PJEPNEUS EN BIBBERSNOET
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1930
EERSTE BLAD PAG, 2
DE VOLKENBOND
UIT DE ONTWAPENINGS
COMMISSIE
Succes van Prof. van Eysinga.
In de Ontwapeningscommissie is het ge
lukt de sedert jaren hangende meeningsver
schillen door de uitwerking van een inter
nationale conventie voor financieclcn steun
aan aangevallen cf met oorlog bedreigde
staten op te lossen.
De Commissie nam het amendement aan
van den Hollandschen gedelegeerde Van
Eysinga. volgens hetwelk de financieele
hulp ook kan worden verleend aan den rnet
een oorlog bedreigden staat, voor het ge
val de financieele hulp er toe zal kunnen
bijdragen den oorlog te verhinderen.
Ondor voorzitterschap van den Italiaan-
schen senator Scialoja heeft de eerste com
missie inzake constitutioneele en juridische
vraagstukken vergaderd. De commissi©
koos den bekenden Nederlandschen jurist,
Staatsraad Dr. Limburg, tot vice-prcsi-
dent.
Do groote rede van Erland aan
staande? Inzake de ontwape
ningskwestie.
Naar in welingelichte kringen verluidt,
zal de Fransche minister voor buitenland-
sche zaken, Briand, wanneer de werkzaam
heden der verschillende commissies beëin
digd zijn, in de slotzitting een groote rede
houden inzake de ontwapeningskwestie.
Daar de ministers voor buitenlandschc
zaken gewoonlijk bij de algemeone beschou
wingen een groote redg plegen te houden,
neemt men in dit verband aan, dat de on
gewoon scherpe critiek op de tegenwoordige
ontwapeningspolitiek van den Volkenbond,
vooral van Engelsche en Duitsche zijde,
een uiteenzetting van Franscho zijde nood
zakelijk maakt, in het bijzonder nadat de
meerderheid der andere bij den Volkenbond
aangesloten staten eveneens op meer spoed
met betrekking tot de ontwapeningsonder
handelingen hebben aangedrongen. De
Fransche regeering wil klaarblijkelijk
genover den door deze reden op da
hlieke opinie gem aakten indruk het Fran-
sche standpunt inzake de ontwapenings-
kwesti© door de groote rede van Briand
versterken.
Verschillende belangrijke besluiten
In de zitting van den Volkenbondsrand
werden «enige kwesties op snelle wijze af
gehandeld.
Besloten werd de algemeene conferentie
tot B o s t r ij d i n g van den Sluikhan
del in Opium bijeen te roepen tegen Moi
HM.
Vorder zal tegen Maart eon Europee-
sehe Wegenconferentie worden bij
e«tf©roepon, welke zich zal bezighouden
met d© vraagstukken van de unificatie van
verkoorsaanwijzingen, verkeer van vracht
auto's, .unificatie van de wegen- en auto-
belastingen enz.
Tor behandeling van de reclames van
verschillende Hongaarsohe districtsspoorwe-
gen worden schciasgerichten ingesteld.
Vervolgens verklaart de Raad liet
drag tusschen Zwilseland en den Volken
bond ton aanzien van de installatie
«en Volkenbondsradiostat,i,o,n bij
Genëve, na beslechting van eenige mee-
ningverschillen, welke haar oorzaak vonden
in do grondwettolijke neutraliteit van Zwit
serland, definitief aangenomen.
De Raad bracht tot het oud-lid van den
Raad, Ca 1 o n d e r, den president
gemengde Duitsch-Poolsche
Opper-Silezië, het verzoek van de beide be
langhebbende staten over terug tc ko
pen op zijn ontslagaanvrage en
het moeilijke ambte te blijven bekleedcn.
Aan het einde der beraadslagingen wer
den de rapporten uitgebracht botroffende
de Litausch-Poolsche vraagstukken, zooals
de grensincidenten en verkeensgesohillon,
welke ©oTnonhangrn mot de spanning wel
ke tusschen beide landen bestaat.
Aan de vertegenwoordigers der heide tan
den werd verzoch-t directe onderhandelin
gen met elkaar te openen.
Hot rapport daarover zal dan in do «.s.
eittlng (do Januari) kunnen worden uitge
bracht.
ITALIË EN FRANKRIJK.
De onderhandelingen duren voort.
In een korte somi-officieele verklaring in
de „Giornale d'Italia" het blad van don
Italiaanschen minister van buitenlandschc
Baken wordt verklaard, dat de Italiaansch
Franscho onderhandelingen nog niet voor
een oplossing staan. Voorloopig zal minis
ter Grandi in Rome blijven.
WIE WIL ONTWAPENEN?
12.2 Milliard francs voor de Franscho
veiligheid.
De door den Fnaneohem ministerraad de-
Ünitiet vastgestelde begrooting voor 1931/32
trekt voor leger en beveiliging -dor grenzen
in totaaJl 12,2 milliard francs uit. De uit
gaven voor de nationale veiligheid wijzen
[vergeleken met Ihat voorgaande jaar een
,ver!hOQgiinig aan van 125 mil 1'Loen francs.
Daarbij komen don nog de door e=m bij-
Sjomdiere wet vastgestelde uitgaven voor du
[versterking der grenzen.
Sterke strooming togen do drankwetten.
Gister zijn in do Ver. Staten de eerste
verkiezingen voor de in November te hou-
jden gouvornftmentsverkiczingen gehouden.
Op zichzelf hebben deze verkiezingen
geen groote betoelcenis, daar zü vergeleken
kunnen worden met het opstellen der can-
tlidu.ten in andere landen, doch de uitslag
6s in zooverre merkwaardig, dat duidelijk
een sterke strooming tegen de alcohohvet-
geving bleek te bestaan, terwijl ook de ma
laise, de werkloosheid en do landbouw
crisis een belangrijke rol spelen zullen bij
ide verkiezingen.
Jbr. Mr. R. de Maross v»ui S win* leren
fceeft Donderdag ouder groote beteiwtBtelling
het Tolhui» voor XoderlaTMteahe Zeeliaden 'Ie
Londien cttioLeeQ geopend- Er werd een
teflegram van tiulde gezonden aa.n II. M. de
Koningin. H. M. antwoordde telegrafisch
met h/iOT beat© wensdhen voor den bloei
Van het Tehuis. Tot de aanwezigen behoor-
Iden o.m. Do. Janssen, een dor directeuren
(van het aan de Minorics gevestigde tehuis.
HET VOORZITTERSCHAP VAN DE
RONDE TAFELCONFERENTIE
Ofschoon nog geen beslissing genomen
is aangaande het voorzitterschap va
Rnnde Tafelconferentie, wordt te Londen
algemeen aangenomen, dat Macdnnald d<
plenaire zitting zal presideren. De aar.
der werkzaamheden der conferentie maakt
lift echter duidelijk, dat het meeste werk
zal worden gedaan ia de commissies van
gedelegeerden. Binnen enkele dagen ver
wacht men verder de aankondiging der na
men van leden van het parlement welkt
ziin aangewezen als gedelegeerden op de
conferentie. Deze gedelegeerden zullen uit
nllc drie de partijen worden gekozen.
STORMACHTIGE VERKIEZINGEN
IN B02SSAY
Do verkiezingen voor de wetgevende
vergadering te Bombay ziin bijzonder storm
achtig verinopen. De politic zag zich ge
noodzaakt 3*2 vrouwen en 18 mannen,
welke tot de c ngrespartij behoorden, te
arrestee! en. In totaal werden 250 personen
gewond. Vrouwen stonden als bovcotposten
voor de stemlokalen en deden al het. moge
lijke om de kiezers te verhinderen hun
stemplicht uit te oefenen. Na beëindiging
dor verkiezingen trad de politie tegen de
menigte o-p. De vrouwen werden na hot vail-
'cn der duisternis grootendeels weer op
riie voeten gesteld.
DE RRITSCH IMPERIALE
CONFEF.EMTIE
De voorbereidingen voor de imperiale
conferentie vorderen snel. De volgende
week zullen waarschijnlijk de eerste gedcle
geerden uit de Dominions reeds aankomen.
Op den vooravond van de opening zal de
regeering een banket geven, ter eere der
pasten, wanr Macdotoald zal presideeren,
waarna een receptie zal worden gehouden
waarvoor een duizendtal -invitaidee -verzon
den ziin De volgend' week zullen alle pre
miers bii den koning en de koningin op
Buckingham Paöace dineeren.
DE NAT.-SOCTAT.T.CTEN VERKLAREN DEN
BERLUNSC^EM «AAT» NIET MEER
COMPETENT.
Zij verlaten de zaal.
Til de buitengewone zitting van den Ber-
üjnschen gemeenteraad werd namens de
Natinnaal-Socialistische fractie een verkla
ring afgelegd, waarin er den nadruk op
wordt gelegd, dat de samenstelling van den
gemeenteraad nic-t meer overeenkomt met
den wil der Berlijnsch® bevolking.
Aangezien de meerderheid der vergada
ring liet den Nationaal-Socialisten onmoge
lijk maakt den goeden rrantr van zaken te
handhaven, en in het heler.? van een vrucht
dragende arbeid on te kunnen treden, zal
de fractie der Nationnal-Sorialistcn de be
raadslagingen niet verder bijwonen.
De Rerlijnsrhe Natinnnnl-Socialistische
raadsleden verlieten hierop de zaal.
DE CHINEE3CHE WARBOEL
Tsfs*fl Sfo© Liang prijpt in
Naair uit Moekim trernelld wordit, ia
Tfijang Sjoe Liang voornemens in den Chi-
neesdhen burgeroorlog in -te grijpen, en
zoowel op de Noordelijke als op d® Nanking
r ogee ring druk uil te oefenen, opdat mem
eindelijk tot vredwaniderhandellngen moge
overgaan. De commandanten van het leger
in Marode joerije hebben op h et vermom en
vap -dit iMsricht. besloten hunne troepen in
Sj-iingheifkein te eoncentrr-eren.
Volgers berichten uit Nanking zou de
leidfti' der Noord-Cliineesche regeerimg, Jon
Bi Sjain op höt bericht d'er troep on con cen-
fcnatie in Sjangheilkean bet. voornemen
gevat hebben 'om zijn functie, welke
eerst 6piert Ikont vervuild; ulcer In-eer te
leggen.
VREESLIJK VLIEGONGELUK TE
STUTTGART
Vier dooden.
Op het vliegterrein Stuttgart Boe-hlirogen
kwamen Dondei dagmiddag bij een demon-
atrnitie twee vliegtoestellen met elkaar in
botsing en stortten neer. De vier inzitten
den waren op slag dood.
INGEZONDEN MF.DEDEELING
PRINSES JULIANA
TE KATWIJK AAN ZEE
Toostaad steeds ernstiger
Uit Barcelona wordt gemeld, dat de toe-
eland ahiaar tengevolge van de algemeene
staking steeds ernstiger wordt.
Wegens ophitsing van de arbeiders wer-
mt de directeur en de redactie van eer
socialistisch blad gearresteerd.
Bevel tot arrestatie is uitgevaarddg'd te
gen verschillende stakingsleiders.
In verband met den «.matigen toestand
is het garnizoen van Barcelona geconsig
neerd.
Uit het Sociale Leven.
Bij de opening der Staten-Generaal werd
een adres verzonden aan de leden van de
Tweede Kamer, waarin door het bestuur van
den Centr. Bond van P. T. T.-personeel
dringend wordt verzocht te willen bevorde-
i, dat bij het P. T. T. bedrijf binnen den
kortst mogelijken tijd ten minste de werk
tijden van vóór 1923 worden hersteld. De
uitbreiding van de werkzaamheden, de me
chaniseering en intensiveering van de dienst
rechtvaardigen zelfs ec-n korteren arbeidstijd,
dan dit gold vóór 1923.
SPOOR- EN TRAMWEGPERSONEEL
Er z\jn onderhandelingen gaande tusschen
de directie der Ned. Spoorwegen en den
personeelsraad, om de herziening van het
reglement dionatvoorwaarden een jaar uit
te stellen. Onder welk beding zulks zal ge
schieden maakt nog een punt van overwe
ging en onderhandeling ujt.
Ten einde deze vraag in haar vollen om
vang met de erkondc vakorganisaties van
Spoor- en Tramwegpersoneel te behandelen
zijn de hoofdbesturen door den raad uitge-
noodigd tot een gecombineerde vergadering
op G October a.s. De besprekingen ter zake
tusschen de Directie en den personeelsraad
uilen plaats hebben op 7 October d.a.v.
UIT DE DIAMANTNIJVERHEID
Door de besturen van de Alg. Juweliersver-
oenicing cn den Alg. Ned. Diamnntbewerkers-
bond is in gemeenschappelijk overleg be
sloten om de voorwaarden,' waarop te Am
sterdam zal kunnen' worden 'gewerkt moer
vereenstemming te brengen met den
huidigen toestand, in de internationale dia
mantindustrie. 1
Er zal worden getracht de algemeene on
kosten die tc Amsterdam belangrijk hooper
:jjn dan in de buitcnlandsche centra op een
zoodanig peii te brengen, dat het verschil
zoo veel mogelijk zal worden verminderd. Be-
-11 rekingen hieromtrent zijn reeds gaande.
Met bijna algemeene stemmen werd tevens
lipsloten de vacanticregeling voor 1930-'31
wederom te bestendigen.
HET AFSCHEID
ONTHULLING MONUMENT
OMGEKOMEN VISSCHERS
Aubade van 3000 schoolkinderen
Hedenmiddag heeft Prinses Juliana offi
cieel afscheid genomen van Katwijk aan
Zee, waar Zij in de jaren van Haar studie
te Leiden heeft gewoond. Dit afscheid
houdt tevens een herinnering in voor
altijd. Want bij de Oude Kerk aan öe»
Zuid-Boulevard ia een monument verrezen
tor nagedachtenis van de in den oorlogs
tijd omgekomen Kalwijksche Visschèrs.
Waardevoller geschenk had de Prinses Kat-
bevolking moeilijk kunnen nalaten,
in als zij waardevoller'daad had kun
rrichten dan door het Zelf, in tegen
woordigheid van haar Ouders, te onthullen.
In (j>« kerk.
Te half drie waren er in de Oude Kerk
bijna 1200 genoodigden bijeen gekomen. On
der hen bevonden zich ongeveer 465 nabe
staanden van de visschers, die in dc jaren
1914'18 bij hun gevaarvollen arbeid op
zee omkwamen. In het kerkgebouw waren
voorts aanwezip het gemeentebestuur,
ouderlingen en diakenen, hoofden van ver
schillende firholen, hoofdambtenaren en
veol particulieren. Tegen drieën arriveer
den Koningin, Prins en Prinses met het ge
volg voor het kerkgebouw. Langs Wasse-
nenrsohen Weg, Nieuwe Commandeurs]can,
Nieuwen Duinweg en Secretaris Varkevis-
verstraat had de uit auto's bestaande stoet
den Zuid Boulevard bereikt, hartelijk toege-
juicb,* door een enthousiaste massa. Voor
dc Iloogo Bezoekers, begeleid door den
urgomeestcr Mr. Dr. J. S c h ok k i n g de
.?rk binnentreden, boden twee dochtertjes
an de wethouders .T. Dubbeldam en J
van Duyn Koningin en Prinses bloemen
aan. Terwijl Vorstelijke Bezoekers naar
hun zitplaatsen werden geleid bracht de
heer N. van E eel en, een koraalvariatie
np „Ruwe stormen morren woéden" (Gezang
58 7) ten gehoor®. Hierna zong de zang-
vereen «ei ng „Hallelujah", directeur de heer
P. de Rook uit Leiden, een voor deze ge
legenheid door den heer A. den Dikken
vervaardigd lied, dat uitstekend tot zijn
recht kwam.
Vervolgens sprak Dr. Schokking zijn
gedachtenisrede uit, welke door de Konink
lijke Familie en het andere gehoor met
groote aandacht gevolgd werd.
Zuiver en vol klonken hiefr.e de stemmen
van het vrouwenkoor van „Hallelujah", dat,
een couplet van oen visscherslied uit de
cantate „Katwijk's Verleden" zong met woor
den van den heer J. K 1 o o s en muziek van
den dirigent. Nóg zong mevrouw L. E. Ver-
loop-Kruyt hot bekende lied „De Vis-
schershruirt" waarna „Hallelujah" het vocale
gedeelte van het kerlcprogramrha dat por;
radio werd uitgezonden besloot met oen
slotzang, ontleend aan den Hebreëcn-brief.
Terwijl de Hoog© Gasten vervolgens naar
de consistoriekamer werden geleid speelde
de organist het „Hnllejuhah" van Handel.
Dank zij een uitnemende organisatie kost
te het slechts een zevental minuten om de
kerk tc doen leegstroomen. Een daverend
rojuich weerklonk, toen de Hooge Bezoekers
uit het kerkgebouw tevoorschijn kwamen en
naar de met een baldakijn afgedekte tribune
schreden, welke tegenover het monument op
het betegelde voetpad was opgericht. De
gemengde Katwijlcsche zangvereniging „Ex
celsior", directeur de heer J. Couvée te
Alkmaar, welker leden in rijen achter het
monument geschaard stonden hief het „Ge
bed" aan van Franz Abt. Nadat twee cou
pletten gezongen waren kwam
het grccte moment
dat dr. Schnkking de Prinses verzocht, het
monument te willen onthullen. Onmiddellijk
voldeed H. K. H. hieraan, daarbij een oranje
strik lostrekkend, waardoor het omhulsel
losraakte en dadelijk door twee mannen
geheel werd verwijderd, zoodat zich het mo
nument in al zijn pracht aan aller blikken
vertoonde. Velen waren toen hun ontroering
niet meester
Het beeld, geeft een voorstelling van een
Katwijksche vrouw en kind voor een bijna
uitgedoofd vuur. Het is een treurende groep
en als terken van rouw heeft het jongetje
zijn muts in de hand genomen.
Na de onthulling legde de Prinses een
krans aan den voet, welke daad van piëteit
nagevolgd werd door H. M. de Koningin en
namens de bevolking ook door twee
dochterties van Ds. W. M A. Kalkman
en Dr. J. Eikelenboom. voorzitters dor
heide Or&nje-vereenigingen van Katwijk. De
Prinses onderhield zich vervolgens eenige
bogen blikken met eon tweetal weduwen van
omtreknmen vis9Chers. waarna ..Excblsior"
het einde dezer plechtigheid bracht door het
zingen van „Boven de Starren" van Abt.
Aubade voor „Du Rhiii".
Op het Noordelijk gedeelte van "den Boule
vnrcl, hebben de hooge Gasten hiefnn van
uit het Grand Hotel „Du Rhin" geluisterd
naar een zanghulde van 3000 schoolkinderen
uit Katwijk asn Zee en Katwijk aan don
Rijn. Forsrh en tolh frisch zong do kinder-
inassa een tweetal liederen, gedicht door en
uitgevoerd onder leiding van den heer A.
den Dikken, hoofd eener Hervormde
School. De eerste twee coupletten van het
„Wilhelmus" welke tenslotte ten gehoore
werden gebracht, werden, met begeleiding
van de ,.U.N.I."-liarmonie. door de lalloor.e
omstanders spontaan meegezongen.
Na deze grootschc zanghulde, betrad een
deputatie uit rle kinderen de serre vnn het
hotel, welke de Prinses, als geschenk van
Katwijks inwoners, een schilderij van den
schilder Winthorst aanbood, de Oude
Kerk voorstellende. Direct nadat H. K. H.
met enkele vriendelijke woorden riankec
zegd had. bollen vier kleinen van de Frö
belschool „Prinses Juliana" Haar een bloe
menhulde aan.
Fm kleine rustpauze -- onderwijl deed
huiten de ,.U. N. I." vaderlandsche liederen
hcoren, welke door de talrijke belangstel-
lemölen werden meegezongen gaf de noo-
dige krachten voor de hierna plaats vinden
ita officieel© voorstelling: aan het Koninklijk
Gezin van «le notabelen van Katwijk, zooals
gemeento-ftccr, D. G. O. Boekhoven
romeente ontvanger G. B. Wertlier. dc
'cteuren dcc verschillende gemeente
werken. de predikanten, de besturen der
Oranje-vereeniginfMi, de hoofden der scho
len en enkele particulieren. Ilot was reeds
laat in den middag torn de Hooge Bezon
kers weer in de «uto> plaatsnamAn. om
naar Pen Haag terug to keeren. In Katwijk
aan Zoo bleef de feeststemming er tot den
avond in.
DE MOORDZAAK LANS
BEHANDELING IN HOOGER
EEROEP
VOOP. HET GERECHTSHOF TE
's-GSAVENHAQE
Tweede dag
Het Haagsch Gerechtshof heeft gister
ochtend dc behandeling voortgezet van de
moordzaak-Lans.
De belangstelling was thans nog minder
dan gister.
Als eerste getuige wordt heden gehord de
weduw® van den verslagene, mevr. P. C.
Lans—Kroon. Deze verklaart, dat ver
dachte tegen haar heeft gezegd, dat hij op
den bewusten dag vroeg was weggegaan.
Hij heeft geen uur genoemd, maar als
verdachte zegt „vroeg", dan moet het vóór
zes uur geweest zijn.
De verslagene had op den dag tegen ge
tuige gezegd, dat hij niet veel te doen had
cn dat hij vroeg zou thuis komen. Hij kwam
altijd om zes uur thuis eri wanneer hel
later mocht worden, dan telefoneerde h:j
even.
Mevr. Lans was dien middag met haaT
dochters gaan wandelen. De jongste dochter
had zij omstreeks half zes naar huis ge
zonden; zelf was zij omstreeks kwart voo;
7 thuisgekomen.
Toen zij van den heer Lans maar niet^
boorden, hebben get. cn haar dochter her
haaldelijk naar het kantoor getelefoneerd.
Aangezien geen antwoord kwam, is de oud
ste dochter gaan kijken en daarbij deed ze
de vreeselijke ontdekking.
De verslagene heeft verdachte altijd ten
volle vertrouwd. Van Oudheusden was ech
ter niet geschikt voor zijn werk, maar hij
werd in dienst gehouden, omdat hij vrouw
en kinderen had.
Verd. heeft Vrijdagmiddag met den ac
countant Van Voorst een onderhoud gehad
over voortzetting der zaken. Hierbij is ook
ter sprake gekomen, dat verdachte directeur
zou worden.
Verdachte ontkent, dat over het di
recteur worden gesproken is.
Incident.
Wanneer Mr. Kokosky aan get. eenige
vragen stelt en de procureur-generaal een
opmerking maakt roept Mr. Kokosky mei
stemverheffing uit: „Mijnheer de procureur
generaal; ik ben aan het woord en ik
wensch niet door u geïnterrumpeerd te
worden. Na mij kunt u het woord krijgen."
Mr. de Visser: „U hebt gisteren ook tel
kens opmerkingen gemaakt, toen ik aan
het woord was. Ik heb daartegen geen be
zwaar gemaakt."
Mr. K o k o s k y:: „Maar ik heb er wel be
zwaar tegen. U is in deze zaak partij."
Mr. de Visser: „U niet!"
Mr. Kokosky: „Neen ik niet. Ik sta
hier voor den verdachte, maar U had hiet
niet moeten zitten. Het is niet Juist, dat (n
deze zaak het O. M. wordt waargenomen
door iemand, die ook als officier bij de
rechtbank heeft gezeten."
Als volgende getuige wordt gehord mej.
P. C.. Lans, die op den howusten Donder
dagmiddag met haar moeder was wezen
wandelen. Getuige is om kwart voor
thuisgekomen cn na dat oogenblik is
getelefoneerd. Zelf heeft zo ook niet gete'fo-
noord. Ze meende, dat hnnr moeder niet
zop lang na haar was thuisgekomen.
Mr. Kokosky wijst don deze pet. op de
taeenspraak tusschen hnnr verklaringen en
die van haar moeder.
Daarna wordt gchoordt W. de I-I aas de
tegenwoordige directeur van do N V. de
Haas. Getuige is den dag na den moord in
net pand aan den Oostzeedijk geweest, en
heeft daar bloed gezien aan do deur en
naast de mat in het benodenpnrtnnl.
.Getuige H. F. Bi filing, kunstschilder,
lc?t eveneens een verklaring af over do
bloedvlekken. Met zekerheid weet getuige
dat er bloed op de mat was. Vrijdagochtend
is getuige in het pand geweest. Naar ziin
meening moet ieder, die daar goloopen
bpeft, bloed aan zijn schoenen gehad hob
ben.
Mr. de Visser: Uw verklaring wijkt ge
heel af van de verklaringen dor andere ge
tuigen. dij zeggen, dat er geen bloed op öe
mat was. Houdt U Uw verklaring staande?
Getuige: Natuurlijk, tot mijn dood toe.
Mr. de Visser: U hebt een toekeninu
van het portaal .gemaakt en daaraan houd'.
U *ich nu yasl.
Maar een verslaggever vnn de Voorwaarts
heeft toch gezegd, dat naar zijn meening
die toekening wat overdreven was.
Getuige de Ilaas zegt nog te gelooven,
dat getuige Bieling fantaseert, en dat hij ln
gedachten meent meer te hebben gezien dan
er in werkelijkheid was.
Hierna komt naar voren als getuige de
inspecteur van politie J. V. Tas. Deze heeft
de töekening van den heer Bieling gezien
en vond haar overdreven.
Getuig® heeft ook bloed gezien in het be-
nedenportaal. I-Iet was 'echter slechts een
kleine hoeveelheid. Op dc mat was ook oen
klein beetje bloed. Dit zat aan den rand, on
hot leek of het er op getrapt was.
Het in het portaal aanwezige bloed was
zoo gering, dat hij hot niet de moeite vond
om daarvan eon foto te nemen.
Getuige L. van B o e k e 1 e n is werkster
geweest bij de N.V. de Haas cn zij hield ei
ken morgen de zaak schoon. Op den och
tend na den moord hooft getuige opdracht
gekreeon om het bloed op t.< ruimen. In het
benedonportaal was ook een kleine hoeveel
heid bloed.
Des middags hoeft getuige de mat uitge
klopt. maar daaraan heeft zü geen bloed
gezien.
Verdachte heeft op Zaterdag (de moord
geschiedde op Donderdag) aan getuige ge
vraagd, of zij den boel al opgeruimd had.
Getuige inspecteur Hor m a ri s zegt op
vraag ver. den president, bij zijn ver
klaring t# blijven dat er geen bloed op dj
mat was.
Vervolgens wordt gehoord de expeditie-
knecht J. L. Boer. die bij de N.V. do Haas
t dienst was.
Deze antwoordt op desbetreffende vragen
van den president dat hij v. O. (verd.)
meer dan eens door het achterhek liet ge
bouw heeft zien verlaten. Ten aanzien van
het bloed op de mat is ook deze getuige
meening. dat men kon passcercn zon-
cr in tc trappen.
S. te Korte, koopman, die onmiddel
lijk na den moord door de dochter van den
heer Lans te hulp geroepen werd en het
lijk van den vermoorde ontdekte, deelt in
het kert mede hoe hij den toestand in het
portaal cn cp dc trap vond.
Terzijde van de mat aldus spr. be
vond zich een plas reeds gedeeltelijk geron
nen bloed.
A. W. Bos, directeur van het bijkantoor
„De Unie" te Rotterdam, legt verklaringen
af omtrent de transacties van dc N.V. De
Haas.
Dc oudste dochter van wijlen den heer
Lans, Christina G. W. Lans, die den
moord het eerst ontdekte, verklaart dat v.
O. den avond na het drama ongeveer heeft
gezegd: „Wat spijt het mij dat ik juist van
avond al cm half zes ben weggegaan. Ik
zou anders uw vader hebben vergezeld on
er zou misschien niets gebeurd zijn". Verd.
v. O. ontkent dit gezegd te hebben. Mej.
Lans zegt voorts dat haar vader de gewoon
te had om indien hij niet op den gewonen
tijd ongeveer 6 uur thuis kon komen,
de familie even telefonisch te waarschuwen.
Getuige verklaart voorts dat v. O. een
sleutel van het achterhek bezat.
De verdedigers stellen deze getuige ette
lijke vragen; cr wordt daarbij echter niets
aangeroerd, wat de vermelding waardig is.
Op een gegeven oogenblik wordt de ont
roering mevr. d» wed. Lans te sterk; zij
barst in snikken uit en verlaat met haar
jongste dochter de zaal.
tot
Na de pauze werd in de zitting van gis
ter van het Haagsche Hof ter behandeling
vaai de moordzaak-Lans aangevangen met
het voorlezen van de verklaringen van do
getuigen C. Tinbergen en P. C. van
den Heuve 1, die wegens ziekte niet kun
nen verschijnen.
Mr. Kokosky merkt naar aanleiding
hiervan op, dat mej. Tinbergen uitdruk
kelijk heeft verklaard, dat zij mej. Lans
om kwart over 7 heeft ontmoet, toen deze
op den avond van den moorddag zich naar
het kantoor op den Oostzeedijk begaf.
Daarna wordt als getuige gehoord de
commissionnair J. J. Lans.
Getuige heeft den dag na den moord des
middags met verdachte getelefoneerd. Ver
dachte heeft toen gezegd, dat hij het ver
schrikkelijk vond, wat gebeurd was, en dat
dit nooit door één persoon kon zijn ge
daan, omdat het lijk nog heelemaal naar
boven was gesleept.
Getuige J. R. Valk is op 29 November
om 10 minuten over half zes van het kan
toor der N.V. De Haas weggegaan. Getuige
bediende daar o. m. de telefoon en voor
haar vertrek heeft zij de stoppen van do
telefoon er in gedaan, zoodat 'het privékan-
toor met de stad verhonden was. Toen zij
's avonds op h«t kantoor kwam, waren de
stoppen er uit getrokken, zoodat genoemde
verbinding was verbroken. Dit zou dus ge
daan moeten zijn door iemand, die ter
plaatse op de hoogte was.
Voorts deelt getuige mede, dat verdachte
bij het koffiedrinken steeds het mesje met
witbeenen heft gebruikte. Den dag na den
moord heeft getuige dat mesje niet gezien.
Wel was het mesje de volgende week te
rug. Dat was eenige dagen na de begrafenis
Getuige F. Wetzel, wijnhandelaar, was
op den moord-avond naar zijn kantoor op
den Oostzeedijk gegaan. Om ongeveer 7.20
nf half acht is mej. Lans bij hem komen te-
lefoneeren.
Getuige J. Zandman, agent van politie,
was op 29 November 's avonds op het bu
reau, waar door getuige Te Korte telefo
nisch is. gewaarschuwd. Hij heeft zich toen
naar den Gostzeedijk begeven, waar hij een
onderzoek heeft ingesteld. In het beneden-
portaal, waar een actetasch lag, was ook
een tamelijke plek bloed. Op dc mat heeft
getuige echter niet gelet. Toon getuige bo
ven kwam, en de situatie had gezien, heeft
hij den indruk gekregen, dat er geen in
braak was gepleegd.
Op een vraag van Mr. Kokosky ant
woordt getuige, dat het bloed in het bcne-
denportaal eenigszins verspreid op den
grond lag.
Mr. Kokosky: Heeft agent Brons u
dien avond gezegd, dat er op de handen van
verdachte roode vlekken waren?
Getuige: Ja, maar toen ik er op heb
gelet, kon ik er niets van ontdekken.
M r. de Visser: Hoe laat was het, toen
Te Kort© belde?
Getuige: Ongeveer 10 minuten over
zeven.
Volgende getuige is de agent van politie
M. A. de G r a a f f, die op 29 November tus
schen 6.10 en 6.12 licht heeft zien branden
op het kantoor van De Haas. Getuige kan
zich niet meer herinneren, dat agent Brons
tegen hem gezegd heeft, dat hij een paar
dagen voor den moord een man op ver
dachte wijze op dc Admiraliteitskade heoft
zien loopen, die voortdurend naar het per
ceel van De Haas keek.
Mr. Kolcosky: U heeft dat toch voor
de rechtbank verklaard.
Getuige: Dan zal het wel zoo zijn.
Vervolgens is nis getuige aan de beurt
commissaris S. Dijkstra, die do situatie
in het kantoor van De Haas eveneens heeft
opgenomen Toen verdachte verscheen, vroeg
deze, wat er aan de hand was, hoewel hij
dit al lang had kunnen hooren van de
vele menschen, die buiten stonden en die
wisten, wat er gebeurd was. Getuige heeft
daarop aan verdachte gezegd, dat Lans ver-
Weerbericht.
BAROMETERSTAND
Hoogste stand 765.6 te Hemösand.
Laagste stand 731.5 te Valentia.
VERWACHTING
Matige tot krachtige Zuidoostelijke tot
Zuidwestelijke wind, betrokken tot zwaar
bewolkt, tijdelijk regen, aanvankelijk war
mer.
FIETSERS LICHT OPj
Van 20—21 Sept. van 7.34 nam. tot 6.14 via.
moord was. Verdachte schrok in het ge
heel niet en hij gedroeg zioh niet als iemand
die zoo'n feit voor het eerst hoort Getuige
geeft voorts aan, waar hij overal bloed
heeft aangetroffen, o.a. rechts op den grond
in het benedonportaal.
Verdachte: Dat bevreemdt mij, want
dan zouden er twee bloedplassen moeten
zijn geweest
Gotuige Hermans: Dit is een abuis; de
bloedplek bevond zich absoluut links.
Mr. Kokosky: Wie had bij bet onder
zoek, dat dien avond is ingesteld, de leiding
en wie is dus verantwoordelijk voor alles
wat verzuimd is?
Getuige: Ik weet van geen verzuimen.
Mr. Kokosky: Daar zullen we het nog
wel over hebben. Maar wie had de leiding?
Getuige: De rechter-commissariS.
Mr. Kokosky: Weet u er iets van, dat
opdracht is gegeven, dat alles voor den vol»
penden ochtend 9 uur opgeruimd moest
zijn?
Getuige: Ik heb in overleg met Mr. d©
Visser tegen inspecteur Hermans gezegd,
dat den volgenden dag alles weer opge
ruimd kon worden.
Mr. Kokosky: Waarom is de mat niet
onderzocht?
Getuige: Omdat dat niets «op lag.
Mr. Kokoskv: Maar hebt u dan nooit
van een stille getuige gehoord? Er hadden
toch haartjes op de mat kunnen zitten of
vingerafdrukken?
Getuige Hermans: Dat bestaat niet.
Vingerafdrukken op een mat!
Mr. de Visser: Getuige Dijkstra heeft
medegedeeld, dat de leiding in hapden was
van den rechter-cominissaris. Dat is niet
juist, want de feitelijke leiding berust in den
aanvang steeds bij de politie. En dat d©
leiding bij de politie is gebleven, blijkt wel
uit het feit, dat de rcchter-commissaris eer
der is weggegaan.
Getuige: Er zal dan een misverstand
j zijn geweest. Ik was van oordeel, dat d©
eigenlijke leiding bij den rechter-commis-
saris was.
Daarna werd gehoord de agent van po
litie G. de Jong, die ter plaatse een on
derzoek met den politiehond heeft Ingesteld
Het spoor leidde door het achterhek naar
de Admiraliteitskade. Ook heeft get. den
hond laten ruiken aan een handdoek, welke
over het lijk van den heer Lans lag.
M r. v. d. Meer vraagt of er nu niet d©
lucht van verslagene op die doek kon zijn
gekomen. PI. merkt op, dat ook het slacht
offer een sleutel van het achterhek bezat.
Volgens get. zal de lucht van den heer
Lans niet zoo sterk waarneembaar zijn ge
weest, als die van den dader.
Mr. de Visser: Het spoor heeft geleid
eerst langs de brandkast en hot openge
broken bureau. In liet systeem van dé ver
dediging zou Lans daar later dus nog ge
weest zijn.
Mr. v. d. Meer: Het is toch mogelijk,
dat Lans voordat hij vermoord is, naar het
achterhek is geweest, en dat de hond zijn
spoor heeft gevolgd, nadat hij aan de doek
had geroken.
Get. De Jong: Neen, de hond heeft Kef
spoor gevolgd van den man, die het laat
ste bij de brandkast is geweest.
Getuige L. H. H. J. Vermaas, expeditie
chef, sloot in den regel het achterhek. Do
vijlen, die gebruikt werden, werden op ver
schillende plaatsen bewaard, veelal op de
plaats, waar men ze gebruikt had.
Ook deze getuige heeft in het beneden-
portaal een vlek bloed links op den grond
gezien. Op de mat heeft hij echter niet
gelet
Na een opmerking van verdachte geeft
getuige toe, dat de vijlen ook wel beneden
werden gebruikt.
Mr. Kokosky: Hebt u op 29 November
een vijl gemist?
Getuige: Neen.
Mr. Kokosky: Hebt u daarna 'een
vijl gemist?
Getuige: Neen, dat was niet belangrijk
Mr. Kokosky: Juist waar er meerdera
vijlen waren en vaststaat, dat een vijl niet
wordt gemist, is het dus niet noodzakelijk
dat men een vijl eerst uit het pakhuis zou
moeten halen, voordat men haar zou kun
nen gebruiken.
Op een vraag van Mr. Kokosky ant
woordt getuige nog, dat de politie hem ge
waarschuwd had om niet in het bloed te
trappen, dat in het benedenportaal lag.
Mr. Kokosky: Zoo, er was dan dus fe-
den voor zoo'n waarschuwing. Wanneer do
politie u niet gewaarschuwd had zou u na
tuurlijk in het bloed getrapt hebben en dan
onder het bloed hebben gezeten.
Mr. Kokosky merkt nog op, dat het
ook mogelijk is, dat iemand zich heeft la
ten insluiten.
Mr.de Visser: Inbrekers, die zich
laten insluiten, nemen gewoonlijk wapens
mee on zoeken niet naar een vijl, waarvan
ze niet weten, waar zij is.
De President deelt mede, dat nog
twee getuigen zullen worden gedagvaard.
De zitting wordt hierna geschorst tot Vrij
dagochtcnd 10 uur.
Nadruk verboden.
9. Gokikkig hadden we er ga<uw weit op
gevonden. Twee van de muizen jongen©
gingen op den rand van de melkkan zitten.
Ik knoopte gauw hun ©taarten aan elkaar,
ging daar met m'n eigen staart aan hangen
en klaar was Kees. Ik pakte Bibbersnoet
bij haar achterpootcn cn -trok ze ea- zoo uit.
10. Ada je arme kind gezien had. ze
dróóp van de mèlk! F.n ze tadhtan haar nsig
allemaal uirt. Nu, daar werd ik woedend
om, dal begrijp je! „Schai'd je d'r uil. lee-
lijkerd©!" riep ik en toen dat niet h-ieflp,
sprong ik ©r tueschen en gaf ze allemaal
een opstopper op hun neus. O, zoo!
(Wordt Maandag vervolgd).
