aL™ -
ANDA ZOOLEN
EEN GELE NAPOLEON
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1930 "DERDE BLAD PAG. 9"
Kerknieuws.
ALGEMEENE SYNODE DER
NED. HERV. KERK
VIJFTIENDE ZITTING.
Raad van Beheer.
Blijkens het jaarverslag van den Raad
van Beheer voor de Predikantstractementen
over het boekjaar 1929 waren de resultaten,
althans vergeleken bij 1928, niet onbevredi
gend, al is men op zichzelf genomen nog
lang niet bij het beoogde doel. Om 100 pCt.
uit te keeren, zou 12.115.059.50 noodig zijn
geweest, terwijl uit de jaarkas 192.9 netto
binnenkwam f 1.086.899.97. Op 15 Maart 1989
ontbrak dus netto f 1.028.159.53. Uitgekeerd
werd over 1929 f 1.136.571.34. Van de predi
kanten ontvingen van hun recht op uitkee-
ring 32 minder dan 48 pCt.; 526 48 pCt.; 15
49—50 pCt.; 172 51—75 pCt.; 107 76—99 pCt.;
329 (v.j. 287) 100 pCt.; 53 waren nog zonder
recht op uitkcering; 132 (v.j. 173) konden
geen uitkeering ontvangen, omdat hun Ge
meente niet aan de Centrale Kas betaalde.
Het aantal Gemeenten, dat het Reglement
ging uitvoeren, ging een weinig vooruit. Het
aantal achterstallige Gemeenten over 1929
bedroeg op 30 April 1930 245 (v.j. 261). 1074
Gemeenten (waaronder 15 Waalsche) volde
den over 1929.
De administratiekosten over 1929 bedroe
gen f44.707.05; ze. hebben betrekking over
14l/2 maand. In 1928 waren deze f34.642.59.
Inzake achterstallige Gemeenten komt de
Raad van Beheer soms voor zeer moeilijke
gevallen. In 1928 en 1929 zijn talrijke aan
slagen verhoogd. Hiprmede wordt bij het
vaststellen van liet kohier 1931 voortgegaan.
Het kindergeld voor de kinderen van
emeriti en predikantsweduwen werd voor
100 pCt uitgekeerd, in totaal ten bedrage
van f 13.632.41. Voor volledige aanvulling
van hetgeen aan de minimunf-aanvangs-
tractementen 'ontbrak, zou over 1929 f 98.782
noodig zijn geweest. Uitgekeerd werd slechts
f 17.035.41, daar anders het percentage der
uitkeering te veel zoude zijn gedaald.
In dit jaar kwamen 217 verzoeken in om
entheffing van het minimum-aanvangs-trac-
tcment. Op 203 werd gunstig beschikt. Vol
gens den Raad van Beheer is dit getal te
groot.
Echter kan niet verwacht worden, dat de
Raad van Beheer onder den bestaanden toe
stand, waarbij tientallen miniatuur-gemeen
ten nog een eigen prèdikantsplaats hebben,
hierin verandering van beteekenis kan bren
gen. Tegen het bednag der vastgestelde bij
drage kwamen 298 reclames in. De Raad
van Beheer handhaaft onverzwakt zijn stel
ling, dat in een groot aantal Gemeenten de
bijdrage als het ware de sluitpost der be
grooting vormt en er direct een reclame in
zee gaat, indien zich ter plaatse een min of
meer onvoorziene uitgaaf aanmeldt Hij
pleegt zulke Gemeenten erop te wijzen, dat
herstel van orgels, onderhoud van pastorie,
reparaties van het kerkdak enz., niet indi
rect, door verlaging der bijdrage, gebracht
mogen worden ten laste der Centrale Kas,
daar zij op die wijze voor een deel door de
predikanten zouden worden betaald.
De Raad van Beheer is in 1929 en 1930
met kracht opgetreden tegen het kwaad der
schijnbetalingen, waarbij een predikant,
meestal een hooger bedrag uit de Centrale
Kas terug ontvangend, den aanslag zijner
Gemeente voor zijn rekening nam, of een
kwitantie afgaf voor niet door hem ont
vangen gelden. Zulke betalingen worden
niet meer aanvaard.
Ten slotte wijst de Raad van Beh'eer erop,
dat bij sommige Gemeenten de meening be
staat, als zou men kunnen volstaan met 5
pCt. aan de Centrale Kas te zenden, om
dan verder vrij te zijn in doen en laten.
De Gemeente is aangeslagen voor het ge-
heele bedrag, maar tot wederopzeggens
toe heeft hij er geen bezwaar tegen, in
dien de plaatselijke administratie voor re
kening van den Raad van Beheer het van
de bijdrage voor uitkeering aan den pre
dikant beschikbare gedeelte, aan dezen
rechtstreeks uitbetaalt. Bij het openvallen
van een predikantsplaats treedt automatisch
de oude gang van zaken weer in werking,
dat de Gemeente aan de Centrale Kas be
taalt, en deze zelf verder met het geld
doet, wat ermede gedaan moet worden.
De Praeses brengt een woord van hulde
en dank aan den afgetreden directeur van
den Raad van Beheer, Mr. Ds. C. J. Bar-
tels, thans predikant te Lathum.
In behandeling komt een rapport van den
Heer Te Winkel namens de commissie voor
predikantstractement en -pensioen. Twee
der drie leden stellen voor. om een nieuw
artikel 21* Reglement op de Predikants-Trac
tementen voorloopig aan te nemen van de
zen inhoud: „Ingeval de Raad van Beheer
gebruik maakt van zijn bevoegdheid om een
Gemeente een aanslag op te leggen, die la
ger is dan den volgens de vastgestelde grond
slagen voor die Gemeente berekenden aan
slag, dan zal voor die Gemeente uitkeering
2 verminderd worden met een percentage,
dat gelijk staat aan het procent, dat de wer
kelijke aanslag blijft beneden den bereken
den aanslag".
Uitvoerige besprekingen worden hierover
gehouden.
Dit voorstel wordt verworpen.
Ds. W. van Vliet, predikant 3er Herv.
Kerk In Amerika, te Kalamazoo (Michigan),
verhinderd als afgevaardigde zijner Kerk
ter vergadering te komen, brengt schriftelijk
de groeten zijner Kerk over.
De vergadering neemt kennis van het be
sluit der synodus contracta inzake hooger
beroep van een besluit van het Classicaal
Bestuur van Franeker, ingesteld door Ge
meenteleden te Wommels-Hijdaard. De con
tracta kon dit hooger beroep niet in behan
deling nemen, omdat er nog geen besluit
van het Provinciaal Kerkbestuur van Fries
land is.
Inzake hooger beroep van het Cl. Best.
van Eindhoven van een besluit van het
Prov. Kerkbestuur van Noord-Brabant met
Limburg, betreffende verhuring eener boer
derij tc Oirschot vernietigde dc contracts
het besluit van het Prov. Kerkbest., waarbij
dit het besluit van het Cl. Best. van Eind
hoven vernietigd heeft en handhaaft het be
sluit van liet Class. Bes. van Eindhoven.
Twee eindredacties worden vastgesteld.
Namens de commissie voor de considera
tion rapporteert do heer Sneep over eon
voorgestelde wijziging van artikel 5 van liet
Reglement op de benoeming van ouderlin
gen en diakenen en de beroeping van pre
dikanten. Deze wijziging is het gevolg der
invoering van het vreuwenstemreeht, waar
door hot aantaL stemgerechtigden in dc
meeste Gemeenten meer dan verdubbeld is
en terwijl thans een kiescollege moet op
treden in Gemeenten van 100 en meer man
nelijke stemgerechtigden, zal dit voortaan
het geval zijn in Gemeenten van ongeveer
50 mannelijke stemgerechtigden. Dit brengt
voor een aantal Gemeenten bezwaren mee.
Hierom dit voorstel om het uitoefenen der
benoeming en beroeping door een Kiescol
lege facultatief te stellen voor Gemeenten
van minstens 100 en minder dan 200 stem
gerechtigden en verplicht voor die van 200
en meer stemgerechtigden. De minderheid
der Commissie adviseert conform de advie
zen der Kerk aanneming, één lid is tegen
de facultatiefstelling. De wijziging wordt
vastgesteld en zal na de eindredactie aan
de eindstemming der Kerk, worden onder
worpen.
Namens dezelfde Commissie rapporteert
de heer Cremer over wijziging van het
artikel 1 van het Reglement op de Vacatu
ren, bedoelende „de aanneming van het lid
maatschap" gelezen worde: „de aanvaarding
van het lidmaatschap", waardoor een pre
dikant die zijn benoeming tot Kamer- of
Statenlid aanneem* om het een paar maan
den later te aanvaarden, in dien tusschen-
tijd niet zonder betrekking zou moeten zijn.
Ook deze wijziging wordt vastgesteld.
De heer Van Oeveren brengt namens
dezelfde Commissie rapport uit over wijzi
ging van artikel 15 van het Reglement voor
de Diaconie. De tegenwoordige lezing van
dit artikel geeft aanleiding tot de meening,
dat diakenen zelfstandig kunnen handelen,
ook in Gemeenten met minder dan drie pre
dikantsplaatsen en de medewerking van
den Kerkeraad niet noodig is. De voorge
stelde wijziging wil dit misverstand weg
nemen. De consideratiën der Kerk zijn
unaniem gunstig. Conform de conclusie van
de meerderheid der Commissie wordt ook
deze wijziging vastgesteld.
Hiermede zijn de voorloopig aangenomen
wijzigingen ten einde gebracht.
Namens de commissie voor de quotisatie
adviseert de heer Barbas de regeling der
bijdragen van de Gemeenten aan de Alge-
meene Kas voor 19311936, volgens het voor
stel der Alg. Syn. Commissie, definitief vast
te stellen tot een totaal bedrag van f 55.035,
gelijk aan dat van de verloopen vijf jaren.
Aldus wordt besloten.
Namens de Commissie ter behandeling
van ingekomen stukken, rapporteert de heer
B r a n d 1 i g t over een schrijven der Synode
de „Union des Eglises protestantes
évangéliques de Belgique", bedoelende in
het Reglement op de Predikants-Tractemen-
ten een bepaling op te nemen, dat de dienst
jaren, die een predikant in een der bij dezen
Bond aangesloten Kerken heeft doorgebracht
bij eventueele intrede in de Ned. Herv.
Kerk meetellen, en ten tweede, nadat deze
Reglementswijziging wet geworden is, bij dc
Regeering te pogen, dat zij, bij eventueele
pensioneering, de Belgische jaren laat mee
tellen, geljjk van de andere zijde gepoogd
zal worden, de Belgische regeering tot zulk
besluit te doen komen ten aanzien van
in Nederland doorgebrachte jaren.
De Commissie vereenigt zich met het
eerste deel van het voorstel en stelt voor,
het Beglement op de Predikantstractemen
ten in dien zin aan te vullen en te wijzi
gen.
De vergadering oppert allerlei bezwaren.
Hier zoude een antecedent worden gesteld.
Deze wijziging zal om advies in handen
van den Raad van Beheer worden gesteld.
Toelagen uit de Synodale Fondsen.
Uit het Fonds voor noodlijdende Kerken
?n personen zijn de volgende toelagen toe
gekend:
Eerbeek (bouw nieuwe kerk) f3000; Heen-
vliet (restauratie kerkgebouw) f 3000; Sijp-
kenisse (idem) f 3000; Schoten (bouw Frö
belschool met wijk- en jeugdgebouw) f2500;
Westzaan (herstel kerk) f 2350; Sas v. Gent
(herstel toren) f570; Vleuten (pastoriebouvr)
12500; Peins (herstel kerk) f500; Idsegahui-
zen (herstel pastorie) f500; Hollum (kerk-
herstel) f2000; Gerkesklooster (herstel kerk,
kosterswoning en pastorie) f2000; Bakke-
ecn (kerkherstel) f500; Makkinga (kerk-
herstel) f800; Tubbergen (kerkherstel en
ergrooting) ff 1300; Wanneperveen (onder-
INGEZONDEN MEDEDEELÏNG
TEGEN TRANSPIREERENDE voeten
15 CENT PER PAAR.
DIE HELPEN
IB" Togen intending van 15 cent voor
portokosten, ontvangt U een paar GRATIS.
Schoenmaat opgeven s.v.p.
houd pastorie en kerk) f550; Giethoorn
(bouw nieuwe kerk) f3000; Wedde (herstpl
kerk en toren) f 1000; Zandeweer (kerkher
stel) f1000; Boxmeer (kerkherstel Sambeek;
f300; Dinther (herstel stormschade kerk
dak), f500; Rijswijk (N.-B.) (herstel pasto
rie) f 440: Beek (L.) (herstel pastorie) f 1000;
Koekange (pastoriebouw f 2000.
Uit de Generale Kas:
Arnhem, voor hulp In Klarendal f250;
Oosterbeek, voor den godsdienstonderwijzer
f75; Druten, voor het predikantstiactcrrient.
f314; Doetinchem, voor do buurtschap Gaan
deren f 300; Geesteren, herstel kerkgebouw
f500; Dinxperlo, voor den godsdienstonder
wijzer f 250; Den Ilaag, ten behoeve van het
godsdienstonderwijs f 600; Rotterdam, v.oor
den arbeid onder de bootwerkers f500; Delfs
haven, voor den Evangelisatiearbeid in de
Gemeente f 1000; Vreewijk, voor aankoop
bouwterrein f3000: Charlois, voor predik
dienst Hevplaat f 500; Vlaardingen, voor
evangelisatie-doeleinden f500; Rozenburg,
voor predikdienst aan den Brielschen heuvel
f200; Leiden, voor den godsdienstonderwijzer
tot het bezoeken van gemengde gezinnen
f 300; Hoogmade, voor schulddelging f 1000;
Ooltgcnsplaat, voor een godsdienstonderwij
zer in de Langstraat f500; Amsterdam, voor
het godsdienstonderwijs f 1000; Amsterdam,
voor een evangelist onder de zeelieden f500;
Schoten, voor den hulpprediker f400; Haar
lem, voor het godsdienstonderwijs f 200; Koog
op Texel, voor schulddelging f500; Urlt,
voor onderhoud pastorie f 300; Ilpendam,
voor schulddelging f2000; Vrouwenpolder,
voor onderhoud kerkgebouw f 500; Katten-
dijke, voor het predikantstractement f300;
Wissenkerke, voor den arbeid te Geersdijk
f200; Hansweert, voor de kerkelijke admini
stratie f250; Ter Neuzen, voor den gods
dienstonderwijzer te Sluiskil f200; Ameron-
gen, voor Overberg f250; Maarn, voor schuld
delging f 1000; Zwaagwesteinde, voor schuld
delging f 500; Haulerwijk, voor schulddelging
f400; Zwolle, voor den godsdienstonderwij
zer f300; Overdinkel, voor instandhouding
der Gemeente f 300; Glanerbrug, alsvoren
f450; Okkenbroek, alsvoren f200; Friezen
veen, voor lokaalbouw f1000; Groningen,
voor het godsdienstonderwijs f250; Vlagt-
wedde, voor den godsdienstonderwijzer f 750:
Musselkananl, voor herstel kerkgebouw f1500
Ilelvoirt, voor lokaalbouw f500; Heusden,
voor herstel kerkhofmuur f400; Dussen, voor
den Z. H. polder f 100; Eindhoven, voor den
hulpprediker f 1000; Veghel, voor den arbeid
in de Peel f500; Helenaveen, voor den ar
beid in de afgelegen deelen der Gemeente
f 100; Stevensweert, voor den dienst te Sus-
teren f 100; Weert, voor schulddelging f 450;
Heerlen, voor den godsdienstonderwijzer te
Hoenshrgek-Nuth f750; Heerlen, voor den
godsdienstonderwijzer te Brunssum-Rumpen
f750; Heerlen, voor woninchuur van den
predikant te Hoensbroek-Treebeek f200:
Heerlen, voor voninghuur van den predi
kant te Brussum-Rumpen f900; Heerlen,
voor woninghuur van den predikant te Ter-
winselen fGOö: Heerlen, voor woninghuur
van den predikant te Heerlen-Stad II f909;
Heerlen, voor onderhoud van de pastorie te
Kerkracle f 400; Sittnrd, voor woninghuur v.m
den predikant te I.utterade f 900; Nieuw-
Buinen, voor Drouwenermond i 500; Holland
sche Veld, voor pensioen gods diens ter. der-
wijzer f200; Erica, voor schulddelging f500;
Schoonoord voor het predikantstractement
f500; Nieuw-Amsterdam voor den godsdienst
onderwijzer tc Dommerskanaal f500; N.-Dor-
drecht voor den godsdienstonderwijzer tc
Klazienaveen-Noord f500; id. te Barger-Com-
pascuum f500; voor den arbeid onder dc
Herv. Nederlanders in Duitschland f 1500;
voor het Opvoedingsgesticht „Valkenheide"
f 2400; aan 76 verschillende personen f 154.70
Uit het Fonds ter voorziening in de gees
telijke behoeften van Gemeenten, waar
eigen middelen ontbreken, ontving Haarlem
mermeer een toelage van f 1000.
Land- en Tuinbouw.
EEN „MIDDEL" TEGEN MOND- EN
KLAUWZEER
Een veehouder, wonende in de onmid
dellijke omgeving der stad Utrecht, ver
zocht het volgende in „De Boerderij" bekend
te willen maken.
Een boer, eveneens even buiten Utrecht
wonende, beweert een middel tegen de
tongblaar te hebben en reist hiermede de
boeren af. Het middel zou bovendien zelfs
een voorbehoedmiddel zijn, en wordt door
SPOORWEGONGELUK IN NEW-'JERSEY
In New Jersey (U.S.A.) ontspoorde een uit zeven rijtuigen bestaande sneltreindoordat
een vcrzckeringszwcndelaar een auto op de rails had gezet. Verschillende wagons
vielen om en honderd personen werden zwaargewond.
hem persoonlijk aan de koeien Ingegeven,
tegen een vergooding van één gulden per
rund. Zoo trekt hij van boer tot boer en
sleept heel wat geld in de wacht. Vooral in
Baambrugge zouden de veehouders veel ge
loof aan zijn woorden hechten en aldaar
heeft hij bij veel runderen het middel inge
geven.
De gemeenten Alphen aan den Rijn, Nieu-
werkerk, Berkel en omgeving kwamen ook
aan de beurt De man schijnt over zeer veel
menschenkennis te beschikken, want, zoo
dra bij verneemt, dat de veehouder, wiens
runderen hij Tril behandelen, godsdienstig
is, spreekt hij veel over den godsdienst, ter
wijl hij bij andere veehouders laat uitko
men, dat hij bijzonder bevriend is met den
Minister van Binncnlandsche Zaken. Al
daar deelt hij mede, dat deze Minister een
bijzonder aangenaam mensch is, zeer een
voudig, heelemaal tegen hem niet uit de
hoogte was, toen hij bij Zijn Excellentie op
bezoek was.
Het onderhoud met den Minister zou vol
gens hem wel een uur geduurd hebben en
eerstdaags krijgt hij, volgens zijn zeggen,
van den Minister vergunning het geheele
land af te reizen! Zelfs zou de Minister
hem veel geld hebben aangeboden, als hij
het geheim van zijn middel wilde ont
sluieren, maar dat doet hij nu eenmaal
niet.
Jammer genoeg gelooven vele veehouders
het verhaal en offeren daarna tal van gul
dens, waarop de behandeling volgt. Zelfs
zouden gemiddeld per dag een honderd
koeien met het middel worden behandeld.
Natuurlijk krijgen de koeien, welke het ge
neesmiddel, tevens voorbehoedmiddel, heb
ben ingekregen, evengoed het mond- en
klauwzeer, als de runderen, welke niet voor
af zijn behandeld.
HET FRUIT VAN DE BETUWE
Uit Druten (Betuwe) wordt gemeld, dat de
handel in fruit zeer slap is. Vele boomgaar
den zijn nog niet verkocht.
Uit het Sociale Leven.
CHR. LANDARBEIDERSBOND
Te Luntercn is opgericht een afdeeling
van den Chr Landarbcidersbond, aanvanke
lijk met 9 leden.
VACANTIETOESLAGEN
Als een der bezuinigingsmaatregelen bq
de A.K.U. fabrieken meende de directie den
vacantietoeslag tot de helft van het bedrag te
moeten terugbrengen.
Thans heeft de directie medegedeeld dat
voor dit jaar de vacantietoeslag nog zou
worden gehandhaafd, zooals zij voor 1929
gold, zoowel voor de fabrieken te Arnhem en
Ede als die te Rotterdam.
FEDERATIE VAN BEDRIJFS-
VEREENIGINGEN.
Dezer dagen heeft het Bestuur van de
Federatie van Bedrijfsvereenigingen opnieuw
vergaderd. 1
In totaal zijn nu 38 erkende bedrijfs
vereenigingen bq de Federatie aangesloten.
Dezer dagen werden in de voornaamste
gemeenten plaatselijke commissies ingesteld
Deze bestaan uit een gelijk aantal werk
gevers en arbeiders en dienen van advies
indien moeilijkheden bq de uitvoering der
Ziektewet mochten rqzen.
Voor de berechting van medische geschil
len werden ingesteld de z.g. enkelvoudige
Kamers, die uitsluitend uit geneeskundigen
bestaan.
Voor alle andere geschillen beschikt de
Federatie over de scheidsgerechten die in
meervoudige Kamers bq elkaar komen.
Daar de werkzaamheden van de Federatie
een steeds grooteren omvang aannemen, be
sloot het Bestuur een kleine commissie te be
noemen, die toezicht kan houden op den da-
gelqkschen gang van zaken. Deze
bestaat uit de heeren F. L. v. d. Bom, Voor
zitter, E- Kupers, vice-voorzitter en Mr P.
W. J. H. Cort van der Linden, secretaris
van het Bestuur der Federatie.
Kunst en Letteren.
NED. ORGANISTENVEREENIGING.
Deze week werd in hotel „Kransnapolski"
te Amsterdam de 41ste jaarlijksche algemeene
vergadering gehouden der Nederlandsche
Oganistenvereoniging onder leiding van den
heer W. de Vries uit Nijmegen.
In zqn openingsrede betreurde de voor
zitter het dat de viering van het 40 jarig
bestaan der vereeniging tot het volgende
jaar moet worden uitgesteld, wegers aan
gelegenheden van internen aard. J
Het jaarverslag van den len secretaris
werd goedgekeurd. Evenzoo het ge geren over
zicht van den boekschout.
De 1ste penningmeester werd voor zqn
gehouden beheer gedéchargeerd.
Herbenoemd zqn tot lsten voorzitter W.
de Vries (Nijmegen) en tot boekschout A.
Brom Jr. (Utrecht) terwql in de bestaande
bestuursvacature werd voorzien door de
benoeming ren den heer Ferd. Timmermans.
(Rotterdam) tot 2en secretaris.
Wegens den gunstigen financleelen toe
stand werden de uitkeeringen bq overlqden
verhoogd, een hooger jaarlijksch bedrag uit
getrokken tot aankoop en onderhoud der boe
kerij, w.o. een bepaalde som ressorteert, voor
vermeerdering van werken in blindenschrift
en trad bovendien de vereeniging toe als
contribuante van het „Algemeen Onder
steuningsfonds voor Toonkunstenaars'opge
richt door de „Federatie van Nederlandsche
Toonkunstenaar 3-Vereenigingei/'.
Na afloop der vergadering werd een be-
zoeg gebracht aan het graf van wqlen den
heer Jos. A. Verheyen, oprichter en jaren
lang voorzitter der vereeniging. Een gedenk
steen met beeltenis en onderschrift werd ont
huld, waarbq bet woord voerden de heeren
F. van Tulder, als voorzitter van het hul
digingscomité en W. de Vries als voorzitter
der vereeniging, waarbij de laatste een krans
legde op het graf.
UITSPRAKEN VAN H.M. DE KONINGIN.
Door de bekende calligraphe, Nelly ten
Have, i6 een herinrvenngekaart ontworpen,
waarop in sieTSOhrift korte kernachtige uit
spraken voorkomen, van H.M. de Koningin
gesproken bij verschillende officieele gele
genheden. o.m. bij de eerste steenlegging
van het Stadhuis te Rotterdam.
Gaarne vestigen wij de aandacht van
S oh ooi- en Gemeentebesturen op deze uit
gave, omdat zij zeer geschikt is voor udtdee-
linig ter gelegenheid van den 50stcn verjaar
dag oneer Koningin.
INGEZONDEN MEDEDEELÏNG
INGEZONDEN MEDEDEELÏNG
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 cl-
Laxeer-Tabletten 60 cl-
Zenuw-Tabletten 75 c<-
Staal-Tabletten 90 cL
Maag-Tabletten 75eL
Bij Apoth. en Drogisten
Radio Nieuws.
ZOXDAG 3 Al'Gl'STl'S.
KUTZEX (1071 M X.C.R.V. 3.20 Kerkd t
vanuit de Ned. Herv. Kerk (Martinikerk)
Oroningren. Voorgancer; TG. Tichelaar. N
Herv. Pred. te Groningen. 1 Orgelspel 2. i
turn. 3. Zingen: Psalm 146 I en 3 4 Geloof*
lljdenis, waurna gezoncen wordt Gezang 1
5 Voorlezing uit de Heilige Schrift Psalm 46
Rom. 8:31—39. 6. Gebed 7 Inloidlnc tot
preek over Psalm 46-2 „God i
8 ZTnj
Cl Uk bevt
:d. 11.
4. 9. Predlki
ons zün kar
Ingcn. Psalm 46 1
1 thema:
ll~. 10— Dan
i 6. 12. Zegei
Tijdsein. 8.15—9.30 Concert. 10.31]
i. 10.30—11 Korte Ztekendlenst. tc lelden
?n lie-r J. Volk. G.,.|.,|,ui. rwijzr:
<1. Herv. Kerk te Hilversum. 12.30 Tljrt-
12.301.45 79e Orgelconcert, vruiuU d«
Evang. Duth. Kerk aan den Klovcnlers-
Utrecht. 4Tijdsein. 4S Zie
Hot
Geref. l'red.
Gebed. 3. SchrifUt-ainL
Serste gedeelte der toespraak ovr
p: „Hoop. Geduld en Gebed -. n*«r
Jn Hom. 12-12. 5. Zingen: Psalm
130 4. 6. Tweede gedeelte der toespraoh
bed. S. Zingen: Psalm 42 3 en 5. 5.—
56.30 Concert: de heer Willem Segboer,
hot ondei
n: de het.
de RidderSpam
l»N'!
6.40
ia. 8Tijdsein. S10 Gramofcx
rt. 22.30 Draai-orgel
uzi> k, 2.30—3 Gr«
lek. 3—3.30 Voordracht. 3 304 Gm
1112 Gramofoonmuslek. 12.—.
Leger en Vloot.
Br. Mm. „Nautilus".
Blijkens een bij het departement van De
fensie ingekomen telegram is Hr. Ms. Nau
tilus 31 Juli te Bergen aangekomen.
ONTSPANNING
SCHAKEN
TAKACS EN TARTAKOWER.
Nu het landenschaaktouurnooi in Ham
burg is afgeloopen, zijn Takacs, de Hongaar-
sche schaakmeester en Tartakower, de be
kende Poolsche schaakmeester, voorloopig
naar Rotterdam gekomen. Naar alle waar
schijnlijkheid zal Takacs voor goed Rotter
dam als woonplaats kiezen. Voor de Nieuwa
Rotterdamsehe Schaakt ereeniging, waarvan
hij wel lid zal worden, beteekent dit een
zeer belangrijke aanwinst. HIJ is van plan
privaatonderricht in het schsakspcl te ge
ven, en ook schaakcursussen te leiden en
sumultaanvoorstellingen te geven.
Deze vereeniging. die voor het naderende
seizoen van de eerste klasse competitiewed
strijden van den Nederlandschen Schaak
bond, bereids beschikken kan over de in de
Nederlandsche schaakwereld op den voor
grond tredende krachten Noteboom, Landou,
Keemink, mr. Oskam en ir. van Weering,
zal in genoemde wedstrijden een goeden
worp naar de hoogste plaats doen.
Het is mogelijk dat Tartakower Maan
dagavond in de Nieuwe Rotterdam sche
Schaakvereeniging een sumultaanseancs
geeft,
s NED. SCHAAKBOND.
Het programma van de groote Bondswed
strijden, die van 25 tot en met 29 Augustus
Er zal worden gespeeld in de hoofdklasse,
eerste en tweede klasse. Bovendien zullen
de districtskampioenen elkander moeten be
vechten. Voor de noodige attracties heeft tie
Limburgsche Schaakbond gezorgd o.m. tocht
door de grotten, concert op de ruïne, auto
tocht door Zuid-Limburg, Limburgsche kof
fietafel etc.
Op Zaterdag 30 Augustus heeft In Hotel
Terminus te Utrecht de algemeene vergade
ring van den Nederlandschen Schaakbond
plaats. i
door ARTHUR E. SOUTHON
VERKORTE INHOUD.
i bittere haat te?en de blanken heeft !n Mperu
imba Karo" geïmporteerd. HU weet In Kwandl
a tot openlük verzet tegen do Engelschen. Een
Commissaris uitgezonden spion weet bü do
priesteres, die het geheim weet. naar de Engelsche Commis
verraadt het door Tulasi beraamde plan voor de opstand.
BU een offerplcchtigheid is commissaris Fane met zlin mannen
verdekt opgesteld en wordt Tulusi. als des konlngs vrouw geofferd
a helper
fulnsl n
opnieu
uit Engeland geschre
ne, de zi
>t kennis
r,g In K\
irtcuTk'
van den Engelschen Commissaris maakt op
den heer Rllston, die het voornemen heeft
i pioniersarbeid te verrichten. Hoewel Mary
het zendingswerk als middel tor besehavlng
rkonl. zU allerminst de noodzakelilkhold van
■volge Christus' bevel. De kennismaking niet
Iston volden
Harlcy Far
lelijke
„Hoe kwam u hier per trein, of langs den Niger?"
„Geen van beiden: ik heb den heelen weg te voet afgelegd,"
was zijn antwoord. „Ik was zeer benieuwd onze andere posten
in het Zuiden te bezoeken en iets te zien van de daar gevolgde
methoden, alvorens le beginnen op mijn eigen arbeidsveld."
j,Wat een ontzetten.de reis," riep zij uiti
„Tooh" nlel Ilc reisde langzaam en met vele rusfpoozen, ziet u.
Intussohen, ik ben metterdaad twee maanden onderweg geweest
maar voor niets ter wereld zou ik die reis willen missen. Wat
een buitengewoon mooi land is dit! Ik sta telkens voor nieuwe
openbaringen sinds ik landde. Had u dat ook, juffrouw Fane?"
„Zeer zeker," zei ze met nadruk, „natuurlijk hadden Harley's
beschrijvingen en foto's me wel een beter idee gegeven dan de
meeste menschen hebben van wat dit land eigenlijk is. Maar net
als u had ik niet kunnen denken, dat hot zóó mooi zou zijn."
„Hier is Huscin, ja. Die komt zeggen, dat uw bad in gereed
heid gebracht is. Over een half uur is liet avondeten gereed.
Daarna zullen we nog eens een heelen boom opzetten".
Na het diner zaten we weer op de waranda, genoten van de
betrekkelijk koele atmosfeer na de warmte van overdag. In het
eerst was de conversatie wat oppervlakkig, en ging het hoofd
zakelijk over de andere passagiers van dc Bi af ra. Toen zei
Mary, met iets van moedwil in haar stem:
„U zei vanmiddag, dat u telkens voor nieuwe openbaringen
liad gestaan, sedert u geland was. Welke waren dat? Herinner
u den heer Mnrsden cn zijn opvatting over de zending in het
algemeen en uw verdediging. Hebt u al eenigc van uw illussies
verloren sedert dien?"
„Tot op zekere hoogte", was het antwoord, „hoewel ik vrees,
dat Marsden me als hopeloos en onverbeterlijk zou opgeven,
wanneer hij wist, hoe ik er nu over denk".
„Hoe zoo? U is toch niet van meening, dat hij geheel en al
abuis was, is 't wel?" zei ze. „Heusch, toen ik de zg. geciviliseer
de" inboorlingen van Forcados cn Lokoja zag ronddazen in hun
Europecsche klceren, dacht ik dat hij heelemaal gelijk had. Ik
geef de voorkeur aan ruwe, onbeschaafde lwschnegers, zooals
we die hier in Karumbana kennen, die zijn meer respectabel cn
fatsoenlijk".
„ïk zal het verschil niet betwisten", ze! Rilstanf „veel ge-
europiseerde inboorlingen zijn buitengewoon aanmatigend,' om
niet te zeggen belachelijk. Maar zegt dat iets ten nadecle van
den invloed der zending? Wij zijn toch niet de eeuwige factor
in het civilisatieproces?"
„Toegegeven", merkte Fane op, „Maar u zult toch ook wel
weten, dat deze opgeblazen gekken practisch allemaal z.g.
„Christen" zijn. In mijn vorige standplaats, lager aan de kust,
waren er talloozen van dat soort, hopeloos vervelend. Oneerlijk
waren ze jegens hun chefs en brutaal tegen ons. Ik bedoel niet
uw gevoelens te kwetsen, meneer Rilston, maar ik moet u als
mijn meening zeggen, dat ik heel erg sympathiseer met het al
gemeene vooroordeel tegen het ondergraven van de gevestigde
geloofsovertuiging in deze streek. De fetisch-cultus is wel niet
erg mooi; dat weet ik misschien nog beter dan u, omdat ik
dien gezien heb in zijn ergste vorm maar in ieder geval past
dat beter bij een Afrikaan, dan een andere godsdienst, behalve
dan de Islam. Tenslotto is het een natuurgodsdienst, en in een
land als dat kan men gemakkelijk begrijpen waarom de men
schen de natuur vereeren".
„Waarom denkt u, dat het precies bij hen past?" informeerde
Rilston.
„Omdat dat juist bepaalt hun positie op den ladder der ont
wikkeling. Terwijl andere rassen zijn vooruitgeschreden, bleef
de neger stilstaan. Deze menschen zijn ©ven onontwikkeld,
geestelijk cn moreel, als hun voorouders van duizend jaar gele
den. Dc Afrikaan van vandaag is nog een kind. Simpele dingen
kan hij bevatten, maar hij is niet in staat, iets in de natuur
abstract tc denken. De oorsprong hunner religie is heel simpel.
Neem Shango bijvooihcold, de speciale godheid van de plaats,
waar u heengaat, Kwandi. In een boschachtige streek als hier
nemen de gewone, tropische tornado's een ruime plaats in in
een mensch'enleven. En de Inboorlingen, die getroffen worden
door den bliksem, concludeeren daaruit, zeer voor de hand lig
gend, dat achter den bliksem hun god staat, Shango. Zij vereeren
hem eenvoudig, om zich van zijn gunst te verzekeren en in vrede
te leven, en veilig te zijn. U probeert hier een religie in te voe
ren, die past bij meer verlichte menschen; niet bij <lit achter
lijke volkje en het resultaat daarvan is, wat u gezien hebt
aan dc kust: een deerniswekkend caricatuur van den blanke,
al de gebreken eener beschaving vertoonend, en zonder de
deugden van den primitieven mensch".
„Wat uw verklaring van den oorsprong van den folis^-cultus
betreft, die is natuurlijk in allen deele juist Iedere zendeling
zal dat moeten erkennen", zei Rilston. „Maar met uw^onclu&io
kan ik niet accoord gaan. Maar dat wil ik een on^ftbhk ter
zijde laten. Zeg me eens, waarom volgens uw meening de lalam
beter bij dit volk past dan zijn eigen primitieve natuur-aanbid-
ding".
„Ik had misschien moeten zeggen: Is beter voor heen in
plaats van: past beter bij hem", merkt Fane op. „Ongetwijfeld
is dat een heclc stap vooruit cn naar boven; juist in verband
met het evolutie-principe, dat ik door alle leven heen zie. In-
plaats van een veelgodendom, geeft het de Idee van één verhe
ven, een oppergod, Avat al een groote vooruitgnng is In het
denken. Verder is het den nadruk leggen op ceremonieel©
wasschingcn gebaseerd op een gezond hygiënisch beginsel, cn
buitengewoon veel waard in een land als dit. Het bevat gezonde,
hoewel elementaire, moreel e principes, precies gepast voor een
achterlijk ras. Maar bovenal, het gaat niet drastisch en lijnrecht
in tegen de sociale opvattingen van dit volk, wier gebruiken
door een geschiedenis van eeuwen zijn gcsanclionnecrd.
(Wordt vervolgd.)
