JUrowe £riisrljr (ümtranl
EERSTE BLAD.
Uit de Pers.
BINNENLAND.
SBONNEUEHTi
Per kwartaal ƒ325
(Beschikklngskosten 0.15)
|er week - 1 0-25.
.Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche tending
BU dagelijksche tending »7«—
Allea bil vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3125
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
lOVCB'ENTIGNi
V«n I lol S I.I7W
Like regeJ meer _0-22V%
Inees. jlededec lingei» t
an 1—5 regels .228
Elke regel meer .8.45 1
Bij contrnct belangrijke korting.
Voor het bevragen aan bet bureau
wordt berekend 0.10
DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1930
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
VACANTIE-ADRESSEN
Met het oog op de groote drukte bij
onze administratie, nu zoo velen onzer
lezers met vacantie gaan, wordt men
vriendelijk verzocht, deze tijdelijke
adresveranderingen zoo spoedig mo
gelijk op te geven, liefst enkele dagen
van te voren. Komen zulke aanvragen
op het laatste oogenblik, dan is het
niet zeker, dat men aan z'n nieuwe
adres direct den eersten dag de krant
al ontvangt en hierop stellen de lezers
zelf toch zeker even grooten prijs
als wij.
DE MOEILIJKE OPGAVE.
Wat dè radio-kwestie betreft, stnan
enkele dingen onomstootelijk vast, doch
daarnaast blijven er problemen open, welke
voor iedereen een moeilijke opgave zullen
vormen.
Bij de beperktheid van zenders en zendtijd
kan er van onbeperkte vrijheid geen sprake
zijn en de Overheid wordt daarom geroepen
het recht in den ether te bestellen en wel op
den grondslag van de geestelijke vrijheid
zooals wij deze in ons land hebben te eer
biedigen.
Daarom staat het boven allen twijfel vast.
dat van bevoorrechting geen sprake mag
zijn en dat dus afgewezen moet worden de
hoovaardige pretentie van een liberaal-
getinte omroep, welke het meeste en het
beste voor zich begeert.
De werkelijkheid is nu eenmaal zoo, dat
er verschillende geestelijke stroomingen
ons volk zijn en dat daarmee rekening
moet worden gehouden; maar het zou he
toppunt van dwaasheid zijn, als in Chnsle
lijk Nederland de negatie der neutraliteit
den boventoon zou voeren. Dat staat dus
Vast Maar daarnaast blijft het verlangen
leven, dat er een nationale, algemecne om
roep zal zijn, welke althans het overgroote
deel der natie bevredigt.
Doch daar schuilt dan ook juist de moei
lijkheid. Zoowel godsdienstig als politick
valt ons volk dermate uiteen, dat een alge
meenheid, welke allen bekoort, niet te con-
strueeren is. En het baat niet, of men al
zegt, dat men de verbrokkeling der natie
wil tegengaan; want dat is alleen mogelijk,
als men anderer vrijheid van overtuiging
beknot of eigen beginsel op den achtergrond
schuift. Het is gewetensdwang of bcginsel-
.verzaking.
Ook kan men hier niet wijzen op de film
keuring, waarbij blijkt, dat samenwerking
wèl mogelijk is. Want vast te stellen wat
toelaatbaar is, heeft veel meer een
negatieve, dan een posicieve strekking,
terwijl de omroep juist wil geven, wat posi
tief goed is voor geestverwanten.
Daarom hebben zi', die streven naar een
betere verzorging van de algcnicune pro
gramma's, zulk een bijkans onmogelijke
taak op zich genomen.
We kunnen die actie waardeeren, zonder
daarmee nog gezegd te willen hebben, d u
we grondslag en argumentatie onderschrij
.ven. We zijn er nog niet zoo diep van over j
tuigd, dat met de eenheid der natie voor
zoover deze grijpbaar is ijeen voldoende
rekening is gehouden en daarnaast laat «Je
opgeschroefde A.V.R.O.-actie ons tamelijk
koud.
Maar we meenen ook, dat Prof. Slote-
maker de Bruine, die in de „Nederlander
de vertrouwelijke circulaire (waarom ver
trouwelijk?) verdedigt, zich nog wel eens
nader verklaren mag.
Hij maakt het zich o.i. wat al te gemak
kelijk door te zeggen, dat de Minister aller
eerst moet uitmaken, wat algemeen is
Zóó staal het niet Zij, die voor een alge
meene omroep een volle weck zendtijd oe
geeren, dienen eerst definitief aan te geven,
hoe die algemeene omroep zal zijn en
of deze m o g e 1 ij k is.
De omroep houdt rechtstreeks verhand
met de levensovei tuiging en daarom dient
eerst de mogelijkheid aangetoond te worden
hoe een comité, bestaande (bij wijze van
spreken) uit een orthodox en ecu vrijzinniu
protestant, een roomsch-katholiek en een
sociaal-democraat, met een vrijdenker als
vijfde lid, een algemeen, iedereen bovrodi
gend nationaal programma kan geven.
Een begeerenswaardig doel alleen is nie;
genoeg; de praktische uitvoerbaarheid moei
ook vast staan.
Ook hebben we wel eenige bedenking
tegen de tirade van Prof. Slotemaker over
de bizondere •jniroepvereenigingcn, die vol
gens hem nog iets aparts kunnen geven
naast het algemeene en daarvoor uitsluitend
zijn opgericht
De Chr. Radio-Verecnigine stelt zich, naar
onze meening op breeder standpunt. Zij
wenscht geen enkel gebied aan de neutrali
teit over te laten.
Wat Prof. Slotemaker de Bruine schrijft
doet denken aan de beeldspraak van Dr.
Kuyper, dat men niet wat zout naast het
eten kan leggen, doch dat het bederfwerend
element in allo spijzen behoort te zijn.
PUBLICATIE VAN EEN
VERTROUWELIJKEN BRIEF
Onder het opschrift: „Wat wil men?" v\
in „De Maasbode" het volgend stukje ver
schenen:
De verdedigers van de zoogenaamde
cultuur hebben ook nette vrienden. Dezen
willen adhaesie-betuigingen verzamel
speciaal onder geloovige Protestanten
Katholieken voor de verklaring: „Dat
mimsterieele beschikking van 15 .Mei 1930
betreffende den radio-omroep de eenheid
der natie niet voldoende tot haar recht
doet komen en waarin de wensch v
uitgesproken, „dat er een regeling tot
stand kome, waarbij d? beschik baarster
ling van den zendtijd en de verzorging
van algemeene programma's in ruimere
kring bevrediging zullen geven
Deze omroep gaat uit \an de professore
J. R. Slotemaker de Bruine, het C.-h
Tweede Kamerlid, dat vóór de minister!
eele beschikking stemde en zitting had in
hel kabinet, dat de wet deed aannemen
die de grondslag van bedoelde beschik
king is, J. A. Eigeinan, die als maar het
liberalisme wil zien herleven en Z. W.
Sneller, hoogleeraar aan de Rotterdamsche
Handelshoogeschool.
Wij gelooven niet, dat veel Katholieken
zich door de fraaie woorden van genoom
de heeren zullen laten vangen. Het ver
wondert ons echter, dat de heer Slote
maker de Bruine, die bij de radio-intou
pcllalie op geen enkele wijze positief heeft
te kennen gegeven, hoe hij zich de radio
regeling wel voorstelde, onder de gang
makers van de herziening te vinden Is
van 'n regeling, die hij zelf in de Kam«
bekrachtigde!
Dal de heeren bezwaren maken is bes!
begrijpelijk wij hebben er zelf ook en
misschien de minister, die de regeling
trof eveneens maar waar 't op aankomt
is, «lat men ons nu eens duidelijk ver
telt, welke regeling men wenscht. Dan is
ten minste uit te maken of zij pricipieei
staatsrechtelijk en technisch doorvoerba.tr
Ik begin met in drieërlei opzicht het
bericht aan to vullen.
Ten eerste: niet „speciaal onder de ge
loovige Protestanten en Katholieken
wil men handteekeningen verzamelen.
Natuurlijk niet, want men heeft niet hei
oog op een of twee groepen van ons vo:k
doch op ons geheele volk. Dus worden
gevraagd Roomsch-Kathoiieken, orthodox
Protestanten, Vrijzinnigen en Sociaal
Democraten. Dit geeft reeds een andei
licht.
Ten tweede: als van de heeren Eigeman
en Slotemaker wordt vermeld, dat ze
resp. liberaal en cliristelijk-hislorisch zijn
had natuurlijk tevens vermeld moeten
worden, dat de heer Snelleranti-revo
iulionnair is. Door deze weglating geef
het artikeltje aan de actie een onzuivere
kleur.
Ten derde: bedoelde brieven waren voors
hands van zeer vertrouwelijken aard. Ook
dit had vermeld moeten zijn. Of liever
omdat de brief vertrouwelijk was. had „D-:
Maasbode" er niet van mogen reppen.
Wie hier schuldig is: alleen de geadres
seerdc, die de brief toonde, maar het ver
trouwelijk karakter verzweeg, óf ook hei
blad, dat ondanks dit karakter toch tot
publicatie overging is natuurlijk onbekend
Maar een zéér ernstige fout is hier in elk
geval begaan.
Een enkel antwoord op hetgeen de
schrijver zich tegenover mij veroorlooft
niet natuurlijk op het „nette vrienden" in
den aanvang.
Hij acht het gewichtig, dat ik zitting
had in het kabinet, dat de Radio-wet deed
aannemen. Dit is ter zake echter heele-
maal niei vermeldenswaard. Want het is
onjuist, dat ecnig lid van eenig Kabinet
in later jaren geen opinie zou mogen
openharen, die afwijkt van hetgeen een
zeker Kabinet wellicht bij meerderheid
van stemmen mocht hebben besloten.
Het is juist bovendien, dut in dit gpval
de uiteindelijke gestalte der wet 't gevolg
is van een amendement uit de Kamei
niet van een regeeringsvoorstel; de op
merking verliest daarmee allen gromt
Het is volmaakt onjuist ten slotte, dat op
den grondslag der wet alleen de uitge
vaardigde regeling denkbaar is; zoodat
de opmerking er niets toe doet.
Dan: ik zou vóór de beschikking hebben
gestemd en dc regeling hebben bekrnch
tigd. Als het den schrijver er om te doen
is. zijn lezers alzijdig m te lichten, dan
moet hij zich anders uitdrukken. Dan
moet hij eerst „de korte verklaring" var.
mr Schokking vóór de stemming ver
melden en vervolgens verslag doen van
de heide door mij in de „Nederlander" gn
plaatste en onderleekende artikelen inzake
het stemmen der motie-l'oon.
Ik voeg er than? hij. :lat ik door liet
sinds gebeurde nog altijd geen spijl er van
heb, dat ik niet „voor" gestemd heb; want
het gebruik, dat links thans van de motie
heeft gemankt, bewijst klaar als de dag.
dat men niet een radio-, maar een poli
tieke uitspraak beoogde en ik wil de radio-
vraag niet als een politieke, d. i. hier po
litieke vraag behandeld zien.
Een woord als nu van „De Maasbode"
kan alleen bewerken, dat ik spijt zou krij
gen überhaupt mijn slem Ie hebben uil
gebracht; want dit reehtsche blad handelt
geen haar heter dan sommige linkschc hls
den. Mensclien met mijn opvatting om
trent hetgeen politiek fatsoen verehclit.
doen beter zich bij een dergelijk spel maar
heelemaal te onthouden.
Thans de vraag, wat beoogd wordt
Het antwoord ligt volkomen voor de
band, en kan uit mijn rede trouwens ge
makkelijk worden afgelezen dat deze
niet „positief" aangeeft wat ik wil, is van
den schrijver een.i.... vergissing.
Ik wensch, dat de helft van den zend
tijd beschikbaar zij voor een algemeen
program en dat dit program verzorgd
worde door een vereeniging, wier statu
ten, bestuurssamenstelling en program
ma-commissie waarborgen, dat liet al.
mcene hier inderdaad verkregen worde.
Wat de inhoud van dat „algemeen
zijn zal, moet allereerst door den minister
worden gezegd, die zelf door zijn besluit
dit begrip heeft ingevoerd. Maar dat dit
algemecne dan de helft van den tijd moet
hebben, spreekt van zelf. Bij de aanwezig
heid van twee zenders beduidt dit, dat
voortdurend door iedereen een algemeen
programma gehoord kan worden en
daarnaast elk op zijn beurt het bijzondere
program kan hooren, dat hij begeert; ter
wijl de bijzondere omroepvereenigingen
de gclegonhcid hebben regelmatig aan de
luisteraars het beste te verschaffen op het
gebied waarvoor deze bijzondere vereeni-
gingen opgericht zijn en waarin uitslui
tend haar reden van bestaan ligt.
Dat wensch ik. Maar men lette er op,
dat aan de onderteokenaars niet gevraagd
is, dit ook tc wenschen. Hun werd alleen
gevraagd uit te spreken, dat de bestaande
regeling ongewenscht is, omdat zij de een
heid der natie niet voldoende tot haar
"recht doet komen; omdat de zendtijd-ver
deeling onbevredigend is en omdat de ver
zorging van het algemeen program niet
op in ruimen kring bevredigende wijze is
geregeld.
Hoe de onderteekenaars de regeling po
sitief zouden wenschen, ware een kwestie
van later zorg. Dat de getroffen regeling
niet bevredigt, staat voor zéér velen vast.
Waarom zullen wij dan niet met geza
menlijke krachten, met uitschakeling van
alle partij politieke borekenir.g en met in
schakeling van alle politieke partijen
trachten tot een betere regeling te komen?
OFFICIEELE BERICHTEN
CONSULAATWEZEN.
Bij K. B. is te Shimnnoseki (Japan) een
vice-consulaat der Nederlanden opgericht
Bij beschikking van den Minister van Bui-
tenlandscho Zaken zijn de prefecturen Ya-
maguchi-kon en Fukuoka-ken aangewezen
als consulair ressort voor liet vice-consulaat
Ie Shimnnoseki. .De heer R. Mc. Kenzie is
belast met de waarneming van den consu
iairen post.
De consul der Nederlanden te Duis
burg, de lieer A. van Lith, is met verlof
van vier weken van zijn post afwezig. De
vice-consul der Nederlanden aldaar, de heer
II. Milehsack, is belast met de waarneming
van den consuiairen post
De consul-generaal der Nederlanden te
Rome. Mr. C Fledderus, is met 'n verlof
van 6 weken van zijn post vertrokken. De
heer P. Brancoli Busdraghi is belast met
de waarneming van het consulaat-generaal.
Do waarneming van het vice-consulaat
der Nederlanden te Salaverry (Peru) is
opgedragen aan den heer C Gonzalez Lar-
ranaga.
HET ARCHITECTENCONGRES.
Tot gedelegeerde bij het 12e Intern. Ar
chitectencongres, dat van 714 September
1930 tot Budapest zal wo-den gehouden, is
bij K. B benoemd Prof. Ir. D. F. Slothouwer
b i. Ie Amsterdam.
WATERSCHAPPEN.
Bij K. B. zijn benoemd:
in oe provincie Zuid-Holland: met ingang
van 1 Aug. 1930 tot dijkgraaf aan het hoog
heemraadschap van Voorne. Mr. L. Trouw,
te Brielle;
in de provincie Zeeland, tot dijkgraaf van
>t waterschap Nieuv Bommeiiende, N'. A.
Helst, te Zonnemaire; niet ingang van 3 Aug.
1930 tot voorzitter van hel bestuur der water-
keerin van don Calamiteuzen Borsselepol-
Jer. P. Dekker, ie Boivsele; met ingang van
1 Aug. 1930, lot lid van het dagelij:ksch be
stuur van het waterschap De Valkeniese-
geul, A. P. Woutersen. te Krabbendijke.
HOFBERICHTEN
De vorst en vorstin van Waldeck Pyr-
mont, die met hun zoon Wilhelm thans de
gasten zijn van H. M. de Koningin-Moeder,
brachten heden een bezoek op Het Loo.
DE ZUIDERZEEVISSCHERIJ-
TENTOONSTELLING
HET BEZOEK DER KON. FAMILIE.
In aansluiting op ons bericht omtrent het
bezoek der Kon. Familie aan de slad Enk
•n op Vrijdag 5 September a.s. ter ge
legenheid van de Zuiderzeevisscherij-ten-
toonstelling, vernemen wij nog nader, dal
aankomst van den koninklijken trein
om half 10 II. M. met gevolg via Spoor
straat, Willielrninabrug, Vcnedie en West-
straal per auto naar liet stadhuis zal rijden.
Om 9.40 vindt in de blauwe zaal de ont
vangst plaats. 2 meisjes, dochtertjes van de
ilsleden A. Sluis en Chr. Roosendaal
zullen aan II. M de Koningin en II. K. H
Prinses Juliana bouquetten aanbieden.
In de witte zaal zal de Burgemeester
II M. toesjirekcn.
Om 10 uur zal een groote zanghulde
plaats vinden door pl.m. 1500 schoolkinde
ren onder leiding van den heer W. Zwaan.
.Daarna wordt per auto naar het terrein
der tentoonstelling gereden.
Om ongeveer 12 uur wordt per auto terug
eereden nnar het station via Visschersdijk,
Vijzelstraat, Weslerstraat. Prinsenstraat,
Dijk, Wilhelminnhrug en Spoorstraat.
Om half 3 zal H. M per marine of ander
vaartuig de vloot van visschersvaartuigen
sn jachten inspecteeren. Na terugkomst ver
laat II M de stad.
De stadsheinnrdier, de heer Crevecoeur.
il gedurende het bezoek van IT. M. de Ko-
ngin van af den Zuidertoren den beiaard
laten hooren op verschillende tijdstippen.
FRANSCH BEZOEK AAN ROTTERDAM
De Fransche marinevaartuigen Somme„Oise", „Heuse", „Vanquois" en „Remiremonl"
zijn te Rotterdam aangekomen en zullen daar vijf dagen blijven. Op bovenstaande
foto ziet men de aankomst van de „Somme".
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
Moeten zij zich laten nataraliseeren?
Door den heer Ketelaar zijn aan den Mi-
ister van Buitcnlandsche Zaken de vol
gende vragen gesteld:
1. Is het den Minister bekend, dat in de
laatste weken aan Nederlanders, die werk
zaam zijn aan de mijn „Alstaden", toebe-
hoorende aan 't Hibernia-Concern te Hern,
de eisch gesteld wordt, zich als Duitscher
te laten naturaliseercn, daar zij anders op
korten termijn 1 September 1930 zul
len ontslagen worden?
2. Is de Minister bereid, indien hem deze
zaak tot lieden niet hekend is, ten spoedig
ste een onderzoek daarnaar in te stellen?
3. Is de Minister bereid krachtige pogin
gen aan te wonden om alsnog Ie voorko
men, dal, om broodsgebrek te ontgaan, Ne
derlanders. die anders daartoe niet bereid
zonden zijn, gedwongen worden, zich als
Duitscher tc laten naturaliseercn?
TWEEDE KAMER
AANVULLINGSBEGROOTING KOLONIËN.
De waterleiding van Paramaribo.
In het voorloopig verslag betreffende de
aanvullingsbegrooling 1930 van koloniën, ver
klaren vele leden, dat zij zich ten aanzien
het voorstel inzake den aanleg en de ex
ploitatie van een waterleiding voor Paramari
bo en omgeving vooralsnog hun stem moeten
voorbehouden, daar zij de ter toelichting ver
strekte gegevens geheel onvoldoende achtten.
Verscheidene leden hadden bezwaren tegen
den gekozen bedrijfsvorm, nl exploitatie door
particuliere maatschappij met garanties
door het Rijk van rer.te en aflossing van de
uit te geven obligatieleening ten bedrage van
f 2.300.000 Waarom de voorkeur is gegeven
aan particuliere exploitatie begrepen deze le
den niet.
TABAKSWET 1921
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
ingediend, houdende verlenging van den
termijn, genoemd in art. SSa, der Tabaks
et 1921.
Het aantal op grond van art 88a ver
leende ontheffingen, dat van liet aanvanke
lijk aantal van 2262 was gedaald tot 436
op 1 Juli 1929, bedroeg op 1 Juli jl. nog 355.
Daar voor de houders van deze ontheffin
gen de moeilijkheden om een werkplaats te
vinden, welke aan de eischen van de wet
voldoet, ook nu nog niet uit den weg zijn
geruimd, is er behoefte aan bestendiging
de bepalingen van genoemd art 88a,
waartegen uit een oogpunt van controle van
de zijde van den accijnsdienst gocn be
zwaar bestaat.
De Minister van Financiën meent dan ook
dat er reden is, dezen termijn wederom
met een jaar te verlengen.
DE ZUIDERZEEWERKEN
AMERIKAANSCHE BELANGSTELLING
De handelsattaché der Amerikaansohe Le
gatie Mr. Jesse F. van Wickel, vergezeld van
eenige Europeesche correspondenten der
grootste Ameriknnnsche dagbladen bracht
heden op initiatief van den heer J. J. Chabot,
Secretaris der Verkeersnfdeeling der Neder-
landsche Amerikaansche Kamer van Koophan
del een bezoek aan de Zuiderzeewerken, waar
de Directie dezer Werken de bezoekers rond
leidde.
Van Workum langs den nieuwen zeedijk
per auto werden aan het Kornwerderzand de
sluisputten bezichtigd. Na een lunch daar aan
geboden door de Directie der Zuiderzeewer
ken, ging de tocht over zee per Directiebootje
langs Breezand, den nieuwen afsluitdijk in
wording, sluisputten en gemalen.
Morgen zal men de kaasmarkt te Alkmaar
bezoeken-
Hierna wordt een bezoek gebracht aan het
electrisch gemaal „Lely", de Wieringermeer-
polder en op den terugweg naar Amsterdam
wordt de proefpolder Andijk bezichtigd. Het
programma vermeldt verder nog tal van aan
trekkelijkheden.
DE VENEZUELAANSCHE
REVOLUTIONAIRE PARTIJ
HET BESTUUR VAN CURAQAO KAN DE
P. V. R. NIET ALS EEN POLITIEKE
PARTIJ BESCHOUWEN.
In Memorie van Antwoord op het afdoe
lingsverslag betreffende de Curagaosche
Suppletoire begrooting deelt gouverneur
Van Slobbe, volgens de „Amigoc di Cura
cao' mede, dat de Partido Revolucionario
Venezolano aan het bestuur achtereenvol
gens twee brieven zond. Daarin verzocht
de partij aan het Bestuur zich te onthouden
van handelingen, die de actie van de partij
zouden belemmeren.
Deze partij begrijpt blijkbaar niet, dat hei
de vaste wil is van het Bestuur zich niet te
mengen in de binneniandsche politiek van
naburige staten.
Wel- verlangt hot Bestuur, dat iedere
vreemdeling, die op het grondgebied
Curasao gastvrijheid geniet, zich naar dc
wetten van dit land gedraagt en de orde on
rust alhier in geenen deele verstoort.
Het Bestuur mag en zal geen handelingen
dulden, die strijdig zijn met internationale
wetten en gebruiken van kracht in dc onder
linge verhouding der landen.
Elke wettige regeering in een der nalm
nge staten aan het bewind kan op een
strikt neutrale houding van liet Bestuur
rekenen.
Het Bestuur ontkent niet het bestaans
recht. van politieke partijen in dc naburige
staten, noch wil het den loden van die
partijen moeilijkheden in den weg leggi n
maar wel vordert hot, dat deze partijen «-n
de leden daarvan zich op dit grondgebied
behoorlijk gedragen.
Om deze reden kan het Bestuur voorloopig
de P. V. R. niet als een politieke partij be
schouwen.
In Juni van het vorige jaar heeft een der
leiders van de partij met een aantal volg*
lingen togen CuraQao een nanslag gepleegd,
die als een streek van misdadigers moe'
worden beschouwd
Deze man is nog steeds een der voor
nanmste leiders van do partij. F.n daarom
kan het Bestuur niet het minste vertrouwen
stellen in de leiding van de partij.
liet Bestuur stelt zich dientengevolge ook
ten plicht de vreemdelingen, die bekend
staan als leden van die partij, van et
grondgebied van Curacao te verwijderen
Hunne aanwezigheid is een gevaar voor de
veiligheid van dit gewest.
Deze verwijdering geschiedt steeds door
eenvoudige uitzetting.
Niemand is ooit om politieke redenon aan
de een of andere regeering uitgeleverd.
Evenmin zal een dergelijke uitlevering
oo't in de toekomst plaats hebben.
Niettegenstaande deze strikt neutrale hou
ding heeft de partij, door den overval van
8 Juni van het vorige jaar, Curacao den
handschoen toegeworpen. Het is derhalve
noodig steeds gereed te stnan om eon ver
raderlijken aanval, door leden van de partij
uit te voeren, met kracht af te slaan.
Want nog steeds bedreigt de partij, niette
genstnande de mooie beloften in haar open
brieven, de veiligheid van dit grondgebied.
Indien het de partij ernst is met hare be
wering, tegenover CuraQao een strikt neu
trale houding te willen aannemen, laat zij
dit dan toonen door de deelnemers aan. en
vooral de aansprakelijke personen voor den
misdadigen overval van 8 Juni uit te stou
ten, aldus de gouverneur.
ARBEIDSINSPECTIE
BELCISCH BEZOEK.
De Arbeidsinspeclie heeft bezoek van dc
Relgisehe heeren: MavauL algemeen sec re
laris van het ministerie van Nijverheid
Arbeid en Maatschappelijke Voorzorg, v. «I
Wever, inspecteur-generaal van den Arbeid.
Mommens, hoofdinspecteur, dist riethoofd
te Genk
Deze heeren hebben van minister Hcyman
opdracht gekregen om in verhand met diens
plannon voor reorganisatie der Arbeid*
inspectie zich op de hoogte te stellen van
de organisatie van de Arbeidsinspectie la
Nederland, op grond van de meening, dat
deze dienst hier zeer goed functionneerL
De heeren bezoeken daartoe de directie
van den Arbeid, het districtsbureau to Am
sterdam en het Veiligheidsmuscum aldaar
INGEZONDEN MEDEDEELING
VOORKOMT TANDBEDERF
en poetst 's-mor§eni en Vavonds met
NI VA TANDPASTA
75 ets per '/itube. Z5cls p. 'A tube.
HET FEEST VAN HULST
EEN DER OUDSTE STEDEN VAN
ONS LAND
EEN VEELBEWOGEN VERLEDEN
UULST IX <6JS VOOR GOED IX O.VS BEZIT
In verband met den tocht, welke H. M. da
Koningin, Z. K. H. de Prins en H K. !L
Prinses Juliana Zaterdag a.s. door Oostelijk
Zeeuwsch Vlaanderen zullen maken, waar
bij liet bezoek aan Hulst een der boogie-
punten zal vormen, is het wellicht dienstig
om de aanleiding tot de grootsche feestelijk
heden in deze gemeente in hei kort weer te
geven.
Op den 17den Januari 11G9 was Dirk van
den Elzas. graaf van Vlaanderen, in het
klooster te Waten gestorven en zijn zoon
Philips, die reeds geruimen tijd regent was
geweest, \olgde hem op.'
Na een strijd met Engeland te hebben
uitgevochten, besteedde de graaf eenige ja
ren aan het onderzoeken van bestaande bi-
stellingen en het uitvaardigen van nieuw*
wetten en keuren, die, naar de verzekering
van de kroniekschrijvers, uit die dagen, rijp*
vruchten afwierpen voor Vlaanderen.
Hulst verkrijgt de stadsrechten,
Nadat hij reeds in 117S Gent allerlei rechten
had toegekend, kreeg Hulst de stadsrechten
in September 1180.
Inderdaad behoort Hulst tol de oudst*
steden van ons land. Dat voorrecht deelt
de oude stad met slechts 12 steden, die v©"'
dn dertiende eeuw stadsrechten kregen, als
Arnemuiden, Biervliet, Deventer, Dordrecht,
Groningen, 's-Hertogenbosch. Maastricht.
Nijmegen, Stavoren. Tiel, Utrecht en Zor
phan.
Het verkrijgen van s'adsrecht was van he.
teekenis. Stadsrecht, zoo vertelt Pref. II.
Brugmans, is niet een schérp te omlijnen
begrip, maar het algemeene karakter v.ui
het begrip sluil zelfstandigheid in, meer of
minder, van hoogcr hand, hetzij dat van
den keizer of dat van den omniddellijkea
landsheer. Zelfstandigheid in bestuur, recht
spraak, financiën, ook op militair, econo
misch cn sociaal gebied, was het kenmerk
van de slad. Die zelfstandigheid was oor
spronkelijk gering, maar zij groeide spoed g
en maakte ten slotte de steden tot kweek
plaatsen van autonomie niet alleen, maar
ook van vrijheid en gelijkheid
Waarschijnlijk was het toekennen van
stadsrechten aan Hulst een ui ine van
vreugde van den graaf van Vlaanderen ov-t
de groote onderscheidingen, welke hij van
de zijde van den koning \an Frankrik
mocht «.."'vingen, voor uien hij als regent
optrad, llij mocht het koninklijke zwaard
dragen en werd tevens graaf van Yermadoi*.
Hulst gaat zich versterken.
Ofschoon Hulst reeds in 1180 stadsrecht .mi
had gekregen, duurde het nog wel tot het
begin inn de vijftiende eeuw voor men ar
aan dacht de stad s erker en in slaat VmA
erdediging te maken. Zooais alle stenen in
lie dagen moest Hulst van wallen, muren,
grachten worden voorzien, maar het duin-
wel tc' «Ie tweede helft van de 15de
eeuw voor Hulst een versterkte plaats k-.ii
worden genoemd. Een begeerde olnvw
scheen het wel. Vooral in den tachtigjarig-ii
oorlog.
He: jaar 1591 was voor den stadhouder.
Prins Maurits. een tijdperk van triomfen
Zutphen werd onverhoeds aangevallen .-n
ingenomen. Deventer Volgde. En toen be
raamde Maurits een nieuwe aanslng in
Zeeland
Op een goeden dag verscheen hij aan het
hoofd van viei duizend man. die in dria
honderd vaartuigen over de 'schelde werden
oerd. in oei land van Wae«. vermees
terde verscheidt ne Spaansche schansen en
toen liet beleg om Hulst
1 verraste bezetting, die z.irh door het
doorsteken van den dijk hij Calloo van spo.>
(li gen hijstand verstoken zag. trok, hij vap-
drag, de stn,1 uit zondrn 70 ma dat hot
meenens werd, want Mauri's begon met do
batterij legen de slad ie richten. Hul-- kwam
in ons bezit 03 den 24sten September 1591.
In vcrschiller.de handen.
Maar niet al te lang hieven wij in het l.«
zh van de stnd In 1596 moesten wij tiaar
•eer afstaan aan den aartshertog Albert
rij Oostenrijk In den nacht van den lOder»
Juli 1596 was kolonel Ln Rnrlotte. aan 'ret
hoofd van I5C0 man, over het kanaal geko
men. hetwelk Hulst ten zuiden van Vlaan
deren scheidde Hii narn een daar gelegen
«cl.ans. die slecht* door 36 ruan was bezet.
Graaf George van Soltns, wien 't opperbevel
Hulst was toevertrouwd, \ernain eerst
door geweerschoten den aantocht van «en
vijand.
'lij deed daarop dadelijk ecu (flreal. maar
verd teruggeslagen De stad u as zeer slecht
versterkt De Zeeuwen meen>ler« met een
h'Higen muur en een gracht te kunnen vol-
staan. Hier ir. 1 rt«- spaarzaamheid de wijs
heid bedrogen Niets werd nagelaten o-n
Hulst te redden He was evenwel tever-
aeefsch. Hu.-' ga. zich aan de Span jnnrden
over op (1«*n ISdcn Augustus van laatstge
noemd Jaar.
De Spnnjaarden versterkten de plaats ge-
dueht Hum was in het begin n.iii de re-
entiende eeuw in een ves'ing herschapen.
Het zou tot 16t5 duren voor «ie Stutschelt
de Spanjaarden Hulst weer konden ontne-
Kor» voor den dood van Frederik Hen
drik geschiedde heL
Hulst kwam in ons breit en U het gehl©-
