W,E zich heden als Kwartaal-lezer abonneert, ontvangt tie tot
1 October a.s. verschijnende nummers GRATIS. DE DIRECTIE
STATEN-GENERAAL
asoNKEtasaïi
kwartaal
Bij dageliiksche tending
Alles bij vooruitbetaling
yt.'y Losse nummers 5 cent
OKSI
l; met Zondagsblad 7 a ccnl
Zondagsblad nu t afzonderlijk verkrijgbaa
No 3154
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1930
ADVCn.CENTlCN:
Van 1 lot 5 reeels f
Elke reeel meer 0.22V4
Inget üède-lec linger r
van 1—5 reeels „2.30
Elke regel meer - 0.15
Bij contract belangrijke korting.
Voor bet bevragen aan het bureau
wordt berekend f 0.10
10e Jaarganc?
Oil nummer beslaat uit VIER
EERSTE BLAD.
DE TROONREDE IN DE PERS
- Op 2 Augustus ontvingen we van het Pers
bureau Vas Diaz te Amsterdam een commu
niqué over een verzoekschrift, dat het A. V.
R. Q.-comité te Hilversum aan de Koningi
zond en we zeiden er in kort bestek het onze
Over deze driestar schreef thans Mr. J. H.
van Doorne in het vierde nummer van „Vrij
Nederland" een lang artikel.
Om ons direct duidelijk te maken, dat wij
in den sectarischen hoek thuis hooren, dient
de schrijver ons aan als „gereformeerd" dag
blad; en dat is wel een onjuiste termino
logie, maar zijn vrijzinnige geestverwanten
begrijpen dan direct, dat wij in bekrompen
heid onze kracht en (tevergeefs) onze ge
lijke zoeken.
Die bekrompenheid brengt mee, dat wij
het programma van de. A. V. R. O. maar niet
in alle deelen algemeen kunnen vinden,
omdat b.v. tooncelstukken, sportuitslagen op
Zondag en menige voordracht naar onze
overtuiging met den eerbied voor Gods wet
in strijd zijn.
We maken voor de zooveelste maal deze
opmerking, omdat de schrijver zoo nadruk
kelijk vraagt feiten te geven en het niet
bij „hol gekakel" te laten; hoewel we ervan
overtuigd zijn dat zulks toch niet baat. We
stuiten altijd weer tegen den vrijzinnig-libe
ralen eigenwaan, dat zij, die Gods Woord
als richtsnoer des levens verwerpen, voor
heel de bevolking zullen uitmaken en voor
schrijven, wat algemeen en neutraal is.
Dat wij negatief tegen een neutraal-vrij
zinnigen en positief voor een Christelijkcn
omroep zijn .stempelt ons in de oogen van
Mr .van Doorne tot sertariers .indien niet tot
huichelaars en mondchristeneil.
Dit laatste is vrijwel af te leiden uit dezen
duisteren zin in het artikel:
De Redactie schijnt niet té weten, dat
onder „sectariër" en „sectarisme" dient te
worden verstaan, Gode zij dank, dat er
duizenden en tienduizenden genu'
Christenen in ons land zijn, die t don en het
wèl te weten, .die in stede van crati
met de lippen, Waarachtige getuigen des
Heeren metterdaad zijn, die toonen, dat
het Goddelijk bevel elkander lief te hebben
voQr hén geen ijdcl woord is, in tegenstel
ling met hen, die door politieke- er. secte-
geest gedreven de verdraagzaamheid uit
bannen en de eenheid van ons volk ver
scheuren.
Het is wel merkwaardig, dat deze critiek
dient als antwoord op onze opmerking, dat
onze Koningin, op w ie men zich beroept, ook
behoort tot de sectariërs, die openlijk en in
*t openbaar hun Heiland belijden.
Geen woorden, maar (laden, heet het nu;
doch, wij mogen geen zwijgende getuigen
zijn; ook niet in de radio.
Echter, liet Ipidt lot niets ,dit telkens tegen
over A. V. R O.-propagandisten uiteen te
zetten: zij zullen wol uitmaken, wat algemeen
is en wat iedereen kan hooren, zonder in
zijn overtuiging gekwetst te worden.
En daarom gaan wij op dit artikel van
Mr. van Doorne niet verder in. Alleen zou
den we hem willen verzoeken te Hilversum
een afschrift van het hem onbekende ver
zoekschrift aan te vragen en dan eens te
antwoorden op de door ons gestelde vragen,
welke volksgroep toch bedoeld wordt, die de
rust verstoort en „uit hoofde van haar gods
dienstige overtuiging lijnrecht staat tegen
over het overige Protestantsche Nederland".
Het scliijnt dan toch, dat de A. V. R. O niet
een allcs-bcvredigend programma weet sa
men te stellen.
Voorts zullen wc lijdzaam wachten op de
Kamermeerderheid, welke in 1033 de zijde
van de A. V. R. O. kiezen zal; al kunnen we
moeilijk geloo'ven, dat de liberaal-vrijzinnni-
ge groepen in twee jaar zóó zullen groeien
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER
DE VOORDRACHT VOOR DE VOORZITTER
De Tweede Kamer heeft als nummer 1
op de voordracht tot benoeming tot voor
zitter Mr. van Schaick geplaatst met 85
van de 96 stemmen. Uitgebracht werden 2
stemmen op Mr. Heemskerk, 1 op den heer
Schokking cn blanco 8 stemmen.
DE BURGEMEESTER VAN
DEN HAAG
HEEFT THANS AAN DEN RAAD
GESCHREVEN.
De Burgemeester heeft thans aan den
gemeenteraad den volgenden brief gericht:
„Ik heb de eer u te berichten, dat ik
aan H. M. de Koningin verzocht heb niet
in aanmerking te komen voor herbenoe
ming tot burgemeester na het verstrijken
van mijn tweeden ambtstermijn, (w.g.) J.
Patijn".
ZOOVEEL KRANTEN. ZOOVEEL
OPINIES
De Troonrede biedt elk jaar aan de
schrijfgrage pers een dankbaar onderwerp
voor politieke beschouwingen.
Iets daarvan vangen wij op cn zetten wij,
als gewoonlijk, aan onze lezers voor. Ook
nu geldt, in zeker opzicht, zooveel hoofden,
zooveel zinnen; doch hierin stemmen alle
kranten met elkaar overeen, dat de Troon
rede een somber geluid deed hooren.
Maar, zegt do Standaard, het is
een gewettigd pessimisme.
Het pessimisme van de Troonrede lijkt
ons gewettigd.
Als gezegd: op bepaalde maatregelen
in verband met dit alles, wijst de Troon
rede niet. Zij bepaalt zich tot het aan
duiden van do gewone levenswijsheid,
die met betrekking tot.de economische
crisis den nadruk iegt op groote krachts
inspanning en wijs beleid, welke
Gods hulp zullen moeten voeren naar
hetere tijden, en die met het oog op de
schatkist gewaagt van voortgezette ver
sobering van 's Rijks dienst cn buiten
gewone beperking in het nemen van
maatregelen wélke offers van 's Rijks
schatkist vergen.
Indien er niet zoovelen waren, die. zoo
gauw zij het gebied van den Staat be
treden, aan deze gewone levenswijsheid
absoluut gespeend zijn, zou het
schien overbodig kunnen schijnen er op
te wijzen. Thans is dit waarlijk niet hel
Iïet is dus goed gezien, dat thans in
de Troonrede van geldkostendé maat
regelen behalve dan het cursusont
w-cru, dat wijziging ondergaat niet
rept wordt.
zr, ia uiterst sober. Misschien te sober
aangezien conig ontwerp, dat van de
kleur er. 1 karakter van het Kabinet
zou kuni.i - .«reken, nopde gemist
wordt.
Vooruitziend beleid
Uit den somberen, toon spreekt, zoo
meent do Nederlander, het vooruit
ziend hoieicl, dat het kenmerk is van den
wijzen bes!uurdér.: Niettemin is de redactie
teleurgesteld:
De beide eerste paragrafen, hoe ern
stig ook in baren op-zet, ademen een
geest van vrede, vertrouwen en geloof,
welke niet anders dan invloed t.'
goede kan oefenen op hot geheele volk.
In zeer donkere kleuren hiekl de Re
geering de financieels paragraaf. De
ingetreden crisis werpt een donkere
schaduw over den toestand van Rijks
financiën. In Nederlandsch-Indië open
baren de gevolgen van de crisis zich
reeds in eon sterke daling van de .op-
brengs der landsmu-delen."
Het kan haast niet somberder worden
gezegd. Hier spreekt het vooruitziende
beleid, dat het kenmerk is van den
wiiijen bestuurder.
Dat de 'Troonrede geen woord bevat
over de uitbreiding van het landbouw
onderwijs cn het nijverheidsonderwijs
dat zelfs de dringend-noodige verbe
tering der ouderdomszorg niet wordt
genoemd het is alles zonder twijfel
het' gevolg van den dreigenden financi-
cel'cn nood. Maar deze wetenschap vor-
mag de teleurstelling niet terug te drin-
In 1
l lecken der wereldcrisis.
Wat het meest opvalt bij de lezing van
het jongslee staatsstuk,waarmede H. M. dn
Koningin net nieuwe zittingsjaar der Sta-
ten-Generaal heeft geopend, zegt do Maas
bode, is zonder eenigen twijfel de buiten
gewoon sombere toon, waarmede het al
istonds inzet.
,Niet onverdeeld gunstig" heet de toe
stand van liet land.
Het blad zou neiging gevoelen een de-
gelijken term in een dergelijk staatsstuk m
reAvoon Nederlandsch eenvoudig om te
ettcn in: ongunstig.
De regeering brengt de ingetreden cri
sis wel terecht in onmiddellijk ver
band met den toestand van 's Rijks fi-
nanciën, die al even pessimistisch wordt
geteekend.
Wij vree/.en wel. dat het pessimisme
van minister de Geer in sommige krin
gen niet zoo bijster voel indruk zal
maken. Maar ontkend kan niét worden,
dat de ongunstige wereldtoestand ook
het financieel vooruitzicht minder roos
kleurig maakt
Wij wachten af of de nadere bcschou
wingen van den bewindsman van finan
ciën zijn pessimisme in alle opzichten
aanneemlijk zullen maken. Dat is in
ieder geval een punt van groote betecko
nis, daar alleen een gefundeerd pessi
misme een uitstel van overigens ge-
wenschte, doch geldvragendc maatrege
len kan rechtvaardigen.
Dat men ter zake van dergelijke mant
regelen naar een „buitengewone beper
king" streeft, zooals do Troonrede h^t
uitdrukt, blijkt uit den verderen inhoud
van het staatsstuk duidelijk.
Zoo zullen b.v. de sociale ontwerpen
van den krachtig on rustig voortwerkon-
den mr. Verschuur, die zijn zware porte
feuille hlijmoedig torst, hoe belangrijk
ook. aan 's rijks schatkist w el geen zware
eisehen stellen.
Mr. Verschuur pakt niet alleen de in
gewikkelde, al sinds 1922 liggende wijzi
ging der Stuwadoorswet aan, naast een
nieuwe Veiligheidswet zal daar hot
laatst verschenen Centrale verslag der
arbeidsinspectie geen invloed op hebben?
maar ook de publiekrechtelijke regeling
der collectieve arbeidsovereenkomsten
is gereed' ende bedrijfsraden komen.
Zuinigheid en vervulbare wenschen.
De T ij d ziet het sympathieke i
de Troonrede hierin, dat zij de
nuchtere feiten onder de oogen brengt,
de betrekkelijke machteloosheid van den
staat om economische wereldvraagstukken
op te lossen volmondig erkent en derhalve
gen onvervulbare verwachtingen wekt. Vele
lieve wenschen, die geld kosten zullen on
vervuld blijven.
In het algemeen achten wij het stand
punt juist, dat men op de belastingver
laging, die in de nieuwe financieele ver
houding tusschen het Rijk en de Ge
meenten het volgend jaar nog zal door
werken, niet kan terugkomen, en
nieuwe uitgaven, die het financieel even
wicht zouden verstoren, moeten worden
vermeden, mits de voorzichtigheid niet
ontaarde in een zuinigheid, die de wijs
heid bedriegt, of in onbillijkheid, die het
rechtsgevoel kwetst.
Vooruitziende staatkunde zal dan ook
uitgaven voor de economisch-technologi-
sehe vórming van jonge ondernemers en
voor- de opleiding van geschoolde arbei
ders op de begrooting kunnen brengen,
omdat de besteding van dat geld zal zijn
een even voorzichtige als vruchtbare
belegging voor het nageslacht.
Eenzelfde vraag geldt voor de salan-
eering der onderwijzers. Nu de Minister
van Financiën terecht de salariskwestie
heeft losgemaakt van de opbrengst der
Rijksmiddelen, kunnen de ongunstige
verwachtingen geen reden zijn, om den
Minister van Onderwijs te weerhouden
van een objectief onderzoek naar de
vraag, of de arbeid, dien de leerkrach
ten der lagere scholen leveren, al of niet
behoorlijk wordt betaald.
Mocht ha een onderzoek het antwoord
op deze vrarg ontkennend luiden, dan
rust allereerst op Minister Terpstra don
plicht de Regeering te overtuigen, dat
het geld voor 'n'behoorlijke salarieerïng
ijl ieder geval moet gevonden worden.
Een troonrede van de Geer.
Een ..troonrede van de Geer", zoo betitelt
de Volkskrant, om ook een stem uit
dezen hoek te laten hooren', het voorgelezen
staatsstuk. Het blad bespreekt in liet bij
zonder de sociale, paragraaf, welke het zeer
onbevredigend vindt en concludeert dan:
De Troonrede wekt niet de gedachte,
dat de ministers vverkloos blijven en dat
men de Kamers wegens gebrek aan bezig
beid naar huis zal sturen, maar men
krijgt toch ook niet. den indruk, dat
for*'di zal worden aangepakt, daar waar
dit bet eerst en het hardst r.oodig is.
Men ziet, in één woord minister Do
Geer te veel en de andere ministers, in
't bijzonder die van Arbeid en van Land
bouw, die dok een 'aanzienlijk stuk éco
nomische zpken vertegenwoordigen, te
ie R e s i (1 e'n t i on r d e is geneigd te
vragen óf hij de schildering van den
'toestand van 's lands financiën niet even
als in 1923 overdreven wordt en of pns :k
nu niet meer gebaat zou zijn met eer: ge
zond optimisme;
Do algemeeno indruk van deze troon
rede is niet bemoedigend, en we vreezen
c,r een verscherping van voor den poli
tieke» strijd. Met haar ernstig financieel
pessimisme, hoeft bijv, de regeering de
oppositie tegen de vlóotplantien al he-
hestaat er natuurlijk tussehen déze twee
zaken geen verhand niet weinig ver
sterkt. Want de demagogie, welke zich
reeds in zoo stuitende mate heeft mees
ter gemankt van het wetje-Deckers. zal
nu nog meer dan daarvoor, zich kunnen
uitleven.
Daarnaast vindt do verklaring door de
Regeering in de Tweede Kamer afgelegd,
dat zij voor alles, wil steunen op de be
ginselen, welke leven bil de rechterzijde,
in deze troonrede, weinig steun.
Berusting.
De N. R o 11. Crt. constateert vol bitter
heid, dat het alles „berusting" is/wat de
klok slaat.
De eenige conclusie 'waartoe de Troon
rede komt, is, dat naar „voortgezette ver
sobering van 's Rijks dienst door reor
ganisatie" moet worden gestreefd, en dat
liet „plicht" is. „buitengewone beperking"
te betr,-vliten ten opzichte van maatrege
len. welke offers van 's Rijks schatkist
Met de conclusie gaan wij in het alge
meen acenord, al zouden wij haar met
enkele reserven hebben geformuleerd.
„Niet opverdeeld gunstig".
„Onverdeeld gunstig" kan. aldus bet
Handelsblad de indruk van deze ma-
ore Troonrede allerminst heeten. Wat de
financieele paragraaf betreft, deze is een
'elijke aanwijzing, dat de beheerder der
schatkist zich rekenschap geeft van den
erkelijkcn toestand.
Wijs heloid!
Heiaas heeft echter Minister de Geer
zoo dikwijls reeds gemeld: nu is het uit
met de meevallers, zoo dikwijls is hij
gelogenstraft, dat zijn woord, meenen wij,
niet den indruk zal maken, dien het in
de gegeven omstandigheden behoorde te
Dat is mciUi te danken aan de om
standigheid, dat van de „versobering van
's Rijks dienst door reorganisaties" waar
van de Troonrede getuigt, dat zij zal
worden voortgezet, naar huiten veel min
der is gebleken althans, dan men het
recht had te verwachten.
Hulde.
Het V a d e r 1 a nd merkt op, dat, met ver-
lijding van ook maar de minste jacht naar
populariteit, precies wordt gezegd, waar het
op staat en besluit:
Resumeerende brengen wij aan de Re
geering hulde, dat zij niet geschroomd
heeft met de waarheid voor den dag te
komen al zijn onaangename waarhed' u
zelden welkom, de Geer moet zich nu
maar voorbereiden op den bijnaam van
„Colijn in liet kwadraat".
En wat het wetgevende deel van de
troonrede betreft is er zeker de beschei
denheid in acht genomen, die een extra
parlementair Kabinet past. maar liet is
juist onze grief dat wij geen parlementair
ministerie hebben, dat zijn beginselen zoo
krachtig mogelijk in de Nedcrlandschc
natie kan uitdragen. Van beginselstrijd
wordt een volk altijd boter.
Onbeduidend.
Dat is du indruk, welke de Telegraaf,
die soms ook aan politiek doet, in een fas
cistisch gekleurd hoofdartikel geeft. Het blad
denkt met heimwee terug aan de tijden,
toen een Thorhecke, een Kap.peijne, een
Kuyper de leidsels van het staatsbewind in
handen hadden. Somber besluit liet blad.
dat natuurlijk ook een paragraaf over de
radio mist:
Zoo gaan wij dan 't nieuwe parlemen-,
taire jaar tegemoet. Niet met de hoop.
die aan een krachtige Troonrede te ont-
lecncn ware geweest. Niet met den troost,
dat in Regeeringskringen de oogen open
gaan voor de gevaren cn ontrechtingen
van een tot in 't verdwaasde verpolitiekt
partijsysteem. Doch slechts in het ver
trouwen, dat de gezonde zin van het
Ncderlandsche volk eens den tijd zal
doen terugkeeren, waarin regeering mo
gelijk. en een troon praatje weer een
Troonrede zal kunnen zijn.
Een brutale uitdaging.
„Het oude. rampzalige spel uit de ellen
dige Colijn-periode gaat weer beginnen",
krijt „het Volk".
Een misleidend spel. Want wij zijn
waarlijk niet vergeten, hoe de uitkomst
over de schatkist jaren, toon de vreese-
lijkste tekorten voorspeld werden, ge
weest is, dat integendeel overschotten
van honderden millioencn gekweekt wer
den. In plaats van den mot grafstem
aangekondigde» schatkistnood bleek men
in liet 'geld te zwemmen. Maar de be
zuinigingen. die zoo diepe wonden in
het volksleven geslagen hadden, bleveA
niettemin gehandhaafd en men wendde
de wecrgalooze overschotten aan om de
belastingen, vooral van de riiken, tc ver-
Zoo is deze troonrede een brutale uil
daging. Zij teekent scherp het rcaction-
naïr karakter dezer extra-parlemenlairc
rechtsctie regeering. Zij beduidt een her
leving van de Colijn-periode. Zij dient de
strijdende arbeidersklasse paraat te vin
den tot krachtig verweer.
Ulevel-wijsheid.
De andere mond van de „Arbeiderspers",
de Rotterdamsche Voorwaarts heeft nog
mooier woord gevonden dan de Amsterdam-
srhc redactie. Dit blad spreekt van „ulevel
wijsheid". Het heeft, natuurlijk evenmin als
de collega, nota genomen van de middelen
.Ta, ér is een economische crisis, we
wisten het al ecnigszins. Maar de
eenige practisclie consekwentie. die de
Regeering daaraan, na veel mooie maar
holle woprden, weet te verbinden, is de
aanmaning tot „buitengewone beperking
in het nemen van maatregelen, welke
offers van 's Rijks schatkist vergen".
Dit lijkt heel veel op een boodschap
van het triumviraat Ruys-De Geer-Colijn
aan het Katholiek Salariscongrcs. Er
komen nu inderdaad geen overschot
ten meer, verzekert het kabinet voor
de derde of vierde maal on dus kan
er van herziening van het bezoldigings
besluit geen sprake zijn. En ook in Indië
zal versoberd moeten worden, zonder
evenwel de zoo hechte grondslagen van
dc welvaart en de volksontwikkeling dor
Indonesiërs aan te taston.
Met lieve Vaderland kan dus rustig
-zijn: van ontevredenheid zal in den Oost
evenmin sprake kunnen zijn als dat in
de afgcloopcn jaren het geval was.
Voor heden moeten wij het hierbij laten
Als do ruimte het veroorlooft, laten we
morgen nog eenige persstemmen hooren.
EERSTE KAMER
DE POSITIE DER EERSTE KAMER
Weinig praten, veel doen.
Vergadering van 16 September 1930.
Om half vier kwam gistermiddag de
Eerste Kamer bijeen.
Bij don aanvang der vergadering hield
dc herbenoemde voorzitter een korte rede.
Zij luidde als volgt:
Het heeft H M. de Koningin behaagd mij
wederom gedurende een zitting tot voor
zitter van de Eerste Kamer der Staten Ge
neraal te benoemen.
Erkentelijk voor het door H.M. in mij ge
stelde vertrouwen, richt ik mij tot U met
het verzoek mij hij de vervulling .van. mijn
ambt te steunen.
Ik doe zulks in groote gerustheid, ver
mits ik de welwillende,medewerking, welke
het vbt'ig zittingsjaar zoo ruimschoots mijn
deel mocht zijn, in zeer levendige en dank
bare gedachtenis houd.
Daardoor bemoedigd, aanvaard ik mei
opgewektheid mijn taak, waar het boven
dien geen gering voorrecht mag heeten, zHi
de leiding fe zien toegewezen van een col
lege dat getuige zijn verleden in me
nig gewichtig moment van ons staatsleven
het volksgevoelen op zoo gelukkige wijze
wist te vertolken, aan het rechtsbewustzijn
allerwege voldoening, bevrediging te scheu-
Voor belangrijke beslissingen zullen wij
ook dit jaar worden geplaatst. Reeds spoe
dig, waar het wetsontwerpen betreft, die
bereids bij ons zijn ingekomen, vermoede
lijk méde. ofschoon op oen verde.r verwij
derd tijdstip, ten aanzien van voordrach
ten, die ons van de overzijde van het Bin
nenhof zullen worden toegezonden.
De kracht, die van de Kamer uitgaat,
hare sterkte, zal op onmiskenbare wijze
wordenvergroot, wanneer bij onze beraad
slagingen soberheid wordt betracht. Boven
al die, welke voorkomt, dat hetgeen he
reids op voortreffelijke wijze is uiteenge
zet, nogmaals iu het licht worde gesteld.
Had ik verleden jaar, kort na mijn op
treden als voorzitter, gelegenheid deze mijn
zienswijze te ontvouwen in een daartoe door
mij belegde bijeenkomst met de leiders van
verschillende partijen, het kan zijn nut
hebben ook van deze plaats op beknoptheid
aan te dringen, waar het niet voor tegen
spraak vatbaar schijnt, dat met eenigen
goeden wil van de zijde dor leden en
daarop wordt immers nooit vruchteloos
een beroep gedaan op dit stuk nog wel
iets te bereiken valt. De komondc maanden
mogen het uitwijzen.
Met de bede, dat God zijn onmisbare»
zegen op onzen gemeenschappelijke!! ar
beid schenke. aanvaard ik opnieuw het
voorzitterschap van de Kamer.
Een levendig applaus volgde op dfi/.e
De voorzitter stelde vervolgens voor
om naar gebruik de Troonrede met een
Adres te beantwoorden.
De heer Wibaut (S.D.) maakte be
zwaar en vroeg stemming. Het voorstel van
den president werd toen aangenomen nvt
32 tegen 12 stemmen. Met de soc.-dem
.temden de vrijz.-dem. Westerdijk cn Prol
Kranenburg mee. Hun partijgenooten Prol
Kinbden en Mr. Slingenberg stemden
oor 's voorzitters voorstel.
Overgegaan werd vervolgens tot het
trekken der afdeelingen.
Een korte pauze werd gehouden. De Ka
mer ging in de afdeelingen voor het kiezen
der voorzitters en ondervoorzitters en liet
benoemen der leden van de commissies van
redactie van het adres van antwoord.
Na horopening der vergadering doolde
voorzitter mede, dat benoemd wa
n tot voorzitters de heeron van Lnnscliot.
de Vlugt, Wibaut. Foek en Rink en tot on
dervoorzitters de heeren de Savornin Loh-
man, Oudegeest', Smeenge, v. d. Bergh en
Diepenhorst.
Tot leden der commissie van redactie van
het adres ven antwoord waren aangewe
zen de heeren Briët, v. Citters, de Gijsp.
laar. Steger en Hcndrix.
Heden tc 2 uur vergadert de Kamer op
nieuw om 1-efc cc'Jcept-adres in ontvangt
te nemen en naar de afdeelingen te ver-
TWEEDE KAMER
AANBIEDING DER RIJKSBEGROOTING
Het Voorzitterschap
Interpellaties.
Vergadering van IC Sept. 1930.
Het nieuwe .parlementaire jaar is begon
nen en ook de Tweede Kamer is tof haar
werkzaamheden teruggekeerd. Echter een
half uur later dan gewoonlijk. Wc zullen
maar denken, dat de heeren en dairies wat
langer verklocdtijtl hebben gekregen.
Heel zwaar is hel zoo'n eersten dag nipt
De Kamerbewaarder, die de portefeuille met
de begrootingstukken transporteert van do
ministerstafel naar hn| bureau van den voor
zitter. torst nog den wichtigsten last.
Dat is zoo 't eerste werk na de opening en
nadat de minister van Financiën zich met de
gebruikelijke formule gekweten beeft van de
taak om aan de Kamer de Rijksbeenloting
voor 't volgend dienstjaar aan tc bieden.
Daarna komt er wat meer interesse hij'het
opmaken van de nominatie voor bet voorzit
terschap De verwachting was niet, dat het
drietal: v <1 Sclinik, Schaper Beniner ge
vaar liep, maar toch is er belangstelling
voor het stcmmonaantal.
Er namen 96 leden aan de stemming deel
Maar toen bleek, dat de presentielijst min
der namen bevatte. Enkele leden hadden
dus niet geteekend De zondaren kwamen
onmiddellijk voor den dag en kweeten zich
alsnog onder talrijke „oh's" van den ver
zuimden plicht. Onder ben was ook Dr.
Nolens, die een bijzondere ovatie ontving.
Als no 1 nu de nominatie werd opnieuw
de tegenwoordige voorzitter. Mr v. Schaik.
aangewezen met 85 van de 96 uitgebrachte
stemmen. Mr. Heemskerk kreeg er 2, Pr.
Sehnkking 1. terwijl 8 stemmen vermoede
lijk van ultra links en ultra rechts, blanco
waren uitgebracht.
Do stemming voor de tweede plaats had
eveneens een vlot verloop. l)e heer Schoner
behield haar met 63 van de 9> uitgebrachte
stemmen. Op den heer Beumer vereenigden
zieli 22 stemmen. F.r waren 9 blanco stern-
Dr. Benmer werd vervolgens voor de der
de plaats aangewezen met 62 van de 93
stemmen. Dr. Lovink verkreeg er 3, Mr
Heemskerk I. terwijl 27 leden blanco had
den gestemd.
De nominatie zal lieden aan H.M. dp^Ko
ningin worden aangeboden door een com
missie. bestaande uit het stembureau: do
heeren Marchant, Krijger. Bierema cn J.
Vos. waaraan werden toegevoegd de boe
ren v d. Bilt. Zijlstra en Sevcrijn cn Mevr
v. Itallie-v. Emlulen.
De voorzitter deelde hierna mede,
dat de Kamer opnieuw zal worden bijeen
geroepen a s. Donderdag te 1 uur.
Het bleek, dat de soc.-dem. fractie leed
aan een aanval van interpellatie-zucht
Niet minder dan drie werden er aange
vraagd. Dc heer Vliegen wilde aan de Re-
gppring vragen stellen over de resultaten
van het onderzoek, dat heeft plnats gehad
naar aanleiding van een in verband met
de te Maastricht voorgekomen ongeregeld
lieden De minister van Koloniën wenschte
de heer Cramer te internal loeren over bet
rappnrt-IIillen over bet Boven-Digoelkamn
en do eventueele plannen der Regeering om
dit kamp op te heffen en ten slotte meldde
de heer Alharda zich aan als interpellnnt
over het toezicht on de radio uitzending.
Over deze verzoeken zal morgen worden
heslist bij den aanvang der vergadering.
NIEUWE KAMERCANDIDATEN
DE POLITIEK KOMT IN DEN ETHER.
De boer Braat en de heer De Boer spraken
van brave boeren, en kwamen in de Ka-
De heer Wijk streed voor de onder-officie
ren en kwam in dc Kamer.
Henri ter Hall kwam vóór dc pretmakers
op en i n de Kamer.
Floris Vos schold op de politici en schopte
tegen tol hoornen, en kwam in de Kamer.
N. N. en N. N enz. schelden op de secta
riërs en willen straks naar de Kamer.
Omdat men tegen politiek is in den ether,
gooit men er straks opgeblazen politieke bal
lons in.
Van bevriende zijde stuurt men mij net
laatst-verschenen nummer van het weekblad
„Vrij Nederland"; liet eerste symptoon van
een politiek-propagnnda-blaadje voor de
A. V. It. O.-partijen in A. V. R. O.-stijl;
d.w.z. in menig opzicht beneden peil.
„De storm luwt niet meer"; zoo heet het
in een artikel tegen ons blad; het wordt in
1933 een politieke lawine, welke heel liet po
litieke gekonkel, dat enkel op partijbelang
gericht is, weg zal vagen
Ik verlustig me reeds m die toekomst.
Want dat zal een levendige verkiezingsstrijd
geven.
Toen de S. D A P. nog groei- en werf
kracht had, viel er mee te vechten. Doch nu
loont dat de moeite niet meer.
En dus: een jeugdige A V. R O-partij,
welke de boel op stelten zet, dat zou leven
in de politieke brouwerij geven. Fk mag dat
wel. Mits men natuurlijk een beetje fat
soenlijk blijft. Een boefje fatsoenlijker dan
bet mij gezonden nummer van „Vrij Neder
land".
De abonné, die liet mij zond. beeft een
groen potlood half versleten om de aandacht
op veel onbehoorlijks te vestigen. En nog
was hij onvolledig. Want in een correspon-
dontie uit Hilversum lees ik. dat ..de Minis
ter van Waterstaat zich ook wat Hilversum
betreft, waar hij op zijn manier het ambt
van burgemeester vervolde, deerlijk vergist
heeft.
Die schimptaal zal de eenheid van ons
volk wel bevorderen.
Voorts knip ik deze fraaie passage uit:
Het is lieden dc verjaardag van H. M.
onze zerr geëerbiedigde Koningin, doch op
de lijst van verdienstelijke Nederlanders
die voor een Konink. onderscheiding in
aanmerking kwamen, missen wij den
naam van onzen voortreffelijke» Directeur
den heer W. Vogt.
In zooverre is «lit begrijpelijk, want de
Ministers maken de voordrarht op van ver
dienstelijke Nederlanders, en de heer Vogt
voert niet het devies eens Ministers „ver
deeld en hecrsch" doch „Eendracht maakt
macht".
Dit openbare verzoek om een lintje laat ik
voor wat het is Als de heer Vogt er erg op
gesteld is, dan loop ik wel'eens bij minister
Rp.vmer aan of hij dezo z.aak eens in den
Ministerraad wil brengen: want het geldt
immers ;len man van den a I g e ra e e n e n
nniroep en dus dient heel liet Kabinet er
OM
id vise
mstnteer ik mot genoegen, flat
dit citaat voldoende is om de conclusie te
wettigen, dat de politieke A Y R. O-partij
plentl sprekers en schrijvers kan leveren
om een behoorlijk gehalte demagogie in de
stembus-propaganda te mengen.
ACCIJNSVERHOGING OP
GEDISTILLEERD?
DE VERLAGING VAN 1929 TE
NADEELIG VOOR DE SCHATKIST
Voorstel om het bedrag van iso
tot fioo te xerhoogen.
Rij Ie twee-lé Kamer is een wetsontwerp
tot accijn.-»verhoogd g op ged riilleem inge-
ddend.
Voorgesteld wordt dezen accijns die m l
I Maart van liet vorig jan. van I'Mi-u
/ISO per III. gelvlilleer I ad >G "i was
verlaagd, op 200 te brengen He mHieven
wtlke tot dit nieuwe voorsiet lubben n«>-
leid. zijn in hoofdzaak op fxcaal gebi t*
zoekun Immers hoewel vel gunstige up-
volgen. die men na de arc'tiisverlaglng n
192!) had verwacht, verw ei keiijkt zijn
gedacht wordt hv aan de »oie vermin le
ring der fraude is een mindere ophn-ngst
van 11 millioen gulden vuur het rijk de
siuote schaduwzijde. De opbrengst bedraagt
Men Deze geringere
I bon
welke
erklj
e.lert 1!)?0 aanmerkelijk
u.ik van gedistilleerd, i,
lechts tóe te juicli
lm:
(sprekend
Om echter de nndee-
1e schat Kist tot een
bedrag .crug lo brengen verwacht
lat met het nieuwe voi ratel de op-
lilliocn
tilde!
zal
nirnr. dat dit mo-elljk is mder de door
verlaging in 1929 bd-ikte resultaten weer
t- niet te 'toen.
liet wetsontwerp behelst een regeli i* tot
navordering Ier occijnsverho.«ing vo»r p-
«eslagcn voorraden boven duizend it-r
Deze navorderingsregeling. «Isnied* verdere
bepalingen, komen m h h» ff zink overe* n
ellng uit de wet van 11 Dec 1920
Ten
a lech i
dig geneht de belasting ot. dit n.tikei -n
evenredigheid n.et den v» lis'ili-sr I "ceiina
te verhingen l'iMcl s- he gevolgen heft loze
verhooging overigens niet aangezien hout-
geest allien voor industrieels doeleinden
pleegt te worden gebruikt waarvoor vrij
d.rm van belasting wordt verleend D->k het
invoerreeht van uit en me' aleohol bereids
stoffen, behoort evenals vroeger eesrhfed-d-,
fn-evenredigheid met de ncc'nsverlioogfna
te worden verhoogd.