedrag van
f oO.OOO aangevraagd.
APARTE BEGROOTINGEN
Posterijen, Telegrafie en Telefonie
Het postverkeer gaat over de ge-
heele linie vooruit. Men streeft
naar verlaging van de tarieven.
Blijkens de toelichting tot de ingediende
begrooting van het Staatsbedrijf der Poste
rijen, Telegrafie en Telefonie voor 't dienst
jaar 1931 houdt de geleidelijke ontwikkeling
van het bedrijf op bevredigende wijze aan.
De bestudeering van conjunctuur-vraag
stukken is ter hand genomen. Deze werk
zaamheden zijn, naast andere, opgedragen
aan een nieuwe afdeeling; „Economische za
ken". Behalve op deze economisch georiën
teerde werkzaamheden richtte het bedrijf zijn
aandacht op de bcstudeerin-' van meer alge
meene vraagstukken, de arbeidsgeschiktheid
van het personeel betreffende. Hnrtöc-be-
hooren o.a. het aankweeken en onderhoud
van kennis van den dienst van het perso
neel; het bestudeeren van recruteerings-
eischen voor in dienst te nemen personeel.
In 1931 zullen vermoedelijk nog een vier
tal hoofdkantoren tot hulpkantoor kunnen
worden teruggebracht en ongeveer 25 hulp
kantoren door stations kunnen worden ver
vangen. Het in aanbouw zijnde bijkantoor
Amsterdam-West, zal vermoedelijk in het
begin van 1931 zijn voltooid.
Met de rationaliseering van de werkmetho
den. de arbeidsomgeving, het meubilair, de
voertuigen en het verdere materieel wordt
voortgegaan.
Posterijen.
Het postverkeer, zoowel in het binnenland
als met het buitenland, beweegt zich nage
noeg over de geheele linie in opgaande lijn.
Het streven blijft gericht op verdere veria
ging der posttarieven. Evenwel is, in ver
band met den algemeenen economischen
toestand, voorzichtigheid ten dezer meer dan
ooit geboden.
Het aantal huis aan huis te bestellen on
geadresseerde stukken gaf in 1929, vergele
ken bij 1928, een stijging van meer dan 50
pet. te zien. Het toenemend gebruik, dat van
deze wijze van bestelling wordt gemaakt,
doet verwachten dat ook in 1931 het aantal
dezer stukken weder zal toenenjen, waartoe
mede zal bijdragen de propaganda, welke
ook voor dit onderdeel van den dienst wordt
gevoerd.
Draadtelegrafie.
Hoewel het totaal aantal per draadtelegra
fie behandelde telegrammen in 1929 weder
vrij belangrijk is afgenomen, kan toch in
zooverre eenige vooruitgang bij vorige jaren
worden geconstateerd, dat, zoowel het bin-
nenlandsch als het buiten-Europeesch ver
keer, alsmede het aantal transfttelegram-
men, een stijging te zien geeft"
Vooral de stijging van het aantal bïnnen-
landsche telegrammen stemt, na de voort
durende daling van de laatste jaren, tot te
vredenheid.
Het aantal gewisselde telegrammen "was in
1929 (tusscljen haakjes vermeld het aantal
in 1928): per draad; binnenlandsch ver
keer 2.297.441 (2.2G0.740); Européésch-ver
keer 3.825.197 4.202.822); buiten-Europeesch
verkeer 883.120 845.018); transit 25.825
(13.903); totaal 7.031.483 (7.322.488) per ra
il i Éurdpcesch verkeer 502.632- (442,090)
buiten-Európeesch verkeer 209:607 (279.215);
transit 57.114 (30.651); -totaal 859.353
(751.956); algem. totaal 7.890.936 (S.074.444).
Het toenemend gebruik van den telefoon
dienst en de uitbreiding van het verkeer per
radio met Europeesche landen, doen veron
derstelden, dat de daling lm 't aantal d'raad-
telgrammen in het Europeesch verkeer de
eerstkomende jaren nog wel zal blijven aan
houden.
Badiotelegrafie.
Vermits van het telegrafisch verkeer tus-
schen Nederland en Nederlandsch-Indië
thans in den regel alle voor radio-oversei
ning beschikbare telegrammen over de ra
dioverbinding AmsterdamBandoeng wor
den geleid, mag voor het oogenblik uit deze
verbinding geen noemenswaardige aanwas,
der opbrengst worden verwacht. Het radio
verkeer met Noord-Amerika is nog voor ver
dere ontwikkeling vatbaar; voorts laat het
zich aanzieri, dat de voorgenomèn kortegolf-
verbinding met Zuid-Amerika Buenos-
Aires) vóór 1931 in bedrijf zal komen.
In verband met een en ander worden de
boften vam bet transatlantisch radioverkeer,
welke over 1928 f 1.762.500 en over 1929
f 1.9S5.000 beliepen, voor 1931 op f 2.050 000
geraamd. De opbrengst vam het radioverkeer
met Europeesche landen wordt geraamd op
f 300.000, die vam het koetscheepsverkeer
op I 109.000.
Draadtelelonie.
De toeneming van het verkeer door de ver
andering vam het imterlocaal tarief voor ver
schillende afstanden, welke voor alle betrok
kenen een verlaging beteekent, was in de
eerste maanden van 1930 geringer dan werd
verwacht; echter teekent zich allengs een
geleidelijke stijging af. De opbrengst van
dit onderdeel bleef vooralsnog beneden de
raming.
Een nieuwe opbouw van het telefoon
systeem van ons land wordt mogelijk en
noodig geacht Het plan bestaat om het
grondgebied in een aantal voorloopig hc-
paald op 22 districten te verdeelen en
binnen deze districten zoowel" het locaal als
het interlocaal verkeer geheel langs auto-
inatischen weg, d.w.z. zonder tusschenkomst
van télefoonbeambten, af te wikkelen. Het
interlocaal verkeer tuSschèn aangeslotenen
in verschillende districten zal geconcen
treerd over de hoofdplaatsen der districten
worden geleid en waarschijnlijk ook voor
een deel automatisch geschieden. De uit
voering van het plan zal naar schatting 13
k 15 jaren in beslag nemen
Onder de kapitaalsuitgaven van deze be
grooting is deswege een bedrag opgenomen
van f S00.000.
Radiotelefonie.
Radiotélefonisch wereldverkeer is thans
mogelijk met Australië (via Londen), de
Verecnigde Staten van Amerika (via Lon
den), Argentinië (via Berlijn en Parijs),
Brazilië (via Berlijn). Cuba (via Londen),
Mexico (via Londen en Ned.-Indië).
In voorbereiding is de opening van ver
keer met Siaim (via Berlijn) en Saigon (via
Parijs).
De lasten der exploitatie voor de geda-
tnenli'jke dienstonderdeelen worden ge
raamd op f 84.783.300, hetgeen 3.950.690
meer is dan voor 1930 werd geraamd. De
baten worden geraamd, op f 8S,837.100 of
f 2.493-300 meer dan' voor 1930.
Begrooting Staatsmuntbedrijf
Voor Nederland valt te rekenen op de aan
raunting van f 30.000,000 aan guldens,
f 1,500.000 aan 25-centstukken, f 1,000,000
aan 10-centstukken, f 500 00Ö aan 5-centstuk
ken en f 200.000 aan centen.
Voor Indië zal worden aangemaakt
f 7.000,000 aan rijksdaalders, f 9.000.000 aan
guldens en f 41)00,000 aan halve guldens.
Het voordeelig winstsaldo wordt geraamd
op f 605120, waarvan volgens den vóór het
eerst voor 1929 aangenomen maatstaf
f 151,280 ten goede komt aan de Neder-
landsche en f 453,S40 aan de Indische .geld-
middelen.
Begrooting Alg. Landsdrukkerij
De vermoedelijke opbrengst van het in
1931 af te leveren drukwerk wordt gë-
raamd op f 1.786.008.
Begrooting Staatsmijnen in Limburg
Gelden zijn uitgetrokken voor den aanleg
van een salpeterzuur-, een kalknitraat- en
een amnniumnitraatfabriek. Onder het voor
het gasdistributiebedrijf gevraagd bedrag
is oa. begrepen de aanleg van een leiding
van Eindhoven naar 's-Hertogenbosch. Een
bedrag vam f 120.00Q ie geraamd als voor
schot aan de -stichting „Thuis Bpst" voor
den bouw van 300 arbeiderswoningen.
Voorgesteld wordt dat do staatsmijnen
f 10.000 zullen toekennen aan de stichting
„Stadsschouwburg Heerlpn" voor de exploi
tatie van een schouwburg. Ook de Qranje-
Nassaumijncn hebben dén gevraagdeh
steun toegezegd.
Staatsvisschershavenbedrijf IJmUiden
Voor uitbreiding-van de vischhallert £fT
Vérgroótlfig van den betonstijger wordt*
f 600,000 gerah(hd, te- Vérdeefën over - twee
jaren. De rente en aflossing van dit be
drag kan worden'bestreden uit de méér te
verwachten inkomsten van het halbedrijf
en uit de huurvan de pakhuizen, diein,de_
nieuwe halruimte zullen worden aange
bracht.
Voor 1931 word 4/5 van dit bedrag uitge
trokken, n.l. f 2SO.OOO voor de uitbreiding
van de vischhallen exl f 200,000 voor den
betonstoiger.
"het këurstamboek zijn 141 koeien ingeschre
ven, terwijl in het register voor jongvee zijn
geregistreerd: van het H.-veeslag 8890, van
het M. R. Y.-vecJ.ag 5575 en van het G.-voe-
slag 295 kalveren.
In het afgeinopen jaar zijn voor rekening
in het fonds ter bevordering der rundvee-
fokkerij 9 stieren aangekocht en gestation-
neerd, een resultaat, waarmee men voorloo
pig tevreden kan zijn.
Land- en Tuinbouw.
HET HONIGGEWIN.
Van de Vciuwe wordt gemeld, dat ;er dit
jaar over 't geheel betrekkelijk weinig, heide
honig geoogst zal worden.
IMKERSDAG IN BRABANT.
De Bijënhoudersbond van den Noord-Rra
bantschen Chr. Boerenbond organiseert op
24 September a.s. een Brabantsche Imkers-
dag te Tilburg.
HET NED. RUNDVEESTAMBOEK.
Te Utrecht heeft de vereeniging „Het
Ned. RuncUeestamboek" haar 59ste alge
meene vergadering gehouden.
Bij meerderheid van stemmen werd beslo
ten, dat de algemeene vergadering zich over
de voorwaarden zou uitspreken inzake de
overeenkomst mét het Friesche Rundvee-
stamboek.
Blijkens het jaarverslag bedroeg het aan
tal leden op 31 Dec. 7209.
Van bet Hollandsche veeslag werden 1634
stieren geïmporteerd en 651 ingeschrev
deze cijfers luiden voor koeien 6t52 en 2772.
Van het Maas-Rijn-IJssel-veeslag werden
973 stieren geïnspecteerd en in geschreven
265; koeien 3497 en 1360. Groningsch-veeslag
73 en 46 stieren, en 196 qn 132 koeien. In
Gemengd Nieuws.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
Men ineldt ons uit Terheiden (N. Br.):
Op den weg naar de Moerdijk heeft een
ernstig auto-ongeval plaats gehad. Een mo
torrijder hoorde op dezen weg plotseling
achter zich krachtig remmen, en toen hij
omkeek zag hij een auto slingeren en
daarna tegen een boom rijden.
Het voorste gedeelte van de auto werd
geheel in elkaar gedrukt. In de auto zaten
een beer uit Lisse met zijn dochter en haar
verloofde. De verloofde zat aan het stuur.
Het meisje werd zeer ernstig gewond
evenals haar verloofde.
Beide werden naar het ziekenhuis te
Breda overgebracht.
De vader van het meisje kreeg slechts
eenige liohte verwondingen cn kon zich
naar zijn woonplaats begeven.
FRAUDE
Men meldt ons uit Groningen:
Bij e.en accountantsunderaoek bij de boek
houding der N. V. Albino Maatschappij te
(Jroningen zijn ernstige vervalschingen aan
het licht gekomen. In verband daarmee is
een der boekhouders, de 28-jarige J. B ge
arresteerd. Het is n.l. gebleken, dat in de
afgeloopen jaren twee maal 'n bedrag van
1000 werd uitbetaald op een valschen wis
sèl. terwijl in de boeken vervalschingen
waren aangebracht om deze fraude te ver
bergen. Tevens is gebleken, dat op dezelfde
wijze het vorig jaar een bedrag van f pOO
was uitbetaald. Daar dit bedrag eenigen
tijd later weer in de kas was gestort, is
deze fraude onontdekt gebleven. De gear
resteerde boekhouder is ter beschikking
van de justitie gesteld. Het onderzoek
wordt voortgezet
HET DROEVIG ONGELUK BIJ ARNHEM
Naar aanleiding van het bericht in ver
schillende ochtendbladen over het betreu
renswaardige ongeval op een overweg
tusschcn Yelp en Arnhem, waarbij het ge
zin van den heer V. het slachtoffer werd,
wordt er de aandacht op gevestigd, dat het
hier een particuliere overweg betreft,
en dat de zorg voor behoorlijke sluiting
van de hekken daarvan niet bij de Spoor
wegonderneming doch ingevolge de Spoor-
wegwet bij hem berust die als eigenaar,
pachter of gebruiker van het land of erf,
genot van den overweg heeft
BRANDEN
Waarschijnlijk door onvoorzichtigheid is
brand uitgebroken in het pakhuis van
ker Denemans te Zalthommel.
Doordat de brandweer diréct ter plaatse
was, konden de belendende perceelcn ge
spaard blijven, hoewel het pakhuis tot den
-grond toe afbrandde. Verzekering- dekt- de
'schade.
EEN TRAGISCHE TERUGTOCHT
Achter het stuur verdronken
Te Ouderkerk a.d. IJsel zijn 's avonds drie
jongelui met een auto van een hunner uit
toeren gegaan in de richting Rotterdam
Bij terugkeer naar huis 's nachts om half
twee is de auto bij den Lageweg onder
de gemeente Ouderkerk a. d. IJsel van den
hoogen dijk gereden, en in de IJsel terecht
gekomen, ter plaatse waar 5 meter water
staat.
De beide achter in den wagen gezeten
personen C de Vries en de visscher A. Hol.
beiden uit Ouderkerk a. d. IJssel, konden
door het stukslaan van de ruiten zich
buiten wringen, waardoor zij hun leven
redden.
De 2S-jarige melkhandelaar J. Slingelant,
die de auto bestuurde, kon zioh niet bevrij
den en werd 's morgens te vijf uur, toen
de auto met behulp van een kraanwagen
op het droge werd gehaald, levenloos ach
ter het stuur aangetroffen.
TRAGISCH.
Bij Zuid-Barge is de 42-jarige beurtschip
per N. D. op treurige wijze om 't leven ge
komen. Z'n zevenjarig dochtertje viel spe
lenderwijs van het schip in het Oranjeka
naal. Haar vader sprong te water en wist
het meisje zoo lang boven water te houden
totdat een behulzame schipper het kind in
z'n boot kon overnemen. Direct hierna zonk
de vader in de diepte en kon slechts leven
loos worden opgehaald.
De overledene laat een vrouw en zeven
kinderen achter.
AARDBEIEN AAN DEN SLOOTKANT.
Een pachter van het grasgewas te Vijfhui
zen in den Haarlcmmermeerpolder ontdekte
langs den slootkant aardbeiplanten met een
veertigtal rijpe vruchten.
INGEZONDEN MEDEDEELING
DE f 14.000 IN HET VONDELPARK.
Een gelukkig* vinder.
Thans is eindelijk ia de zaak van de ge-
onden f 14.000 in Uet Vondelpark te Am
sterdam. waar zich gedurende de drie ja
dat de politie het geld heeft bewaard,
geen eigenaar heeft aangemeld, een beslis
ing genomen.
De hoofdcommissaris van politie heeft
den eerlijken vinder, den heer Arie v. Wil
ligen, drie jaar geleden huisbediende
een familie in de Prins Hendriklaan te
Amsterdam, in zijn werkkamer ontvangen,
en hem de beslissing van de autoriteiten
medegedeeld. Deze beslissing luidde, dat aan
den vinder het bedrag, vermeerderd met
de in die drie jaar gekweekte rente zou
worden uitbetaald.
De hoofdcommissaris heeft daarop een
bedrag van f 15.312.54, zijnde het door Van
Willigen op G September 1927 in het Von
delpark gevonden bedrag van f 14.110, ver
meerderd met een bedrag van f 1311.54 aan
rente, aan Van Willigen uitbetaald.
De heer Van Willigen hoeft de door hem
gevonden beide portefeuilles, een stuk was
doek en portemonnaie, waarin het door hem
gevonden bedrag was verpakt, op verzoek
der politie afgestaan voor het politie-mu-
UIT DE VENEN.
Er is in de Groningsche en Drentsche ve
nen bange zorg dat het overvloedig regen
water een naueeligen invloed zal hebben
op de gestoken turi. Niet alleen dat nu de
arbeid veel zwaarder is, doch ook de vorm
van de turf is slechter en de kans is niet
uitgesloten, dat lang niet alle turf droog
van het veen komt.
MUZIKANTEN IN DEN TREIN.
De directie der Ned. Spoorwegen roept al
ler medewerking in, ter bestnjumg van een
veel voorkomenue overtreding. Krachtens
an. 25 Alg. Regl. van Vervoer op de Spoor
wegen is het verboden m rijtuigen oi rij-
tuigafdeelingën muziek te iimaen. Hoewel
het spoorwegpersoneel opdracht heelt streng
logen de z.g. treinniüzikunten op te treden,
blijkt toch nog herhaaldelijk, dat zich per
sonen aan overtreding van du gebod schul
dig maken en hun medereizigers hierdoor
overlast aandoen.
Voor eeiv groot déél komt dit, doorda.1
sommige reizigers de treinmuzikantcn )in
bescherming nemen tegenover het personeel
cn hen sterken in bun overtreding, doo.
hun geld te geven. Meestal zijn het slechts
enkelen, die sympathised en mei de l.
kanten. De rest, dus de meerderheid, durft
mei goed te protesteeren, om wat voor re
den dan ook, en geeft, veelal met tegenzin,
geld aan menaclien, waaraan ze zich feite
njk ergert.
Het bestuur van de nationale vakgroep
van handelsreizigers en agenten in de Ned
Vereen, van Chr. kantoor- en handelsbe
dienden doet een beroep op de leden, om
dit euvel te helpen bestrijden. Man kan zijn
medewerking verleenen door de treinmuzi
kanten er op te wijzen, dat ze in overtreding
zija, en ben te verzoeken met spelen op te
houden. Is dit niet voldoende, waarschuw
dan den conducteur en verzoek hem er voor
te willen zorgen, dat de overtreders zoor o-
dig verwijderd worden. Mocht de conduc
teur niet aan het verzoek voldoen, dien dan
een klacht in bij de directie der Ned. Spoor
wegen. Een eindelijk, geef nooit geld aan
trclnmuzikanten.
Radio Nieuws.
ZONDAG XI SEPTEMDE R
HUIZEN (1071 M 9.50 N.C.R.V Kerkdienst
anuit de Geref. Kerk (TldemanMJ-aatkerk). te
Hot lordiun-Delf shaven. Voorganger De. K,
ra, Gerof. Pred. aldaar, organist; de heei
Streefkerk. 1. Orgelspel
72:11. 15. Zegt-i
J 4. Orgelspel.
ranger: Da. R. P. A. P.utg-'ra. Ned. Herv. Pred.
Jdaar. Organist: de heer Nlc. v. Beelen. 1. Or-"
rel spet. 2. Zingen Psalm «4 :2. J. Votum en
legen bede. 4. I-exing: Geloofsartikelen en Hand.
.26—40. 5. Gebed. 6 Zingen Psalm 87:2. 5
ied. II. Zingen: Psalm 89 7. 12. Orgelspel.
MAANDAG 22 SEPTEMBER
Tijdsein. 10 30—11 Koi
dier Kerk. dei
line i-nnr Hrholsn. Snrê
rwerp: „Herfst in 't land". 2 55—3.15 Causerie
or den heer X J. Herwig te Bussum. Onder-
•rp: „Iets over grond verbetering". 5.153.45
Cursus Knippen en Stofversieren. te geven d>
oor „De Rotlerdammei". Ondei
lid van de Tweede Kamer, voc
„Trio van der Hoi
HILVERSUM. (1875 M V.A.R. A. 8.— Grt
motion plaw-neonccft. V.P.R.O. Morgenwijdln,
V.A.R.A. 10.15 Voordracht. 10.5" ZiekenuurU
1130 (Jramofoonmuxlek. 13.— Polit.«-berichte:
12.15 Concert 1.45 Gramofoonmuzlek 2.— Rus
poos. 2.3" Voorlezing. J.15 Conoert. 4.15 Orge
VUILE LECTUUR.
Het Amsterdamsche Gerechtshof heeft uit
spraak gedaan in de strafzaak tegen den
uitgever van een vuil blad, die door de
Rechtbank tot f 1000 boete subs. 50 dagen
hechtqnis was veroordeeld wegens het ver
spreiden en in voorraad hebben van eenig
geschrift, aanstootelijk voor de eerbaarheid
Het Hof vernietigde liet vonnis der Recht
bank. Opnieuw recht doende verklaarde liet
Hof de feiten bewezen en veroordeelde verd.
tot een geldboete van f 500 subs. 25 dagen
hechtenis. De advocaat-generaal had beves
tiging van het vonnis geëischt.
DE CENSUUR OP DE RADIO
PROGRAMMA'S.
Wat de Omroepgids ervan zegt.
De moeilijkheden, welke de V.A.H.A. met
de Hadio-Lontrole-Commissie heelt gehadf
heelt hel censuurvraagstuk plotseling in het
middelpunt der belangstelling gebracht. Do
Uimoepgiüs van deze week wuaischuwt om
dit feit, dat slechts bijzaak is, niet tot hoofd-
zaak te maken. Hel blad gaat op de ceu-
suijrvraug zeLl in eu meent dat er wel moei
lijkheden moestén komen.
We betreuren het, aldus het blad, dat het
conflict, thans ontstaan, een minder sym
pathieke aanleiding hoeft, nl. ten uitzen
ding van het demjnstratief congres van
S.D.A.R en N.V.V. Gevoelens van untipathia
kunnen nu zoo gemakkeigk de aandacht
van de hoofdzaak afleiden.
Een hoogst onsympathieke omstandigheid
is, dat nog altijd een beroepsinstantie ont
leen weldenkend mensch wenscht onge
breidelde vrijheid. Al wat in strijd is met
de veiligheid van den Staat, de openbare
orde en de goede zeden nioet worden ge
weerd. Ons zou het lief zijn, indien op dit
laatste zeer streng werd toegezien en even
eens, als het vloeken pertinent werd ver-
„Munr een preventieve censuur, zooala
thans wordt toegepast is naar onze meening
niet in orde. De controle-commissie eiscnt
alle redevoeringen en voordrachten, in ex-
tenso uitgeschreven, van te voren te ontvan
gen.
„Nog altijd is het ons niet duidolljk, welke
de rechtsgrond is, die deze preventieve cen
suur wettigt; op grond waarvan in dezen
zulk een enorm onderscheid wordt gemaakt
tussrben pers en omroep Wij gelooven, dat
de regeering de ook haar gestelde grenzen
overschrijdt. En dat het meer dan tijd wordt
dat deze gewichtige /.aak ernstig overdacht
wo ril L
„Preventieve censuur gaat o.i. altijd te
ver, ook zelfs indien de bevoegdheid van da
commissie scherp omlijnd is en een beroep»
instantie is ingesteld.
„Wij gelooven". zoo besluit de Omr ep-
gids, dat we op den verkeerden weg zijn*
door ARTHUR E. SOUTHON
Deze woorden kwamen haar telkens voor den geest en voor
het eerst sedert hun kennismaking begon ze over hem te denken
als „man", niet meer louter als „zendeling".
Zooals elk aardig meisje, had Mary Fane vele aanbidders ge
had, maar ze had nooit iets anders v<x>r één man gevoeld dan
een oppervlakkige sympathie. Al haar liefde had ze gewijd aan
haar broer. Iloew.el Harley tien jaar ouder was dan zij en ze ge
durende tal van jaren gescheiden waren gewe<jst door eec
stand van Vierduizend mijlen, behalve tijdens zijn korte, onregel
matige verloven, was baar liefde voor rnet de jaren toege
nomen. Ze bad een buitengewoon romantisch temperament en
haar broer beantwoordde daaraan meer dan welke man ook van
haar kennissenkring. Ze had zioh verheugd in zijn vroegtijdige
promotie en ze rtam met levendige belangstelling kennis van
zijn doen en laten in het moeilijke district Karumbana. Zij, en
niet de Commissaris, beschouwde de korte brieven van aanbeve
ling die van het Departement gekomen waren, als een kostbare
schat, die ze trouw bewaarde.
Frank Rilston beantwoordde in ongeveer gelijken zin aan haar
liefde voor romantiek. Ze deelde zijn idealen wol niet en ze ge
loofde niet in wat hij poogde tot stand te brengen maar ze had
werkelijk veel waardeering voor de gemoedsgesteldheid die een
fijnbeschaafd mensch ertoe leidde om zich te vestigen onder een
ivolk, waarmee hij feitelijk niets gemeen had. Wat hij deed, vond
ze misplaatst, buitensporig, maar niettemin fijn. Diezelfde gees-
Iteegesteldheid had het blanke ras gemaakt tot beheerscher der
wereld; het was een verknochtheid aan idealen, die den mensch
uitdrijft naar onbekende oorden, die hem ontbering doet door
staan ?n gevaar doet trotseeren. Ze was steeds blij geweest, als
ze hem zag, en bij zijn vrij talrijke bezoeken aan Ikaru had ze
hem immer met groote openhartigheid vermelkomd als een goed
kameraad.
Gedurende dat jaar van steeds groeiende Intimiteit had ze zich
nooit gerealiseerd, dat zijn roeping scheiding tusschen hen maak
te, want ze had een aangeboren afkeer van zelf-analyse. Tegen
over iedereen zou ze er opqn en eerlijk voor uitgekomen zijn, dat
ze heel goede vrienden waren m toch had. al dien tijd' die
hinderpaal voor echte vertrouwelijkheid bestaan. Hij was zen
deling, dat vergat ze nooit. Als ze elkaar zagen, hadden ze lange
disputen, omdat hij steeds weer poogde haar te winnen voor
zijn zienswijze; en omdat zij genoegen schepte in een woorden
wisseling en omdat ze er vast van overtuigd was dat hij het bij
het verkeerde eind had
Maar geen enkele maal was de gedachte bij haar opgekomen,
dat hij, behalve zendeling, ook mensch was, laat staan: een mo
gelijk minnaar.
Met dc onbewuste bescheidenheid van een werkelijk beschaaf
den geest, had Mary er nooit aan gedacht, dat er iets in haar
was, dat een idealist als Frank Rilston, die zoo opging in zijn
werk, zou kunnen aantrekken.
Vandaar, dat die hartstochtelijke uitroep haar in groote ver
warring had gebracht Ze moest nu al haar gedachten opnieuw
ordenen. Het was Frank Rilston, de man, niot de zendeling, die
haar gedurende haar langzaam herstel zoo trouw oppaste.
Menigmaal had ze hem .gedurende die drie lange weken bespied
met een onderzoekende blik, om te zien of ze op zijn kalme ge
laatstrekken iets kon ontdekken van het bestaan van dien an
deren man, wiens hartstocht tot haar doorgedrongen was, toen
ze verkeerde op de grenzen der bewusteloosheid.
Ze hield niet van hem.
Daarvan was ze zich heel goed bewust
Ze zou nooit van een man houden behalve Harley. Maar ze
betrapte zich er op, dat ze vaak wel wenschte, dat hij ook een
broer van haar was.
Harley en Frank welk een mooi paar zou dat geweest zijn,
dacht ze op een goeden dag. Op vele punten waren ze heel ver
schillend, maar toch ontdekte ze iedercn dag tal van dingen,
waarin ze een merkwaardige gelijkenis vertoonden. Beiden
waren ze sterk, gereserveerde persoonlijkheden, bij wie plicht
ging -voor genoegen. De een had den ander gemakkelijk kunnen
vervangen. Ja, ze wenschte wel, dat Frank ook haar broer kon
zijn, want hoewel zijn uitgangspunt glad verkeerd was, zou ze
t4>ch trotsch op hein kunnen zijn vanwege de volmaakte over
gave, waarmee hij zich wijdde aan zijn ideaal.
Toen Fane terugkeerde, met zijn werk gereed, en met de bood
schap, dat zijn plaatsvervanget bereids in Ikaru zich bevond,
konden zij don volgenden morgen Kwandi verlaten, om naar
Engeland over te steken.
Ze was buitengewoon opgewonden bij het vooruitzicht en kon
dien nacht nauwelijks slapen van blijdschap. Hoewel ze diep ge
voelde al de subtiele bekoring die er van de kust uitging, toch
wist de gedachte aan een koele temperatuur en bekende gezich
ten haar overspannen zenuwen te prikkelen met een prettige
gewaarwording.
Toen ze den volgenden morgen in haar draagstoel stapte, had
ze slechts één gevoel: van een blij verwachten.
Maar toen Rilston zwijgend naast de schommelende zwaaien
de draagstoel voortschreed en eindelijk blootshoofds voor haar
stond om een laatst vaarwel te zeggen, kwam er een onverwachte
klopping van emotie in haar hart.
Potseling werd het haar duidelijk, dat ze hem achter moest
laten, en dat ze vurig wenschte, dat hij niet haar mee zou gaan
en altijd bij haar blijven!
Verschrikt, verward, kon zo hem niet aanzien, toen hij ha.-^
hand vatte, en zo kon slechts zenuwachtig uitbrengen:
„Dank u wel voor al uw goede zorgen meneer Rilston. Heuse;i,
ik stel het op heel hoogen prijs. Vaarwel! 0\er i**« muandrn z.jn
we weer terug cn dan komen we recht naar Kwandi!"
Daarop verdween de lange file van dragers in het bosrh en
Frank Rilston keerde terug naar zijn.ledige hut. als de meest
bedroefde, meest terneergeslagen man. die er in heel Afrika was.
Om de pijn van zijn verlangend hart te stillen, wierp hij zich
met alle kracht op zijn werk. Hij was bang onj m te denkelt
en daarom was hij van den vroegen morgen tot dejffllii'en a\<md
druk bezig te midden van de mensdien, loerend en me; luit
sprekend op hun eiven.
Nadu of Makindi vergezelden hom gewoonlijk en bewezen
hom onschatbare diensten. Hun vroegere positie in de stad ver-
Zékerde hun een aandachtig gehoor en door de uiteindelijke
overwinning op den halfbloed was er een verandering gekomen
in de houding van het volk jegens het veelbeproefde tweetal.
De koning was daarmee begonnen door Nadu te laten halen.
Zijn tweede ontkoniing had hem hevig verschrikt en pos reali
seerde hij zich goed hoe zeer hij steeds gesteund had op de
Shango-priestores, toen ze hem verlaten had. Niemand in Kwandi
kon haar plaats innemen, en daarom had hij haar laten roep.Ni.
Met blijdschap was ze gegaan, want, echt niensrhelijk. was ze
pijnlijk getroffen geweest door haar verbanning uit het palas,-
waar ze zoo lang had geregeerd.
(Wordt vervolgd.)
