Godesia-Gsiser - Sanitaire Artikelen
J&utoe Hetööcf)e Courant
D
TE KOOP
HYPOTHEEK - BOUWCREDIET
M.C.PLEUNE. Rotterdam
BOUWBLAD No. 63
IH
MAANDAG 11 AUGUSlüS 1330
AMSTERDAM-C, SARPHATIKADE 1, TEL. 34824-36824
ROTTERDAM, STATIONSWEG 37 b TEL. 11690
ISOLEERT
BESPAART BRANDSTOF
WEERT VOCHT
DEMPT GELUID
Bebouwing Caan van Neklaan, Rijswijk Z.h.
UITVOERING: GEBR. v. d. LOO TE S-GRAVENHAGE
.Uitvoering: Gebr. v. d. Loo, 's-Gravenhage
Heeft het wonen in een randgemeente, on-
'der de rook- der groote stad zijn niet te on
derschatten voordeelen, de waarde van het
^buiten wonen" wordt niet anbelangrijk
yerhoogd door de meerdere of mindere ge
riefelijkheid der woning zelf. Heeft een
particulier bouwer er naar gestreefd, zijn
toekomstige huurders het leven zoo drage
lijk mogelijk te maken en zich de eischen
van het moderne leven goed ingedacht, dan
Is het wel aan geen twijfel onderhevig of
zijn huizen „moeten gaan".
Zeker is dit het geval met de woningen
van de heeren Gebr. v. d. Loo 's-Graven
hage, gelegen aan de Caan van Neklaan te
Rijswijk Z.-H.
Tijdens den bouw hebben wij reeds op
(le bijzondere voordeelen van zijn huizen ge
wezen en ook aangetoond waarom deze
bouw geen moeilijkheden met zich zou
brengen: fraaie gevel, goed van indeeling,
voorzien van complete badkamer ,in één
,woord: maximum comfort, minimum huur-
of koopprijs.
En dan is 't altijd prettig later te mogen
constateeren dat ons inzicht juist is ge
weest. Tevreden zullen zij zijn, die onzen
raad hebben opgevolgd vooral te gaan kij
kenwe wisten, dat de meeste serieuse
kijkers huurders of koopers zouden worden.
We hebben goed gezien. Nog is de laatste
hand niet aan deze huizen gelegd of nog
slechts vier woningen zijn te huur. Onte
genzeggelijk een mooi succes voor.de Gebr.
v. d. Looin alle opzichten verdiend.
Men haaste zich.
BOUWMEESTER.
i<*£PICUI
TR I P l EX
De nieuwe kathedraal te Haarlem feestelijk belicht. Voor het exterieur heeft men
oude motieven gebruikt, terwijl het interieur modern is opgevat.
Houth ,v/hN.V ,JV(l?l Schijn del SfGo. HoofdkantoorOpslagplaatsen, Zagerij cn Schaveri/
ANNO 1853 Oost-Admiraliteitskade47* Rotterdam Nassauhaven - Boerengat
De meubellijn van morgen
Mies van der Rohe en Trof. Gropius, architecten, over stalen meubelen.
Ter gelegenheid van de opening der Ten-
toonstelling voor Meubel- en Interieur-
jA kunst 1930 in Berlijn, heeft een Duitsch
vakblad een interview gehad met twee
vooraanstaande Duitsche architecten, n.l.
Mies van der Rohe en Prof. Walter Gro
pius ten einde hun meening te vernemen
omtrent de „nieuwe lijn" in de architec
tuur en in het bijzonder over de moderne
stalen meubelen.
We ontleenen hieraan het volgende:
MIES VAN DER ROHE
„U weet dat de invoering van de stalen
meubelen niet meer is tegen te gaan. Het
publiek begint in te zien, dat de vrees voor
koude en onbehaaglijkheid, welke men ten
opzichte van de stalen meubelen aanvan
kelijk koesterde, zich niet bewaarheid
heeft. Want thans zijn wij, zuiver schep
pend, over de beginselen der vormgeving
heen. De eerste stalen meubelen mogen
koud geweest zijn; het waren slechts proef
nemingen met een nieuw materiaal.
Thans hebben wij geleerd, dat het
staal ons mogelijkheden biedt als geen en
kel ander materiaal, en wij hebben er op
gelukkige wijze andere stoffen mede ge
combineerd. Het stalen meubel alleen kan
mogelijk „koud" zijn, in verbinding met
andere stoffen is het dat niet meer. Ik pas
thans als bekleeding leeren en stoffen kus
toe, die het metalen karakter volko-
maskeeren en dit alleen nog doen
uitkomen in de lijven. Ook neem ik proo
met staal, dat op andere wijze gepro
fileerd is, ral. hoekig inplaats van rond, en
met gelakt staal inplaats van verchroomd.
Voor zuivere woning-doeleinden is dit,
dunkt mij, beter geschikt.
Toch blijft het altijd staal; want de na
tuurlijlce eigenschappen van dit materiaal
zijn onovertroffen. De prijzen zijn heden
niet hooger dan die van houten meubelen
doch kunnen bij grootere productie noR
belangrijk dalen. Tenslotte heeft het staal
nog een groote elasticiteit, die wij in hoo-
mate dienstbaar kunnen maken aan het
gemak en de behaaglijkheid der meubelen
Zoodra deze typische eigenaardigheden
genoegzaam bekend zullen zijn geworden
zal het publiek ook de ideëele zijde van
de zaak weten te waardeeren; de vernie
tiging der overgeleverde vormen ten gun
ste van de zuivere schoonheid der lijn. De
toekomst zal aantoonen, dat de vloed van
licht en lucht, van zindelijkheid en zon
niet voor onze kantoren zal halt houden,
en nog veel minder voor onze woningen,
had De rustige, schoone lijn, die zoowel in deze
als in gene heerschen zal, zal het best be
lichaamd kunnen worden door en in het sta
len meubel.
Woningbouw met overheidssteun
buiten de woningwet om
De Raad van Dordrecht verleende
een aanvullingscrediet van f 60.000 ten be-
hoevo van den bouw van 32 Gemeente-
woningen.
H i 1 ve r s u m verleende voorschotten van
resp. f 220.700 en f 275.500 resp. voor 76 en
woningen.
lorne f 46.659.SS voor grondaankoop en
'bouw van 12 woningen.
i m p e n stelde zich borg voor f 48.000
en f 177.600 voor resp. 14 en 54 woningen.
Enschedé idem voor f 57.500 voor 16
Nvoningen,
PROF. GROPIUS
gaf in het interrieur het volgende-weer:
„Waarom het stalen meubel het meubilair
van gisteren, de houten meubelen verdron
gen heeft en nog verder verdringen zal?
Omdat zij alle vormen in en om ons hebben
los gemaakt, en omdat stalen meubelen
lichter, luchtiger en „losser" zijn,
Wij, technische menschen uit een tech
nisch tijdperk, snel, haastig, universeel, zijn
met de ruimte om ons, met de Groote Ruim
te, nauw verbonden, omdat wij er in leven.
De steenen facade wordt een stalen fa
cade, gevuld met lichte wanden van bims-
beton of een andere lichte, „losse" stof, on
derbroken door lange strooken g'as.
De oude Romeinen bouwden voor
eeuwigheid; wij bouwen voor em rustpoos.
Onze voorvaderen bouwden vast en omslo
ten. Wij bouwen lioht en los. Wij bouweD
slechts voor een korte spanne tijds, zooals
de Amerikanen, die hun gebouwen weer m
25 jaar amortiseeren, en wij kunnen morgen
misschien het huis weer afbreken en op
nieuw opbouwen, daar wij voortdurend'
„onderweg" zijn.
Daartoe bestaan er geen betere materia
len dan staal, glas en licht beton.
Wij bouwen niet voor de eeuwigheid, maai
voor het heden en morgen; maar wij bou
wen voor de rust.
Het oog wil uitrusten, wil rust vinden,
wil zich kunnen concentreeren; daarvoor de
nieuwe lijn, daarvoor de geaccentueerde lija
daarvoor de nieuwe stalen meubelen, daar
voor de stalen huizen, daarvoor de architec
tuur."
[NSTITUUT VAN STAD EN LANDSCHAP
VAN ZUID-HOLLAND
De stichting en instandhouding van het
„Instituut van Stad en Landschap van
Zuid-Holland" verdient om meer dan een
reden toejuiching en steun. In de eerste
plaats reeds omdat het Instituut de beoor
deeling van de schoonheid en de instand
houding van waardevolle natuur- en histo
rische monumenten in de Zuid-Hollandsche
Gemeenten. Bezwaren derhalve het weinige
dat nog overbleef en gespaard tegen den
moker en richting geven waar stelselloos
een anarchistisch drijven ontsierende pro
ducten opdringt, zoowel wat aangaat ge
bouwen als hinderlijke reclames en ten
slotte keert het instituut zich terecht egen
de schending van natuur- en landschaps-
söhoon.
Onder leiding van een Bestuur, waar
van Z. Exc. Jhr. Mr. Dr. H. A. van Kar-
nebeek Eere-president is, geven een twaalf
tal bekwame architecten belangeloos advie
zen omtrent uitbreiding en bouwplannen,
bouwverordeningen en welstandsbepalin
gen zoowel aan de Gemeentebesturen als
ook, wanneer het bouwplannen betreft, aan
particulieren.
Sedert het bestaan van het Instituut
stichting 8 December 1928 interesseerde
de leiding zich ook voor aangelegenheden,
welke zeer bijzonder de publieke belang
stelling trokken o.m. voor de Reeuwijksche
Plassen, het Leidsche Stadhuis, de Wallen
van Den Briel, het Raadhuis van Middel-
harnis, de Heerenhofstede „de Olijfhank" en
het Raadhuis te Heenvliet, Het Kasteel van
Woerden, enz.
Bereids traden een 25 Gemeenten als lid
tot het Instituut toe, ook het Hoogheem
raadschap „Rijnland" sloot zich aan.
Een van de verdiensten van het Instituut
is zonder twijfel dat ook de afdoening van
aanvragen om advies, gevraagde beoordee
lingen van uitbreidings- of bouwplannen
b.innen enkele dagen bevorderd wordt door
dat de architecten-commissie wekelijks ver
gadert.
Maar er is nog een reden, waarom het
Instituut steun verdient en hartelijke in
stemming. Hier zijn nu eens niet ambtelijke
personen aan het roer, om een meer of
minder compleet stel voorschriften toe te
passen doch zuiver particulier initiatief
treedt hier op den voorgrond dat stelsel
matig wil opkomen voor de juiste toepas
sing van zuivere begrippen in de bouw
kunst, waarhij vooral gelet wordt op den
hoofdvorm van een te stichten gebouw e.d.g.
en de wijze waarop het zich voegt in de om
geving. Van belang is dit vooral waar het
betreft ingewikkelde dak vormen, .waartoe
zooveel neiging blijkt te bestaan. Menigmaal
blijkt een ongezonde, onware architectuur,
het te winnen van de kunst om eenvoudige
goede daken te ontwerpen. Dat is in vele'
gevallen te betreuren niet alleen, doch ook
zeer kostbaar. In tal van gevallen is duide
lijk bewezen, dat het verbeterde ontwerp,
stichtingsplan naast een belangrijke ver
fraaiing ook in de uitvoering op beduidend;
minder kosten uitkwam.
Dooreenmenging van platte en schuim
gebouwafdekkingen, de jacht naar een ove
maat van motieven teneinde eenig gebouw
een „rijk" voorkomen te geven, terwijl in
wezen alle waarheid, ru6t en schoonheid
aan het. plan ontnomen was, het instituut
laat niet na hier tegen te waarschuwen. En
wanneer men zulk een waarschuwing wij
verstaan blijkt in vele gevallen, dat minder
storende bouw plaats grijpt met aanzienlijk
lager kosten.
Bovendien is het een gèruststelling te we-
prfpacht of verkoop
van Gemeentegrond
De Raad van Zaandam sprak zioh uit
jor verkoop van den Gemeentegrond als
regel, waarbij echter uitgifte in erfpacht
niet zal zijn uitgesloten.
(We namen hiervan dankbaar acte.)
Bouwkundig Bureau
J. C. Henri van Ingen
Rotieraam, Vlietstr.8b. Tel.11748
Verzorging van In- en Exterieur
Hinderwet, Drankwei enz.
■Alles toi hei vak behoor end-
e vermeerdering van den Woning
voorraad en de aanwas der bevol
king in 1929 in eenige belangrijke
gemeenten van ons land
Dank zij heL«Centraal Bureau voor de
Statistiek, kunnen wij een overzicht geven
de vermeerdering van den woningvoor
raad en van den aanwas der bevolking in
1929 in eenige belangrijke gemeenten van
ons land.
"Netto vermeerde- Bevolkings-
ring woning- aanwas.*
Gemeenten voorraad 1929 Totaal Door Geb.
Amsterdam
4405
6051
5707
Rotterdam
2344
4779
6029
(Randgem.)
1576
5622
1264
Den Haag
3568
7560
2830
Rijswijk, Voorburg,
Wassenaar
768
2551
529
Utrecht
722
1538
1380
Groningen
557
917
833
Haarlem
439
1668
915
Heemstede, Bloemen-
daal
326
1453
123
Arnhem
251
227
576
Nijmegen
444
2014
788
Tilburg
791
2333
1207
Leiden
63
279
599
Eindhoven
2144
12072
1669
Maastricht
318
102
697
Apeldoorn
296
1188
585
Dordrecht
187
342
460
Delft
290
312
510
Schiedam
1178
3068
739
De cijfers voo
r het geheele land zijn:
Het Rijk Netto verm.
Bevolk.aa
1929
womngvoorr.
41.154
Tot. d. f
102.307 111
101.372 106.424
110.188 104.136
99.317 97.469
104.781 105.212
101.636 93.922
A. VISSER ZONEN
1= Meubelmakers Rotterdam
WoonhuisLambertusstr. 101
1= WerkplaatsSchoulenstr. 131
Duurzaam Concurreerend
SCHUURMAN COORS
DIJKSTRAAT 114. R dam. TEL 10411
VESTIGT U TE UILLEQEBSBED
Ibijitem voncn.j^.
K. J. BOS ZOON
VUREN
GRENEN
HOUTLAAN 19 GEZAAGD
TELEF. 1302-1303
HOUTHANCM-L
ROTTERDAM
BBs
Bovenstaande Waschtafels, Baden, Badkachels, enz.
verkrijgbaar bij
A. HOGEDOORN
Zaagmolenstraat 93 a-b, R'dam, tel. 41616
llülllllllUllllllilllllllllllllllll
In de achtereenvolgende jaren 1924 tot en
-.met 1929 werd dus telkens één woning aan
den voorraad toegevoegd per resp. 2.37, 2,37,
*2,48, 2,22, 2.57 en 2,47 personen van den be
volkingsaanwas.
Het verschil is dus aanwas door vesti-
ten dat het Instituut met de plaatselijke
omstandigheden rekening houdt, zoodat do
eischen, welke in een badplaats worden ge
steld van geheel anderen aard zijn, dan die
geldig moeten zijn in een industriee-le om
geving.
Het is te hopen, dat het Instituut waar
van de kosten der instandhouding thans
nog grootendeels worden gedragen door gif
ten uit particuliere beurs, zoovele gemeen
ten in Zuid-Holland als lid ziet toetreden,
dat het mogelijk zal blijken met bescheiden
jaarcontributies de noodige uitgaven te be
strijden en dat het werk van de stichters
een heerlijk levensgevoel zal schenken, door
onder de zich boven onze hoofden welvende
hemel richting te geven aan het bewaren
en scheppen van bekoorlijke monumenten,
die getuigenis afleggen van der vaderen
werk en de eerbied ervoor van een dankbaar
nageslacht, maar ook van de ernst waar
mede het tegenwoordig geslaoht construe
ties aandurft, waaruit karakter spreekt.
Bewaren de stille luister ons geschonken
door het denken en het werken van heen-
gekwijnde geslachten en nieuwe beecha
vingsvormen brengen op den door het voor
geslacht ontgonnen bodem in 6tad en dorp
en overal.
De gedachten van den huidigen dag in
bouwwerk en plan omgeven door een in-
drukwekkenden stoet van vertegenwoordi
gers der historische figuren. De Historie
met het Heden verbonden!
Het oor dat ons geschonken is beluistert
de hairmonieen en het oog ziet de flonkeren
de diamantenpracht van de gletschere en
Een goed verzorgd
N.V. KON. VER EENIG DE
TAPIJTFABRIEKEN
ROTTERDAM
WEGENBOUW-MATERIAAL
Belgisch Quarziet. Ook voorïegelfabrikatie
N.V. SILICA en OVENBOUW MIJ.
Raamweg 17 - 's-GRAVENHAGE - Telefoon 17733*
Complex aan Stadionweg Amsterdam
Koopsom 162.000.—, Huren pl.ra. 14.000.—
Te bevragen onder letters J V, Afd. Bouwwereld
van dit Blad
Dagelijks te bezichtigen. Aanvaarding na over
eenkomst.
H.H. Automobilisten!-
Gaat U naar Den Haag?
Dan naar
Hotel KUYS WITSENBURG
Voor logeergasten gratis Garagi aan huls beschikbaar.
Parkeerplaats voor minstens 20 wagens.
LOGIES MET ONTBIJT vanaf 3 Gld.
Hotel KUYS WITSENBURG
HAAGWEG - RIJSWIJK-DEN HAAG.
ASSURANTIËN
Gelden beschikbaar voor le hypotheek, bouw-
credieten en 2e hypotheek
Noordsingel 59a Telefoon 40276
Agent Friesch-Groningsche Hypotheekbank
Agent Provinciale CrediQt- en Spaarbank
■.Tmiiininiiiniiiiiiuiiiinaninniuimnmujuiitiu
J~Joe staat het in ons land met de volkshuisvesting?
Wij moeien constateeren dat de particuliere bouwerij vooraan staal!
Onze woningproductie is groot, zij 't ook Gaarne onderschrijven we de terechtwii*
Hat ,jarcn «enigszins daalde, zing van den hoofdinspecteur betreffende de
2* ÏSSft! Van *e P«fficulie"n"n de ja noodzakelijkheid, dat grond beschikbaar
ren U_b tot en met 1929 was onderschei- jy^r-nt rmcinM ,i;„
denlijk: 81 pet; 82.6 pet. S2.5 en S1.5 pet; en
dat van vereenigingen 9.3 pet. 9.3 pet 11.3
u-0 pLl. ;i.o pi-j, xi.ö
pet en 10.7 pcL Bedenkt men hierbij dat
haar aandeel in de productie van 40.364
woningen in 1921 bedroeg 47.8 pet. dat van
de particulieren 3C.6 pet. dan is de con
clusie zeer gewettigd, dat de verhoudin
gen grondig gewettigd zijn en dat d e p a r-
tculiere bouw er ij.
VOORAAN STAAT
Toch is er nog steeds een strijd gaande
van de particuliere bouwers tegen gemeen
te- en vereenigingsbouw, dien zij beperkt
willen zien eigenlijk tot krot vervan
ging.
Nu is het zoo jammer, dat wij in het
verslag van de hoofdinspecteur voor ao
Volkshuisvesting over 1929 niet kunnen
lezen, welk soort woningen de particuliere
bouwen.
Dat zij zich niet druk zullen maken met
de eenvoudigste arbeiderswoningen, een on
verkoopbaar artikel mot vrij veel huur-
risico, mogen we wel als vaststaand aan
nemen.
Evenmin geeft het bedoelde verslag ant
woord op de vraag hoe de Regeering, die in
de crisisjaren bij herhaling heeft verklaard,
dat haar doel was terug te komen in den
vóór-oorlogschen toestand: particuliere bouw
nr. 1, vereenigingsbouw nr. 2 een toe
stand die nu bereikt is geworden thans
tegenover den vereenigingsbouw staat.
Aan de hand van cijfers betreffende
's-Gravenhage en Rotterdam, komt de hoofd
inspecteur tot de volgende conclusie betref
fende het
OPSCHUIVINGSVRAAGSTUK.
„dat de uitkomsten van een telling van
de woning-behoefte in verschillende
huurklassen zonder meer geen maat
staf kunnen leveren voor den bouw op
grooten schaal van woningen van lage
huurwaarde, d.i. met toeslag uit open
bare kassen. Hiervoor zal in het alge
meen reden zijn, wanneer de overhei-i
door maatregelen ter uitvoering van cv
woningwet het aantal goedkooope wo
ningen plotseling vermindert In de
normale behoefte aan goedkoopc wo
ningen wordt blijkbaar bij een voldoend
ruime woningmarkt, goeddeels door op
schuiving voorzien".
het kunstvermogen van 's mcnschens den
ken en doen.
Indien nu het Instituut aan het Neder-
landsche woonhuis bijzondere aandacht
wil schenken, don bevordert het daarmede
ook een onzer beginselen, n.l. dat het leven
niet buiten, maar binnen ligt. In het familie
vertrek wordt de teerkost opgedaan voor de
levensreis en niet daarbuiten.
Zoo gezien kan onzerzijds een hartelijke
aanbeveling uitgaan voor het loffelijke
initiatief van het lichaam, dat sympathie
voor een behoorlijken huishaard wil wek' - i
I en welgevalligheid schenken aa.n onze pol-
I ders en beemden.
UU1. fciuuu UCaUMtiUtlH T
wordt gesteld, die goed ligt en niet te duuc
is. Woordelijk zegt hij:
„Een teer punt. Groote gemeenten zijn
niet „bij" met de voorziening in bouw
grond. De gemeentelijke grondbedrijven
en het gemeentelijk groot-grondbezit.
jaren geleden als de oplossing in socia
len zin, van het bouwgrond vraagstuk,
hebben bittere teleurstellingen gehracht.
Eenerzijds ging de taak, waarvoor de
gemeenten zich stelden, boven haar
macht; zij namen niet tijdig de noodige
maatregelen. Anderzijds deed de en-a-
ring meer dan eens de vraag rijzen of
de gemeente als exploitante van bouw
grond wel zooveel beter was dan de par-
ticulier; in commercieel beleid stond sii
meermalen bij hem ACHTER: in winst
bejag leek 31/ bij herhaling voor hem niet
onder te doen.
En de gemeente, grond-exploitantt,
heeft als overheidsorgaan een gedachte
macht van wettelijke bevoegdheden
krachtens do gemeentewet en woning
wet; als niet groote matiging betracht
worclt zij een
WAAR DESPOOT".
We komen bij tusschcnpoozen nog eens
op dit interessante jaarverslag terug.
rje Duitsche
Woningvoorraad
In 1929 zijn in Duitschland 338.802 wo
ningen gebouwd, dat is iets meer dan hot
vorige jaar, dat op zichzelf een record
jaar was. Het meest is gebouwd door bouw
vereenigingen. De particuliere bouwen hei
meest in de kleine steden en op het platte
land.
Het eensgezinshuis neemt bij den aan
bouw procentueel af. Dit hangt ten deele
samen met den toenemende bouw in do
grootere steden, waar uit den a<>rd der
zaak meer in groote blokken wordt ge
bouwd.
Rouw van35000 woningen
in Duitsland
Do Duitsche Rijksregeering zint op mid-
delen om do werklooze bouwarbeiders te
werk te stellen. De Rijkspost en de Rijks-
spoorwegen zullen groote werken ter hand
nemen. Ook de woningbouw in gemeen
ten, waar groote werkloosheid heerecht,
zal door het beschikbaar stellen van nieu
we middelen worden bevorderd; dnarmede
zullen 35.000 woningen extra worden ve-
homvd. De redactie van het ..Westf;\llscl.es
ohnungshlatt" dringt er op aan niet to
zeer naar de gemeentegrenzen te zien,
maar oen geheel gebied in het oog to vat
ten. Bouwarbeiders bewegen zich met namo
in do groote Industriegebieden met dicht
bijeen gelegen steden, gemakkelijk.
