Economie en Financiën
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1930 EERSTE BLAD, PAG. 3"
Schooinieuws.
HOOGER ONDERWIJS
RECTORAATSOVERDRACHT.
De refctor-magnificus der Roomsch-Katli.
•ersiteit te Nijmegen, Mr. J. H. P. Belle-
oia, zal Maandag 15 Sept. in het concert-
ruw ,,De Vereoniging1'' verslag geven van
lotgevallen der Universiteit gedurende
afgeloopen studiejaar en daarna het recto-
iat overgedragen aan den door het bestuur
St. Radboudstichting tot zijn opvolger
•noemden hoogleeraar Dr. J. Ph. E. Drerup.
Den daaropvolgenden dag wordt het studie
met een mis geopend.
LAGER ONDERWIJS
LEERAARSBENOEMINGEN.
Tot tijdelijk leerares aan de Chr. Industrie
Huishoudschool te Groningen is benoemd
ej. W, Felienga te Groningen.
HOOFDBENOEMINGEN.
Schiphol: H. H. de Jong, hoofd te Hij-
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
[lazers wou de: (Rijndijk): mej. G. Bo
ards, aldaar. Nutt. I-I.
'graven: mej. J. A. Karssen, al-
ïar. Nutt. H.
Apeldoorn: G. Tiemens, aldaar.
Katwijk a. Zee (Herv. School II, hoofd
Seinstra Azn.): mej. A. H. G. Held te
ieuwe Krim (Dr.)
r t s 1 u i S' (Geref. U.L.O.-school)C.
in 't Riet te Bedum (U.L.O.), ond. met
'iskunde.
rtemeer (hoofd H. Schipper): B.
;uit te Nieuwolda.
kendam Rehobothschool)H.
ak te Giessen, als kweekeling met akte.
Loppersura (U.L.O.): J. Roelfsema te
dum (Gr.) als prov. ond.
Slochteren (C.V.O.), W. Wildeboer,
daar, als kw. met akte.
Djokjakarta (Java)J. Breet te Broek
Langendijk. Vertrek op 5 Dec. a.s. van
"seille per s.s. „Slamat
TAALONDERWIJS
Door den heer H. H. de Jong, hoofd eener
lir. School te Hydaard, is een serie taal-
ekjes samengesteld, welke in Januari 1929
tgegevèn werd bij H. J. Spruyt's Uitg. Mij.
Amsterdam.
Thans verscheen van deeltje III a, III I
,i IV b reeds een 2e druk, wel een
wijs dat deze methode op vele Chr. Scho-
ic 'niet deze methode kennis maakt,
:1 zich over dien spoëdigen herdruk niet
mv onderen.
Consequent is in de heoje methode het
pginsel' doorgevoerd, dat er geen woord in
•komt, waarvan de spellingsmoeilijkhe-
nog niet verklaard zijn. Die wijze van
(handeling heeft veel zorg en overleg ge-
scht, maar ze brengt groote voordeelen
icc. "Hierdoor wordt voorkomen, dat
indéren fouten maken, waaraan zij toch
ntolijk niet schuldig zijn. Worden zulke
tuten verbeterd, dan is het kind niet be-
redigd, omdat het niet inziet den aard der
mten. En worden ze door den onderwijzer
ioopig maar over het hoofd gezien, dan
era alt t de leerling in verwarring, wanneer
ijlt t, dat men hem rustig een of twee jaar
uten heeft laten maken.
.-iTuin- js de eenig-goede- methode, zulke
ven 'samen té steil én, welke de leerling-
de op zeker oogenblik verworven taal-
nnis volledig goéd kan maken.
Ten sterkste raden wij onzen onderwijzers
Chr.. Scholen verbonden, van deze taal-
icthQde kennis te nemen. Samensteller en
it,gever hebben alle eer van hun werk.
ONDERWIJS IN CANADA
Het; „Educational Supplement" van „The
schrijft over den schoolarbcid in dc
igelegen streken van Canada. Velen heb-
>n. geen flauw besef van de moeiten, waar-
iec de arbeid onder de gemengde bevolking
ipaa'rd gaat. Het is daar pioniersarbeid,
ar dp pioniers, vooral wanneer zij van
gefsche.: afkomst zijn,, moeten sterk
tpper zijn, want de Engelschen zijn er
de andere rassen niet populair.
En Vaak wordt, deze arbeid er door onder
ijzei'éssen veiTicht.
écil dorp in Noord-Saskatchewan wordt
Chool door 30 tot 40 leerlingen bezocht,
sijn ve.n 6 tot 20 jaar oud, en van Scan-
navische, Fransche en Duitsche afkomst,
immigon bebben verscheidene, mijlen af te
gen, zoodat liet schoolbezoek verre
egéld is. De ouderen komen alleen, als er
n ivei'k is.
Het schoolgebouw is een hut, van i
okken opgezet.- Soms moet dc onderwijze-
s, na een reis door de sneeuw, beginnen
et, bij een temperatuur onder nul, de
ichel aan te zetten. Het gebouw bevat
it uur] ijk slechts één lokaal, dat dienst doet
leer- eri eetkamer, allebei; een deel is
ir een scherm afgezonderd, om voor gar-
olic te dienen.
Natuurlijk zijn dc sanitaire toestanden
itief.
Wat een zelfverloochening is noodig voor
•beid onder zulke omstandigheden!
NIEUWE CHR. SCHOLEN
Te Eindhoven (Stratum) werd Zater-
g jl. in de Kerstrooslaan de vijfde Chr.
it. School geopend. De voorzitter, de heer
Verdagen, installeerde het hoofd, den heer
n Rhepnen, van Utrecht, waarna het w
ird gevoerd door wethouder v. d. Put, Ds.
uller, Ds. Sietsma, de heer Swart namens
personeel der andere scholen, dc heei
■iet namens architecten en het nieuw be-
emdc hoofd. Mede aanwezig was Ds.
boy. De school wordt reeds bezocht door
ier dan 200 kinderen.
ONDERWIJZERSSALARISSEN
De heer J. C. W i r t z Czn,, oud-Inspec
teur bij het Lager Onderwijs, schrijft ons:
Niet om te bestrijden, wat de Redaktic
schreef naar aanleiding van het R.-K. con
gres, doch alleen ter aanvulling diene het
volgende:
Door de tegenwoordige wijze van salari
ëring der onderwijzers is altans één ern
stige ergernis weggenomen, n.l. de ongelijk
heid der beloning tussen hen, die het open
baar- en hen, die het biezonder onderwijs
dienden. Toen de hoofden der openbare
scholen in Rotterdam f 1700 per jaar ont
vingen, waren er in datzefde Rotterdam ook
hoofden van biezondere scholen, die van
f 800 zegge achthonderd gulden moesten
leven. In Bedum had ik een salaris, waarop
vele collega's jaloers waren n.l. elfhonderd
gulden per jaar, terwijl er in de provincie
nog waren, die met 600, 700 of 800 tevreden
moesten zijn. Maar mijn collega aan de
openbare school met dezelfde bevoegdheid
had f 1000. We hadden dat gaarne voor
ons beginsel over en we wisten vooruit, dat
dit ons deel zou zijn, als we de chistelijkc
school wilden dienen, maar ik breng het in
herinnering lervville van het jongere ge.
slacht, dat deze achterstelling nooit gekend
heeft.
En nu nog iets anders. Onderwijzers heo-
ben heel iets anders te doen dan de over
grote meerderheid der ambtenaren. Als de
laatsten hun werk niet goed doen. bederven
ze papier, vermorsen inkt en kunnen ook
nog andere schade veroorzaken, doch die
schade is bijna steeds van materieele aat'd.
Leraars en. onderwijzers daarentegen ncn-
te doen met levende zielen, met mensen
wording. Als zij niét voor nun taak be
rekend zijn, verderven ze allicht zielen of
beroven de maatschappij van goede krach
ten. En nu weet ik heel goed, dat de eigen
schappen, die een opvoeder moet bezitten,
niet voor geld te koop zijn, maar ik weet
ook, dat de kans goede opvoeders te ver
krijgen, groter wordt naarmate de keuze
ruimer is. En zo kom ik ertoe te vermei
den, waarom ik ongeveer een halve eeuw
lang gestreden heb voor een betere salari
ëring der onderwijzers. Ik voelde daartoe
roeping, omdat ik zelf nooit minimumlijdei
geweest ben, want toen het wettelik mini
mum voor onderwijzer f 400 was, kreeg ik
f 450. En als hoofd begon ik met f 8Uu
toen het minimum in de wet f 700 was.
Het waren voornamelik twee redenen, die
mij tot strijd noopten: ik achtte het e
misstand, dat we gevaar liepen heel ae c
derwijzersstand te moeten recruteren i
één en dezelfde stand, n.l. die der arbeidei
en in de tweede plaats wilde ik gaarne v
hoeden, dat we Amerika navolgden door
het onderwijs geheel en uitsluitend in han
den der vrouw te geven. Als men in Ameri
ka spreekt over een teacher, denkt men
een onderwijzeres; wil men een onderwijzer
aanduiden, dan moet men spreken van een
man-tcacher.
We hebben bij het onderwijs, zowel bij het
openbaar als bij het biezonder, tal van on
derwijzers, die handenarbeiders tot vaders
hadden, en die een eer voor heel het ond:
wijs zijn. Namen wil ik niet noemen, anders
zou ik staat zijn een heel rijtje namen op te
geven van vooraanstaande mannen, die
de arbeidersstand afkomstig zijn.
Daarnaast echter ken ik er heel wat, die
heel knap zijn, tal van diploma's bezitt*
ep toch iets missen, dat ze uit, de boeken
piet,kunilcii haleii-n.L .watr men noemt „sa-
-voin vivre". Zo iets kan men alleen aanleren,
als men de aanleg ertoe heeft, door omgang
in beschaafde kringen. 'En dat hebben velen
gemist en velen missen het nog. In de krin
gen van liet openbaar onderwijs is dit ge
mis sterker gevoeld dan in die van het
biezonder. Wij hadden n.l. predikanten, die
ook minimumlijders waren en die heel
graag hun kinderen aan het onderwijs
ven. Ook middenstanders, die uit beginsel
hetzelfde deden. Daardoor stonden beschaaf
de kringen open, niet alleen voor deze
derwijzers en onderwijzeressen, maar ook
voor hun vrienden en vriendinnen.
Nu zou ik niet graag de toegang tot het
onderwijs sluiten voor do kinderen u:
arbeidersstand. Dit zou beslist schade zijn
voor het onderwijs om van andere zaken
niet te spreken; doch ik zou gaarne zier.,
dat de vooruitzichten bij het onderwijs van
dien aard waren, dat ook de gegoede mid
denstanders geen bezwaar hebben hun kin
deren aan het onderwijf te geven. Als onze
opvoeders maar niet uitsluitend uit éen
stand worden gerecruteerd, ben ik tevrc.
den. We hebben bij het leger gezien, wat
dat betekent, 'k Heb de tijd gekend, dat in
de garnizoensplaatsen de toegang tot café's
en restaurants geweigerd werd aan
militairen beneden de rang van officier. Zo
dra echter de plaatsvervanging is afge
schaft, werd dit anders en nu zien we mili
tairen zonder strepen of sterretjes zitten in
eerste klas restaurants, waar allen wc
toegelaten, die de vertering willen betalen.
En wat het tweede p'unt betreft, kan ik
kort zijn. Niet graag zou ik de onderwijze
ressen uit de lagere school zien verdwijnen,
doch evenmin zou ik gaarne zien, dat ze
het rijk alleen kregen. Vooreerst hebben
wel de meisjes als de jongens behoefte a_„
de manlike naast de vrouwelike leiding. En
waar de hedendaagse toestanden zo zijn, dat
een groot deel der kinderen in huis meer
onder leiding der moeder dan onder die
van de vader staan, mogen ze waarlik
school ook wel eens mannen op hun pad
ontmoeten.
Daar komt nog iets bij. Wanneer een jon
gen zich aan het onderwijs geeft, ziet hij
daarin zijn levenstaak. Met een meisje is dit
niet het geval. Voor velen is het eenvoudig
een doorgangshuis. Daar is niets tegen, in
tegendeel, het gozin, het Christelik gezin
PROPAGANDA-MAAND SEPTEMBER 1930
Het b!ad van de lezers voor de lezers
Ondergeteekende geeft op als abonné op dit blad de(nj volgende(n)
AANBRENGER:-
(Namen en adressen volledig invullen.)
Ondertcekening van aanbrenger
Op te zendon aan het bureau van ons blad.
Kwartaalabonné's ontvangen tot 1 October de verschijnende
laatste fort. En het behoudt daarvan
hangt af van de vraag, of we voortdurend
vrouwen zullen vinden, die in de verzor
ging van dat Christelik gezin haar levens
taak zien. Voor de school betekent het ech
ter, dat die meisjes haar verlaten, juist als
door ervaring op het allerbest zijn. Na
tuurlik mogen we van zulke vrouwen iuet
verwachten, dat zij het onderwijs vooruit
zullen brengen door liet vinden van verbe
terde methoden, enz.
Alles te zamen kom ik tot de conclusie,
dat het salaris van de onderwijzers zó moet
zijn, dat ook de burgerstand gaarne ne
kinderen voor die loopbaan geeft en dus,
ook zó, dat niet slechts een ongehuwde
jongedochter daarvan behoorlik kan leven,
üoch zó, dat een' man er fatsoenlik een ge-
n mee kan onderhouden.
In dit. artikel heb ik niets nieuws gezegd;
dat weet ik. 'k Heb deze dingen meer be
handeld. Nu echter deze zaak opnieuw aan
de orde is gesteld, achtte ik het wenselik ze
eens neer te schrvijen. Misschien is
Philippenscn 3 vs. 1 ook hier nog van toe
passing.
EEN SALARISCONGRES.
Pe Onderwijs Centrale zal Zaterdag 20 Scp-
mber a.s. in hotel „De Twee Steden'" te Den
I-Iaag een salariscongres beleggen.
EXAMENS
EXAMENS-SCHOONSCHRIJVEN M.O.
schoonschrijven, zal worden afgenomen te 's-Gra
venhage, in het gebouw Amicitia, Westeinde 15,
op 10, 11 er^l5 ^e1r6t30lber a'S" telke"S V£Ln 9 tot
EXAMENS-VRIJE- EN ORDEOEFENINGEN.
De examens ter verkrijging van een akte van
bekwaamheid in de vrUe en ordeoeïeningen der
BRANDEN.
Te Haarlemmermeer is de boerderij van
Fritschij annex landbouwschuur een prooi
der vlammen geworden. Alles ging verloren.
Oorzaak onbekend. Verzekering dekt de
schade.
Te Halfweg is van den landbouwer Loog-
nan'50.000 K.G. hooi verbrand, geborgen in
ichuren. Het woonhuis bleef behouden. Ver
moedelijke oorzaak hooibroei.
Te Utrecht is in het woonhuis en kantoor
m de clichéfabriek der firma Biegelaar en
Jansen aan de Mengelberglaan, waarvan
de fabriek is ondergebracht in een naastge
legen pand, brand ontstaan op de zolder-
■erdieping, vermoedelijk omdat de kleeren
welke .de dochter des huizes met benzine
schoonmaakte, vlam vatten.
In korten tijd sloegen de vlammen aan
alle kanten uit. De brandweer was spoedig
ter plaatse en slaagde er in het vuur met
acht slangen op de waterleiding te blusschen
De zolderverdieping is geheel uitgebrand
Men meldt ons uit Kapelle (Z.):
Door onbekende oorzaak geraakte Zondag
middag de hooi- en strooberg van den land
bouwer I. op 't H. in brand, welke in de
bijheid stond van huis en landbouwschuur.
De brandweer, welke spoedig ter plaatse
as, wist erger te voorkomen.
Het hooi en stroo was niet verzekerd.
EXAMENS-NOTARIAAT.
11c deel de heer H. F. Blalsse, Amsterdam.
EXAMENS-HANDENARBEID
Haarlem. Geëx. 12 vrl. cand. Geslaagd de
dames I. van Saelen, M. Smit. W. C. Bos. A. C.
Terpstra. J. Starkenburg. allen Amsterdam; A.
Heldring. Hilversum en K. A. Teeling. Wormer-
Gemengd Nieuws.
UIT DEN TREIN GEVALLEN.
Een drie-jarig zoontje van H. Vonk te Ze
venhoven, op reis van Groningen naar Z.,
viel te Beilen uit den trein. Door een later
komende zandtrein werd het ventje opge
pikt. Met eenige lichte ontvellingen en eer
lichte hersenschudding liep liet ongeval af
AUTOBOTSING.
Te Roermond kwam de luxe-auto van Ver
luiden uit Helden met een luxe-auto uit Zuid-
Hclland in botsing. Een in laatstbedoelden
antra zittende dame werd met een hers
ding in eert naburige woning opgenomen. Beide
auto's waren zwaar beschadigd.
BOTSING TUSSCHEN TRAM EN AUTO.
Maandagmorgen te kwart over zeven vé
liet de vrachtrijder Vonk uit Bussum met
zijn vrachtauto het erf van de stalhouderij
van Gelder aan de Comeniuslaan te Naardcn.
Hij werk door de Gooische benzinetram die
van het station Bussum kwam gegrepen. De
vrachtauto werd tusschcn dc tram
ijzeren hek en een boom gekraakt. Do tram
on bijwagens schoven nog 20 Meter verder.
Vonk werd onder de overblijfselen van zijn
wagen te voorschijn gehaald en met een ern
stigc linkerbeenfractuur naar de Majella-
stichting vervoerd. De bestuurder van de
tram heeft signalen gegeven en meende dat
de signalen van Vonk van een achter hem
achterop rijdenden automobilist kwamen.
Het uitzicht vanuit de stalhouderij is zeer
slecht.
EEN GEVELTQURI5T.
Te Groningen ontmoette een rechercheur
in een der straten een lG-jarig jongmensch,
die door den rechercheur al eenigen tijd
werd gezocht in verband met rijwieldiefstal
len. Toen de rechercheur hem wilde arresteo
ren, nam de jongeman de bcenen. Hij
te een gangetje in en wist daar de daken
in een andere straat te bereiken. I-Iior wan
delde hij langs de gooten van tal van daken,
tot hij, denkende den dans te zijn ontspron
gen, zich naar beneden liet glijden. Do
rechercheur had hem echter in het oog ge
houden en achtervolgde hem ook nu weer.
Het jongmensch zag ook nu weer kans een
huis op te klimmen en veiliger heenkomen
te zoeken. Ten slotte moest hij het toch op
geven. In het politiebureau kon hij nu uit
rusten van de
llit Oost-Indië
EEN OPGESLOTEN KRANKZINNIGE
VERGETEN
MEDAN, S Sept. (Aneta). Het weekblad
Sumatra" meldt dat een krankzinnig inlan
der, die werd opgesloten in de speciale cel
voor krankzinnigen, in het hospitaal van hot
Siantar doktershuis daar werd vergeten. Na
vele dagen werd zijn lijk, dart in verre staat
ontbinding verkeerde, aangetroffen. Dc
zaak werd in handen der justitie gesteld.
HEVIGE B03CHBRAND
WATOE, 8 Sept. (Aneta). Zondagmorgen
brak een hevige boschbrand uit in de Goe
noeng Pandennen. Met behulp van de be
volking der omliggende dessa's werd uit
breiding van den brand gestuit, zoodat de
sohade werd beperkt tot ongeveer 6 H.A.
DE PASSAR GAMBIR
BATAVIA, 8 Sept. (Aneta). De Passar
Gambir, de Bataviasche jaarmarkt, werd
Zondagnacht gesloten met de gebruikelijk,
feestelijkheden. Tijdens den geheelen duur
der Passar Gandir werd zij bezocht door
515.000 personen tegen 503.000 in het vorige
jaar. Hierbij dient echter te worden opge
merkt dat de Passar Gambir dit jaar twee
dagen langer duurde.
Rechtzaken.
HOOGE RAAD
BEDREIGING
De I-Iooge Raad behandelde o.m. een cas
satieberoep van W. D., te Ütrëchtt, die door
de rechtbank aldaar veroordeeld is tot 4
maandeii gevangenisstraf, wegens bedrei
ging nrWt zware mishandeling van
hoofdagent van politie P., aldaar op 21 Juli
1929. De advocaat-generaal Mr. van Lier, con
cludeerde tot verwerping. Arrest 15 Sept.
CASSATIE-BEROEPEN
Dc Hooge Raad heeft niet ontvankelijk
verklaard liet cassatie-beroep van M. T., die
wegens overtreding van dc drankwet in
verdacht huis te Vcnlo door de rechtbank
te Roermond is veroordeeld tot 1 maand
hechtenis.
Dc Hooge Raad verwierp een cassatiebe
roep van J. J., die wegens mishandeling te
Ruèphen óp 1 Jan. 1930 door de rechtbank
te Breda en in hooger beroep door het Hui
te 's-IIertogenbosch is veroordeeld tot vijf
maanden gevangenisstraf.
Voorts werd verworpen een cassatieberoep
van II. D. G., die als ontevreden steuntrek
ker ziqli had schuldig gemaakt aan ver
nieling en deswege is veroordeeld tot
maanden gevangenisstraf.
VEVALSCHING VAN EEN BANKBILJET
De Hooge Raad deed uitspraak in de
van L. P. W., die in hooger beroep door 't
Gerechtshof te 's-Hertogenbosch is vt
decld tot G maanden gevangenisstraf, we
gens vervalsching van een bankbiljet van
100 guldon en dat had willen uitgeven voo
een van f300. Overeenkomstig de conclusie
van don. procureur-generaal heeft de Hooge
Raad het beroep verworpen.
ZWARE MISHANDELING
De Hooge Raad heeft verworpen het cas
satieberoep van J. C., die door het Hof te
's-Hertogenbosch is veroordeeld wegens
zware mishandeling tot 1 jaar gevangen
straf.
DOOR HET HEMELVUUR
Men meldt ons uit Berkel:
Zondagavond is tijdens een kort doch
zwaar omveder de bliksem ingeslagen in het
Gemeentehuis. In de wapenkamer der Bur
gerwacht die hierin gevestigd is, ontstond
brand, die echter met eigen middelen kon
worden gebluscht. Het dak is door de blik
sem beschadigd en vele pannen werden ver-
VERDRONKEN
Te Mancnswaard onder Wageningen ie
Zaterdag uit den Rijn opgevischt het lijk van
den 24-jarigen J. W. B., uit Eist, die Maan
dag te Huissen is verdronken.
Zondagnamiddag is bij Borgharen uit de
Maas opgehaald het lijk eener vrouw van
nog jeugdigen leeftijd. Het lijk moet reeds
eenige dagen in het water hebben gelegen.
Eenige dagen geleden werd uit de Maas
:n damesboodschappentasch opgehaald,
aarin zich een ledige beurs een appel, doe-
in en 'n doosje met naalden bevonden.
Het is niet onmogelijk, dat een en ander
in de verdronken vrouw behoord heeft.
Op het Kagermeer waren eenige jongelui
uit Scheveningen aan het roeien en aan het
zwemmen. Bij deze laatste sport verdronk de
23-jarige Timmermans. Het bleek, dat hart
verlamming de oorzaak van dit" ongeval was.
BRANDSTICHTING.
De brandweer te Oss werd 's nachts ge
alarmeerd voor een brand in een leegstaand
huis op den Berchemschen weg. Toen zij
aankwam was de brand door de buren, reeds
g-ebluscht. In het huis vond de politie stroo,
gedrenkt met petroleum. In de Kapelsteeg
ontstond tezelfder tijd brand in twee huizen,
bewoond door Verhagen en Diétz. Beide hui
zen brandden geheel uit. Bijna niets kon gered
worden. De politie heeft eenige personen in
arrest genomen, verdacht van brandstichting.
LICHAMELIJKE OEFENING
Nagekomen uitslagen
Competitie Zuid: klasse 2A.
Rapiditas I—O. D. I. II: 5—2.
AMSTELLAND-DAG
Oranje Nassau I—V.I.O.S. 20
Oranje Zwart I—Wartburgia 00
Oranje Nassau II—V.I.O.S, II 10
Oranje Wit IIOranje Zwart II 10
Oranje Nassau I—Oranje Wit I 2—0
Oranje Zw. IOranje Nassau II 00
Wartburgia—V.I.O.S. II 0—0
Wartburgia IOranje Nassau II 0—I
Oranje Zwart IV.I.O.S. II 0—1
ArlvendoOranje Zwart II 2—0
V.I.O.S. I—Oranje Wit I 1—t
Advcndo—Oranje Wit II 1—1
Als resultaat van deze uitslagen zijn d<
volgende prijzen toegekend: Amstelland-
wimpel -(wissel[trijs) en medaille Oranje
Nassau I, Amsterdam.
Tweede prijs (medaille) V.I.O.S. I, Am
stelveen.
Schoonheidsprijs (beker): Oranje Wit I,
Uithoorn.
Tweede klasse: Bondsbeker, Oranje Nas
sau II; tweede prijs (medaille) V.I.O.S;
derde prijs (medaille) Wartburgia I, Am
sterdam.
Drtrde klasse: Amstellnnd-beker: Advcndo,
Hoofddorp; tweede prijs (medaille) Oran|e
Wit II: derde prijs (medaille) Oranje
Zwart IT, Aalsmeer.
Marschwedstrijd: Oranje Zwart, Aalsmeer.
PUBLICATIES DOOR MAATSCHAPPIJEN.
„Aandeelhouder" schrijft ons:
Met instemming begroette ik de d a a d der
directie der Kon. Petroleum Mij. n.l. om
haar meening omtrent de positie der Mij.
ook aan het publiek kenbaar te maken.
Ik zou nu willen vragen: zijn niet.meer
dere besturen van maatschappljên genegen
den stand hunner Mij. of alleen hun mee-
ing, te publiceeren?
Vooral ook wanneer de koers der aan-
deelen van de door hun bekende maat
schappij, met inachtneming van de depres-
:ie ook voor dat bedrijf, volgens hun mee
ning ongemotiveerd laag staat.
Het is toch een feit dat in malaisetijden
te groote angst ontstaat, evenals bij goe
den gang van zaken het hausse motief te
hoog wordt opgeschroefd.
Het is een feit dat het voor aandeelhou
ders een angstige tijd is en dat hun best
een riem onder het hart gestoken mag wor
den. Laten de besturen in dezen tijd vooral
eens aan de aandeelhouders denken en hen
op de hoogte houden. Laten zij eens wat van
hun hooge standpunt van „ik ben de baas
en als het jaar om is hoor je wel of er wat
voor je is overgeschoten" afdalen en
mogelijk de aandeelhouders af en toe
van hun z a a k laten hooren, opdat zij zich
niet onnoodig laten villen, daartoe soms
door angst voor geheel mislbopen gedreven!
Waarom moeten insiders van goede en (of)
kwade toestanden soms zoo lang profiteeren
vóór de eigenaar-aandeelhouder iets te
hooren krijgt? Laten de besturen in slechte
tijden indien het ook maar eenigszins mo
gelijk is ook aan aandeelhouders iets geven
en niet steeds reserveeren. De aandeelhou
ders hebben dqn tenminste ook wat inko
men en worden daardoor niet gedwongen
hun fondsen te verkoopen. Laten de bestuur
ders in goede tijden e x t ra reserveeren dan
kan dat in minder goeden tijd nagelaten
worden. De reserve kan dan worden vermin
derd. Daardoor wordt tevens belet, dat extra
hoog dividend de koers ongemotiveerd hoog
opzet en het geheel een speculatie object
wordt inplaats van een reëclc maatschappij
r Rotterdam 27.:
Erts
RUBBERRESTRICTIE
Het standpunt van den G.-G. van Ncd.-Indio.
In Augustus heeft de Gouverneur van de
Straits Settlements een bezoek gebracht
Java. Thans is aan de vertegenwoordigers der
rubbercultuur in Malakka een uitvoerig schrij
ven gezonden naar aanleiding van de rubber
restrictie. In dit schrijven wordt medegedeeld
dat de Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië
in een onderhoud met Sir Cecil Clementi ver
klaard heeft, dat terwijl een verbetering van
den rubberprys van het grootste belang is
voor de Europeanen, dit voor de inlandere al
leen van belang is met het oog op den alge-
meenen economisohen toestand.
Een restrictie zou slechts een aanzienlijke
toeneming van de bevolkte p;s rubber ten ge
volge hebben. Daardoor zouden de resultaten
van de restrictie dan ten sterkste worden be
ïnvloed, ja zelfs teniet wol-den gedaan.
Verder is het uitermate moeilijk de restric
tie ook toe te passen op de inlandsehe produ
centen, omdat er vrijwel geen landregistratie
voor rubber bestaat.
Daar komt bij dat de restrictie - de ruKber-
voorraden in Indie ten sterkste zal doen toe
nemen, wat voor de prijzen in Indië wee
gewenschte gevolgen zal hebben. Ook stopzet
ting van den tap gedurende een paar uren ir
de week zal pmetisch onuitvoerbaar zijn ge
zien de on I "elmatige wijze, waarop wordt
getapt en ock gezien de natuurlijke gesteld
heid der hoornen bij hernieuwden tap, daar
de productie dap veel grooter is.
Ook zijn er volgens den Gouverneur Gene
raal bezwaren, daar het mogelijk is dat de
rubberverbruikende landen als represaille
maatregelen de invoerrechten op rubber uit
Nederlandsch Indië zouden kunnen verhoo-
gen.
Interventie der Ned. Ind. regeering is
dan ook, volgens dat schrijven, niet te wach
ten, en eenzijdige actie is nutteloos.
Besloten is daarom niet in te grijpen in
de werking der economische wetten, in de
hoop, dat daardoor stabilis.itië in de rubber-
prijzen zal verkregen worden.
Teleurstelling.
Het mislukken der onderhandelingen tus-
schen Ned. Indic en Malakke inzake de rub
berrestrictie heeft allenvcge teleurstelling
verwekt, en met groote aandacht volgt
het verder verloop der gebeurtenissen.
„Times" acht het echter een verheugend
feit dat ook Malakka weigert tot restrictie
over te gaan. Een gedwongen restrictiepli
waar Ned. Indië buiten zou staan, zou geen
sueces hebben en niet juist zijn.
De Morning Post betreurt het, dat de re
denen, die tot het besluit om de restrictie
niet te doen doorgaan, hebben geleid, niet
uitblinken door logica. Daardoor zullen velt
ondernemingen, met uitzondering van dt
sterkste met liquidatie of faillissement wor
den bedreigd en vele zullen ten offer val-
De regeering van Ceylon zal het er niet
bij laten zitten. Men is daar zeer teleurge
steld. Het speciale Comité besloot het tele
gram van den gouverneur der Straits Sett
lements niet als eindbeslissing te neme
er bjj de productielanden op aan te dringen
in den een of anderen vorm Tegeerings-i
trole uit te oefenen. Het Comité zal op
verlaging van het exportrecht en de spoor-
wegvraehten aandringen.
Intusschcn worden de berichten omtrent
de verlaging van de rubberpryzen al maar
somberder.
Gister werd een nieuw laagterecord geno
teerd. Men betaalde 3 7/8 d. per lb., hetveen
1/4 ]b. lager is dan het slot van Zaterdag,
terwijl de slotprys 5/16 d. beneden het
go niveau lag.
De toekomst wordt donker ingezien, wat
ook blijkt uit de groote prijsverlaging die
van bovenstaande berichten het onmiddel-
lijk gevolg is.
INDEXCIJFERS ZEEVRACHTEN
9 gemiddelde
1026 als ba
1 pet. hooper
i -Vederlandsehe
tIiton In de jar
24.12 pet. en ïa 35 pu
r>e atUglng van het 'altfenu
elke Iets grooter Is dan In d
ook thans weer uitsluitend i
rrder herstel van de Rranm
•hter ondanks de belangrijke v
vee laatste maanden nog lai
■11 gekomen zlin, waart»!! de i
Is 220 punten, c
Iner dnn voor Jul
meen Indexctifei
de vorlee maant
slUka
en hitndhn
Hn slechts
van Engeland
I hebben kun-
«chlllen In de IndexcUf-
'htprü;
1029 zUn de nadce-
>or de be-
Ncderland 21.(31.3) pet.
(22 2) pet. Te-
algemeen
841. 8S4.
818 1001 696
692 656 912 841
prompte verscheping z(jn voor de verschillende
lingen:
Aug. Juli Aug. Aug
1930 1930 1929 1928
Montreal 613 613 735 800
Gulfhavens 659 604 867 817
itkust Nd.-Amerika 594 588 794 711
900 767
ielingen zön de
Gulfhavens
Westkust N,-Amerika 626
Roemenie, Z.-Rusland 742
luid-Rusland,
636 636 669
ilechts 95000 t
gen voor Augustus verschepln-
:n omvang van 800.000 ton. of
r dan voor Juli l.L doch 215.000
i voor Augustus 1929 en 70.000
i voor Augustus 1928. Het erts-
r Ingekrompen en behoefde
n. tegen 130.000 ton voor Juli en
75.000 ton ln de belde vorige Ja-
vervoer Is 565.000 ton bevracht
>n voor Juli en o.s 610.000 en
de belde vorige Jaren. De uit-
ierlka (met Canada) neemt weer lal
id toe, al blijft het bereikte cüfer
leden het normale peil.
zün
die havens 132000 ton bevracht
56.000 ton voor Juli slechts 55000 ton voor Aug
1929, doch 298.000 ton voor Aug. 1928: voor de
Zuld-Amerlkaansche graanhavens is echter nog
slechts weinig vooruitgang te constateeren, de
afsluitingen waren voor Aug. 195.000 tons, tegen
137.000 on voor Juli en o s 891.000 en 259.000
ton voor de belde vorige jaren. Het belangrijk
ste deel van dc vooruitgang komt dan ook op
mlng t
(Roemenië en Zuid-Rusland), die t
220000
1928. Hleri
Oostkust t
121.000 ton
en 526.000
Westkust
3.Ö0Q
ton In de beide vorige Jaren: t
van Noord-Amerika 51.000 ton
o.s. 3.000 en 142.000 tons, voor
lcchts 76,000 ton. tegen 105.000 e
HHPHVstiidrSwHH
graanhavens 237.000 ton, tegen 204.000 ton ln
Juli 1.1. 88.000 ton in Aug. 1929 en alechts 8.000
ton in Aug. ITOS
Handelsberichten.
AMERIKAANSCHE MARKTEN
NEW-YORK. 8 SEPTEMBER.
TARWE.
No. 2 North Manitoba
No, 2 Hard Winter
No. Red winter
MAIS. No. 2 Mixed West
ItOGGE. No. 2 loco
MEEL. Sprlngclear
94— 95
104 104H
HOVi 111%
De termünmarkt opende prijshoudend on tot
6 punten lager, verliep eeret koortsachtig m
afwachting van het Consusbureau-bericht, daal
de in verband met een voor baissiers gunstige
interpretatie van de offlcleele cijfers, gevolgd
door omvangrijke en algemeene verkoopen. niet
tegenstaande de handel zoo levendig kocht.
Ann het slot werd de markt wederom koorts
achtig en sloot prijshoudend. Loco kalm.
Mldltng loco
October
KOFFIE. De termlln
dend, steeg op contrnml
pen door den handel er
kening als gevolg van
productielanden en sloo
Rio No. 7 loco
Smoked Sheets
SUIKER. Slot prijshoudend.
11.— 11.48
11.10 11.58
narkt opende pröshou-
ïedekklngc-n en aankoe-
Locc» prijshoudend
n verbind met den beie-
t Z.W., terwijl nankoopen
1c- rekening de m«Kt
aide sterk op hedge-vor-
mUnmurkt opende prllshoi
■rhnde door hagel
ter nnnbod, liquidaties do
de zichtbare voorrador
HAVER. Slot traag.
September
December
September
Itpuzei per September
Spek. Short rlbs
Varkens: 120-230 pd.
240-325 pd.
op het berleht. dnt Rusland i
d, op verkoopen door de n
t de geringe exportzaken i
October
ROGGE per October
HAVER per October
GERST per October
