wt&A
B
ENCI-CEMBNT
Het verbruik en de vervaar
diging van Triplexhout
AANBESTEDINGEN
„Het Oosten"
DAKBEDEKKING
MAANDAG 11 AUGUSTUS 1930
0P3<?HP3 BSSTBS?DBOJE? SM®
IS
'JlillllBIBM
COMPO HOUT IN BLADEN
ideale p la F O ND P LA AT
>aalt niet door. tmhl nlel (25 jarige •rvarlna).:;
Voor botimmorinoon van olkon. aard.
Als onderlaag van linoleum keer doelmatig.
DEGELIJK - GOEDKOOP.
MASSÉUS - Boterslobt 119, R'dam
RUIME VOORRAAD VLUGGE^ LEVERING. TEL-1018G.
EZWAREN VAN HET ERFPACHTSTELSEL
DE OVERHEID IN CONFLICT MET
ZICHZELF.
Het vèr doorgevoerde stelsel is geba
seerd op een onvoldoend gemotiveerd
optimisme; het is een lang niet onger
vaarlijke speculatie op een eindeloozen
bloei.
Het vèr doorgevoerde stelsel is gebaseerd
op een onvoldoend gemotiveerd optimisme;
het is een lang niet ongevaarlijke specu
latie op een eindeloozen bloei.
In verschillende gemeenten is in de laat
ste jaren een uitgebreid gemeentelijk grond
bedrijf gesticht, waarmede een nieuw
vraagstuk van gemeente-poltiek zijn in
trede heeft gedaan.
Men kan aanvaarden het beginsel, dat de
gemeente, teneinde de grondspeculaties en
onredelijke prijsverhooging door particulie
ren te voorkomen, en prijsregelend ten aan
zien van den grond te kunnen optreden,
gronden aankoopt, welke naar de ver
wachting eerlang voor stadsuitbreiding be-
ïioodigd zullen zijn. IntussChen gaat men
veelal verder en volgt het stelsel, dat de
gemeente haar grondbezit zooveel mogelijk
moet uitbreiden, dus niet bij aankoop zich
moet bepalen tot de behoefte voor de naaste
toekomst en dat zij den grond zooveel mo
gelijk in handen moet houden en dus niet
weder verkoopen, doch in erfpacht uitgeven
moet.
VELE BEDENKINGEN
De bedenkingen tegen dit stelsel zijn vele.
Men denke zich eens in de verschrikkelijke
wanverhouding, welke op zijn wijze ont
staat tusschen de overheidgrondbezitster en
den particulieren grondeigenaar. De Over
heid heeft de macht over de verbouwings-
vormen welke de particuliere grondeigena
ren, als zij tot exploitatie van hun eigendom
men willen overgaan, in acht moeten ne
men. Bovendien heeft de overheid de macht,
'die exploitatie van particuliere gronden te
beïnvloeden door dc inrichting der uitbrei-
dingeplanen e'n de verdeeling van de ge
meentelijke en de particuliere gronden over
de ontworpen bestemmingen (welke de
waarde dier gronden bepalen) en door een
eventueele vertraagde uitvoering dier uit
breidingsplannen, voorzoover deze de exploi
tatie van particuliere gronden betreffen.
En bovendien heeft dc gemeente een zeer
groot grondbezit, waardoor zij, zooals elk
mensch in zulke omstandigheden, in de ver
zoeking moet komen, van haar publiek
rechtelijke macht misbruik te maken door
zichzelf in een (privaatrechtelijk) betere
positie te plaatsen.
EENIGE VOORBEELEN.
De gemeente kan in haar publielc-rechte-
lijke positie als overheid bij een uitbrei
dingsplan aan haar eigen gronden een veel
voordeeliger bestemming geven dan aan dc
meeste particuliere gronden.
Haar gronden kunnen grootendeels wor
den aangewezen om te worden bebouwd, de
gronden van particulieren om te dienen voor
publieke doeleinden, waardoor ze dus veel
minder waard worden.
Aan eigenaren, die grond bouwrijp willen
maken en in exploitatie brengen, stelt de
gemeente, wederom in haar publiekrechte
lijke positie van overheid, zulke eischen aan
de bebouwingsvormen, dat de exploitatie
eenvoudig niet met voordcel kèn geschie
den, terwijl zij, in haar privaatrechtelijke
positie van grondeigenaressen, veel gunsti
ger bebouwingsvormen ontwerpt voor haar
eigen gronden in de omgeving.
Zoo ziet men welke wanverhoudingen
ontstaan, wanneer do overheid als gewone
grondbezitster tusschen de andere particu
liere eigenaren den boventoon kan voeren.
Een ander, even ernstig principieel be
zwaar betreft de oppervlakte van het ge
meentelijk bezit en de
DOGMATISCHE TOEPASSING
van het erfpachtstelsel, met uitsluiting van
vrijwel eiken verkoop. Waarom moet de ge
meente zooveel gronden in haar bezit hou
den, die voor de toekomst van de gemeente
geen huishoudelijk belang hebben?
Zeker, de mogelijkheid van het incassee-
!ren der waardevermeerdering is een belang
rijk voordeel, maar die kan eveneens du
bieus zijn. Doch bij tijdige aankoopen van
nog niet bouwrijp gemaakte gronden cul
tuurgronden dus valt de voornaamste
waardevermeerdering toch aan do gemeente
toe. Wanneer de gemeente die cultuurgron
den vasthoudt totdat ze bouwrijp zijn ge
maakt, dan tijdig de uitbreidings- en stra
tenplannen maakt, en daarna de gronden
weer verkoopt behalve die welke zij voor
publieke doeleinden en volkshuisvesting
noodig heeft dan ontstaat een grondbe
drijf, dat gematigd is, goed werkt en niet
rle prijzen vastlegt gedurende 75 jaren, wat
zeer oneconomisch on onweten
schappelijk is.
En vooral niet te vergeten is het vastleg
gen van een enorm kapitaal in het grondbe
zit der gemeente. In gunstige tijden voelt
men dit bezwaar niet zoo zeer; dan is er
wel een ontstellende schuldenlast, die groo
te sommen eischt aan rente en aflossing,
maar door de vele erfpachtsuitgiften ron-
deert de zaak wel zoowat.
Wanneer er een tijcl komt van den snel
leren aanbouw en hoe licht kan dit niet
het goval zijn als dc economische toestan
den verbeteren zal de gemeente een strop
hebben aan de nog onbebouwde gronden,
waarop elk jaar rente moet worden bijge
schreven.
Als de toestanden zoo worden, dat er na
«loop van de erfpachtslermijnen weimg
animo is om de pachten te verlengen, zal
de gemeente eveneens een strop hebben
door het derven van belangrijke inkomsten
en door de groote waardevermindering van
den grQnd en do verplichting om de opstal
len tegen de getaxeerde waarde over te
nemen- L TN A J
Inderdaad en we zeggen het „De Avonrl-
pr t" gaarne na, het vèr doorgevoerde
crfpachtstelscl is gebaseerd op een
ONVOLDOEND GEMOTVEERD
OPTMISME.
Hel 1$ een lang niet ongevaarlijke 'ppe-
culatie op een eindeloozen bloei en een
voortdurende uitbreiding der stad. Met het
oog op de__onzekere tookomst is het veel
voorzichtiger en verstandiger, den grond
naar gelang van behoefte te koopen en te
verkoopen: dit laatste voor het juiste doel:
bebouwing, en onder zoodanige voorwaar
den, dat een in alle opzichten, ook aesthe-
tisch, bevredigende stadsuitbreiding verkre
gen wordt
Het erfpachtstelsel brengt mede, dat 'de
gemeente, om liaar grondbezit productief te
maken, den woningbouw zooveel mogelijk
bevordert door als 't ware daartoe uit te
noodigen. Zij doet dit door telkens nieuwe
stratenplannen klaar te maken en zoodoen
de tot bouwen uit te lokken. Als na verloop
van tijd mocht blijken, dat er meer en voor
al anders gebouwd is dan noodig was, dan
zal dit een debacle in het woningwezen be-
teekenen. De overheid, die veeleer de taak
zou hebben, de bouwerij eenigszins binnen
de perken te houden teneinde zoo'n débacle
in de toekomst te voorkomen, kan dien
plicht niet nakomen als ze de meest be
langhebbende is bij een voortdurend zich
uitbreidende bebouwing. Zoo brengt het
erfpachtstelsel de overheid in conflict met
zichzelf, ten nadeel van de gemeenschap.
Het commercieel belang der gc-
jente laat zich niet altijd ver-
nigen met haar overheids
taak!
Wat betreft het overnemen van den opstal
door de gemeente na het beëindigen van den
erfpachtstermijn tegen schadevergoeding,
moet toch nog opgemerkt worden dat dit
;n zonderling geval is.
De erfpachter toch of de achtereen
volgende erfpachters, want in den regel zal
de oorspronkelijke wel niet van de schade
vergoeding „profiteeren" moet n.l. eerst
die schadevergoeding in den loop der ja
ren besparen in den vorm van een deel van
eripachtsprijs. Dat nu kan
NIET DOOR DEN BEUGEL:
een vergoeding die in werkelijkheid niet
betaald wordt door hem die haar geven
moet maar door degene, die haar ontvangen
moet, kan moeilijk een vergoe
ding heeten!
De gemeente wentelt hier eenvoudig haar
verplichting af op dengene, tegenover wicn
zij de verplichting heeft, en dat nóg wel
op een bedekte wijze, zoodat de betrokkene,
die meent slechts grondhuur te betalen, zich
niet bewust is, dat hij voor de gemeente aan
het sparen is opdat eenmaal dc gemeente
hem of in de meeste gevallen ande
die na hem komen, een „vergoeding"
zal kunnen betalen, die der gemeente zélf
dan geen cent kost, zoodat zij de opstallen
mettertijd feitelijk cadeau krijgt
Een dergelijke handelwijze hoe zou
men die noemen als ze door particulieren
werd toegepast, stel dat dit mogelijk was?
is verre beneden de waardigheid der ge
meente.
MAASTRICHT
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
Vertegenwoordigers voor A AJSBBVC Jfc Pn AELBRECHTSKADE 147b
ROTTERDAM en OMSTREKEN: IV8UIÖ QL UU. TELEFOON 30404-30233
A. VAN WIJNGAARDEN ZONEN
Weet men, dat triplexhout, dat thans al
gemeen bekend is en waarvan het gebruik
nog eiken dag toeneemt, nog maar pas 40
jaar uitgevonden is?
We lezen hiervan in „Houthandel en
Houtnij verheid'
Het werd rond het jaar 1887 voor het
eerst in Rusland gemaakt en is sindsdien
een artikel geworden, dat de wereld door
verbruikt wordt Zooals men weeft, bestaat
triplex uit dirie of meer zeer diunnc laagjes
hout, die telken® in een andere richting ge
legd en op elkaar geplakt zijn. Aangezien
de vezels telkens in een andere richting loo-
pen, is dus de weerstand in alle richtingen
ongeveer even groot en doordat voor hot
maken der platen steeds zeer gaaf hout ge
nomen wordt verkrijgt men dunne plaatjes
van zeer groote sterkte, die bovendien zeer
liolit zijn.
Worden vele platen op de aangeduide wij
ze op elkaar geplakt, dan krijgt men multi
plex, dat tot enkele dikte verkregen kan
worden en buitengewone sterkte kan hebben
Voor het maken der dunne platen fineer
wordt meestal een blok hout machinaal be
wogen tegen een zeer sdherp mes in, zoodat
een zeer dun laagje als het ware afgeschilt
wordt. Volgens deze methode hebben de pla
ten de natuurlijke teekening van het hout
Soms wordt ook een andere methode ge
volgd, welke namelijk deze is: men draait
een stam (of een st.uk er van) volkomen
rond af en brengt het stuk dan in een spe
ciale draaibank, die het ronddraait en tege
lijk tegen een scherp mes drukt, dat nu een
spiraalvormige schil er afsnijdt.
Deze methode heeft het voordeel, dat zeer,
lange stukken fineer verkregen kunnen
worden, die echter niet meer de teekening
van liet hout vertoonen, daar de snede al
tijd parallel loopt met de jaarringen (als
cylinders om de as gedacht). Natuurlijk is
het centrale deel van den stam niet meer
af te schillen en wordt dit anders gebruikt
(jlas in Lood en Brandschilderwerk
Onze aandacht wordt dikwijls getrokken
naar verbouwingen aan bestaande wonin
gen en winkels; we zien dat benedenliuizon
worden omgewerkt tot verkoopruimten of
wel verouderde puien worden uit een oog
punt van welbegrepen reclame door nieuwe
vervangen.
Het is vanzelfsprekend, dat het publiek
zonder vei'dere publicatie tot deze objecten
zal worden aangetrokken.
Wanneer het evenwel verbouwingen be
treft, die hoofdzakelijk binnenshuis worden
uitgevoerd is het niet zoo gemakkelijk de
bijzondere belangstelling te trekken en om
dat te bereiken is wel de eenige weg dat
van bekende zijde de aandacht hierop geves
tigd wordt, te meer wanneer het gevallen
betreft, die voor het publiek van belang
zijn.
Dit nu doet zich op heden voor bij de be
kende zaak van den heer J. Liefkes, Da
Costastraat 10 en 12, Den Haag, een inrich
ting, die zich toelegt op 't vervaardigen van
glas in lood en gebrandschilderd glas. Door
bijtrekking van het naastliggende perceel
Een welgeslaagde verbouwing.
bouwde woningen wordt 't dan ook meestal
aangebracht in trappenhuizen, portieken en
bovenramen van de vensters ter bereiking
van een bepaalde stemming.
Door de uiteenloopende verscheidenheid
in vorm en kleur zijn combinaties te ma
ken, die zelfs den grootsten fantast kunnen
bevredigen.
Het glas is te verkrijgen in alle mogelijke,
soorten zooals: z.g.n. antiek-, cathedraal- en
opaalglas met z.n vele nuances enz.
Door de van ouds bekende kunst van het
schilderen en branden van het glas kunnen
nuances en tonen nog verder opgevoerd
worden en de ateliers van Liefkes zijn na
uitbreiding ook van de ovens zóó ingericht,
dat de zaak nu als een der beste in Den
Haag kan genoemd worden. Bij deze werk
zaamheden mag groote vakkennis niet ont
breken en door jarenlange ervaring bezit
de heer Liefkes deze in groote mate.
De sierkunstenaar of architect, die schets
en kleurteekening voorlegt, moet dan ook
door deze vakkennis gesteund worden om
tot een goed eindresultaat te komen. Zien
Het ontwerp van het reusachtige, in hyper modernen stijl gebouwde, technische
Museum te Washington in Amerika van de jonge akademische architecten
Briggs en Sutter.
i De platen worden desgevallend plat ge
perst en met lijm besmeerd, hetgeen gemak
kelijk gebeuren kan door ze te voeren tus
schen twee rollen, waarvan een of heide aan
geraakt worden door andere rollen, die rond
.draaien in de lijmoplossing.
Het aanbrengen van de juiste hoeveelheid
lijm en nog meer het gebruiken van de
meest geschikte lijmsoort, is van het aller
grootste belang. Immers, wanneer de lijm
niet houdt, of door vocht loslaat, is het met
de sterkte ineens gedaan.
In vele gevailen wordt gebruik gemaakt
van caxine en ook wel van prima bboedal-
bumine. De goede soorten van beide hebben
het groote voordeel, dat ze door verwarming
boven bepaalde temperatuur en ook door
scheikundige stoffen onoplosbaar gemaakt
kunnen worden.
INa het op elkaar leggen van de Juiste
aantallen platen, worden deze onder druk
gebracht en -gehouden tot ze droog zijn.
I-Iet drogen kan gebeuren in speciale ruim
ten, waarvan de temperatuur en vochtgehal
te te regelen zijn.
Een bijzonder soort komt onder den naam
„consuta" in den handel voor. Deze soort is
met speciale naaimachines met zeer sterk
koord op elkaar genaaid, zoodat nog eens
een extra versterking is verkregen. Groote
reepen worden in standaardmaten gemaakt
en dienen vooral voor het maken van snel
varende motonbooten. Voor deze samenge-
naaide platen worden tegenwoordig platen
geleverd van 2.40 M. breedte en 18 M. lengte
terwijl de dikte afwisselt van 3 m,M. tot 15
m.M. Door deze groote platen is het mogelijk
om scheepswanden van snelvarende motor-
booten, schuitjes van groote luchtschepen
enz. uit een enkel stuk te maken, hetgeen
aan sterkte en lichtheid zeer ten goede komt
Over het algemeen kan men zeggen, dat
alle soorten triplex of multiplex het groote
voordeel bezitten van niet te krimpen, omdat
do verschillende richtingen der vezels, ge
paard aan de sterke aanhechting der ver
schillende lagen, dit beletten, zoodat voor
scheepsbouw, voor pan pelen, kisten enz. tri
plex van zoer groot belang is. Het gebruik
van duplex cn triplex voor meubelpaneelcn
begint thans stil aan ingang te vindon cr-i
is ongetwijfeld geroepen om ee>nc groots uit
breiding te nemen.
Ook bij den bouw van vliegtuigen worden
groote hoeveelheden triplex gebruikt, waar
zijn de inwendige ruimten nu vergroot en is
de zaak tot een perfecte inrichting in onzo
stad geworden.
In do toegepaste kunst heeft het glas-in-
lood door do eeuwen heen de publieko be
langstelling behouden. Heden ton dage ls
or bijna geen Avoning, hoe eenvoudig ook,
of Ave vinden 't toegepast; bij landhuizen
en grootere gebouAven dan meestal in rijkere
vormen. Van zeer eenvoudig gekleurd en
ongekleurd glas, gehouden door loodbanden.
zijn voor billijke prijzen de meest uiteenloo
pende effecten fes bereiken en in nieuwge-
we daarnaast in onzen tijd de uiteenloopen
de stroomingen van ultra-modern tot do
meest romantische vormen, dan is 't wel on-
noodig te zeggen welk een groote kennis
vereischt wordt om dit aan te voelen.
Buitendien worden ook schetsen en tee-
keningen uit eigen atelier verstrekt voor
vensterramen, lichtreclames, lampen onz.
Ton slotte niet te vergeten liet rostauroornn
van oud glus in lood en het wapcnschilder-
werk, Avat bij oude ramen zoo op den voor
grond komt
Met al deze werkzaamheden is een 15-tal
werklieden belast, een beAvijs, dat aan veler
verzoek moet worden voldaan.
Het zou te uitvoerig Avorden het overige
te beschrijven, vooral de bijzonderheden, die
de uitvoering der werkzaamheden betref
fen.
Alleen is nog te vermelden dat de verbou
wing in enkele maanden is tot stand geko
men onder leiding van den architect J. W
v. d. Weele te 's-Gravenhage.
We besluiten met een beknopt overzicht
aangaande het vervaardigen van glas in
lood en brandschi 1 deraverk.
Tot op heden heeft men nog niet kunnen
nagaan Avie het glas heeft uitgevonden. Dat
men] reeds in do vroegste tijden met het
maken van glas op de hoogte Avas, beAvijzen
de vondsten van glazen voorwerpen in de
Egyptische Koningsgraven. Het toepassen
van het glas voor hqt sluiten van vensters
is schijnbaar pas van af de 6e eeinv in
gebruik. De ruiten worden eerst met gips
in de ramen geplaatst. Later leerde men
met behulp van loodstripjes verschillende
gekleurde st'Jkjse glas tot een teekening te
vereenigen. Het beschilderen en branden
van glas werd in de vroege middeleeuwen
pl.m. het jaar 1000 uitgevonden. De techniek
is tot heden ten dage vrijwel eender geble
ven. Het vervaardigen geschiedt tegemvoor-
dig als volgt:
Van het geAvenschte ia am Avordt eerst een
kleine kleurschets gemaakt, hierna Avorrtt
de teekening op ware grootte op dik teekeiv
papier aangebracht. Deze teekening Avordi
met behulp van een dubbele schaar tol
schabionen geknipt, tfewelke °P Blas van
geAvenschte kleur gelegd worden, waarlangs
het glas met behulp van dc diamant wordl
gesneden. I-Iierna worden de uitgesneden
stukjes glas op een tafel met loodstripjes
verbonden, dewelke Aveor aan heide kanten
aan de knooppunten met tin worden gesol
deord. Hierna wordt het glas in lood met
dunne stopverf ingekit, Avaardoor het Ava-
terdicht Avordt. cn tot plaatsen gereed is.
Het op glas schilderen geschiedt nadat
de glasstukken in de gewenschte kleur zijn
gesneden, met apparto verven, die zondei
uitzondering uit nxetaaloxydes zijn vervaar
digd. Voor groote Averken Avordt in den regel
alléén het zAvartlood en zilvergeel gebruikt.
Met genoemd zwartlood worden alle ge
kleurde stukken beschilderd; het zilvergeel
zoo genoemd naar zijn basis (zilvex'nitraat)
wordt gebruikt om geelo partijen op te
branden. Het schilderen met emaille, d.w.z.
verschillende kleuren op één ruit, werd in
de 16e eeuw uitgevonden en behoort al tot
don verval van de glasschilderkunst. Nadat
het glas geschilderd is, wordt het op ijzeren,
met gips bestrooide platen gelegd, en in de
moffcl-oven gebrand. Dit geschiedt door het
glas op temperatuur nabij het smeltpunt te
brengen, Avaardoor de opgeschilderde verf
-1~- .<•£- v.««l „„„4 U£SB2£jj>, Na-
de behandeling
gelijk het reeds omschreven glas in lood.
AANSTAANDE AANBESTEDINGEN.
VRIJDAG, 15 AUGUSTUS.
MAASLAND, 10 v.m. De arch. A. Warnaa
ad f 5, rest f 4, \'er-
loudsteen 3 te Maas-
.fé „De Pym
huisje: be9ti
krijgb. bij
ZATERDAG. 16 AUGUSTUS.
VLAARDINGER-AMBACHT, 11 v.m. Het Ger
Jest.: het bouwer
arken: bestek e
t 1 t
Lrdinger-Ambacht.
DINSDAG, 19 AUGUSTUS.
HENGELO. 11 v.m. De arch. H. H. J .Egbers,
Paul Krugerstraat 37 te Hengelo, in „Het Cen
trum". Beursstr. te Hengelo, namens het Kerk-
best. der O.L. Vrouwe-Parochie te Hengelo: a.
het bouwen van een hoofdonderwijzerswoning
aan de Oldenzaalschestr. te Hengelo: b het glas
schilder- en behangwerk; bestek en teek._ ver-
krijgb.
ad f 5 -v
ihoucjer zijn. inl.
ad f 7 a
f 2.50; inschrijvers mo
1. verstrekt de arch.
wapend betor
Het Ger
.50 x 3.2
hei-, f
lest.,
JU
plaatse op Woens
dag 13 Aug. 1930 te 14.15 uur uitgaande van het
station Bedum; voorw van inschrijving ad f 0.50
verkrljgb. op kamer 615 van het Hgb. voorn-
op het bureau van den Ing. van den Weg te
Groningen en bij den Opz. van den weg B. Fa-
bor te Sauwerd,
Bouwgron a
TE KOOP, aan nieuiv
aangelegen Straten en
Singels, a. d. grens van
Rotterdam, waar groote
behoefte is aan woningen.
Er behoeft niet geheid te
worden. Adres:
JOHs. A. v. WINGERDEN
Oostmaaslaan 63,
Telefoon 55562 Rotterdam.
bij aan het hout, de lijm en de bewerking
zeer zware eischen gesteld worden, daarvan
een klein stukje de veiligheid van het ge
heel kan afhangen. In sommige gevallen
wordt dan ook het hout met behulp van
Röntgenstralen gekeurd om alle inwendige
aftvijkingen ook direct aan den dag te bren
gen. Van zeer groot belang is triplex voor
allerlei kisten, die anders door te groot ge
wicht de vracht sterk zouden beïnvloeden.-:
Zoo wordt verreweg de grootste hoeveelheid
thee (behalve de Chineesche) in kisten uit
triplexhout-veiv.onden, die 20 pet. lichter zijn
dan andere. Ze zijn metestal gemaakt van
berkenhout, omdat deze soort geheel reuke
loos is, zoodat de geur van thee niet be-
invloed kan worden. Voorts Avorden groote
hoeveelheden rubber of caoutchouc in deze
kisten verzonden. Ook voor grootere kisten,
vooral voor export, begint men aan triplex-
kisten de voprkeur te geven, omdat de vol
ledige gtave wand terstond aantoont, wan
neer met de kisten een onregelmatigheid
len bij internationaal transport en de be
perking van liet risico door de verzekerings
maatschappijen dAvimgein trouwens tot het
nemen van deze betere en duurdere kisten.
Ook koiffers Avonden meer en meer van tri
plex gemaakt en ook Avorden allerlei caros-
serieën er van vervaardigd, paneelcn voor
allerlei doeleinden ènz.
Worden .paneelen A-oor Avand- of zolder-
bokleeding verlangd, dan zijn ze natuurlijk
gemaakt uit platen met de natuurlijke tee
kening, terwijl dikwijls voor den buitenkant
zeer dure houtsoorten genomen Avonden en
de binnenste meer gewone zijn.
Door gebruik te maken van fineer van een
zelfden balk afkomstig en omleggen der
stukken, kunnen dan zeer mooie symetri-
söhe figuren verkregen Avorden. Het aantal
toepassingen is in de laatste jaren zeer
merkwaardig vermeerderd.
N.-BRABANT
TELEF. 122
Clichéfabriek
Gedempte Slaak No. 120
Telefoon No. 9425
Rotterdam
WOENSDAG, 20 AUGUSTUS.
LEIDEN. De arch. J. Wa Reyneveld, Cobet-
traat 14 te Lelden: het bouwen van &en land-
uls aan den Kerkdam te Wassenaar; bestek en
teek. ad f 4 re3t. f 2.60 verkrljgb. bij voorn.
RIDDERKERK. 11
no. 63:
'erdere bljkoi
in. Het Gem.-Best.: be-
van straten met rlolee-
werken In het ultbret-
•r ter lengto van pl.m.
1600 BU.fbestek
f 5. verkrijgba vanaf Maandag 11 Au£
secr.; Inl. volgens bestek.
RIJSOORD, nam. 7 u. Arch. A. var
te Dubbeldam, namens J .M. v. N<
Rijsoord, in het koffiehuis van J.
bouwen van een dubbel landhuis met
toegangsbrug op een terrein geb
Rijksstraatweg Rotterdam—Dordr
Rljsoordsche brug. Be
Walrt
huizi
Enrage
:ht, nabij
k. verknjgb.
van J. M. v.
limendljk. Rijsoord. ad f2.50 per stel of
franco per post na toez. van postw. ad f 2.60 aan -
A. v. Walraven, Burgem. Jaslaan te Dubbeldam.
Restitutie f 1. Aanwijzing volgens bestek.
VRIJDAG, 22 AUGUSTUS.
ENSCHEDE,
Enschedé:
h&t Gem.-huis
O.L. School C 111 op 't Steerfer
rken; bestek
rn. bur. Van
k; inl. .van
terrein te Eindhoven onderdeel Stratum, volgens
bestek no. 9 Dienst 1930 met li teekeningen:
bestekteek. vanaf n Aug verkrijgt), nd fjj-'o
v.m. Afd.' Teekeu-
;amer, Nieuijbouw.
WOENSDAG, 27 AUGUSTUS.
OLDENZAAL. 12 mld. Het Gem.-Besi
louwen van een Openb. Slachthuis m.e
:obouwen; ia. het glas- cn schilderwerk
net 6 te«k. ad f 25, per stel. rest voor
oor b f 22. verkrljgb. ten kantore vai
Verk. St. Pleehelmusplein 3 te Olden:
OVERSCHIE. Het Gem.-Best.: den b<
i badhuis en gymnastieklokaal ri
de w<
krijgb;
25 Aug
ROTTERDAM, 10
:hle; bestek
a het
m.et bijbeh.
erk; bestek
van Openb.
lenzaal.
i bouw van'
t bijkomen-
em de ZwIJ
Gem.-Best.: in
tan den Harngvllet- h<
en collectei
iet bijbohoi
zijn ad f 2.50
Mather
werken: bestek
.ge in voorn. SU'
erkrijgb. bij C.
b: de aa
H a.s. 2 lie
dijk. hoek Spaanse
amenkomst: Mathei
locht: inl. verstrekt afd. Rioi
'.m. aan het Stadstimmerhuis.
VRIJDAG, 29 AUGUSTUS.
ZWOLLE, 12 mid. Het Prov. Best. van Over-
jssel, in éné der lokalen van het gebouw van
iet Prov. Best. tc Zwolle: bestek 19, dienstjaar.
i ijze
i.i'dlger
bedlom
te Slagha:
richting
tellet
ophaalbrug r
den weg
Pi...tek en teek. ligt
vanaf 12 Aug. a.s. ter lezing te Zwolle in voorn,
gebouw en is ad f 3. fr. p. p. f 3.10 verkrijgo.
inl, volgens bestek.
HAARLEM, 11.30 sin. Het Gem,-Be
bouwen van 110 woningen en drie berg
meit bijbehoorendo tuinmuren, benood!
afscheidingen, grondaanvullingen, enz.,
terrein gelegen aan en nabij de Spaai
straat te Haarlem-Noord: bestek en voc
en6zijn a?daarteverkrOgb. f Tpc^ste:
Enkele Duitsche fabrieken maken name
lijk al backconstructies uit triplex eoi multi
plex, die mogelijk maken wijdten te over
spannen, die anders slechts door zware
backconstructies overbrugd zouden kunnen
Avorden. Men verkrijgt hierdoor zeer sterke
en toch lachte kappen, die Aveer lidhtere
muurconstructies cn dus vrij groote bespa
ringen mogelijk maken.
Het is ook mogelijk multiplex te maken
in gebogen vorm, hetgeen van belang kan
zijn voor zware deuren voor spoorwagons,
die wat de Avandcn betreft dikwijls uit heet
gebogen stukken bestaan. Ook portieren
voor carosserieën van auto's kunnen uit ge
bogen triplex gemaakt Avorden. Hoe sterk
deze soort kan zijn, ziet men het best aan
rackets, die ondanks sterk gebruik niet liclit
aan den rand beschadigd Avorden. De sterk
te \ran de geAvicne soorten triplex is het best
te beoordeelen aan vele zittingen van goed
koop© stoelen, die vele jaren van zwaren
dienst, uithouden.
TegenAvoordig zijn vooral Finland, Polen,
Esthland de groote leveranciers, omdat men
daar beschikt over goedkoop hout en vooral
over goedkoop e Averkkrachten. Ook Scandi
navië, Noord-Amerika, Japan en andere lan
den, waaronder ook reeds België en Neder
land behoort, hebben belangrijke fabrieken
voor triplex en multiplex dat soms ook wel
onder fantasienamen in den handed wordt
gebracht.
^Atimeroid
voor alle DAKVORMEN
Monsters, prijsopgave door
N.V. „ERDÖ" - ROTTERDAM
Admiraliteitskade 89 e
Tel. 50343, na 6 uur n m. Tel. 41754
N.V. KON. IJZER
ROTTERDAMSCHE B&TObaJ- MAATSCHAPPIJ
V'H- VAM WAN ING Go.
ROTTERDAM
TELEF. 1095-1096-1097 FILIAAL ENSCHEDE
GEWAPEND BETON
EN BIJKOMENDE WERKEN
